Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
1
Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera Door Fotowerkplaats
Tekst, vormgeving en foto's: Mariska Hanegraaf – www.fotowerkplaats.com & www.11afotografie.nl © 2015 Fotowerkplaats – Mariska Hanegraaf (www.fotowerkplaats.com) Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, elektronisch, mechanisch, door fotokopiën, opnames of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
2
Voorwoord Eindelijk heb je die mooie spiegelreflexcamera gekocht die je graag wilde hebben, zodat je mooie foto's kunt maken. Maar nu kom je erachter dat die camera toch wel heel veel knopjes en opties heeft en lukt het je misschien niet eens om in de automatische stand mooie foto's te maken. Daarom wil ik je helpen! Het fotograferen met een spiegelreflexcamera is helemaal niet zo moeilijk, als je maar snapt hoe alles werkt. Net zoals een auto veel opties heeft om je rit comfortabeler te maken, zo heeft jouw camera ook veel opties om het jou zo makkelijk mogelijk te maken. Je moet alleen weten hoe die opties werken. Daarom heb ik deze cursus voor jou ontwikkeld. In deze cursus leg ik precies uit hoe je betere foto's maakt met de instellingen en opties van je camera.
Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
3
Omdat de werking van een spiegelreflexcamera niet zomaar even uit te leggen is, bestaat deze cursus uit twee delen: het e-book ‘Fotograferen met je spiegelreflexcamera’ en de lessen uit deze cursus. Het e-book bevat alle technische aspecten van je spiegelreflexcamera en bevat ook de complete belichtingsdriehoek en uitleg over scherptediepte. Deze onderdelen zijn heel belangrijk om optimaal gebruik te kunnen maken van je spiegelreflexcamera. De werking van je spiegelreflexcamera is namelijk gebaseerd op de belichtingsdriehoek. Ook leg ik je uit wat de standen P, S/Tv, A/Av en M doen en welke stand je gebruikt in welke situatie. Daarnaast leg ik je uit wat je ziet door de zoeker, welk bestandsformaat je het beste kunt kiezen, welke scherpstel-opties je camera heeft en welke lens je kunt kiezen. In de lessen van deze cursus ga ik dieper in op het maken van foto's. Daarom leg ik je in de eerste les uit hoe je goed moet scherpstellen. Hoewel dit ook besproken is in het e-book, leg ik je graag duidelijk uit welke optie je wanneer gebruikt en hoe je deze optie gebruikt. In de tweede les leg ik je uit hoe de witbalans van je camera werkt en hoe je de kleuren van je foto's handmatig kunt manipuleren met behulp van deze optie. Het gebruik van de juiste witbalans kan je veel tijd besparen bij het afwerken van je foto's. Les 3 gaat over compositie. In deze les leg ik je uit hoe je je foto’s op een creatieve manier kunt opbouwen en waar je op moet letten. Ook leg ik je de verschillende compositie-mogelijkheden uit en wanneer je welke compositie het beste kunt gebruiken. Het corrigeren van de (automatische) belichting komt aan bod in les 4. In deze les leg ik je uit hoe je er voor kunt zorgen dat je camera een goede belichting kiest en hoe je deze kunt corrigeren. Dit is ook van toepassing als je werkt met de standen S/Tv (sluitertijdvoorkeur) of A/Av (diafragmavoorkeur). Voordat ik uitleg wat je het beste kunt doen in de verschillende lichtsituaties, leg ik je in les 5 eerst uit hoe je bewegingsonscherpte kunt reduceren. Je zult namelijk vaak in situaties komen waar je te weinig licht hebt of om een creatieve reden een lange sluitertijd nodig hebt. Met deze tips kun je voorkomen dat je foto onscherp wordt door bewegingen van je camera. Natuurlijk wil je zelf ook je camera kunnen instellen of creatief kunnen omgaan met je scherptediepte en sluitertijd. Daarom leg ik je in les 6 uit hoe je precies werkt met de belichtingsdriehoek en hoe je er voor zorgt dat je belichting goed is. In de lessen hierna ga ik concreter in op de instellingen die je nodig hebt bij verschillende lichtsituaties. In les 7 en 8 leg ik je stap voor stap uit hoe je goede foto's kunt maken bij fel zonlicht en bij een bewolkte dag of binnen. Ik leg je precies uit welke stand van je camera aan te raden is en hoe je er voor zorgt dat je in deze situaties goede foto's maakt. De negende les gaat over de flitser van je camera. Hoewel de flitser van je camera vaak niet ideaal is, is gebruik ervan wel aan te raden als je extra licht nodig hebt. Dus leg ik je uit hoe je het beste uit je flitser haalt en hoe je er voor zorgt dat de achtergrond niet helemaal zwart wordt. Beschik je over een externe flitser? Dan heb ik een paar extra tips voor je toegevoegd. In de laatste les leg ik je precies uit hoe je 's nachts kunt fotograferen en hoe je zorgt dat je ook dan mooie foto's maakt. Dit is het meest uitdagende om te fotograferen, omdat je meestal weinig licht hebt om te fotograferen. Toch hoeft het niet moeilijk te zijn! Aan het einde van ieder hoofdstuk vind je 2 opdrachten om de theorie van de les goed onder de knie te krijgen. De foto's die je maakt bij deze opdrachten kunt je delen in Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
4
de speciale Facebook-groep die bij deze cursus hoort. Natuurlijk kun je de foto's en de problemen waar je tegenaan loopt ook bespreken in je telefoongesprek met mij. Wees niet bang om vragen te stellen, want soms kan 1 kleine tip je enorm helpen! Je zult gedurende de cursus merken dat ik standaard de termen S/Tv en A/Av gebruik voor de verschillende belichtingsstanden. Dit komt omdat Canon de Tv en Av optie gebruikt, terwijl de meeste andere cameraleveranciers de termen S en A gebruiken. Omdat ik jou het beste wil helpen, zal ik beide termen gebruiken, zodat je zeker weet welke optie je moet gebruiken. In deze cursus heb ik waar nodig de exacte benaming van een functie per merk genoemd. Het verschilt per merk en model waar je deze functie kunt vinden. Het is dus slim om de gebruiksaanwijzing van je camera bij de hand te houden om op te zoeken waar die functie bij je camera zit. Daarnaast ontvang je bij deze cursus ook gratis mijn e-book ‘10 tips om vandaag nog betere foto's te maken’. Dit e-book bevat veel praktische tips over de opbouw van foto's en enkele eenvoudige instellingen. Het is daarom een mooie aanvulling op deze cursus. Kom je ergens niet goed uit of wil je feedback op je foto's? Dan kun je me altijd even een e-mail sturen op
[email protected]. Ik help je graag! Ik wens je zeer veel succes en plezier met je spiegelreflexcamera. Ik hoop dat deze cursus je helpt om je camera beter te leren kennen. Als je de tips en opdrachten in praktijk brengt, dan weet ik zeker dat je betere foto’s zult maken. Met hartelijke groeten, Mariska Hanegraaf 11A Fotografie FotoWerkPlaats PS om je zo goed mogelijk te helpen, heb ik veel voorbeeldfoto's toegevoegd aan deze cursus. Sommige foto's waar het om de details gaat of waar veel foto's bij elkaar zitten, kun je aanklikken om vergroot te bekijken.
Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
5
Les 1: Scherpstellen Scherpstellen is natuurlijk een belangrijk onderdeel van fotograferen. Als je namelijk niet goed scherpstelt, dan is je foto sowieso mislukt, hoe goed de compositie of belichting ook is. Daarom gaat deze eerste les over de verschillende scherpstel-opties van je camera. Lees voordat je aan deze les begint ook hoofdstuk 8 van het e-book nog even door, zodat je precies weet hoe het scherpstellen met je spiegelreflexcamera werkt. In deze les ga ik in op het praktische onderdeel van het scherpstellen.
Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
6
Hoe activeer je de automatische scherpstel-optie van je camera? De makkelijkste manier om scherp te stellen met je spiegelreflexcamera is door de ontspanknop (de knop waarmee je de foto maakt) half in te drukken. Je camera staat standaard zo ingesteld dat je deze knop in kunt drukken om de automatische scherpstel-optie van je camera te activeren. Automatisch scherpstellen heet op je camera altijd AF (automatic focus).
Stelt je camera niet scherp als je de ontspanknop indrukt? Dan staat er zeer waarschijnlijk iets verkeerd ingesteld of is er een schuifje verschoven. Controleer daarom eerst de volgende 2 schuifjes: 1. Zit er een schuifje op je lens met de optie AF/MF (bij Nikon lenzen is dit een optie M/A of M, omdat je bij Nikon lenzen de automatische scherpstelling altijd handmatig kan corrigeren)? Dan kan het zijn dat dit schuifje verschoven is naar MF of M. Hierdoor is de automatische scherpstel-optie vervangen door de manuele (handmatige) scherpstel-optie. Zet het schuifje weer terug naar AF of M/A om de camera automatisch te laten scherpstellen. 2. Zit er op de voorkant of achterkant van je camera een schuifje met de opties (AF-) S, C en M of MF, dan kan het zijn dat ook hier het schuifje per ongeluk is verschoven naar M of MF. Hierdoor is ook weer de manuele scherpstel-optie geactiveerd en stelt je camera niet automatisch scherp. Door het schuifje terug te schuiven naar S of C stelt je camera weer automatisch scherp. Deze optie kan ook 'verstopt' zijn in het informatie-menu van je camera. Controleer dus even of daar het probleem niet in zit. Heb je een knop met AF en geen schuifje, dan kan het zijn dat je via die knop en het draaien aan één van de wieltjes op je camera de optie verzet hebt naar manueel scherpstellen. Als je deze knop indrukt, zul je de informatie zien in je LCD scherm. Door te draaien aan het instelwiel kun je de optie weer terugzetten naar automatisch scherpstellen.
De juiste scherpstel-optie kiezen Zoals 1. 2. 3. 4.
je al in het e-book kon lezen, heeft je camera 4 manieren van scherpstellen: Scherpstellen op onderwerpen die niet of weinig bewegen (AF-S of One Shot) Scherpstellen op onderwerpen die veel bewegen (AF-C of AI Servo) De camera kiest zelf tussen de bovenstaande 2 opties (AF-A of AI Focus) Handmatig scherpstellen (MF of Manueel)
De eerste optie is voor het scherpstellen op onderwerpen die niet of weinig bewegen, zoals een persoon of een boom. Je camera stelt 1 keer scherp en blijft deze scherpstelling vasthouden, totdat jij opnieuw scherpstelt. Als jij of je onderwerp dus in de tussentijd bewegen, dan zal je foto onscherp zijn als je niet opnieuw scherpstelt voordat je de foto maakt. Fotografeer je een onderwerp wat veel beweegt, of beweeg jij zelf veel (omdat je bijvoorbeeld in een auto zit), dan gebruik je de tweede optie. Bij deze optie blijft je camera scherpstellen zolang jij de ontspanknop indrukt. Mocht je camera over de optie AF-A (bij Nikon, Sony en Pentax) of AI Focus (Canon) beschikken (deze optie is alleen beschikbaar op de meest recente modellen), dan kun je je camera zelf laten bepalen welke scherpstel-optie gebruikt wordt. Ik zou wel opletten met deze functie bij onderwerpen die heel erg bewegen, zoals een sportactiviteit, omdat het daarbij heel belangrijk is dat de camera blijft scherpstellen. Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
7
Je wilt dus voorkomen dat je camera niet in de gaten heeft dat je onderwerp beweegt en daardoor niet continu scherpstelt. Als je onderwerp heel weinig beweegt en je hebt genoeg tijd, dan kun je ook manueel scherpstellen. Omdat ik persoonlijk denk dat automatisch scherpstellen een goed en soms zelfs beter resultaat geeft dan manueel scherpstellen, heb ik ervoor gekozen om in deze cursus te focussen op automatisch scherpstellen. In het e-book heb ik uitgelegd hoe je manueel kunt scherpstellen. Mocht je graag leren hoe je manueel kunt scherpstellen, dan leg ik je dit natuurlijk graag uit via de Facebook-groep of tijdens je persoonlijke telefoongesprek. Het belangrijkste bij de scherpstel-opties is dat je vooraf nadenkt over wat je gaat fotograferen en welke optie daarvoor het meest geschikt is. Als je onderwerp weinig beweegt, dan maakt de scherpstel-optie niet veel uit en kun je ze allebei gebruiken (mijn camera staat vaak op AF-C, ook wanneer ik portretten fotografeer), maar fotografeer je een bewegend onderwerp, dan moet je altijd voor AF-C of AI Servo kiezen!
Het juiste scherpstelpunt kiezen Nu je de juiste scherpstel-optie hebt gekozen voor het automatisch scherpstellen van je camera, is het belangrijk dat je camera ook scherpstelt op het juiste punt. Je wilt namelijk niet dat je camera scherpstelt op de achtergrond of op een andere plek die niet het onderwerp van je foto is. Het kiezen van het juiste scherpstelpunt is niet van toepassing wanneer je handmatig scherpstelt. Dan kies je namelijk zelf het punt waarop je scherpstelt en hoef je daarvoor niets in te stellen op je camera. Wanneer je door je zoeker kijkt terwijl je camera actief is (je camera bespaart energie door na enkele tientallen seconden inactief te worden. Je camera staat dan nog wel aan, maar je moet hem even opnieuw activeren door de ontspanknop in te drukken), dan zie je in je beeld één of meerdere puntjes staan. Dit zijn je scherpstelpunten, zoals je ook kunt lezen in het e-book op pagina 28. Deze scherpstelpunten werken op 3 verschillende manieren: 1. Automatische selectie – Je camera zoekt naar het onderwerp dat zich het dichtst bij de camera bevindt en stelt daarop scherp. Als het niets vindt of niet scherp kan stellen op het onderwerp, zoekt je camera iets anders om op scherp te stellen 2. Een selectie van de punten – Een deel van de scherpstelpunten rondom het actieve scherpstelpunt wordt gebruikt om scherp te stellen. Bij Nikon heet deze optie Dynamisch veld-AF, bij Canon heet dit Zone-AF. Hierbij geef je zelf het punt aan en de camera zoekt in de omgeving van dit punt naar de beste plek om scherp te stellen 3. Een punt – Bij deze optie geef je zelf een punt aan waarop de camera moet scherpstellen en dat is ook het enige punt dat de camera gebruikt om scherp te Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
8
stellen. Bij Nikon heet dit Enkelpunts AF, bij Canon heet dit Eén-punts AF. De tweede optie voor een selectie van punten is bij de instapmodellen van Canon en Pentax helaas niet altijd aanwezig. Controleer de gebruiksaanwijzing om er zeker van te zijn of deze optie beschikbaar is voor jouw camera. Bij Nikon en Sony is deze functie wel beschikbaar op alle modellen. Hoewel bij Nikon deze functie alleen werkt in combinatie met AF-C en AF-A. Ik adviseer om altijd de functie te gebruiken waarbij je zelf het scherpstelpunt kiest in plaats van dat je camera het punt kiest. Als je je camera automatisch laat scherpstellen, kan het gebeuren dat die niet het juiste punt kiest en op de achtergrond scherpstelt. Dit wil je voorkomen. Het is daarom beter om de laatste optie van bovenstaande lijst te gebruiken, zodat je zelf kunt aangeven op welk punt in je beeld de camera moet scherpstellen. Wanneer je bewegende onderwerpen fotografeert, dan is het aan te raden om de zone-functie te gebruiken als je camera die heeft. Met deze zone-functie zoekt je camera naar een punt om scherp te stellen rondom het punt dat je hebt geselecteerd. Dit is ideaal wanneer je onderwerp onregelmatig beweegt, omdat je camera dan de bewegingen in de gaten houdt zolang jij de ontspanknop half ingedrukt houdt. Hierdoor zullen je foto's van bewegende onderwerpen scherper zijn. Wanneer je geen zone-functie op je camera hebt, gebruik dan altijd de functie waarbij je zelf het punt van scherpstellen aangeeft, zodat je zelf de compositie kunt bepalen. In de 3e les kom ik uitgebreid terug op het bepalen van de compositie. Het is daarvoor fijn om te weten hoe je zelf het scherpstelpunt bepaalt, waardoor je het onderwerp niet in het midden hoeft te fotograferen. Kort samengevat gebruik je de zone-functie dus wanneer je een bewegend onderwerp fotografeert in combinatie met de AF-C/AI Servo scherpstel-optie. Wanneer je deze functie niet hebt, of je fotografeert een onderwerp dat weinig beweegt, dan gebruik je de functie om zelf het scherpstelpunt te kiezen in combinatie met AF-S/One Shot.
In de praktijk: Hoe werk je met het scherpstelpunt? Nu je weet dat je zelf het scherpstelpunt moet bepalen, leg ik graag uit hoe dat in de praktijk werkt. In het begin zal je het lastig vinden om zelf het punt te bepalen waar de camera moet scherpstellen. Dit is heel logisch, zeker als je gedurende deze cursus nog meer onderdelen zelf instelt. Toch is het niet moeilijk en zal het snel wennen als je je camera standaard op deze manier instelt. Als je deze functie geactiveerd hebt, dan zie je in je zoeker een rechthoekig kader staan. Vaak is dit dik gedrukt of een andere kleur. Wanneer je de ontspanknop half indrukt, dan licht dit punt op en hoor je een piepje (dit kun je uitzetten in je menu als je het storend vindt). Zo weet je dat je camera goed heeft scherpgesteld. Je ziet dit ook aan het AF-punt in je zoeker (zie pagina 28 van het e-book voor de uitleg over dit bolletje). Waarschijnlijk staat dit punt nu in het midden van je zoeker, maar daar wil je hem niet Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
9
altijd hebben. Zeker als je de compositie bepaalt, dan zul je zien dat je vaak uit het midden fotografeert. Daarom is het belangrijk om dit punt op te schuiven. Je doet dit met de pijltjes van je camera. Deze zitten in de buurt van je rechterduim op de achterkant van je camera. Als je in je zoeker kijkt terwijl je op deze pijltjes drukt, dan zie je het scherpstelpunt verschuiven. Zo kun je dus het punt kiezen waarop je wilt scherpstellen.
Hoe bepaal je op welk punt je wilt scherpstellen? Nu je weet hoe je het punt waarop je camera scherpstelt, kunt verschuiven, is het belangrijk om te bepalen waar je dit punt naartoe schuift. Je hebt sowieso te maken met het aantal scherpstelpunten van je camera. De meeste camera's hebben tussen de 5 en 50 scherpstelpunten. Dit verschilt per camera. Deze scherpstelpunten bevinden zich altijd in het midden van het beeld, omdat zich daar meestal de belangrijkste onderdelen van je foto bevinden. Het bepalen van het punt waar je op scherp stelt, bestaat uit een paar onderdelen, die ik opsplits om het duidelijk voor je te maken: Het scherpstelpunt plaatsen op een belangrijk punt in je foto Het is belangrijk dat je het scherpstelpunt plaatst op een belangrijk punt in je foto. Dit is natuurlijk altijd het onderwerp van de foto. Vaak is het ook het onderwerp dat op de voorgrond staat, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Laat ik een paar voorbeelden geven en daarbij aangeven op welk punt je zou kunnen scherpstellen: Portretten: Wanneer je een portret van iemand maakt, dan zijn de ogen het belangrijkste onderdeel. Dit is omdat iemand 'contact' maakt met de geportretteerde via de ogen. Deze wil je dus scherp hebben. Kies wel altijd het oog dat het dichtste bij de camera is. Zorg ook voor genoeg scherptediepte om beide ogen scherp te hebben. Mensen van veraf (bijvoorbeeld wanneer je iemand van top tot teen fotografeert): Wanneer je iemand van verder af fotografeert, dan is het nog steeds belangrijk om op het gezicht scherp te stellen. Je kunt waarschijnlijk niet op de ogen specifiek scherpstellen, dus kies dan voor het gezicht. Dit is ook belangrijk bij bijvoorbeeld spelende kinderen. Bloemen en planten: Wanneer je een close-up maakt van een bloem of plant (een macrofoto) dan kies je ervoor om het blad dat het dichtste bij de camera is als punt te kiezen om op scherp te stellen. Je kunt ook kiezen voor de kern van de bloem of plant of de stamper. Dit is afhankelijk van de bloem/plant. Probeer vooral veel uit zodat je erachter komt wat je zelf mooi vindt. Gebouwen: Wanneer je een gebouw fotografeert, dan wil je natuurlijk het gehele gebouw scherp hebben. Daarom kun je het beste op het midden van een gebouw scherpstellen. Door middel van voldoende scherptediepte zorg je ervoor dat het gehele gebouw scherp is. Landschappen: Bij landschappen heb je vaak zoveel scherptediepte dat je gehele foto scherp is. Het is daarom niet heel belangrijk waar je precies scherpstelt. Het belangrijkste is dat je camera goed kan scherpstellen, waarover je kunt lezen in de volgende paragraaf. Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
10
Zorgen dat je camera kan scherpstellen In het e-book (pagina 39) heb ik je al uitgelegd hoe je ervoor zorgt dat je camera makkelijk scherpstelt. Het belangrijkste is dat er zoveel mogelijk contrast in het punt zit waar je op scherpstelt. Een oog heeft bijvoorbeeld duidelijke lijnen (de wimpers, de pupil/iris en het oogwit), die een groot contrast vormen waarop je camera kan scherpstellen. Hoe groter het contrast in het scherpstelpunt, hoe makkelijker je camera scherpstelt. Kies dus altijd een punt waar contrast te vinden is. Eventueel kun je daarvoor iets naar links of rechts draaien om het scherpstelpunt op zo'n punt te zetten. Wanneer je bijvoorbeeld de wolken wilt fotograferen, dan zal je merken dat je camera hier veel problemen mee heeft. Wanneer er nog een stukje land in het beeld zit, dan kun je daar beter je scherpstelpunt op richten. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld bij een portret, waarbij de ogen meer contrast hebben dan de wang van een persoon. Je kunt niet op een wang scherpstellen.
Benieuwd naar de opdrachten van deze les en de andere lessen?
Koop dan nu de hele cursus voor slechts € 73,95 excl. Btw. Klik hier voor meer informatie Cursus Fotograferen met je spiegelreflexcamera
11
