COURANT. Jaargang 14 juli Speciaal onderwijsprogramma. voor hoogbegaafden

LC Courant is een uitgave van het Liemers College. Redactie Harry Gerritsen, Arjan Janson, Wilbert Landman, Corinne Muizelaar en Paul van Uum. Productie De Reus’ Communicatie & Publiciteit. Fotografie Voermans van Bree, Henk Rodrigo en anderen. Drukwerk Advadi Drukkerij. Oplage 3600 exemplaren. Reacties? Vragen? Suggesties? Neem contact op met de redactie. Dat kan via [email protected].

Speciaal onderwijsprogramma voor hoogbegaafden

Postbus 412 6900 AK Zevenaar Telefoon: 0316 - 58 38 00 www.liemerscollege.nl

Locatie Didam Dijksestraat 12 6942 GC Didam Locatie Heerenmäten Heerenmäten 6 6904 GZ Zevenaar Locatie Vestersbos Vestersbos 4 6901 BV Zevenaar Locatie Zonegge Zonegge 07-09 6903 EP Zevenaar

Marianne Ubbink en Therese van Diek

Het Liemers College begint volgend schooljaar met een speciaal programma voor hoogbegaafde leerlingen. Uitgangspunt daarbij is het concept van Stichting Leonardo Onderwijs Nederland. De betrokken leerlingen worden geplaatst in een havo/vwo-brugklas op de locatie Zonegge. Na enkele gewenningsweken werken ze het normale programma in een hoger tempo af. Daardoor komt tijd vrij voor extra vakken en activiteiten. Hoogbegaafdheid is een actueel thema in het voortgezet onderwijs in Nederland. De laatste jaren is het besef doorgedrongen dat hoogbegaafde leerlingen het niet per definitie makkelijk op school hebben. Dat klinkt misschien raar, maar wie denkt dat hoogbegaafdheid een luxeprobleem is, moet het boek Hoogbegaafd. Als je kind [geen] Einstein is van Tessa Kieboom maar eens lezen. Dit boek toont aan dat veel hoogbegaafden in het gewone onderwijs onderpresteren en soms zelfs uitvallen. Ondanks inspanningen van mentoren, vakdocenten en begeleiders voelen deze leerlingen zich niet prettig op school en halen ze vaak niet het beste uit zichzelf. Om tegemoet te komen aan de specifieke problemen en onderwijsbehoefte van hoogbegaafde leerlingen heeft Stichting Leonardo Onderwijs Nederland een speciaal onderwijs-

programma voor het basisonderwijs ontwikkeld. Basisschool De Carrousel in Zevenaar is recent begonnen met twee Leonardogroepen. De eerste ervaringen zijn erg positief. De kinderen gaan weer graag naar school, vinden aansluiting bij elkaar en hebben plezier in het leren. Het Liemers College wil deze ontwikkeling doortrekken naar het voorgezet onderwijs en er samen met de Leonardostichting voor zorgen dat ook voor hoogbegaafde leerlingen passend onderwijs beschikbaar komt in de Liemers. Om ervaring op te doen, wordt al samengewerkt met De Carrousel. Sinds kort verzorgt het Liemers College elke maandagmiddag een programma met natuurkunde, biologie en techniek van één van de Leonardogroepen van De Carrousel. Voor de docenten die deze lessen verzorgen, is dit een heel bijzondere ervaring. Ze zien dat de leerlingen vol vragen binnenkomen en ontzettend graag willen leren. De docenten vervullen een cruciale rol in het nieuwe onderwijsaanbod voor hoogbegaafden op het Liemers College. Ze moeten zich verdiepen in allerlei aspecten van hoogbegaafdheid. Wat is hoogbegaafdheid? Hoe leren deze kinderen? Hoe kun je verdieping aanbrengen in het onderwijs voor deze groep? Dit zijn allemaal vragen waar we een antwoord op moeten vinden. En verder is het natuurlijk erg belangrijk dat er een ‘klik’ is tussen docent en leerling. Het nieuwe onderwijsaanbod voor hoogbegaafden vormt een behoorlijke uitdaging voor het Liemers College. “Maar het is een uitdaging die we zeer de moeite waard vinden. We moeten oplossingen vinden buiten de vaste programma’s en structuren, met een noodzaak voor meer individuele leerroutes. Het zou prachtig zijn als straks ook de overige leerlingen hiervan profiteren”, zegt Peter Kickken [lid centrale directie].

Slagingspercentages De eindexamenkandidaten van het Liemers College hebben het dit schooljaar opnieuw uitstekend gedaan, zoals blijkt uit de onderstaande slagingspercentages. Vmbo-bb Vmbo-kb Vmbo-gt [Didam] Vmbo-gt [Vestersbos] Havo Vwo

95,4 % 94,5 % 100,0 % 97,8 % 93,2 % 93,4 %

LC COURANT PAGINA 1

Spetterende uitvoering van musical Grease

Weektaken: goed plannen betekent meer vrije tijd

‘Hebben ze dan niets geleerd van die muur?’

Jaargang 14 juli 2009

4

LC COURANT Nr

‘Waar ik slecht tegen kan, zijn notoire klagers. Die mijd ik.’ Pieter Theunissen doet een boekje open. Pagina 6 ‘Ik dacht dat alleen serieuze en geleerde mensen naar het Filmhuis gaan.’ Mark Landman verbaast zich. Pagina 3 ‘De kooklessen van Marita Frederik waren levenslessen’ Anita Willemsen kijkt terug. Pagina 2

COLOFON

WAAR ZIJN ZE GEBLEVEN?

‘Heel bijzonder dat ik nu samenwerk met mijn ANITA WILLEMSEN [DEED EXAMEN IN 1989] vroegere docenten’ Kun je de inspiratie die je als 14/15-jarige ervaart, omzetten in een baan om anderen te helpen in moeilijke fasen in het leven? Kun je dan later als volwassene zelf 14/15-jarigen inspireren om hetzelfde te gaan doen? Dan mag je je net zo gelukkig voelen als Anita Willemsen uit OudZevenaar. Anita deed examen in 1989. Nu is ze opleidingscoördinator bij Diafaan, een zorginstelling voor de Liemers en de Achterhoek met ruim 750 medewerkers. “Mijn examengroep kreeg het Vestersbosdiploma in 1989”, vertelt Anita. “Ik begon op de Anne-Frank-School, maar na de fusie hadden we ook les op Vestersbos, daarvoor een school voor technische opleidingen. Na de tweede klas koos ik voor de richting verzorging.” Dat was een keus uit vroege overtuiging, want Anita wist als tiener al dat de ziekenzorg aan oudere mensen haar baan zou worden: “In mijn jeugd had ik intensief contact met mijn grootouders; zij woonden

vlak bij ons. Hun verhalen, levenservaring en wijsheid ontroerden mij. Toen wist ik dat ik voor ouderen zou gaan zorgen.” Als je op je veertiende een beroepsopleiding moet kiezen, waardoor laat je je dan leiden? “Wij moesten kiezen tussen kantoorpraktijk of verzorging. Wie verzorging koos, wilde meestal de kraamverpleging in. Door de contacten met mijn grootouders wist ik dat ik verzorging zou gaan doen. Aan die kantoorafdeling dacht ik niet eens. Wel gek dat ik

na zo veel jaren toch een kantoorfunctie heb gekregen. Maar gelukkig wel één die alles met zorg te maken heeft.” “Mijn tijd op de Anne-Frank-School en het Vestersbos was een geweldige tijd. Kleinschalig onderwijs, een geborgen gevoel. Nog zie ik de leraren en leerlingen van toen als één grote familie; één grote groep gezelligheid op het schoolplein. In feite was er weinig verschil tussen de volwassenen en kinderen.” Heeft Anita nog speciale herinneringen? “De werkweek op de Jutberg in Laag-Soeren, een feest om nooit meer te vergeten!” Docenten die ze nooit vergeten zal? Ze vertelt er graag over. Een heel bijzondere lerares was Marita Frederik, die nog steeds op het Vestersbos werkt. Een vrouw met karakter, met humor, een eigen optreden, met niets of niemand te vergelijken. Haar kooklessen waren levenslessen. Anita: “Ja, een lerares die je altijd voorhield: goed werk leveren is je eigen verantwoordelijkheid.” Na het Vestersbos-diploma ging Anita naar het MDGO in Arnhem. Eén van haar eerste stages liep ze in de Pelgromhof in Zevenaar. Later deed ze in-service de opleiding ziekenverzorging bij Regina Pacis in Arnhem. Als 20-jarige raakte ze geboeid door vragen over complexe zorg voor oudere mensen. “Als je in de ouderenzorg werkt, krijg je in vertrouwen veel te horen. Denk maar eens aan

LC COURANT PAGINA 2

Cross Your Borders De derdeklassers van Heerenmäten hebben tijdens de projectdagen deelgenomen aan het driedaagse project Cross Your Borders [CYB]. De leerlingen kregen als opdracht de Verenigde Naties op een creatieve manier te adviseren welk ontwikkelingsprobleem in ‘hun’ land de meeste aandacht zou moeten krijgen en waarom.

Foto: Sjoerd Pegge.

Demi kan nu iedere dag op pony Luca rijden DOOR PIETER THEUNISSEN [DOCENT DUITS EN DECAAN] Rond kerstmis 2008 is een actie gehouden voor Demi Vermeulen uit klas Z2V. Zij rijdt graag paard en dat kan ze ook goed. Dat is vanwege haar lichamelijke beperking niet vanzelfsprekend, maar dankzij haar ijzeren wil rijdt ze dressuurwedstrijden op hoog niveau. Misschien mag ze in 2012 meedoen aan de Paralympics in Londen. Vertel eens wat er een half jaar geleden aan de hand was? Demi: “Ik zocht een pony om dressuur te kunnen rijden. Mijn vorige pony was kreupel geworden. Toen zag ik Luca, die al aan internationale wedstrijden meedeed. Ik was meteen weg van hem, maar hij was veel te duur. De eigenaren hadden gezien hoe gek ik met Luca was en brachten hem naar onze stal. Betalen mocht later, als we genoeg sponsoren hadden.” Je bent toen op televisie geweest bij SBS 6. “Daardoor kenden heel veel mensen mijn verhaal. Er kwamen veel reacties binnen, ook van mensen die wilden helpen. Zo was er een sms-actie en er waren clinics waar ik kon laten zien wat ik kan. Ook heeft het personeel van Zonnegge een inzameling gehouden. Dit leverde veel geld en publiciteit op.” Weet je hoeveel leerlingen een sms’je hebben gestuurd? “Het precieze aantal weet ik niet, maar de hele actie heeft 1000 euro opgebracht en dat is best veel geld.” Is het paard nu van jou? “Het geld is naar de stichting Vrienden dressuurstal Van Baalen gegaan. Hier hebben ook veel bekende mensen geld aan gegeven. Deze stichting heeft Luca gekocht en hem beschikbaar gesteld aan mij. Zaterdag 6 juni is hij officieel

De lessen werden gegeven door vrijwilligers van CYB. De eerste dag stond in het teken van het vergaren van informatie - via een quiz, filmpjes, internet en boekjes - en het verwerken van die informatie tot een duidelijke probleemstelling met bijbehorende argumentatie. De tweede dag werd gekenmerkt door gestructureerde chaos, want de leerlingen moesten hun probleem omzetten in een presentatie. Het saai oplepelen van informatie van een papiertje was natuurlijk uit den boze en dus waaierden de leerlingen uit over de school om spelletjes, toneelstukjes en filmpjes voor te bereiden. Dat betekende veel overleggen, problemen oplossen en creatief nadenken. Als luchtige onderbreking stond een aantal workshops op het programma [henna schilderen, Afrikaanse dans en percussie etc.]. Tijdens de derde dag werd het eindresultaat aan de rest van de klas getoond. Ieder groepje moest bovendien een aantal vragen beantwoorden. Een landenspecialist van CYB en de docent gaven vervolgens cijfers, waarbij de presentatievaardigheden belangrijker waren dan de inhoud. Ter afsluiting waren er prijzen voor de twee beste presentaties. Uit de evaluatie na afloop bleek dat de leerlingen het leerzaam en leuk hadden gevonden. De docenten zijn ieder jaar weer blij verrast door de fantastische organisatie door CYB en verbaasd over de geweldige presentaties die leerlingen in één dag maken.

overhandigd tijdens een groot concours in De Steeg. Nu mag ik dus op hem rijden. Daar ben ik erg blij mee.” Hoe groot is de kans dat jij in 2012 naar de Paralympics gaat? “Als ik me blijf ontwikkelen zoals in de afgelopen jaren en ik kan het opbrengen om net zo veel te blijven trainen, dan is die kans best groot.” Wat wil je nog zeggen tegen de leerlingen en ouders van onze school? “Ik wil iedereen bedanken voor alle leuke reacties en hulp. Ik zal jullie op de hoogte houden. Op 2 augustus geef ik een clinic tijdens de hippische week van De Boleemruiters in Zevenaar. Iedereen is daar van harte welkom.”

een langdurige zieke die zijn of haar naasten moet verliezen en dan lijdt aan een mentale terugval. Hoe kun je dan helpen? Wat en wie zijn daarvoor nodig? Dan moet je creatief gaan denken. Mijn ideeën en oplossingen wilde ik altijd graag met anderen delen, bij voorkeur met jongeren die weer nieuwe ideeën inbrengen. Vanaf mijn tijd bij Regina Pacis heb ik altijd leerlingen kunnen begeleiden: fantastisch werk!” Haar eerste leidinggevende functie kreeg Anita op de Kelsehof, een verzorgingstehuis in Didam. “Als teammanager moet je ervoor zorgen dat een afdeling goed kan draaien. Dat betekent dienstplanningen maken, de juiste mensen op de juiste plek zetten en voorwaarden scheppen voor voldoende zorg in een prettige sfeer.” “Met al die ervaring op zak kon ik enkele jaren geleden de overstap maken naar mijn huidige staffunctie bij Diafaan: opleidingscoördinator en projectleider van de Diafaan Academie. Die Academie richt zich op alle mensen die Diafaan al in dienst heeft. Het klant- en resultaatgericht werken wordt voor alle medewerkers steeds weer tegen het licht gehouden. Van onze mensen verwachten we dat ze ondernemend kunnen handelen en door de juiste trainingen wil ik hen daarin steunen. Als opleidingscoördinator richt ik mij op het werven van toekomstig personeel. Ik heb dan ook veel contacten met vmbo- en mbo-instellingen. Zo organiseren we binnen Diafaan een werkveldoriëntatie voor derde- en vierdejaarsleerlingen van het vmbo, die bij ons kunnen meedraaien in zorg, verpleging, horeca of activiteitenbegeleiding.” “Nieuw is de samenwerking met het Vestersbos en het Graafschap College in Doetinchem. Voor mbo-niveau-2 bieden we samen een doorlopende leerlijn, zodat de leerlingen in Zevenaar hun diploma kunnen halen, terwijl ze in de eigen omgeving praktische ervaring bij Diafaan-instellingen opdoen. De ontwikkeling die ik zelf heb doorlopen, mag ik nu voor jongeren gaan regelen. Het is wel bijzonder dat ik op het Vestersbos nu samenwerk met docenten van wie ik vroeger les heb gehad.”

Timmerwedstrijden in Doetinchem Tomas Gabisevas en Davey van den Borne uit VB4A van de afdeling bouw hebben het Liemers College op 7 en 8 april vertegenwoordigd tijdens de jaarlijkse timmerwedstrijden voor vmbo-scholen uit deze regio. De wedstrijden waren bij Opleidingsbedrijf Doetinchem. Het werkstuk van Tomas en Davey was een hellende dakconstructie afgedekt met dakpannen. Op de eerste dag werd eerst een uitslag [tekening op ware grootte] gemaakt, waarna de diverse dakonderdelen werden afgeschreven en bevestigd. Iedere deelnemer maakte één dakhelft en toen werd het spannend, want op de tweede dag moesten beide helften worden samengevoegd. De jury lette op samenwerking, veiligheid bij de machines, de werkplek [rondslingerend gereedschap en kleding] en natuurlijk de kwaliteit van het werkstuk. Het Metzo College uit Doetinchem won de eerste prijs.

RECENSIE

De leerlingen van het vierde leerjaar van de locatie Vestersbos hebben in het kader van sportoriëntatie gewaterskied [aan een lijntje de baan rond] in Braamt. Het was voor deze groep de laatste activiteit buiten het schoolgebouw. Sportoriëntatie is bedoeld om leerlingen allerlei sporten te laten ontdekken. Het waterskiën in Braamt inspireerde docent Nederlands Clemens Bekkenutte tot het onderstaande gedicht.

In de LC Courant schrijft iedere keer een leerling een recensie. Dat kan van een toneelstuk zijn, zoals de vorige keer, maar ook van een film, een dvd of een computerspelletje. Havo-leerling Mark Landman bezocht het Filmhuis Zevenaar [Filmhu!s, schrijven ze zelf] en constateerde enkele verbeterpuntjes.

Vestersbosser DOOR CLEMENS BEKKENUTTE [DOCENT NEDERLANDS] Hier sta je dan, wéér in die rij. “Nog even!” denk je, dan ben ik vrij, vrij van het Vestersbos, vrij van structuren en ‘aangelijnde’ gein. Het is wel leuk... allemaal maar jij wilt los! Los van het Vestersbos. Nu dan: voel het water, de zon en wind, wij weten dat jij je eigen weg wel vindt! En als je dan later, op een goed moment nog eens terugkijkt zul je zien dat water nooit vanzelf wijkt.

Ik had natuurlijk een filmrecensie kunnen schrijven, maar dan is de kans groot dat die film niet meer draait als de LC Courant wordt uitgedeeld. Voor ckv [cultureel-kunstzinnige vorming] moet je als vierdeklasser een flink aantal voorstellingen bezoeken. Kwestie van je kaartje goed bewaren en na afloop een samenvatting schrijven. De handel in kaartjes is best groot, maar dan heb je nog geen goede samenvatting [over-]geschreven. Ik kijk graag films, maar in het Filmhuis was ik nog niet geweest. Ik dacht dat er alleen van die cultureel verantwoorde films te zien zijn en dat alleen serieuze en geleerde mensen naar zo’n filmhuis gaan. Ik had dus niet zo veel zin, maar ik verbaasde me over het programma dat ik op de website zag. Ongeveer de helft van de films draait of draaide ook in de ‘gewone’ bioscoop. Ik besloot naar Oorlogswinter te gaan. Waarom? Ik heb geloof ik ooit wel eens het boek gelezen of op zijn minst in mijn handen gehad. Het filmhuis ligt wat verstopt in de Wittenburgstraat. Je moet tegenover café The Bright Side het straatje in, dan is het na honderd meter al rechts. Toen ik binnenkwam, leek het eerst een soort bruin cafeetje. We waren de eersten, dachten we. Nadat ik de kaartjes had afgerekend - met je schoolpasje betaal je maar 5,50 euro - dronken we een colaatje en werd het steeds drukker. Steeds meer mensen ‘verdwenen’ in een gangetje rechtsachter de bar. Nieuwsgierig geworden gingen ook wij die kant op. Een steile afdaling later vonden we de garderobe en wc’s. Na weer omhoog te zijn geklommen, ston-

Bart Heijneman en Mark Landman.

Verrassing: het filmhuis draait ook ‘gewone’ films! DOOR MARK LANDMAN [H4G] den we in de filmzaal. Dat ik had gereserveerd was maar goed ook, want het zaaltje met 55 zitplaatsen was uitverkocht. Helaas was er voor ons alleen op de voorste rij nog een plekje, maar dat is niet ideaal als je zoals ik wat langer bent. Na een tijdje heb je een stijve nek. Je mag in het filmhuis net als bij Movie Unlimited op de markt je drankje meenemen in de zaal, alleen lopen er in het filmhuis niet steeds mensen met volle dienbladen door je beeld. Mijn advies is: ga op tijd, loop direct door naar de zaal, claim daar een stoel en ga daarna pas je jas ophangen, een drankje halen en/of naar de wc. Erg goed voor zo’n kleine zaal is het geluid, dat niet veel minder is dan in een grote bios. Tijdens het voorprogramma lezen we dat je ook een soort kortingskaart of abonnement kunt kopen. We waren wel verbaasd dat het

Yoghurt en rode draden

Eindoordeel

Engels praten met Duitse scholieren DOOR E. VISSER [DOCENT ENGELS]

Bij het afscheid van het voortgezet onderwijs hoort een examenstunt. Ook dit schooljaar was het weer raak. Hieronder twee korte verslagjes van de stunts op Vestersbos en Heerenmäten. Op donderdag 15 mei vonden de leerlingen van gt-4 op de locatie Vestersbos het leuk om ‘iets’ te doen. Het klinkt misschien raar, maar docenten en mentoren werkten graag mee. En dus werden de docenten om half tien uit hun lokalen gehaald en naar de personeelskamer ‘gedreven’. Daar kregen ze een pruik op en een boevenpak aan, waarna ze geboeid naar het stationsplein vertrokken om touwtje te springen, zak te lopen [of is het te zaklopen?] en meer van dat soort spelletjes, die stuk voor stuk hilarische taferelen opleverden. Terug op school stond de docenten een kennisquiz te wachten, waarbij een fout antwoord een scheut yoghurt over het hoofd veroorzaakte. Niet iedere docent zal daarmee even gelukkig zijn geweest, maar daar werd de gezamenlijke barbecue niet minder gezellig van.

filmhuis door vrijwilligers wordt gerund. Bijna vijftig mensen zijn dat. Trouwens, ook Buitenblik - de buitenfilm op het Raadhuisplein - wordt door het filmhuis georganiseerd. Voordelen van deze bios zijn dat er weinig bezoekers zijn [dat stoort minder en je hebt in de pauze eerder een drankje], dat er nauwelijks kinderen komen en dat je met je schoolpasje korting krijgt. Nadelen: de zaal is zo klein dat je wel heel dicht op het scherm zit op de onderste rijen, er worden geen M&M’s of popcorn verkocht [sinds wanneer kan een film zonder!?!] en dat er geen mensen van mijn leeftijd waren.

Echt Engels spreken en schrijven. Dat is het doel van het e-mailproject in het tweede leerjaar van havo/gt en vwo/havo op de locatie Zonegge. Het project vond dit jaar voor de tiende keer plaats en is nog steeds een schot in de roos.

Heerenmäten: dansend door de sociale ruimte.

De examenstunt op Heerenmäten was van een heel ander kaliber. Daar kwamen de leerlingen, docenten en medewerkers op donderdag 4 juni bij het klinken van de tweede bel tot de ontdekking dat bijna het hele gebouw was voorzien van rode draden. Daardoor was het onmogelijk om op de gebruikelijke manier het lokaal of de werkplek te bereiken. Bij de reacties vochten verbazing [‘wat nou weer?’], schrik [‘ik ben al te laat!’], ergernis [‘opstaan was al moeilijk genoeg’] en verwondering [‘wat een prachtig gezicht!’] om voorrang. Op de website van het Liemers College staat een uitgebreid artikel van Anouk Mulders [docent tekenen en ckv] over deze stunt.

Vestersbos: afdelingsleider Martin Kruis had een vraag fout.

Agenda in boekenpakket De afgelopen periode is er even sprake van geweest dat de eigen agenda van het Liemers College het komende schooljaar niet zou verschijnen. Deze beslissing is inmiddels herroepen. Alle leerlingen krijgen aan het begin van het schooljaar tegelijk met het boekenpakket de nieuwe agenda uitgereikt. Deze wordt uitgevoerd in de nieuwe huisstijl. Een belangrijk verschil is de omslag. Om financiële redenen wordt de gebruikelijke harde kaft vervangen door een zachtere kaft, die echter wel duurzaam in het gebruik is.

Het e-mailproject houdt in dat iedere leerling wordt gekoppeld aan een leerling van een Duitse school [uit Essen of OerErkenschwick]. Ze mailen elkaar eerst een kennismakingsbrief en vervolgens schrijven ze samen een verhaal. De voertaal is Engels, zodat het voor allebei even lastig is. Het project wordt afgesloten met een wederzijds bezoek. Eerst komen de Duitse leerlingen een dagje naar Zevenaar, gevolgd door een tegenbezoek eind mei of begin juni. Uiteraard moeten ze zo veel mogelijk met elkaar praten. Voor de leraren is het begeleiden van meer dan honderd leerlingen [per leraar!] hard werken, vooral ook omdat er regelmatig het een en ander misgaat. Maar het resultaat maakt alles goed. In de evaluatie meldt 99 procent van de leerlingen dat ze het een fantastisch project vinden, omdat ze hun Engels eindelijk een keer in de praktijk kunnen gebruiken. Natuurlijk zijn er leerlingen met een Duitse partner die niets zegt of ongeïnteresseerd is, maar daar staan voorbeelden tegenover van leerlingen die bij elkaar hebben gelogeerd of in het weekend hebben afgesproken in een Duits pretpark. De meeste leerlingen blijken na anderhalf jaar op het Liemers College zowel schriftelijk als mondeling in het Engels te kunnen communiceren.

LC COURANT PAGINA 3

GEDICHT

TOPKLASSE!

Wendy Mol heeft haar draai gevonden De klas die deze keer centraal staat in Topklasse is V3A van mentor Wendy Mol. Ze geeft Frans en dat is een vak waarvoor ze al op jonge leeftijd koos. Een vriendinnetje had een Franse moeder, vandaar. Haar ideaalbeeld was werken op een kleuterschool in Frankrijk. Het werd het Liemers College. “Ik heb altijd graag met kleine kinderen willen werken, maar mijn voorliefde voor het Frans was toch net iets groter”, vertelt ze. Wendy Mol werkt inmiddels acht jaar op het Liemers College. Tijdens haar studie verbleef ze twee keer in Frankrijk. “Ik heb me een paar maanden aan de universiteit Paris X [Nanterre] vastgebeten in het Oud-Frans, waar ik niet zo veel van bakte. Ik moest ‘tig’ keer herkansen om een zesje te halen. Daarna heb ik vier maanden aan een lerarenopleiding in Caen [Normandië] gezeten. Dat waren leuke maanden, want dan leer je echt in de praktijk Frans spreken.” De eerste vijf jaar op het Liemers College gaf Wendy Mol les aan vmbo-klassen in Didam. “Een fijn team en leuke spontane kinderen”, blikt ze terug. Het werken met oudere leerlingen op Heerenmäten blijkt anders. “De leerlingen hier zijn ouder en dus zelfstandiger. Het eerste jaar was ik mentor van een havo-

Wiskunde D

goede voorbereiding op bétastudies DOOR GERARD STROOMER [DOCENT WISKUNDE] Wiskunde is meer dan alleen sommen maken. Dat geldt zeker voor wiskunde D, dat een verdieping is op wiskunde B en een goede voorbereiding op technische en exacte studies. Een deel van het programma wordt samen met hbo-opleidingen en universiteiten ingevuld. De leerlingen doen daar ook onderzoek. Vorig schooljaar hebben we samen met de Technische Universiteit Twente modules over modelleren ontworpen. Vwo-4 leerde een probleem wiskundig op te lossen door het eerst in wiskunde om te zetten. De leerlingen gingen naar Enschede voor een college en een computeropdracht. Deze leerlingen zitten nu in vwo-5 en hebben het modelleren van golven en tsunami’s bestudeerd. Ze bezochten opnieuw de universiteit. Het huidige vwo-4 koos voor een project over sterrenkunde in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook bij dit vak leidt het gebruik van wiskunde tot mooie resultaten. De leerlingen kregen een college van prof. dr. Paul Groot [hoogleraar sterrenkunde] over het zonnestelsel. Daarna maakten zij op de computer nieuwe planetenstelsels. Op school hebben ze zich gestort op het probleem van Halley: deze Engelse astronoom berekende in 1695 dat de maan steeds dichter bij de aarde komt, maar uit moderne berekeningen blijkt het tegenovergestelde. De leerlingen bezochten ook de sterrenwacht van de universiteit en ze volgden workshops. De leerlingen zijn enthousiast, zo blijkt uit de volgende citaten. Pim Willemsen: “Het is fijn om naar een goed verhaal te luisteren en om zelf wat te doen.” Bas Stadhouder: “Goede en duidelijke uitleg; het klonk eerst als onzin maar door het voorbeeld met muonen werd het veel geloofwaardiger.” Wouter Lubbers: “Interessant, leuke software, leuk uitgelegd.” Jorien Berendsen: “Zeer interessant, goed van niveau.”

LC COURANT PAGINA 4

Klas V3A over vijftien jaar

4-klas met vierentwintig meiden en twee jongens. Ik moest leren mijn leerlingen niet te veel te betuttelen. In de brugklas lieten ze je foto’s zien van hun cavia, terwijl dit bijna volwassen meiden waren. Nu heb ik mijn draai wel gevonden.” De huidige klas van Wendy Mol is een echte vwo-3-klas: sterk individualistisch, met diverse groepjes die het toch goed met elkaar kunnen vinden. Het wij-gevoel blijkt er aan het einde van het schooljaar wel degelijk te zijn, want ze gaan samen kamperen bij de Bijland. Er worden volgens Wendy Mol goede initiatieven ontplooid. Zo heeft Kasper Lindhorst geregeld dat hij met een aantal klasgenoten vrijwilligerswerk kan gaan doen in Gambia. Een ander talent in de klas is Marlin Meulman. Zij heeft meegespeeld in het toneelstuk ‘Campinggasten’. Bij Idols was V3A vertegenwoordigd door Dianthe Beelen, die op de viool een goede partij speelde. “Ga zo door, want jullie zijn kanjers en jullie komen er wel”, zegt Wendy Mol tegen haar klas.

We vroegen de leerlingen van V3A hoe zij denken dat hun leven er over vijftien jaar uitziet. Veel leerlingen hebben eigenlijk nog geen idee, maar allemaal hopen ze op een goede baan [met bijbehorend inkomen] en een leuk gezin. Een dure auto hoeven ze niet zo nodig. Daniëlle Amelink is een beroemde fotografe. Ze woont in het buitenland met haar honden. Als ze rijk is, gaat ze veel winkelen. Nathan Bakker hoopt op een rustig bestaan met een goed betaalde baan. Hij laat alles op zich af komen. Dianthe Beelen is afgestudeerd [“hoop ik”], woont in Duitsland of Frankrijk en doet af en toe ontwikkelingswerk in Afrika. Esther van den Berge wil een leuke baan met veel inspraak en vrolijke collega’s. Ze woont met haar [rijke] man in een luxe huis met veel katten. Pernette ten Brinke weet nog niet welke studie ze dan gedaan heeft [misschien kinderarts] en hoopt verder op een rustig en leuk leventje.

Mission Olympic: het Liemers College doet mee om de prijzen Het Liemers College heeft uitstekend gepresteerd op de zevende editie van Mission Olympic, een sportdag voor het voortgezet onderwijs waaraan zo’n vijfduizend leerlingen van circa driehonderd scholen meededen. De finale was op 5 juni in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Daan Reintjes [VS3B] werd kampioen in de categorie jongens derde klas bij het veldlopen. Daan was in die sport niet de enige leerling van het Liemers College die uitblonk. Bij de meisjes derde klas werden Myrthe Nabben en Willemijn van Outvorst individueel tweede en zesde. Samen met Nadine Willems, Anne van Marwijk, Marlin Meulman en Sanne van Hagen wonnen zij bovendien de zilveren teambokaal. Die prestatie werd eveneens geleverd door Else Lendering, Willemijn Groenen, Laura Bartels, Maud Pijnenburg, Annelous Pennekamp en Kelly ter Bogt. De andere sporten waaraan het Liemers College deelnam, waren badminton, meisjesvoetbal en zwemmen. Een badmintonteam haalde brons. Ook de voetbalsters werden derde van Nederland. De zwemmers zwommen persoonlijke records, maar dat was niet genoeg voor het erepodium. Wil je komend schooljaar meedoen, geef je dan op bij je gymleraar.

Yasemin Demirci heeft rechten gestudeerd en dat heeft een leuke baan opgeleverd. De band met familie en ouders is sterk gebleven. Angelique Dijks heeft de hogere hotelschool gedaan en is dan net klaar met haar studie in het buitenland. Ze heeft een man en twee kinderen. Roos Freriks is na haar studie psychologie bezig een eigen praktijk op te zetten. Ze is getrouwd en woont in een mooi huis. Janita de Graaf heeft gestudeerd [“iets met mensen helpen”] en na een jaar in het buitenland een leuke baan gevonden. Kyra Heijstee heeft een opleiding gevolgd op het gebied economie, management en onderneming. Ze doet het rustig aan en misschien heeft ze kinderen. Roy Hendriks is al vijf jaar piloot en supergelukkig met vrouw en kinderen in een groot huis. Imke Hesseling heeft medicijnen gestudeerd, werkt in een ziekenhuis of in haar eigen kliniek. Samen met haar vriend heeft ze twee kinderen. Marc Hogervorst heeft maar drie woorden nodig: architect, huis, BMW. Sabine Janssen werkt als hotelmanager na de hogere hotelschool óf als lerares na een studie pedagogiek. Haar huis is mooi en groot.

Dooddoeners Onderwijsvernieuwing heeft de wind tegen. Studiehuis, basisvorming, vmbo, competentiegericht leren… Het zijn onderwerpen waarover smalend wordt gesproken. Mislukkingen worden breed uitgemeten, tegenstanders krijgen ruim baan. Op zich is daar niets mis mee. Van goed onderbouwde kritiek is nog nooit iemand slechter geworden. Maar helaas ontbreekt juist dat soort kritiek in discussies over onderwijsvernieuwing, waardoor weinig anders overblijft dan ‘vroeger was alles beter’. Ik vraag me altijd af waarom dat toén door niemand werd opgemerkt en ook of over twintig jaar gezegd wordt dat anno 2009 alles beter was. Eerlijk gezegd denk ik van wel, want deze discussie kent een vast patroon. Een argument dat altijd scoort, is de opmerking dat een ‘heldere onderwijsvisie’ ontbreekt. De vernieuwer weet zich direct in het defensief gedrongen. Hij moet zich verantwoorden, terwijl zijn tegenstrever niet met een heldere onderwijsvisie hoeft te komen. Deze kan bovendien altijd teruggrijpen op de knock-out: ‘we hebben geen gemeenschappelijke visie’. Er is immers altijd wel een docent die het er niet mee eens is. Een gemeenschappelijke visie is erg belangrijk, maar ik vind niet dat we omwille van die ene docent genoegen moeten nemen met kleurloze compromissen. Een argument dat ook nooit ontbreekt, luidt: ‘we doen het helemaal niet zo slecht’. Het is een argument dat elke discussie doodslaat vanwege de impliciete aanname dat ‘niet slecht’ eigenlijk wel goed genoeg is. Maar een school die zichzelf serieus neemt, wil het per definitie morgen beter doen dan vandaag. Gebrek aan faciliteiten is ook zo’n dooddoener. Net als het argument dat het te snel gaat. Over de faciliteiten kan ik kort zijn: wie vernieuwing serieus neemt, zorgt voor de bijbehorende middelen. Vaak is dat overigens een kwestie van organisatie. Dan het argument van het te hoge tempo, dat vaak gepaard gaat met de constatering dat de plannen nog niet goed zijn uitgewerkt. Meestal is uitstel en vervolgens afstel de achterliggende gedachte. Intussen wordt ieder enthousiasme in de kiem gesmoord, terwijl juist dát het begin is van een geslaagde onderwijsvernieuwing. Wat ik wil zeggen is dit: onderwijsvernieuwing is soms onvermijdelijk en overtuigde vernieuwers raken niet van slag van een beetje tegenwind.

HARALD WIGGERS [voorzitter centrale directie]

Ida van de Kamer hoopt dat haar studie aan een mode-academie in Amerika haar een droombaan bij een tijdschrift of als ontwerper heeft opgeleverd. Milou Kemperman werkt in de verpleging, spreekt veel af met haar vriendinnen, is getrouwd en woont in een mooi groot huis. Yana King woont in Ierland [ze is Ierse] en heeft na een studie bedrijfskunde en de chef-kokopleiding een eigen restaurant. Steven Kroesbergen hoopt op een leuk leven met een mooie vrouw. Hij is directeur van een groot [auto-]bedrijf. Joshka Landsheer ziet wel wat het wordt, maar droomt van veel reizen en iets met talen en mensen [journaliste, fotografe, tolk etc]. Kasper Lindhorst is cardioloog in Amerika. Hij heeft een vrouw maar geen kinderen.

HELPERS WEG! In deze nieuwe rubriek staat iedere keer een hot issue centraal. We beginnen met de vraag waarom leerlingen ‘s ochtends zo moeilijk op gang komen en bijvoorbeeld het eerste uur niet vooruit te branden zijn. Daarvoor is een medische verklaring, namelijk het slaaphormoon melatonine, dat pubers pas heel laat op de avond aanmaken. Daardoor kunnen ze ‘s avonds niet slapen en worden ze ‘s ochtends niet wakker. De oplossing is heel simpel: laat de lesdag minimaal anderhalf uur later beginnen! Jackie Bos uit V4B is het daar van harte mee eens. Ronald van Hal uit V4C vindt het een oplossing van helemaal niks.

Moeite met wakker worden? Gewoon anderhalf uur later beginnen... TEGEN

VOOR

[RONALD VAN HAL V4C] “Uitslapen klinkt natuurlijk lekker, maar wat gebeurt er met je vrije tijd na school? De dag zou alleen nog maar bestaan uit school en huiswerk. Ik heb liever ‘s middags vrij voor een hobby dan ‘s ochtends om uit te slapen. En mensen die in dorpen als Lobith of Tolkamer wonen? Zij moeten na school minimaal drie kwartier fietsen. De dag is dan al om als ze thuis komen. Bovendien beginnen sportclubs en verenigingen vroeg in de avond. Het is wel zo dat ik me het meest actief voel als ik na school thuis kom. Maar tijdens het eerste lesuur kan ik ook nog wel meekomen. Met lessen die om acht uur beginnen, is je hele dag effectiever ingedeeld. Wat mij betreft dus: houden zo!”

[JACKIE BOS V4B] “Een goede nachtrust is heel belangrijk, vooral nu. Slaap is nodig voor de ontwikkeling van je lichaam. Ik hoor van veel medeleerlingen dat ze te weinig slapen. Zelf slaap ik ook te kort - vaak maar zo’n zes uur per nacht. Je went er wel aan, maar het zou veel beter zijn wanneer we wat later naar school konden komen. Je bent dan meer uitgerust en je hoeft niet zo haastig op te staan. De leraren zouden in plaats van de laatste, de eerste twee uur kunnen vergaderen [Met hun slaaphormonen zit ‘t wél goed!]. Daarna komen wij. Als bovendien de lessen tien minuten korter duren, hoef je ook niet zo laat naar huis. Van de andere kant: als ik nu moet nablijven, zit ik ook tot half vijf. Dat ben ik dus wel gewend. Als de lessen later beginnen, zou je bij straf juist van tevoren kunnen komen. Dat kun je dan ‘voorblijven’ noemen.”

Guus Meijer blijft Nederland trouw. Hij heeft een goede baan en woont met zijn vriendin in een mooi appartement. Rob Melgers wil een leuke baan en een leuke familie en verder rijk worden, zodat hij veel van de wereld kan zien. Marlin Meulman heeft de hotelschool gedaan en leidt een gelukkig leven. Robin Peters hoopt klaar te zijn met studeren maar weet nog niet met wat: “Waarschijnlijk ga ik de medische kant op.” Kees Smeets runt een hotelketen in de VS of het MiddenOosten en is financieel onafhankelijk. Hermann Sosnovskiy heeft de hotelschool gedaan, is rijk en komt net terug van een stage in Dubai. Hij voetbalt nog en woont op zichzelf. Wietse Roelofs is econoom in het buitenland, vader van een paar kinderen en sport nog veel. Carlijn de Warle is klaar met haar studie, heeft een leuke baan en geld genoeg voor een wereldreis. Lisanne Wenting is na haar studie geneeskunde een goed betaalde chirurg/internist geworden. Ze denkt dat ze wel gelukkig wordt. Yvonne van de Werff is misschien diëtiste geworden. Ze woont met haar man in België, waar ze een kindje hebben en een jacht voor de vakanties.

DE STELLING De meningen in V3A over de stelling ‘het is normaal dat mijn ouders de kosten van mijn mobieltje betalen’ lopen nogal uiteen, zoals blijkt uit een selectie van reacties. Kyra: “Natuurlijk zijn ze niet blij als ik 50 euro over mijn bundel heen ga. Die moet ik dus zelf betalen. Maar het abonnement betalen we half-half. Dat vind ik goed, want zij werken.” Marlin: “Zij verdienen geld en ik niet. En zij zijn verantwoordelijk voor mij. Stel dat ik niet bereikbaar ben.” Angelique: “Indirect betalen ouders vaak mee, want kinderen betalen het van het kleedgeld. Persoonlijk vind ik dat je ervoor moet werken, want dat moet je later ook en zo leer je nu alvast met geld omgaan.” Sabine: “Meestal bel je vaak naar huis en dus kunnen je ouders best meebetalen.” Roos: “Mijn ouders vinden het fijn als ik bereikbaar ben. Als mijn ouders niet zouden betalen, zou ik veel minder bellen en sms’en.” Esther: “De reden om een mobieltje te hebben om bereikbaar te zijn, is er niet echt meer. Maar het is wel leuk als je ouders je een keer gratis beltegoed geven, omdat je zo’n ‘leuk’ kind bent.” Yvonne: “Nee, het is juist goed om zelf te betalen. Dan leer je niet over je grenzen heen te gaan en daar heb je toch ook zakgeld voor.” Steven: “Ja, ze verdienen genoeg om die paar euro voor m’n mobieltje te betalen.” Wietse: “Nee, vind ik niet. Als je veel belt en het kost veel geld, kunnen je ouders in de problemen komen.”

De klas over de klas De meeste leerlingen vinden de sfeer in V3A goed, ondanks dat er allemaal groepjes zijn. Wel is het jammer dat er zo weinig uitstapjes zijn. Ze hopen dat er voor de vakantie nog iets geregeld kan worden. Het beloofde uitje naar de Efteling is afgeblazen [“Maar er is wel een nieuw, lelijk logo gelanceerd!”]. Ook de schoolfeesten komen niet goed uit de verf. Ze zijn saai en de muziek spreekt niet aan. V.l.n.r. Guus Meijer, Marlin Meulman, Hermann Sosnovskiy, Angelique Dijks, Kyra Heijstee, Janita de Graaf, Yasemin Demirci, Carlijn de Warle, Ida van de Kamer, Robin Peters, Yvonne van de Werff, Imke Hesseling, Sabine Janssen, Lisanne Wenting, Roos Freriks, Pernette ten Brinke, Milou Kemperman, Nathan Bakker, Rob Melgers, Roy Hendriks, Steven Kroesbergen, Kees Smeets, Kasper Lindhorst, Wietse Roelofs, Joshka Landsheer, Yana King, Dianthe Beelen en Esther van den Berge. Op de foto ontbreken Marc Hogervorst en Daniëlle Amelink.

LC COURANT PAGINA 5

COLUMN

Fietsen naar Emmerich

NOW WE’RE TALKING!

Dat een uitwisseling ook heel goed op de fiets kan, hebben de leerlingen van gt-3 bewezen. Op 10 juni fietsten zij naar de Städtische Realschule Emmerich. Op 17 juni volgde het tegenbezoek aan Didam. Samenwerken stond centraal in deze uitwisseling. Dus samen sporten, muziek maken, tekenen en opdrachten uitvoeren. Tijdens de ochtendlessen werden steeds een Duitse en een Nederlandse leerling aan elkaar gekoppeld. Na de lunch gingen de leerlingen naar sportstudio Action. Vooraf waren al brieven aan elkaar gestuurd en hadden de leerlingen een collage van hun woonplaats gemaakt. Enkele leerlingen blijven contact houden.

Excursie naar Trier Wie sporen van de Romeinen wil vinden, hoeft niet helemaal naar Rome. De Duitse stad Trier is veel dichterbij en noemt zich niet voor niets de oudste stad van Duitsland. Je vindt er veel overblijfselen uit de Romeinse tijd, zoals de leerlingen van vwo-4 met eigen ogen konden zien tijdens een excursie. In het kader van het vak klassieke culturele vorming [kcv] maakten zij een informatieve film in Trier over het dagelijks leven en de bouwkunst van de Romeinen. De cultuur in de Romeinse provincies en de relatie tot Rome is een van de onderwijsgebieden bij kcv.

Wie is Pieter Theunissen? Een man van 46 jaar, gelukkig getrouwd met Gracé en vader van Marjelle en Carlijn. Ik woon bijna twintig jaar in Zevenaar. Uit wat voor milieu kom jij? Ik ben geboren in Wanssum, een dorpje in NoordLimburg. Mijn vader werkte bij de PTT, mijn moeder was huisvrouw. Een geborgen omgeving voor mij en mijn twee broers en zus.

LC COURANT PAGINA 6

Lijk je op je moeder of op je vader? Ik heb van beiden iets. Van mijn moeder het zachtmoedige en van mijn vader het streberige [toch een beetje Duits] en perfectionistische. Van beiden heb ik geleerd dat je ook voor anderen klaar moet staan.

Hier en daar een traantje Onder de titel Spiegels vond van 26 tot en met 29 mei de 59ste uitwisseling tussen het Liemers College en de Realschule in Kleve plaats. Het was een geslaagde uitwisseling, die dinsdagavond begon met de ontvangst van de Duitse gasten door de twintig leerlingen van gt-2 [Zonegge]. Na de kennismaking met het gastgezin was het woensdag tijd voor het echte werk. De leerlingen bespraken in groepen hoe ze een grote spiegel zouden gaan bewerken, waarna ze aan de slag konden. Donderdag stond Amsterdam op het programma. Vrijdag werden de spiegels gepresenteerd. Dat moest in het Duits, wat best lastig was na pas een half jaar Duitse les. Bij het afscheid zagen we hier en daar een traantje...

Ragazzi, andiamo! In april stonden twintig leerlingen uit havo-4 en vwo-5 op vliegveld Keulen klaar om hun partners uit Palermo te begroeten. Het was een enthousiast begin van een intensieve uitwisseling. Ze leerden op school over Deltawerken, Willem van Oranje en de kunst om elkaars land in één tekening te ‘vatten’. Ze fietsten en kletsten, bezochten molens en musea, genoten van hectisch en historisch Amsterdam, bewonderden Rotterdam met zijn scyscrapers, kubuswoningen en koopgoot. Kortom: alles wat je van een Cultural Exchange mag verwachten. In september is het tegenbezoek aan Palermo: ragazzi, andiamo!

Wat doe je op het Liemers College? Heel hard werken, net als iedereen. Ik ben allereerst docent Duits in de onderbouw. Vroeger heb ik ook bovenbouwklassen gehad, maar sinds ik acht jaar geleden decaan werd, geef ik alleen nog op Zonegge les. Het decanaat is een prima afwisseling op het lesgeven. Verder organiseer ik al heel lang de uitwisseling met de Realschule in Kleve. Dit is het langstlopende uitwisselingsverband tussen een Nederlandse en een Duitse school. Daar ben ik best trots op. Sinds wanneer en hoe lang nog? Ik werk sinds 1990 in Zevenaar. Eerst op de Openbare Mavo en na de fusie op het Liemers College. Daarvoor werkte ik in Arnhem. Door een tip van collega Marius de Boer ben ik in Zevenaar terechtgekomen. Ik hoop nog heel wat jaartjes door te gaan. Wat moeten ze beslist zeggen op jouw afscheidsreceptie? Wat ik graag zou horen, mits het ook echt gemeend is, is waardering voor de manier waarop ik met leerlingen en collega’s ben omgegaan.

Wie is/was jouw idool? Ik heb het niet op idolen. Ieder mens heeft kwaliteiten. Dit zeg ik ook tegen leerlingen die meteen beginnen van dat zal ik wel niet kunnen. Natuurlijk is niet alles mogelijk, maar als je doorzet, kun je veel bereiken. Als ik een idool móet noemen, dan is dat mijn oude leraar Duits. Door zijn enthousiasme heb ik voor dit vak gekozen. Vertel eens over je ergste blunder? Toen ik net begon in Zevenaar was ik mentor van een tweede klas en lid van de muziekvereniging in Babberich. Toen ik na een schuttersfeest thuiskwam, was het al bijna licht. De volgende dag had ik geen stem meer van het zingen [en een beetje de drank]. Die avond was de kennismakingsavond met de ouders. Ik zei dat ik verkouden was, maar enkele Babberichse ouders wisten wel beter en even later de rest ook. Wat moet vandaag nog anders op het Liemers College? Een nieuw gebouw voor Zonegge, met een even grote decanenkamer als nu. Hoe oud voel je je? Als ik bij het zaalvoetbal tegen de leerlingen de jongere collega’s moet wijzen op hun verdedigende taken of tijdens het fietsen of zwemmen, voel ik me een jonge hond. Maar als een leerling zegt dat ik zijn moeder in de klas heb gehad, wordt het een ander verhaal. Met wie op het Liemers College zou je wel eens willen ruilen? Met Marius de Boer. Het lijkt me prachtig om zo muzikaal te zijn en dat ook nog als je vak te mogen overbrengen op leerlingen. Ik speel zelf op een zeer bescheiden niveau trompet. Hoe staat het met de liefde? Prima. Zonder in details te treden, Gracé en ik zijn 27 jaar bij elkaar en daarvan 19 jaar getrouwd. Dat zegt niet alles, maar ik ben er erg gelukkig mee en zij ook [hoop ik].

Wat heb jij met sport? Heel veel. Ik ben begonnen als voetballer. Dat was de enige sport die je in Wanssum kon doen. In mijn studententijd ben ik gaan volleyballen. Daarnaast zat ik vaak op de racefiets. Na mijn actieve carrière als voetballer ben ik gaan hardlopen. Eerst korte afstanden, maar later ook grotere afstanden zoals twee keer de marathon van Rotterdam en de Midwintermarathon in Apeldoorn. Tegenwoordig beperk ik me tot fietsen en zwemmen. Verder ben ik coach van het hockeyteam van mijn dochter. Niet dat ik er veel verstand van heb, maar ik vind het leuk om iets met en voor mijn kinderen te doen. Ook ben ik al jaren medeorganisator van de Ooyse Landloop in Oud-Zevenaar.

Wie hoef jij nooit meer te zien? Ik ben niet haatdragend. Er zijn altijd mensen met wie je meer hebt dan met anderen, maar nooit meer hoeven zien is wel erg hard. Waar ik slecht tegen kan, zijn notoire klagers. Die mijd ik.

Jouw definitie van de perfecte leerling? Dat is een leerling die doorheeft waarom hij/zij bepaalde dingen doet. Die vervolgens zijn eigen weg daarin vindt, geholpen door de docenten. Die daarbij ook kritische vragen durft te stellen en van daaruit slaagt, ook in de maatschappij.

Tenslotte: vertel één geheim dat nog niemand weet? Als 10-jarige misdienaar heb ik in Wanssum samen met een vriendje van de miswijn gedronken. Het smaakte nergens naar, maar we vonden onszelf heel stoer. De pastoor is dood, dus nu durf ik het wel te vertellen.

In hoeverre was jij die perfecte leerling? Niet dus. Ik moest vaak dingen doen op school zonder daarvan het nut in te zien. Of dat nu aan mij lag of aan de docenten laat ik in het midden. Wel heb ik mijn diploma gehaald en heb ik zelf het gevoel dat ik goed terecht ben gekomen.

Wanneer was jij echt gelukkig? Het klinkt afgezaagd, maar dan kom ik toch bij mijn trouwdag en de geboorte van mijn kinderen uit. Hoe dienen wij ongeluk te vermijden? Ongeluk lees ik hier als ongelukkig zijn. Dit kun je vermijden door te proberen altijd het positieve in iets te zien.

‘Hebben ze dan niets geleerd van die muur’

Liemers College hanteert streng alcoholbeleid Alcoholgebruik door jongeren staat de laatste tijd erg in de belangstelling, vooral omdat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat alcohol veel schadelijker is voor hersenen in ontwikkeling dan voorheen werd aangenomen. Daarom heeft het Liemers College een streng alcoholbeleid.

Biologiedocent Saskia Schoester ging met een groep van 55 vmbo’ers naar Berlijn. Ze verwachtte vooral gezelligheid en drukte en niet zozeer ontroering. En toch is dat wat er gebeurde. Saskia werd in haar ‘gemoed’ geraakt, zoals zij het formuleert. “Voor de derde dag van onze werkweek in Berlijn hadden mijn collega en ik een leuke, educatieve route uitgestippeld, met bezoekjes aan de Brandenburger Tor, het Joods museum, Unter den Linden, Checkpoint Charlie en East Side Gallery. Dat is het enige stuk muur [drie kilometer] dat nog heel is en op zijn plek staat. De planning was leuk, de uitvoering minder. Taalproblemen zorgden al voor een valse start. U-Bahn of S-Bahn? Het werd de U-Bahn en om de verloren tijd goed te maken, besloten we om meteen maar bij Checkpoint Charlie te beginnen. Als begeleider spui je je kennis: “Checkpoint Charlie was een controlepost op de grens tussen de Amerikaanse en Russische sector, bij een doorgang in de Berlijnse Muur exact op deze plek hier in de Friedrichstraße.” En dan wil je snel door naar de volgende stop, maar komen er vragen en nog meer vragen. Enfin, twee uur later lopen we nog steeds door de Friedrichstraße. De leerlingen zijn onvermoeibaar, nemen als sponzen alle informatie op. En ik ga me steeds dommer voelen, want zo veel weet ik nu ook weer niet van Berlijn en de muur. Dat blijkt ook tijdens het onverwachte museumbezoek op verzoek van de leerlingen, als ik elk bordje moet vertalen en uitleggen. Na deze veel te lange en toch eigenlijk korte stop gaan we direct door naar de East Side

Gallery om het laatste originele stuk van de Berlijnse muur te bekijken. Ik weet nog dat ze de muur naar beneden trokken en wat dat met de mensen deed in Berlijn en de rest van de wereld. Het was het einde van een tijdperk. Deze leerlingen weten dat niet. Zij kennen de beelden alleen van de geschiedenisles. Ze zullen het nooit snappen, denk ik. De werkelijkheid blijkt anders. Glimmend van trots maken ze mij op deze momenten. Onze vmbo’ers hebben zoveel opgestoken van deze reis. Meer dan in welke les dan ook. We hebben geprobeerd het uit te leggen, het ze te laten snappen. De Cuba-crisis is erbij gekomen, het IJzeren Gordijn en natuurlijk de muur die Israël op dit moment bouwt. En dan komt de vraag: ‘Hebben de mensen dan niets geleerd van die muur, mevrouw?’ Op dát moment was het raak: getroffen in het gemoed!”

Weektaken

werkend leren. Het paviljoen is erop ingericht: tafels in groepen en hulpmiddelen bij de hand. Chiel: “Omdat je veel samenwerkt, leer je soepel met elkaar om te gaan. Dat is erg prettig; we hebben een fantastische sfeer in onze klas. Als je goed samenwerkt, ben je ook snel met je weektaak klaar en heb je meer plezier van je vrije tijd.” Lisa: “Thuis hoef ik nooit iets te maken voor school. Leren voor proefwerken of so’s doe ik wel thuis. In mijn hoofd heb ik die verdeling duidelijk gemaakt. Dat voorkomt stress.”De heer Overkleeft is als teamassistent de vaste begeleider waar de leerlingen altijd op kunnen rekenen, ook na schooltijd. Blijkt de weektaak op maandag niet af, dan werkt een leerling ‘s middags onder zijn begeleiding verder, totdat de handtekening binnen is. Voor leerlingen die willen, is er elke dag na schooltijd gelegenheid om door te werken.

Goed plannen betekent meer vrije tijd Praat met Chiel Wezendonk en Lisa Scheers uit Z2G en je praat met experts in schoolzaken én vrije tijd. Hoe zelfstandig zijn leerlingen op het Liemers College tegenwoordig? Welke verantwoordelijkheden kunnen en willen ze aan als ze in gt-2 zitten op Zonegge? “Vraag het Chiel en Lisa”, was het advies van Mariska Koopmans, mentor van klas Z2G. “Of het systeem van weektaken en werken naar eigen keuze functioneert, moet je eerst bij de leerlingen peilen. Daarna geef ik mijn mening wel.” Dus praten we met Chiel en Lisa. Woensdagochtend in het paviljoen. Chiel en Lisa zijn met verschillende vakken bezig, hebben nu niet voor Engels gekozen, hoewel meneer Gunneman [Engels] op dat moment bij de klas is. Ze hebben zin in een praatje. Vroeger zaten ze op dezelfde basisschool, waar de hele klas altijd tegelijk aan hetzelfde vak werkte. Chiel: “Wel kregen we een beetje huiswerk, bijvoorbeeld voor spelling, en dat je moest je dan altijd op maandag inleveren.” Lisa: “In de eerste klas op het Liemers, oei, dat was schrikken. Voor een hele week je taken helder hebben, het werk goed verdelen en dan de eindcontrole.” Chiel legt het systeem uit. “Op maandag tijdens het vijfde lesuur is de mentor bij de klas en vullen we gezamenlijk de weektaak voor alle vakken in. Heel belangrijk is dat je so’s,

Zo’n beleid is nodig, omdat onderzoeken ook steeds weer laten zien dat jongeren gemiddeld te veel alcohol drinken. Er staat niet voor niets gemiddeld. Het geldt dus niet voor alle jongeren en dus ook niet voor alle leerlingen. We lopen de regels per locatie af. Over Zonegge kunnen we kort zijn. De leerlingen zijn zo jong dat over alcohol niet eens hoeft te worden gesproken. Ook voor Didam geldt dat alcohol taboe is. Er wordt, net als op andere locaties, alleen bij diploma-uitreikingen een biertje of een wijntje geschonken aan de volwassenen. Of de leerlingen dan ook iets krijgen, is de gedeelde verantwoordelijkheid van ouders en docenten. Op het Vestersbos is het alcoholbeleid uiteraard hetzelfde. Het glaasje ‘bubbels’ tijdens het kerstgala bestaat uit een soort veredelde cassis met 0,5 % alcohol. Op Heerenmäten zitten de oudste leerlingen [15-18 jaar]. Toch zijn de feesten in het gebouw alcoholvrij. De leerlingen mogen wel een ‘glaasje’ drinken tijdens het jaarlijkse kerstgala bij dansstudio Vida. Hiervoor worden derdeklassers niet uitgenodigd. Op de feesten van derdeklassers, zoals dit jaar in de Wip-Inn, wordt alleen fris geserveerd. Leerlingen die hebben ingedronken, mogen niet naar binnen. De meeste schoolfeesten worden gehouden in de Wip-Inn. Daar staan docenten bij de deur, die proberen met ogen, neus en gezond verstand een goede inschatting te maken. Bij een vermoeden van indrinken, wordt de toegang geweigerd. Er is ook een alcoholtester, waarmee de leerling geheel vrijwillig - kan aantonen dat hij of zij niet gedronken heeft. Het is niet uit te sluiten dat drank mee naar binnen wordt gesmokkeld, maar door de beslotenheid van de ruimte is dat slechts met moeite in te nemen. Snelle conclusie: de leerlingenfeesten tot 16 jaar zijn op het Liemers College alcoholvrij, tenzij de leerlingen thuis of elders al ingedronken hebben.

proefwerken en in te leveren werkstukken goed in je planner zet. Dat kost een kwartier. Elke leerling heeft een map waarin je de periodeplanners voor alle vakken bewaart en je het werk voor de komende week bijhoudt. Als je de weektaak van een vak hebt afgerond, dan laat je die aftekenen. Zo’n handtekening halen zou voor mij niet meer hoeven, ik kan nu mijn eigen zaakjes wel regelen.” Lisa vertelt eerlijk dat zij die controle wel nodig heeft. “Ik zie het steeds weer als een steuntje wanneer de leraar mij vertelt of ik mijn werk wel of niet goed aanpak. Op deze manier krijg ik al het maakwerk tijdens de lesuren af. Er is veel vrijheid, want als de leraar geen uitleg geeft, bepaal je zelf waaraan je werkt.” Veel opdrachten nodigen uit tot samen-

De mening van de mentor Mariska Koopmans is mentor van Z2G en dus ook van Lisa en Chiel. Zij geeft Nederlands, handvaardigheid en twee begeleidingsuren aan haar klas. “Ik heb een fantastische club. Het is fijn om deze leerlingen te mogen begeleiden. Het systeem van zelfstandig werken loopt lekker. De vrijheid die ze hebben, gebruiken ze over het algemeen erg goed. Als je samenwerking vraagt in het onderwijs, krijg je automatisch een prettige sfeer. Chiel weet dat goed te vertellen.

Als mentor controleer ik elke week de opstart van de nieuwe weektaak. Hebben de leerlingen goed tussen de oren wat ze de komend week moeten doen? Hebben ze alles correct genoteerd? Een week later check ik of de weektaak voor alle vakken is afgerond. In een klas van 26 leerlingen zijn er altijd wel een paar die ‘s middags nog de puntjes op de i moeten zetten. Dat kost dan vrije tijd, jammer, maar helaas. Ik heb een weddenschap met mijn klas lopen. Als alle leerlingen op een maandag hun weektaken perfect afhebben, ga ik thuis appeltaarten voor ze bakken. Die belofte staat nog steeds.”

Proeven van kunst in Den Haag Het thema van het tekenexamen was dit jaar Proeven van kunst en dus kon eten op allerlei manieren in het examen voorkomen. Van een schilderij van het laatste avondmaal tot en met de bekende Campbell Soup van Andy Warhol. Ter voorbereiding op het examen zijn de vmbo-examenklassen van het Liemers College naar het Gemeentemuseum in Den Haag geweest. Zij deden de rondleiding Taste it!, die begon in de wonderkamers waar de leerlingen op een andere manier kunst konden beleven. Ze mochten muziek maken, kleding aantrekken, lades openen en zelfs op de muren schrijven. Vervolgens werd ‘echte’ kunst van de twintigste eeuw bekeken. Na twee uur in het museum, was er een uurtje vrije tijd, waarna de groep via onder andere het Binnenhof terug naar het station liep.

LC COURANT PAGINA 7

DOOR SASKIA SCHOESTER [DOCENT BIOLOGIE]

Dipje of dip?

‘Tell me more, tell me more...’

Kijk eens op gripopjedip.nl

Aan zangers, acteurs, dansers en muzikanten geen gebrek op de locatie Zonegge. Met veel talent en enthousiasme brachten eerste- en tweedeklassers de musical Grease voor klasgenoten, docenten, familie en kennissen op de planken. Het bekende liefdesverhaal van Danny en Sandy werd op 10 en 11 juni twee avonden voor een volle aula opgevoerd. Oftewel: Tell me more, tell me more, was it love at first sight?

Tien tot twintig procent van de Nederlandse jongeren is wel eens depressief. Dat zijn er 80.000 per jaar. De meeste jongeren zoeken niet snel hulp als ze last hebben van een dip. Ze schamen zich of ze doen net alsof er niets aan de hand is. Daardoor blijven ze er te lang mee doorlopen en kan een dip een depressie worden. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Daarom is er voor jongeren van 15 tot 25 jaar de website www.gripopjedip.nl. Je kunt anoniem en zonder verwijzing van een arts gebruikmaken van de hulp op deze website. Naast tips en verhalen van lotgenoten vind je adressen en telefoonnummers van hulpverleners. Ook heeft gripopjedip.nl een beveiligde chatbox met een online groepscursus en een e-mailservice voor kortdurende ondersteuning door een deskundige. De jongeren die de afgelopen drie jaar meededen aan de groepscursussen hebben minder last van depressieve klachten. Ze geven de cursus gemiddeld een 7,5. Vanwege deze goede resultaten zijn het cursusaanbod en de e-mailservice uitgebreid. Er gaan continu nieuwe online cursussen van start.

Beter inspelen op de havo-leerling

LC COURANT PAGINA 8

Steeds meer havo-leerlingen gaan van school zonder diploma. Ook het Liemers College heeft hiermee te maken. Daarom is dit schooljaar een werkgroep gevormd die zich bezighoudt met het vroegtijdig schoolverlaten door havo-leerlingen. Het Liemers College werkt hierbij nauw samen met de Lerende Regio Arnhem e.o. [LRA]. Dit is een initiatief van een aantal scholen met als doelstelling de kwaliteit en het rendement van het onderwijs te verbeteren. Ze willen door samenwerking aantrekkelijker onderwijs creëren en zo vroegtijdige uitval voorkomen. De LRA heeft momenteel een project dat het rapport Beter inspelen op de havo-leerling als uitgangspunt heeft. Dit project past precies bij het initiatief van het Liemers College. Leerlingen, ouders en docenten van de

HET LIEMERS COLLEGE IN DE KRANT

Alcohol, filosofie en een paard In deze LC Courant staat niet zonder reden een artikel over alcohol op school. In het Oost Gelders Vizier van 29 april is de Zevenaarse wethouder Nico Wiendels namelijk kritisch over het alcoholbeleid van het Liemers College. Hij toont zich verrast over het alcoholgebruik van jonge leerlingen op het jaarlijkse kerstgala. Ook wijst hij op het alcoholpreventieproject van Zevenaar en vijf omliggende gemeenten. Een week later reageert Harald Wiggers [voorzitter van de centrale directie van het Liemers College] in dezelfde krant op Wiendels’ uitspraken. Hij verklaart dat op het kerstgala alleen leerlingen uit de bovenbouw aanwezig zijn. Deze zijn zestien jaar of ouder. Wanneer leerlingen op indrinken worden betrapt, worden de ouders gebeld om ze op te halen. Wiggers is verontwaardigd omdat Wiendels hem niet van tevoren heeft benaderd, maar dit meldt de krant niet. Over feesten gesproken: de eindexamenkandidaten hebben dit jaar een tweede gala georganiseerd. De Gelderlander wijdt hier een klein artikel aan. In café De Kroon in OudZevenaar hebben de leerlingen vóór de examens de bloemetjes flink buitengezet. De avond had een Amerikaans karakter, compleet met Oscars. Vanwege de examens interviewt de Gelderlander Jos Thewessen, docent filosofie op van het Liemers College. Thewessen vertelt over de inhoud en het belang van zijn vak. Filosofie kijkt naar de interpretatie van onderwerpen, waardoor de geest kritisch en onderscheidend wordt. Volgens Thewessen verkijken sommige leerlingen zich op de complexiteit van filosofie. Zij vinden het te snel ‘luchtfietserij’.

De rollen van Danny en Sandy waren voor Nicky Jansen uit Z1V en Ivy Voogt uit Z2Q. Een hele klus om in korte tijd de speeltekst te leren, de solo’s en duetten goed te zingen, overtuigend te acteren en een goed danser te worden. Nicky en Ivy kijken met veel plezier terug op de voorbereidingen. Ivy: “Mijn hele familie is muziek- en musicalgek. Het is begonnen bij mijn opa. Die was dol op opera en dat mocht iedereen horen. In groep vier van de basisschool zong ik tijdens de weeksluiting Ik zal altijd voor je zorgen uit Belle en het beest. Grease kende ik al, want thuis hebben we stapels musical-dvd’s. Ik vond het geweldig dat ik na de auditie deze hoofdrol kreeg.” Nicky: “Als kind stond ik altijd graag op het podium. Ik heb zelfs in Arnhem een jaartje de musicalklas gevolgd. Eerlijk gezegd was ik de auditie voor Grease vergeten, maar ik werd toch gevraagd door meneer Gunneman, de regisseur. Hij hoorde van een vriend van mij dat ik best voor zo’n rol te porren was. Danny spelen betekent de stoere bink uithangen, macho zijn; best wel een fijne rol.” Vraag je Nicky naar zijn favoriete scènes uit Grease, dan hoeft hij niet lang na te denken: “Op een gegeven moment sta ik als Danny vreselijk voor schut omdat ik absoluut niet kan basketballen. Tom moet mij dan leren sterk te worden. De scène waarin we piekeren over het opknappen van de oude auto vind ik bijzonder omdat deze overgaat in de song Grease Lightning, waarin die fantasie wordt uitgewerkt.” Ivy: “Het bijzondere aan mijn rol is dat ik schattig en bescheiden de groep binnenkom, net overgewaaid uit Australië. Omdat ik Danny zo geweldig vind, wil ik er echt bij gaan horen, moet ik van mezelf uitgroeien tot een stoere rockchick. Mijn hoofdprijs op het dansfeest is dan Danny. Voor hem heb ik mijn nek willen uitsteken. You’re the one that I want, zing ik dan.” Een laatste vraag aan de hoofdrolspelers: wat wil je later worden als je groot bent? Ivy aarzelt geen moment: “Musicalster, dat lijkt mij het mooiste wat er is”. Nicky heeft andere ideeën: “Hoogvlieger, dat wil ik graag worden, niet figuurlijk maar letterlijk: in de luchtvaart. Het liefst word ik straaljagerpiloot.”

havo-leerweg is eind mei/begin juni gevraagd mee te werken aan het project Beter inspelen op de Havo-leerling. Het doel is het pedagogischdidactische klimaat [nog] beter aan te laten sluiten op de havo-leerling. Eerst is dat klimaat met behulp van een ‘schoolfoto’ in beeld gebracht. De schoolfoto is gemaakt op basis van enquêtes en diepte-interviews met leerlingen, docenten en ouders. Deze schoolfoto wordt naast het rapport over het optimale klimaat voor de havo-leerling gelegd. Dit moet leiden tot inzicht in de sterke en zwakke punten van onze school en vervolgens een concreet verbeterplan. De volgende stap is dat alle deelnemende scholen met elkaar om de tafel gaan zitten om van elkaar zwakke en sterke punten te leren. Ten slotte ontwikkelt het LRA nieuwe instrumenten voor problemen waarvoor de scholen nog geen oplossingen hebben. Beter inspelen op de havo-leerling is een uitgebreid project, maar wel zeer de moeite waard vanwege de grotere kansen voor havoleerlingen om hun diploma te halen.

De Gelderlander doet ook verslag van het bezoek van minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie aan het Liemers College. Leerlingen van de onderbouw in Didam hebben het bezoek als prijs gewonnen bij een project over mensenrechten. Daarvoor maakten ze in groepjes films en schreven ze een lied over dit onderwerp. Dit schooljaar berichtte de eerste editie van LC Courant over de sponsoractie voor Demi Vermeulen [Zonegge, klas 2V]. Demi heeft een lichamelijke handicap, maar kan paardrijden als de beste. Op allerlei manieren is geprobeerd geld voor een renpaard te verzamelen, waarmee ze naar de Paralympics kan. Ook het Liemers College heeft zijn steentje bijgedragen. De Gelderlander meldt begin juni dat het bedrag binnen is. Uiteraard was er ook de nodige media-aandacht voor de opvoering van de musical Grease op Zonegge [zie boven].

Een dag vol kunst in Amsterdam DOOR MANDY BOERBOOM [LEERLING V4B] Alle CKV-leerlingen van vwo-4 zijn woensdag 27 mei naar Amsterdam geweest voor een dag vol kunst: van schilderkunst tot fotografie en van fotografie tot muziek. Er waren drie musea geselecteerd - het Muziektheater, het FOAM en het Van Gogh Museum - waarvan je er twee kon kiezen. Vooraf kreeg je een projectboekje met veel informatie en vragen en opdrachten, waardoor je gerichter ging kijken.

Ik koos voor het Muziektheater en het FOAM. In het Muziektheater maakten we via een backstagerondleiding kennis met het theater- en productieproces. We verbaasden ons over wat er allemaal komt kijken bij een voorstelling, we zagen de balletstudio’s en we namen een kijkje in de kostuumateliers van de Nederlandse Opera. Ook bezochten we het achtertoneel, dat uitgerust is met allerhande technische faciliteiten zoals hefpodia, zwevende vloeren en belichting. In het FOAM [Fotografiemuseum Amsterdam] was de tentoonstelling NY Perspectives te zien. New Yorkse fotografen hadden de opdracht gekregen om ieder een ander aspect van de stad te onderzoeken: de straat, de nacht, het water en de buitengrenzen. Wij werden aan het kijken gezet door vragen te stellen bij specifieke kenmerken van de foto’s [licht, compositie, onderwerp etc.]. Je moest ook toelichten waarom een bepaalde foto je aansprak. Gelukkig was er ook tijd om te winkelen of om iets te drinken op een terrasje. En tijdens een rondvaart door de grachten konden we uitrusten én de bouwkunst in onze hoofdstad bewonderen. Een andere opdracht hield in dat we ansichtkaarten moesten kopen voor een filmpje dat we op donderdag zouden maken. Waar je het filmpje over maakte, mocht je zelf weten. We zijn de hele dag in groepjes aan het filmen en monteren gegaan. Vrijdag hebben we elkaars filmpjes bekeken in Filmhuis Zevenaar. Het was erg leuk om te zien wat andere groepen bedacht hebben. Het winnende filmpje - More van Peter Bartels, Jasper Reims, Kevin Pleiter, Jorieke Tenbergen en Emma Siebelink - is de hele maand juni vertoond als voorfilmpje in het Filmhuis. De winnaars kregen als prijs filmbonnen die ze kunnen besteden in het Filmhuis, een medaille en zoete bubbels die ze buiten mochten ontkurken. De tweede prijs [een grote taart] ging naar Annette van Maanen, Hanneke Leeuwenstein, Hilde Cornelese en Leana Schmidlin. De derde prijs [een iets kleinere taart] moest gedeeld worden door twee groepjes.