Concept uitgeefgroep Bouwstenen van Management en Organisatie

© Concept uitgeefgroep

Bouwstenen van Management en Organisatie

Case Entrance & Security Systems - case, analyse en conclusies (OLO)

Hoofdstuk 11

Middelen: productiemiddelen

ESS staat op het punt twee grote veranderingen te introduceren: het acquireren van grote orders deuren en toegangssystemen, anders dan de enkele deuren, soms een paar tegelijk, die ze tot nu toe leveren. En, een nog vele grotere verandering, het betreden van de consumentenmarkt met doe-hetzelf beveiligingsproducten voor in huis. Dat betekent dat andere machines en deels ook andere gebouwen nodig zijn. We gaan hier nader op in.

De huidige productie van ESS vindt geheel plaats in de fabriek te Nedervoort. Draaideuren en toegangssystemen worden daar op order vervaardigd. Dat wil zeggen dat een verkooporder voor de productie ‘leidend’ is; er worden geen deuren of systemen op voorraad gemaakt. Het gaat altijd om een of enkele stuks die met aandacht voor details en volgens unieke specificaties op maat worden vervaardigd. De grote opdracht voor de bank die al haar toegangen vernieuwd wilde hebben, wordt net zo opgepakt, ook al gaat het in dit geval om tientallen precies dezelfde deuren. Ook hier wordt deur na deur achtereenvolgens vervaardigd en verlaat dan de fabriek. Een probleem is echter dat de gemiddelde verkoopprijs per deur bij deze grote order een stuk lager ligt dan bij enkelstuks verkopen. De grote klant had een korting bedongen nu het niet ging om een paar deuren, maar om ruim honderd stuks. De afdeling verkoop is daarmee akkoord gegaan om deze bijzondere order niet te missen. Maar nu blijkt dat, om nog enige winst te maken, dit grote aantal veel sneller en vooral efficiënter geproduceerd zou moeten worden dan men in de fabriek gewoon is. Nu worden namelijk voor elke deur de glasdelen stuk voor stuk op het standaard door de glasleverancier aangeleverde glaspaneel afgetekend en op maat gemaakt. Een ervaren glastechnicus doet daar ongeveer een halfuur per paneel over. Dat zou ook met een speciale machine kunnen, waarmee, afhankelijk van het formaat, tien tot twintig glasdelen per uur verwerkt kunnen worden. Dat geldt ook voor de metalen kozijnen en de onderdelen van het hang- en sluitwerk. Die worden nu ook per deur apart en met klein machinaal (hand)gereedschap gemaakt. Dat kost ook nog eens een of twee uur per deur en een halve dag voor de kozijnconstructie met het hang- en sluitwerk. Daarna moeten de onderdelen nog worden geassembleerd. Alles bij elkaar kost het drie man ongeveer twee dagen om een draaideur kant-enklaar te maken, zodat deze de fabriek kan verlaten om elders te worden ingebouwd. Met behulp van grote bewerkingsmachines zouden de deuren sneller en goedkoper en in grotere aantallen gemaakt kunnen worden. Twee man zouden dan in anderhalve dag een deur moeten kunnen maken. ESS staat nu voor de vraag of ze zulke machines moet aanschaffen. In de bedrijfshal is overigens nog wel ruimte voor plaatsing van zulke glas- en metaalbewerkingsmachines. De benodigde machines betekenen ook een heel ander soort werk voor de medewerkers in de fabriek. In plaats van de ervaren vakman die zelf handmatig glas of metaal bewerkt, werken machines computergestuurd en is de vakman meer programmeur dan handwerksman (CAM = computer aided manufacturing) of worden de digitale ontwerpen van de architect zelfs rechtstreeks in de machine

Case Entrance & Security Systems - case, analyse en conclusies (OLO) H11

p. 1/6



ingevoerd (CAD/CAM = computer aided design & manufacturing) en is de werknemer vooral bewaker van het bewerkingsproces en kwaliteitscontroleur (zie de volgende hoofdstukken).

Nu

ESS

de

stap

in

de

richting

van

de

consumentenmarkt

wil

zetten

met

doe-het-

zelfbeveiligingsproducten is dat niet alleen voor haar positie op de markt een heel grote verandering, maar betekent dit ook nogal wat voor de productie achter de schermen. In tegenstelling tot de draaideuren en toegangssystemen die ESS gewend is te maken per stuk of enkele stuks, moet ze voor dit soort producten overgaan op grootschalige productie, bijvoorbeeld honderden stuks buitenlampen met bewegingssensor die per dag op voorraad moeten worden gemaakt. Dit betekent een nog veel grotere omschakeling in het productieproces dan de hiervoor beschreven omschakeling in de vervaardiging van deuren. Het is bovendien duidelijk dat hiervoor in de bestaande bedrijfshal absoluut geen ruimte is. Dus er zal ook een ander gebouw moeten komen. Maar het is ook nog eens de vraag hoe de bestaande arbeidskrachten zullen worden omgeschoold naar dit soort werk. Of dat er heel andere oplossingen, ook in de arbeidssfeer, zullen moeten worden gezocht.

Opdracht

Omdat het gaat om niet-alledaagse veranderingen, besluit de directie van ESS externe deskundigheid in te huren om het vraagstuk van de omschakeling naar andere manieren van productie te bestuderen en een advies te geven over te nemen besluiten. U bent medewerker bij het bureau Manufacturing & Engineering Consultancy (MEC) en aan u de vraag om de zaken voor ESS op een rijtje te zetten. In eerste instantie wordt een kwalitatief advies op hoofdlijnen gevraagd met enige globale berekeningen. Het gaat om de opties die ESS heeft en een afweging daartussen. Pas als dat meer duidelijkheid heeft opgeleverd, zullen de meest aantrekkelijke mogelijkheden meer in detail kwantitatief worden doorgerekend; deze bedrijfseconomische en financieringsuitwerking wordt hier dus niet gevraagd.

Uitwerking

Analyse (1): productie van draaideuren in grote series

Huidige situatie

Deuren worden enkelstuks of in heel kleine series vervaardigd. Deuronderdelen van glas en metaal worden uit halffabricaten (standaard glazen panelen en metalen profielen) op maat gemaakt en geassembleerd.


p. 2/6



Nieuwe situatie

Deuren worden in grote series vervaardigd, bijvoorbeeld tien of vijftien tegelijk. De onderdelen van metaal en glas worden eerst in bewerkingsmachines op maat gemaakt en daarna in elkaar gezet.

Overgang

Van stuksproductie naar (kleine) serieproductie. De verandering in doorlooptijd: van 2 werkdagen naar 1 werkdag: winst 1 werkdag doorloop per deur. De verandering in arbeidstijd: van 3 x 2 = 6 mensdagen naar 2 x 1½ = 3 mensdagen: winst 3 mensdagen per deur.

In het geval van de grote order voor de bank gaat de doorlooptijd voor de honderd deuren terug van 200 naar 100 werkdagen ofwel 20 werkweken. De arbeidstijd voor deze order loopt daarmee tegelijk terug van 6 x 100 = 600 naar 3 x 100 = 300 mensdagen.

Benodigde bezetting van de nieuwe machines en eventuele consequenties

De plaatsing van de glas- en metaalbewerkingsmachines is alleen te rechtvaardigen als ze vrijwel permanent worden gebruikt. Het jaar telt ongeveer 50 volle werkweken, dus er moeten jaarlijks 2 á 3 van dit soort grote orders (besparing 2 à 3 x 300 = 600 à 900 mensdagen) of een groter aantal kleinere worden binnengehaald om het nieuwe machinepark goed bezet te houden. Dat heeft als consequentie dat ESS: 

meer grote orders moet zien binnen te halen;

of als dat moeilijk gaat: 

de gebruikelijke kleine orders zo veel mogelijk in standaard moet gaan leveren, zodat ook deze orders met de nieuwe machines uitgevoerd kunnen worden.

Het laatste zou kunnen betekenen dat ESS niet meer elke deur geheel op maat levert, maar een standaardassortiment van bijvoorbeeld een vijftal deurmaten zou gaan leveren. In plaats van dat ESS zich aanpast aan wat een architect voorschrijft, zou een architect een keuze doen uit het standaardassortiment. Voor de klant kan dit overigens een kostenvoordeel opleveren, omdat ESS de standaarddeuren goedkoper moet kunnen leveren dan unieke deuren die helemaal op maat worden gemaakt. Op den duur zou ESS in deze richting kunnen doorgaan: het assortiment standaarddeuren vormt dan het normale productenpakket, bij wijze van uitzondering kunnen deuren nog geheel op maat worden gemaakt.

Maar er is nog een alternatief. ESS zou toch alle enkelstuks deuren of deuren in kleine series geheel op maat kunnen blijven aanbieden en toch de onderdelen met grote bewerkingsmachines fabriceren. Dat kan alleen wanneer die machines korte omsteltijden hebben en de programmering (CAD =


p. 3/6



computer aided manufacturing) snel is aan te passen of wanneer de architect de benodigde specificaties al digitaal aanlevert, zodat die meteen in de bewerkingsmachine kunnen worden ingevoerd (CAD/CAM = computer aided design & computer aided manufacturing) wat in de fabriek weer een tijdsbesparing oplevert. Het laatste (CAD en/of CAD/CAM) is tegenwoordig heel goed uitvoerbaar. Deze keuze heeft dan ook de voorkeur, omdat ESS hierbij zowel de kleinschalige als de grootschalige klanten kan bedienen én haar machinepark maximaal kan benutten.

Overige afwegingen: eigendom, huur of leasing

Lease of huur heeft het voordeel dat de rendementscijfers van ESS er minder door onder druk komen te staan, want de nieuw te plaatsen productiemiddelen staan dan niet op de balans. Dit is tevens aantrekkelijk als te verwachten is dat de machines technisch gezien snel zullen verouderen. Zeker bij bewerkingsmachines die via automatisering worden aangestuurd, is dat het geval. Aangeraden wordt te kiezen voor huren (niet voor lease, omdat ook op den duur eigendom niet wordt beoogd).

Laatste afweging: ruimtebeslag

De nieuwe machines kunnen nog in de bestaande productiehal worden bijgeplaatst. Nieuwbouw of uitbreiding van het bestaande gebouw is niet nodig. Alleen moeten er wel kosten worden gemaakt voor de plaatsing en aansluiting van de machines zelf: de fundering van de machines en de aansluiting op de bedrijfsinfrastructuur. Denk daarbij aan elektriciteit/krachtstroom, luchtdruk, (koel)water, afzuiging en het LAN (local area network) voor de digitale processen.

Conclusie

Alles afwegend en de huidige mogelijkheden van CAD/CAM meenemend, lijkt de plaatsing van grote bewerkingsmachines voor de glas- en metaalonderdelen aantrekkelijk. Doorlooptijden worden aanzienlijk bekort, een besparing op arbeidskosten is mogelijk, een huurconstructie is aan te raden. Niet alleen voor de grote orders, maar ook voor de enkelstuks en orders van kleine series zijn de nieuwe machines in te zetten. Een precieze bedrijfseconomische berekening (rekening houdend met plaatsings- en aansluitkosten, renteverlies, afschrijvingstermijnen, restwaarde, onderhoudskosten) zal moeten uitwijzen of deze conclusie dan overeind blijft.


p. 4/6



Analyse (2): productie voor de consumentenmarkt

Huidige situatie

ESS is uitsluitend actief op de zakelijke markt, maar ziet nu een kans om toegangs- en beveiligingsoplossingen ook op de consumentenmarkt te brengen.

Nieuwe situatie

ESS zal iets moeten doen wat voor het bedrijf volstrekt nieuw is: een heel ander soort producten (artikelen in de doe-het-zelfsfeer in plaats van in professionele toepassing) voor een heel andere markt (huishoudens in plaats van zakelijke afnemers) in een heel ander soort productieproces (massaproductie in plaats van enkelstuks of kleine series) en een geheel andere positionering (laagstekostenstrategie in plaats van differentiatiestrategie). Ook de materiaaltechnologie zal geheel anders zijn. De draaideuren en toegangssystemen zijn gebaseerd op metaal-elektrotechnologie. De consumentenproducten die nu in beeld komen, zijn voornamelijk van kunststof gemaakt, nog wel met de nodige elektrotechnische snufjes.

Hierna concentreren we ons op wat de verandering betekent voor het productieproces, in het bijzonder voor de benodigde duurzame productiemiddelen.

Overgang

Van stuksproductie naar massaproductie. Hiervoor zijn machines nodig en mensen die in staat zijn dagelijks grote hoeveelheden relatief eenvoudige producten op voorraad te produceren met nadruk op kunststofgebruik.

Overige afwegingen: eigendom, huur of leasing

De vraag eigendom, huur of leasing krijgt in dit vraagstuk een heel eigen betekenis. Namelijk of ESS überhaupt wel deze productie de eigen organisatie moet binnenhalen of dat ze dit maar niet meteen ‘op afstand’ moet houden, bijvoorbeeld door inkoop elders, en omdat dit waarschijnlijk uit een lageloonland zal komen, betekent dit tegelijk import. Dan wel dat ESS deze productie samen met een andere (waarschijnlijk buitenlandse partner) gaat doen, bijvoorbeeld in een joint venture.

Laatste afweging: ruimtebeslag

Belangrijk is ook dat de huidige fabriekshal niet de ruimte biedt om dit soort grootschalige productie een plaats te geven. Ook is het de vraag of ESS de benodigde arbeidskrachten voor dit type productieproces weet aan te trekken en vast te houden.


p. 5/6



Conclusie

ESS wordt aangeraden, als ze het avontuur richting de consumentenmarkt al aangaat, om dat geheel buiten haar traditionele kernactiviteiten te houden. Voor de duurzame productiemiddelen betekent dit: geen eigen rechtstreekse investeringen daarin doen en al helemaal niet deze in de huidige productielocatie een plaats geven. Daarmee is ook verzekerd dat als de stap naar deze markt met dit soort producten geen succes wordt, dat dan het eigenlijke ESS daar minimale last van zal ondervinden. En mocht het wel een succes worden, dan blijft het nog steeds een dermate ver-van-ons-bedshow dat er geen reden is het in het oorspronkelijke ESS in te bedden.


p. 6/6

Concept uitgeefgroep Bouwstenen van Management en Organisatie

Recommend Documents