Community strategie en aanpak Versie 2.0 oktober 2015
©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
Inhoudsopgave 1
Inleiding
3
2
Wat is een community?
4
3
Community strategie en aanpak
6
3.1
Doel en doelstellingen
6
3.2
DNA van de doelgroep
7
3.3
Positionering
9
3.3.1
Relatie veld en de gemeente
9
3.3.2
Offline sessies voor de kerngroep
10
Techniek en online strategie
10
3.4.1
Online: Statische website
10
3.4.2
Online: Interactief discussie platform
11
3.4.3
Integratie van bestaande online initiatieven
12
3.4.4
Van strategie naar uitvoer: de content- en activiteitenkalender
12
3.4
4
Vervolgstappen en planning
14
4.1
Planning
14
4.2
Conclusie
14
Bijlage
15
5 5.1.1
Aandachtspunten
15
2 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
1 Inleiding Breda is op zoek naar ander cultuurbeleid voor de stad. Procesgroep CultuurBreda heeft als opdracht om de culturele klimaat van de stad te inventariseren, nieuwe verbindingen te leggen en het culturele veld, en wat de initiatiefnemers daar in de toekomst willen gaan doen, zowel off- als online inzichtelijk te maken. Op uitnodiging van de gemeente heeft een tijdelijke procesontwergroep een oplossing aangeboden in de vorm van een online en offline community met de naam CultuurBreda. Hierbij heeft men een community voor ogen die door alle partijen wordt gedragen, cultureel diverse aanbod en intenties van Breda in kaart brengt, haar identiteit blootlegt en waarin de gemeente op afstand opereert. De achterliggende gedachte is dat de gemeente op haar beurt gemakkelijker verbindingen kan leggen tussen partijen en kan komen tot het nemen van beslissingen t.o.v. (nieuw) cultuurbeleid. Om deze community actief met elkaar in verbinding en gesprek te brengen is de offline kwartiermaker eerst aan de slag gegaan om de uiteenlopende wensen, gemeenschappelijke ambities, profiel en ideeën van het culturele veld op te halen en in kaart te brengen. Het offline veldwerk en onderzoek heeft als input gediend voor de strategie van de ontwikkeling van een online community platform. Samen met betrokken kernpersonen uit het veld en aan de hand van een verzameling aan thema’s en voorgestelde activiteiten, zullen straks de eerste online gesprekken worden gestart. Daarnaast kan vanuit die online gesprekken de verbinding worden gezocht met reeds bestaande online initiatieven door deze aan te laten sluiten en te integreren met voor hun relevante thema’s. Voor u ligt een plan van aanpak voor een community strategie en aanpak. Dit plan van aanpak is tot stand gekomen op basis van gesprekken en onderzoek tijdens de afgelopen maanden. We zijn juni dit jaar begonnen met het identificeren van influencials, stakeholders, ambassadeurs en keyinformants in de sector. Vervolgens is er gekeken naar het netwerk achter deze eerste linie om zo verder te komen in de diepere culturele lagen van de stad. Daarbij is ook gekeken naar kansen en mogelijke verbindingen tussen cultuur en andere sectoren zoals het bedrijfsleven, de sector erfgoed, onderwijs, horeca, welzijn, etc. Ook is gelet op de ruimte voor innovatie of vernieuwing waarmee een bepaalde culturele uniformiteit of routine doorbroken kan worden. Parallel hieraan is online gedrag onderzocht als het gaat om bijv. digitale participatie, influencials, social media, blogs, etc. Tot slot zijn good practices, demografische en economische gegevens als deskresearch ter vergelijking meegenomen. beeldende kunst
film en fotografie
dans
multidisciplinair
letteren
cultuureducatie en wijk
muziek en theater
erfgoed
politiek
dance en evenementen
broedplaatsen en creatieve bedrijvigheid
overig (horeca, burgers onderwijs)
3 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
2 Wat is een community? Succesvolle communities kunnen voor veel doeleinden ingezet worden. Het is dan echter wel van belang dat deze een duidelijk doel hebben en gedegen worden opgezet, begeleid en doorontwikkeld. Een community is namelijk meer dan een eenmalig event, brainstorm, netwerk, social media of online platform en vraagt om continuïteit. Een community verenigt alle kanalen, locaties, platformen die mensen gebruiken om met elkaar in contact te komen en te blijven. Offline en online activiteiten zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden en versterken elkaar. Een juiste integratie van de twee beïnvloedt daarom in grote mate het succes van de community. Een community is een groep mensen die op basis van gedeelde interesses en belangen, normen en waarden op structurele basis zowel off- als online bijeenkomen om kennis en ervaringen te delen, samen te werken en elkaar (beter) te leren kennen. Deze groep bestaat dus uit mensen die structureel actief zijn rondom de thema’s en onderwerpen die bij de community CultuurBreda spelen. Daarnaast zal in een actieve community onderlinge relaties worden versterkt door meer gemeenschappelijke interesses. Deze interesses delen mensen met elkaar zodra de community interactiever en groter wordt. Het draait in communities om het zoveel mogelijk faciliteren van een gesprek tussen mensen. Hoe actiever de groep, hoe waardevoller de community is. Het is de input van mensen die ervoor zorgt dat waardevolle informatie naar boven komt en inzichten kunnen worden gedeeld. Elke community kent zeer actieve, minder actieve en weinig actieve deelnemers. Om de community te laten groeien en te activeren, is het van belang dat de organisatie ervoor zorgt dat ook de minder actieve deelnemers gestimuleerd worden deel te nemen aan de discussies. Minder actieve mensen maken dus wel deel uit van de community maar vormen niet het hart van de community. Het hart van de community is een vaak relatief kleine groep mensen die als vertegenwoordigers van een grotere groep, een achterban, fungeren. Een community kan pas een community genoemd worden wanneer mensen onderling het gevoel hebben onderdeel te zijn van een groep, een groter geheel, n.l. de community. Niet iedereen zal zich vanaf de eerste dag actief betrokken, laat staan onderdeel voelen van de community. Zoiets heeft tijd nodig om te groeien. Zo bestaan er verschillende typen gedrag binnen de community, van mensen die elkaar constant opzoeken tot mensen die bijvoorbeeld een keer per maand inloggen om de voortgang van het project CultuurBreda te kunnen volgen. Beide typen deelnemers kunnen hun ei kwijt binnen de community en voor de organisatie zijn beide typen deelnemers waardevol. Het is daarom onrealistisch om te verwachten dat alle bewoners van Breda zich zullen bemoeien met en uitspreken rondom de thema’s die gelden voor CultuurBreda. Een kleine groep neemt hierin de leiding en dus het voortouw. Een grotere groep minder betrokkenen houdt dit in de gaten en zal over het algemeen stilzwijgend toestemmen. Bij een onvrede over het handelen vanuit de kleine actieve groep kan een nieuwe groep vanuit de ‘stille’ massa zich toch nog uitspreken en alsnog een actieve rol gaan spelen binnen het project. Om deze reden is het belangrijk alle stappen, bijeenkomsten, resultaten en beslissingen ten alle tijden te communiceren met iedereen. Samengevat: In principe behoren alle mensen die op een of andere manier of offline of online betrokken zijn bij cultuur in Breda bij de community. Het is echter de groep mensen die structureel actief is, in de vorm van vragen stellen, reacties achterlaten, enquêtes invullen, discussies voeren, etc., die de kern van de community vormt. Deze groep levert de meeste waarde op voor het project en weegt daarom het zwaarst bij het bepalen van het succes van de community. 4 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
De community beslaat alle platformen, zowel on- als offline, waarop deelnemers actief betrokken zijn bij CultuurBreda. De mate van betrokkenheid kan variëren waardoor deelnemers een kanaal kiezen dat het beste in haar/zijn behoeftes voorziet. Denk hierbij aan enkel informatie tot zich nemen via een overzichtelijke kaart, actief meelezen via een nieuwsbrief of online gesprekken voeren met anderen uit het veld. Het is aan de Head of Community (de eindverantwoordelijke) en de verschillende verantwoordelijken van de kanalen en platformen om de diverse initiatieven continu met elkaar te verbinden
5 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
3 Community strategie en aanpak Aan de hand van doel, doelstellingen, doelgroep, thema’s en onderwerpen, positionering, techniek/tooling en organisatie komen we tot de volgende denkrichting en zetten we uiteen hoe onze strategie en plan van aanpak eruit ziet.
3.1 Doel en doelstellingen Overkoepelde (eind)doel Een community, waarin zowel offline als online regelmatig en continue met elkaar wordt gesproken over culturele zaken aangaande Breda is voor de sector een uitgelezen kans om zich steviger te profileren. Het biedt overzicht en voorkomt dat (nieuwe) initiatieven parallel aan elkaar plaatsvinden of dat het wiel opnieuw wordt uitgevonden. De verbinding kan op termijn leiden tot het ontsluiten en genereren van nieuwe initiatieven, bijdragen tot het vormen van een cultureel profiel en kwaliteit. Met een goede synergie en overzicht is er ook meer ruimte voor het aangaan van nieuwe experimenten waarmee CultuurBreda zich sterker kan positioneren in de stad en in de regio. Tot slot is de verbinding met een actieve online community relatief nieuw voor de culturele sector en kan deze, mits goed uitwerkt en actief bemand, als landelijk voorbeeld dienen voor de culturele sector op landelijk niveau. Beoogde resultaten
Een overzicht bieden van het culturele veld in Breda
Het agenderen van belangrijke thema’s voor de sector
Een on- en offline platform bieden voor de sector en een aanspreekpunt voor de gemeente (website en cultuurtafel)
Ontsluiting en integratie van online initiatieven CultuurBreda in de vorm van online discussieplatform
Het organiseren van drie inhoudelijke sessies om te komen tot online activatie en invulling waaronder een denksessies voor een selectie van het veld (inclusief verslagen via website)
6 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
3.2 DNA van de doelgroep Bij het samenstellen van de doelgroep in het offline en online onderzoek is gekozen voor de volle breedte van de culturele veld en zijn er gesprekken gevoerd met alle kunstdisciplines in Breda, te weten: beeldende kunst, broedplaatsen en creatieve bedrijvigheid, cultureel erfgoed, dans, film en fotografie, letteren, multidisciplinair, muziek en theater. Ook is er gesproken met niet- culturele instellingen, bewoners, onderwijs, horeca, fondsen en gemeente. Verder is bij het selecteren van gesprekspartners gelet op instellingen, mensen of initiatieven die:
een bijzondere samenwerking mogelijk (kunnen) maken tussen bewoners, kunstenaars, creatieven, kunstonderwijs, culturele- en welzijnsinstellingen in Breda
professionals buiten cultuur en welzijn/educatie (ambachten, leveranciers, bouw, horeca, retail, toerisme, etc.) als drijfveer voor co-creatie en innovatie
op termijn kunnen leiden tot een versterking van de culturele infrastructuur of ondersteuning kunnen bieden bij cultuurparticipatie
een verbindende werking hebben t.a.v. van de culturele identiteit van Breda en de economische en sociaalmaatschappelijke kracht en kansen van de stad versterken
op termijn kunnen leiden tot een verbetering van de samenhang en kwaliteit/leefbaarheid van de stad
Door on going met mensen in het veld te spreken ontstaat er op natuurlijke wijze een kerngroep van mensen die een visie hebben en hun mening willen delen over de stand van zaken voor wat betreft cultuur in Breda. Deze eerste kerngroep kan gezien worden als een vertegenwoordiging van uiteenlopende disciplines, makers en instellingen. De kerngroep is geen vastgestelde en statische groep. De gesprekken zijn zoals eerder vermeld, nog in volle gang en de kerngroep zal gaandeweg verder aangevuld en inhoudelijk uitgewerkt worden. De gesprekken met bovengenoemde partijen zijn gevoerd met een open karakter en aan de hand van een online vragenlijst. De gesprekspartners is o.a. gevraagd naar de volgende zaken;
haar visie op het huidige cultuurbeleid (factor C)
haar visie op algemene situatie van het culturele veld in Breda: kansen en mogelijkheden
de situatie van eigen initiatief en de bijbehorende kansen, verbeteringen en wensen
mate van onderlinge samenwerking ook buiten de eigen sector
online kennis en potentiële deelname aan een online community.
Activatie van de community: samen nadenken over oplossingen Behalve het aankaarten van onderwerpen en uitdagingen worden er door het veld ook al mogelijke oplossingen aangedragen om een bepaalde problematiek aan te pakken. Voor de toekomstige online community is dit een zeer geschikte voedingsbodem om mensen actief te betrekken bij onderwerpen die voor hun relevante en urgente blijken te zijn. Off- en online discussies met als doel tot concrete uit te voeren oplossingen te komen, hebben een zeer concreet karakter waardoor het voor veel mensen makkelijker is om direct aan te sluiten bij het gesprek (lees: de community). In de gesprekken tot nu toe klinken gematigd positieve geluiden door over het culturele potentieel van Breda en de kansen die er liggen. Er klinkt niet zozeer een behoefte aan nieuwe initiatieven maar om het bundelen van krachten, het maken van scherpe keuzes, het kiezen voor kwaliteit en expertise 7 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
alsmede het actief investeren in het makers klimaat waardoor Breda zich van onderop verder ontwikkeld. Het culturele veld zou zich ook meer als eenheid of culturele entiteit kunnen opstellen. Het zorgen voor meer samenhang en afstemming wordt gezien als een belangrijk stap om meer synergie te creëren maar ook om nieuwe initiatieven beter te kunnen aanjagen en ontdekken.
Totstandkoming van de kerngroep (Core) Op basis van de gevoerde gesprekken en een aantal criteria is er een kerngroep ontstaan, de core, die de voortrekkersrol op zich zal nemen voor een groter deel van het veld. Deze groep is, zoals eerder beschreven, relatief klein maar enorm waardevol aangezien hun grote netwerken, kennis van het veld en actieve betrokkenheid bestaande situaties ten positieve te willen veranderen. Criteria die hiervoor zijn:
Zakelijk en emotioneel zeer betrokken bij de ontwikkeling van cultuur in Breda
Makkelijk in en met online communicatie
Profileert zichzelf graag
Wil graag aandacht en invloed uitoefenen
Maakt hier tijd voor, geen 9 tot 5 instelling
Gelooft in de kracht van online platformen en interactie
Is daadkrachtig, wil graag iets bereiken met een groepje
Is hier in eenzelfde of andere vorm al mee bezig (en dit project zou dus een verlengde voor hem/haar zijn)
Naast de kerngroep is er een groep mensen, de crowd, die ook betrokken is maar wellicht minder online georiënteerd of nog niet volledig overtuigd van het project CultuurBreda. Deze groep zal daarom ook niet meteen op hetzelfde niveau participeren als de kerngroep. Wel is het ten alle tijden mogelijk dat mensen uit deze groep aansluiten zodra ze daar behoefte aan hebben. De overige mensen die op een of andere manier iets met cultuur in Breda te maken hebben, maar nog niet op de hoogte zijn van het project, nog niet overtuigd, de voorkeur geven aan andere platformen of voorlopig op afstand willen volgen wat er gebeurt, kunnen door middel van de website, social media of de nieuwsbrief op de hoogte gehouden worden van het proces.
8 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
3.3 Positionering Een belangrijk onderdeel van de community strategie is het komen tot een juiste positionering van de community. Op welke wijze past een community aanpak binnen de organisatie doelen van de gemeente en op welke wijze is het voor potentiele deelnemers interessant om actief te participeren. Voor beide partijen moet het antwoord op deze vraag duidelijk zijn. Daarnaast moeten beide partijen van elkaar goed begrijpen wat de wensen en verwachtingen zijn zodat deze aan elkaar gekoppeld kunnen worden via de community. Ambities maar ook limieten moeten duidelijk uitgesproken worden. Dit hoofdstuk focust zich op de behoeftes van de doelgroep.
3.3.1 Relatie veld en de gemeente Het onderzoek dat is uitgevoerd door de offline kwartiermaker is een goede stap in het verkrijgen van meer inzicht in de doelgroep. Uit de individuele gesprekken komen onderwerpen naar voren die een goed vertrekpunt vormen voor het opstarten van een gesprek in de community, nl.:
Betere afstemming binnen de gemeente en een duidelijke visie t.a.v. kunst en cultuur
Goede en actieve afstemming vanuit de gemeente, met de provincie, regionale netwerken en steunorganisaties met als doel een optimaal gebruik van beschikbare middelen en afstemming van politieke speerpunten en kansen voor de sector.
Een duidelijke vaandeldrager en cultuurtafel (of KunstCIE) voor het veld waarmee de kunstsector op een professioneel en artistiek inhoudelijk niveau in gesprek kan gaan
Het leggen van dwarsverbanden tussen cultuur, cultureel experts en niet culturele initiatieven
Het merk beeldcultuur beter uitleggen of laten verdwijnen en opnieuw met het veld kijken naar een vermarkting van de culturele sector.
Stad- of citypromotie beter afstemmen en zichtbaar maken wat er in de stad gebeurd
Met een stadsbreed evenement zou de onderlinge samenwerking versterkt kunnen worden. Het is ook een vorm waardoor mensen die niet snel in aanraking komen met kunst en cultuur in Breda, verleid worden om deel te nemen. Ook vergroot je op deze manier de zichtbaarheid van de sector en trek je bezoekers van buiten de stad aan.
Meer overzicht: bijv. een digitale database die als wegwijzer nieuwe initiatieven signaleert en verwijst naar bestaande overzichten.
Beter inspelen op het vasthouden en aantrekken van talent door broedplaatsen voor jonge makers en afgestudeerden, boegbeelden en nestors voor de sector om een professionaliserings- en kwaliteitsslag te kunnen maken.
Door in algemene zin meer verbinding te creëren krijgt Breda ook meer uitstraling naar buiten toe en kan zij haar culturele identiteit gestaag en logisch uitlijnen.
1
Uit de energie van het culturele veld komt draagvlak naar voren voor een community. Het bouwen van een community veronderstelt tegelijkertijd ook een vorm van wederkerigheid van de gemeente. Mensen lijken bereid om veel van eigen tijd en energie in de community te steken, mits ze weten dat ze daarmee ook invloed hebben op tal van zaken. Voor de gemeente ligt hier een taak om te kijken welke rol ze in de community kan oppakken en de ‘gebundelde energie’ uit de community kan omzetten in beleid of het inzetten van cultuurmiddelen. Het culturele veld grijpt graag de kans aan om zichzelf tot een hoger plan te tillen dmv. een community op voorwaarde dat de gemeente ook meedoet. Wanneer 1
Culturele Zondagen in Utrecht gekoppeld aan de Koopzondag wordt gezien als een goed basis idee om Breda als stad beter op de kaart te zetten. Ook Cultuurnacht in Breda wordt gezien als een mooi verbindend stadsbreed initiatief.
9 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
er geen sprake is van participatie door de gemeente, dan is de kans groot dat het vertrouwen in de gemeente (nog meer) afneemt.
3.3.2 Offline sessies voor de kerngroep Om de community verder vorm te geven is een belangrijke volgende stap om gesprekken te faciliteren tussen mensen uit de community. Op korte termijn is daarom een drietal sessies gepland waarmee in groepen van 10-15 deelnemers onderwerpen uit het veld verder worden uitgewerkt. Dit soort sessies zullen een paar keer herhaald worden en zijn op meerdere manieren positief voor het lanceren en ontwikkelen van een online community.
deelnemers actief verbinden om meerdere vlakken om het ‘community gevoel’ te creëren
verkrijgen van inzichten in de behoeften van de doelgroep wanneer het gaat over de verdere invulling van de community
deelnemers concreet laten meedenken bij zaken zoals het inrichten van het platform of het opstellen van de content en activiteiten kalender.
deelnemers in een vroeg stadium betrekken bij het project waardoor het groter draagvlak krijgt en de kans op succes groter is.
deelnemers eigenaarschap geven over een stuk marketing door eigen netwerk over het initiatief op de hoogte te stellen of via social kanalen te bloggen, schrijven of discussiëren.
3.4 Techniek en online strategie 3.4.1 Online: Statische website Omdat er al stappen zijn gemaakt, maar ook omdat er elke maand wel iets nieuws gebeurt, is er een eenvoudige website neergezet voor het project. Geïnteresseerden kunnen zo op een makkelijke manier geïnformeerd worden over het project. Behalve informeren willen we mensen ook de kans geven om aan de haken door middel van het achterlaten van een reactie of het aanmelden voor de maandelijkse nieuwsbrief. Huisstijl Ook is er een eenvoudige huisstijl voor CultuurBreda ontwikkeld. Het doel was deze een frisse, overzichtelijke en laagdrempelige uitstraling te geven. De wens is dat de huisstijl een grote groep mensen aanspreekt, en daarom niet te ambtelijk of te zakelijk oogt.
10 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
3.4.2 Online: Interactief discussie platform Om de online verbinding optimaal tot stand te kunnen brengen is meer dan alleen een website nodig. Community software bestaat uit een aantal functionaliteiten die mensen ondersteunen een community te vormen. De meest belangrijke is de forum functionaliteit waarin mensen aan de hand van vragen, reacties en discussies met elkaar kennis kunnen delen en in gesprek kunnen gaan. Daarnaast zijn andere functionaliteiten zoals een uitgebreide profielpagina, het kunnen delen van content (blogs, nieuws), direct messaging (intern mailprogramma) tussen deelnemers, een notificatie systeem dat deelnemers op de hoogte houdt van activiteit op het platform en een zoekfunctionaliteit essentieel voor het ontwikkelen van een online community. Naast bovenstaande functionaliteiten is het goed om vanuit dit platform een nieuwsbrief te kunnen versturen die maandelijks over nieuws, updates en bijvoorbeeld nieuwe leden of events communiceert. Community deelnemers kunnen zich vrijwillig aanmelden voor deze community nieuwsbrief. Omdat de website wordt gerealiseerd met WordPress is het voor de hand liggend dat bbPress wordt ingezet om de interactie tussen deelnemers te faciliteren. Zo’n combinatie wordt onder andere door de Stichting Adoptie Voorzieningen al gebruikt (http://adoptieoudersonline.nl/praat-mee/).
11 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
3.4.3 Integratie van bestaande online initiatieven Breda kent reeds een aantal online initiatieven die bewoners en organisaties verbinden rondom cultuur. Onder deze initiatieven vallen websites, discussieplatforms, diverse social media zoals Twitter accounts, Facebook pagina’s of groepen en LinkedIn groepen. Voor CultuurBreda zijn deze initiatieven om meerdere redenen van belang.
Mensen achter deze initiatieven zijn vaak eerder bereid mee te denken en mee toe doen in online discussies.
Dit soort andere initiatieven bereiken weer hele andere doelgroepen. Om deze reden is het slim om de aansluiting te zoeken en activiteiten over en weer onder de verschillende doelgroepen te verspreiden.
Een van de belangrijkste kenmerken van een actieve en succesvolle community is dat deze zoveel mogelijk mensen rondom dezelfde thema’s en onderwerpen verbindt. Niet samenwerken met andere online initiatieven zou daarom onlogisch zijn en wellicht zelfs schadelijk voor een goede ontwikkeling van de CultuurBreda community.
3.4.4 Van strategie naar uitvoer: de content- en activiteitenkalender Om onder andere bovenstaande integratie mogelijk te maken is een gedetailleerde content- en activiteitenkalender van belang. Deze kalender maakt het mogelijk om op basis van strategie een aanpak voor de lange termijn tot in details uitwerken. Aan de hand van een planning voor diverse community activiteiten zoals blogs, live chats, nieuws, advies, discussies rondom thema’s, bijeenkomsten in allerlei vormen, competities, opdrachten, interviews, en filmpjes kunnen duidelijke stappen worden genomen in de ontwikkeling van de off- en online community. Het vormt een gedegen aanpak die uitstippelt op lange termijn wat er ondernomen moet worden om losstaande initiatieven aan elkaar te verbinden zodat de community zich verder kan ontwikkelen. De kalender loopt drie tot zes 12 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
maanden vooruit zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten van het project. De kalender zorgt er ook voor dat iedereen die geïnteresseerd is op de hoogte kan blijven van de diverse activiteiten en ten alle tijden kan aansluiten. Alles moet erop gericht zijn om de dialoog voort te laten duren, steeds meer verschillende mensen aan te laten haken bij off- en online discussies en uiteindelijk zoveel mogelijk inzichten te verzamelen over cultuur in Breda. Dit sluit aan bij het gestelde doel van CultuurBreda: inzicht krijgen in het veld. Kortom de kalender heeft de functie van ‘hub’ waarin alles dat met cultuur in Breda te maken heeft bij elkaar brengt. In deze kalender wordt ook gedefinieerd welke content en welke activiteiten waar gepromoot of gepubliceerd worden. Denk hierbij aan het te ontwikkelen community platform, de website, social media of traditionele media (eigen maar ook van relevante partners).
13 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
4 Vervolgstappen en planning 4.1 Planning Om de individuele gesprekken in kleine groepen verder uit te werken en online verder te voeren, zijn in de eerste en tweede week van november een drietal offline sessies gepland verdeeld over drie thema’s te weten: ‘de strategische denkers’, ‘de conceptdenkers’ en ‘de doeners /verbinders’. Deze groepen bestaan uit mensen die tijdens de veldwerk fase de afgelopen drie maanden gesproken zijn en verdieping kunnen geven aan bepaalde onderwerpen. De groepen zullen niet groter zijn dan 1015 deelnemers. Deze sessies zullen 2 - 3 keer georganiseerd worden en parallel lopen aan de opstart van de online community. Uiteindelijk is het doel om de diverse groepen aan de hand van specifieke thematiek en onderwerpen die overlappen, aan elkaar te verbinden. Uit de diverse sessies komen nieuwe aanknooppunten voor verdere gesprekken en discussies die vervolgens online voortgezet kunnen worden. De online omgeving bestaat uit een klassiek online forum ( zie bijvoorbeeld het forum van Vara’s Kassa) waar iedereen toegang tot heeft en ten alle tijden kan meelezen en meepraten. Vanuit deze online dynamiek is er vervolgens weer ruimte in 2016 om nieuwe passende sessies offline te organiseren. Op deze manier komt een gestructureerde integratie van on- en offline tot stand.
4.2 Conclusie Op basis van de gesprekken blijkt er genoeg grond voor het opstarten van een online (en offline) community. Er zijn veel onderwerpen, onderlinge relaties en denkrichtingen die mensen in de stad verbindt en die in een community richting en invulling kunnen krijgen. Onderwerpen die nu vaak in bilaterale relaties met de gemeente of onderling worden besproken krijgen in de community een podium waardoor meer mensen kunnen aanhaken en ideeën en ambities draagvlak kunnen krijgen. ***Einde ***
14 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
5 Bijlage Veldwerk: opgehaalde thematiek De gesprekken die tot nu toe zijn gevoerd, kunnen in algemene zin omschreven worden als positiefkritisch: Breda lijkt enerzijds een stad met een potentieel voor een transformatie op cultureel gebied van alles mogelijk is; het is een stad in ontwikkeling met (fysieke) ruimte voor verrassingen, experimenten en nieuwe initiatieven. Het huidige culturele aanbod in Breda is een mozaïek van contrasten: van oud en industrieel tot verlaten en groen, van volks tot experimenteel, van klein, laagdrempelig tot grootstedelijk. Tegelijk ontbreekt het Breda, ook in regionaal verband, aan profiel en (voldoende) kwaliteit. Breda wordt gezien als een ‘old lady’ met weinig lef en doorzettingsvermogen. Breda wordt in regionaal verband niet gezien als de stad die cultureel gezien het voortouw neemt of spraakmakende initiatieven ontplooit. Het imago van Breda als comfortabele bourgondische en historische stad van notabelen en garnizoenen, lijkt te wringen met de ambitie om te komen tot een ander cultureel profiel en het maken van scherpe keuzes. In de gesprekken tot nu komen steeds de volgende twee algemene thema’s naar voren: Kwaliteit en professionalisering van de sector Breda is van oudsher een receptieve stad en heeft (nog) geen onderscheidend productieklimaat waar initiatieven zich vanzelfsprekend kunnen ontplooien. Er lijkt niet zozeer sprake te weinig aanbod maar van een gebrek aan kwaliteit en een bepaalde mate van verschraling in de sector. Door meer te investeren in het productieklimaat en kwaliteit zou Breda zich verder kunnen ontwikkelen. Hiermee ontstaat er op termijn een vruchtbare laag waarmee de stad ook een grotere aantrekkingskracht krijgt. Experimentele en relatief jonge initiatieven krijgen zo een impuls om door te groeien naar een volgend niveau. Ook mist Breda in vergelijking met andere steden culturele boegbeelden (‘de grote namen’). Dit geldt bijv. voor de podiumkunsten en voor bijv. de beeldende kunst waar behoefte is aan iconen of een curator voor het veld. Het culturele niveau van de stad lijkt op veel plekken nog te marginaal. Door te investeren in het aantrekken van culturele expertise zou op termijn een voedingsbodem kunnen ontstaan voor meer kwaliteit. Politieke visie en bestuurlijke afstemming tussen veld, gemeente en provincie. Er is in algemene zin sprake van onvrede met het afgelopen kunst – en cultuur beleid (Factor C) van de gemeente. Het politieke beleid wordt omschreven als bestuurlijk zwak en politiek verkokerd. Het grootste gemis is het ontbreken van een consequente artistieke visie. Ook het contact met de regio en de provinciale middelen wordt als ondermaats gezien waardoor Breda structureel kansen laat liggen.
5.1.1 Aandachtspunten Voor onderstaande thema’s lijkt er voldoende draagvlak om deze met de community verder uit te werken: -
Het aanstellen van een cultureel aanjager en/of het instellen van een kunstcommissie Er lijkt behoefte aan een overkoepelende expertise met kennis van zaken die zich inzet voor het culturele veld. Gedacht wordt aan een kunstcommissie met verschillende curatoren of verenigd in een persoon met een stevige statuur en mandaat in het culturele veld. Het instellen van een 15
CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
-
-
-
-
-
-
-
-
toetsingscommissie, het werken met inhoudelijke criteria of het werken met een selectie van curatoren, zou bijdragen aan de het artistieke niveau en vertrouwen in de sector. Er lijkt behoefte aan meer actieve afstemming tussen gemeente, provincie en instellingen op het gebied van het vaststellen van speerpunten, prioriteiten en het verkennen van mogelijkheden tot co financiering minder segregatie tussen z.g. hoge en lage kunsten Er klinkt een geluid dat er in Breda nog erg verticaal naar de sector wordt gekeken. Er lijkt een eenzijdige focus te liggen op de beeldende kunst en grote instellingen als Moti, Chassé en Bredaas Museum. De concentratie zou (ook) meer op andere initiatieven moeten liggen waardoor er meer zicht komt op de rijkheid en de andere makers en gezelschapen die er in Breda en omgeving ook zijn. Beeldcultuur Er bestaat verdeeldheid over de city brand beeldcultuur die over de stad is uitgelegd. Deze term lijkt vooralsnog alleen ambtelijk geïnterpreteerd. Het is ook voor alle partijen inclusief de instellingen en makers die onder begrip beeldcultuur vallen, niet duidelijk wat er mee bedoeld wordt. Velen noemen de beeldcultuur dan ook gewoon ‘mislukt’. Een bredere interpretatie van de beeldcultuur of het meer focussen op diversiteit, laat meer ruimte voor de spannende en meer experimentele kant van Breda. Er zou overall meer gebruik gemaakt moeten worden van de expertise in het veld. Bijvoorbeeld bij het uitwerken van zoiets als het merk ‘beeldcultuur’ of het zoeken naar een identiteit i.s.m. o.a. de grafische en beeldende sector. Talent en onderwijs Meer aandacht voor het vasthouden van talent dat afstudeert aan de academies waaronder het faciliteren van werkplekken en ateliers in Breda. Ook de samenwerking met de onderwijsinstellingen, denk aan St. Joost of NHTV kan intensiever en vanzelfsprekender dan nu het geval is. Subsidiebeleid Er is moeite met wat door sommige gezien wordt als een eenzijdige verdeling van middelen en een ad hoc beleid t.a.v. subsidies. ‘Breda moet keuzes maken in wat ze wil, duidelijker zijn en structureler ondersteunen van die zaken waar ze voor kiest binnen haar beleid’ Erfgoedbeleid Uitsluitsel over het gebruik van erfgoed. Het is niet bij alle partijen duidelijk hoe het beleid t.a.v. prachtige loodsen of panden als bijv. Bakker & Rueb, de Suikerfabriek Faam als het gaat om voorstellingen, tentoonstellingen of optredens (waarom kunnen sommige dingen wel en dan weer niet). Het grafische veld mist bovendien de ateliers, de theatermakers de toegang tot erfgoed om voorstellingen te maken en de muziek- (dance) scène de kans om op mooie en grote locaties te spelen. Een breed afstemmingsoverleg over het gebruik van vastgoed met de culturele én expertise op het gebied van vastgoed is gewenst. Vergunningenbeleid Uitleg over het vergunningenbeleid en dit geldt vooral voor muziek en festivalsector. Het vergunningen beleid t.a.v. geluid en horeca wordt als onhandig en ondoorzichtig ervaren. Bureaucratie en regelgeving dempen artistieke aspiraties en ideeën bij sommigen in een vroeg stadium. Meer afstemming en eenduidigheid in regelgeving lijkt gewenst. Meer zichtbaar maken <-> stadspromotie en citymarketing: Het relatief ruime aanbod is niet zichtbaar genoeg in de stad. Er wordt een wildgroei aan vlaggen, banieren, posters ervaren en een gemis aan centrale regie waaronder de stad haar evenementen presenteert (de paraplu gedachte).
16 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik
17 CultuurBreda - Community strategie en aanpak – ©Kirsten Wagenaar en Mirjam Flik