commentaar jan medendorp clusters

colofon

4

TVM vaart wel bij sportsponsoring

8 Willem Ledeboer verkiest Twentevisie boven de koningin 11

ViÌ>>ÀÊN Ê>Êiì`À« commentaar | jan medendorp

| inhoud

Euronext is uitsluitend facilitair

14 Marktwerking zegen en bedreiging voor notarissen 17

Currency Connect haalt geld uit Brussel

18

Tijhuis & Partners wil verder groeien

21

Column Financieel Accent

23

Opmerkelijke personeelstransacties

24

Memphis in beeld

29

Belinda Schurink bemiddelt managers

30

Van Berkum, ondernemende arts

33

Column Personeelsmarketing

34

Redactie koopt aandelen

36

Nieuws en Feiten

41 Noordendorp profiteert van supermarktoorlog 42

Wallinga doet beroep op bedrijfsleven

44

‘t Bölke is niet alleen voor homo’s

49

RWB viert prachtig eerste lustrum

51

Onroerend Goed Transacties

55

IKTelgids

4 Arjan Bos, verzeker(t)d

Als directeur van transportverzekeringsmaatschappij TVM zweert hij bij sportsponsoring. En geef hem eens ongelijk, want hoeveel succesvoller kan ‘zijn’ schaatsploeg zijn? Arjan Bos: “Als het ons niets zou opleveren, dan zouden we het niet meer doen. We creëren met de schaatsploeg een soort netwerk waar mensen graag bij willen horen.” De sponsoring is volledig zakelijk verantwoord. De schaatsploeg is het marketingbedrijf van TVM, met Gerard Kemkers als baas.

6 Willem Ledeboer, bankier “Ik was uitgenodigd om met de koningin naar Turkije te gaan, maar ik ben in Enschede omdat ik deze afspraak belangrijker vind.” Aldus de uit Almelo afkomstige Willem Ledeboer, ‘chef bedrijven’ bij Fortis. “Mooie titel, een geuzennaam, die houd ik er in.” De directeur commercial banking, wat de officiële functienaam is, vindt Fortis “verdraaide goed.”

14 Dinand ter Braak, spagaat

Is de notaris een ambtenaar of ondernemer? Sinds 1999 mogen en moeten notarissen met elkaar concurreren maar het ambtenarenkorset is blijven zitten. Dat maakt het lastig, zegt notaris Dinand ter Braak van Suwijn Notarissen, het grootste notariskantoor in de regio. “Ik ben een ondernemer die notariële akten maakt. Aan de ene kant ben je als openbaar ambtenaar met handen en voeten aan regelgeving gebonden, aan de andere kant moet je wel je eigen broek ophouden.”

FIOD-inval 'ERARD3ANDERINK

62 Wim de Ridder pleit voor hightech 2INUS0LATSCHORREWIL clusters

PVUQMBDFNFOU DPBDIJOH MPPQCBBOCFHFMFJEJOH

VERTROUWENTERUGHALEN

64 To p p e r s o p d e U T: M e s a + e n -ARKETINGKIEZENOM T-Xchange

GEKOZENTEWORDEN

66

UEJQNVGPNQQRDCCPCFXKGUPN

Raften in het Hulsbeek

"RUINSEN+WASTDOETOOKIN

69 Trivium laat ouderen zelfstandig BIO ENERGIE blijven

Specialisten in commerciële toppers

JAAR,ANDHUISHOTEL"LOEMENBEEK 70 Oude Wolbers is een eigenzinnige bouwer

$EKERMISKOMTUIT.EEDE 71 Scope en IKT-nieuws 72

Kijk op www.visie.com r

Twente Agenda

3COPEEN)+4 NIEUWS

Personeel- en organisatieontwikkeling

62 Wim de Ridder wil hightech 6ANCONTROLEREN clusters

NAARVERTROUWEN

Volgens Wim de Ridder, directeur van de Stichting Maatschappij en Onderneming (SMO) en hoogleraar Toekomstonderzoek aan de /UD ONDERNEMER2INUS0LATSCHORREWILDAT Universiteit Twente, zullen de bestaande grote .EDERLANDGAATPROFITERENVANDEMANIER ondernemingen niet in staat blijken om doorWAARINWEINDETIJDVANDE'ILDESENDE braaktechnologieën (zoals de nanotechnologie) 'OUDEN EEUW HEBBEN GEOPEREERD GEEN te commercialiseren. Dat zal gebeuren door regiSTORTVLOEDVANREGELTJESENCONTROLERENDE onale clusters van kennisintensieve bedrijven. INSTANTIES MAARSAMENWERKINGOPBASISVAN Als zij laten zien dat ze internationaal gezien VERTROUWEN/OKALLIANTIESTUSSENBEDRIJFSLE voorop lopen, krijgen ze steun van investeerders VENENOVERHEIDZIJNMOGELIJK$EGRENSMAAS en kunnen ze een wereldmarkt veroveren. Voor ISDAARVANEENPRIMAVOORBEELD Twente liggen hier goede kansen.

Ellen bellen. 074 250 16 25 www.pamsolutions.nl

Uw partner in opleidingen

www.maatwerktwente.nl

NIEUW IN OOST-NEDERLAND!

Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De opnames vinden maandelijks op dinsdag plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twentevisie als of ficieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente Uitgever MediaSales Nederland bv., Getfertsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail: [email protected], Website: www.twentevisie.nl

COMMERCIEEL

Directie André Odding Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Mar tin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind, Saskia

KLANTGERICHTHEID LEIDINGGEVEN /*&68*/0045/&%&3-"/%

Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], We b s i t e : w w w. i k t . n l A d v e r t e n t i e - e x p l o i t a t i e M e d i a S a l e s N e d e r l a n d b v. , K a r i n We l b e r g , A l e i d K l u i v e r s ,

COMMUNICATIE

Te l e f o o n 0 5 3 - 4 8 4 2 1 8 0 , F a x 0 5 3 - 4 8 4 2 1 8 9 ,

E-mail: [email protected] Acquisitie IKTelgids Karin Kremer Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplar en en wor dt verspr eid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision

$ 0 . . & 3$ * & & -

Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze , -" / 5( & 3 * $ ) 5 ) & * % open trainingen en kijk op www.XL10.nl

makers’. Ar tikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv

-&*%*/((&7&/

iÊ«>>ÀÊ>>ìÊ>`>ÌÊ iiÃÊÛ>ÊìÀÊiÛiÊ Een van de meest competente en fatsoenlijke LÊ`ÊiÀÕÌÊ}iÌÊÜ>Ã]ÊVÌÊÊiÊÌìÃÊ belastingadviseurs in de regio (Wim Bollen, iiÊ LiÃÌiÊ LiiÃÌ®Ê ÌiÀ ÛiÜi°Ê Deloitte) wordt officier van justitie van een iÌÊ Ìiiv}iÃ«ÀiÊiÌÊiÊ`>>ÀÛÀÊÜ>ÃÊLÕÌi speciaal team dat zich richt op fraudeurs. Hij }iÜÊ°Ê ÌÊiÃÌiÊ6>ÊìÀÊiÛiÊiiÊÃVÀv wordt als partner (per 1 juni) keurig uitgekocht enÌiiÊÛiÀ>À}ÊÛ>ÊÊ`>ÌÊÊiÌÃÊÕÌÊìÊLii zal echt niets tekort komen. Maar hij levert daarna wel flink in om de laatste jaren van ÃÌÊ>>ÀÊLÕÌiÊâÕÊLÀi}i° zijnÊiLÊiiÊÛÀÃÌiL>ÀiÊv>ÃV>ÌiÊÛÀÊìÀ (werkzame) leven zich maatschappelijk in te iiÀÃ°ÊiÊìiÊâi¶Ê7>>ÀÊìÊâiÊÜ>ÌÊ zetten. Dat verdient lof. Wellicht kan hij meewerken om het imago âiÊì¶Ê ÛÀLii`Ê6>ÊìÀÊvÊÛ>Ê/ÊÜiiÌÊ van het Openbaar Ministerie te verbeteren. Ik «iÀviVÌÊÌiÊÛiÀLiÀ}iÊÜ>ÌÊÊìÌ°ÊÊìÊ>v}i weet van stapels dossiers van regionale top«iÊ>ÀiÊÃÊÊÌi}iÊÊÌÜiiÊiiÀÊÕÌÊâÊÀÊ advocaten als Wilderink, Hijmans en Van der }iÛ>i°Ê/iÊÊiÊâÃÊâiÃ®ÊÛììÊ Hel waarmee door het OM niets gedaan is. De ÊìÊÃ>}ÊÛ>ÊâÊLi`ÀvÊ>`ÊÛiÀì«ÌÊiÊ fraude-unit in Zutphen werd zelfs opgeheven. >>ÀÊLiivÊ`ÀâiÕÀiÊÛiÀÊìÊÀiÀ}>Ã>ÌiÊÛ>Ê Anderzijds was het optreden van het OM bij iiÊÌ`Ê`>>ÀÛÀÊiÊiiÊiiÀÊÌiÊÊÃVÀiivÊ Louis Snellers, Guus Hiddink en Dik Wessels ÛiÀÊìÊÃÊâiÃÊ`ÕLiÕâiÊ«iÊ>LÊìÊ werkelijk beneden alle peil. Mogen die heren ÃÌiÀ`>ÃiÊÜ>i®ÊÜ>>ÀÊ/ÊìÊ«iÀÃVvi niet aangepakt worden? Tuurlijk wel, maar deÀiÌiÃÊ>vÜiÀÌ° wijze waarop deugde niet. En dat Snellers ongeveer vijf jaar moest wachten, slaat ook Ê`}ÊiÊÃÃÊÕÌÊÊìÊÃÞLÝÊLÊ Ê7iÃÃiÃÊ nergens op. iÊìÊ}ÀÌiÊÛiÀÃViÊÌiÊâiÊÌÕÃÃiÊìÊ>Ê Ik wens Bollen heel veel succes. ìÊ>ÀÌÃÌVÌiÊiÌÊ Ê/ÜiÌiÊiiiivÌÊiÊìÊ In de laatste week van februari waren er (ook >ÊìÊìÀiiÀÊÃ° in Twente) weer legio Fiod-invallen. Bijna altijd ÊÛ`ÊÃ}iÊìÀiiÀÃÊiiÊ>>À`}]ÊiLÊ om zes uur ’s ochtends. En paar adviezen van iiÊì«ÊÀiÃ«iVÌÊÛÀÊ>ìÀi]ÊÕÊ`ÀvÛiÀiÊÛiÀ Twentevisie: L>âiÊiÊÃÃ\ÊÛ>ÊiÌÊâVÊLiÜâiÊÌiÊ«âV De Fiod-ambtenaren zijn wettelijk bevoegd ÌiÊÛ>ÊÕÊ«>ÊÌÌÊiiÊ}ÀiâiâiÊ>}ÃÌÊÊÌÊ boekhouding en computers in beslag te }Ê>ÀÊÌiÊâ°Ê"vÊ>v>iÊÌiÊâÊÛ>Ê>ìÀi°Ê nemen. Vertrouwelijke stukken dus elders iÌÃÊÌiÊÛiiÊìÀiiÀÃÊâÊÛÃÌÀiÌÊÃV>> bewaren (niet in een plafond, die plek is nu welÌiÃ°ÊiÌÌiÀiÊiÌÊÕÊ«ÃÌiÊvÊÕÊ}i`]Ê bekend). Voordat u vragen beantwoordt, moet u weten of u getuige of verdachte bent. iÌÊÕÊ>v>ii`°>>ÀÊÊìÊ`>ÌÊÊâiÊ Een getuige is niet (!) verplicht mee te werLi}À«]Ê`>>ÀÊÃVÀÛiÊÜiÊÊ`ÌÊL>`ÊÊ}À>>}Ê ken, hoewel de Fiod-jongens u ter plaatse ÛiÀÊìÀiiÀÃÊiÊÕÊÛiÀ>i° ongetwijfeld anders zullen doen geloven. En iÀ>À`Ê->ìÀÊÃÊÊÕÌâìÀ}°ÊÊiLÊiiÊ een verdachte heeft zwijgrecht, maak daar ì«ÊÀiÃ«iVÌÊÛÀÊìÊ>ÊìÊ>Ài>}ÊÛÀÊâÊ vooral gebruik van, ook al gelet op het tijdiìÀÊ«ÊìÊLiÀìÀÊâÀ}ì]ÊìÊÃÊ«}iÛi`Ê stip van de dag waarop u nog niet helemaal ìÀÊiÌÊÊ¼ìÊ>>ÀÊ}iÜÊ`>ÊìÊiÊ helder bent. Het OM zal u toefluisteren dat >Ê}iÊ}ii}½°Ê iÊ`>}ÊÊ`>}ÊÕÌÊÊÛvÊÕÕÀÊ½ÃÊ wie zwijgt toestemt, maar het zwijgrecht kan VÌi`ÃÊ«ÃÌ>>ÌÊiÊ`>Ê>>ÀÊÕ`>ÊÌÕvÌÊÊìÊ nimmer tegen een verdachte worden gebruikt. viÃÊÛÀÊâ°ÊÊÀ`ÌÊÊiiÊÕ`Ê{ÊìÊÊÊ Later kan altijd nog een verklaring worden }ÊâÕÊÕiÊLiÌ>i° afgegeven (bijvoorbeeld als het Fiod-rapport ÊiLÊ>ÀiÊ}iiìÊiiÊ>ÛiÊ>Û`ÊiÌÊiÊ is vrijgegeven). GaâÌÌiÊ«À>ÌiÊÊiiÊÛiÀ}>ìÀÀÕÌiÊLÊ,/6Ê"ÃÌ°Ê niet schelden of dreigen, hoe zeer u zich ook in uw eer en goede naam (voor het oog Êi}ìÊâÊâiÊiÊâ>}i`Ê«ÊÌ>vi]ÊÊiLÊiÌÊ vanÛi`}iÊÛiÀ>>ÊÌÊ`ÕÀÛiÊiÊÜiÊ«ÃVÀ vrouw en kinderen) voelt aangetast. De Fiod weet dat woede vaak leidt tot uitspraken Ûi°Ê"ÊiÌÊÊ`ÌÊÕiÀ° waar u spijt van krijgt en de meeste ÊÜiÀ`ÊiVÌÊÃiÀiÕÃÊ}iiÊÌiÊÊâVÊÊ van die heren kicken er op in de ìÊÛiÌL>iÀÊi`ìÆÊÊÜiÀ`ÊÛiÀÛ}iÃÊÛiÀiÌ wetenschap dat een Hiddink of ÌiÀ`ÊÌiÊÊÊìÊii`>iÀÊÛ>Ê iÊÀ>>vÃV>«Ê een Wessels aan hen zijn overìÊÃ«iiÀÃÊ}}ÊÌÛiÀi° geleverd. Zo snel mogelijk uw ÊÃÊLÊiÌÊiiÊÜiiiÊÛ>>ÌiÊ«iÀÊ>>À°Ê advocaat bellen! En,ÊÀii}ÊiiÊ>ÀÌ>>Û>ÊÌiÊÊ}Ê}iiÊ heel veel sterkte. En als u ìÀÌ}Ê>>ÀÊÜ>Ã°Ê Êâ>ÃÊÊÕÊiivÌ]ÊÜiÀÌÊ echt de boel geflikt heeft, hoop ik ÊâVÊ``°Ê >Ê}>>ÌÊâÊÛiÀ}iÊ dat ze u goed te grazen nemen. Want waarom alleen >>ÀÊìÊv>iÊiÌÊÜiÊÊÊÊ dieiivÌ° bijstandsmoeder?

ÊÛ`Ê->ìÀÊiiÊv>Ì>ÃÌÃViÊ ìÀiiÀ]Ê>>ÀÊÊLi}À«ÊiÊ >Ê>ÊìÊÌiÀÛiÜÃÊìÊÊiÌÊiÊ ;JFEFCJKTMVJUFSJOEF[FVJUHBWFWPPSPO[F JOBO5012 AD 50x40mm 1 06-01-2006 12:27:00 }i>>ÌÊiL]Ê}ÊÃÌii`ÃÊiÌ°Ê PQFOUSBJOJOHFOFOLJKLPQXXX9-OM $ 0 . . 6 / * $ "5 * &

Twentevisie 03/2007

Twentevisie 03/2007

interview | verzekeringen

‘Erben Wennemars is al drie keer op de vingers getikt’

TVM dankt succes aan sportsponsoring (door Jan Medendorp) Voor de gemiddelde Nederlander is TVM ‘slechts’ een succesvolle schaatsploeg die aan de lopende band kampioenschappen behaalt. “Daarom hebben we ook tijdens het WK in Thialf een grote advertentie gemaakt met de mededeling dat TVM een transportverzekeringsmaatschappij is,” zegt Zwollenaar Arjan Bos, directeur van TVM. In de jaren tachtig stonden de kranten vol van fusies tussen verzekeringsmaatschappijen onderling en tussen verzekeringsmaatschappijen en banken. “We hadden toen heel nadrukkelijk de behoefte om te laten weten dat we nog bestonden. En toen ontstond de mogelijkheid in een wielerploeg te stappen. Voetbal ligt qua clubs gevoeliger - je bent voor Ajax en tegen Feyenoord en omgekeerd - en je moet affiniteit hebben met de sport. Ik zie me niet met mijn gasten bij een korfbalwedstrijd gaan zitten. We hadden er ook behoefte aan om van het stoffige imago dat verzekeraars toch hebben, af te komen.” Dat lukte goed, hoewel TVM korte tijd vereenzelvigd werd met doping, de vlucht van de wielrenners als dieven in de nacht uit Frankrijk, staat nog steeds op het netvlies. Toch heeft TVM daar niet veel schade aan overgehouden, denkt Bos. De wielerploeg werd later ‘overgedaan’ aan Farm Frites en is inmiddels opgehouden te bestaan. Bos, behept met een zeer goed gevoel voor publiciteit, omarmde vervolgens de Sanexschaatsploeg met Rintje Ritsma in de wetenschap dat Ritsma bijna geen kampioenschappen meer zou winnen. “Die man heeft zo’n ontzettend goede uitstraling.”

‘Goud’

TVM-topman Arjan Bos wil geen saaiheid: “We willen de uitstraling van een Ajax of een Feyenoord hebben. Geen kneuterige ploeg, maar een team dat de jeugd aanspreekt: Sven Kramer, Ireen Wüst, die mensen spreken aan, net als Wennemars, die zo bevlogen overkomt.”

De schaatsploeg is ‘goud’ voor TVM. Het is een dochterbedrijf van de holding waar jaarlijks ongeveer drie miljoen euro in omgaat. “Maximaal 2,5% van de omzet gaat naar marketing, daar wordt alles van betaald.” De omzet in 2006 was 232 miljoen euro. De kosten gaan voor de baten uit: “TVM zit al meer dan twintig jaar in de sportsponsoring. Wij weten eigenlijk niet eens wat het is om zonder sportsponsoring succesvol te zijn. Als het ons niets zou opleveren, dan zouden we het niet meer doen. We creëren met de schaatsploeg een clubgevoel waar mensen zich prettig bij voelen, een soort netwerk waar mensen graag bij willen horen. Want relatiemarketing is het allerbelangrijkste bij sportsponsoring. Het schaatsen is ongekend populair, dat zie je ook aan die schaatsshows Twentevisie 03/2007

op televisie Bijna iedereen die je uitnodigt komt, er zijn nooit afmeldingen. Een heel positief effect is ook dat vrouwen het hartstikke leuk vinden, die komen dus graag mee met de mannen en dan is het een weekendje uit geworden. Het is mooi voor nieuwe klanten, maar nog beter voor bestaande. Iedereen wil met je praten over de sportprestaties van het team.”

‘De schaatsploeg is zeg maar het marketingbedrijf van TVM’ Tijdens het WK-allround in Heerenveen, waar voor het eerst in meer dan dertig jaar zowel een Nederlandse schaatser als schaatsster wereldkampioen werd (uniek was dat die nota bene allebei voor TVM rijden), zaten meer dan vier miljoen mensen aan de buis gekluisterd. “We zijn dominant, dat wordt ons verweten, maar erg succesvol. De ploeg is bekender dan ons verzekeringsbedrijf.”

Marketingbedrijf TVM heeft verreweg de grootste schaatsploeg van Nederland. “Nee, dat is niet een kwestie van geld, het is ook niet een kwestie van kopen, het is een kwestie van organisatie en een goede structuur neerzetten. Daar doe je ongeveer drie jaar over, dat hebben we bij het wielrennen gezien, dat zien we nu ook bij het schaatsen. Schaatsen is een individuele sport, maar door met elkaar te trainen, worden ze als individu sterker, daar ligt onze kracht.” De kracht is ook dat Bos gelouterd is in de sportsponsoring. Niet alleen zorgt hij voor een goede ploeg en nodigt hij relaties uit, hij betrekt zijn hele bedrijf bij het schaatsfeest dat tegenwoordig langer dan een halfjaar duurt dankzij diverse nieuwe wereldwedstrijden. Zijn gasten krijgen een groene trui krijgen een rondleiding van zijn eigen medewerkers die zich in die weekenden inzetten, een lezing, mogen op de foto met de schaatsers, kortom, er zit een totaalconcept achter. Een driemanschap leidt de ploeg. Gerard Kemkers is feitelijk de baas, maar “ik ga over de financiële middelen en moet dus ja of nee zeggen als Kemkers iets wil.” Bos wil van geen mazzel weten bij het aantrekken van goede rijders. “Nee, het is echt beleid, het mag soms best iets van hobbyisme zijn, maar alles is zakelijk verantwoord. De schaatsploeg is zeg maar het marketingbedrijf van TVM.”

Kemkers Met het marketingbudget van TVM zou shirtsponsoring bij FC Twente of Heerenveen heel goed haalbaar zijn. “De exposure in het schaatsen is veel groter, zoals ik net uitgelegd heb.” Maar schaatsen, dat betekent een Amerikaan, een Italiaan, een paar Duitsers, een enkele Rus tegen 27 Nederlanders…. “Ja, en bij het sprinten nog een paar Aziaten. Maar schaatsen is echt topsport. We hebben een contract met de ploeg tot de winterspelen in Vancouver in 2010 en zoals ik het nu zie, gaan we zeker door tot 2014. Voor de internationale uitstraling van TVM zou wielrennen beter zijn, maar qua imago vind ik schaatsen op dit moment beter passen.” Kemkers ligt dus vast tot 2010, hij is coach van het jaar geworden. “Bij hem willen schaatsers graag werken. Dus komen de beste en bekendste schaatsers naar TVM, daar begint het al mee. Kemkers is bezeten van het vak, een perfectionist, tot ’s avonds laat is hij in zijn hotelkamer altijd maar bezig.” Het is een publiek geheim dat Kemkers en Bos het erg goed met elkaar kunnen vinden. Bos bemoeit zich (in tegenstelling tot zijn eerdere bewering) wel degelijk met de mensen in de ploeg. Hij wilde Ritsma op een moment dat iedereen vond dat de beer van Lemmer uitgerangeerd was. Bos was ook de man die er op aandrong ‘Tarzan’ Gerard van de Velde met zijn lange haar te contracteren. En afgelopen jaar maakte Bos zich hard om ‘dissident’ Erben Wennemars op te nemen. Hij heeft namelijk de pest aan saaiheid. “We willen de uitstraling van een Ajax of een Feyenoord hebben. Mijn zoontje noch een van zijn vriendjes is voor PSV, hoewel die elk jaar kampioen wordt. Dus geen saaie kneuterige ploeg, maar een team dat de jeugd aanspreekt: Sven Kramer, Ireen Wüst, die mensen spreken aan, net als Wennemars, die zo bevlogen overkomt.”

Wennemars Maar Wennemars is bij twee ploegen met ruzie vertrokken, twee coaches (Peter Müller en Jac Orie) kunnen zijn bloed wel drinken. Hij zegt wat hij denkt, zoals zijn onvrede over het feit dat zijn toenmalige ploeggenote Marianne Timmer (die nu een relatie heeft met een man met dezelfde achternaam, AZ-goalie Henk Timmer) in het trainingskamp lag te vrijen met Müller. “Toen Wennemars bij Orie wegging, kon hij eigenlijk alleen bij ons terecht. Dan kunnen we achterover hangen, maar >

hij zorgt ook voor concurrentie.” En voor ruzie. “Daar zitten we bovenop. Daar hebben we met hem afspraken over gemaakt. Hij heeft al drie keer een waarschuwing gehad. Niet telefonisch, niet via de mail, maar in een persoonlijk gesprek met de teammanager: ‘dit kan niet Erben’.” En dan ging het over uitspraken die hij in de media heeft gedaan over ploeggenoten. Liefdevol: “Erben is een gangmaker die we in de afgelopen jaren gemist hebben en daardoor vallen nu alle puzzelstukjes in elkaar.” Bos leidt een groot verzekeringsbedrijf met honderden medewerkers. Iemand die bij TVM een ton verdient, heeft een zware, verantwoordelijke baan. Bij het marketingbedrijf lopen een paar knullen die in dertig seconden vierhonderd meter schaatsen en daarvoor tonnen krijgen overgemaakt. Wringt dat nooit? “Nee en ik zal je een voorbeeld geven. Sven Kramer was al op zijn tiende bezig met schaatsen

‘We hebben tijdens het WK in Thialf een grote advertentie gemaakt met de mededeling dat TVM een transportverzekeringsmaatschappij is’ en had maar één wens: wereldkampioen worden in Thialf. En daar heeft hij alles voor opzij gezet. Die jongens en meisjes hebben een grote discipline. Het seizoen loopt tegenwoordig van oktober tot en met maart. In april hebben ze een paar weken vrij en dan beginnen de voorbereidingen voor het nieuwe seizoen.”

TVM, het verzekeringsbedrijf Alles voor het verzekeringsbedrijf, een pure specialist in transportverzekeringen. Waar vroeger de klanten werden weggestuurd die bij wijze van spreken om een inboedelverzekering vroegen, daar wordt nu echt alles aangeboden. “Een totaalpakket voor de transportondernemer.” Maar Bos merkt dat particulieren bij de winnaars willen horen en bellen om zich bij TVM te verzekeren. “We zijn niet echt een particuliere verzekeraar, maar als gevolg van alle aanvragen zijn we ons wel op die markt aan het oriënteren om onze bekende naam verder te exploiteren. De winst halen we vooral uit de nevenverzekeringen. De vrachtwagens bepalen 70% van ons verzekeringsbestand, maar dat deel zorgt slechts voor 30% van de winst.” Het dralen is logisch, want het gaat TVM werkelijk voor de wind met een eigen vermogen van negenenzestig miljoen euro, een omzet die sinds de invoering van de euro met 70% is gegroeid. TVM heeft ook de marktontwikkeling mee gehad. TVM werkte vroeger helemaal zelfstandig, chauffeurs die een eigen truck kochten en geld daarvoor leenden bij de Rabo werden voor de verzekeringen doorverwezen naar Interpolis en ING wees naar NationaleNederlanden. TVM zocht toenadering bij de ABN AMRO, maar werd ingehaald door de actualiteit dat tegenwoordig bijna alles geleasd wordt. TVM heeft Twentevisie 03/2007

inmiddels met de leasemaatschappijen van alle grote merken (DAF, Volvo, Mercedes en MAN) een exclusief contract. “Noem het hofleverancierschap. Dat doen we ook met banken, we zijn ‘prefered supplyer’. Dan kunnen de banken zelf die vrachtwagens niet verzekeren en dan hebben ze ons als een top-3 klant waar ze die verzekeringen graag willen onder brengen.”

Buitenland Het gaat TVM op alle gebied voor de wind, met die aantekening dat steeds meer buitenlanders de Nederlandse wegen bevolken. Klanten van TVM (zoals Nijhof Wassink) openen in het vroegere Oostblok vestigingen, maar TVM is volgens jaarverslag en site akelig Nederlands. “De tendens is dat er steeds meer buitenlandse vrachtwagenchauffeurs achter het stuur zitten óf van een Nederlandse óf van een buitenlandse vrachtauto. Daar anticiperen wij wel degelijk op. We zijn gehuisvest in Denemarken en we gaan ook naar Oost-Europa waar veel vervoerders naar toe gaan om daar gebruik te maken van de lage lonen. Wij volgen die vervoerders, we zijn bezig met een vestiging in Warschau en Praag. En we deden het al hoor, alleen niet zichtbaar. Dan heet het coassurantie, samen met andere verzekeraars waar ons visitekaartje er dus niet aanhangt. Dat gaan we veranderen, we willen ons gezicht er aan binden en dus ook met eigen mensen in Polen en in Tsjechië verzekeringen aanbieden.” In Nederland is nog wel groei mogelijk, maar, erkent Bos: “De grenzen zijn in zicht. We gaan ons productenpakket verbreden; 80% van onze omzet komt uit Nederland, ik voorspel dat TVM over een aantal jaren grotendeels van de buitenlandse omzet afhankelijk zal zijn.” ■

TVM is op 6 december 1962 (in Rijswijk, ZuidHolland) opgericht om tegemoet te komen aan de specifieke verzekeringswensen van het beroepsgoederenvervoer. Tien jaar na de oprichting kwam Ad Bos bij het bedrijf werken, niet veel later verhuisde TVM naar Hoogeveen. Zoon Arjan kreeg landelijke bekendheid door na zijn studie te gaan werken als manager van de TVMwielerploeg en als woordvoerder van zowel de wielerploeg als het verzekeringsbedrijf. Van de circa twaalfduizend transportbedrijven in Nederland zijn er bijna 4500 lid van TVM (marktaandeel van 35%). “We werken uitsluitend in de transportsector. En daar is onze naamsbekendheid toch wel bijna 100%.” TVM is een van de grotere onderlinge verzekeringsmaatschappijen van ons land. Te vergelijken met een coöperatie zoals de Rabobank of zuivelbedrijf Friesland Coberco. Het bedrijf is kerngezond, regelmatig krijgt Bos het verzoek om te praten over overname. “Als TVM opgaat in een groot bedrijf, gaat onze specifieke cultuur verloren; een familiaire cultuur van mensen die veel voor elkaar over hebben, de mentaliteit om de mouwen op te stropen als een klus daar om vraagt. Die verdwijnt na een overname, dan gaan de goede mensen weg. We bestaan dit jaar 45 jaar en daarvoor hebben we niet zo hard geknokt. Zolang ik hier zit, gebeurt dat niet. Dat gevoel bestond bij mijn vader en ik hoop dat tezijnertijd over te brengen op mijn opvolger.” En omgekeerd op overnamepad gaan? “We zijn tot nu toe autonoom heel hard gegroeid. We hebben nu ook de mensen in huis, de kennis en slagkracht om overnames te doen. We zijn ons inderdaad aan het oriënteren.”

‘Onze doelstelling is om jaarlijks met minimaal 10% in operationeel resultaat te groeien’

interview | financial banking

‘Chef Bedrijven’ Willem Ledeboer (door Jan Medendorp) Interviews met bankmensen zijn altijd heel vermoeiend. Of liever gezegd, het voortraject om bij die mensen aan tafel te komen. Het kost vaak erg veel energie om uiteindelijk een afspraak te krijgen. Zelfs als het om iemand gaat die uit Almelo komt, zoals Willem Ledeboer (42), per 1 juni 2006 (opnieuw) gepromoveerd binnen Fortis. Hij is nu directeur commercial banking. Uit zijn gloedvolle betoog over wat dat baantje nu precies inhoudt, concluderen we droogjes, ‘zeg maar chef bedrijven’. Hij begint te lachen. “Mooie titel, een geuzennaam, die houd ik er in.” Van Twentevisie en RTV Oost had de voorlichter blijkbaar nog nooit gehoord of ze was er in elk geval niet van onder de indruk: dat provinciale gedoe kon Ledeboer wel zonder haar af. En dat kon hij zeker. Hij liet zich een cd van een eerder radioprogramma toesturen, onderging een mediatraining bij een gerenommeerd bureau in Hilversum en in de twee gesprekken die wij met hem voerden, bleek Ledeboer een ambitieuze, sympathieke bankman. Zijn (schoon)familie woont nog grotendeels in Twente, maar en public weigerde hij in het Twents te praten. “Ik ben hier toch al een tijdje weg.” De mediatraining heeft hem bijvoorbeeld geleerd niet boos te worden als hem wordt voorgelegd dat hij als geflipte rechtenstudent (hij deed bijna 7 jaar over die studie) met een paar financiële cursussen toch op een aardige positie in de financiële wereld terecht is gekomen. “Ik ben blij met uw poëtische omschrijving van mijn loopbaan tot nu toe. Bij Fortis heeft een zeer goede doorstroom van jonge managers plaats. Er is een zogenaamde ‘war on talent’, dat betekent dat je talent heel goed moet koesteren; wij hebben traineeprogramma’s en wij zorgen ook dat die mensen een goede opleiding krijgen; ik heb er zelf een paar gehad, zoals u al aangaf.” We proberen hem te interrumperen. “Nee, laat u mij uitpraten. Ik heb hier toevallig een grafiekje van de aandelenkoers over het afgelopen jaar meegenomen. Het aandeel is gestegen van 24 euro naar op dit moment bijna 34 euro. Dat is een heel goed bewijs dat we op de goede weg zijn en dat trekt goede mensen aan, dus blijkbaar mocht ik daar ook in mee doen.” In de Fortis-toren op de Blaak in Rotterdam zetelt Almeloër Willem Ledeboer. “Ik ga altijd uit van mijn eigen kracht en dan zie ik wel waar dat schip strandt. Tot nu toe is dat een succesvolle strategie.”

‘Zakenbank van het jaar 2006’ De grootbanken die er toe doen in het internationale bedrijfsleven zijn ABN AMRO, Rabo en ING. Dan is de prijs ‘Zakenbank van het jaar 2006’ een troostprijs, leggen we hem plagerig voor. “Ik ben blij dat Twentevisie 03/2007

vindt Fortis ‘verdraaide goed’ iedereen met die grote vlag wappert, want dat maakt dat wij onder de radar kunnen optreden. Fortis heeft die prijs ‘Zakenbank van het jaar 2006’ niet voor niks gewonnen. Vijfduizend ondernemers hebben ons die prijs toegekend.” Terwijl Twentevisie wordt gedrukt (8 maart) zullen de cijfers van Fortis over 2006 worden gepresenteerd, daarover kunnen we dus helaas niet schrijven. In het jaarverslag over 2005 schrijft Fortis onomwonden dat ze wil uitgroeien tot een Europese financiële topinstelling. “Wij zijn een bank die sterk groeit, wij zijn een bank die vooruit wil in de wereld, wij zijn een bank die ook in rendement groeit.” Ledeboer is op 1 juni 2006 begonnen als ‘chef bedrijven’. In 2005 groeide dat onderdeel van Fortis met circa 35% tot bijna 70 miljoen. Volgens Ledeboer is dat in 2006 verder gestegen, onder meer dankzij de overname van de Turkse Disbank (twaalf vestigingen). “We vinden het heel belangrijk om goede acquisities te doen, maar we vinden autonome groei, met onze ondernemers meegroeien, ook heel belangrijk. Onze doelstelling is om jaarlijks met minimaal 10% in operationeel resultaat te groeien.”

Turkse Disbank De beslissing tot de overname van de Disbank is voor zijn tijd genomen, maar Ledeboer is er erg enthousiast over. “Ik heb het meteen vanaf de integratie heel sterk omarmd, ik ben er ook geweest, ik moet zeggen: daar zitten ongelofelijk gemotiveerde mensen in wie wij enorm veel vertrouwen hebben, dat gaat echt een succes worden.” Turkije wel of niet bij de EU? “Het kan niet binnen twee maanden geregeld zijn en dat moet je ook niet willen gelet op de jarenlange voorgeschiedenis. Turkije is een veelbelovend land, de gemiddelde leeftijd van de mensen ligt er aanzienlijk lager dan in de rest van Europa. Fortis wil in Europa hard groeien in voor ons nieuwe landen als Slowakije, Griekenland, Polen; we vinden dat Turkije alleen al vanuit handelsoverwegingen een belangrijk land is van Europa, maar of het nou bij de Europese Unie komt of niet, we zien moderne, jonge Turkse ondernemers die handel willen drijven met Nederland en omgekeerd en dat is een gezonde zaak.” In de week van het radio-interview bracht de koningin met een zware handelsdelegatie een bezoek aan Turkije. Had Ledeboer daar niet bij moeten zijn? “Het bezoek vind ik heel positief. Ik had er inderdaad bij kunnen zijn, maar ik ben in Enschede omdat ik deze afspraak belangrijker vind.”

Jacht op DGA’s “Ik ben ook naar Twente gekomen omdat dat voor ons een belangrijke regio is. Wij hebben een prachtig kantoor aan de Tromplaan in Enschede. Daar hebben Twentevisie 03/2007

wij een zogenaamd ‘Fortis-house’ waar de commercial en private banking zijn samengevoegd.” Fortis is niet de eerste bank die in de afgelopen jaren is neergestreken in Twente (eerder kwamen Van Lanschot, Staalbankiers, Friesland Bank) waar verhoudingsgewijs heel veel succesvolle (en dus gefortuneerde) ondernemers (in jargon DGA’s, directeur-grootaandeelhouders) wonen. Sla bijvoorbeeld de Quote500 er maar op na.

Engels woord voor één aanspreekpunt binnen Fortis. Die Spaanse accountmanager over wie ik het net had begrijpt wat uw business in Twente is, die kan dat voor u ook in Spanje doen en geloof me, er zijn bedrijven die dat hebben, maar ook in plaatsen als Praag en Hong Kong. Ik ben onlangs op bezoek geweest bij een paar Twentse bedrijven met internationale business en dat kunnen wij verdraaide goed, laat ik dat nou maar eens gewoon zeggen.”

Ledeboer is weliswaar binnen Fortis niet verantwoordelijk voor de private banking, maar de combinatie met commercial banking is aantrekkelijk. “Ik werk nauw samen met mijn collega’s. We hebben in 2006 zo’n 300 miljoen aan vermogen kunnen uitwisselen tussen beide businesslines.” Om de slagkracht te versterken is Fortis bezig de zes divisies te halveren, met de Engelse termen ‘insurance’, ‘retail en marchant’ en ‘privatebanking’. Onder het laatste tussenkopje zit Ledeboer die als directeur commercial banking wel tegen de Raad van Bestuur aanschurkt. “Ik ga altijd uit van mijn eigen kracht en dan zie ik wel waar dat schip strandt. Tot nu toe is dat een succesvolle strategie.”

België-Nederland

Twente Willem Ledeboer (van 31 oktober 1964), die zijn VWOdiploma (in 1984) haalde op Rijksscholengemeenschap Erasmus in Almelo, heeft zijn Twentse schuchterheid wel van zich afgegooid. Hij gedraagt en uit zich als een winnaar. “Dat vind ik een heel groot compliment. Ik zou bijna zeggen: er is nog hoop voor een heleboel mensen. Twentenaren hebben een hele goede eigenschap, die kijken de kat uit de boom, ik wou dat ik het op z’n Twents zou kunnen zeggen, dat lukt niet, maar ik vind het een heel plezierige eigenschap, ook in het zakendoen.” Maar Ledeboer, die binnen Fortis verantwoordelijk is voor de internationale groei, gaat toch niet meer zelf langs bij bedrijven om daar een Fortis-rekening te slijten? De mediatraining brengt zijn geld weer op. Enthousiast: We hebben 125 businesscenters waarvan er dus één in Enschede zit. Voor de ondernemers kunnen we de business echt openbreken en dat doen we ook door die andere businesscenters in twintig landen.” Hij draait zich half naar de zaal: “In Enschede zit een accountmanager speciaal voor u. Die kan een accountmanager in Spanje aanspreken om daar uw zaak goed te behartigen.” Kom, kom, we zijn niet in dienst van ABN of Rabo maar die zullen dat toch ook hebben? “Wat wij hebben, is uniek: wij hebben een ‘global relationshipmanager’, dat is een mooi

We gooien het over een andere boeg. Topman Votron trad eind 2004 aan en stond aan de basis van een cultuuromslag bij Fortis. Ledeboer die in 2002 door een headhunter bij ABN AMRO werd weggehaald heeft aan de komst van Votron wellicht zijn snelle carrière (drie promoties in korte tijd) te danken. Voltron creëerde een ondernemerscultuur. Hij gooide eerst tien procent van de managers eruit, de rest stuurde hij vervolgens op cursus. Er komt dus geen kwaad woord over Votron over de lippen van Ledeboer. “Mijnheer Voltron laat zien dat hij mensen belangrijk vindt. Dat opleidingsprogramma vorig jaar was een verdraaid goed programma. Daarmee wil Fortis het ondernemersschap bij de mensen in de genen brengen.” Dat Fortis onder Votron een Belgisch bedrijf is geworden (zie het jaarverslag van 2005 waar negen van de tien bestuurders Belgen zijn) spreekt Ledeboer tegen: “Het hoofdkantoor van Fortis zit in België. In het nieuwe jaarverslag zult u een Indiër zien, een Fransman, een Duitser. In de Raad van Commissarissen zitten nu drie Nederlanders. Intern is het geen issue.” Net zo min blijkbaar dat er rond deze periode vorig jaar ineens een koffer zoek was waarin alle jaarresultaten stonden. De herrie viel mee. “Misschien dat, zoals ik dat net omschreef, Fortis onder de radar opereert. We moeten erkennen dat we veel zaken gewoon goed doen, ik durf dat ook wel te zeggen en dan wordt er ook een hoop vergeven. Mijnheer Votron was natuurlijk ook niet voor niets ‘entrepreneur of the year’.” Ledeboer heeft bijna een kwart eeuw geleden Twente ingeruild voor Rotterdam. Waar hij (als vertegenwoordiger van de hoofdsponsor) ‘noodgedwongen’ regelmatig moet vertoeven in de grootste skybox in de Kuip, waar juist de FC van zijn geboortegrond furore maakt… Lachend: “Wil je fan van Feyenoord zijn, dan moet je uithoudingsvermogen hebben. Ik ging vroeger veel naar Heracles en FC Twente.” Als Twentenaar in Rotterdam slaat hij twee vliegen in één klap bij het oprakelen van zijn herinneringen: “Ik was er bij in de jaren zeventig toen Ajax met 4-2 van Heracles verloor.” ■

‘Alleen al de notering betekent dat bedrijven betere kredietvoorwaarden krijgen’

achtergrond | euronext

Beursnotering als hoogst haalbare

Aad de Winter, directeur Noteringen van de Amsterdamse beurs.

(door Jan Medendorp) De Amsterdamse beurs volgt met interesse de OAX (Oostelijke Aandelen Index) die door RTV Oost en Twentevisie is ontwikkeld. Maar dat komt deels omdat Aad de Winter, directeur Notering van Euronext, eigenlijk alles toejuicht wat de beurs in de belangstelling brengt. We gingen maar eens op de beursvloer kijken om te praten over Wavin waar voorafgaande aan de notering zoveel commotie ontstond, over Sanderink die de beursnotering als een molensteen beschouwt (of beschouwde, want hij verandert nog wel eens van mening), Westendorp van Nedap die bij elke presentatie van de jaarcijfers meldt dat de beursnotering (en dus de aandeelhouders) hem slecht kunnen boeien. En wat te denken van al die oostelijke bedrijven (Flexovit, Welna, Textielgroep Twenthe, VolkerWessels, Blydenstein-Willink) die van de beurs zijn afgegaan. De Euronext bundelt de beurzen van Lissabon, Brussel, Parijs, Amsterdam en de derivatenbeurs Twentevisie 03/2007

van Londen. “Omdat we voortdurend bezig zijn de handelskosten te verlagen. Op de uniforme handelssystemen willen we zo veel mogelijk bedrijven aansluiten waardoor je aantrekkelijker wordt voor beleggers.” Het moet allemaal groter, sneller en efficiënter; beleggers zijn niet alleen in Nederlandse fondsen geïnteresseerd en willen in principe van achter hun computer 24 uur per dag kunnen kopen en verkopen. “Daar moet je als beurs in mee. Onlangs is de snelheid hier weer verhoogd, dat ligt nu op een nanoseconde.” De beurs is nog steeds (of opnieuw) ‘hot’. Vorig jaar waren er vijftien beursintroducties waarmee ongeveer 14 miljard euro uit de markt gehaald werd. “KKR was met 4,5 miljard euro de grootste, SNS/Reaal 4 miljard, maar Wavin was ook een miljard.” De beurs is in de afgelopen jaren getransformeerd van een organisatie, een vereniging in een commercieel gedreven organisatie. “Dat gaat alleen maar verder, nu ook met de fusie met de New York Stock Exchange.”

Prospectus Dat betekent dat de ‘hooge heeren’ van weleer zelf ook op jacht gaan naar potentiële beursbedrijven. Dus toen topman Houben van Wavin in dit blad meldde zich op te maken voor een beursgang kreeg hij bij wijze van spreken de dag erna bezoek uit Amsterdam. “Wij nodigen hem uit voor een gesprek of we gaan naar het bedrijf toe. We gaan niet passief met zulke informatie om.” In de weken voordat Wavin een notering kreeg, ontstond in de media opwinding over de wijze waarop de aandeelhouder (CVC) Wavin gefinancierd had. “Daar bemoeien wij ons niet mee. Je moet de beurs zien als een marktgebouw waar handel gedreven kan worden. Toezicht daarop heeft de AFM. Wij faciliteren alleen. Een bedrijf dat een beursnotering wil, moet aan drie criteria voldoen. Eén van die criteria is een ‘trackrecord’ van drie jaar. Formeel hebben we geen winstvereisten, maar daar kijken we wel met een schuin oog naar.” Er zouden voorbeelden zijn van bedrijven met een negatief vermogen die een notering kregen. “Dat hoor ik vaker, maar dat is niet >

11

zo. Dan treedt meteen de andere regel in werking dat het bedrijf naar het strafbankje op de beurs moet, dus die ga je op dat moment niet toelaten.” Het aan de man brengen van de aandelen bij een beursintroductie is een zaak van het bedrijf en de begeleidende banken, benadrukt De Winter. “Wij zijn niet verantwoordelijk voor de prospectus.”

World Online Bij Wavin is het allemaal goed gekomen, het aandeel doet het goed. Maar het kan toch niet anders dan dat De Winter de balen van een aandeel als World Online moet hebben. Dan kun je toch alleen maar formeel zeggen dat je er niets mee te maken hebt. “Ik kijk niet met plezier terug op de beursnotering van World Online, dat lijkt me duidelijk. Wij hebben de prospectus nog beoordeeld en daar was de kous mee af, het voldeed aan de eisen en dan is het aan de markt om te bepalen of ze het kunnen plaatsen bij beleggers. En je moet deze notering wel zien in de tijdsgeest van dat moment, van de internethype.” In datzelfde kader van mislukkingen kan ook de op het allerlaatste moment afgeblazen beursgang van Holec (nu Eaton) worden geplaatst. Dat brengt de beurs toch schade toe, zou je zeggen. “Nogmaals, dat is de inschatting van het bedrijf, daar gaan wij niet over. Ik vind het niet leuk, maar het gebeurt vaker, zoals de DSB-bank. Ik heb het allerliefste alleen succesverhalen.”

Achterdeur Als De Winter zich zo drukt maakt over nieuwe noteringen, dan moet hij ontevreden zijn dat door de achterdeur bedrijven verdwijnen. Bij overnames (Welna, Flexcovit) kon hij er niet zoveel aan doen, bij faillissementen (Textielgroep Twenthe) nog minder, maar in het geval van VolkerWessels is een heel mooi bouwbedrijf van de beurs gegaan omdat de beurswaarde (in de ogen van Wessels en Hazewinkel) op geen stukken na de werkelijke waarde van het bedrijf benaderde. “Ik kan daar alleen maar op zeggen dat de markt altijd gelijk heeft.” Aan Stork wordt nu getrokken omdat de som der delen hoger zou zijn dan de huidige waarde. “Dat horen we vaker, dat een bedrijf in de luwte beter tot ontwikkeling komt. Bij private equilty worden dan ook vaak exit-afspraken gemaakt, en een van de mogelijkheden is dan weer een beursnotering. Ik weet zeker dat we de komende jaren weer bedrijven zullen zien terugkomen die eerder zijn vertrokken.” In dat kader wordt overigens ook VolkerWessels genoemd.

Hogere leaque De beurs om lekker te cashen. “Nee, dat bestrijd ik. Er wordt vooral nieuw kapitaal opgehaald om nieuwe zaken te ontwikkelen en daar beleggers voor te interesseren.” Bedrijven zijn altijd heel druk met hun aanstaande notering, maar als ze eenmaal genoteerd zijn dan mopperen ze over de kosten en de tijd die het kost om aan de voorwaarden van een notering te voldoen. “Daar leg ik in de voorgesprekken ook het accent op. Als je de notering hebt, dan begint het echte beursleven. En je moet er dus goed over

hebben nagedacht wat je daar mee wilt. Want op het moment dat je beursgenoteerd bent, kom je in een hogere leaque terecht.” Dus met het geklaag van mensen als Hazewinkel, Sanderink, Westendorp dat de notering veel tijd kost, kan De Winter weinig. “Je moet goed weten wat je met een beursnotering wilt; bedrijven die al langer genoteerd zijn, beschouwen het soms als een last. Tot het moment dat ze snel een transactie willen doen.” Ten Cate heeft bijvoorbeeld recentelijk een emissie gedaan (50 miljoen euro opgehaald) voor de acquisitie van Mattex. “Maar je hoeft de kapitaalmarkt niet direct te gebruiken, via een beursnotering communiceer je met de markt. Een aantal hoogleraren in Groningen heeft ooit onderzoek gedaan naar de bedrijven die op de beurs genoteerd zijn. Alleen het feit van de notering betekent dat bedrijven betere kredietvoorwaarden krijgen als gevolg van de transparantie, van het feit dat over beursbedrijven veel meer informatie is te vinden dan over andere bedrijven.”

Veilingfondsen Wat vindt De Winter dan van de toch wel denigrerende uitlatingen van bestuursvoorzitter Westendorp van Nedap en zijn collega Sanderink (Oranjewoud), die alleen nog maar op de beurs genoteerd is omdat ‘de-listing’ te veel geld kost. “Als de beurs wat minder in de belangstelling staat, beginnen veel bedrijven hardop over de wenselijkheid van een notering te praten, en als de AEX weer lekker boven de 500 punten staat, dan wil iedereen weer beursgenoteerd zijn.” Zoals de wind waait, waait m’n jasje. “Het gaat beter met de economie, dat betekent dat het ook beter gaat met de business van mijnheer Sanderink en dat hij weer ruimte krijgt om nieuwe dingen te gaan doen en dan komt zo’n beursnotering hartstikke goed van pas.” Inderdaad zei Sanderink in het laatste interview bij TV Oost dat hij de beursnotering wil uitbouwen. Nog niet zo lang geleden is een nieuwe beurs, Alternext, opgezet. Het moet deels het systeem van veilingfondsen vervangen. Dat systeem waarbij slechts twee keer per dag een prijs voor een aandeel werd bepaald, kon gemakkelijk worden beïnvloed, zo heeft Twentevisie een tijdje geleden met Blydenstein-Willink bewezen. “De handel in veilingfondsen is volgens mij zuiverder dan een doorlopende notering zonder handel, want dat suggereert een liquiditeit die er niet is. En er bestaan mogelijkheden, zoals vroeger met de hoekman, om de handel in aandelen van een bedrijf op te voeren. Nee, ik ben het niet met u eens dat veilingfondsen in feite niets op de beurs te zoeken hebben.”

Alternext Het Apeldoornse Reesink is als tweede bedrijf (uit het systeem van veilingfondsen) op 4 december 2006 in de Alternext gestapt. “De Alternext is bedoeld voor bedrijven die kleiner zijn dan we gewend zijn op onze lijsten. We mikken op bedrijven met een omzet tussen de tien en honderd miljoen die behoefte hebben aan kapitaal, die willen groeien en die via andere kanalen lastiger aan financiering kunnen komen. Banken vragen vaak zekerheden en

als die uitgeput zijn, houdt het vaak op. En durfinvesteerders vinden die bedrijven vaak te klein, want dan moeten ze daar toch een investmentmanager opzetten en dan wordt het wel erg duur voor ze.” Met deze nieuwe beurs speelt Euronext ook in op het Lissabon-akkoord waarin is afgesproken dat de EU binnen een paar jaar de meest sexy, snelst groeiende economie zal zijn. “De grotere MKB-bedrijven zijn daarvoor de motor en de Alternext kan de financiële aanjager worden.” ■

De Optiebeurs stelt jaarlijks twee studiebeurzen beschikbaar voor twee studenten van de Universiteit Twente. Op de universiteit staat het vroegere handelssysteem van de Amsterdamse beurs waar de studenten (toegepaste wiskunde) les krijgen om de finesses van de derivatenmarkten te doorgronden.

Het strafbankje van de beurs. Als een bedrijf niet meer aan de voorwaarden van een notering voldoet (bijvoorbeeld een negatief eigen vermogen), belandt het op het strafbankje (aandelen met noteringsmaatregel, zoals het officieel heet). Die noteringen (zoals op dit moment Management Share - waar ooit UTprof. Harry Jansen bij betrokken was -, Ceteco en KPN Qwest) worden verscherpt in de gaten gehouden, maar er kan wel gewoon in gehandeld worden. Sommige bedrijven keren weer terug als ze de problemen overwonnen hebben, in het ergste geval raakt een bedrijf de notering kwijt. Maar de werkelijkheid is dat dat nog nooit gebeurd is.

13

Maatschapvoorzitter Ter Braak van Suwijn Notarissen vindt marktwerking zegen en bedreiging

De spagaat van de

Dinand ter Braak van Suwijn Notarissen, het grootste notariskantoor in de regio: “Wellicht dat notarissen door de marktwerking toch extra middelen nodig hebben om het hoofd boven water te houden. Je merkt dat door de vrije tarieven er meer tuchtrechtspraak is en dat meer notarissen zich wat losser gaan gedragen.”

interview | ambtelijke ondernemer

ondernemende notaris (door Martin Steenbeeke) Is de notaris een ambtenaar of ondernemer? Sinds 1999 mogen en moeten notarissen met elkaar concurreren maar het ambtenarenkorset is blijven zitten. Dat maakt het lastig, zegt notaris Dinand ter Braak van Suwijn Notarissen, het grootste notariskantoor in de regio. “Ik ben een ondernemer die notariële akten maakt.” De tijd is voorbij dat de notaris achterover kon leunen achter een bureau, bolknak tussen de lippen, sigarendoos op tafel, wachtend op klanten. Sinds de marktwerking in 1999 het notariaat heeft bereikt, is de notaris ook ondernemer. En dat veroorzaakt een spagaat, constateert maatschapvoorzitter Dinand ter Braak van Suwijn Notarissen. “Aan de ene kant ben je als openbaar ambtenaar met handen en voeten aan regelgeving gebonden, aan de andere kant moet je wel je eigen broek ophouden.” Dat betekent actief op zoek naar cliëntèle en concurreren met andere kantoren, onder meer via de tarieven. Klanten hebben ontdekt dat de ene notaris goedkoper is dan de andere en gaan ‘shoppen’. “Ze kijken op internet naar ‘degoedkoopstenotaris.nl,' weet Ter Braak. Hij maakt het mee dat Twentse klanten voor vijftig euro prijsverschil naar een notaris in Emmen gaan. “Misschien krijgen ze wel een kaartje voor de dierentuin.” Of wellicht zijn de Twentse notarissen wat aan de dure kant? “Wij zijn nu eenmaal geen prijsstunter. Ik denk dat het voor klanten ook niet handig en verstandig is om te shoppen want uiteindelijk kom je bijvoorbeeld bij een overlijden toch weer uit bij een notaris in de buurt.” Marktwerking moet leiden tot meer concurrentie en lagere tarieven voor de consument. Uit een onderzoek van het CBS bleek begin dit jaar dat de notariële tarieven voor onroerendgoedtransacties met 8 procent zijn gedaald maar dat die voor de familiepraktijk (zoals testamenten) met 12 procent zijn gestegen. Dat komt, verklaart Ter Braak, doordat familiepraktijkkosten voorheen gesubsidieerd werden met inkomsten uit de onroerendgoedtransacties. “Die kruisbestuiving is opgeheven. Voor 100 of 150 gulden een akte maken, zoals destijds, dat kan niet meer. Het is nu meer uurtje-factuurtje.” Een notaris moet zich continu de vraag stellen hoeveel uur tijd hij aan een dossier besteedt. “Je kunt niet voor een boedel van 2.000 euro dertig erfgenamen opsporen,” geeft Ter Braak een voorbeeld.

‘Window dressing’ Het ‘eigen broek ophouden’ gaat Suwijn op het eerste oog redelijk af. Met kantoren in Enschede, Hengelo, Almelo, negen notarissen en 70 medewerkers is Suwijn de grootste in Overijssel, staat het in de landelijke topTwentevisie 03/2007

20 van notariskantoren en wordt het in onderzoeken van de bladen Management Team en Incompany geprezen om het vakmanschap en de service. Ter Braak legt een link met de schaal van zijn kantoor. Die is zo groot dat er in de verschillende vakgroepen (vastgoed, ondernemingsrecht en personen/familierecht) voldoende expertise in huis is, maar tegelijkertijd weer niet zo groot dat er geen persoonlijk contact mogelijk is. “Bij ons word je niet vier maal doorverbonden voor je bij de juiste persoon bent. In die wolkenkrabbers in de Randstad komt geen particulier meer binnen.” Suwijn moet het met name hebben van de MKB-bedrijven en semi-overheidsinstellingen zoals scholen. Klanten zijn gewend in hun eigen regio een notaris te zoeken, maar Ter Braak durft de stelling wel aan dat zijn kantoor, mocht het er ooit van komen, ook een grote internationale onderneming uit de Randstad kan bedienen. “In het westen doen ze meer aan ‘window-dressing’. Wat ze daar kunnen, kunnen wij net zo goed. Kennis heb je of kun je inkopen maar ik ben het met je eens dat het als Twents kantoor een keer ophoudt als je met bijvoorbeeld vennootschapsrecht in verschillende landen te maken krijgt.” Suwijn heeft besloten het aantal vestigingen niet uit te breiden, bijvoorbeeld richting West-Nederland. Wel zullen de werkzaamheden, en daarmee ook het aantal kandidaat-notarissen, toenemen. “Het gaat meer richting advieswerk waardoor je specialisten hebt om klanten te kunnen bedienen. Wij hebben bewust gekozen voor een kantoor met generalisten en specialisten. Dan kun je meer toegevoegde waarde leveren dan een éénpitter in een dorp.”

ABC-tje Tegelijkertijd constateert Ter Braak dat in zijn algemeenheid de kwaliteit van het notariaat onder de marktwerking heeft te lijden. Door de scherpere tarieven zijn de marges kleiner en wordt er ingeleverd op de kwaliteit van het werk. “Je hoort ondernemers klagen dat het kwaliteitsverschil tussen kantoren groot is geworden,” zegt Ter Braak. En dat terwijl het werk wel steeds complexer wordt. Miljoenentransacties of grote nalatenschappen komen steeds vaker voor. Afgaande op een rapport dat is gemaakt in opdracht van het ministerie van justitie ‘verslikken’ of vergalopperen notarissen zich door de marktwerking wel eens. Notarissen zijn de laatste jaren geregeld negatief in het nieuws gekomen, bijvoorbeeld vanwege hun betrokkenheid bij verdachte onroerendgoedtransacties, zogenaamde ABC-tjes. Panden worden in kort tijdsbestek doorverkocht en nemen daarbij fors in waarde toe. “Het komt in Twente niet voor,” haast Ter Braak zich te zeggen. Maar hoe zit het dan met die notaris uit Denekamp die in 2002 een dubieuze rol speelde in

de verkoop van het partycentrum Het Hulsbeek? Het object was op één dag drie keer van eigenaar gewisseld en de prijs was gestegen van twee ton naar 1.3 miljoen. Ter Braak zegt de achtergronden niet te kennen maar weet wel dat de zaak geseponeerd is. “Ik kan me in zijn algemeenheid best kan voorstellen dat je als notaris in een situatie terechtkomt waarbij je twijfelt of je er aan meewerkt. Maar dan zegt de klant dat een collega de akte wel wil tekenen en dan is het moeilijk om je rug recht te houden.”

Uitholling De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie is door het kabinet opgedragen om ‘duidelijke integriteitregels, kwaliteitseisen en een goed functionerend toezicht’ uit te werken. De KNB heeft aangekondigd periodiek de boekhouding van haar leden te controleren op verdachte onroerendgoedtransacties. Notarissen zijn verplicht ongebruikelijke transacties te melden en naar een identiteitsbewijs te vragen. Je zou zeggen dat een stroman direct door de mand valt omdat hij geen gebruikt maakt van een eigen rekening. Maar volgens Ter Braak ligt dat iets genuanceerder. “Als iemand na een transactie aangeeft dat hij het geld niet naar zijn eigen rekening wil hebben, maar naar een familielid die nog geld van hem tegoed heeft, hoe kunnen wij dan controleren of er niets klopt? Wellicht omdat het doorgaans om grote sommen geld gaat? “Dan moet je doorvragen en zelfs contact met de bank opnemen. Maar dat ligt uitermate gevoelig.” Notaris en professor Jan van Mourik, die een hoog aanzien geniet binnen het notariaat, maakte zich onlangs publiekelijk zorgen over de uitholling van het ambt. Notarissen overtreden volgens hem willens en wetens de wet door provisies te betalen aan makelaars, die vervolgens klanten gericht moet doorsturen. “Wellicht dat notarissen door de marktwerking toch extra middelen nodig hebben om het hoofd boven water te houden. Je merkt dat door de vrije tarieven er meer tuchtrechtspraak is en dat meer notarissen zich wat losser gaan gedragen.” Met de notariswet is ook de drempel om notaris te worden verlaagd. Nederland telt nu zo’n 1.500 notarissen,' 200 meer dan in 1999. Notarissen hoeven geen maat in een onderneming meer te zijn, maar mogen in dienst treden bij een andere notaris en/of in deeltijd werken. “Het is een zegen voor de beroepsgroep,” zegt Ter Braak. “Ondernemende notarissen kunnen nu makkelijker ergens beginnen of zich in een bestaande maatschap inkopen. Vroeger moest je wachten tot iemand letterlijk omviel. Het duurde zeker tot je veertigste voordat je notaris kon worden. Die leeftijd is fiks omlaag gegaan. Het wordt een meer dynamische groep.” ■

15

Subsidiebureau Currency Connect pleit niet alleen voor eigen parochie

interview | Subsidie

‘Twente laat veel subsidiemogelijkheden onbenut’

Directeur Gerwin Knippenborg van Currency Connect: “Nederland is slecht in het Europese spel.”

(door Martin Steenbeeke) De subsidieadviseur moet naast de fiscalist en accountant een net zo vertrouwde bedrijfsadviseur worden, vindt directeur Gerwin Knippenborg van Currency Connect. “Het is de kunst om ‘out of the box’ te denken.” Bij het kantoor van Currency Connect in Goor hangt de Europese vlag strak in top. Niet zo vreemd, want Brussel is indirect een belang-

‘Nieuw beleid wordt altijd gevolgd door geld’

rijke inkomstenbron voor het bedrijf. Currency Connect helpt bedrijven bij het verwerven van subsidie en verzorgt daarna ook het administratieve traject. Met dat laatste, zegt directeur Gerwin Knippenborg van Currency Connect, onderscheidt zijn bedrijf zich van collega-subsidiebedrijven, zoals PNO. Knippenborg begon Currency Connect in 1997 met zijn partner Rudi Grouve op de spreekwoordelijke slaapkamer. Tien jaar later telt het bedrijf 28,5 arbeidsplaats en een nevenvestiging in Engeland. Een grotere en snellere groei is mogelijk, zegt Knippenborg, als overheid en bedrijfsleven subsidies gaan Twentevisie 03/2007

ontdekken als financieringsbron. In Den Haag, maar vooral in Brussel. “Nederland is slecht in het Europese spel,” zegt Knippenborg. Hij noemt als voorbeeld twee fondsen met 60 miljard euro voor technologische, duurzame projecten in regio’s. Twente, en veel andere regio’s, schitteren door afwezigheid op de lijst van gehonoreerde projecten, constateert Knippenborg. Hij denkt de oorzaak te weten. Nederlanders vinden het “lastig” Europese subsidie aan te vragen en hebben moeite zich in Brussel te profileren. De Engelsen (dankzij de taal) en de Belgen (omdat het dicht bij huis is) doen dat veel beter. “Ik hoor minister Zalm nog zo juichen over het feit dat Nederland 1 miljard minder aan Europa hoefde af te dragen, maar ondertussen is het potentieel beschikbare bedrag aan Europese subsidies voor de periode 2007-2013 met 1,8 miljard verminderd. Daar hoor ik niemand over.” Een regio als Twente doet zichzelf te kort, vindt Knippenborg. “Waarom hebben wij hier geen nano-lab? Waarom is er niet meer breedband? Waarom is de werkloosheid vergeleken met de rest van Nederland zo hoog?”

steeds ondernemers die er zelf mee lopen prutsen. Dat is het ergste wat kan gebeuren. Zij begrijpen de taal van de overheid niet.” Het is een kwestie van onbekendheid en een verkeerde beeldvorming, zegt Knippenborg. “Ondernemers willen geen overheidsbemoeienis. Ze doen een beroep op de bank of leggen eigen geld op tafel. Maar dit kost tussen de 5 en 10 procent. Terwijl overheidsvermogen 0 procent kost,” zegt Knippenborg. De overheid, in zijn optiek de belangrijkste partner van het bedrijfsleven, wordt teveel geassocieerd met “lastig, vervelend, regeltjes en geld betalen.” De positieve kanten (fiscale stimuleringsregelingen, subsidies) blijven onderbelicht. “Ik hoor bedrijven schermen met allerlei benchmark- en tevredenheidsonderzoeken, maar niemand investeert in een goede relatie met de overheid. Als je als bedrijf weet wat de overheid wil, kun je eigen beleid maken. Want nieuw beleid wordt altijd gevolgd door geld.”

Coniferenrooimachine Het is de kunst om ‘out of the box’ te denken, zegt Knippenborg. Een grote agrarische machinebouwer dacht voor de ontwikkeling van een coniferenrooimachine aan subsidies op technologisch gebied, maar Currency Connect vond het geld via een subsidieregeling voor arbeidsomstandigheden. “Want zo’n machine maakt het werk een stuk lichter voor de coniferenkwekers.” Maar kun je wel op de overheid vertrouwen? De abrupte sluiting van het ESF-loket in 2005 was niet het eerste voorbeeld van onbehoorlijk bestuur, waardoor verschillende gemeenten en bedrijven in de problemen kwamen. Het is niet de overheid, maar de politiek die onbetrouwbaar is, nuanceert Knippenborg. En er is altijd nog de rechter op wie teruggevallen kan worden. Zo is ook de sluiting van het ESF-loket gerepareerd. ■

Eigen vermogen Knippenborg zegt niet alleen voor eigen parochie te preken als hij er voor pleit dat de subsidieadviseur net zo’n vertrouwde consultant wordt als de fiscalist en de accountant. “Het vak wordt professioneler maar er zijn nog

17

Groeihonger van Tijhuis & Partners na

fusie nog niet gestild

interview | tijhuis

Duitsland en West-Nederland staan op verlanglijst (door Martin Steenbeeke) Tijhuis Gerechtsdeurwaarders uit Almelo was al groot als gerechtsdeurwaarder en incassobureau. Maar het kan en mag nog groter. Per 1 januari is het bedrijf gefuseerd met Hanze uit Zwolle en Kroes & Partners uit Meppel. “Schaalvergroting is nodig,” zegt directeur Henk Keizer, voorzitter van de Raad van Bestuur van Tijhuis & Partners, de nieuwe naam van het kantoor. Maar het bedrijf is naar alle waarschijnlijkheid nog niet uitgefuseerd. Menzis-topman Van Boxtel sprak uit eigen ervaring toen hij bij de feestelijke start van de nieuwe onderneming zei dat een fusie met drie partijen lastig is. “It takes two to tango, with three you have a quarrel,” hield Van Boxtel de werknemers en genodigden voor. Zelf zag Van Boxtel een fusie met Agis en Delta Loyd/Ohra mislukken maar voorzitter Henk Keizer van de Raad van Bestuur van Tijhuis & Partners is er van overtuigd dat zijn fusie zal slagen. “Iedereen zegt dat een fusie met drie partijen niet lukt, dus de lat wordt gelijk heel hoog gelegd. Maar wij zijn er gaandeweg achter gekomen dat het lukt. De motivaties van de afzonderlijke bedrijven sluiten op elkaar aan.” Tijhuis had als grootste bedrijf behoefte aan schaalvergroting en uitbreiding van het werkterrein; Hanze en Kroes wilden een sterke partner. Overigens is het initiatief tot fuseren afkomstig van Kroes, waarop Tijhuis Hanze benaderde. “Het is niet zo dat het Tijhuis-protocol wordt afgedraaid – ook wij kunnen leren van andere partijen – maar het blijkt dat onze bedrijfsprocessen strakker, gestroomlijnder zijn. Wij zijn beter voorbereid om met massa’s om te gaan. Waren wij beter? Nee, maar wij doen het anders.” Dat neemt niet weg dat er geen fricties zijn. Hanze, de kleinste partner, was bang onder te sneeuwen. Dat gevoel is weggenomen door de zeggenschap in de nieuwe onderneming in gelijke mate te verdelen. “Wij, maar ook Kroes, hebben daarbij concessies gedaan.” Dat geldt niet voor de economische waarde. De aandelen zijn in handen van veertien verschillende leidinggevenden (vijf van Tijhuis, vijf van Hanze en vier van Kroes) en verdeeld op basis van de rentabiliteit van de oude ondernemingen. Directeur Henk Keizer, voorzitter van de Raad van Bestuur van Tijhuis & Partners: “Myra Koomen dacht bij een deurwaarder ook aan bot, niet sociaal, niet tot compromissen bereid. Maar bij het weggaan zei ze dat ze een totaal andere kijk op ons kantoor had gekregen.”

‘Best practice’ Tijhuis & Partners is door de fusie het grootste deurwaarders- en incassokantoor van Midden-,

Oost- en Noord-Nederland met kantoren in Almelo, Winterswijk, Arnhem, Zwolle, Drachten, Groningen, Emmen en Meppel. Binnenkort wordt er in Apeldoorn een kantoor geopend en daarna volgt Almere. De nieuwe onderneming telt 300 personeelsleden. Elk van de drie oorspronkelijke bedrijven heeft een eigen lid van de Raad van Bestuur geleverd. Deze zijn “losgetrokken van hun oude organisatie en hebben daar niets meer te vertellen,” zegt Keizer. In Zwolle (bij het voormalige Hanze) en Meppel (Kroes) zijn kantoormanagers aangesteld die verantwoordelijk zijn voor de lokale aansturing. 2007 is het jaar van de overgang en het implementeren van de ideale werkwijze op basis van ‘best practice’. “De grootste bottleneck waar we tegenaan lopen is ict,” zegt Keizer. “Bij deurwaarderskantoren heb je te maken met giga-databases met allerlei privacyregels die samengevoegd moeten worden.” Op 1 november, een jaar nadat de beslissing om te fuseren is genomen, moeten de zaken in elkaar geschoven zijn. Met als uiteindelijk doel meer omzet, meer klanten, meer resultaat. Extra klanten zijn er nu nog niet; sterker nog, in de doelstellingen van de fusie staat dat de fusie de bestaande klanten niet moet afschrikken. “Als Tijhuis afzonderlijk, en dat zal ook gelden voor Kroes en Hanze, waren we bezig om ons productenpakket uit te breiden met aanvullende diensten als debiteurenbeheer, kredietverzekering en consultancy. Door het samen te doen, in plaats van op eigen houtje, zet je het groter en beter in de markt.” Tijhuis & Partners gaat ook factoring (voorfinanciering van facturen) aanbieden, zodat het de hele invorderingsketen bedient. Tijhuis & Partners mag dit wettelijk gezien niet, maar sluit hiervoor, net zoals bij kredietverzekeringen een alliantie met een andere partij. Geografisch is Tijhuis & Partners van plan zich ook te gaan richten op Duitsland. “Ik wil de Duitse leverancier die Nederlanders als klant hebben,” zegt Keizer.

Deurwaarder De markt van debiteurenbeheer groeit sneller dan Keizer had verwacht. Met name het MKB is een groeimarkt. Het zijn bedrijven waar het versturen van facturen geen hoge prioriteit krijgt. Keizer: “Ik zal niet zeggen dat debiteurenbeheer daar een ondergeschoven kindje is, maar het krijgt minder aandacht dan andere processen.” Tijhuis & Partners verstuurt de facturen, desgevraagd op het eigen papier van de onderneming. Twentevisie 03/2007

Net zo goed als het herinneringstelefoontje nog uit naam van de crediteur verricht kan worden. Een brief van Tijhuis Debiteurenbeheer kan goed werken, maar soms ook niet. “De mensen die ons kennen zien aan het logo dat wij ook deurwaarder zijn. En die worden dan boos op de crediteur omdat ze denken dat er een deurwaarder op ze af wordt gestuurd, daar moet je heel erg mee oppassen.” Het imago van de deurwaarder is ten onrechte negatief, zo blijkt uit een onderzoek onder 450 respondenten dat Tijhuis & Partners ter gelegenheid van de fusie heeft laten uitvoeren. Bedrijven die met een incassobureau te maken hebben gehad, oordelen positiever dan zij die er niet mee te maken hadden. “Het imago dat wij bot zijn is niet terecht en dat moeten we weg zien te halen.” Het is een kwestie van onbekend maakt onbemind, zegt Keizer, refererend aan een gesprek dat hij onlangs had met de Enschedese wethouder Myra Koomen. “Zij dacht bij een deurwaarder ook aan bot, niet sociaal, niet tot compromissen bereid. Maar bij het weggaan zei ze dat ze een totaal andere kijk op ons kantoor had gekregen.” Twintig procent van de debiteuren zijn hardnekkige schuldenaren, zegt Keizer, maar ook zij krijgen als ze zich bij ons melden een “eerlijke kans” om hun schulden te voldoen. “Ze gaan echt niet op een botte manier voor het gaas.” Waar heeft de deurwaarder belang bij? “Dat de schulden betaald worden.”

Botte bijl Recentelijk is er ophef ontstaan over de tendens dat bedrijven uitstaande schulden verkopen aan incassobureaus. Volgens Stichting de Ombudsman leidt dit tot Amerikaanse toestanden, waarbij er een grote druk op debiteuren wordt uitgeoefend om te betalen. De handel in schulden heeft al zo’n vlucht genomen dat een debiteurenportefeuille wordt verkocht aan een financieringsmaatschappij die vervolgens het pakket in mootjes doorverkoopt aan diverse incassobureaus. Tijhuis & Partners mag dit niet doen, omdat de deurwaarderswet dit niet toestaat, maar als er geen belemmering was, zou het bedrijf zich wellicht ook op dit pad begeven. Keizer: “Ik ben het er niet mee eens dat het moreel niet mag. Waarom mogen wij wel in opdracht van een Essent of Telfort een schuld vorderen en niet als zij deze verkocht hebben.” Omdat een incassokantoor dan een groter finan-

cieel belang heeft dat de vordering wordt voldaan. ”Okay, maar dat wil nog niet zeggen dat de strategie dan anders wordt. We gaan dan echt niet met honkbalknuppels bij mensen naar binnen. Wij hebben er geen belang bij om asociaal of immoreel te werk te gaan. Daar bereik je helemaal niets mee. Wij willen streng zijn, maar ook rechtvaardig.” De huidige fusie is geen eindstation, geeft Keizer aan. In Utrecht heeft Tijhuis & Partners samen met Maas Delta uit Rotterdam een branchegenoot overgenomen. Het is een soort praktijkoefening om te kijken of de kantoren bij elkaar passen. Dat moet uitmonden in een nauwere samenwerking, wie weet een fusie, zegt Keizer. “Dan hebben we de helft van alle kantoren die onder de vlag van GGN samenwerken. Het zou zomaar de opmaat kunnen zijn naar een veel grotere stap, dat alle GGN-kantoren onder één vlag komen.” ■ Voorzitter Henk Keizer van de Raad van Bestuur is een oud-politieagent die als ‘platte pet’ meer ambities had dan zijn werkgever kon vervullen. Na acht jaar avondstudie maakte Keizer in 1989 als boekhouder de overstap naar het bedrijfsleven. Bij het bouwbedrijf Aan de Stegge in Enter klom hij op tot financieel directeur. In 2000 stapte hij over naar Tijhuis, aanvankelijk verantwoordelijk voor commerciële en personeelszaken en daarna ook voor financiële zaken. “Dan gaat het geleidelijk over van meepraten, via meebeslissen naar zelf voorstellen wat er moet gebeuren.” Oprichter Norbert Tijhuis greep de fusie aan om terug te treden en Keizer en Tijhuis waren het er beide over eens dat het Almelose bedrijf, als grootste van de drie te fuseren ondernemingen, de bestuursvoorzitter moest leveren. Keizer kreeg de zegen van Tijhuis maar moest “lang nadenken” of hij het wel wilde. “Je moet meer kunnen dan de zaak naar buiten toe vertegenwoordigen en je moet je afvragen of je het wel wilt. Ik heb de anderen gevraagd of ze voldoende vertrouwen in me hadden. Dat mochten ze desnoods anoniem aangeven, maar ze hadden veel vertrouwen in me. De meest negatieve reactie was: wie anders?”

19

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | financieel accent

De accountant in 2010; naar Online Portal Services (OPS) Het accountantsberoep is in beweging. De branche staat aan de vooravond van grote veranderingen en bevindt zich daar in een aantal gevallen al middenin. Nieuwe regelgeving, toenemend overheidstoezicht, verdergaande internationalisering, outsourcing, XBRL, toenemende kwaliteitseisen en nieuwe technologische mogelijkheden dwingen accountantskantoren tot het maken van keuzes.

Strategische keuzes Niet ieder accountantskantoorkantoor komt tot dezelfde keuzes. Wat wel blijkt is dat als serieus gekeken wordt naar de strategie van een kantoor het lastig is om alles te blijven doen. Dit geldt zeker voor kantoren met een relatief beperkte omvang. Voor grotere kantoren (100+) ligt dat relatief eenvoudiger. Een kantoor zal moeten focussen op een of meer dienstverleningsconcepten. Wel of niet specialiseren in (fiscaal en bedrijfseconomisch) advies. Wel of niet uitvoeren van wettelijke controles (Audit & Assurances). Wel of niet meer vestigingen om de financiële eerstelijns functie te blijven vervullen. Een keuze kan ook zijn de accountant die ervoor kiest alleen de traditionele standaardwerkzaamheden uit te laten voeren tegen een vaste prijs. Door een procesmatige aanpak weet hij keer op keer efficiencyvoordeel te behalen op deze werkzaamheden.

ne diensten kunnen afnemen. In een optimaal beveiligde internetomgeving kunnen cliënten met behulp van een cardreader (token) online toegang krijgen tot de MKB-adviseur van een accountantskantoor. Naast online communicatie worden in een portaal veelal de volgende diensten aangeboden: online boekhouden, online salarisadministratie, goedkeuren van belastingaangiften en een elektronisch webdossier voor cliënten waarbij een cliënt doorlopend alle opengestelde documenten kan inzien. Een goede portal biedt daarnaast vaak een aantal nieuwsrubrieken op fiscaal en accountantsgebied, alsmede branchespecifieke informatie.

Tenslotte Online Portal Services. Een nieuwe kijk op dienstverlening. De komende jaren zal dit blijken. Bent u ook geïnteresseerd in online dienstverlening en in de nieuwe kijk op dienstverlening, vraag er uw accountant naar. ■

Online dienstverlening De dienstverlening van de accountantsorganisatie breidt zich voor deze standaardwerkzaamheden sterk uit richting online. Traditioneel worden de standaardactiviteiten als het samenstellen van jaarrekeningen, belastingaangiften en salarisstroken uitgevoerd door (assistent)accountants en belastingmedewerkers in de back office systemen van een kantoor. Deze situatie verandert doordat klanten aanlevering van mutaties en goedkeuring van documenten online gaan doen. Daarmee is de online dienstverlening een verlengstuk geworden van het traditionele (productie)proces. Als in de accountantsliteratuur gesproken wordt over online dienstverlening is het toverwoord: ‘portal’.

L.G.H. (Rene) Scholten AA Directeur Ten Kate & Huizinga

Online Portal Services Een internetportal is een online dienstverleningsconcept waarbij cliënten van een accountantskantoor een compleet pakket onliTwentevisie 03/2007

Mr E.G.J. (Eric) Hegeman Directeur Ten Kate & Huizinga

21

actueel | personeelstransfers

“I don`t want any ‘yes-men’ around me. I want everybody to tell me the truth even if it costs them their jobs.” (Samuel Goldwyn 1882-1974, Amerikaanse film producer.)

Mens en organisatie Voor de maand maart werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk).

De nieuwe directie van ten Kate en Huizinga. Ten Kate & Huizinga accountants, belastingadviseurs en consultants, met de hoofdvestiging in Enschede, heeft twee nieuwe directieleden benoemd. Het gaat om de heren mr. Eric Hegeman en René Scholten AA. Zij volgen de huidige directieleden mr. Michel Boswinkel en mr. Bart In het Veld op. De laatste twee nemen zitting in de Raad van Commissarissen. Rob Blokhuis RA blijft in de directie van Ten Kate & Huizinga en is benoemd tot de nieuwe directievoorzitter. Tevens heeft Ten Kate & Huizinga de nieuwe vennootschap Ten Kate & Huizinga Audit & Assurance B.V. opgericht voor bedrijven met wettelijk verplichte controles. Tot directeur van deze vennootschap is benoemd drs. Jan-Willem Löwik RA. Frans van Rooijen, voormalig Vice President Thales Nederland B.V., is per 1 december 2006 in dienst als Algemeen Directeur van Norit Process Technology B.V., Norit Membrane Technology B.V., Norit Components & Services B.V. en X-Flow B.V. te Enschede. Bij ABN AMRO zijn recentelijk Eddy Klement en Mark Luft aangetreden als Districtsdirecteur Particulieren. Eddy Klement is afkomstig van Essent Kabelcom en is bij ABN AMRO verantwoordelijk voor de particuliere markt in het district Enschede. Mark Luft was hiervoor werkzaam bij ABN AMRO Retail te Amsterdam en daarvoor als Marketing Manager bij Grolsch. Mark Luft is in zijn nieuwe functie verantwoordelijk voor het district Almelo. Twentevisie 03/2007

Gert Meijboom is bij SLO te Enschede per 1 januari jl. in dienst getreden als Manager in- en externe Communicatie. Het in Oldenzaal gevestigde Rosen Europe bv heeft Dion Barelds aangetrokken als Manager Finance & Accounting. Bij de Twentse Zorgcentra is per 1 maart jl. Robert van der Reest in dienst getreden als Manager Financiële Administratie. Gerard van der Wal is bij Cogas Energie bv aangetreden als (Interim) Manager Communicatie. Gerard van der Wal houdt zich bezig met het aansturen van de afdeling Communicatie en het in de markt zetten van het glasvezelnetwerk op bedrijventerreinen in deze regio. Hiervoor was hij onder andere werkzaam als Hoofd Communicatie bij thuiszorgorganisatie Carinova te Raalte en als Senior Projectmanager bij NijkampNijboer te Oldenzaal. Daarnaast heeft hij zijn eigen bedrijf Beurs-Events. Marcel Kroeze is bij reisorganisatie OAD te Holten in dienst getreden als Hoofd Crediteuren. Met ingang van 1 maart jl. heeft Ewald Oude Steenhof, directeur Bedrijfsmanagement, Rabobank Noordwest Twente verlaten. Op die datum is hij in dienst getreden bij Rabobank Midden Twente, in dezelfde functie. Raymond te Vaarwerk is recentelijk gestart als Controller bij Nieuwe Weme te Oldenzaal. Jan van Duuren is onlangs aangetreden als Controller bij Bouwgroep Jansman te Luttenberg. Meint Feenstra is recentelijk gestart als de nieuwe districtsdirecteur MKB & Particulieren in Oost Nederland bij ING Bank. Hij werkt sinds 10 jaar bij ING Groep bij verschillende bedrijfsonderdelen waaronder ING B a n k , Vo l a F i n a n c i e r i n g s m a a t s c h a p p i j en Nationale-Nederlanden.

Naam: Jeroen Brouwers Leeftijd: 36 Burgerlijke staat: gehuwd met Marieke Kinderen: 1 dochtertje, Hanne Noëlle, bijna 6 jaar Vorige functie : Woordvoerder PR & Public Affairs @Home (Essent Kabelcom) Nieuwe functie: Manager Corporate Communicatie bij Koninklijke Grolsch N.V.

‘Grolsch is een van de meest aansprekende bedrijven in de regio’ Hoe ziet je loopbaan er in vogelvlucht uit tot nu toe? “Hiervoor was ik bij @Home (Essent Kabelcom) woordvoerder PR & Public Affairs. Daarvoor ben ik werkzaam geweest als Manager PR & Media bij AXA Verzekeringen en daarvoor was ik journalist bij de Wereldomroep en de NOS. Mijn opleiding is op het gebied van Journalistiek & Communicatie”. Waarom heb je gekozen voor Grolsch? “Ik vind Grolsch een van de meest aansprekende bedrijven in deze regio. Ze hebben een positief imago, staan bekend als een goede en professionele werkgever en maken een bijzonder product. Ik was eigenlijk niet op zoek, maar werd door een kennis getipt over deze functie. Voor mij een waanzinnig mooie kans!” Dat betekent dat je moet verhuizen? “Klopt, maar dat is geen enkel probleem. Mijn schoonfamilie woont ook in Twente en als we ergens naar toe zouden verhuizen, dan zou dat zonder meer Twente zijn.” Wat is de grootste uitdaging die je te wachten staat? “Grolsch neerzetten als een innovatieve bierbrouwer met een hoge mate van authenticiteit en een gezond financieel beleid”.

Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

Is er voor jou nog een leven naast Grolsch? “Uiteraard neem ik graag tijd voor mijn gezin en ik sport nogal graag. Ik heb onlangs wel tot tweemaal toe mijn sleutelbeen gebroken tijdens een hockeywedstrijd. Maar we staan nog steeds bovenaan. Trouwens, na de wedstrijd is het wel weer Grolsch in het clubhuis…”

23

De hapjes en drankjes tijdens de opnames van Memphis worden aangeboden door Jongbloed Fiscaal Juristen, Twentse Catering Groep en Twentevisie.

&SWBBSPPLPO[F BBOUSFLLJOHTLSBDIU

tJOGSBTUSVDUVSFtTUPSBHFtTFDVSJUZtNBOBHFETFSWJDFT

Memphis in beeld

XXXJDUTQJSJUOM

impressie | memphis

Memphis over geld Op 27 februari vond het radiocafé Memphis plaats in de TOS-lounge van het Arke Stadion. Te gast waren drie 5 topondernemers die zich bezig houden met financiële XXXMFGFSJOLOM dienstverlening. Jan Medendorp en Martin Steenbeeke wilden alles weten over bankieren, het ondernemerschap van de notaris en de zegeningen van sportsponsoring. De volgende opname van Memphis vindt plaats op dinsdag 27 maart. Dit keer niet in de TOS lounge, maar in het restaurant Vier Jaargetijden aan de Parkweg 49 in Enschede. Te gast zijn dan een aantal toonaangevende ondernemers uit de wereld van de reclame. Dat is tevens het thema van de special in de apriluitgave van Twentevisie. De data van de daarop volgende Memphis-opnames zijn 1 mei, 29 mei, 28 augustus, 2 oktober, 30 oktober en 27 november. Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl.

TEL FAX

De drie gasten van Memphis waren (van boven naar beneden) Willem Ledeboer, directeur commercial banking van For tis Bank, Dinand ter Braak, maatschapvoorzitter van Suwijn Notarissen en TVM-topman Arjan Bos.

officestyling

Niet het bezit, maar de beschikking over machines, maakt de ondernemer tot een efficiënt manager.

prverhuur.nl

Dé verbinding tussen mens en techniek

24

Business & Science Park Enschede 053 - 4 800 900

www.v-tel.it

www.ingridkleinsman.nl

Twentevisie 02/2007

Kijk, da’s goeie PR!

Tel.: 053 4754500 Fax: 053 4754535 [email protected]

25

impressie | memphis

adv. Alarm Wesa

Special Events De expert in groepsreizen

Pagina 1

voor Opel en Chevrolet

Almelo Weezebeeksingel 4, tel. (0546) 822661 Rijssen Butaanstraat 4, tel. (0548) 531500

T: 0546 628 629 Tubbergen

11:22

Autobedrijf Kamp uw officiële dealer

www.specialevents.nl 26

3/5/07

, Alle nieuwe auto s en occasions: www.autobedrijfkamp.nl

voor al uw opsporingen WWWPDRECHERCHEADVIESNL

Kuipersdijk 117-119 I 7512 CD Enschede telefoon: (053) 476 03 60 I fax: (053) 431 47 46 e-mail: [email protected]

27

Belinda Schurink levert managers voor maakindustrie

interview | vrouwelijke ondernemer

Interim-winst voor jeugd (door Jan Medendorp) Het is geen marketingtruc, verzekert Belinda Schurink (38) van Schurink en De Haan in Hengelo. De publiciteit kan ze (goed) gebruiken, sinds ze begin 2006 voor zichzelf (samen met inderdaad De Haan, Jaap) is begonnen met een interimbureau. Een derde van de winst van Schurink en De Haan wordt gestort in de stichting Samen Het Verschil, dat wordt gebruikt voor jeugdprojecten. “Niet alleen door het geven van geld, maar veel meer door het inzetten van mankracht en expertise.” Over het waarom (net als over de omzet in het eerste jaar) wil Schurink weinig zeggen. “Ik doe het ook om privé-redenen. Ik weet wat het is als niemand zegt ‘kom Schurink, jij kunt het, ik help je en je krijgt de kans’. En geld verdienen is niet onze ultieme drijfveer; ik werk niet alleen om een vierde auto op de oprit te kunnen betalen.” Haar loopbaan (en leven) lijkt op papier van een leien dakje te gaan. Schurink is getrouwd, heeft een dochter en begon na het VWO als managementtrainee bij de SNS/Reaal. Tijdens haar werk deed ze bedrijfskunde. Ze werd zoals dat gaat kantoordirecteur, adjunct-kantoréndirecteur en adjunct-regiodirecteur in Twente. Ze nam het speldje (en de bonus) van het 12,5-jarig SNS-jubileum in ontvangst en stapte over naar Randstad waarvoor ze in Zwolle een vestiging van dochter Yacht (voor al dat hogere personeel dat geen Randstad-embleem op de loonstrook wenst) opzette. Voor Yacht bemiddelde ze vooral mensen uit de financiële wereld en personeelsfunctionarissen. Bij Yacht zat ze (twee jaar) beduidend korter dan bij SNS, de volgende stap was YER, Young Executive Recruitment, maar het werk - interim-managers regelen - bleef hetzelfde. Datzelfde werk is ze per 1 januari 2006 voor zichzelf gaan doen (met De Haan) die ze nog kende uit het SNS-opleidingsklasje.

Voorsprong als vrouw Een paar maanden geleden schreef Twentevisie over het gebrek aan ondernemende en invloedrijke topvrouwen in het oosten des lands. Op dat artikel reageerde Schurink: zij was een ondernemende vrouw en wilde geïnterviewd worden. Bij het raadplegen van het telefoonboek blijken er nog vele honderden van dit soort bureautjes te bestaan, met alle respect natuurlijk. Een verTwentevisie 03/2007

haal, alleen omdat ze vrouw is? “Het ondernemerschap heeft niets met het geslacht te maken, ik denk wel dat je als vrouw in het zakenleven extra kwaliteiten kunt inbrengen. Het zakenleven is een mannenwereld, maar als blijkt dat je minstens net zo goed bent, heb je als vrouw een voorsprong. Bij ons werk, het matchen van mensen en bedrijven, hebben vrouwen meer intuïtie, ik voel beter aan wie bij dat bedrijf het beste zou functioneren. Mannen tonen toch vaak haantjesgedrag. Ik heb in mijn hele werkbare leven nog nooit het gevoel gehad dat het vrouw zijn tegen mij heeft gewerkt.” Nooit denigrerende opmerkingen gehad over koffiezetten of seksuele toespelingen? Beslist: “Nooit.”

‘Ik heb in mijn hele werkbare leven nog nooit het gevoel gehad dat het vrouw zijn tegen mij heeft gewerkt’

IKT Schurink & De Haan richt zich op Overijsselse MKB-bedrijven in de maakindustrie op de vakgebieden ‘Operations’, ‘Supply Chain’, ‘Finance’. “Dat is vaak hun core-business, de rest van het werk besteden ze vaak uit.” Iets minder dan honderd interim-managers (productiedirecteuren, plantmanagers, kwaliteitsmedewerkers) staan bij Schurink en De Haan ingeschreven. Saillant detail: het aantal vrouwen is op de vingers van één hand te tellen. Als opdrachtgevers heeft ze dankzij haar vroegere netwerken onder meer Polaroid, GLS, TNT, de belastingdienst en Randstad binnengehaald. Mooie namen, maar het aantal opdrachten kan veel beter. “Binnen elk vakgebied willen we op korte termijn tien tot vijftien interim-managers aan het werk hebben. “En dan praat je over een omzet van een paar miljoen.” Schurink hoopt op mond-op-mond-reclame. “We worden ook lid van IKT en VNO-NCW om onze netwerken uit te breiden.”

Gesjeesde directeur Het beeld van interim-managers is toch vaak dat van gesjeesde directeuren die niet zelden vroegtijdig op straat zijn gemikt en de laatste jaren voor hun pensioen nog niet achter de geraniums willen zitten. “Die mensen zoeken we niet. Interim-

Belinda Schurink en Jaap de Haan van het gelijknamige interim-bureau in Hengelo. “Interim-management is een echt vak. We hebben veel mensen van 35 tot 55 jaar onder contract, mensen met een goede opleiding, en ervaring, die hun sporen verdiend hebben. Zulke mensen zoekt de klant tegenwoordig.”

management is een echt vak. We hebben veel mensen van 35 tot 55 jaar ingeschreven, mensen met een goede opleiding, en ervaring, die hun sporen verdiend hebben. Zulke mensen zoekt de klant tegenwoordig. De economie trekt aan en de vraag naar goede interim-managers neemt toe. Bedrijven hebben nu sowieso meer moeite om goede mensen te vinden. En veel bedrijven in de maakindustrie worstelen met belangrijke vragen: ‘moeten we meer ‘lean’, moeten we anders gaan produceren, moeten we in het buitenland produceren’, en daar kunnen onze mensen bij helpen.” ■

29

Artsen mogen niet adverteren, maar ‘als iets goed is, mag je daar ruchtbaarheid aan geven’

interview | internist

Het leidt tot de vraag of Van Berkum het commerciële circuit is ingegaan uit financiële overwegingen. “Was het maar waar. De afgelopen jaren kijkt mijn accountant zuur en zegt ‘Frank, je kunt beter gewoon doktertje blijven, met minder inspanning verdien je meer’. Nee, geld is niet mijn drijfveer.”

Dik

‘Dokter Frank’ op de bres voor dikke werknemers Frank van Berkum helpt bedrijven bij het terugdringen van het ziekteverzuim. “De bedoeling is dat we dit project deels laten betalen door het bedrijf, deels door de zorgverzekeraar, want die spint daar natuurlijk ook goed garen bij, en deels door de werknemers.”

(door Jan Medendorp) Als het over commercie in de gezondheidszorg gaat, valt al snel de term tweedeling. En van preventie moet de reguliere gezondheidszorg ook al weinig hebben. Van iemand een scan maken die niet ziek is, daarvan griezelen we. Het biedt bedrijven als Prescan kansen. Prescan biedt een totaalpakket van preventieve onderzoeken (in Duitse ziekenhuizen overigens). Als je de portemonnee trekt tenminste. In Hengelo is een soort tussenvorm, een zorgboulevard (Zorgservices Twente) die aanhangt tegen de reguliere gezondheidszorg maar anderzijds de regels, behandelingen en financiering wat oprekt. In december schreven we al over de speciaal voor bedrijven bedachte Twentepolis. Want waarom zou je in CAO’s wel afspraken mogen maken over kinderopvang, maar niet over de gezondheid van werknemers. Frank van Berkum maakt werknemers gezonder. Inmiddels telt Zorgservices Twente al meer dan vijftig zorgbedrijfjes. Van de Travel Health Clinic, het vaccinatiebureau voor reizigers, tot aan

30

Previtas, een zorgbedrijf dat zich richt op dikke mensen. Internist Frank van Berkum, ook verbonden aan het Ziekenhuisgroep Twente waar het Hengelose ziekenhuis deel van uitmaakt, zoekt al jaren naar mogelijkheden om de gezondheidszorg binnen de wettelijke kaders te verbeteren. “Ik ben voor goede zorg, het hoeft voor mij niet per se commercieel te zijn, maar het moet goed zijn en goede zorg is momenteel zo kostbaar dat niet alles te betalen is.” Er bestaat in Overijssel slechts één echte particuliere kliniek. “Ik heb helemaal geen behoefte aan een eigen kliniek, ik kan mijn eigen patiënten heel goed behandelen binnen de Ziekenhuisgroep Twente. En ik wil mijn vak als dokter in de breedste zin uitvoeren, ik geniet van mijn werk als internist in het ziekenhuis.” Maar de reguliere gezondheidszorg schiet wel tekort, vindt Van Berkum.

Amerika Privé-klinieken hebben wel bestaansrecht, vindt Van Berkum. “Ik zou me geen raad weten als alle cosmetische chirurgie weer zou worden ondergebracht binnen de budgetten van de ziekenhuizen,

dat zouden we niet aankunnen. En ik denk dat het niet verkeerd is als mensen een stukje meebetalen aan hun eigen zorg. In Amerika is het wel heel erg doorgeschoten, maar misschien kunnen we een soort tussenpositie innemen. De basiszorg moet gewaarborgd blijven met ziekenhuizen en huisartsenposten. Er komen alleen extra zorgmogelijkheden, daar kiezen de mensen zelf voor.” En dat de ene het wel en de ander het niet kan betalen als de verzekeraar het niet vergoedt? “Dat is niet mijn categorie patiënten, ik behandel mensen met overgewicht, die behandeling kost 438 euro, inclusief 200 euro eigen bijdrage.”

Travel Health Clinic Ook bij het opzetten van de Travel Health Clinic in 1999 was Van Berkum betrokken. “Daar worden mensen gevaccineerd die naar de tropen gaan; voorheen kon je alleen naar de GGD. Wij vonden dat die zorg op dat gebied niet helemaal 100% was. We hebben nieuwe dienstverlening opgezet, bijvoorbeeld dat mensen ons vanaf hun reisvakantie kunnen bellen als ze ziek zijn.” En Van Berkum veranderde nog iets. Iets essentieels. Waar Twentevisie 03/2007

veel dokters hun patiënten niet serieus nemen en hen niet zelden uren in wachtkamers laten doorbrengen, werd Travel Health Clinic als een bedrijf gerund waar afspraken gemaakt worden die nagekomen worden, waar de jas van de klant

‘Ik zit ’s avonds achter mijn pc, lees wat mensen hebben meegemaakt en af en toe reageer ik; soms geef ik een medisch advies en soms zeg ik ‘knap gedaan’ of ‘trek het je niet aan’. Op die manier lever ik een stukje dienstverlening waar het ziekenhuis niet in voorziet’ wordt aangenomen en een kopje koffie wordt aangeboden. De rekening moet overigens direct worden betaald, de klant moet vervolgens zelf met zijn verzekering in de slag. “Ik kan ronduit zeggen dat de kosten lager zijn dan je voorheen bij de GGD moest betalen.” Twentevisie 03/2007

De laatste jaren heeft Van Berkum zich gestort op dikke mensen. “Er zijn in Nederland eigenlijk geen goede behandelmogelijkheden. Eén op de vijf mensen is echt veel te dik. En waarom? Is het omdat eten zo gemakkelijk verkrijgbaar is, omdat wij heel veel koolhydraten nuttigen?” Dat laatste, vindt Van Berkum. We hebben een koolhydratenmaffia, in de visie van Van Berkum. Koolhydraten zijn gemakkelijk te verbouwen, erg goedkoop en heel lang houdbaar. Het zit in voedsel (zoals aardappelen en brood) dat we in de westerse wereld in grote hoeveelheden naar binnen werken. “Vergeet de frisdranken niet. In Amerika drinken de mensen gemiddeld per dag drie liter cola met ontzaglijk veel koolhydraten.” Overgewicht komt door een verkeerd voedingspatroon in combinatie met te weinig bewegen, maar voor die kennis hoef je niet doorgeleerd te hebben. “Mensen met suikerziekte type 2 (in de volksmond ouderdomssuiker) worden behandeld met een koolhydraatarm-dieet. En dat werkt goed.” We gaan de dokter niet tegenspreken, maar Atkins is verguisd met zo’n dieet. “Ja, tot 1993, toen verschenen de eerste artikelen in één van de meest vooraanstaande tijdschriften, New England Journalist of Medicin; dat is een soort bijbel voor internisten. Als je daarin kunt publiceren, dan is het wetenschappelijk van heel hoog niveau. En daarin verscheen dat dieet dat Atkins propageert, namelijk héél weinig koolhydraten.” Van Berkum is van de huidige Nederlandse dieetgoeroe Sonja Bakker niet onder de indruk. “Het voedingscentrum heeft ook kritiek op haar diëten, dat ze onvolwaardig zijn. Het dieet van Sonja Bakker helpt wel om af te vallen, maar op lange termijn treedt het jojo-effect op. Dat geldt overigens voor heel veel diëten. Je valt af, niet alleen vetmassa, maar helaas ook spieren. En daarna word je dikker dan voorheen.”

Previtas Zijn klanten bij Previtas hebben zo’n beetje alles achter de rug als het om dik zijn en afvallen gaat. De lichtste is een dame van 72 kilo die als gevolg van haar gewicht niet zwanger kan worden. “De zwaarste klant die wij begeleiden is 248 kilo. Meer dan de helft van de patiënten wordt verwezen door huisartsen en medisch specialisten, met name orthopeden. U kunt zich voorstellen dat als je een nieuwe knie nodig hebt en je hebt overgewicht, dat zo’n orthopeed eerst graag wilt dat je wat afvalt.” Met zijn klanten communiceert hij onder de welluidende naam van Dokter Frank ook via zijn internetforum. “Ik zit ’s avonds achter mijn com-

putertje, lees de vragen, lees wat mensen hebben meegemaakt en af en toe reageer ik. Soms geef ik een medisch advies en soms zeg ik ‘knap gedaan’ of ‘trek het je niet aan’. Op die manier lever ik een stukje dienstverlening waar het ziekenhuis niet in voorziet.”

Preventief Het wringt in de gezondheidszorg bij preventieve behandelingen. “Jarenlang voeren we in Nederland campagnes via Postbus 51-spotjes, over stoppen met roken, iedere seconde telt bij een beroerte, let op vet, val af; je kon geen Libelle open slaan of je las dat vrouwen hun borsten moesten laten onderzoeken. Dan moet je nu niet raar opkijken als mensen zeggen ‘ik maak me ergens zorgen over en nu doe ik een beroep op de zorg’. De preventieve gezondheidszorg neemt een grote vlucht. Ik ben nu 25 jaar arts en behandel zieke mensen, in feite wil je eigenlijk voorkomen dat mensen ziek worden, daar zijn die spotjes ook voor bedoeld.” Met andere woorden, Van Berkum en zijn collega’s zitten in een spagaat. Gezonde mensen controleren mag wettelijk niet eens. “Stel dat we dat zouden doen, dan hoop je iets te vinden wat je kunt behandelen. De werkelijkheid daarentegen is anders; de werkelijkheid is dat als je bij gezonde mensen allerhande onderzoek gaat verrichten je wel eens meer kwaad dan goed zou kunnen doen. Er is een enorme discussie over borstonderzoek bij vrouwen boven de 50 jaar. Dankzij mammografie sterven er minder vrouwen aan borstkanker, maar daar staat tegenover dat je heel veel vrouwen onnodig bang maakt.”

Abbott Bij de Amerikaanse vestiging van Abbott in Zwolle heeft het Previtas van Van Berkum een zeer succesvol project gedaan. Voor de tien procent dikste werknemers (40 van de 400) heeft Van Berkum een inspanningsprogramma opgezet plus een dieet aangereikt. “Inclusief een gedragstherapeutisch programma. Op kosten en in de tijd van de werkgever.” De uitkomsten overtroffen de stoutste verwachtingen; vrijwel iedereen hield het vol, gemiddeld vielen ze tien tot twaalf kilo af. “De mensen voelen zich gezonder, ze kwamen met meer plezier naar het werk en het ziekteverzuim daalde van 2,9% naar 1,9%.” Kortom, iedereen enthousiast. Maar het zou niet kies zijn te adverteren, sterker, artsen mogen niet adverteren. “Misschien moeten we dat toch gaan doen, want dit is iets waar wij trots op zijn, waar we mensen mee helpen. Als iets goed is, dan mag je daar toch best ruchtbaarheid aan geven.” “De bedoeling is dat we dit project in de toekomst zo gaan opzetten dat het deels door het bedrijf, deels door de zorgverzekeraar, want die spint daar natuurlijk ook goed garen bij, en deels door de werknemers wordt betaald.” “Samen met twee universiteiten ben ik bezig een onderzoek op te zetten. Enkele hoogleraren willen meewerken omdat we in Twente zoveel mensen met overgewicht begeleiden. Maar zo’n onderzoek kost jaren en heel veel geld, met dank aan enkele Twentse bedrijven is de begroting rond.” ■

31

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | personeelsmarketing

Misverstand in Verkoopland! Eén keer per jaar spreek ik Hans op een verjaardag. Hans is zo iemand naast wie je op dat soort gelegenheden graag zit. Hans oogt sympathiek, heeft altijd een leuk verhaal en is oprecht geïnteresseerd in anderen. Hans vraagt, luistert, en vraagt door zonder zichzelf te profileren. Hans is een aardige vent. In het dagelijkse leven is Hans accountmanager. Verkoper zoals hij zelf zegt. Hans begrijpt waar het echt om draait. Vorige week was het weer zover. Zoals ieder jaar probeerde ik een zitplaats te veroveren in de buurt van Hans. En na een plaspauze van zijn buurman had ik het voor elkaar. Na wat koetjes en kalfjes over onze gezinnen, de kinderen en het slechte weer tijdens zijn skivakantie kwam Hans onverwacht uit de hoek. ‘Jij doet iets in verkooptrainingen, hè?’, zeI hij serieus. Na mijn bevestigende antwoord ging hij verder. Vanochtend had Ben, zijn verkoopleider, hem op kantoor geroepen. Ben had de resultaten van Hans over de afgelopen 6 maanden geanalyseerd. Ben was tot de conclusie gekomen dat Hans te weinig nieuwe klanten maakte. Dat hij te veel aandacht besteedde aan zijn bestaande klanten, koffieadressen noemde Ben ze zelfs, en te weinig aan het acquireren van nieuwe. En dat moest veranderen. En wel direct.

Beleving Hans was boos. Hans voelde zich in zijn eergevoel aangetast. De afgelopen 3 jaar had hij zijn budget ruimschoots gehaald. ‘Wat vind jij daar nu van?’, vroeg hij mij. Oei! Lastige vraag, dus beantwoorde ik zijn vraag met een tegenvraag. ‘Waar ben je nu zo boos over?’, vroeg ik Hans voorzichtig. Hij pakte geweldig uit. Werd bijna emotioneel. Hij baalde ervan dat hij werd aangesproken op het aantal nieuwe klanten, terwijl hij zijn bestaande klanten fors had uitgebouwd. En juist daardoor had hij, volgens hem, al een aantal jaren zijn budget ruimschoots gehaald. ‘En dat kan lang niet iedereen bij ons zeggen’, sprak hij boos. ‘En dan dat gezeur over het aantal nieuwe klanten’, ging hij verder; ‘altijd loopt hij te schreeuwen dat het gaat om de omzet en de marge. En als je die dan haalt, begint hij te mauwen over het aantal nieuwe klanten. Die man vindt altijd wel wat om over te drammen ….’. Twentevisie 03/2007

Hoeveel tijd besteed je eigenlijk aan het acquireren van nieuwe klanten?’ vroeg ik nonchalant. ‘Veel te weinig’, zei Hans. ‘Daar kom ik simpelweg niet aan toe. Ik ben al druk zat met mijn bestaande klanten. Daar moet ik regelmatig opdraven om problemen op te lossen of om een spoedbestelling af te leveren. Dat krijg je als je rayon dicht bij de zaak zit’. ‘Je besteedt dus inderdaad nauwelijks tijd aan acquisitie?’, concludeerde ik voorzichtig. ‘Ja, dat klopt’, gaf Hans enigszins beschaamd toe. ‘Gelukkig’, reageerde ik nuchter ‘Het zou veel vervelender zijn als je daar wel tijd aan besteedde, zonder resultaat te boeken’. ‘Hoe gaat het trouwens met je kippen?, wisselde ik van onderwerp …..

Compliment Rond een uur of twaalf fietste ik naar huis. Ik dacht na over het verhaal van Hans en vroeg me af wat er mis was gegaan in het gesprek tussen verkoopleider Ben en accountmanager Hans. Ondanks zijn goede bedoelingen was Ben er immers in geslaagd een van zijn accountmanagers op zijn ziel te trappen. Waar ging het nu mis?

klanten die hij wel had binnengehaald. Samen deze nieuwe klanten één voor één door te spreken. En daar op door te vragen, natuurlijk! ‘Hoe is je dat gelukt, Hans? Wat was voor die klant reden om naar ons over te stappen? Hoe heb je hem daar van overtuigd?’ Een positieve aanpak, kortom, waarbij Ben zijn complimenten bewust had moeten richten op dat gedrag dat hij bij Hans in de toekomst frequenter wilde zien. Het acquireren van nieuwe klanten dus. Zonder de bestaande te vergeten, natuurlijk. Het blijft immers gaan om de omzet en de marge. Ieder jaar opnieuw! Morgen heb ik zelf een afspraak met een van onze trainers die al jaren achtereen haar doelen realiseert. Een trainer van wie ik de resultaten over de afgelopen 6 maanden heb geanalyseerd. En van wie ik vind dat ze te veel tijd besteedt aan haar bestaande klanten. En te weinig aan de acquisitie van nieuwe. Toeval bestaat niet. Ik sta weer helemaal op scherp. Hans bedankt! ■

Het zal u duidelijk zijn! Ambitieus was Ben tot de conclusie gekomen dat het werven van nieuwe klanten een voorwaarde was om ook op langere termijn te blijven groeien. Goed gedacht. Niks mis mee. Helaas ging Ben te snel. ‘Omzet en marge. Daar gaat het allemaal om!’. Deze boodschap had Ben zijn verkoopteam de afgelopen jaren consequent meegegeven. En doordat Ben samen met marketing regelmatig nieuwe productgroepen introduceerde, kon Hans zijn budget gemakkelijk realiseren binnen zijn zorgvuldig opgebouwde klantenkring. Ook niks mis mee! En nu… Nu vergat Ben in al zijn enthousiasme Hans de waardering te geven waar hij recht op had. In plaats daarvan overviel hij hem met de mededeling dat hij echt te weinig nieuwe klanten maakte. En Hans? Hans was boos en diep teleurgesteld. Met name de opmerking over koffieadressen had hem enorm gekwetst. Verkoopleider Ben had er beter aan gedaan zijn tevredenheid uit te spreken over de resultaten van Hans in de afgelopen jaren. Waardering en respect te tonen voor de manier waarop hij zijn bestaande klantenkring had uitgebouwd. En Hans enthousiast te complimenteren met de nieuwe

Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Advies en XL10 Training

33

Redactie koopt echt aandelen op basis van ‘Tip van de week’ van Wim Steenkamp

achtergrond | beurs

‘Geen paniek, fundamenteel

staat de beurs er goed voor’ stijgen, onder meer door de groeiende acceptatie van kunstgras in voetbal. Het bedrijf kan met de huidige capaciteit daar niet geheel aan voldoen. Ten Cate verwacht dat het overgenomen bedrijf Mattex - dat wordt omgedoopt in Ten Cate Thiolon Middle East - dit jaar 54 miljoen euro aan omzet zal genereren. “Alhoewel de technische conditie van het aandeel sterk is verbeterd, de koers kan in principe naar 31 euro, blijft ons advies verkopen, gebaseerd op de verwachte winstgroei op termijn van 6%.”

TKH

Maandelijks spelen we het Rabobeleggingsspel tijdens het radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie. nl). Hoe hoog zal de AEX staan bij het volgende café op 27 maar t in De Vier Jaargetijden in Enschede? Over de maand februari won de heer F.J. van Ommen uit Enschede het kistje wijn, hij voorspelde 511,25 waar de eindstand 511,17 was.

(door Jan Medendorp) De oostelijke aandelenindex (door Twentevisie en RTV Oost ontwikkeld) heeft in februari de AEX ruim verslagen (met 7%). “Ik vind dat wel leuk, want de meeste analisten hebben voor 2007 ingezet op largecaps,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Midden-Twente. Leuk, maar alle aandacht ging eind februari, begin maart uit naar de forse correctie. “Volgens mij is het slechts een technische correctie, in China was er gedonder en dan beginnen mensen in Nederland hun winst te nemen, uit angst dat ze te laat zijn. Fundamenteel zit de zaak wel goed.” Steenkamp voorspelt zelfs dat de beurs in de komende maanden zal stijgen tot zo’n 530 punten. Bij Stork is het gevecht tussen bestuur en aandeelhouders nog steeds in volle gang, tijdens de aandeelhoudersvergadering begin maart werd het bestuur geen decharge verleend en een commissaris (Den Hartog) werd niet herbenoemd. “De onlangs gepresenteerde cijfers konden de markt ook niet echt overtuigen. Vooral het scherp lagere resultaat bij Aerospace houdt de gemoederen bezig. Maar

34

die cijfers hebben het bestuur juist ook overtuigd dat splitsing van het concern niet wenselijk is.” De nieuwe ‘supercommissarissen’ Kok, Eustace en Van Lede zullen naar verwachting een half jaar nodig hebben om de juiste strategie te kunnen bepalen. Toch adviseert Steenkamp nu het aandeel te houden (was eerst verkopen). “Dat is in verband met verbeterde vooruitzichten voor de industriegroep kapitaalgoederen. Interessant is of Stork erin slaagt om een aantal dagen boven de 42 euro te sluiten, dan is een opmars naar 44-46 euro te verwachten.”

Grolsch Grolsch verraste vriend en vijand met verbeterde winsten omzetcijfers over 2006. De aandeelhouders worden zelfs getrakteerd op plusdividend, een variant op het voorgestelde loyaliteitsdividend van DSM. Het totale dividend komt dan ongeveer uit ruim 3%. Vanwege het ontbreken van een concrete resultaatsprognose en de vlakke omzetverwachting in de VS ging de koers na een stijging van 5% terug naar het niveau van eind januari (31 euro). “Ik handhaaf het koopadvies, maar vraag wel geduld. Andere analisten vinden dat de koers

van Grolsch al ver vooruitloopt op de winsten in Amerika en hebben het aandeel op houden dan wel op verkopen staan.” De hoogste koers van de afgelopen twaalf maanden bedroeg 33,59, de laagste 23,74. Concurrent Inbev publiceerde op 1 maart prima jaarcijfers: 4,25 miljard euro, een stijging van 17%. Het bedrijf wordt genoemd als mogelijke fusiepartner van Anheuser-Busch, de grootste bierbrouwer te wereld. Anheuser-Busch is al de exclusieve importeur van de bieren van Inbev in de VS. Topman Pasman van Grolsch wilde op die nieuwe ontwikkeling tijdens de presentatie van zijn jaarcijfers niet ingaan.

Het advies voor TKH is door Steenkamp verhoogd naar kopen. “De onderneming lift mee op een verhoging van het advies voor de industriegroep kapitaalgoederen en is zeer solvabel gebleven ondanks groei en investeringen. De belangrijkste bedreiging voor de onderneming is dat ze over enige tijd te klein is in de snel consoliderende markt van kabelproducenten.” De verwachting is dat voor TKH het aandeel zal worden gesplitst in vier nieuwe voor een bestaande. “Aandelensplitsing maakt het de kleine particuliere belegger gemakkelijker om in te stappen. De populariteit van het splitsen van aandelen gaat min of meer gelijk op met de beweging van de economie. Hoe meer economische groei, hoe hoger de koersen, hoe groter de noodzaak om de verhandelbaarheid te vergroten door de aandelen te splitsen.” In de komende weken presenteren Wegener, Wavin, TKH en Reesink hun cijfers, over die bedrijven meer aandacht in het aprilnummer van Twentevisie.

Beurs OAX Index 31/12/06

Wim Steenkamp is een van de heel weinige beleggingsadviseurs die het aandurft publiekelijk (elke vrijdag tussen 17.30 en 18.00 bij Radio Oost in het programma PuntKomma) een echte beurstip te geven. En daarop dus ook te worden afgerekend. Vorig jaar hielden we in Twentevisie alleen bij welke tips deugden en welke niet, maar er vloeide geen bloed uit. Dit jaar is het voor het ‘echie’. Ik volg de adviezen van Wim Steenkamp letterlijk op. Elke vrijdagmiddag geeft hij een tip en samen lopen we de inmiddels opgebouwde portefeuille door (tot nu toe is er niets verkocht). Dat betekent dat ik in de afgelopen weken tien aandelen Ordina, tien aandelen Grolsch, tien aandelen ASML, tien aandelen Crucell, tien aandelen TomTom, tien aandelen SBM offshore en tien aandelen Aegon heb aangeschaft voor in totaal 1635,70 euro. Twee keer, op 16 februari en vlak voor de deadline van Twentevisie op 2 maart, was het advies ‘even nietsdoen’. De eerste keer in afwachting van een aantal jaarcijfers en op 2 maart bleek de beurs een behoorlijke opduvel te hebben gehad. Waardoor mijn aandelenbezit nog 1561 euro waard is. Tot nu toe hebben de adviezen mij 75 euro gekost, maar we zijn pas aan het begin. Er zit soms een verschil tussen de koopkoers van Steenkamp in de tabel en mijn eigen koopkoers (los van kosten), want Steenkamp gaat uit van de vrijdagmiddag dat hij zich bezint over de tip, ik koop de aandelen pas maandagochtend daarop. Ik heb ooit (via de Postbank) een effectenrekening geopend voor de aankoop van aandelen. Dat werd geen succes, de laatste beurscrisis heeft mij zo’n 1500 euro gekost. Een modaal journalistensalaris kan dat niet dragen en dus

toen heb ik de hele bups verkocht. Ik behield van alle oostelijke beursfondsen één aandeel, zodat ik me daar desnoods als aandeelhouder kan melden. Daar heb ik in de afgelopen jaren veel plezier van gehad bij aandeelhoudersvergaderingen van onder meer de verdwenen Textielgroep Twenthe, Grolsch en Ten Cate. En op dringend advies van Wim Neeskens, stratenmaker annex sport- en economisch journalist van De Telegraaf én vriend/adviseur van Gerard Sanderink (topman Oranjewoud), heb ik een paar duizend aandelen van Centric gehouden, die toen voor een paar stuivers te koop waren. Over die tip ben ik Neeskens tot op de dag van vandaag dankbaar. Toen het aandeel zover gestegen was dat het mijn eerdere verlies van 1500 euro kon goedmaken, heb ik ze verkocht. Waarover Neeskens weer boos was, omdat het aandeel volgens hem nog lang niet uitgegroeid was. Oranjewoud zal overigens niet gauw in de tiplijst van Steenkamp belanden, omdat het bedrijf te klein is en omdat de ‘freefloat’ van 11% (Sanderink heeft de overige 89%) mager is. Om in de woorden van Steenkamp te blijven: “Selecteer een aandeel waarvan vermoed mag worden dat het goed zal presteren, niet omdat de prijs hiervan toevallig aantrekkelijk is.” Om belangenverstrengeling te voorkomen, heb ik speciaal voor dit project een internetrekening bij Binck geopend. Op het risico af zware ruzie met Steenkamp te krijgen: de werkwijze en de site van Binck is een verademing. Mooi, duidelijk, overzichtelijk. Op deze Twentevisiepagina’s en elke vrijdagmiddag via Radio Oost houd ik u op de hoogte over mijn (nu nog) verlies dan wel winst, met dank aan Wim Steenkamp. (JM)

31.01.07

28.02.07

Verschil

AEX

495,59

499,50

-1,58%

AScX

689,41

724,23

OAX

350,80

356,01

491,62 729,01 376,76

Kon. Ten Cate

23,21

23,76

26,40

11,11%

Wavin

14,80

15,10

16,00

5,96%

Kon. Grolsch

31,40

31,00

31,45

1,45%

Nedap

27,75

31,10

30,45

-2,09%

datum

naam fonds

koopkoers

actuele koers

TKH Group

64,10

62,30

68,00

9,15%

05-jan

Ordina

17,11

17,46

2,05

681

694

1,91

AMX

Oranjewoud

4,94

5,40

6,26

15,93%

12-jan

Grolsch

31,00

31,45

1,45

720

729

1,25

AscX

Wegener

10,99

13,35

13,48

0,97%

Stork

39,78

39,68

39,35

-0,83%

19-jan

ASML

19,55

18,66

-4,55

506

490

-3,16

AEX

26-jan

Crucell

20,93

19,28

-7,88

691

694

0,43

AMX

02-feb

TomTom

31,65

31,00

-2,05

507

490

-3,35

AEX

09-feb

SBM

28,23

26,89

-4,75

508

490

-3,54

AEX

23-feb

15,59

14,95

-4,11

510

510

490

-3,92

AEX

0,66% 5,83%

Fonds

Ten Cate De omzet van Ten Cate in 2006 bedroeg 771 miljoen euro, de winst (zonder extra baten) steeg tot 34 miljoen (was 30,5 miljoen). Topman De Vries voorspelt voor 2007 een winstgroei van meer dan 25%, maar dat is niet verwonderlijk want voor dit jaar zullen de overnames van Mattex en Roshield meetellen. “De koers van het aandeel reageerde koeltjes op de cijfers, het dividend wordt wel verhoogd naar zeventig eurocent per aandeel.” Ten Cate verwacht dat de vraag naar kunstgras de komende jaren verder zal Twentevisie 03/2007

Veilingfonds Reesink

Twentevisie 03/2007

98,95

10,00

105,00

5,00%

Tips van de beursvloer stijging/ stand huidige daling (%) benchmark benchmark

stijging/ daling (%)

benchmark

35

nieuws & feiten

| actueel

actueel | nieuws & feiten

Ondernemersnieuws Eshuis Accountants en Belastingadviseurs bestaat dit jaar 75 jaar. Eshuis heeft vijf vestigingen in OostNederland waarvan het hoofdkantoor is gevestigd in Almelo en de overige in Deventer, Hengelo en Enschede. De klantenkring bestaat hoofdzakelijk uit ondernemers, zakelijke dienstverleners en overheid. Ht accountantskantoor is aangesloten bij diverse beroepsorganisaties en met name betrokken bij het SRA, een netwerk van 370 accountantskantoren voor het midden- en kleinbedrijf. Over de jubileumactiviteiten wil Eshuis nog niets kwijt. De omzet van Ten Cate steeg in 2006 met ruim 12% tot € 771 miljoen, waarvan 5% autonoom. Het bedrijfsresultaat steeg met 30% tot € 50 miljoen, waarvan 18% autonoom. De belangrijkste bijdrage aan de winststijging is afkomstig van de sector Advanced Textiles & Composites. Het dividendvoorstel bedraagt € 0,70 per aandeel. Gemeente, politie en justitie Enschede werken samen in Veiligheidshuis Enschede. Dit is een organisatievorm waarin de gemeente Enschede, het Openbaar Ministerie, de Politie Zuid-Twente, justitiepartners, zorg/welzijnspartners en veiligheidspartners samenwerken. Door deze samenwerking moet de aanpak van bijvoorbeeld overlast beter op elkaar worden afgestemd. Er wordt hierdoor vaker gebruik gemaakt van een combinatie van zorg, strafrechtelijke en bestuursrechtelijke maatregelen, waardoor maatregelen beter werken en efficiënter zijn. De besturen van MKB Nederland en VNO-NCW Midden hebben besloten tot nauwere bestuurlijke en organisatorische samenwerking op het terrein van de collectieve belangenbehartiging in Midden- en OostNederland. Hierdoor ontstaat een substantieel groter draagvlak voor een doelmatige regionale ondernemerslobby voor de bedrijven. Er is gekozen voor één gezamenlijk beleidsbureau. Het samenwerkingsproces wordt begeleid door een federatief bestuur van VNO-NCW en MKB. Dit op het niveau van de vereniging van VNO-NCW Midden (werkgebied: Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht). Financiën blijven gescheiden en werknemers blijven bij hun werkgever in dienst. De doelstellingen zijn: bundelen van de afzonderlijke kwaliteiten van MKB en VNO-NCW, ver-

Timmerfabriek Ter Huurne’, dat begin maart aan diverse relaties is verzonden. In juni is er voor medewerkers en hun partner een speciale jublileum-activiteit georganiseerd. Theo ter Huurne, de grootvader van de huidige directeur Marcel ter Huurne, heeft op 27 februari het bedrijf opgericht.

Copyprofs uit Almelo is de eerste winnaar van de Gedon Creative Award.

sterken van de private belangenbehartiging als direct herkenbaar voor leden/bedrijven en externe relaties, eenduidige gezamenlijke positionering, profilering en communicatie, wegnemen van dubbele bestuurlijke activiteiten, efficiency in organisatie en gebruik van middelen, goede aansturing van kamers van koophandel en directe binding met bedrijvenkringen en vergroten van het maatschappelijk draagvlak TRUMPF uit Ditzingen in Duitsland heeft alle aandelen van zijn langjarige zakenpartner Möller Metaal uit Hengelo overgenomen. De onderneming blijft onveranderd gevestigd op de huidige locatie waar ruim 40 mensen werken. Als directeur is aangesteld de heer G. van der Endt. Voor TRUMPF maakt deze stap deel uit van haar strategie tot verdergaande internationalisering, waarbij de hoofddoelstelling is om in zoveel mogelijk landen met eigen dochterondernemingen te kunnen opereren. De nieuwe naam van Möller Metaal is TRUMPF Nederland B.V. CopyProfs uit Almelo is de winnaar van de Gedon Creative Award. Gedon schreef de wedstrijd uit om het creatieve gebruik van door hun geleverde copiers te stimuleren. Twintig klanten namen de uitdaging aan. Gedon wil de Award elk jaar organiseren. Telecats uit Enschede heeft een IVR-applicatie ontwikkeld voor Selekt Mail, de Promofoon. Hiermee kunnen de bezorgers van Selekt Mail, door te bellen met een landelijk 088-nummer, aangeven dat een bezorging van poststukken is voltooid. Telecats is leverancier van Interactive Voice Response (IVR)-systemen en diensten met spraaktechnologie en VoIP.

De tweede beurs LEEF! vindt plaats van 29 maart tot en met 1 april in het Expo Center in Hengelo.

36

Pet’s Family is een nieuwe franchiseketen met winkels die helemaal zijn gericht op de wereld waarin de band tussen huisdier en gezin centraal staat. Met deze formule wordt voor het eerst in Nederland het funshoppen geïntroduceerd in de branche van diervoeding- en dierbenodigdheden. PPM Oost investeert in dit nieuwe concept vanwege de hoogwaardige detailhandelsformule en de ambitie in enkele jaren 60 vestigingen te realiseren. Selekt Mail is in november 2002 opgericht als joint venture van Deutsche Post World Net en Koninklijke Wegener. Wie aandelen bezit van Uitgeverij Wegener krijgt van beursanalisten het advies om bij te kopen. Dat geeft aan dat het weer beter gaat met de marktleider in regionale dagbladen en huis-aan-huiskranten. Een belangrijke oorzaak is dat 2006 een goed jaar was wat betreft de advertentie-inkomsten, die goed zijn voor liefst 55% van de totale omzet. Er werd extra geprofiteerd van een toename van algemene en vacatureadvertenties in de huis-aan-huiskranten. Het positieve advies wordt daarnaast ingegeven door reorganisaties en kostenbesparingen. Na de overgang op tabloidformaat kunnen de regionale kranten nog meer bijdragen aan de kostenbesparingen door verbetering van de drukprocessen. Een derde reden voor de positieve geluiden zijn de verbeteringen bij AD Nieuwsmedia, het samenwerkingsverband tussen Wegener, dat een belang heeft van 37%, en PCM, de uitgever van de Volkskrant en de NRC, die een belang heeft van 63%. Van 29 maart tot en met 1 april vindt in het Expo Center in de tweede Hengelo voor de tweede keer de beurs LEEF! plaats. Vorig jaar trok de beurs ruim 17.500 bezoekers. Door dit succes wordt het concept dit jaar uitgerold over vier andere locaties in Nederland, namelijk Arnhem, Nijmegen, Den Bosch en Leiden. De beurs biedt op informatieve en interactieve wijze informatie over gezondheid en welzijn. Vanaf 26 februari jl. kan in heel Enschede het parkeergeld op de parkeerplaatsen betaald worden met de mobiele telefoon dankzij de invoering van Parkeer en Bel. Het Parkeerbedrijf sloot contracten af met Parkmobile en Yellowbrick. Inwoners én bedrijven kunnen kiezen uit verschillende abonnementen, af te sluiten bij Parkmobile of Yellowbrick. Via de website van het Parkeerbedrijf wordt informatie gegeven over tarieven en soorten abonnementen. Aan het abonnement worden één of meerdere mobiele telefoons en kenteken(s) gekoppeld. Dinsdag 27 februari jl bestond Timmerfabriek Ter Huurne uit Haaksbergen 80 jaar. Ter gelegenheid hiervan is een jubileumboek gemaakt, ‘Tachtig jaar Twentevisie 03/2007

Ten Cate heeft definitieve goedkeuring verkregen van de Deense autoriteiten voor de overname van Roshield. De overnamesom bedraagt € 34,7 miljoen. Roshield is een leidende onderneming op de Europese markt voor antiballistische voertuigenbepantsering en persoonlijke bescherming. De acquisitie zal een aanmerkelijk positieve bijdrage leveren aan de winstontwikkeling van de TenCate Aerospace & Armour Composites-groep. Roshield heeft onlangs belangrijke meerjarenorders verkregen voor een bedrag van circa € 20 miljoen. Op 29 maart 2007 wordt de laatste bijeenkomst gehouden van het Actieprogramma Samenwerken aan Kwaliteit van Bedrijventerreinen. Hennie van de Most zal daar zijn visie geven op het herontwikkelen van bestaande bedrijfsterreinen en -gebouwen. Adviesbureaus, gemeenten en ondernemersverenigingen worden uitgenodigd deel te nemen aan een ideeënmarkt om hun ‘best practises’ op het vlak van verbetering van bedrijventerreinen te laten zien. De bijeenkomst is op 29 maart van 15.30 tot 18.00 uur in Ondernemingshuis Twente. Recentelijk heeft de afdeling Investeringsbevordering van Oost NV weer twee Chinese bedrijven begeleid bij hun komst naar Oost-Nederland. Het bedrijf CEEG verkoopt zonnecellen en Hongrun is een handelsmaatschappij met een breed assortiment bouwmaterialen. De afgelopen jaren heeft een groot aantal Chinese bedrijven zich in Oost-Nederland gevestigd. In de periode oktober 2005 tot en met september 2006 is door I&O Research het aantal overnachtingen in verblijfsaccommodaties in Enschede geïnventariseerd. Dit zijn hotels, bed&breakfast, vakantiewoningen, groepsaccommodaties en campings. In die periode hebben bijna 170.000 overnachtingen plaatsgevonden in verblijfsaccommodaties in Enschede. Dit zijn zowel toeristische overnachtingen als zakelijke en congresovernachtingen. Er werd gemiddeld 31 euro per persoon uitgegeven. Een groot deel van de Enschedese accommodaties heeft meegewerkt aan de inventarisatie. Op basis van de door hen aangeleverde gegevens is per type accommodatie een gemiddeld netto slaapplaatsbezettingsgraad berekend. Aan de hand hiervan zijn de overnachtinTwentevisie 03/2007

Maquette van het nieuwe grote multifunctionele sportcentrum aan de Enschedese Kotkampweg.

gen op jaarbasis berekend en het totale aantal overnachtingen in Enschede. Weiss GmbH uit Duitsland, producent van draaitafels, handlingapparatuur en sneltaktende transfersystemen, heeft sinds begin dit jaar een vestiging aan de Vlier in Oldenzaal. Voor deze strategie is gekozen om de toegenomen belangen op de Nederlandse markt goed te kunnen behartigen. Bierbrouwer Koninklijke Grolsch NV heeft over 2006 - bij een omzet van 318 miljoen euro - een netto winst gerealiseerd van 19,2 miljoen euro, een stijging van 18 procent ten opzichte van 2005. Weliswaar werd er minder geïnvesteerd in promotie waardoor het volume licht daalde, maar de effecten daarvan werden ruimschoots gecompenseerd door onder andere groei in de overige internationale markten. De uitgangspunten voor 2007 zijn eveneens uitstekend. Redenen voor dat optimisme zijn de wereldbrede introductie van de exclusieve groene Grolsch-fles in een nieuw krat en door de overstap in Amerika naar het distributienetwerk van Anheuser-Busch. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal Grolsch voorstellen een toegevoegd dividend te introduceren vanaf 2006, het Grolsch ‘Plus’ dividend. Buro Blink is verhuisd naar de Korte Haaksbergerstraat 24C in Enschede. In een tot loft verbouwde drukkerij biedt Buro Blink voor klanten als Wegener, Essent Kabelcom, Nemef, Vema security en Gemeente Enschede creatieve concepten voor marketing, communicatie en nieuwe media. Herman Tibben en Van Kooten Dak- en installatiebedrijf uit Almelo hebben het elektrotechnisch installatieburo Assink-Weustink overgenomen. AssinkWeustink is een gespecialiseerd elektrotechnisch installatiebedrijf met 40 medewerkers en vestigingen in Raalte en Nijverdal. Tesamen telt bedrijf nu meer dan 100 medewerkers. De twee bedrijven blijven met de drie filialen zelfstandig opereren. In het kader van het Actiefonds Overijssel heeft de provincie Overijssel besloten om een subsidie van € 175.000 toe te kennen aan de Stichting Van

Heekpark Monument in de 21ste eeuw, voor de realisering van een theeschenkerij en de renovatie van de paden in het park. Het bijzondere van het project theeschenkerij is dat het beheer in handen is van AveleijnSDT. Het biedt dagopvang aan volwassenen met een verstandelijke beperking. Zij gaan alle werkzaamheden voor de theeschenkerij en de bijkomende werkzaamheden verrichten. Recentelijk is RADIONL toegelaten op de kabel van Essent in Twente. RADIONL is een regionaal commercieel radiostation dat 24 uur per dag, 7 dagen per week, Hollandse meezingers uitzendt. De frequentie die Essent Kabelcom heeft toegewezen is 88.1 FM. In de periode 16 januari 2007 tot en met 10 februari heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: Bodymed Benelux B.V., U. Bozkir, geb. 289-1976 hodn Adviesbureau Bozkir. Bergentheim: Joh. Van Eeken Beheer B.V., Mobile Medical Imaging B.V. Deurningen: Berg en Dal Exploitatie B.V. Enschede: Auto Christenhuis & Hofstee B.V., H. Beheer B.V., Confectie Schipper B.V., P & O Support B.V., S. Aydin, geb. 18-10-1963, hodn ICN Europe/ ILZU Bouw. Hengelo: Multitrade B.V., M. Ünalli, geb. 2-2-1966 hodn DWS Ronny Bouw. Markelo: A.S.M. Holding B.V. Nijverdal: B&R Metselwerken Ltd., J.C. Kleinlugtenbeld, geb. 10-8-1969 hodn Vloerenbedrijf Kleinlugtenbeld. Oldenzaal: BGG Groep B.V. Westerhaar-Vriezenveensewijk: H.J.E. Stokkink, geb. 10-5-1958 hodn Timmytex. ■

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

37

Noordendorp Transport gericht op levensmiddelen

interview | transport

‘Wij profiteren van supermarktoorlog’

Een verkeersschool die een nascholingscursus verzorgde, constateerde dat de chauffeurs van Noordendorp weinig meer konden leren.

(door Gerrit Strijbis) Noordendorp Transport uit Haaksbergen houdt zich voornamelijk bezig met het vervoer van levensmiddelen. Omdat die basis toch wat eng is, heeft directeur Michel Wentink nadrukkelijk gezocht naar andere opdrachtgevers voor nationale en internationale ritten. Hij had daarbij het geluk dat zich de laatste jaren veel nieuwe bedrijven op het Haaksberger industrieterreinen vestigden, terwijl er weinig transportbedrijven zijn. Een nagenoeg schone vrachtauto koerst naar de wasstraat. “Buitenstaanders vinden dit misschien overbodig, maar levensmiddelen hoor je in smetteloze vrachtauto’s te vervoeren,” vindt Wentink. In 1914 begon Karel Noordendorp in Enschede met het vervoer van levensmiddelen. In 1972 verhuisde het bedrijf naar Haaksbergen. Noordendorp Transport realiseert 25 jaar later met 37 vrachtauto’s en 60 medewerkers jaarlijks een omzet van meer dan vier miljoen euro. Wentink maakt zelfs winst. Wat opmerkelijk is, want de distributie van levensmiddelen in Noord- en Oost Nederland voor supermarktketen Plus bepaalt een belangrijk deel van de omzet; het kan haast niet anders dat de supermarkten tijdens de recente prijzenoorlog ook transporteurs flink de duimschroeven Twentevisie 03/2007

hebben aangedraaid. Volgens Wentink profiteert zijn bedrijf zelfs van de supermarktoorlog. Plus nam een aantal winkels van het ontmantelde Laurus-concern over. Vanuit het distributiecentrum in Haaksbergen gaat Noordendorp deze supermarkten bevoorraden, wat een uitbreiding van het wagenpark met vijf vrachtauto’s noodzakelijk maakt. Langzamerhand groeit het bedrijf uit zijn jasje in Haaksbergen, de vrachtauto’s staan inmiddels op drie verschillende locaties geparkeerd, maar vastomlijnde nieuwbouwplannen zijn er nog niet.

Supermarktoorlog “De winst is te danken aan de uitgekiende planning, de kostenbeheersing en het verantwoordelijkheidsgevoel van de chauffeurs.” Als voorbeeld hiervan noemt hij het brandstofverbruik van gemiddeld 1:3,2. Een verkeersschool die een nascholingscursus verzorgde, constateerde dat de chauffeurs van Noordendorp weinig meer konden leren. Uit eigen ervaring (hij is zelf chauffeur geweest) weet hij dat het distributietransport hoge eisen stelt. De venstertijden vormen voor zijn bedrijf geen probleem, omdat de eerste wagens op tijd vertrekken zodat de chauffeurs vanaf zeven uur kunnen lossen in het noorden van het land. “Het vereist echter veel

stuurmanskunst om ze te bereiken, omdat bij de aanleg en inrichting van woonwijken onvoldoende rekening gehouden wordt met het vrachtverkeer. Zo leggen gemeentes wegversmallingen en rotondes aan, die vrachtwagens vaak nauwelijks kunnen passeren.”

Milieu Naast een goede rijvaardigheid vertelt Wentink dat goede sociale vaardigheden essentieel zijn voor dit vak: “Een groot gedeelte van hun werktijd gaan chauffeurs met klanten om.” Bij de aanschaf van vrachtauto’s houdt Wentink rekening met levensmiddelen: “Schone producten moet je met schone motoren vervoeren.” Dat heeft ook een financiële achtergrond. Wentink heeft eind vorig jaar vijf vrachtauto’s met schone Euro 5 motoren in gebruik genomen, omdat hij verwacht dat de kilometerheffing en andere tolheffingen in de toekomst steeds meer gebaseerd zullen worden op de milieuprestaties van de vrachtauto’s. Andere levensmiddelendistributeurs kopen LZV’s (extra lange vrachtwagens) om kosten te besparen, maar Wentink relativeert die besparingen. “Bedrijven moeten dan soms extra kilometers met een LZV afleggen omdat sommige gemeentes geen vergunning afgeven.” ■

41

Wethouder Wallinga van Enschede doet beroep op bedrijfsleven

sport | ijspaleis

IJspaleis in Enschede is van én

voor iedereen

De Enschedese wethouder Ed Wallinga zou graag zien dat het bedrijfsleven nog iets nadrukkelijker aanschurkt tegen het revolutionaire ijspaleis dat volgend jaar nabij het Arke Stadion zal verrijzen.

(door Eddy van der Ley) Een ongekend staaltje krachtpatserij van de plaatselijke, regionale en provinciale overheid. Anders valt de komst van de ultramoderne 400 meter kunstijsbaan in Enschede niet te kwalificeren. Wél zou verantwoordelijk wethouder Ed Wallinga graag zien dat het bedrijfsleven nog iets nadrukkelijker aanschurkt tegen het revolutionaire ijspaleis, al was het maar om het resterende tekort van een klein miljoen euro af te dekken. “Als je bedenkt dat hier binnenkort - met een beetje fantasie - 250.000 werknemers van regionale bedrijven rondschaatsen, is het niet overdreven te appelleren aan de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van hun werkgevers, lijkt me.” De sportromanticus die de ‘artist impression’ van de ijsbaan bekijkt en als een spons in zijn of haar belevingswereld opzuigt, zou zomaar aan het dagdromen kunnen geraken. Sven Kramer die zich in 2009 tot wereldkampioen kroont op het WK allround in Enschede/Twente, Erben Wennemars die in 2010 op het WK afstanden zijn laatste huzarenstukje realiseert met een mondiaal record op de 1.000 meter (van, laten we zeggen, 1.06.87 minuut) en na afloop de Twentse ijsmeester - creatieve genius van de wonderbaan - in zijn hulde betrekt…

42

Tradities Ok, kappen nu, genoeg gedagdroomd. De realiteit van de nabije toekomst is weliswaar erg fraai en aanlokkelijk, maar laten we niet overdrijven. Bewust is in Enschede gekozen voor een zogenoemde Bbaan, en niet voor een baan met de A-status, zoals Thialf in Heerenveen, dat in de schaatswereld een heilige status kent en aangaande grote internationale kampioenschappen waarschijnlijk ook geen concurrentie zou dulden. En inderdaad, in alle objectiviteit moet worden geconcludeerd dat er niets boven Thialf gaat, en dat tradities er

‘Wij hebben een verzorgingsgebied van ruim 600.000 mensen van wie er - zo heeft onderzoek uitgewezen - zo’n 250.000 potentiële schaatsers zijn’

zijn om in ere te houden, mits het goede tradities zijn. “Het is nu eenmaal niet goed dat schaatsbanen elkaar eens in de vier jaar doodconcurreren in de strijd om internationale kampioenschappen,” weet Ed Wallinga, de wethouder van Enschede met - naast zorg, welzijn en integratie - sport

in zijn portefeuille. ‘Daarnaast zou een A-baan simpelweg onbetaalbaar zijn, want je spreekt dan over een heel andere categorie. Denk alleen al aan de tribunes, de mediafaciliteiten en wat dies meer zij.” Wallinga is niet minder content met het repertoire aan mogelijkheden dat wél kan worden aangeboden, aan zowel topsporters als recreatieve gebruikers. Hij somt op: “Door de 400 meterbaan hebben topschaatsers uit de regio de mogelijkheid te kunnen trainen en zich te kunnen voorbereiden op grote internationale wedstrijden. Te denken valt onder meer aan de talentvolle broers Olde Heuvel uit Losser. Maar we mogen ook landelijke schaatswedstrijden organiseren én bovendien marathonwedstrijden, toch ook een tak van sport die een grote vlucht heeft genomen en op een behoorlijke populariteit bij het publiek kan rekenen.”

Shorttrackers In de nieuwe, volledig overkapte hal kunnen alle ijssporten worden gepraktiseerd, benadrukt Wallinga. Zo zal het binnenterrein het territorium worden van onder meer de ijshockeyers en shorttrackers. Al zullen zij getalsmatig niet in de schaduw kunnen staan van de grootste groep gebruikers: de recreatieve schaatsers. “Wij hebben,” rekent Wallinga voor, “een verzorgingsgeTwentevisie 03/2007

bied van ruim 600.000 mensen, bestaande uit Twente, een stukje Achterhoek, Salland en een plukje Duitsland, van wie er - zo heeft onderzoek uitgewezen - zo’n 250.000 potentiële schaatsers zijn. Dat zegt iets over de schaatsgekte en -dichtheid in de regio, die nog eens extra wordt aangewakkerd door programma’s als Dancing on Ice. Waarmee gelijk het bestaansrecht van de ijsbaan is bewezen. Want met alle respect voor de Euregio-ijshal aan de Westerval in Enschede, die zal worden afgebroken: we waren in de regio toe aan iets nieuws en groots.” Dat op bestuurlijk niveau een soortgelijke gedachte rondwaarde, blijkt wel uit de verscheidenheid aan geldverstrekkers. Naast Enschede, dat 5,6 miljoen euro bijdraagt aan het 13,7 miljoen kostende project, tekent de provincie Overijssel voor drie miljoen, terwijl de overige gemeenten (Netwerkstad en regio) 2,3 miljoen euro neertellen. Verder is er een Europese subsidie van 0,5 miljoen en werft een Initiatiefgroep onder leiding van Wolter Lemstra, ex-burgemeester van Hengelo, een bedrag van 1,4 miljoen als sponsorbijdrage, waarvan ruim één miljoen al binnen is. Met andere woorden: het financiële plaatje sluit met een tekort van bijna een miljoen (935.000 euro), waarvoor inmiddels ook een aantal geldbronnen is aangeboord. Twentevisie 03/2007

Ultimatum

Wessels

Hoewel dus nog niet helemaal dekkend, kon met het ja-woord voor de realisatie het majeure Netwerkstad-project niet langer gewacht worden, met ‘dank’ aan de provincie Overijssel, die haar bijdrage zou terugtrekken als niet medio 2007 met de bouw begonnen zou worden. De provincie was het getalm dermate zat, wilde spijkers met koppen slaan en had dus zelfs een ultimatum in petto. Een mooi stukje daadkracht, voor een normaliter zo log en bureaucratisch bestuurslichaam. Gevolg is dat na ruim zeven jaar van filosoferen, sleuren, trekken, vergaderen, plannen en voorbereiden binnenkort de eerste heipaal voor de ijsbaan de grond in gaat. Wallinga is blij met die ontwikkeling, maar wil graag een appél doen op het regionale bedrijfsleven. ‘Als je bedenkt dat vrijwilligers en overheid op uitzonderlijk wijze de schouders onder dit project hebben gezet, zou het niet meer dan normaal zijn wanneer ook het bedrijfsleven een duit in het zakje doet. Ik bedoel, er rijden binnenkort wel 250.000 werknemers op de ijsbaan rond. Uit sociaal-maatschappelijke overwegingen zou het een logische geste van de bedrijven zijn, naast het feit dat het een mooie kans is om mee te liften op het enorme enthousiasme dat de schaatssport losmaakt.’

De nieuwe hal - 200 meter lang, 100 breed komt in de schaduw van het Arke Stadion en de prestigieuze evenementenboulevard Go Planet te liggen en zal - eenmaal open - werkgelegenheid bieden aan 15 tot 20 parttimers. Voor het grootste gedeelte zal het personeel betreffen dat wordt overgeheveld vanuit de Euregio-ijshal. Zoals bekend komt de bouw voor rekening van bouwconsortium Volker Wessels/ISS, dat vier concurrenten aftroefde. Niet op grond van de regionale inslag, maar op basis van de prijs-kwaliteit-verhouding. Enkele aspecten uit de beoordeling: ‘Het geselecteerde plan is het enige met een geïsoleerd dak van de geheel overdekte ijshal. Er worden hoogwaardige materialen toegepast, terwijl er veel energiebesparende maatregelen in het plan zijn opgenomen. Het gaat hier om een functioneel, onderscheidend en flamboyant ontwerp. De laagste prijs en de hoogste kwaliteit met bovendien meer oppervlak dan gevraagd’. Het archtitectenbureau IAA-architekten tekende voor het ontwerp. De hal moet in de tweede helft van 2008 opgeleverd worden. “Supersnel,” zegt Wallinga, “maar wat mij betreft kan het niet snel genoeg zijn. Want als stad, netwerkstad én regio zijn we hard toe aan deze ijsbaan.” ■

43

Van excentrieke homodiscotheek tot professioneel uitgaanscentrum

Interview | horeca

hebben ze alle aandacht voor hun klantenkring en niet voor zichzelf. Toch kunnen ze uitermate trots zijn op wat ze hebben neergezet en draait de stad Enschede daardoor hoog mee in de gay-ranglijsten. De weg naar de top was niet eenvoudig. “Het is de eerste nachtclub van Enschede en door pech en geluk groot geworden,” stelt Loohuis. “We hebben op bepaalde momenten de juiste beslissingen genomen en veel geluk gehad.” Loohuis doelt op de verhuizing destijds naar het huidige grote pand. “Hierdoor kregen we meer mogelijkheden. Bovendien hebben we destijds in het contract laten vastleggen dat we het na een aantal jaar mochten kopen. Dat hebben we dan ook gedaan. Als het nu van een brouwerij was geweest dan hadden we dit niet bereikt. Ook de start van de sauna is essentieel geweest voor de groei van het bedrijf en doordat we vijf jaar geleden het hele interieur succesvol hebben vernieuwd is de zaak up-to-date.” Inmiddels is ‘t Bölke uitgegroeid tot 1600 m² uitgaansplezier, heeft het acht vaste personeelsleden in dienst, werken er in totaal 30 mensen en kunnen er 600 mensen in de discotheek en 150 in de sauna. De disco beslaat twee verdiepingen, er zijn een bruin café en een sauna verdeeld over vier etage’s. De sauna is voorzien van zwembad, filmzalen, stoombaden, whirlpool en uiteraard een darkroom, ‘cruising area’ met privé cabines. Indrukwekkend, maar makkelijk is het niet om een homogelegenheid aan het draaien te krijgen en te houden. De afgelopen jaren zijn in Enschede dan ook verschillende homocafés over de kop gegaan. “De doelgroep is klein en Enschede is niet groot genoeg om alleen op bezoekers uit de stad of regio te kunnen draaien.” Veel tijd en energie zijn dan ook gaan zitten in de promotie van ’t Bölke buiten de regio. “We hebben heel veel bezoekers uit het westen van het land, Duitsland en België. Het gay-publiek is erg mobiel en maakt zich niet druk over reistijden. Bovendien hebben we goede openingstijden - we kunnen als enige in Enschede tot zeven uur ’s ochtends open - en bieden meer dan alleen de disco. De sauna is bijvoorbeeld razend populair.”

Alles uit de kast

Mentaliteit

(door Danny de Vries) Honderden mensen komen elke week van heinde en verre naar uitgaansgelegenheid ’t Bölke in Enschede voor een bijzondere avond uit. Een hapje eten, een bezoek aan de sauna, swingen en dansen in de disco of een bezoek aan één van de spannende plekjes van het gebouw. Excentriek en opwindend. Toch heeft ’t Bölke het afgelopen jaar een metamorfose ondergaan. Onder druk van een veranderende markt is de discotheek niet alleen meer het domein van homo’s, lesbo’s en travestieten. “Je moet tegenwoordig flexibeler zijn en je eigen markt durven te verbreden.”

44

Het uitgaanscentrum heeft internationale bekendheid opgebouwd en inmiddels vele prijzen gewonnen. Prijzen voor de beste discotheek van de Benelux of voor de sauna. In elke gewenste categorie werd ’t Bölke wel beloond. Bovendien vormt het uitgaanscentrum een icoon in de homowereld en heeft het bij veel homo’s een speciale plek in hun hart veroverd. Dit was de plek waar ze zichzelf konden zijn. Waar ze met een gerust hart uit de kast kwamen en steun ontvingen. Het eerste vriendje kregen, goede gesprekken konden voeren met gelijkgezinden en tips verzamelden over hoe ze het ‘nieuws’ aan de buitenwereld moesten vertellen. Niet zomaar een uitgaansplek dus. Een ontmoetingsplek voor veel homo’s uit binnen- en buitenland met een bijzon-

dere lading. Voor hetero’s een ongrijpbare en mysterieuze locatie. Volgens PvdA-wethouder Roelof Bleeker zelfs "het spannendste plekje van de stad.”

Miljoenenbedrijf Eigenaren Frans Loohuis en Hans Oude Hevel hebben in vijftien jaar tijd een miljoenenbedrijf opgebouwd en daarmee Enschede, naast Amsterdam, Antwerpen en Parijs, een toppositie gegeven in de homowereld. Het pand heeft een prominente plek in de stad. Vlak naast het stadskantoor en het station. Qua uitstraling helaas een saai blok beton. “Een beetje sporthal-achtig,” lacht Oude Heuvel. “Weinig aan te doen. Het pand is nu eenmaal zoals het is.” Alleen de fotolijsten die aan de buitenkant Twentevisie 03/2007

van het pand hangen, geven een vluchtige blik van wat er binnen allemaal gebeurt. Kleurrijke foto’s. Veren, boa’s en glitters. Blote mannenlichamen. Menige Enschedeër zal ongetwijfeld met het schaamrood op de kaken even stil hebben gestaan om de excentrieke foto’s te bekijken. Enschedese foto’s die voor heel even zelfs de roemruchtige periode van ’s lands bekendste homodiscotheek, de iT in Amsterdam, weer even tot leven wekken.

Enschede aantrekkelijker Loohuis en Oude Heuvel zijn zich bewust van de belangrijke maatschappelijke rol die zij nu al jaren spelen. Bescheiden willen ze hun rol wel erkennen, maar zoals het goed gastheren betaamt, Twentevisie 03/2007

Oude Heuvel: “We werken veel aan onze naamsbekendheid. Zo hebben we een aantrekkelijk weekendarrangement bedacht met hotel-restaurant Rodenbach. Daarnaast is Enschede de afgelopen jaren wel een stuk aantrekkelijker geworden.” Ook de mentaliteit in het oosten van het land speelt een belangrijke rol en wordt gewaardeerd door onze bezoekers. “Dat horen we heel vaak. Mensen die van verder weg komen, vinden de mensen hier vriendelijk en ze vinden ons goedkoop. In de grote steden zijn namelijk heel veel bedrijven in de homoscène actief die regelmatig grote feesten organiseren met hoge prijzen en entreegelden. Bij ons is de prijs/kwaliteitsverhouding daarentegen wel goed.” Sowieso wordt het bedrijven van horeca volgens de mannen steeds moeilijker. “Zeker in het westen is het onmogelijk geworden en moet je veel geld

achter de hand te hebben. Het wordt door de wetgever erg lastig gemaakt. Laatst wilde een vriend van ons beginnen met een simpele cafetaria. Door alle eisen was hij al meer dan 80.000 euro kwijt aan een goede oven en installatie. Dat valt niet meer terug te verdienen. Vijftien jaar geleden sprak niemand over geluidsoverlast of het hebben van een brandverzekering. Een bedrijf als dit verzekeren is enorm kostbaar.”

Markt verbreden Ondanks het succes van ’t Bölke zitten Loohuis en Oude Heuvel niet stil. Zo worden steeds meer bedrijfsfeesten georganiseerd, vinden er huwelijksfeesten in ’t Bölke plaats, is er twee keer per maand een diner- en theatershow en wordt elke maand een businessborrel voor de creatieve industrie van Twente gehouden. “Tja, als discotheek moet je tegenwoordig flexibeler zijn, je markt verbreden,” stelt Oude Heuvel. “Iedereen doet het. Partycentra organiseren tegenwoordig bijvoorbeeld discoavonden terwijl dat hun oorspronkelijke doelstelling niet is. De hele markt groeit zo naar elkaar toe. Als ondernemer moet je zoveel mogelijk bronnen aanboren. Bovendien hebben we hier de mogelijkheden. Alles is aanwezig. Hierdoor zijn we aantrekkelijk voor nieuwe doelgroepen.” Verloochen je zo de gay-doelgroep niet? “Nee hoor. Zaterdagavond blijft voor de ‘gayminded people’. Dat blijft ons hoofddoel. De andere activiteiten zijn leuk om erbij te doen. De zaal van de disco is immers maar één keer per week bezet en ligt er toch. Op de andere dagen kunnen we dus nieuwe activiteiten ondernemen.” Zoals bruiloftsfeesten. “Dat is een voorbeeld. Alleen moeten mensen geen traditioneel huwelijksfeest bij ons willen. Hier huren de mensen bijvoorbeeld geen band die de hele avond speelt, maar boeken ze een artiest.” Zeker alleen homohuwelijken? “Integendeel. We hebben nog maar één homohuwelijksfeest hier gehad. Hetero’s komen hier erg graag. De sfeer spreekt ze aan, het is een andere soort omgeving en bij ons betaal je geen zaalhuur. We maken een vaste prijsafspraak en zijn daarmee 25 tot 40 procent goedkoper dan anderen. Dat is een groot verschil.”

Poppenkast Op de gay-avond komen veel hetero’s. “Ze zijn welkom, maar we hebben altijd een hekel gehad aan poppenkast kijken.” “Daarom maken we aan de deur een strenge selectie.” In tegenstelling tot hetero-discotheken zijn bij ’t Bölke geen detectiepoortjes aanwezig en is de portier klantvriendelijk. “In al die jaren hebben we nooit ellende gehad. Ook het heteropubliek dat hier binnen komt veroorzaakt niets. Heterovrouwen voelen zich hier niet bedreigd en vrij. Waarschijnlijk komt dat omdat hier het haantjesgedrag lager ligt. Normaal jaagt de man op de vrouw en komt daardoor in aanraking met andere mannelijke jagers wat tot problemen kan leiden. Hier gaan de mannen er met elkaar vandoor.” Ook de sociale controle is in ’t Bölke sterker dan

45

Van excentrieke homodiscotheek tot professioneel uitgaanscentrum

in een gewone kroeg. “Elke week komen er nieuwe mensen bij die we, als ze dat nodig vinden, helpen met bijvoorbeeld hun coming-out. Dat hoort erbij. Daardoor is ’t Bölke voor veel mensen een tweede huiskamer waar ze voor een lange periode blijven komen.” Uit een recentelijk gehouden onderzoek van homojongerenblad Expreszo beleeft bijna 30 procent van de homo’s en lesbiennes zijn of haar ‘coming out’ al voor hun zestiende. Volgens beide eigenaren is homoseksualiteit meer geaccepteerd en zal de sfeer met het nieuwe kabinet niet veranderen. “Ik denk dat de media daar meer invloed op hebben dan het kabinet. Maar, laten we wel reëel zijn, het is natuurlijk wel zo dat mensen het accepteren zolang het hun eigen kind maar niet is. Dat maakt het wel zo dubbel.

Oubollige zooi Van de horeca in Enschede zijn beide ondernemers niet zo onder de indruk. Oude Heuvel: “Ik vind de horeca in Enschede weinig inspirerend en inventief. Gelukkig zijn er ook een aantal die het wel begrepen hebben, maar het kunnen er veel meer zijn. Zeker op de bekende A1 locaties. Een beetje lef hoort er ook bij.” Hoe de toekomst eruit gaat zien weten ze niet. Voor de komst van rookvrije horeca zijn ze huiverig. “Al die regels van bovenaf. Ik heb het in Amerika gezien. Het werkt, maar dan staat op een gegeven moment wel de helft van je klandizie op straat te roken. Je moet gewoon goede luchtcirculatie hebben. Dat is meer dan genoeg.” De komst van het muziekkwartier in Enschede biedt ook voor ’t Bölke nieuwe kansen. “We zijn er erg blij mee en kijken uit naar een goede samenwerking. Het betekent een kleine verschuiving van het entertainment naar het noorden van het centrum van Enschede. Bovendien zijn negen van de tien casts die optreden ‘gayminded people’. Dus die komen vast wel bij ons een borrel drinken.” ■

Elke eerste vrijdag van de maand wordt in uitgaansgelegenheid ’t Bölke het zogenoemde Straight Friendly Business Café georganiseerd voor de creatieve industrie in Twente.

Twentevisie 03/2007

Interview | horeca

Elke eerste vrijdag van de maand wordt in uitgaansgelegenheid ’t Bölke het zogenoemde Straight Friendly Business Café georganiseerd voor de creatieve industrie in Twente. Een initiatief bedacht tijdens een vergadering van het burgercomité Enschede Bruist en opgepikt door de bedrijven Syntens, Albers Communicatie, Exxtra Interactive en ’t Bölke. “We zijn nu tien maanden bezig en je ziet het groeien,” aldus Marco Strijks van Syntens. “Zo langzamerhand begint het een begrip te worden. Het leuke is dat er heel veel verschillende mensen op afkomen. Kunstenaars, jonge ondernemers, ambtenaren. Iedereen die zichzelf creatief vindt. Dus ook de belastingadviseur die creatief aan het boekhouden is. Tijdens elke bijeenkomst hebben we een presentatie, lezing, workshop of debat.” Bezoekers kunnen geen lid worden van het businesscafé en moeten hun eigen drankjes betalen. Wel is er een businesscard die bezoekers gratis kunnen krijgen, waarmee korting bij bedrijven kan worden gekregen. Ook is er een maandelijkse nieuwsbrief. De meeste gasten zijn rond de dertig à veertig jaar oud. “Geen bewuste keuze, maar misschien een gevolg van het feit dat vooral jonge mensen open staan voor veranderingen en creativiteit. Verder is iedereen welkom” benadrukt Strijks. “Stel dat je op je werk net een relatie op bezoek hebt. Dan neem je die gewoon mee.”

Foto's: Jack Huygens

47

Rood Wit Blauw trotse opvolger van Rossmark

interview | waterservices

Expansie over de grenzen

René Elferink en André Reigersman stonden aan de wieg van RWB (Rood Wit Blauw), het vervolg van Rossmark dat door Vivendi over de klippen werd gejaagd. Ze filteren water: “Dat kan onder meer met zand, beluchting of membramen. In sommige gevallen zijn er biologische of chemische filters nodig.” (Foto: Marinus Blaak.)

(door Simon Dirks) Het komt vaker voor dat een prachtig bedrijf na een overname, meestal door buitenlandse investeerders, moet wijken. Dat overkwam ook Rossmark in Twente met vestigingen in Almelo en Oldenzaal. De expertise was groot, de orderportefeuille prima gevuld en de bedrijfsresultaten naar wens. Na de overname door de Franse multinational Vivendi ging het rap bergafwaarts. De bedrijven in Twente moesten weg. Een aantal personeelsleden (René Eleferink en André Reigersman) in Almelo besloot evenwel op eigen kracht door te gaan, daarover schreef Twentevisie eerder uitvoerig. In weekblad de Roskam was onlangs te lezen dat het bedrijf onder de vlag van RWB Waterservices in Twente is herrezen mét groei van omzet en winst. De resultaten die RWB Waterservices boekt, maakt menige ondernemer jaloers. Sinds de start vijf jaar geleden is het bedrijf, ondanks de economisch onaantrekkelijke periode, aanzienlijk gegroeid in zowel personeelsbestand als in financieel opzicht. De beschikbaarheid van goed water lijkt vanzelfsprekend, maar voor verschillende bedrijfsprocessen is het van belang het in allerhande kwaliteiten te leveren, waarvoor de kennis en de technologie van het Almelose bedrijf hard nodig zijn.

RoodWitBlauw RWB, wat simpelweg staat voor Rood Wit Blauw, richt zich op drie sectoren van watergebruik. “Je hebt drinkwater, afvalwater en zogenoemd proceswater,” vertelt Elferink. “Proceswater is een breed begrip. Dit kan water zijn dat nodig is om een vloer in een slachTwentevisie 03/2007

terij te reinigen, maar het kan ook geavanceerd gefilterd water zijn dat bijvoorbeeld Urenco nodig heeft bij allerhande productieprocessen.” Het pand aan de Ambachtstraat, pal naast de ringweg om Almelo, is eigenlijk nu al te klein voor het bedrijf. Er werd reeds een noodkantoor geplaatst en in de loop van dit jaar komt er nog een kantoorcontainer bij. De werkplaats is nog maar nauwelijks in gebruik, het productiewerk wordt voornamelijk uitbesteed. Reigersman: “We leveren werk op locatie, bij klanten zetten we de installatie in elkaar. De onderdelen, denk aan filters, pompen, leidingen en elektronica, komen via leveranciers binnen. Het is niet meer rendabel om alles zelf te maken. We hebben dus wel de mensen in huis die er verstand van hebben, die het materiaal kunnen installeren en ontwerpen. In ons bedrijf hebben we die mensen echt nodig, we zijn daarom ook een ‘platte’ onderneming. Het maakt echt niet uit of je in de werkplaats werkt of op de engineer-afdeling.”

Water filteren Het filteren van water is een kunst. De ene klant heeft water nodig dat ontdaan is van zuren, de andere wil ontkalkt water en weer een ander bedrijf vraagt compleet gedemineraliseerd water. “Het filteren van bronwater is betrekkelijk makkelijk, omdat de kwaliteit van dit water redelijk constant is,” weet Elferink. “Hier in Twente wordt veel gebruik gemaakt van bronwater, maar elders in het land is men aangewezen op het oppervlaktewater van bijvoorbeeld de Rijn. De kwaliteit daarvan is seizoensafhankelijk, waardoor het continu gecontroleerd moet worden.” Hij legt de werkwijze uit: “Het filteren van het water

kan onder meer met zand, beluchting of membramen. In sommige gevallen zijn er biologische of chemische filters nodig. En dan hebben we het eigenlijk alleen nog maar over filteren van drinkwater. Het filteren van afvalwater komt ook steeds vaker voor, om het vervolgens binnen het bedrijf te recyclen. Daarvoor hebben we hypermoderne installaties ontwikkeld die binnenkort als ‘pilots’ in werking worden gesteld. Het mooie daarvan is onder meer dat ze op afstand te regelen zijn.”

Gazellen Award De ruim veertig personeelsleden hebben grotendeels vele jaren ervaring in het vak. “Ze hebben jaren bij het vroegere Rossmark gewerkt. Wij komen daar ook vandaan, maar zagen het halverwege de jaren negentig al snel fout gaan.” Rossmark kwam uiteindelijk in handen van Vivendi, een Frans bedrijf. In Almelo stonden toentertijd zo’n 250 personeelsleden op de loonlijst en er werden in drukke periodes ook nog eens honderd externe ‘inleners’ aangetrokken. Vivendi gooide het roer om en het moest ineens allemaal anders. Er werd besloten dat Rossmark alleen nog maar in eigen land werkzaam mocht zijn en niet meer in het buitenland. Daar ging het mis, je kunt op je klompen aanvoelen dat een bedrijf met zo’n omvang veel te groot is voor Nederland. Nou, eind 2001 viel het doek.” Na moeizame onderhandelingen ontstond RWB en binnen drie maanden was dit bedrijf met vijftien man actief. Dat aantal is inmiddels dus bijna verdrievoudigd. Beide directeuren kijken inmiddels alweer over de grens. Afgelopen jaar kreeg RWB als steun in de rug de ‘Gazellen Award’ van het ‘Financieel Dagblad’, een onderscheiding voor de snelst groeiende bedrijven per provincie.

Nu doorgroei De omzet is in vier jaar tijd met zo’n vijf miljoen euro gegroeid tot circa 6,5 miljoen euro, waarvan 95% binnen de landsgrenzen wordt binnengehaald. Wil het bedrijf in hetzelfde tempo doorgroeien, dan is het buitenland nodig, denken de twee eigenaren. “Samenwerken met bedrijven in het buitenland is sowieso makkelijker,” meent Reigersman. “In Nederland wordt al snel gedacht: ‘Oh, dat is een concurrent, dat wordt niks’ of bedrijven gaan elkaar zwart maken. En dat terwijl je samen vaak veel meer kunt bereiken, met name op specialistisch gebied. We hebben ons eerst alleen op Nederland gericht, omdat we een klein groeiend bedrijf zijn. We zijn nu groot genoeg om wat klappen op te kunnen vangen. De tijd voor doorgroei is rijp.” ■

49

vastgoed | transacties

Vastgoed transacties Almelo u A an de Ootmarsumsestraat verhuurde ten Hag bedrijfsmakelaars Winkelunit 21, met een oppervlakte van 150 m² namens Macéka Projectontwikkeling II B.V. aan Van Mil Wonen tegen een huurprijs van € 21.420,- per jaar. u Aan de Virulyweg 43A heeft ten Hag bedrijfsma-

kelaars een bedrijfsunit met een oppervlakte van 120 m² namens Lobevis Vastgoed B.V. verkocht aan Kuipers Service voor Houtwerkers tegen een koopsom van € 102.500,-. u Een perceel grond aan de Grint-Steenweg

met een oppervlakte van 9.000 m² is door ten Hag bedrijfsmakelaars namens Roelofs Projectontwikkeling B.V. verkocht aan een particuliere belegger tegen een koopsom van € 787.500,-. u Renpart Vastgoed Holding VI B.V. heeft het

in verhuurde staat verkerend object aan de Planthofsweg 45, met een totale oppervlakte van 2.592 m² bedrijfsruimte met 324 m² kantoorruimte, gekocht. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de koper. Huisman Mönnink Makelaars trad op namens de verkoper. u DTZ Zadelhoff heeft namens de huurder, Stichting

Adhesie GGZ Midden-Overijssel, bemiddeld bij de aanhuur van het kantoorgebouw aan het Stationsplein 20, met een oppervlakte van 770 m². De huurprijs bedraagt € 110,- per m² per jaar. Kamphuis Bedrijfsmakelaars trad op namens verhuurder, Bonmaitre B.V.

Croon Elektrotechniek BV heeft op Bedrijven-park de Josink Es in Enschede circa 1.500 m² nieuw te bouwen bedrijfs/ kantoorruimte gehuurd.

en werkplaats van circa 790 m² verhuurd aan een particulier. De verhuurder is een particuliere belegger. Kamphuis Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder. u Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

heeft namens Hofsté Vastgoed B.V. een beleggingsobject met een jaarlijkse huurstroom van € 42.000,- aangekocht aan de Planthofsweg 51. u D TZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de koper,

Rent a Plant, bij de aankoop van het bedrijfsspand aan de Viruleyweg 8. Het object is circa 535 m² groot en bestaat uit een bedrijfshal met ondersteunende kantoorruimte. De verkoper is een particuliere belegger.

u N amens Gebr. Huzink verhuurde ten Hag

bedrijfsmakelaars aan de Planthofsweg 34 circa 1.000 m² bedrijfs-/opslagruimte aan Urenco Nederland B.V. tegen een huurprijs van € 37.000,per jaar.

u A an de Grotestraat 106 is een winkelpand

u Aan de George Breitnerstraat 3 is een bedrijfs-

u D TZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eige-

pand met kantoor/showroom, magazijnen, garage

naar, een particuliere belegger, bij de verkoop van een bedrijfsunit van circa 120 m² aan de Twentepoort Oost-42-5. De koper is Installatiebedrijf Frans Hoek. De koopsom bedraagt € 120.000,-.

van circa 104 m² verhuurd aan een particulier. Kamphuis Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder.

Enschede u Brunel Nederland B.V. heeft in de kantoortoren gelegen aan de Hengelosestraat 555 circa 295 m² kantoorruimte op de begane grond gehuurd. De huurprijs bedraagt € 36.480,-. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, Vos Vastgoed Ondernemingen B.V., tot stand. Sahai Financiële Diensten heeft de kantoorvilla aan de Beursstraat 11 te Hengelo gekocht.

Twentevisie 03/2007

u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft

een winkelruimte aan De Heurne 14 met een oppervlakte van 90 m² verhuurd aan kinderkledingzaak Pom Pom. Huurprijs bedraagt

€ 25.000,- per jaar. De verhuurder is een particuliere belegger. u N amens CCS Cornelissen Cons. Serv. B.V. verkocht

ten Hag bedrijfsmakelaars aan de Emmastraat 119 circa 320 m² kantoor- en woonruimte aan de heer J.W. Braam tegen een koopsom van € 295.000,-. u Croon Elektrotechniek BV heeft op Bedrijvenpark

de Josink Es circa 1.500 m² nieuw te bouwen bedrijfs/kantoorruimte alsmede 36 parkeerplaatsen gehuurd. De bouw begint aan het begin van het tweede kwartaal dit jaar. Met de komst van Croon naar dit park is een eerste aanzet gegevens tot ontwikkeling van dit circa16 hectare grote park. DTZ Zadelhoff bracht de transactie tot stand namens de huurder Croon Elketrotechniek BV. u Aan de Staalsteden 25B / IJzersteden 16 is

door ten Hag bedrijfsmakelaars circa 5.600 m² expeditieruimte namens Timberland Europe B.V. verhuurd aan Norit B.V. tegen een huurprijs van € 252.000,- per jaar. u Buro Blink v.o.f. heeft 210 m² kantoorruimte

gehuurd aan de Korte Haaksbergerstraat 24c. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand. u Namens Woningcorporatie Domijn heeft DTZ

Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verhuur van een tweetal kantoorunits aan de Benninkburg aan kleine zelfstandige ondernemers. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft bemiddeld bij de ver-

huur van het object de Ruyterlaan 4 aan de Hypotheek Groep Overijssel. De huursom bedraagt € 13.125,- per jaar. u Namens de verkoper, een particuliere beleg-

ger, heeft DTZ Zadelhoff v.o.f het object aan >

51

vastgoed | transacties

de Bentrotstraat 15 verkocht aan Harderij en Slijperij Sebo ten Cate v.o.f. Het betreft hier een bedrijfspand bestaande uit 1.500 m² bedrijfsruimte inclusief kantoorruimte op een kavel van circa 4.400 m². De koopsom bedraagt naar verluidt € 330.000,-. u Plaggemars makelaars heeft namens van Merksteijn

B.V een winkelruimte aan de van Loenshof 27 aangehuurd. De oppervlakte bedraagt circa 200 m². De huurprijs is niet bekend gemaakt.

toor namens de heer H.A. Lesscher aan Batterij & Accu Specialist t.b.v. de exploitatie van een bedrijf in accu’s en batterijen, tegen een huurprijs van € 23.500,- per jaar.

u Levite Makelaars B.V. verhuurde namens de eigeu Aan de Drienerstraat ong. verkocht ten Hag

bedrijfsmakelaars 90 m² winkelruimte namens Planoform Grondexploitatie B.V. aan Dorman Holding Beheer B.V. tegen een koopsom van € 159.000,-. u DTZ Zadelhoff heeft namens de verhuurder, een par-

u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, een

particuliere belegger, circa 716 m² bedrijfsruimte verhuurd aan het Schuttersveld 52. De huurder is Carglass BV. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Haaksbergen u Opstallen, kantoor, opslag, silo en oude weegbrug aan de Parallelweg 4 zijn door ten Hag bedrijfsmakelaars namens Woningstichting Lucht en Licht aangekocht van ForFarmers u.a. voor een koopsom van € 425.000,-.

ticuliere belegger, bemiddeld bij de verhuur van het kantoorgebouw gelegen aan Demmersweg 92 met een oppervlakte van 770 aan Notariskantoor Km. De huurprijs bedraaagt € 100.000,-. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, een

particuliere belegger, circa 3.650 m² bedrijfsruimte tijdelijk verhuurd aan de Saffierstraat 18. De huurder is Veurink Transport BV. De huurprijs is niet bekend gemaakt. u Aan de Hazelaarweg 60 verhuurde ten Hag

Hengelo u Sahai Financiële Diensten heeft de kantoorvilla met een oppervlakte van 420 m² aan de Beursstraat 11 gekocht. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de koper tot stand. Pieter Lem Makelaars trad op namens de verkoper. u DTZ Zadelhoff heeft namens de verhuurder, een

particuliere belegger, bemiddeld bij de verhuur van circa 317 vierkante meters op de eerste verdieping van het kantoorgebouw aan de Demmersweg 88 aan Felix Schoeller Papier CV. De huurprijs werd niet bekend gemaakt. u ten Hag bedrijfsmakelaars heeft ² namens een

belegger (Jansen de Jong Vastgoed) aan de David Ricardostraat ong. een bedrijfsunit met een oppervlakte van 105 m verkocht aan Zuntrade tegen een koopsom van € 116.000,-. u Aan de Josef Haydnlaan 54-56 is circa 170 m² win-

kelruimte verkocht aan HBS Ons Belang. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de verkoper. Met deze transacties is een bedrag gemoeid van € 160.000,-.

bedrijfsmakelaars circa 110 m² winkelruimte namens de heer J.H.A. Scholten aan Chiropractie Hengelo t.b.v. de uitoefening van een bedrijf in Chiropractie tegen een huurprijs van € 13.800,- per jaar. u Aan de David Ricardostraat 9-9 is per 1 circa 227

m² bedrijfsruimte met circa 61 m² kantoorruimte verhuurd aan TAC Vastgoed B.V. Met deze transactie is een huurprijs gemoeid van € 19.500,-. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder.

Torenlaan 42 circa 325 m² bedrijfsruimte met kan-

naar een winkelruimte van 120 m² gelegen aan de Grotestraat 230 aan een bloemisterij. De huurprijs bedraagt € 18.000,- per jaar. Oldenzaal u A an de Eekboerstraat 65 heeft Uniek Bedrijfsmakelaars namens een particulier belegger circa 3.700 m² winkelruimte, welke voor 10 jaar is verhuurd, verkocht aan een particulier belegger. u Aan de Textielstraat zijn afgelopen halfjaar

negen nieuwbouw bedrijfsunits verkocht door bemiddeling van Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars. De koopsommen variëren van € 99.900,- tot € 113.500,-. Vriezenveen u T akko Nederland B.V heeft 400 m² winkelruimte gehuurd aan het Westeinde voor € 47.500,- per jaar. Uniek makelaars bemiddelde namens de huurder. Plaggemars makelaars trad op namens de verhuurder Wierden u Plaggemars makelaars heeft namens de eigenaar aan de Stationstraat 5 winkelruimte met een oppervlakte van 200 m² verhuurd aan Kapsalon Petra van den Burg. De huurprijs bedraagt € 25.000,- per jaar. u Takko Nederland B.V heeft 350 m² winkelruimte

u DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar,

een particuliere belegger, bij de verhuur van circa 280 m² bedrijfsruimte aan de Doesburgstraat 11. De huurder is Tijdhof Persmatrijzen BV. De huurprijs bedraagt € 15.000,- per jaar.

gehuurd aan de Marktstraat 4 voor € 42.500,per jaar. Uniek makelaars bemiddelde namens de huurder. Plaggemars makelaars trad op voor de verhuurder. u Uniek Makelaars heeft namens een particu-

Nijverdal u Levite Makelaars B.V. verkocht namens de eigenaar een bedrijfsunit van 1010 m² met kantoorruimte van 124 m² aan de Fuutweg/Louis Braillestraat aan een bedrijf dat handelt in boten en overige watersportartikelen. De koopprijs bedraagt € 806.000,- v.o.n. u Aan de Bergsweg 47 heeft ten Hag bedrijfsmake-

u Ten Hag bedrijfsmakelaars verhuurde aan de

heren H.A. Oogink en H.G. Oogink collegiaal met TML Makelaars verhuurd aan NGUp Service B.V. tegen een huurprijs van € 66.825,- per jaar.

laars circa 1.100 m² bedrijfshal met opslagruimte, kantoorruimte en inpandig woonhuis namens de

liere belegger circa 360 m² winkelruimte aan de Marktstraat 4A & 4B verhuurd aan Takko Fashion. Het betreft hier een nieuwbouw winkelruimte deel uitmakende van het Forum te Wierden. u Plaggemars makelaars heeft namens een particulie-

re belegger het bedrijfspand aan de Industrieweg 9 verhuurd aan Beheersmaatschappij R. Klein B.V . De oppervlakte van het pand bedraagt circa 350 m². u Plaggemars makelaars heeft namens de woning-

stichting SWWE de winkelruimte aan de Tolgaarde 15 verkocht aan een particuliere belegger. Het pand is circa 250 m² groot.

Renpart Vastgoed Holding VI B.V. heeft DIT object aan de Planthofsweg 45 te Almelo gekocht.

Twentevisie 03/2007

Rijssen u Uniek bedrijfsmakelaars heeft namens een particuliere belegger aan de Spinnerstraat een bedrijfshal van circa 425 m², c.q. kantoor- en opslagruimte van circa 580 m² verhuurd aan Jadi Bedrijfsvloeren BV. De huur bedraagt € 36.000,- per jaar. ■

53

IKT Visie op…

Exposure

Oude Wolbers is een 70 eigenzinnige bouwer

Wim de Ridder zei onlangs tijdens een IKT-bijeenkomst dat investeerders hun geld alleen in regionale clusters van bedrijven steken als deze hebben laten zien dat ze de beste zijn in een bepaalde doorbraaktechnologie. Het gaat er dus niet alleen om de beste te zijn, maar de buitenwacht moet dat ook weten. Twente moet laten zien wat hier gebeurt en waarin het succesvol is. Dat geldt niet alleen voor investeringen in hightech clusters, maar ook voor wat minder geavanceerde bedrijven en kennisinstellingen. We hebben tijdens een ‘bedrijfsbezoek’ kunnen zien dat de Universiteit Twente op een aantal gebieden wereldklasse is en dat Twente - zeker op het gebied van de nanotechnologie - ook qua commercialisatiekansen een enorme potentie heeft. Helaas blijft die kennis beperkt tot een selecte groep van insiders. Het lijkt er wel op alsof we de Twentse bescheidenheid tot een cultus hebben verheven met ‘doe maar gewoon, dan doe ie gek genoeg’ als lijfspreuk. Er zijn mensen die dat gebrek aan exposure wijten aan een te passieve regionale pers. Dat kan ook een rol spelen, maar journalisten moeten wel gevoed worden met informatie. Veel Twentse bedrijven steken amper energie in regionale publiciteit omdat de meeste klanten buiten de regio (of in het buitenland) zitten. Maar dan wordt echter vergeten wat de exposure richting arbeidsmarkt is en – wat nog belangrijker – de uitstraling van Twente als geheel. Er was een tijd dat de Universiteit Twente ook in de publiciteit uitstraalde dat het een ondernemende universiteit was; dat het samenwerkte met het bedrijfsleven en dat er daar bijzonder onderzoek werd gedaan. Die samenwerking is in de afgelopen jaren mogelijk nog inniger geworden en de kwaliteit van het onderzoek nog hoger, maar je hoort er alleen zo weinig meer over. Niet in de regio en zeker niet in de rest van Nederland. Het bovenstaande geldt ook voor de Saxion Hogeschool en het ROC. Slechts een enkeling weet dat de samenwerking tussen het HBO en MBO nergens zo goed is als in Twente en dat de technische afdelingen van het ROC als enige in Nederland groeien.

Scope en IKT Nieuws 71

We zijn goed bezig in Twente, maar als niemand dat weet, krijgen we ook niet de erkenning (en daarmee het geld) dat we verdienen en nodig hebben!

Wim de Ridder pleit 62 voor hightech clusters Mesa+ en T-Xchange als 64 basis voor de toekomst Raften in het Hulsbeek 66 Trivium laat ouderen 69 zelfstandig blijven

Twenteagenda 72

Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

www.ikt.nl

| Twentevisie | Jaargang 19 | Nummer 3 | Maart 2007 |

Investeerders z u l l e n

In clusters werken voor

ontwikkelingen gaan bepalen

toekomstige markten zullen concentreren. We zullen onze sterke punten moeten verbinden met de marktkansen in de toekomst en daar al onze energie op moeten inzetten.” We doen momenteel meer aan de verbetering van bekende ‘nieuwe’ technologieën dan aan het bekijken welke producten in de toekomst mogelijk zijn. “Door het centraal stellen van concrete producten worden marktgebieden met een internationale dimensie zichtbaar en daar kunnen we ons als regio op richten. Dat betekent innovatie op productniveau, gericht op een markt die zich zal ontwikkelen.” Dit kunnen individuele bedrijven niet meer alleen. Ze hebben niet de mankracht én niet de specialismen, die nodig zijn voor deze complexe ontwikkelingen. Volgens Wim de Ridder zullen alleen clusters van bedrijven toekomst hebben. De clusters moeten – samen met de wetenschappers – producten identificeren en daar samen de schouders onder zetten.

62

Open innovatie “Natuurlijk zullen bestaande bedrijven trachten om deze nieuwe producten voor de wereldmarkt zelf te ontwikkelen en te produceren, maar er zal in veel meer gevallen sprake zijn van nieuwe bedrijven of conglomeraten van bedrijven die zich hebben gespecialiseerd op doorbraaktechnologieën. Dat laatste komt doordat een bestaand bedrijf zich veel moeilijker kan aanpassen aan nieuwe structuren.” Daar liggen, volgens De Ridder, kansen voor de kleinere Twentse hightech bedrijven. Zij zullen de handen letterlijk ineen moeten slaan om samen te werken aan de producten van de toekomst. Een dergelijke aanpak kan alleen succesvol zijn als er sprake is van open innovatie, waarbij concurrenten – op basis van vertrouwen – doelgericht de handen ineen slaan. Vreemd genoeg wordt dit momenteel door de Europese concurrentieregels ontmoedigd. ‘Taakafbakening binnen één marktgebied mag niet. Dat heeft de bouwfraude ons wel geleerd.” Bij de kleine (Twentse) bedrijven zal dat zo’n vaart niet lopen, maar als ze groter worden en samen een onevenredig sterke marktpositie gaan innemen, komt ‘Brussel’ om de hoek kijken.

Innovatieve maakindustrie

Wim de Ridder: “Twente moet vooral (ook) naar Duitsland kijken!”

De lezing van Wim de Ridder tijdens een bijeenkomst van de Industriële Kring Twente sloot aan de ene kant naadloos aan bij de eerder gepresenteerde Twentse Innovatieroute. Aan de andere kant ging hij veel fundamenteler in op de vraag hoe en op welke gebieden Twente - en met name het Twentse bedrijfsleven - moet gaan werken aan de versterking van de eigen internationale positie. Die meer fundamentele kijk op ‘onze toekomst ‘ is niet verwonderlijk. Wim de Ridder is – naast directeur van de Stichting Maatschappij en Onderneming (SMO) ook hoogleraar Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente. Vanuit die laatste functie houdt hij zich vooral bezig met de manier waarop onderzoeksinstellingen als

de UT en het bedrijfsleven samen kunnen inspelen op toekomstige technologische ontwikkelingen. Zijn credo daarbij is: ‘vooruitzien is regeren’. En dat vooruitzien heeft vooral betrekking op de internationale marktkansen die door nieuwe technologieën worden geschapen. (door Niko Wind)

Erg verrassend is, volgens hem, onze toekomst niet. “We weten al heel veel en we weten ook wanneer welke technologie echt zal doorbreken. En met een beetje fantasie – en vooral nuchter verstand – kunnen we ook zien op welke markten die nieuwe ontwikkelingen zich als eerste

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

“Als je naar Twente kijkt en de historische kracht van het gebied in aanmerking neemt, kom je automatisch bij de maakindustrie terecht. Als je bekijkt wat we kunnen en wat de mogelijkheden zijn, dan is Duitsland ineens heel dicht bij.” Op het oog lijkt dat vreemd, want in Twente wordt veel naar het westen gekeken. “De machinebouw wordt nog steeds voor een flink deel beheerst door Duitsers en om de grote kansen in de automobielindustrie te kunnen grijpen, zullen we toch echt naar Duitsland moeten kijken.” Om reden van milieu en energie zal er in de automotive enorm veel gaan veranderen. Na de tussenstap van de hybride auto zal over 20 jaar de waterstoftechnologie in volle hevigheid de markt veroveren. Wim de Ridder verwacht dat de ontwikkeling van deze motoren (en de randapparatuur) niet door de automobielindustrie ter hand zal worden genomen. Zij zullen misschien volgend zijn, maar de feitelijke ontwikkeling en productie komt in handen van nieuwe conglomeraten van bedrijven. Zo gaat het in ieder geval bij veel doorbraakinnovaties. “Twente is sterk in de automotive en we hebben veel ontwikkelkennis in huis. Dus waarom niet?”

www.ikt.nl

Een tweede ontwikkeling heeft betrekking op de productieautomatisering. De nieuwe generatie robots kondigt zich aan, over een jaar of tien veroveren de smartrobots de markt. Volgens Wim de Ridder een tweede gouden kans, omdat dit nu juist iets is voor de wolk van mechatronica-bedrijven die de regio rijk is. “Dan moet die wolk uiteraard - samen met de onderzoekers - samentrekken tot een cluster en zullen de oude scheidslijnen en tegenstellingen moeten verdwijnen.” Het binnen de Innovatieroute opererende Ignation-project is daarvoor een mooie aanzet.

Innovatieve geneeskunde Wim de Ridder verwacht ook veel technologische veranderingen in de gezondheidszorg. Er staat veel meer op stapel dan de virtuele operatiekamer waarin chirurgen op virtuele patiënten kunnen oefenen. “We kunnen als het ware in Twente het ziekenhuis van de toekomst bouwen. In de gezondheidszorg zelf heeft men daar geen tijd en aandacht voor. Daar zal men nog vele jaren lang bezig blijven om de alledaagse problemen het hoofd te bieden.” In een schema (opgesteld door prof. William Halal van de George Washington University) liet Wim de Ridder tijdens zijn diesrede eind november 2006 zien wanneer bepaalde technologieën tot volle wasdom zullen komen en welke marktwaarde die technologie dan al vertegenwoordigen. Voor de hybride auto verwacht hij de doorbraak rond 2012; het vakgebied van de telemedicine exploreert rond 2015 en zal eveneens een zeer grote marktwaarde vertegenwoordigen. De inbreng van de nanotechnologie is, volgens hem, onbetwistbaar. “We zullen toegroeien naar een situatie dat we op moleculair-niveau kunnen gaan produceren. Productkansen zijn er veel, maar voor de commercialisering ervan zal ook hier clustervorming noodzakelijk zijn. ”Wat momenteel op de UT rond MESA+ gebeurt, is een ideale voedingsbodem voor dit soort ontwikkelingen: een grote wolk van kleine bedrijven, die samen met wetenschappers op één locatie werken.” Nano zorgt voor een zeer groot marktpotentieel; dat na 2015 tot wasdom zal komen. De onderzoekers verwachten dat in dat jaar in 30% van alle consumentenproducten elementen van deze technologie te vinden zullen zijn. De smartrobots, ook een gebied waarop Twente zich kan (of moet) richten, volgen rond 2020.

Financiering Wim de Ridder verwacht ook rond de financiering van doorbraaktechnologieën een breuk met het verleden. “Het zullen vooral de venture capitalists zijn die hierop inspelen. Zij kiezen een cluster van producten en een regio waarvan zij verwachten dat een daar gevestigd conglomeraat succesvol zal zijn.” Clustervorming is dus niet alleen noodzakelijk om tot nieuwe producten met wereldmarktpotentie te komen, maar ook om voldoende geld bijeen te krijgen om deze ontwikkeling mogelijk te maken. “De overheden mogen in de beginfase een aanjaagfunctie hebben; het ‘grote geld’ zal de doorslag geven. En dat zullen we alleen kunnen binnenhalen als we op een gespecialiseerd terrein – internationaal gezien – koploper zijn én als we dat in een hecht cluster hebben verankerd.” De samenwerking tussen het innoverende bedrijfsleven en de UT is daarbij, volgens Wim de Ridder, onontbeerlijk. De schotten tussen deze twee werelden moeten, met het oog op deze toekomst, zo snel mogelijk worden afgebouwd!” ■

63

Internationale topinstituten van d e U T

Mesa+ en T-Xchange als

willen samenwerken met het bedrijfsleven

basis voor de toekomst gezinnen, waarvan de kleinsten met limonade en (computer)spelletjes zoet gehouden moeten worden. Het laboratorium van Dick Arnold is een ideale mix tussen wetenschap en toepassing. Dat blijkt ook uit de financiering: 3 miljoen euro van het rijk voor wetenschappelijk onderzoek en - naast de bijdragen van de andere partners en de opdrachtgevers - binnenkort een forse jaarlijkse bijdrage vanuit de Twentse innovatieroute.

Een miljoenste millimeter De bedragen voor T-Xchange vallen in het niet bij de jaarlijkse ’omzet’ van 400 miljoen euro (waarvan veel uit de aardgasbaten) van Mesa+; het UT-instituut dat zich richt op een van de speerpunttechnologieën van de toekomst: de nanotechnologie. Een forse club van zo’n 400 medewerkers, die onder het toeziend oog van wetenschappelijk directeur prof. Dave Blank, bezig op gebieden die voor het menselijk oog niet zichtbaar zijn. Hij is zelf vooral betrokken bij onderzoek naar nieuwe materialen. “Als we afdalen tot afmetingen van enkele nanometers (een miljoenste millimeter) krijgen materialen plots compleet andere eigenschappen. Ondoorzichtige stoffen worden transparant; andere blijken een fraaie kleur te hebben.” Ook voor het onderzoek is totaal nieuwe apparatuur ontwikkeld zoals de atoomkraakmicroscoop en fijne tasters, die op atomaire schaal oneffenheden op oppervlakten kunnen waarnemen. In de T-Xchange Cell werken met de virtuele werkelijkheid.

Als de enorme opkomst bij de jaarlijkse gemeenschappelijke bijeenkomst van de Industriële Kring Twente en de Technologie Kring Twente op de Universiteit Twente een graad is voor de honger naar innovatie binnen het Twentse bedrijfsleven, dan is de industriële toekomst van onze regio verzekerd. Dick Arnold toonde in zijn T-Xchange Cell de kansen die virtual reality biedt bij het ontwikkelen van producten en leefomgevingen. Bij Mesa+ voerde prof. Dave Blank zijn gehoor naar de wereld op nanoschaal en lichtte hij een tipje op van de schier onbegrensde mogelijkheden van deze doorbraak technologie. Het lab van Dick Arnold is uniek in de wereld en Dave Blank’s Mesa+ is internationaal gezien één van de koplopers in deze techniek van de toekomst.

(door Niko Wind)

De mogelijkheden van de T-Xchange Cell (opgezet door de UT en Thales en met Saxion als mogelijke derde partner) waren verrassend, maar na de uitleg van Dick Arnold zeer begrijpelijk. “Het gaat bij productontwikkeling niet meer om de technische mogelijkheden, maar om het beleven. Het gaat om veiligheidsgevoel en comfort. Hoe beleeft de klant of de omgeving de nieuwe producten en plannen? Om dat te ontdekken zijn beelden nodig, want met beelden kan men een toekomstige werkelijkheid veel beter ervaren én men kan zijn wensen en ideeën beter overbrengen.”

Gaming Dick Arnold sprak over een driehoek met creativiteit, innovatie en marktwaarde op de punten. “De weg van creativiteit naar inno-

vatie wordt gevormd door de visualisering. En dat geldt ook alle brainstorm-sessies. Als iets in een beeld is ‘vertaald’, kan men veel beter zien wat iemand bedoelt en wordt pas echt duidelijk wat de consequenties zijn.” De weg van innovatie naar marktwaarde wordt gevormd door gaming: spelen met de mogelijkheden en alternatieven, waardoor ideeën in een virtuele omgeving kunnen worden getest. Dat kan door de ontwikkelaars zelf, maar vooral ook door de toekomstige gebruikers. Het mooie van de T-Xchange Cell is dat al deze elementen aanwezig zijn, waardoor het bij uitstek geschikt is om ideeën te vertalen naar producten of oplossingen die aansluiten op de belevingswereld van de doelgroep of hen een maximaal gebruiksgemak bieden. Dat de T-Xchange Cell nu, nog geen anderhalf jaar na de opening, zijn nut bewijst blijkt uit de projecten die nu al in het lab worden uitgevoerd. Indes ontwierp met behulp van virtual reality een nieuw type rolstoel/winkelwagen. Het model werd in de virtuele wereld een aantal keren getest en gewijzigd, waardoor de doelgroep zich er optimaal mee kan voortbewegen in de (virtuele) winkelomgeving. Gezien dit type oplossingen zullen Indes en Axis in de nabije toekomst vrijwel zeker als participant tot T-Xchange toetreden. Ook binnen de stadsontwikkeling en bijvoorbeeld de beveiliging van bedrijventerreinen blijkt virtual reality een ideaal hulpmiddel te zijn om – zonder fysiek bezig te zijn – de optimale situatie te bereiken. Het gaat daarbij vooral ook om de details zoals het schuiven van bomen en struiken en het verleggen van voetpaden en wegen. De toekomstige bewoners zijn essentieel voor het ontwikkelen van een nieuwe leefomgeving. Dat betekent dat Dick Arnold niet alleen planologen en bouwers in zijn lab krijgt, maar ook hele


Toepassingen De wereld op nanoschaal is voor de leek al even raadselachtig als de toepassingsmogelijkheden. Dave Blank sprak over het knippen van

www.ikt.nl

stukjes proteïne uit de DNA-moleculen van Parkinson-patienten, over het kijken in cellen en over laboratoria op een chip voor chemische en medische toepassingen. “Er zijn naaldjes op nanoschaal, die door de capillaire werking automatisch bloed uit de huid zuigen. In het daar achter gelegen miniatuur laboratorium kunnen de concentraties van verschillende stoffen (waaronder suiker) in het bloed worden gemeten. De waarden worden weer doorgegevens aan een doseerapparaat ” Naast minisensoren om te meten, komen er bijzondere vormen om medicijnen toe te dienen; vanuit de kleding of een band om het lichaam. Met nano kun je je lichaam voor de gek houden, maar ook de natuur naar je hand zetten. Nu al wordt er gewerkt aan zelfreinigende kleding. We spuiten nanodruppeltjes op de voorruiten van onze auto’s en de nieuwe generatie inhalers voor onder meer astmapatiënten hebben als basis een ‘zeefje’ met exact even grote nanogaatjes, waardoor de werkzame stof (in exact gelijke druppeltjes) op de juiste plaats in de luchtwegen komt. Veel van de tientallen promovendi binnen Mesa+ zijn tegelijkertijd bezig met het opzetten van een eigen bedrijf. Het zijn echte hightech starters met producten en technieken die in de toekomst mogelijk geschikt kunnen zijn om er een wereldmarkt mee te veroveren. De nieuw op te zetten Micro Systeem Technologie Fabriek (een project binnen de Twentse Innovatieroute) kan helpen om een brug te slaan tussen de wetenschap en het bedrijfsleven. Dave Blank is blij met deze ontwikkeling, want één ding is voor hem zeker. “Nano komt overal en als we in Twente iets willen, zullen we op zoveel mogelijk facetten van dit terrein voorop moeten blijven lopen in onderzoek én commercialisering.” ■

65

Dave Blank onderzoekt materialen op nanoschaal.

Tjitte Dijkstra wil to e r i s m e

Raften en bergbeklimmen

i n Tw e n t e e x t ra i m p u l s g e v e n

in Twente Veilig en realistisch Als grondlegger van Outdoor Challenge Park weet hij als geen ander dat het gaat om het ontdekken van uitdagende belevenissen. “In het nieuwe outdoor-concept zal iedereen zijn eigen uitdaging kunnen bepalen. Dit geldt voor kinderen, senioren en alles wat daar tussenin zit. Met andere woorden, van 8 tot 80! Het wordt geen topsportcentrum, maar een omgeving waar jong en oud, individueel of in groepsverband, de kans wordt geboden om op avontuur te gaan. Kracht, lenigheid en uithoudingsvermogen spelen hierbij geen belangrijke rol. Het gaat vooral om een avontuurlijke, gezonde en groene instelling. Het concept is zo ontwikkeld dat iedereen elke keer een nieuwe uitdaging kan zoeken. Hierdoor verwacht Tjitte dat bezoekers - als ze gegrepen worden door het avontuur - steeds weer zullen terugkeren. “Het gaat om het opbouwen van een duurzame klantrelatie!” De attractie moet de bezoeker niet vermaken, maar de bezoeker vermaakt zichzelf met behulp van de attractie. Een kind speelt met de bal en niet andersom; op papier bijna hetzelfde, maar in werkelijkheid een wereld van verschil. Een veilige en realistische belevenis staat dan ook centraal. Bergbeklimmen en abseilen gebeuren uiteraard alleen gezekerd en als er in de wildwaterbaan iets mis gaat, worden met één druk op de knop de pompen stilgezet. De stroming wordt namelijk niet veroorzaakt door de zwaartekracht, maar door een stelsel van krachtige pompen. “Het wordt de eerste horizontale wildwaterbaan in Europa,” vertelt hij trots. De pompen zijn uiteraard nog niet besteld, maar hij weet al exact wat hij wil hebben en hoe een en ander moet werken. De baan ligt er in feite al: een 250 meter lange ringvaart rond een eilandje op een vergeten plek in het Hulsbeek. In het nieuwe visieplan van de Regio Twente is deze plek al wel als bijzonder geschikt aangemerkt voor het nieuwe park. “De natuurgetrouwe rotswand moet uiteraard nog gebouwd worden, maar op de maquette ziet deze er al heel indrukwekkend uit.”

dat een perfecte manier om Twente als toeristisch gebied op de kaart te zetten. “Promotie op de vakantiebeurs is prima, maar je moet dan wel iets bijzonders bieden om ook (jonge) gezinnen naar de regio te trekken. Daarmee red je het niet met alleen fiets- en wandelroutes, paasvuren en midwinterhoorns. De huidige mens wil - naast genieten van de natuur en de cultuur - vooral ook avontuur ruiken, proeven en beleven. Ze willen minder vermaakt worden, maar zichzelf kunnen vermaken!”

Geen pretpark De wildwaterbaan wordt zeker geen pretpark, waar men voor een vaste toegangsprijs lang in de rij moet staan om een attractie te bezoeken. Geen massatoerisme, met parkeerwachters die het autoverkeer in goede banen moeten zien te leiden en geen files bij de toegangswegen tot het Hulsbeek. Ook geen frietkramen en suikerspinnen, maar een ‘natuurlijk’ terras om terug te kunnen kijken op een unieke belevenis en alvast te denken over andere routes en nieuwe uitdagingen. En dus, als het aan Tjitte ligt, een volgende keer weer terug te komen. Tjitte heeft kwaliteit en service hoog in het vaandel. Een bezoek aan het Hulsbeek moet aan alle verwachtingen voldoen. Je krijgt maar één keer de kans een goede indruk te maken. Zo hoeven bezoekers niet in de rij te staan. Ze kunnen via een speciale website hun eigen bezoek reserveren. “Dan ligt er op de afgesproken tijd ook een boot voor je klaar om jezelf - figuurlijk - te laten onderdompelen in de geneugten van een echte wildwaterbaan in het hart van Twente.” Hoewel iedereen - na afspraak - welkom is, zullen kinderen en pubers het park niet zonder begeleiding van een meerderjarige kunnen bezoeken. Deze werkwijze wordt in Engeland toegepast en blijkt een goede zet om ongeregeldheden te voorkomen. De bezoekers moeten zich boven alles veilig voelen. Hen kunnen aanspreken op verantwoordelijkheden is hierin een belangrijke schakel.

Toekomst Ingepast in de natuur Tjitte Dijkstra: “Uitdagingen op ieder niveau.”

Het binnenlandse toerisme in Nederland is vorig jaar met 3% gestegen. In Twente en de Achterhoek bleef de teller echter op nul staan. Het Twentse Bureau voor Toerisme (TBT) wil met promotionele activiteiten meer vakantiegangers naar Twente trekken. Tjitte Dijkstra bekijkt de problematiek vanaf de andere kant. “We moeten ook de aantrekkelijkheid vergroten en speciale, natuurgerelateerde attracties bouwen, waar iedereen de kans krijgt om - op eigen niveau - de mooie natuur van Twente op uitdagende wijze te beleven.” Twente moet zich verkopen met waar ze van nature sterk in is: eigentijds, groen, gezond en uitdagend. Zijn plan voor een nieuw outdoorconcept in het Hulsbeek past naadloos in die filosofie: een wildwaterbaan, een klimrots en een grottenstelsel met steeds nieuwe uitdagingen. Op papier is de realisatie van zijn nieuwe concept klaar; het businessplan is sluitend en de gemeente, provincie en Regio Twente zijn enthousiast. Nu het geld nog.

(door Niko Wind)

Als je zijn plan bekijkt, gaan je gedachten in eerste instantie uit naar die bedrijfstrainingen in de Ardennen. Managers, die hun driedelig grijs hebben moeten verwisselen voor een sportoutfit om ondergedompeld te worden in het groepsgebeuren, waar iedereen dezelfde hindernissen moet overwinnen. Het resultaat van deze ‘survivals’ is in veel gevallen een combinatie van saamhorigheid en ziekteverzuim door blessures. Als het aan Tjitte Dijkstra ligt, wordt dat in Twente compleet anders. Als je hem hoort praten, is hij een combinatie van sportleraar, natuurliefhebber, filosoof en niet in de laatste plaats ondernemer; een Fries met een groot Twents hart. In zijn ‘belofte’ schrijft hij over de vier elementen (water, lucht, aarde en vuur) als decor voor uitdagende activiteiten op niveau en over de ‘Dutch Mountains’, een terrein van 10.000 m2 in het Hulsbeek, waar typische bergsporten als raften, kajakken, klettersteigen en caving (het afdalen in grottenstelsels) op een laagdrempelige en zeer realistische wijze kunnen worden beoefend. Uiteraard in combinatie met misschien wat minder tot de verbeelding sprekende, maar zeker zo aantrekkelijke outdoor-activiteiten als mountainbiking, gps-tochten, kanovaren en skaten in de andere delen van het Hulsbeek.


Opvallend is dat een omgeving een allesbepalende rol speelt in het plan. Bezoekers zullen de faciliteiten niet van echt kunnen onderscheiden. Het nieuwe park houdt daarmee nadrukkelijk rekening met de verhoudingen en uitgangspunten van het Hulsbeek. Tjitte wil de kwaliteiten en kracht van het bestaande groene landschap behouden en als het even kan versterken.

Bedrijven en particulieren In combinatie met het huidige Outdoor Challenge Park biedt het nieuwe concept Twente een publiekstrekker van formaat. Naast groepstrainingen, teambuilding en bedrijfsuitjes voor bedrijven en instellingen wordt de combinatie van beide parken vooral een attractie voor jong en oud, voor hele gezinnen die een actief en uitdagend dagje in het groene Twente willen doorbrengen. “Door de week kunnen we groepen onderbrengen, maar in de weekends en vakanties gaat het ons vooral om de toerist. Van binnen én van buiten Twente. Uit onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn om voor een bijzonder dagje uit 1⁄2 uur te rijden. Binnen deze straal wonen circa 16 miljoen mensen!” Een mooie doelgroep die, als het aan Tjitte ligt, de ‘Twentse Alpen’ binnen handbereik krijgt. Volgens Tjitte is

www.ikt.nl

De plannen van Tjitte zien er goed uit. Hij heeft bij de ontwikkeling van het concept steun gehad van een flink aantal deskundige organisaties. Er zijn zelfs al meerdere modellen gebouwd. Eentje zelfs met een schaal van 1 op 10. Hierop zijn het laatste jaar al een aantal testen uitgevoerd. De plannen van Tjitte passen naadloos in de integrale visie van het Hulsbeek en de totale gebiedsontwikkeling in Noord-Oost Twente. “We zoeken nog naar investeerders die samen met ons iets unieks in Twente willen neerzetten.” Ook nodigt Tjitte de diverse overheden uit zich voor het plan garant te stellen; een publiek-private samenwerkingsvorm waar hij in het verleden al goede ervaringen mee heeft opgedaan. Als het hier lukt, is het concept over de hele wereld te realiseren. Je hebt immers geen echte bergen nodig, die bouwen we zelf. Het gaat dus niet ten koste van kwetsbare natuur, maar biedt juist de gelegenheid deze op uitdagende en veilige manier te beleven, zonder ze te beschadigen; een behoefte die in de toekomst zeker zal groeien. Dat zijn plannen echt serieus worden genomen blijkt wel uit de steun van Oost NV bij het zoeken naar investeerders. “Het is bij mijn weten het eerste toeristische project waar Oost NV zich mee bemoeit. Maar zij blijken het met mij eens te zijn dat deze vorm van toerisme een wezenlijke bijdrage aan de Twentse economie kan leveren.” ■

67

Tr i v i u m b o u w t voor de toekomst van de zorg

Oud worden en zelfstandig blijven 69 Hans Bonté: "’t Dijkhuis is een fraai voorbeeld van het woonzorgcomplex van de toekomst."

De Trivium zorggroep Twente (die inmiddels een bestuurlijke fusie is aangegaan met MeulenbeltZorg uit Almelo) opent in april van dit jaar een bijzonder zorgcomplex in Borne. Leden van IKT Hengelo e.o. kregen een warm onthaal en een interessante rondleiding door de voorzitter van de Raad van Bestuur Gerard van Marle en controller Hans Bonté. De deelnemers keken hun ogen uit, maar wilden - hoe mooi het ook wordt - toch graag nog vele jaren thuis blijven. Maar men was het er wel over eens dat, mocht men aangewezen zijn op verpleeghuiszorg, dat men dan graag voor het Trivium complex zou kiezen. De aanwezigheid van zo veel ondernemers klinkt misschien vreemd, maar ook in de zorg gaat het meer en meer om kwaliteit en efficiency. Het blijft echter ondernemen met handboeien om, want het aantal regels en circulaires is nog steeds ontzagwekkend groot. (door Niko Wind)

Op de plaats van het afgebroken oude verzorgingshuis ’t Dijkhuis is de laatste jaren hard gewerkt aan een groot, nieuw gezondheidszorgcomplex dat onderdak biedt aan een veelvoud van voorzieningen. ’t Dijkhuis is een combinatie van een verpleeghuis met 98 plaatsen en 107 appartementen, 94 daarvan worden door Woonbeheer Borne gebouwd en verhuurd. De 15 luxe appartementen zijn eigendom van Trivium en worden ook door hen verhuurd. ’t Dijkhuis is een fraai voorbeeld van het woonzorgcomplex van de toekomst. Er is gekozen voor ruimte, kleur én een sfeervolle ontmoetingsplaats voor alle bewoners. Ruime eenpersoonskamers in het verpleeghuis en appartementen met een oppervlakte van 80 en - voor de luxe versie - 100 m2.

Kleurrijk ’t Dijkhuis wordt niet alleen een 'dorp op zich', met zorg op maat voor de bewoners en voorzieningen zoals een kapsalon, een recreatiezaal,

www.ikt.nl

een fysiotherapeut, een winkeltje en een café-restaurant; het krijgt ook een centrale functie in de wijk. Iedereen kan binnenlopen voor een kopje koffie en ook de nieuw geborenen kunnen daar hun eerste inentingen krijgen. Al die voorzieningen zijn gegroepeerd rond twee met elkaar verbonden overdekte binnenplaatsen die opvallen door hun kleurgebruik. Niet het traditionele wit of zachtgroen, maar felle kleuren die vrolijkheid brengen. Het doel is duidelijk: zorgen dat ouderen zo lang mogelijk en met plezier zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven wonen. Dat de thuiszorg in Borne vanuit deze locatie wordt geregeld zal daar alleen maar toe bijdragen.

Domotica Uiteraard is bij de bouw rekening gehouden met de toekomst en dus met de mogelijkheden die de informatiemaatschappij ons zal gaan bieden: glasvezel naar alle ruimten en internetaansluitingen in alle appartementen. ’t Dijkhuis is zo volledig toegerust voor alles wat er op het gebied van ICT en zorg voor ons wordt ontwikkeld. In de aanvangsfase zal het beperkt blijven tot zaken als het bestellen van eten en het afspraken maken bij de paramedische dienstverleners en de kapper; in de nabije toekomst kan dat uitgebreid worden tot monitoring en teleconsulting.

Nieuwbouw in Hengelo Als in april de inhuizing van alle bewoners achter de rug is, wacht het management een volgend groot bouwproject: het in fases slopen en gelijktijdig herbouwen van de locatie Hengelo. “We hebben eerst alle bewoners uit Borne tijdelijk in Hengelo gehuisvest en kunnen - als die weer naar Borne zijn teruggekeerd - ons dertig jaar oude verpleeghuis vernieuwen. Dat betekent dat wij definitief afscheid nemen van de vierpersoons- kamers.” Op het terrein wordt ook een appartementengebouw neergezet. Niet geïntegreerd zoals in Borne, maar direct naast het nieuwe verpleeghuis aan de Boerhaavelaan. ■

Bouwonderneming Oude Wolbers bestaat 75 jaar

Eigenzinnige Bornse bouwer 70 Hans en Wim Oude Wolbers doen het nét iets anders dan anderen.

Hans en Wim Oude Wolbers namen in 1990 het bouwbedrijf over van hun vader en oom en hebben daarna al hun creativiteit en visie in de Bornse onderneming gestoken om er iets bijzonders van te maken. En dat ‘bijzondere’ uit zich op veel terreinen. Van hun fraaie kantoorpand dat ver weg staat van de productiehal tot en met de semi-prefab Varex-huizen, die ze overal in Nederland bouwen. De broers hebben vooral succes door de combinatie van projectontwikkeling en bouwen, waarbij ze bouwcombinaties vormen met grote en kleine collega-bedrijven; meestal langjarige samenwerkingsverbanden, die vooral zijn gestoeld op respect voor elkaar en onderling vertrouwen. Deze succesformule bracht hen als projectontwikkelaar buiten de regio en zelfs in Duitsland, waar het zaken doen én bouwen weer heel anders is. (door Niko Wind)

Oude Wolbers is met zo’n 70 medewerkers en een bouwomzet van 15 miljoen euro per jaar zeker geen grote bouwonderneming, maar speelt wél een in verhouding grote rol binnen de regionale bouwwereld. “Dat komt omdat we ons de laatste 25 jaar sterk zijn gaan richten op projectontwikkeling en op veel locaties grond hebben verworven.” Als voorbeeld noemen ze de Bornse Maten waar ze - doordat ze grond in bezit hadden - participeren in een combinatie die ongeveer de helft van de 2.700 woningen de komende jaren gaat ontwikkelen en bouwen.”

Delen en vermenigvuldigen Het gaat bij de broers Oude Wolbers in alle gemeenschappelijke bouwprojecten om meerwaarde, dus ‘als je kunt delen, kan je ook vermenigvuldigen’. Wat ze inbrengen is vooral creativiteit en op een aantal

gebieden een andere manier van bouwen. Dat laatste komt vooral tot uiting in hun Varex-huizen voor de vrije sector, die - op het metselwerk na - in prefab-onderdelen wordt aangevoerd en in feite zonder veel uren op de bouwplaats in elkaar worden gezet en binnen drie maanden na de start worden opgeleverd. De betonelementen komen van derden en alle overige prefabelementen uit de eigen timmerfabriek.

Onderhoud en 24uurs service Naast het participeren in bouwcombinaties en het bouwen van ‘eigen’ woningen, heeft Oude Wolbers zich toegelegd op onderhoud en schadeherstel. “We werken met acht andere bedrijven in Nederland samen in BouwNet. Hiermee bieden wij onze opdrachtgevers o.a. institutionele beleggers, retail en vastgoedbedrijven een landelijke dekking. ”Een speciaal opgeleide club medewerkers bemant deze 24-uurs servicedienst ook ’s avonds, in de weekenden. Tijdens de vakanties is er een ploeg paraat om ergens in den lande calamiteiten service te verlenen.

Gronau Oude Wolbers, dat letterlijk onder de rook van de Spanjaard-fabriek is ontstaan, heeft ‘iets’ met oude fabriekscomplexen en - meer in het algemeen - met binnenstedelijk ontwikkeling. “Dat is veel moeilijker dan het bouwen aan de rand van een stad, maar er is ook veel meer eer aan te behalen.” De broers hebben op menig oud en vervallen fabriekscomplex op deze wijze al veel moois gerealiseerd. Ze hebben - samen met Droste - met de aankoop van de Baumwollspinnerei in Gronau - inmiddels de eerste sprong over de grens gemaakt. Dat het daar anders gaat, wisten ze al, maar dat de burgemeester hen direct opbelde om eens te komen praten, was wel een heel bijzondere ervaring. Ook hier zal de komende jaren een nieuw stadsdeel verschijnen met een verwijzing naar de waardevolle elementen die de geschiedenis van de Baumwollspinnerei herbergt. ■


Scope Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Almelo

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Ten Vergert Advies Postbus 56 7480 AB Haaksbergen Contactpersoon: dhr. G.M. Bruggink Ook deelnemer geworden van Haaksbergen Qompany Care Hofstraat 57 7601 JD Doetinchem Contactpersoon: mevr. L.E. Roemaat-Sanders Van het Laar Advies Beekdal 19 7672 BB Vriezenveen Contactpersoon: dhr. C. Van het Laar

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980 Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected] Blijdenstein-Willink N.V. heeft de naam gewijzigd in Verosol Group B.V. Deze naamswijziging volgt op de overname van de onderneming door Verosol Holding B.V., waarin ABNAmro Participaties de meerderheid van de aandelen houdt. Alle Nederlandse activiteiten zullen worden geconcentreerd in Eibergen. De onderneming is voornemens de assemblageactiviteiten van dochter Verosol Nederland B.V. per januari 2008 vanuit Enschede over te brengen naar Eibergen.

IKT-Hengelo Numac Technical Support B.V. Aquamarijnstraat 175 7554 NR Hengelo Contactpersoon: dhr. H.J.A. Leonhart Schurink + De Haan Demmersweg 122 7556 BN Hengelo Contactpersoon: mevr. B.A.M. Schurink

De Brug, Bureau voor oplossingsgerichte Training en Coaching, heeft onlangs zijn 10-jarig bestaan gevierd. Dit jubileum was aanleiding om 30 jaar ervaring in veranderingsprocessen om te zetten in de ‘Toolbox voor veranderingen’. Hierin een selectie van technieken die in de praktijk bewezen hebben effectief te zijn (gericht op individuen en groepen). De ‘tools’ zijn opgeslagen op een USB-stick welke men kan aanvullen met eigen ‘tools’. Trumpf GbmH+Co.KG uit Ditzingen (Dld.) heeft alle aandelen van haar langjarige zakenpartner Möller Metaal B.V. uit Hengelo overgenomen. De onderneming blijft onveranderd gevestigd in Hengelo op haar huidige locatie. Als directeur is aangesteld de heer G. van der Endt.

IKT-Oldenzaal Work4happiness Toscalaan 2 7577 JK Oldenzaal Contactpersoon: mevr. M. Vaartjes

TenCate heeft definitieve goedkeuring verkregen van de Deense autoriteiten voor de overname van Roshield, een leidende onderneming op de Europese markt voor antiballistische voertuigenbepantsering en persoonlijke bescherming. Het bedrijf heeft zich ontwikkeld tot een sterke ontwerppartner voor voertuigenproducenten op het gebied van antiballistische bescherming, die toegesneden zijn op specifieke dreigingniveaus.

IKT-West-Twente Manpower B.V. Haven Noordzijde 25 7607 ER Almelo Contactpersoon: mevr. S. Lucassen

www.ikt.nl

Op 14 februari 2007 is de eerste paal geslagen voor de Scholingsboulevard Enschede, waarin het VMBO (het Stedelijk Lyceum, het Bonhoeffer College) en het MBO (het ROC van Twente) zullen worden gehuisvest. Wethouder Eric Helder gaf het startsein met de onthulling van het bouwbord. Cees Klaassen, de nieuwe directeur van de Scholingsboulevard Enschede, presenteert de nieuwe huisstijl. Het gebouwencomplex zal in augustus 2008 de deuren openen. ■

71

Twente Agenda 2007 72

Datum

Aanvang

Onderwerp

Organisatie

19 mrt. 21 mrt. 26 mrt. 28 mrt. 30 mrt. 04 apr. 18 apr. 21 apr. 24 apr. 09 mei 21 mei 31 mei 05 juni 07 juni 11 juni 13 juni 19 juni 20 juni 25 juni 28 juni 02 juli 04 juli 06 sept. 12 sept. 13 sept. 17 sept. 19 sept. 19 sept. 20 sept. 24 sept. 26 sept. 04 okt. 08 okt. 09 okt. 23 okt. 01 nov. 10 nov. 15 nov. 16 nov. 19 nov. 21 nov. 26 nov. 28 nov. 06 dec. 10 dec. 11 dec. 12 dec.

16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 11.30 uur 15.30 uur 09.30 uur 11.30 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 17.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 07.30 uur 15.30 uur 16.00 uur 17.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 18.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur

Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Jaarvergadering IKT-Almelo Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Enschede Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Klootschiettoernooi IKT-Haaksbergen Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Hengelo Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Jaarvergadering IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bedrijfsbezoek IKT-Berkelland KPMG Ontbijtbijeenkomst Bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Avondbijeenkomst IKT-Haaksbergen Jaarvergadering IKT Bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek, & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo

IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT KPMG IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT

Voor nadere informatie: IKT KPMG

tel. 053 - 484 99 80 tel. 053 - 483 25 40


commentaar jan medendorp clusters

Recommend Documents