Januari 2011 Leden Niet
Gratis
-leden
Wordt lid!
Colofon Volgens Bartjens is het verenigingsblad van de wiskundestudievereniging D ESDA en wordt uitgegeven door de commissie Bartjens.
Het algemeen bestuur van D ESDA Pim Heesterbeek Mark Coumans Thom Kraaij Iris van Veghel Maartje Geurts
(voorzitter) (secretaris) (penningmeester) (comm. int. betr.) (comm. ext. betr.)
Instituut WiNSt voor Wiskunde, Natuurkunde en Sterrenkunde Radboud Universiteit Nijmegen
Winter 2011 Vijfentwintigste jaargang Nummer 2 Commissie Margo Ermens (redactie) Rianne Florijn (redactie) Pim Heesterbeek (redactie) Joshua Moerman (redactie) Simeon Nieman (eindredactie) Bart Nikkelen (redactie) Jan Schoone (opmaak) Koos van der Vegt (opmaak) Redactieadres Volgens Bartjens p/a Wiskundestudievereniging D ESDA Heyendaalseweg 135 6525 AJ Nijmegen Giro 54 95 63 229 t.n.v. W.S.V. Desda Fax 024-3652140 E-mailadres
[email protected] Webadres http://www.desda.science.ru.nl Typografie LATEX 2ε Oplage 180 exemplaren Druk Copycenter The Print Aan dit nummer werkten mee Noud Aldenhoven, Corine Baayen, Sybren Boland, Martijn Caspers, Saskia Chambille, Aaron van den Elzen, Margo Ermens, Rianne Florijn, Pim Heesterbeek, Meike Hopman, Hanne Kause, Willem van Loon, Moniek Messink, Michiel van der Meulen, Joshua Moerman, Simeon Nieman, Bart Nikkelen, Anna Oosting, Rowan Reijtenbagh, Frank Reinders, Olivier Schnitzeler, Jan Schoone, Bas van Schriek, Tim Verheijen.
Tekening voorkant: Saskia Chambille
Redactioneeltje
Inhoudsopgave Redactioneeltje
1
Van de Voorzitter
2
Voorstelstukjes commissies
3
Oplossing Puzzel
9
door Simeon Nieman
Thom en Michiels Bingoborrel
10
Pannenkoeken-Eet-Ren-Festijn
11
Carnavalsborrel
13
Stukjes schrijven
16
Bowling
18
D ESDA’s vari´et´e-avond 2010
21
Sinterklaas 2010
23
Puzzelpagina
24
Interview met . . .
25
Oplossing puzzel
28
Gehoord en Gezien
29
Het is januari, we hebben een half jaar achter de rug. Hopelijk kan deze Volgens Bartjens een welkome afleiding bieden bij het leren van tentamens of het afwachten van de cijfers na afloop van de tentamens. Naast allerlei gebruikelijke stukjes in de voorjaarseditie, een verslag van het PER-festijn, een beschrijving van het bowlingtoernooi en een dit jaar vrij lange samenvatting van de vari´et´eavonda , is er in dit exemplaar van de Volgens Bartjens weer eens een docenteninterview te vinden, hopelijk een opmaat tot enkele artikelen met wiskundige inslag. Daarnaast zullen verscheidene commissies van D ESDA, zowel reguliere commissies als ad-hoccommissies, zich voorstellen aan de jongerejaars leden. Mocht het je desondanks als negendejaars nog altijd niet duidelijk zijn waar bijvoorbeeld de commissie Springer toe dient, dan wordt dat raadsel hopelijk ook de wereld uitgeholpen. Verder betuigt Bart, zowel oprecht als terecht, spijt voor het stukje over het schrijven van stukjes in de VB dat hij enkele jaren terug geschreven heeft. Zelfs hij is de voetnoten inmiddels moe. Tot slot nog mijn oprechte excuses aan Robin Gregoor, wiens stukje over het D ESDA-weekend in de vorige VB helaas niet gepubliceerd is. Veel leesplezier! a
Ook al heeft de beoogde auteur dit stukje vorig jaar nooit geschreven.
Volgens Bartjens—Wintereditie
1
Van de Voorzitter door Pim Heesterbeek Lief lid, een eerste semester zit er weer op. Een semester waarin je hard hebt gestudeerd, een beetje hebt gestudeerd of hebt geprobeerd te studeren maar uiteindelijk vooral flashspelletjes hebt gespeeld. Een semester waarin je weer Analyse 2 hebt gevolgd, kennis hebt gemaakt met Getallen of misschien wel juist eindelijk je masterscriptie hebt afgerond. In ieder geval een semester waarin je met een wiskundige blik de wereld hebt bekeken en meegemaakt. Met een logisch redeneervermogen en een kritische geest moet het opvallen dat er een boel dingen in de wereld niet helemaal correct of dubbel interpreteerbaar zijn. Zo staat er bij mij om de hoek al heel lang het bord dat je hieronder op de foto ziet. Ik heb altijd al eens daar willen parkeren en, wanneer het dan tot een rechtszaak komt, willen argumenteren dat ik niet daar woon. Ook meldt de verhuiswinkel op de Daalseweg dat ze verhuisd is, zonder zich er waarschijnlijk van bewust te zijn dat ze (met de extra aanname dat de verhuiswinkel iedereen verhuist die zichzelf niet verhuist) een vrij letterlijke Russell-paradox op het raam heeft gehangen. Op station Utrecht Centraal wordt het op een bordje verboden om met de fiets aan de hand te lopen. En zo vallen er nog veel meer dingen op die niet echt kloppen of raar zijn, maar toch door de meeste mensen over het hoofd worden gezien. Zijn we nu als wiskundigen in spe daarmee ook slimmer, oplettender of sneller denkend dan anderen? Misschien wel. Er bestaat geen wiskundeknobbel en dat is aangetoond ook. Wat bestaat is het verschil tussen veel hebben geoefend en iets minder hebben geoefend. Het verschil tussen slim en nog slimmer, tussen goed kunnen nadenken en nog beter kunnen nadenken.1 Zo. Nu je zelfvertrouwen weer terug is kun je vol goede moed aan de slag in het tweede semester. Lees wel eerst even de rest van deze Volgens Bartjens, hij belooft weer leuk te worden! En maak er een mooi 2011 van! Pim
1
2
Dit wil overigens niet zeggen dat andere mensen niet slim zijn, de concentratie is alleen wat lager op de alfafaculteit.
Volgens Bartjens—Wintereditie
Voorstelstukjes commissies In het eerste exemplaar van de Volgens Bartjens in het collegejaar 2010 - 2011 stonden traditiegetrouw stukjes tekst waarin het nieuwe bestuur van studievereniging D ESDA zich voorstelde. Nu is het schrijven van voorstelstukjes een buitengewoon onplezierige bezigheid. De bestuursleden hebben dan ook besloten dat dit jaar niet alleen zij deze marteling hoeven te ondergaan en dat de commissies zich ook allemaal aan de leden moeten ‘voorstellen’. Nu is een commissie geen persoon en kan zij dit niet zelf doen, maar gelukkig zijn de commissiehoofden zo vriendelijk geweest om het bestuur te plezieren en in de pen te klimmen. Het resultaat hiervan kun je terugvinden in dit exemplaar van de Volgens Bartjens of in het volgende exemplaar. Om te voorkomen dat jullie naar dergelijke stukjes moeten zoeken, staan ze bovendien hieronder bij elkaar weergegeven. Mocht je na het lezen van een van deze stukjes lid van een van de commissies willen worden of er nog vragen over hebben, dan kun je altijd de schrijver van het stukje aanschieten. Een andere mogelijkheid is dat je op de D ESDA-site zoekt wie er verder in die commissie zitten en een van hen probeert te spreken.
Commissie Bartjens door Simeon Nieman Hoewel het onzinnig lijkt dat ik iets over de Volgens Bartjens vertel, terwijl het verenigingsblad van de studievereniging D ESDA voor je ligt, aan mij toch deze taak. Het zou namelijk zo kunnen zijn dat je je afvraagt waarom er uberhaupt ¨ een commissie Bartjens bestaat, terwijl alle stukjes door de leden van D ESDA worden geschreven. De commissie Bartjens heeft verscheidene taken die ik in dit korte stukje tekst zal toelichten. In de eerste plaats houdt de commissie Bartjens zich bezig met het verbeteren van de ingestuurde stukjes. Het is namelijk zo dat wiskundestudenten – met name diegenen die dyslectisch zijn, maar ook vele anderen2 – notoir slechtspellende en -schrijvende wezens zijn. Tijdens de redactievergaderingen van de Volgens Bartjens wordt dan ook veel tijd gespendeerd aan het vinden van zoveel mogelijk fouten in de ingezonden stukjes en dat niet slechts uit leedvermaak. Zoals jullie in het vorige exemplaar van de Volgens Bartjens hebben kunnen zien, lukt dit ook lang niet altijd. Een belangrijk tweede doel is om ervoor te zorgen dat de Volgens Bartjens er goed uit ziet. Hierbij moet met name gedacht worden aan het in een geschikte volgorde plaatsen van de stukjes. Bovendien wordt gepoogd het aantal pagina’s in de Volgens Bartjens een viervoud te laten zijn. Een derde, ondergeschikte taak van de commissie is daarnaast nog om ervoor te zorgen dat er genoeg stukjes in het verenigingsblad komen te staan, indien er vanuit de D ESDA-leden niet genoeg input komt. 2
waarbij dhr. T. Kraaij een bijzondere vermelding verdient
Volgens Bartjens—Wintereditie
3
Commissie Brouwer door Michiel van der Meulen Brouwer is de naam van het illustere en alom gerespecteerde gezelschap dat bekend staat als de borrel- en (sinds kort) feestcommissie van D ESDA. Als hoofd van deze commissie is mij gevraagd iets te vertellen over wat Brouwer nu allemaal precies doet. Hierover kan ik kort zijn,3 maar dat doe ik lekker niet. Brouwer zorgt ervoor dat er iedere maand minstens e´ e´ n borrel in de kantine van de universiteit plaatsvindt. Dit zijn altijd borrels van topniveau, met genoeg drinken achter de bar, een stevige hap aanwezig,4 een leuk tot heel leuk thema, erg veel gezelligheid en een lekker muziekje erbij, ongeacht de opkomst. Vaak wordt zo’n borrel gecombineerd met een activiteit van bijvoorbeeld Springer of de eerstejaarscie, waarbij de andere partij de activiteit voor zijn rekening neemt, en de ingedeelde brouwerleden zorgen voor de echt belangrijke zaken. Deze zaken houden over het algemeen in: ver van te voren tegen iedereen zeggen dat er een borrel is, vlak voor de borrel drank en glazen klaarzetten, tijdens de borrel drank en voedsel uitdelen, hiervoor geld in ontvangst nemen, zelf een glaasje drinken, dit een aantal keer herhalen, en aan het einde de borrel opruimen. Verder is Brouwer ook verantwoordelijk voor de maandelijkse D ESDA-avond in caf´e We gaan beginnen, maar hier komt meestal vrij weinig tot niets bij kijken. Wij doen enkel de promotie en een aantal van ons heeft vaak een significant aandeel in de omzet van het caf´e op die avond, maar dit laatste is niet e´ e´ n van onze verplichte taken.5 Verder komt het nog wel eens voor dat D ESDA een feest organiseert, al dan niet samen met een andere vereniging. Dit wordt dan doorgeschoven naar een paar enthousiaste brouwerleden, die vervolgens met hart en ziel hiermee aan de slag gaan. Resultaat: een immer geslaagd partijtje waar menig wiskundestudent zijn lichaamsactiviteit van de hersenen naar de lever verplaatst. De leden van Brouwer zijn zonder meer te herkennen aan hun easy-going awesomeness en het heeft dan ook weinig toegevoegde waarde om ze hier allemaal op te noemen. In het kader van “hoe meer zielen, hoe meer vreugd” en “vele handen maken een biertje licht” zijn wij altijd op zoek naar nieuwe leden die dit elitaire gezelschap willen versterken. Wij vragen: - Een leuke, representatieve wiskundestudent die graag zijn medestudenten van een hapje en een drankje voorziet. - Enthousiasme is een must, evenals het beheersen van de basisvaardigheden van het opruimen, ook als je niet meer nuchter bent. - Verder is ervaring met achter een bar staan een pre, maar geen must. Dit geldt ook voor ervaring met vo´ or ´ de bar staan. 3
Namelijk borrels en feesten organiseren Evenals de twee dobbelstenen 5 Hoewel sommige van de Brouwerleden dit toch erg serieus nemen 4
4
Volgens Bartjens—Wintereditie
Wij bieden: - Een gezellige werkomgeving met erg leuke collega’s. - Een dankbare taak, met alle status en respect die daarbij komt kijken. - Doorgroeimogelijkheden in de promotiesector, de oude-wijze-mannensector, of zelfs tot hoofd van de commissie. Ik hoop jullie hiermee een (goed) beeld gegeven te hebben van wat Brouwer betekent voor D ESDA. Mocht het nog niet helemaal duidelijk zijn, spreek ons dan een keer aan op een borrel of een feest, en dan leggen we het met alle plezier nog een keer uit.
Eerstejaarscommissie door Anna Oosting en Rowan Reijtenbagh De eerstejaarscie, wat doet die nou in het dagelijks commissieleven? Waar zijn we voor bedoeld en wat voor leuke activiteiten organiseren we allemaal? Het doel van de commissie is om eerstejaars kennis te laten maken met het lid zijn van een commissie binnen D ESDA. Eerstejaars kunnen door middel van deze commissie erachter komen of het ze wat lijkt om bij een ’echte’ commissie te gaan. Zo kunnen ze er ook achter komen of ze het leuk vinden activiteiten binnen D ESDA te organiseren en of ze er naast hun studie tijd voor hebben of vrij kunnen maken. Maar wat doet de eerstejaarscommissie dan allemaal? Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld de Miss en Mister wiskunde 2010 verkiezingen gehouden, we hebben een dropping en een kamerspeurtocht georganiseerd en een gezellig middagje zwemmen. De dingen die een succes waren worden dit jaar herhaald (zie de agenda op de website). De eerstejaars krijgen echter vooral de kans zelf leuke dingen te bedenken en daarna natuurlijk ook te organiseren met hulp van (voor zover nodig), in dit geval, Rowan en Anna of commisies waarmee ze een activiteit willen organiseren zoals Brouwer. Dit jaar heeft de eerstejaarscie de carnavalsborrel bedacht. Ook kunnen alle andere commissies de eerstejaarscommissie om hulp vragen bij activiteiten zodat de eerstejaars daadwerkelijk een beetje bij andere commissies kunnen kijken. De eerstvolgende activiteit van de eerstejaars is de dropping. Op 10 februari. Dus doe mee als je nog niet hebt ervaren hoe leuk onze activiteiten zijn. En voor alle eerstejaars die na dit verhaaltje enthousiast zijn geworden, jullie zijn nog steeds van harte welkom! Volgens Bartjens—Wintereditie
5
Commissie Springer door Jan Schoone Laat dit stuk u vooral inspireren tot een actief verenigingsleven. Dit gezegd hebbende, is het nu goed mogelijk dat u nu al besluit lid te worden van Springer. Indien dit zo is, spreek het hoofd6 aan of stuur een e-mail naar
[email protected]. Misschien is er iets meer overtuiging nodig dan dit. Daarom volgt hier een uiteenzetting van diverse redenen om lid van deze geweldige commissie te worden. Allereerst is Springer natuurlijk een van de belangrijkste activiteitencommissies. We pogen iedere maand zeker e´ e´ n activiteit te organiseren. Indien de leden meer vrije tijd en/of goede idee¨en hebben, kan dit aantal oplopen. Deze activiteiten kunnen vaste activiteiten zijn die ieder jaar georganiseerd worden, zoals het drukbezochte pooltoernooi. Daarnaast zijn er ook nieuwe activiteiten, zoals verleden jaar een zeer bijzondere speurtocht en dit jaar een zeteldans. Zoals blijkt is het voor mensen die een zeer creatieve geest hebben ten aanzien van sport en spel een zeer uitgesproken commissie. Mensen met een ietwat minder ontwikkelde creatieve geest kunnen ook plezier uit het commissieleven putten, door wat van de jaarlijks terugkomende activiteiten te organiseren, hiermee helpt u ons in even grote mate. U leest het goed, eigenlijk hebben wij uw hulp gewoonweg nodig. Het zou ideaal zijn als er vanuit iedere jaarlaag een aantal leden was, zodat er precies op de gehele vereniging ingespeeld kan worden. Onze doelgroep bestaat namelijk ook uit de hele vereniging. Het is niet onze bedoeling dat het gemiddelde studiejaar bij de activiteit bowlen hoger dan vijf is, maar het is ook zeker niet de bedoeling dat ouderejaars niet meer komen. Iedereen is welkom. Een greep uit de activiteiten die nog zullen komen: een spellenborrel (in combinatie met Brouwer, een organisatie die duidelijk minder van spellen weet dan Springer7 ), een sportdag en Springers lustrumactiviteiten. Van deze laatste is niet bekend hoeveel informatie hiervan weggegeven mag worden. Zoals u ziet zijn dit lang niet alle activiteiten. Indien u nog goede idee¨en heeft, meld deze dan, zodat wij altijd het beste aanbod van activiteiten zullen blijven behouden.
6 7
6
lees: die rare man met hoed met uitzondering van drankspellen
Volgens Bartjens—Wintereditie
www-Commissie door Noud Aldenhoven Ooit, een jaar geleden, gaf ik het toemalige hoofd van Bartjens het voorstel om de hoofden van alle commissies van D ESDA een stukje te laten schrijven. “Supergoed idee!” werd er geschreeuwd en even later kregen alle hoofden een mailtje. Zo lui als ik soms ben, vergat ik om ook daadwerkelijk een stukje te schrijven. Ik ben altijd wel redelijk actief bezig geweest met het schrijven van stukjes voor de Volgens Bartjens en het helpen bij het maken van de voorkant van de Volgens Bartjens. Toen echter vorig jaar de voorkant, waar Sep, Corine en ik zeker een week mee bezig zijn geweest, (bijna) letterlijk v******t8 werd, heb ik gezworen nooit meer iets voor de Volgens Bartjens te doen. Dat heb ik blijkbaar verkeerd gezworen want ik verbreek het al weer een halfjaar later. De www-cie9 heeft als voornaamste taak de website van D ESDA te beheren. Deze website heeft verschillende functies. Zo beheren wij de agenda van D ESDA, zijn er veel gegevens te vinden over de verschillende commissies en hebben wij een forum waar tweedehands boeken verkocht en gekocht kunnen worden. Maar ook beheren wij de fotoalbums, hebben we een foto van de maand en is er een actief schoolbord waar studenten met elkaar kunnen chatten. Daarnaast hebben wij nog een andere zeer serieuze taak: de “vrijdagmiddagsoep”10 . Deze soep is bedoeld voor alle leden van D ESDA. We zijn hier een aantal jaar geleden mee begonnen om er zo voor te zorgen dat er meer studenten nog op vrijdagmiddag aanwezig zouden zijn.11 Hiervoor hebben we zelfs een twee aparte subcommissie opgericht, de “subculinairesubsubcommissie”12 en de“afwascie”. Lijkt het jou leuk om de website te beheren13 , soep te maken14 of af te wassen15 ? Stuur dan een mailtje naar de www-cie of spreek een van de leden aan.
8
Hier zit zeker een spellingsfout in. Voorheen ook wel bekend als www-D ESDA. 10 Deze wordt overigens niet altijd op vrijdag geserveerd. 11 De meeste studenten vinden vrijdag blijkbaar al weekend. 12 Deze naam komt nog uit de tijd dat de www-cie een subcommissie was van de Volgens Bartjens. 13 Enige kennis van Perl kan handig zijn. 14 Enige kennis van koken kan handig zijn. 15 De meeste studenten weten blijkbaar niet wat afwassen is, aangezien deze subcommissie op het moment van schrijven nul leden heeft. 9
Volgens Bartjens—Wintereditie
7
Commissie Gardner door Moniek Messink Na een onduidelijk jaar wat betreft de taken van Gardner gaan we er dit jaar weer helemaal voor! Ten tijde van het schrijven van dit stukje (net na het verschijnen van de vorige Volgens Bartjens) zijn er nog geen activiteiten geweest van Gardner. Waarschijnlijk is dat nu jullie dit lezen anders. De taken van Gardner zijn het organiseren van excursies, lezingen, de vari´et´e-avond en de ouderdag. We zijn al in gesprek met een aantal bedrijven over excursies en lezingen, wellicht heb je al iets interessants op de agenda zien staan. Ook willen we dit jaar regelmatig een docent (of AiO) een lunchlezing (zonder lunch) laten geven over een onderwerp dat hem of haar erg aanspreekt. De vari´et´e-avond is inmiddels alweer achter de rug, ik hoop dat jullie hier erg van hebben genoten. Op zaterdag 5 februari zijn jullie ouders, broers, zussen, opa’s en oma’s en iedereen die je verder uit wilt nodigen van harte welkom op D ESDA’s ouderdag. Tijdens deze dag zullen zij te zien krijgen hoe het leven van een student er aan toe gaat. Houdt deze datum dus vrij! Mocht je vragen hebben over Gardner of over een van onze activiteiten, laat het ons vooral weten!
8
Volgens Bartjens—Wintereditie
Oplossing Puzzel door Moniek Messink Hieronder volgt de oplossing van de cijferpuzzel uit de vorige Volgens Bartjens. Voor degenen die er niet uitkwamen staat er een oplossingsstrategie bij. Deze strategie is gebruikt door de maker van de puzzel16 om te kijken of de puzzel op te lossen was en om de uniciteit te controleren.
Oplosstrategie:
• • • •
16
5 horizontaal heeft maar 1 oplossing 7 horizontaal gecombineerd met 9 verticaal heeft ook maar 1 oplossing Nu liggen 2, 4 en 8 verticaal vast, daarmee ook 6 horizontaal 17 horizontaal heeft slechts enkele mogelijkheden, net als 1 horizontaal en daarmee 18 verticaal
Mascha Honsbeek, voorzitter van de Wortel
Volgens Bartjens—Wintereditie
9
Thom en Michiels Bingoborrel door Pim Heesterbeek Ruim van tevoren was het al groots aangekondigd, allen hebben er maanden op gewacht en op 17 november was het dan eindelijk zover: Thom en Michiels Bingoborrel in Caf´e We Gaan Beginnen. Een avond die de Nijmeegse wiskundestudenten zou verblijden en verlichten met euh.. bingo. ‘Most notable feature’ van het caf´e was natuurlijk de knappe vrouw die met Thom en Michiels ballen speelde. In den beginne was dit Anna in een prachtige glitterjurk, maar zij werd, nadat ze twee rondes sensueel aan het rad had gedraaid, vervangen door de al even mooie Sigi. De avond verliep, globaal weergegeven, als volgt: • Thom en Michiel verschenen ten tonele in een net pak met een gekke strik.
• Iedereen kocht bingobriefjes voor ronde 1. De meeste aanwezigen kochten er drie, want dat was per stuk goedkoper.17 • Ik ontdekte dat ik geen cash bij me had en ik werd bang.
• Ik ontdekte dat je bij het caf´e kunt pinnen en haalde opgelucht adem.
• Ronde 1 ging van start. In ronde 1 zou er een bonusvraag gesteld worden voor elk elfvoud dat getrokken werd en een superbonusvraag voor elk irregulier priemgetal onder de 59. Als je dat getal op je kaartje had, mocht je antwoorden door heel hard te roepen. • Het getal 22 werd getrokken. De vraag luidde ongeveer: “Hoe wordt het wiskundige equivalent van de Nobelprijs genoemd?”. Richard en ik riepen tegelijk het juiste antwoord: Fields Medal. • Ik bleek niet het getal 22 op mijn briefje te hebben.
• De definitie van vals bingo hebben werd ineens verruimd en er werd besloten dat de eerste die vals bingo had, het stukje moest schrijven. • Dan maar hopen op bingo om de avond te redden. • Geen bingo.
• Steeds meer mensen roepen Ich bin ganz nah dran om aan te geven dat ze nog maar e´ e´ n nummer hoeven voor een bingo. • Ronde 2.
• Alweer geen bingo. . . • Ronde 3.
• Nog steeds geen bingo. 17
Tja, Nederlanders en ook nog wiskundigen. . .
10
Volgens Bartjens—Wintereditie
Uiteindelijk is de avond nog gered met een gewonnen biertje als prijs voor een bonusvraag, met een dansje van Hans en Erik en met een onvergetelijk mooi liedje gezongen door Bas Jordans18 . Aan het eind van de avond ging Robin Gregoor er vandoor19 met de grootste prijs, het door Teun gemaakte schaakspel voor vier personen, Chess44. Al met al een leuke avond, een geslaagde borrel en hopelijk de eerste in een reeks Thom en Michiels X-borrels20 . Ik sluit dit verlichtende artikel af met een fotowedstrijd. Degene die als eerste naar
[email protected] weet te mailen welk van onderstaande bijschriften bij welke foto van de borrel op de website hoort, krijgt van mij een lolly op de Thom en Michiels kinderfeestjesborrel. a) b) c) d) e) f)
Hmm, lekker, zo’n cola! Wanhopige jongen zoekt vrouw voor ontmaagding. Nou kijk, als je daar aan draait dan. . . Maar, maar, maar wat nou als je dat nummer al had doorgestreept? Jammer, nog steeds niet zo veel borsthaar. . . Mijn zusje is nog ´ kleiner dan ik hoor!
Pannenkoeken-Eet-Ren-Festijn Door Meike Hopman Woensdag 10 november is het eindelijk weer zover: de dag van het jaarlijkse pannenkoeken-eet- renfestijn is aangebroken. Na de laatste colleges begint de 37-gang vol te stromen met hongerige wiskundestudenten. Terwijl de laatste voorbereidingen worden getroffen door de organisatie, worden de tactieken nog een laatste keer doorgenomen. De bedoeling van de estafette is om in een half uur zoveel mogelijk pannenkoeken weg te werken. Er zijn natuurlijk wel enkele regels aan verbonden: ieder team krijgt e´ e´ n kaart waarmee de score kan worden bijgehouden. Een gegeten pannenkoek wordt echter enkel goedgekeurd als het kaartje kan worden getoond (en gescand), dus er kan niet tegelijk gerend en gegeten worden. Het eten gebeurt op de 25-gang en op de 37-gang. Op beide plaatsen staan tafels met daarop pannenkoeken die zeer rijkelijk zijn bestrooid/beschonken met respectievelijk poedersuiker en stroop. De deelnemende teams worden gesplitst in twee groepen, die elk bij een van de twee tafels starten. Als iedereen al klaar staat om te beginnen, gaat ineens de lift van de 37-gang open en blijkt dat er nog een team meedoet: ‘the A-team’, bestaande uit Jan, Ton en Alex, uitgedost als B.A., Hannibal en Murdock. Helaas blijkt e´ e´ n van hen al in een rolstoel te zitten, dus moeten ze steeds met de lift in plaats van met de trap. In ieder geval zijn zij zeker een kanshebber voor de originaliteitprijs (deze is 18
Misschien moeten we een D ESDA’s Got Talent organiseren. H´e, dat rijmt! 20 Aan X stel ik verder geen voorwaarden. Een Thom en Michiels Pok´emonborrel zou leuk zijn? 19
Volgens Bartjens—Wintereditie
11
ook te winnen). Naast ‘the A-team’ is er ook een eerstejaarsteam in carnavalskleding en natuurlijk de Smikkelschijfjes, bestaande uit Hanne, Moniek en Bart. Zij hebben een heel script geschreven over een pannenkoekenrestaurant met bezorgservice, waar deze avond niet alles vlekkeloos verloopt. In gepimpte pizzadozen worden de pannenkoeken bezorgd. Aan de telefoon ontstaan echter veel misverstanden. Mensen die een ziekenhuis willen bellen, maar de Smikkelschijfjes aan de lijn krijgen en zo. Direct na het startschot begint een stormloop naar de tafels met pannenkoeken. De pannenkoeken met stroop glibberen bij de deelnemers naar binnen, terwijl de pannenkoeken met poedersuiker niet door te slikken zijn. Er wordt een felle strijd geleverd, maar de winnaars lijken al snel duidelijk: Koos kan in ongeveer 0,2 seconden een pannenkoek van het bordje in zijn maag krijgen. Daar kan niemand tegenop. Bovendien zit iedereen op den duur steeds voller. Na zo’n 20 minuten lopen de deelnemers er al met erg ongelukkige gezichten bij. (“Hoe lang moeten we nog?”, “Aahh, niet!”) Daarom worden er ook andere methodes bedacht om een pannenkoek weg te krijgen. Sommige pannenkoeken worden doorgescheurd en door twee tegelijk opgegeten, andere worden simpelweg tijdens het rennen weggegooid. Dan wordt aangekondigd dat er nog maar 1 minuut over is en nadat iedereen nog ergens een eindsprint vandaan weet te halen komt eindelijk het verlossende woord dat het afgelopen is. Iedereen sjokt terug naar de 37-gang, waar de vloer intussen bedekt is met een laag aangekoekte stroop. Het duurt even, maar dan volgt de prijsuitreiking. Net als vorig jaar is het team van Koos onverslaanbaar, aangezien Koos de ‘gave’ heeft om pannenkoeken door te slikken zonder te kauwen. Dat wij het beste team zonder Koos zijn, geeft ons toch wel een soort van winnaargevoel. Voor de originaliteitprijs is het uiteindelijk een nek-aan-nekrace tussen Team Ton en de Smikkelschijfjes. De Smikkelschijfjes hebben de snoepemmer gewonnen, omdat zij voortdurend zichtbaar aanwezig waren bij het festijn.
12
Volgens Bartjens—Wintereditie
Carnavalsborrel Een heuglijke avond op de elfde van de elfde door Aaron van den Elzen Mensen, de eerste activiteit van de nieuwe eerstejaarscie! Wat een geweldige borrel moest worden eindigt nu met een stukje schrijven, waarbij direct enkele opmerkingen gemaakt moeten worden en er toevallig een bijectie bestaat tussen de opmerkingen en 8: i) Waarom schrijf ik dit stukje? Er waren prijzen te winnen, daarom! ii) Niemand wil een stukje schrijven, dus doe ik het.21 iii) Is er nu verschil tussen Niemand en niemand? Ja, maar voor het gemak wordt altijd Niemand geschreven en stellen we dat niemand Niemand is, of Niemand is niemand. iv) Wie was Niemand dan? Niemand was Niemand. v) Niemand is in de prijzen gevallen. vi) Niemand heeft al een stukje geschreven, dus ga ik het nu doen. vii) De bedoeling is dat bijna Niemand weet of ik Niemand of Niemand bedoel. viii) Ik schrijf voor het eerst een stukje en door de laatste Volgens Bartjens is de illusie ontstaan dat veel voetnoten een vereiste zijn voor het schrijven van een stukje. (Red: nee.) Ik zal zo mijn stukje hervatten, even avondeten. Ja, nee, ik hoef zelf niet te koken want ik woon thuis en bovendien was ik anders toch wel thuis omdat het op moment van schrijven (13 november 2010) weekend is. Met een volle maag moet het goed schrijven zijn. Nou ja, laat ik hopen dat dit vlekkeloos verloopt. Maar goed, de activiteit. Laat ik toch nog maar iets toevoegen voor ik e´ cht begin. Of is dit al het begin? Daar zullen de meningen over zijn verdeeld. Op de vooravond van de carnavalsborrel vond namelijk het annenkoeken-eet-renfestijn plaats en ik wil er even op wijzen dat ons team het carnavalsborrelpromotieteam had moeten heten. Hierbij heb ik dan ook wel overduidelijk de reden heb genoemd dat Teun, Loysa en ik mooie blousejes22 met bloemenkrans aanhadden. Dan nu de echte gebeurtenis. Allereerst wil ik mijn tevredenheid uiten over de avond zelve. Verder waren de broodjes bal erg lekker. Herinnert iedereen zich trouwens het broodje dat Niemand wou eten? Uiteindelijk at Teun het op. Niemand was hier blij mee en eigenlijk was iedereen dat wel.23 Verder heb ook ik erg gelachen om de grappen die over Niemand gingen, omdat die gewoon op Niemand sloegen: “Niemand wil in zijn blote kont hier rondlopen!”, “Niemand doet zijn shirt uit!”, “Niemand is dronken!”, “Niemand mag mij schminken!”, “Nee, ik ga echt met Niemand aan de schminkwedstrijd meedoen.”, “Niemand wil nog bier!” en dadelijk zullen er nog wat andere langskomen. 21
Dit is geen logische conclusie: laat het Niemand dan doen. Allemaal Nederlands: blouses, blouseje, blousejes. 23 Nee hier staat geen cryptische definitie van Niemand. 22
Volgens Bartjens—Wintereditie
13
Er waren deze avond twee eerste prijzen te winnen. E´en daarvan was voor het mooiste outfit. Er werd een voorselectie gemaakt van mensen die een speech mochten houden om hun outfit toe te lichten. (Niemand hechtte echter veel waarde aan de speech, Niemand uitgezonderd.) Daarna werd een top drie gekozen door onder andere mij. Enkele citaten uit Niemands speech: “Niemand houdt van lange speeches.”, “Niemand wil graag winnen.”, “Niemand praat graag in derde persoon.”, “Dus stem op Niemand!”. Uiteindelijk won Niemand omdat helaas niemands speech echt doorslaggevend was, Niemand uitgezonderd. (Eentje was gelukkig wel doorslaggevend. De andere speeches waren jammer genoeg matig tot slecht.) Het eerste spel waarbij prijzen te winnen waren was echter een schminkwedstrijd. Een blinde schminkwedstrijd. In tweetallen. En slechts e´ e´ n iemand, ik, werd geschminkt. De ander, Hans Kattauw, mocht naar hartenlust bij de ander het gezicht beschminken. In mijn geval werd er geschminkt tot er niets meer bij kon. Andere (kanshebbende) tweetallen waren overigens Sybren en Erik, en Robin en Michiel, zoals zeer weinig mensen zich nog kunnen herinneren, bleek uit een rondvraag die ik begon omdat ik het zelf ook niet meer wist. En Hans24 en ik dus. Dan mag er nu twee keer geraden worden25 wat de rangschikking is geworden. De geschminkten waren trouwens Sybren, ik en Robin en ik kan wel vertellen dat ik denk dat de winnaar terecht was, omdat diegene meer glitterschmink op had.26 Bovendien is er denk ik een complot om niet-eerstejaarscieleden te laten winnen bij “verkiezingen” van de eerstejaarscie. (Aangezien de eerstejaarscieleden sowieso aanwezig zullen zijn bij hun eigen activiteiten moet er blijkbaar een manier gevonden worden om niet-eerstejaars ook te lokken. Ik ben het natuurlijk niet eens met de gehanteerde methode.) Of er was bovennatuurlijk veel vertrouwen27 in het mooie stukje dat ik of Hans zou gaan schrijven voor de Volgens Bartjens. Ik hoop het laatste. Tot de volgende eerstejaarscie-activiteit!
24
Enigszins met Nina, die de kleuren uitkoos en de penseeltjes goed volmaakte, waardoor er, na een stroeve en misschien wel onzichtbare start, toch penseelstrepen op mijn gezicht kwamen. 25 Twee keer? Ja. Denk na en de enige mogelijkheden voor Robin-Michiel, Erik-Sybren, Hans-Aaron zijn namelijk de rangschikkingen 1-3-2 of 3-1-2. 26 Zie foto. Merk op dat er tenminste epsilon meer glitterschmink op Robins gezicht zit dan op het mijne. 27 Of er was gewoon epsilon meer vertrouwen in ons twee dan in Sybren en Erik of Robin en Michiel.
14
Volgens Bartjens—Wintereditie
Stukjes schrijven door Bart Nikkelen In de Volgens Bartjens van oktober 2006 (te vinden op de website van D ESDA) heb ik een stukje geschreven over het schrijven van stukjes, genaamd “Effectiever Schrijven”. Daarin promootte ik het gebruik van footnotes en ontmoedigde ik het doorlezen van stukjes, met als reden dat de commissie Bartjens daar voor zorgt. Hiervoor wil ik in deze editie graag berouw tonen door het schrijven van een nieuw en verbeterd stukje, waarin ik uitleg hoe je een leuk stukje schrijft dat prettig leest en bovendien makkelijk in te voegen is in LATEX, om het werk van de zwaar overbelaste commissie Bartjens wat te verlichten. Dus hier komt het:
Effectieverer schrijven Wanneer het besluit is genomen dat je een stukje gaat schrijven, al dan niet vrijwillig, wil je natuurlijk een stukje van kwaliteit leveren, zodat je op de redactieavond niet achter je rug om genadeloos bespot en uitgelachen wordt. De verloedering van het onderwijs zorgt er echter voor dat de gemiddelde vwo-voltooier een schrijfstijl heeft waar de honden geen brood van lusten en niemand kan hen dat kwalijk nemen. Je kunt het de redactie echter ook niet kwalijk nemen dat ze een leuke avond willen. Ten eerste wil ik het hebben over de typografische aspecten van het schrijven van stukjes voor de Volgens Bartjens. Het is niet nodig (lees: wenselijk) om je stukje in Word te schrijven. Veel mensen hebben dan namelijk de neiging om opmaak toe te voegen die zich niet zo makkelijk naar LATEX laat omzetten. Nee, het liefst ziet de commissie Bartjens platte tekst, bijvoorbeeld in een e-mail of een .txt-bestand, waarin alle accentjes al zijn geschreven met een LATEX-commando. Voor wie het vergeten is: als je een accent wilt op de volgende letter geef je dat aan met een \", \’, \‘, \ˆ, \˜. Deze staan voor respectievelijk het trema, het accent aigu, het accent grave, het accent circonflexe en de tilde. Een .texbestandje mag natuurlijk ook, maar dan het liefst zonder preamble. Wil je een witregel in je stukje, dan zet je een witregel in je stukje. LATEX herkent een witregel als een sprong naar een nieuwe paragraaf en voegt ook bij het zetten van de tekst een witregel in, mits je instellingen juist zijn. Voorkom zoveel mogelijk het gebruik van \\ (buiten tabellen en dergelijke), omdat dit vaak een lelijk resultaat geeft. Wil je dat LATEX dit ook doet in je eigen bestand? Voeg dan \setlength{\parskip}{3ex} en \setlength{\parindent}{0cm} toe aan je preamble. Nu je typografisch op het juiste spoor zit, wordt het tijd enkele zinnen te wijden aan schrijfstijl. Om te beginnen is het gebruik van voetnoten de laatste jaren nogal toegenomen. Sterker nog, het loopt de spuigaten uit. Bij sommige stukjes was er nauwelijks nog plaats voor gewone tekst. De commissie Bartjens adviseert dan ook voetnoten spaarzaam te gebruiken. Bovendien zijn voetnoten alleen dan wenselijk wanneer de opmerking wel gerelateerd is, maar je verhaal zodanig zou ontsporen dat het plaatsen in de lopende tekst voor grote onduidelijkheid zou zorgen. Alternatieven in andere gevallen zijn komma’s, die een bijzin aangeven, of haakjes (om een hogere mate van optioneel zijn
16
Volgens Bartjens—Wintereditie
aan te geven). Ook de voetnoot uit humoristisch oogpunt kan meestal makkelijk door een van die twee constructies vervangen worden. Wanneer je lange zinnen gebruikt in je tekst, kunnen deze de leesbaarheid negatief be¨ınvloeden. Ze kunnen, wanneer ze slecht worden gestructureerd, bijvoorbeeld door midden in de hoofdzin bijzinnen toe te voegen, de tekst erg onoverzichtelijk maken. De voorgaande zin wordt veel leesbaarder, wanneer je hem of ´ splitst in kleinere zinnen of ´ de bijzinnen aan het einde van de hoofdzin plaatst. Dus: “Lange zinnen kunnen de tekst erg onoverzichtelijk maken wanneer ze slecht worden gestructureerd, bijvoorbeeld door bijzinnen toe te voegen midden in de hoofdzin.” Zoals je uit dit voorbeeld kunt afleiden, is het onwenselijk een deelzin op te splitsen, maar moet je je bijzinnen achter of voor je hoofdzin plakken. Korte zinnen vergroten de leesbaarheid, maar kunnen bij overmatig gebruik leiden tot zogenaamde jip-en-janneketaal. Probeer voor jezelf te bepalen welke kant je op wilt met je zinslengte. Je tekst kan vervelend worden om te lezen wanneer je woorden of namen vaak achter elkaar herhaald. Je hebt waarschijnlijk geleerd dat je dat kunt oplossen met referenties als hij, zij of het en ook met creatievere referenties. Met dit laatste moet je echter oppassen. Sommige schrijvers lijken koste wat kost te willen voorkomen dat een zelfstandig naamwoord meer dan e´ e´ n keer gebruikt wordt. Zulke pogingen gaan zelden onopgemerkt, omdat er voor steeds exotischere synoniemen wordt gekozen. Als humoristische stijlfiguur kan het juist wel geschikt zijn, maar het is zonde wanneer een geschreven stukje zonder opzet lachwekkend wordt. Als laatste punt wil ik iedereen aanraden hun tekst door te lezen alvorens hem op te sturen. Niet zozeer om de spelling te controleren, maar juist om de leesbaarheid te vergroten. Herformuleer zinnen die niet lekker lopen en schrap zinnen die je verhaal in de weg zitten, zodat het resultaat een lekker lopende tekst is die mensen met veel plezier zullen lezen. Samengevat in een lijstje: Typografisch • Platte tekst in een e-mail of .txt-bestand. • Accenten op letters ingevoegd. • Witregels worden witregels.
Stylistisch • • • •
Voetnoten: spaarzaam en alleen wanneer nodig. Gebruik niet alleen korte zinnen, maar structureer lange zinnen goed. Voorkom het vaak herhalen van zelfstandige naamwoorden, maar niet koste wat kost. Lees je tekst door om je stijl te verbeteren.
Als je deze adviezen ter harte neemt, zal zowel je schrijfstijl als je relatie met de commissie Bartjens verbeteren. De we kijken uit naar je volgende stukjes!
Volgens Bartjens—Wintereditie
17
Bowling door Tim Verheijen Daar waar het traditionele D ESDA-bowlingtoernooi normaliter minimaal twintig deelnemers telt, kwamen er dit jaar slechts twaalf leden opdraven (waarvan nul(!) van het vrouwelijke geslacht). Daarnaast viel het te betreuren dat er ook geen eerstejaars aanwezig waren. Sterker nog, mede doordat er enkele D ESDA-fossielen meededen aan het toernooi lag het gemiddelde studiejaar van alle deelnemers boven de zes. . . De totale hoeveelheid testosteron werd, al dan niet op eerlijke wijze, over vier bowlingbanen verdeeld. (De banen waren reeds gereserveerd en een medewerkster van Bowlingcentrum Ol’round wilde helaas niet meewerken om onze wens van slechts twee banen in te willigen.28 ) De vlugge hoofdrekenaar concludeert uit deze gegevens dat elke deelnemer zijn baan met maar twee anderen hoefde te delen, dus er konden veel ballen worden gegooid. Even een intermezzo omtrent de kosten. Normaal gesproken (lees: voorgaande jaren) betaal je 5 euro om mee te mogen doen en speel je een uur lang met zes mensen op een baan, waardoor je dikwijls maar e´ e´ n potje af kunt maken. Dit betekent dat je maximaal 10 rondes en dus 20 (`a 21) ballen kunt gooien. Oftewel: je betaalt per worp (minimaal29 ) 25 eurocent. Dit jaar moest de deelnameprijs echter worden opgeschroefd naar 7,50 euro, om het hierboven genoemde onvoorziene hiaat in de Springerbegroting te plamuren. Het voordeel van het, in vergelijking met eerdere jaren, gehalveerde deelnemersaantal was dat we tweemaal zo vaak konden gooien (twee volle potjes en dus maximaal 40 (42) ballen). Kortom: afgerond 19 eurocent per worp. Zoals Johan Cruijff al ooit zei: “Elk nadeel heb z’n voordeel.” Terug naar het toernooi. Zelf stapte ik met een gerust gevoel de baan op, er kon me immers niets gebeuren. Gerjan deed niet mee, dus ik had al beredeneerd dat ik gewoon geen tweede kon ´ worden die avond. Met de nodige portie mazzel zou ik misschien eerste kunnen worden, maar (maximaal) een derde plek leek me ook wel wat.30 Mijn eerste beurt was meteen een stap in de goede richting; beide worpen belandden in de goot. Freek startte furieus met drie strikes in zijn eerste vijf rondes. Stijn V. kwam ook langzaam op stoom toen hij na twee spares twee strikes. gooide Ondanks dat ik zelf na een ronde of zeven inmiddels ook twee strikes en een spare had gegooid en Frank R.’s teller ook op een strike en drie spares stond, wees alles erop dat Freek en Stijn zouden gaan uitvechten wie er eerste en tweede zou gaan worden. Er werd namelijk zo absurd goed gegooid dat iedereen het voor onmogelijk hield dat deze scores in het tweede potje nog verbroken zouden gaan worden. 28
Ze had wel wat weg van een norse werkneemster van de A LDI. Als je de pech hebt dat je ook nog eens aardig kunt bowlen ben je duurder uit, omdat je vanwege de strikes minder ballen mag gooien. 30 Net zoals vorig jaar, toen ik in mijn laatste beurt nog slechts enkele puntjes nodig had om tweede te worden, maar ik zonder opzet twee ‘gutters’ gooide en alsnog derde werd. Serieus, z´onder opzet. Nee, e´ cht waar. 29
18
Volgens Bartjens—Wintereditie
Aan het eind van het eerste potje stond Freek op maar liefst 152 punten, maar inmiddels had de duivel zich van mij meester gemaakt en gooide ik onbedoeld een spare en drie strikes achter elkaar. Ondanks mijn comfortabele achterstand op de twee koplopers eindigde ik op 157 punten. Stijn, wiens baanclubje iets langzamer gooide, schrok zich, net als ik, ondertussen een hoedje. Twee strikes in successie bezorgden hem echter de belachelijk hoge eindscore van 167 punten en mij een stukje voor de Volgens Bartjens. . . . . . Althans, dat is wat Stijn en ik dachten. Freewheelend begonnen we aan het tweede potje, omdat we onze persoonlijke records diezelfde avond van z’n lang-zal-ze-leven niet meer zouden verbreken. Echter, halverwege dit potje bereikte het bericht ons dat de eerste twee potjes samen de winnaar (en de nummer twee) zouden aanwijzen. Gelukkig voor Stijn stond ik ook als een natte krant te gooien en gaf Stijn zijn voorsprong van 10 punten uit het eerste potje niet meer uit handen. Freek deed het nog beroerder – geef hem eens ongelijk – en bleef op de derde plaats staan. (Scores tweede potje: 109 voor Stijn, 106 voor mij, 99 voor Freek.) Hier volgt een cumulatieve eindstand na twee potjes, niet in een fraaie tabel vormgegeven maar lelijk achter elkaar getypt, met als doel dit stukje minder lang te doen lijken: Stijn V. (276 punten), Tim V. (263), Freek (251), Frank R. (235), Tom H. (224), Ton (213), Wouter (205), Bart (200), Jan (172), Tim van L. (162), Frank van Z. (137), Jorik (133). Terugkijkend op de gegooide scores kan er geconcludeerd worden dat het niveau op die beruchte donderdagavond in november bespottelijk hoog lag. De hoogste score in e´ e´ n potje van vorig jaar (138 punten door wederom Stijn V.) werd dit jaar door maar liefst drie deelnemers verbroken. Ik ben de archiefkasten van D ESDA even ingedoken en helaas heeft Stijn het all-time record net niet verbeterd; dit staat sinds 2006 op naam van Maarten Schaeffers (174 punten). Alle twaalf bowlers kwamen dit jaar niet in de buurt van het laagterecord. Frank van Z. en Jorik gooiden allebei een keer een score van 56 punten, nog altijd 16 punten meer dan het uit 2006 daterende minimumrecord31 van Joris Sprunken. De baanprijs, die er niet was, ging naar de baan waarop Wouter, Tom H. en ikzelf gespeeld hadden. De pechprijs van de avond kwam op naam van Jorik. Hij wierp in zijn eerste beurt een strike, maar gooide daarna tweemaal keurig in de goot. Aan het feit dat deze nul punten ook nog eens werden verdubbeld hechtte Jorik vanzelfsprekend niet zoveel waarde. (Uit)gelachen hebben we (hem) wel. Hopelijk doen er volgend jaar weer meer mensen mee en wordt de gezelligheid weer verdubbeld. Want die 6 cent korting per bal doen het ’m ook niet.
31
Voor zover ik kon vinden en er “bewijs” voor was.
Volgens Bartjens—Wintereditie
19
Studentenbridge: tot in de late uurtjes door Frank Reinders Hoewel er de laatste tijd aanzienlijk minder spelletjes gespeeld worden bij wiskunde dan voorheen (de vraag is natuurlijk of er nu ook navenant meer studiepunten worden gehaald), wil ik het niet nalaten om toch een beetje reclame te maken voor wat mij betreft e´ e´ n van de leukste kaartspelletjes: bridge. Bridge is, kort gezegd, een kaartspel waarbij je gaat bieden hoeveel slagen je gaat maken en ze vervolgens ook probeert te halen (of meer. . . ). De reden dat het allemaal gecompliceerder is dan bijvoorbeeld boerenbridge (of Oh Hell!, om maar eens terug te kijken op het rijke kaartverleden van D ESDA) is dat je in tweetallen speelt. Je begint meestal bij een relatief laag aantal slagen en laat het aantal vervolgens (als de tegenstanders het toestaan) gestructureerd hoger worden. Iets anders wat door dit samenspel interessanter wordt is het afspelen. Je moet proberen uit te vinden wat de sterke en zwakke kanten zijn van maat z’n kaart en hier je spel op aan te passen. Hiervoor wordt van tevoren meestal een aantal goede afspraken gemaakt. Wat men bij bridge meer dan bij welke kaartsport dan ook heeft proberen te elimineren is de factor geluk. Het gaat er niet om hoeveel punten je in een spelletje haalt, het gaat er (in wedstrijdbridge) om hoeveel punten je haalt ten opzichte van andere mensen die exact hetzelfde spelletje spelen. Dan nog kan het wel eens zijn dat je af en toe veel geluk hebt (met bijvoorbeeld de bied- of speelafspraken die je hebt) maar dan komt het er meer dan bij welk kaartspelletje dan ook op neer dat je relatief vaker geluk zult hebben als je een goede speler bent. Bridge is dus wel iets wat je moet leren, als je het wilt kunnen: daarom is het handig als ervaren spelers zo nu en dan aanwijzingen geven. Maar uiteindelijk is veel spelen en zelf beslissingen nemen het belangrijkst. Daarom is er elke donderdagavond een (geheel vrijblijvende) cursus studentenbridge - op verschillende niveaus. Daarna wordt er altijd vrij gespeeld totdat er minder dan vier mensen aanwezig zijn - vaak ergens na middernacht. Meer informatie over de cursus (tijd, locatie en dergelijke) en ook over bridge is te vinden op www.studentenbridge.net. Wie weet keren de goede oude tijden van het kaarten dan weer terug bij Desda.
20
Volgens Bartjens—Wintereditie
D ESDA’s vari´et´e-avond 2010 door Aaron van den Elzen Mensen, op dinsdag 30 november 2010, enkele dagen nadat de eerste hevige sneeuwval van deze winter een feit was geworden, organiseerde D ESDA een vari´et´e-avond32 waar iedereen lekker gek mocht doen op het podium of juist serieus zijn talenten kon tentoonstellen. Het was erg koud die avond en de avond viel heel vroeg. Door de geweldige optredens, waar Holland’s Got Talent jaloers op zou zijn, leek de avond echter voorbij te vliegen. De eerste groep speelde op bierflesjes als in de Heinekenreclame (op televisie aangekondigd als Men Got Talent) drie sinterklaasliedjes en zo was direct de toon gezet: deze avond werd hartstikke leuk! Vervolgens kwam het net zo memorabele πom, vertoond door Willem, Pim, Rianne, Bastiaan, Meike & Mentorgroep, al was het volgens mij niet de volledige mentorgroep en waren er enkele kinderen geadopteerd. Toch was het een zeer spontane act. Vervolgens werd het publiek opgeschrikt door een wijziging in het programma, maar gelukkig wisten presentator Mike Hoffmeister en presentatrice Rowan Reijtenbagh ons gerust te stellen. Margo bracht twee mooie liedjes op een accordeon ten gehore, waarop Mike op goed gespeelde toon zich afvroeg hoe zo’n ding werkte met die vele knoppen. Margo legde op een enthousiaste toon het ding met die vele knoppen uit. Mike was tevreden, een applaus volgde voor de in euforie afgaande Margo en toen kwam de aankondiging van een goochelact. . . Nou ja, goocheltruc: een (volgens mij) in stukken gescheurde krantenpagina33 werd door Bart tot een prop34 verfrommeld en vervolgens opengevouwen. Wat bleek na de goochelspreuk? De krantenpagina was op miraculeuze wijze geheeld! Iedereen klapte weer, Martijn riep nog iets na over zijn mentale krachten die overgestraald werden naar Bart, zelfs over de hoofden heen van het publiek, want ook presentator Mike was zich op de eerste rij nergens van bewust. Na Barts goochelact volgde een verrassende act van de enige aanwezige Stijn, die na een auditie bij Henkjan Smits en kornuiten en een liveshow was toegelaten tot ons programma. Hierbij werd gezongen en Stijn begeleidde zichzelf op de piano. Na drie liedjes, waaronder de recente hit ‘Hey, Soul Sister’ van Train, kreeg hij een staande ovatie en mocht hij zich weer in het publiek mengen. Nu volgde de aankondiging van het hoofdspektakel: Rowan kondigde haar eigen eerstejaarscie aan, die een liedje ging zingen, geschreven door Derikx/van den Elzen35 . Gelukkig deed iedereen gezellig 32
Zo schrijf je het dus, niet ‘variate-avond’. Gratis krant, waar een flinke inleiding en uitleg mee gepaard ging. 34 Prop(ositie). 35 Jasper en ik dus.
33
Volgens Bartjens—Wintereditie
21
mee, met name omdat de songtekst uitgedeeld was aan het begin van de avond. Een pauze volgde, waar eindelijk de kelen gesmeerd mochten worden36 door de goudgele toverdrank. In de pauze was ik even gefascineerd door de foto’s die aan de muur hingen, onder meer van The Beatles, Jimi Hendrix (3x), Mick Jagger, John Lennon, Ringo Starr en wel meer bekenden. Na de pauze volgde een piepende luide Balloonology door Robin, Teun, Tim, Pim en Margo, met een knallend einde. Vervolgens ‘free-roamden’ de vingers van Jorik over de pianotoetsen, waardoor Tifa’s Thema uit Final Fantasy VII een feit was op deze avond, waar Mike de opvolger was van Jorik. Mike wilde ons cultuur bijbrengen met een stukje Shakespeare, maar het meest bijgebleven is toch de anekdote over zijn neefje, die in de vertelkring op school Shakespeare begon na te doen en halverwege overstapte op de introductie van Team Rocket zoals die altijd gaat bij Pok´emon. De opvolger van Mike was Joshua, die met zijn watervlugge gitaarspel Tessa in vervoering bracht volgens Mike37 . De volgende act was van het D ESDA-bestuur, waarbij Pim38 een fantastische leadguitarfunctie vervulde die werd overstemd door een net zo mooi lied over pi. Hierbij toonden Maartje en Iris de tekst en lieten ze deze vallen, zoals Bob Dylan dat in de clip van ‘Subterranean Homesick Blues’ deed. Pim, nogmaals de complimenten voor het gitaarspel. (;-)) Vervolgens kwam de Grande Finale van Bart en Martijn, die wonderbaarlijk geen goochelact was maar een liedje. Op dezelfde wijze als in de clip ‘Valerie’ van Amy Winehouse moest steeds iemand uit het publiek erbij komen en een coupletje zingen. Het was een leuke act die op een bepaalde wijze de verschillende generaties bij elkaar wist te brengen, ze e´ e´ n wist te maken en zo het publiek noodzaakte de handen stuk te klappen. Hierop volgde een slotpraatje van voorzitter van het bestuur Pim, die de zojuist gearriveerde Michiel op het podium haalde. Dit mondde uit in een stripact van Michiel, Pim, Thom en Sybren met centraal de ietwat verbouwereerde en onge¨ınteresseerde Rowan39 die onuitgekleed bleef. Overigens werd er op deze avond een kluissleuteltje 73 getoond door Mike dat iemand had verloren. Hierop werd geroepen dat hij een liedje moest zingen40 en daarna dat hij een stukje moest schrijven. En zo geschiedde. (Ik wil nog even duidelijk maken dat Arjo kluisje 37 heeft, dat die leeg is en hij hem dus nooit leegt op donderdagmiddag, waardoor ik er geen kans op maak.) Tot de volgende activiteit!
36
Voor wie netjes bleef zitten tijdens het programma. “Gitaar spelen doet het vast goed bij de meisjes!” 38 Bedankt voor het biertje, Pim! 39 Zo leek het echt, goed gespeeld Rowan! Stiekem vond je het vast leuk! 40 Dat was al gebeurd en een tweede keer gebeurt niet, zeker niet solo. 37
22
Volgens Bartjens—Wintereditie
Sinterklaas 2010 door Bas van Schriek Niet kunnen slapen, de hele dag gespannen zijn! Het zijn allemaal terugkerende rituelen rond deze tijd van het jaar. Op vrijdag 3 december van het inmiddels vorige jaar maakte onze goedheiligman namelijk zijn jaarlijkse opwachting in het Huygensgebouw. Wie was er lief, en wie was er stout geweest? Het zou deze middag duidelijk worden. Om 12.37, toen de hele toko (lees HG00.071) al tjokvol zat, kwam het tweetal zwarte pieten de zaal binnen om ons te bekogelen met pepernoten en ander strooigoed dat hard aankomt. Vervolgens trad sint-nicolaas binnen om plaats nemen op zijn stoel. Na een kort praatje moesten een aantal mensen naar voren komen om bepaalde daden te verantwoorden. Jan en Rutger konden deze confrontatie nog ontlopen, de andere kandidaten waren wel aanwezig en moesten om de beurt naar voren komen. Ik werd daarom als eerste naar voren geroepen door sinterklaas. Ik wist niet wat ik moest verwachten, maar wat sinterklaas te vertellen had had ik nooit durven dromen: ik mocht dit stukje schrijven! Joepie. Dit naar aanleiding van het D ESDA-weekend waarin mijn groepje, op een verwaarloosbare verzameling activiteiten na, overal tweede werd. De volgende persoon die naar voren mocht komen was Sybren. sinterklaas was namelijk nogal onder de indruk van het respect dat Sybren voor (de meeste) moeders heeft. Hij kan het maar niet laten om erover te praten, vandaar dat hij een toepasselijk cadeau kreeg: een tegeltje met de tekst ‘Ga je moeder pesten’ om in de wc op te hangen. Vervolgens mocht Teun naar de Sint komen. Sinterklaas kon het namelijk wel waarderen dat Teun altijd van die mooie posters maakte voor onze vereniging. Vandaar dat hij een setje kleurstiften kreeg. Geheel onverwachts mocht daarna Thom naar voren komen. Hij werd namelijk even op zijn schrijfwijze gewezen, sinterklaas kon namelijk zijn verlanglijstje niet lezen en hij kreeg daarom ook geen cadeau. Teleurgesteld droop onze penningmeester af naar zijn plaats. Helaas voor Robin had sinterklaas ook de D ESDA-foto’s bekeken, dus moest hij even bij hem komen om de prachtige foto met daarop zijn achterwerk te verantwoorden. Sint-nicolaas kon het toch wel een beetje waarderen en had zelfs nog een toepasselijk cadeau bij zich: een mooie lichtgevende ster. Ik verwijs u graag door naar de D ESDA-site om de ster met de foto te vergelijken. U zult zich verbazen over het aantal overeenkomsten. Ook Pimos kon niet achter blijven tijdens deze bijeenkomst. Mike en Pim mochten naar voren komen om een setje rietjes in ontvangst te nemen. Dit waren echter geen normale rietjes, de rietjes waren namelijk voorzien van pimos. Hiernaast werd Maartje nog voorzien van een tube tandpasta om te zorgen dat ze fris bij de sponsoren kon komen (of had het een andere reden?) en last but not least werden de goede werkzaamheden van Rianne bij de begeleiding van meelopers beloond met een leuke setje babykleding. Al met al kunnen wij als vereniging dus best tevreden zijn, want niemand hoefde mee naar Spanje!
Volgens Bartjens—Wintereditie
23
Puzzelpagina Een spelletje door Noud Aldenhoven Reynaert en Nobel spelen een spel: Ze nemen een matrix van 2010 × 2010 en vullen om de beurt een geheel getal in op een nog niet ingevulde plek. Nobel doet de eerste zet. Als er geen zetten meer over zijn, is het spel afgelopen. Nobel wint als de matrix inverteerbaar is, Reynaert wint als hij niet inverteerbaar is. Laat zien dat Reynaert altijd kan winnen.
Een vrolijke limiet door Noud Aldenhoven Hieronder zie je een limiet staan. De vraag is om deze op een mooie manier op te lossen. Indien er een mooie oplossing gevonden wordt, krijgt de vinder van de mooiste oplossing een Mars. √ √ lim n3 ( n2 + 1 + n2 − 1 − 2n) n→∞
Een functie door Martijn Caspers Zij f : X → X een functie. We noemen een punt x ∈ X periodiek van priemperiode n als f n (p) = p en voor alle m < n, f m (p) 6= p. Hierbij gebruiken we de notatie f n (p) = f (f (...f (p)...)), dus n composities van f toegepast op p. Merk op dat n geen priemgetal hoeft te zijn! Zij nu f : S 1 → S 1 continu, waarbij S 1 de cirkel is. Veronderstel dat f een periodiek punt heeft van priemperiode 3, maar geen periodiek punt heeft van priemperiode 7. Laat zien dat f surjectief is.
24
Volgens Bartjens—Wintereditie
Wat mij opviel bij het bekijken van de recentere exemplaren van de Volgens Bartjens was dat er relatief weinig wiskunde in stond. Bovendien hadden de stukjes die over wiskunde gingen – ik denk hierbij met name aan teksten van prof. Landsman en dr. Maubach – al snel de neiging lang, moeilijk of chaotisch te worden. Dit trof mij als vreemd en als commissiehoofd heb ik dan ook het voornemen de Volgens Bartjens in de toekomst wiskunderijker te maken. Toen ik onlangs enkele docenten benaderde met de vraag of zij korte, niet al te moeilijke wiskundige stukjes voor de VB wilden schrijven, bleek dit voor het huidige exemplaar onmogelijk te zijn vanwege de te grote druk die door de universiteit op hun schouders wordt gelegd. Wel bleek prof. G. Heckman bereid te zijn door de VB ge¨ınterviewd te worden, iets wat hem in al zijn jaren in Nijmegen nog nooit overkomen is. Het resultaat van dit interview is hieronder te lezen. Laten we hopen dat dit een opmaat is naar verscheidene wiskundig getinte stukjes in toekomstige exemplaren van de Volgens Bartjens. Simeon
Interview met . . . door B.C. Kauseband en C.B.A. Yen Wie: dhr. prof. dr. G.J. Heckman Geboren op: 3 juli 1953 Favo stelling: Newtons bewijs van de eerste wet van Kepler (planeten bewegen over een ellipsbaan met de zon in een brandpunt), F = ma, F ∝ 1/r 2 ⇒ baan ellips. Hobbies: Wielrennen en schaatsen, maar helaas heb ik dit jaar nog niet op natuurijs mogen staan. Dat was nogal een afgang. De sneeuw die is gevallen houdt natuurlijk het ijs tegen en het was te glad om met de auto naar het noorden te gaan. Gelukkig is wandelen in de sneeuw ook prachtig. Ik woon in Wyler (DE) midden tussen de velden en bossen, dus heb daar deze winter maar van genoten. Wat staat er op uw Ipod? Ik heb geen Ipod, maar houd wel van muziek. Bach en Mozart natuurlijk, maar ook muziek uit de Top 2000: Bob Dylan bijvoorbeeld. Heeft u de hele Top 2000 geluisterd deze vakantie? Nee, maar hij stond bijvoorbeeld wel aan tijdens het oliebollen bakken. Hoe zag uw studententijd eruit? Ik ben in ’71 in Leiden begonnen aan wiskunde en natuurkunde en ben dus al 40 jaar professioneel Volgens Bartjens—Wintereditie
25
met wiskunde bezig. Op de middelbare school heb ik heel erg getwijfeld of ik wiskunde of geneeskunde wilde studeren. Mijn vader en opa waren allebei huisarts, dus er was een zekere familiewens, maar de passie voor wiskunde heeft gewonnen. Heeft u later nog aan deze keuze getwijfeld? Ja, maar nooit langdurig. Met geneeskunde kun je mensen helpen, met wiskunde kun je mensen dingen leren. Ik wilde altijd leraar worden en dat is ook gebeurd. Ik heb dus zeker de betere keuze gemaakt. Kauseband is even stil, Heckman praat verder . . . Na mijn kandidaats was ik de natuurkunde helemaal zat. De docenten natuurkunde gingen op een heel andere manier met wiskunde om. Pas tijdens mijn afstuderen, een paar jaar later, ben ik mij weer gaan verdiepen in een mathematisch fysisch onderwerp. Ik vind natuurkunde ook een heel mooi vak, maar wel vanuit de wiskundige filosofie. Er moet dus niet gerommeld worden met de wiskunde. Hoe was u als student? Ik heb in zekere zin braaf gestudeerd. Ik begon met studeren vlak na de opstanden in Parijs. 41 Daardoor ben ik de middelbare school ingegaan met een stropdas en kwam ik eruit met het haar op mijn schouders. Je moest toendertijd als student maatschappelijk ge¨engageerd zijn. Het was dus not-done om bij een studentenverening te gaan, maar dit paste ook niet heel erg bij mij. Na een paar jaar studeren ben ik wel bij de roeivereniging Asopos gegaan. Wij waren de knorren, de corporalen zaten bij roeivereniging Njord. Mijn liefde voor sport is daar ontstaan. Ik ben nog tot in mijn promotietijd lid geweest van Asopos. In mijn belevenis vloeiden mijn studie en promotie dan ook in elkaar over. Als promovendus bleef ik in mijn studentenhuis wonen, terwijl ik wel al studentassistent was na twee en een half jaar studeren. Dat was toendertijd een halve baan, waardoor ik al vaak aan de lunchtafel zat met de staf. Stond u daardoor anders in het studentenleven? Nee, want het was toendertijd niet gebruikelijk om te tutoyeren en er bleef dus een zekere afstand. Ik sprak wel met ze, al stonden sommige hoogleraren op zo’n hoog voetstuk dat ze nooit in de kantine kwamen. Op welk onderwerp bent u gepromoveerd? Lie-groepen bij prof. G van Dijk en prof. H. Duistermaat. Ik heb dit onderwerp wiskundig bestudeerd, maar wist dat als ik dit leerde het behulpzaam zou zijn om verder te komen in de mathematische fysica. Na mijn promotie ben ik van ’80-’82 twee jaar post-doc geweest in Boston (MIT). Hier heb ik geweldig veel geleerd en ook heb ik een zomer liftend door Amerika gereisd. Ik besefte daar dat ik van het provinciale Nederland in de grote stad was geraakt. De top van Nederland is daar de middelmaat en dat wijst je op bescheidenheid. Toch weer terug naar Nederland? Ja, ik kreeg een baan als universitair docent (UD) aangeboden in Leiden en ben mij verder gaan ont41
In mei 1968 brak een algemene staking uit over heel Frankrijk. Het begon als een reeks studentenstakingen die uitbraken aan een aantal universiteiten en middelbare scholen in Parijs. Dit heeft ook een invloed gehad op de houding van studenten in Nederland.
26
Volgens Bartjens—Wintereditie
wikkelen in de wetenschap. Toen heb ik ook mijn vrouw leren kennen. In ’89 zijn wij naar Nijmegen verhuisd en ben ik begonnen als universitair hoofddocent (UHD). Ik zie dat u een kruisje om uw nek draagt, bent u gelovig? Ik ben protestants opgevoed, maar heb vanaf mijn middelbare schooltijd lange tijd afstand genomen van het geloof. Later merkte ik toch dat ik sommige christelijke normen en waarden de moeite waard vond. Wat is uw mooiste herinnering aan wiskunde? Het oplossen van een bepaald probleem over rationaal elliptische oppervlakken. Het kraken van die noot heeft me veel voldoening gegeven. En uw slechtste? Ik ben bang dat dit de periode in Nijmegen was rond het jaar 2000. Het ging toen heel slecht met de opleiding: zij werd bijna opgeheven en het was niet fijn om hier te werken. Ik solliciteerde in 2002 nog naar een andere baan, maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan. Daar ben ik nu heel blij om, want ik had 7 jaar geleden niet kunnen denken dat het nu zo goed zou gaan. Ik beschouw onze β-faculteit nu als een van de beste van het land. Ik had in 2000 elke dag tegenwind, maar nu ga ik elke dag voor de wind naar mijn werk!
Volgens Bartjens—Wintereditie
27
Oplossing puzzel door Martijn Caspers In de vorige Volgens Bartjens stond het volgende raadsel: Zij A een k × k-matrix over een willekeurig lichaam F. Bewijs dat als voor alle m ∈ N∗ geldt dat Tr(Am ) = 0, dan is A nilpotent. Er zijn twee correcte uitwerkingen binnengekomen. E´en van Noud en e´ e´ n namens A-Eskwadraat. Er wordt nog over een prijs nagedacht! De twee oplossingen zijn verschillend en hieronder staat een korte schets van beide. Uitwerking: Allereerst merken beide inzendingen terecht op dat de karakteristiek van F wel 0 moet zijn, anders is de uitspraak niet waar. We noteren H voor het splijtlichaam van het karakteristieke polynoom van A. A-Eskwadraat: We mogen veronderstellen dat A in zijn Jordan-normaalvorm gerepresenteerd is. Laat λ1 , . . . , λk ∈ H de entries op de diagonaal van A zijn (dus niet noodzakelijk verschillend). Dan geldt: k X m 0 = Tr(A ) = λm (1) j . j=1
Beschouw nu het polynoom P (z) = (λ1 − z) · · · (λk − z). F (en dus H) heeft karakteristiek 0. Er is een stelling (http://en.wikipedia.org/wiki/Power_sum_symmetric_polynomial) die zegt dat de ring van symmetrische polynomen in variabelen X1 , . . . , Xk over H dan is gelijk aan H[X1 + . . . + Xk , . . . , X1n + . . . + Xnk ]. Aangezien de co¨effici¨enten van P (de elementaire) symmetrische polynomen zijn, geldt wegens (1) dat P (z) = (−1)k z k . De stelling van Cayley-Hamilton impliceert nu dat Ak = (−1)k P (A) = 0. Noud: Laat λ1 , . . . , λn ∈ H de eigenwaarden van A zijn en zij ni de multipliciteit van λi . We mogen veronderstellen dat voor alle i, λi 6= 0, aangezien de blokken in de Jordan-normaalvorm van A bij eigenwaarde 0 duidelijk nilpotent zijn. We bewijzen dat een dergelijke A in feite een 0 × 0 matrix is. Uit het gegeven volgt: n X m 0 = Tr(A ) = ni λm i . i=1
Voor de waarden m = 1, . . . , n, geeft dit n lineaire vergelijkingen in de variabelen n1 , . . . , nn . Bovendien zijn de vergelijkingen lineair onafhankelijk, zoals in is te zien via een Vandermonde-determinant. Dit kan alleen als voor alle i, ni = 0. Dus A is een 0 × 0 matrix.
28
Volgens Bartjens—Wintereditie
Gehoord en Gezien • Bastiaan: “Desi, wij zijn samen net als Timon en Pumba. Jij bent klein, ik ben groot en ik stink.” • Na afloop van het bowlen vroeg Tom zich af hoe de eindstand zou worden bepaald: “Tellen we de scores bij elkaar op of nemen we het gemiddelde?” • Mike Hoffmeister: “Dan zit die x dus als het ware hier over uitgesmeerd.” Bastiaan Cijsouw: “Een beetje zoals pindakaas?” Mike Hoffmeister: “Ja zoiets, maar wel zonder nootjes!” • Luca Consoli: “Wie zegt dat quarks geen paarse eenhoorntjes zijn? Ze zijn alleen wel erg klein!” • Tom H.: “Ik kijk echt uit naar de kerstvakantie. Ik heb me drie weken het apelazarus gewerkt en het zweet staat me gewoon achter op mijn voorhoofd.” • Koos: “Ik zit niet aan de Valium” Jan: “Nee, dat klopt, je zit aan de Faalium.” • Thom: “Moet die kerel van Olympus dat niet doen?” Pim: “Dat is geen kerel, dat is mijn vriendin.” • Pim: “Ik ben met topologie pas bij week 6 terwijl ik al bij week 13 had moeten zijn!” Tjapko: “Oh ja, Mueger geeft dat, die gaat snel he!” • Mark: “Ik gooi altijd met mensen naar viltjes.” • Sjoerd: “Ik heb een concentratieprobleem.” Bastiaan: “Ja, ik ook! Wat voor kleur heeft die van jou?” • Michiel tijdens de studentendemonstratie aan de telefoon: “Ja, ik sta hier! Ik steek nu mijn hand op. Oh wacht, dat doen er wel meer...” • Joshua: “Ik vind rood mooier als blauw dan groen.”
Volgens Bartjens—Wintereditie
29