Colofon: Urhahn Urban Design In opdracht van de gemeente Arnhem januari 2011

schetsontwerp

Colofon: Urhahn Urban Design In opdracht van de gemeente Arnhem januari 2011 Tess Broekmans Maarten Lankester Bernardina Borra Eriko Watanabe Beatriz Pineda Revilla

schetsontwerp Nieuwstraat/rijnboog januari 2011

Inhoud 5

Inleiding

7

De essentie

9

Arnhem, Rijn en cultuur

19

Revitalisering van de zuidelijke binnenstad

31

Eerste uitwerking hoofdstructuur

59

BIJLAGE: Totstandkoming van het schetsontwerp

4 • scHETsoNTwERp ARNHEM NIEuwsTRAAT

inleiding In april 2010 is door het Arnhemse college in het Lenteaccoord bepaald om de haven uit het Rijnboogplan te schrappen. De ambitie voor Rijnboog en de urgentie om te vernieuwen is daarmee geenszins wegvallen. De doelstellingen uit het Masterplan zijn nog steeds actueel. Het gebied verkeert in verval en de ambitie om stad en Rijn beter met elkaar te verbinden is nog steeds springlevend. Tijdens de totstandkoming van dit schetsontwerp kwam dit goed tot uitdrukking: de mensen die mee hebben gedacht over het gebied onderschrijven allemaal de noodzaak om dit gebied te vernieuwen. Het voorliggende schetsontwerp is de aanzet om te komen tot een nieuw stedenbouwkundig plan voor de Nieuwstraat en omgeving. De hoofdstructuur vormt de kern van dit schetsontwerp. Hierin worden de hoofdlijnen

Doelstellingen Masterplan Rijnboog:

van het plan uiteengezet. Vervolgens wordt

• Versterk de samenhang tussen Rijn, binnenstad en Arnhem centraal

in eerste uitwerking van de hoofdstructuur

• Draag bij aan de revitalisering van de binnenstad

aangegeven hoe die hoofdstructuur eruit zou

• Verbeter de kwaliteit van de openbare ruimte en zorg voor effectief ruimtegebruik

kunnen gaan zie en welke programma’s daarin

• Maak aantrekkelijke binnenstedelijke woonmilieus

een plaats kunnen krijgen. Dit wordt in het

• Versterk de economische vitaliteit van Arnhem

stedenbouwkundig plan dat in 2011 wordt

• Maak ruimte voor een rijk scala aan culturele functies

gemaakt verder uitgewerkt.

• Maak het Rijnboog gebied tot een plek waar Arnhemmers trots op zijn

schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

•

DE ESSENTIE Arnhem cultuurstad tussen twee landschappen

Gelders orkest, Generale oost, Introdans,

de binnenstad moeten op een goede manier

Arnhem is ontstaan aan de Sint Jansbeek,

Oostpool en veel vrijgevestigde kunstenaars)

doorlopen tot aan de Rijnkade, zodat de nieuwe

maar ligt al eeuwen aan de Rijn zonder daar

tot presentatie (o.a. internationale

functies verbonden zijn met de stad en kunnen

echt van te profiteren. Zoals de Veluwe met

beeldententoonstelling Sonsbeek en de

bijdragen aan een beter verblijfsklimaat.

park Sonsbeek op een fantastische manier

modebiënnale) is in Arnhem aanwezig.

De belangrijkste barrières daarin zijn het

in de stad is ingebed biedt de Rijn een grote

Rijnboog voegt hier twee iconische gebouwen

Kerkplein, dat een overmaat aan ruimte heeft,

kans om nieuwe kwaliteiten aan de stad

aan toe: het kenniscluster aan de nieuwe

en de Weerdjesstraat, die deel uitmaakt van de

toe te voegen en de rivier beleefbaar te

Oeverstraat, een schakel tussen de historische

centrumring en daardoor in de spits druk is.

maken. Een van de elementen daarin is het

binnenstad en de nieuwe ontwikkelingen

maken van een verbinding met Stadsblokken

aan de Rijn, en het kunstencluster aan de

Als de verbindingen in de stad natuurlijk zijn

Meinerswijk, het nieuwe uiterwaardenpark

Nieuwstraat, de culturele trekker voor het

en de programma’s activeren de straat kan

aan de overkant van de Rijn, en met Arnhem

centrale deel van Rijnboog. Naast cultuurstad

de zuidelijke binnenstad een vitaal stuk stad

Zuid. Een voetgangersbrug of op korte termijn

is Arnhem ook bekend als winkelstad, met

worden. Door de leegte van het Kerkplein

een pontverbinding zorgt voor het bereikbaar

een sterk winkelareaal met regionale functie,

lopen de winkelstraten nu dood op het plein.

maken van dit park en het verbinden van

en als groenste stad. Kortom een stad met

Door het Kerkplein te bebouwen gaan de

Arnhem Noord en Zuid. Het tweede element

vele kwaliteiten die met de realisatie van de

winkelstraten over in het nieuwe gebied en

dat het landschap tastbaar maakt in de stad is

ambitieuze projecten in de Rijnboog alleen

worden Weverstraat en Bakkerstraat op een

de Sint Jansbeek. De beek vormt de zichtbare

maar versterkt worden.

goede manier met elkaar verbonden.

verbinding tussen Veluwe en rivierenlandschap

De Nieuwstraat wordt autoluw en sluit

komend uit park Sonsbeek en uitmondend in

Revitaliseren zuidelijke binnenstad

aan op de voetgangersbrug. Hier komt het

de Rijn.

De opgave om de binnenstad met de Rijn te

kunstencluster en met theater Oostpool en

verbinden gaat feitelijk om het revitaliseren

de geplande nieuwbouw van Generale oost

Arnhem staat bekend als cultuurstad: na

van de hele zuidelijke binnenstad. Ten zuiden

ontstaat een levendig cultureel kwartier. De

Amsterdam telt Arnhem de meeste creatieven.

van de lijn Kleine Oord – Broerenstraat

Rodenburgstraat blijft meer een woonstraat, en

Arnhem is een van de negen culturele

– Kerkplein zijn de gebouwen van na de oorlog,

is deel van één van de lange lijnen naar de Rijn.

brandpunten in NL. De volledige keten van

is te veel openbare ruimte, zijn nauwelijks

Met nieuwe woningen, horeca aan de Rijnkade

opleiding (m.n. ARTEZ) via productie (o.a.

winkels of verblijfsplekken. De lange lijnen uit

en winkelen op de kop van de Bakkerstraat

• schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

ontstaat een heel andere straat dan nu. Voor

maar voor minder ingrijpende vernieuwing aan

invulling is natuurlijk niet helemaal flexibel,

de Weerdjesstraat is de oversteekbaarheid

de Rijn. Omgekeerd is de optie kunst aan de

want de positie van het kunstencluster zal

essentieel. Hoe dat het beste kan wordt in de

Rijn een goede trekker voor de Rijnkade. Ook

veel invloed hebben op de levendigheid van de

volgende fase uitgewerkt.

hebben de twee opties invloed op de andere

openbare ruimte en op de mogelijkheden voor

programma’s: met kunst aan de Rijn is er meer

andere functies. Maar welke functies het ook

Stedelijke mix van cultuur, winkelen en wonen

ruimte voor winkels in het noordelijke blok,

precies worden, de basis blijft goed.

De komst van kenniscluster en kunstencluster

met kunst in de binnenstad is er ruimte voor

zorgt voor een enorme impuls voor de

wonen met uitzicht aan de Rijn. Beide opties

Naast een stevige basis voor de lange termijn is

zuidelijke binnenstad, zowel voor bewoners

worden nader uitgewerkt om een goed beeld

het wenselijk om op korte termijn te beginnen.

als voor bezoekers van Arnhem. Winkelen,

te krijgen van de ruimtelijke en financiële

Dat kan bijvoorbeeld met tijdelijke culturele

wonen en cultuur vermengen zich en zorgen

consequenties.

evenementen op het Kerkplein, met bomen aan de Weerdjesstraat, met een strandtent

zowel ’s avonds als overdag voor een levendig stuk stad. De openbare ruimte biedt plek aan

Stabiele basis, flexibele invulling

of beeldentuin op Stadsblokken. Tegelijk

festiviteiten, aan kunst in de openbare ruimte.

De impuls voor de binnenstad komt niet alleen

gaat de planvorming door. De ontwikkeling

Bij realisatie van een verbinding over de Rijn

van de verbinding met de Rijn, maar van het

van Rijnboog gaat stap voor stap en biedt

doet, zeker bij bijzondere evenementen zoals

revitaliseren van de zone tussen historische

altijd ruimte aan positieve tijdelijke acties en

de modebiënnale, de overkant van de Rijn mee.

stad en Rijn met verschillende middelen:

initiatiefnemers.

Cultuur wordt hier uitgaan: er is hoogwaardige

met cultuur, met winkelen en horeca, met

horeca zodat je voor de voorstelling een hapje

wonen, met aantrekkelijke straten en prettige

kunt eten, na afloop is er keuze uit meerdere

verblijfsruimte. Door te kiezen voor een

plekken voor een drankje, je auto of fiets staat

eenvoudige hoofdstructuur van straten die

veilig en makkelijk geparkeerd.

aansluit bij het oorspronkelijke stratenpatroon wordt de basis voor vernieuwing gelegd.

Voor het kunstencluster zijn 2 opties

Daarbinnen zijn nog veel dingen mogelijk en

opgenomen: ten noorden of ten zuiden van

dat is ook nodig omdat we nu nog niet weten

de Weerdjesstraat. De optie in het stadsblok

hoe de stad over 20 of 100 jaar functioneert.

zorgt voor een directe aansluiting bij de stad,

Stedenbouw is voor de lange termijn. De de essentie

•

• schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

ARNHEM, RIJN EN CULTUUR De opgave van Rijnboog is het verbinden van stad en Rijn. De Rijn is één van de twee gezichten van Arnhem, meer dan de helft van de bewoners van Arnhem woont aan de zuidkant van de Rijn. Een kant die geheel op zichzelf is, waarbij de Rijn geen verbinding vormt maar eerder een barrière. Een aantal elementen speelt een rol bij het vergroten van de aantrekkingskracht van de Rijn: het betrekken van de overkant van de Rijn bij de binnenstad, de inpassing van de Sint Jansbeek, die de stuwwal verbindt met de Rijn, en de activering van de Rijnkade. Naast landschap speelt cultuur een belangrijke rol in Rijnboog: dit is de smaakmaker van de zuidelijke binnenstad.

ARNHEM EN DE RIJN

•

referentie: Kurilpa Bridge (Brisbane, Queensland, Australie) de Rijn en het rivierenlandschap

10 • schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

Het rivierenlandschap De rivier is een belangrijke identiteit van Arnhem. Het verbeteren van de aansluiting met de Rijn is dé opgave voor Rijnboog. Deze opgave moet op binnenstadniveau worden opgelost door de zuidelijke binnenstad beter

Het Sonsbeekpark en het rivierlandschap zijn twee landschappen van formaat in de stad. Opgave van Rijnboog is het verbeteren van de relatie met de Rijn.

te verbinden met de Rijn, het winkelgebied uit te breiden en aantrekkelijke functies toe te voegen aan dit deel van de binnenstad. Maar ook op stadsniveau liggen kansen. Op Stadsblokken Meinerswijk is een uiterwaardenpark in ontwikkeling. Er zijn plannen in de maak om het buitendijkse rivierengebied te ontwikkelen tot een aantrekkelijk natuur- en recreatiegebied. De mogelijkheden voor recreatie maken het gebied aantrekkelijk voor stadsbewoners. Door Rijnboog met het landschap aan de overkant te verbinden met een nieuwe voetgangersbrug en vanaf de brug de rivier te kunnen beleven worden nieuwe kwaliteiten aan de stad toegevoegd. Het toevoegen van culturele functies, bijvoorbeeld een beeldentuin, horeca, zoals een strandtent of biergarten, en tijdelijke activiteiten zoals een kermis op het evenemententerrein of parkeren vergroten het gebruik en de ARNHEM EN DE RIJN

• 11

aantrekkingskracht. Door de brug, of op korte termijn een pontverbinding wordt het aantrekkelijker activiteiten te organiseren op Stadsblokken en zullen de plannen op Stadsblokken meer levensvatbaar zijn. Tegelijk wordt zo een nieuwe verbinding tussen Arnhem Noord en Zuid gemaakt, twee delen van de stad die traditioneel met de rug naar elkaar en naar de rivier staan. Arnhem centrum

Ook voor bewoners van Arnhem Zuid wordt Stadsblokken een aantrekkelijke en goed bereikbare plek. Vanaf de Nieuwstraat richting de haven van Coers komt de brug centraal in Stadsblokken aan en kan doorverbonden worden naar de Malburgse dijk.

Malburgse dijk

Gelredome


Een nieuwe voetgangersbrug over de Rijn versterkt niet alleen de relatie met de rivier, maar ook de verbinding tussen Arnhem Zuid, Stadsblokken-Meinerswijk en de stad aan de noordzijde van de rivier.

De Sint Jansbeek De Sint Jansbeek is het symbool van de oorsprong van Arnhem en de verbintenis met het landschap. Het zichtbaar maken van de Sint Jansbeek draagt bij aan de relatie tussen stad en landschap: de beek, komend uit park Sonsbeek, stroomt door de stad en mondt uit in de Rijn. Door de Sint Jansbeek zichtbaar te maken in de stad wordt een laag toegevoegd aan de stad. De beek verbindt ook de twee delen van de binnenstad, de oude stad en de wederopbouwstad en draagt daarmee bij aan de samenhang van de binnenstad die de kern vormt van Rijnboog. In de visie Sint Jansbeek is een voorkeurstracé voor de beek vastgesteld. Dit tracé sluit in hoofdlijnen aan bij het schetsontwerp en zal ter hoogte van de Nieuwstraat nader uitgewerkt worden.

Plankaart Sint Jansbeek (bron: Poelmans Reesink landschapsarchitectuur) referentie beek in de openbare ruimte (boven: Tübingen, onder: Banyoles)

ARNHEM EN DE RIJN

• 13

Rijnkade en singels

1874: Rijnkade onderdeel van de singel

e ‘wandeling’ rond de stad, die de Rijnkade verbond aan de singels. Ingetekend op een art uit 1874

Concept

5

Aan de Rijnkade begint het landschap.

De kade tussen Roermondsplein en Markt is

Strandjes aan de overkant, mogelijkheden

een ruimte die in één stijl zou moeten worden

voor horeca, een plek om echt buiten te zijn.

ingericht. In de visie Rijnkade is een andere

De Rijnkade sluit aan op de groene singel rond

plek aangewezen voor de witte vloot, zodat de

de binnenstad. De essentie van de singel is

grote boten niet constant afgemeerd liggen

een aantrekkelijke verblijfsplek met publieke

op de mooiste plek van de binnenstad. Vanuit

waarde. Grote culturele functies liggen in

het schetsontwerp Nieuwstraat wordt een

Arnhem traditiegetrouw aan de singels: Musis

aantal elementen aan de kade toegevoegd. Je

Sacrum, de schouwburg, Luxor, Rembrandt

wilt op de hoge kade aan de rivierzijde kunnen

Theater en de blikken bioscoop. Dit pleit ervoor

lopen, waar nu de terrassen staan. Het profiel

het kunstencluster een plek aan de Rijnkade

moet hiervoor nader worden uitgewerkt. Er

te geven, zolang de historische bebouwing

komt ruimte om de hoge en lage kade met

gehandhaafd kan blijven. De andere optie

elkaar te verbinden, bijvoorbeeld met trappen,

is cultuur in het stadsblok, waarbij het

en plekken om te zitten zonder betaalde

kunstencluster onderdeel wordt van de route

consumptie. Ook de aanlanding van de brug

met bijzondere gebouwen in het verlengde van

moet worden ingepast. Deze elementen

de Eusebiuskerk.

worden uitgewerkt in het stedenbouwkundig plan.

De visie Rijnkade is opgesteld om de samenhang tussen de verschillende delen van de Rijnkade te bevorderen. Er liggen opgaven bij Coehoorn Zuid, bij het Roermondsplein en de Mandelabrug, bij de John Frostbrug en het Oostelijk Centrumgebied. De Nieuwstraat en omgeving is één van de eerste plekken waar de Rijn beter bij de stad betrokken kan worden. 1940: Rijnkade onderdeel van de stad


2020: stedelijke Rijnkade in groene omlijsting ARNHEM EN DE RIJN

• 15

Kenniscluster

Kunstencluster (2 mogelijke locaties)

smaakmakers in de stad: culturele gebouwen (oranje) en bestuurlijke specials( donkergrijs)


Cultuur in Rijnboog Cultuur is de smaakmaker van de zuidelijke

Op dezelfde manier moet het kunstencluster

binnenstad. Zoals de analyse van de singels laat

een publiek gebouw in de stad worden met

zien is de Rijnkade een goede plek voor cultuur,

een openbare begane grond, het kunstenplein

maar ook de zone Kleine Oord- Kerkplein-

waar altijd wat te doen is. Museumwinkel en

Walburgiskerk is een plek voor bijzonder

theatercafé zijn ook open als andere functies

publieke gebouwen, zoals de Eusebiuskerk en

dicht zijn. De foyer van de schouwburg werkt

het Stadhuis. Het kenniscluster als een van

tegelijk als expositieruimte voor het museum,

de bouwstenen van het Masterplan voegt

zodat er wisselwerking tussen de verschillende

een nieuw gebouw toe aan deze reeks. Het

functies ontstaat. Een bezoek aan het theater

kenniscluster is een samenwerking tussen

kan inspireren tot een bezoek aan het museum.

de Bibliotheek Arnhem, Gelders Archief,

Dit gebouw is van meer dan stedelijk belang en

Historisch Museum Arnhem, Volksuniversiteit

trekt bezoekers uit heel Nederland. Een bezoek

Arnhem, het Kunstbedrijf van kunst en cultuur

aan het kunstencluster is een bezoek aan de

Arnhem en enkele creatieve opleidingen van

binnenstad van Arnhem.

RijnIJssel. Presentaties, debatten, optredens en tentoonstellingen maken het Kenniscluster tot een levendig centrum. Door het ontwerp van Neutelings Riedijk architecten wordt het gebouw ook voor anderen dan de directe gebruikers aantrekkelijk. De architect heeft het gebouw ontworpen als een verlengstuk van de straat waarbij een majestueuze trap je naar het hoogste punt brengt met uitzicht over de stad. Een gebouw dat ook voor iedereen de moeite waard is om eens binnen te lopen.

ARNHEM EN DE RIJN

• 17


REVITALISERING van de ZUIDELIJKE BINNENSTAD De opgave uit het masterplan Rijnboog om de Rijn met de stad te verbinden is breder dan alleen de ruimtes direct rond de Rijn en cultuur. Het probleem zit in het gebied tussen de historische binnenstad en de Rijn, ten zuiden van de lijn oude Oeverstraat/Kleine Oord /Kerkplein. Dit gebied is in de oorlog grotendeels verwoest. Na de oorlog vormde dit de aanleiding het gebied rigoureus aan te pakken en veel meer te vernieuwen. Het gebied is te typeren als een proeftuin voor architectuur en stedenbouw met wederopbouw woonblokken aan het Kerkplein, een opgetild woonbuurtje uit de jaren 70 (de Molenkom van Van den Broek en Bakema), kantoren en de blikken bioscoop uit de tachtiger jaren aan het Nieuwe Plein. Wederopbouwmonumenten zoals stadhuis, provinciehuis en rechtbank staan naast de monofunctionele kantoorontwikkeling van de provincie en de rechtbank. Om dit gebied beter aan te laten sluiten bij de binnenstad zijn drie opgaven belangrijk: • De oost-west lijn oude Oeverstraat/Kleine Oord/Kerkplein • De Weerdjesstraat • Maat, schaal en functiemenging van de binnenstad

REVITALISERING VAN DE ZUIDELIJKE BINNENSTAD

• 19

Oude Oeverstraat/Kleine Oord /Kerkplein:

te veel openbare ruimte Deze lijn hoorde oorspronkelijk echt bij

verlopen en de lijnen moeten worden verstrekt

de historische binnenstad en begon bij de

met programma, functies en architectuur. De

Rijnpoort, waar nu Arnhem building staat.

positie van het kenniscluster draagt bij aan het

Na de oorlog werd dit de scheidslijn tussen

verlengen en verlevendigen van de Kortestraat.

oude stad en wederopbouwstad. Zo is ook het Kerkplein na de oorlog onbebouwd

De zuidelijke binnenstad kan directer op de

gebleven. Dwars hierop loopt een aantal

historische binnenstad aansluiten door het

noord-zuid lijnen die in principe doorlopen

Kerkplein te bebouwen. Hiermee worden de

tot aan de Rijn, maar waar het karakter

Bakkerstraat en Weverstraat aangesloten

na de kruising met deze lijn zo verandert

op de Rodenburgstraat en Nieuwstraat en

dat de lijnen niet als doorgaand worden

waar mogelijk begeleid met winkels. De

vooroorlogse situatie, in zwart verwoeste delen

beschouwd. Nieuwe Plein-Roermondsplein,

situatie van voor de oorlog wordt grotendeels

naoorlogse situatie: toegevoegde openbare ruimte in zwart

Kortestraat-Vossenstraat, Weverstraat-

hersteld, maar het Kerkplein blijft iets groter

Nieuwstraat, Bakkerstraat-Rodenburgstraat

dan het historisch was zodat een brede

en Markt houden gevoelsmatig allemaal op

pleinruimte rond de kerk ontstaat en de kerk

bij die breuklijn. Ook de Markt ligt daardoor

als het ware op het plein komt te staan. In

niet echt in de historische binnenstad. Door

de zone in het verlengde van het Kerkplein

de veelheid aan openbare ruimte ontstaat

ligt een aantal bijzondere gebouwen, zoals

geen aangename verblijfsruimte en geen

het stadhuis, de Eusebiuskerk en straks het

concentratie van mensen. De breuk is niet

kenniscluster. De nieuwe gebouwen tussen

alleen ruimtelijk, typologisch, maar ook

Nieuwstraat en Eusbiuskerk, 2 à 3 gebouwen,

programmatisch. In dit project draait het om de

kunnen ook bijzondere gebouwen zijn in

Weverstraat-Nieuwstraat en de Bakkerstraat-

vorm en/of functie. Eigenzinnige architectuur

Rodenburgstraat, maar ook de andere lijnen

of een bijzonder winkelconcept vormen de

zullen op termijn aan bod moeten komen. De

uitnodiging om vanuit de Bakkerstraat door

overgangen in de lijnen moet vloeiend gaan

te lopen en de binnenstad tot aan de Rijn te ontdekken.


huidige situatie: kerkpleinzone is een breuklijn in de stad

toekomstige situatie: door bebouwing toe te voegen op het kerkplein lopen de lange lijnen in de stad weer door tot aan de Rijn


• 21

Huidige situatie: 3 sferen historische binnenstad (bruin), stratenstad de Weerdjes (groen) en wederopbouwstad (blauw)


Toekomstige situatie: de zone tussen historische binnenstad en de Weerdjes wordt versterkt als zone van bijzondere gebouwen. De wederopbouwstad wordt deel van de historische stad (omgeving schouwburg) of van de Weerdjes (omgeving Prinsenhof). De heldere stratenstructuur van de Weerdjes met groene straten naar de Rijn vormt de basis voor de zuidelijke binnenstad.

Karakteristiek zuidelijke binnenstad

Uitwisselbaarheid van functies

De zuidelijke binnenstad is vrij divers. Er staan

De toekomstige bouwmassa sluit aan bij de

De gebouwen zijn zo veel mogelijk in staat

hoge kantoorgebouwen, historische panden en

directe omgeving. Op het Kerkplein wordt

verschillende functies op te nemen en te

woonblokken uit de wederopbouw. Er is in de

aansluiting gezocht bij de maat en schaal

veranderen van wonen naar winkelen of

binnenstad op dit moment sprake van 3 sferen:

van de historische binnenstad: gebouwen

werken. Zo is de Rodenburgstraat op dit

de historische binnenstad, de Weerdjes en de

van 10 tot 15 meter hoog, 3 à 4 bouwlagen,

moment vooral een woonstraat, maar kan op

wederopbouwstad. De historische binnenstad

maar wel bebouwing met een eigen stijl. Aan

termijn een winkelstraat worden. De plint van

is een organisch gegroeide stad, opgebouwd

de Weerdjesstraat mag de bebouwing hoger

het woonblok aan de oostzijde is niet om te

uit panden, de Weerdjes is ontwikkeld langs

zijn, maar is het van belang dat de straat niet

bouwen naar winkels, hierdoor is het nu niet

straten en de wederopbouwstad bestaat

volledig in de schaduw komt te liggen door

mogelijk van deze straat een winkelstraat te

uit gebouwen in de ruimte. De Kerkplein

variatie in bouwhoogte. De gebouwen kunnen

maken. Bij de nieuwbouw aan de westzijde

zone tussen de historische stad en de

hier variëren van 15 tot 25 meter, 4 tot 8 lagen.

moet het mogelijk zijn de ruimtes op de begane

wederopbouwstad is nu een tussenruimte die

De hoogte van het kunstencluster is circa 20

grond op termijn om te zetten in winkels of

niet bij het één en niet bij het ander hoort.

meter, uitgaande van ondergrondse filmzalen

ateliers.

en zonder de toneeltoren. Deze hoogte is goed Het principe van de wederopbouwstad,

inpasbaar aan de Weerdjesstraat.

gebouwen vrij in de ruimte, zorgt niet voor stedelijkheid. In de toekomstige situatie is

Het blok aan de Rijnkade tussen Nieuwstraat

de ambitie 2 sferen met een overgangszone

en Rodenburgstraat is het blok met de meeste

rond het Kerkplein. Het Prinsenhof zou meer

historische panden en horeca. Uitgangspunt

bij de Weerdjes kunnen gaan horen met

is dit zo veel mogelijk te behouden. Circa

meer mogelijkheden voor functiemenging en

twee derde deel van het blok, met name de

aantrekkelijke openbare ruimte. De omgeving

vooroorlogse panden, moet blijven bestaan.

van de schouwburg kan meer aansluiten bij de

Op de hoeken is vernieuwing gewenst. Nieuwe

historische binnenstad. Deze 2 sferen vormen

bebouwing wordt pandsgewijs toegevoegd.

de basis voor de verdere uitwerking van de zuidelijke binnenstad. REVITALISERING VAN DE ZUIDELIJKE BINNENSTAD

• 23

Weerdjesstraat Huidige situatie Weerdjesstraat: maakt deel uit van de centrumring en bedient parkeergarages

De Weerdjesstraat maakt deel uit van de centrumring rond de binnenstad die bestaat uit twee rijbanen tegen de klok in. Met name in de spits is het druk en onaangenaam. Over de Weerdjesstraat rijdt nu ook nog verkeer in de tegenrichting, waardoor de straat drie rijbanen breed zou moeten zijn. Onderzocht wordt of het profiel beperkt kan blijven tot twee rijbanen, zodat er op een aantal plaatsen ruimte is voor groen. Door middel van groen kan de verblijfskwaliteit sterk verbeteren. Uitgangspunten voor het ontwerp van de Weerdjesstraat zijn dat de oversteek op de plek waar de dwarsstraten de Weerdjesstraat kruisen goed moet zijn, niet alleen bij de Nieuwstraat maar ook bij de Rodenburgstraat, Vossenstraat en Markt. Ten tweede moet de straat geen achterkant zijn, maar een adres voor stedelijke functies. De vorm waarin dit gebeurt (tunnel, verdiepte ligging, stadsstraat) wordt in het vervolg uitgewerkt. Het kunstencluster ligt zowel in de noordelijke als de zuidelijke optie aan de Weerdjesstraat. Het kunstencluster kan meehelpen de Weerdjesstraat tot een stadsboulevard te maken. 24 • schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

Wonen in de binnenstad De Arnhemse binnenstad kent relatief weinig bewoners. Hierdoor is de stad ’s avonds snel uitgestorven. Het aanbod is eenzijdig: met name kleine, goedkope huurappartementen. Door meer en ander aanbod verlevendigd de stad. Tegelijk is dat lastig: er is veel ruimte nodig voor cultuur en winkelen, wonen is daarvan afhankelijk. Daar komt nog bij dat wonen aan de Weerdjesstraat niet eenvoudig is door verkeersgeluid. Afhankelijk van de plek van het kunstencluster is er ruimte voor wonen aan de Rijnkade of in de noordelijke

wonen met uitzicht

stadsblokken. Aan de Rijnkade ligt de nadruk op appartementen met uitzicht. In het noordelijke blok leidt de mix met winkels tot verschillende soorten stadswonen, van appartementen tot stadswoningen op een winkel of aan een binnenhof, maar ook wonen met uitzicht op de Eusebiuskerk. Een goede voordeur, aantrekkelijke buitenruimte en parkeren zijn hierbij belangrijke factoren. Omdat het goedkope segment in de binnenstad over vertegenwoordigd is, is er vooral behoefte

wonen boven winkels

aan nieuwbouw in het midden- en hogere segment. De Nota van Randvoorwaarden biedt

grondgebonden wonen in de luwte van het stadsblok

de mogelijkheid voor 30.000 m² wonen. De beide varianten in het schetsontwerp bevatten ongeveer 20.000 m² wonen. REVITALISERING VAN DE ZUIDELIJKE BINNENSTAD

• 25

Huidige situatie: winkelstraten lopen dood richting het Kerkplein.


Toekomstige situatie: winkelstraten sluiten op elkaar aan bij het Kerkplein. De nieuwe parkeergarage vormt een bronpunt voor het winkelen.

Winkelen en horeca De Arnhemse binnenstad staat hoog

Er wordt conform het masterplan Rijnboog

aangeschreven als het gaat om winkelen

gestreefd naar circa 14.000 m2 commerciële

(‘binnenstad van het jaar’), met niet alleen de

functies, waarvan circa 10.000 m2

grote ketens maar ook kleinere winkelstraten,

winkeloppervlak zal zijn. De winkels zullen

bijzondere winkels die aansluiten bij het imago

voornamelijk op begane grond niveau zijn, en

van Arnhem modestad. Het Musiskwartier

waar mogelijk op eerste verdieping.

sluit goed op aan op de winkelstructuur. De Bakkerstraat wordt wel de PC Hooftstraat van

Horeca past op een aantal plekken in het

Arnhem genoemd. Het toevoegen van winkels

gebied: aan de Rijnkade, aan het Kerkplein en

in het blok ten noorden van de Weerdjesstraat

bij het kunstencluster. Tevens zullen enkele

is erop gericht de kwaliteit en diversiteit van

winkels horeca in hun winkel opnemen en

het winkelaanbod te verbeteren.

kan er tussen het winkelen door ook nog horecaopgenomen worden. Hiermee kan

Op deze plek zal een mix van kleine en grotere

het aanbod worden verbreedt en ontstaan

units ontstaan, waarbij het logisch is aan te

plekken voor verschillende doelgroepen. Er zal

sluiten op de structuur van de binnenstad en de

maximaal 4.000 m² horeca worden toegevoegd.

grotere units meer richting Weerdjesstraat te situeren, mede afhankelijk van de uitwerking en de positie van het kunstencluster. De realisatie van een nieuwe ondergrondse parkeergarage met 550 bezoekersplaatsen levert met een bezoekersuitgang centraal in het winkelgebied een belangrijk bronpunt op voor het winkelgebied. referentiebeeld: bijzonder blok met winkels tussen Turfstraat en Broerenstraat (Londen)


• 27

Hoofdstructuur De hoofdstructuur van het plan is eenvoudig

Nieuwstraat en Rodenburgstraat is ruimte voor

en sluit aan bij de huidige structuur van de

toegevoegde routes voor winkelen en wonen.

binnenstad. De lange lijnen Bakkerstraat

Daarnaast kunnen er rustige groene openbare

en Weverstraat worden versterkt door het

verblijfsplekken gecreëerd worden, zoals achter

Kerkplein te bebouwen. Hierdoor ontstaat

de Bijenkorf of in het Hemelrijk.

een zone met nieuwe gebouwen die past in de reeks van stadhuis, Eusebiuskerk en

Aan de Rijnkade staat verblijfskwaliteit centraal

kenniscluster. Eén van de 2 à drie gebouwen die

met horeca, cultuur, trappen naar de Rijn en

nieuw gebouwd worden op het Kerkplein zou

het activeren van de hoge en lage kade. De

daarom een bijzonder gebouw moeten zijn, in

voetgangersbrug komt aan bij de Nieuwstraat.

architectuur en/of functie. De Sint Jansbeek

De route naar Stadsblokken en Zuid is op die

loopt ten zuiden van de Eusebiuskerk en tussen

plek het best aan te sluiten.

de nieuwe bebouwing door. De Nieuwstraat wordt de cultuurstraat met op de kop bij de Weverstraat een plein dat cultuur en winkelen verenigd. De straat wordt autoluw tot aan de Rijn. De Rodenburgstraat is meer een woonstraat, met nieuwe woningen aan de westzijde van de straat. Onderzocht wordt of het Rodenburgblok meegenomen kan worden in de ontwikkeling. Het blok maakt niet alleen winkelen in de Rodenburgstraat onmogelijk, bovendien ontstaat door de positie van het blok een open ruimte aan de Weerdjesstraat die niet bijdraagt aan de verblijfs- en woonkwaliteit. Binnen het blok dat begrenst wordt door 28 • schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat


• 29


eerste uitwerking hoofdstructuur De hoofdstructuur wordt in het stedenbouwkundig plan verder uitgewerkt. In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke karakteristieken de openbare ruimte krijgen en of de basis die nu wordt vastgesteld genoeg ruimte biedt voor het gewenste programma. Er is één belangrijke variabele: de positie van het kunstencluster aan de Rijn of in het stadsblok. Beide varianten zijn gebaseerd op dezelfde basis. Eerst worden de gemeenschappelijke elementen beschreven en daarna de verschillen tussen de opties.

eerste uitwerking hoofdstructuur

• 31

straat kerk

straat

oo

bakker

weverstraat

kleine rd

3 straat

2 broerenstraat

vo s

sen

‘kerkplein’

4 turf straat

1


traat ss

hoofdstructuur nummers met pijlen geven de blikrichting van de tekeningen aan

eerdje

5

w

nie

straat uw

rijnkade

u ro

rg

straat

denb

markt

Karakteristiek van de openbare ruimte

1

perspectief in de Turfstraat (voormalig Kerkplein aan rechterzijde)

Elementen hoofdstructuur: • Lange lijnen Nieuwstraat en Rodenburgstraat sluiten direct aan op de straten in de binnenstad en de Rijn; • Brug in het verlengde van de Nieuwstraat; • Een plein op de kop van de Nieuwstraat schakelt de cultuurstraat aan de historische binnenstad; • De Sint Jansbeek geeft kleur aan de straten; • extra routes door het blok zijn mogelijk om winkels in het blok te ontsluiten; • aan de Rijn geven trappen vorm aan de overgang tussen hoge en lage kade en brengen mensen dichter bij het water; • groene ruimtes aan de Weerdjesstraat maken de straat een prettiger verblijfsruimte; • onderzocht wordt of het Rodenburgblok mee kan worden genomen in de ontwikkeling. In deze fase gaat het om de gewenste karakteristieken en sferen. Met schetsen voor de verschillende ruimtes wordt aangegeven hoe de straten en pleinen eruit kunnen gaan zien.


• 33

2

perspectief komend vanuit de Bakkerstraat, (links de Rodenburgstraat)


Aansluiting op de historische binnenstad Aan de noordzijde bij de aansluiting op de historische binnenstad ontstaat een aantal nieuwe ruimtes. Door het Kerkplein te bebouwen ontstaat een nieuw winkelgebied dat Bakkerstraat en Weverstraat met elkaar verbindt. De exacte ligging van de Turfstraat en de maatvoering rond de Eusebiuskerk zal in de uitwerking worden bepaald. Een belangrijk uitwerkingspunt is de hoek Bakkerstraat/ Rodenburgstraat. Naast de lange lijn richting Rijn is een goede aansluiting op de nieuwe winkelstraten nodig. De straten lopen hier zoveel mogelijk door om de continuïteit van het winkelen te bevorderen.

referentiebeeld: boven: pleinruimte rond de kerk (Delft) onder: stedelijke ruimte in het blok in zomer en winter ( Berlijn) eerste uitwerking hoofdstructuur

• 35

3

het plein aan de Nieuwstraat komend vanuit de Weverstraat


Aan de kop van de Nieuwstraat is een plein een interessante optie omdat de Nieuwstraat de cultuurstraat wordt en de aansluiting met de Weverstraat nu al een soort pleinruimte vormt. Met name met het kunstencluster in het stadsblok ontstaat hier een plein waar de verschillende functies op een aantrekkelijke manier samen komen. De Nieuwstraat heeft een breedte van 20 meter en als de straat autoluw wordt is dit breed genoeg om ruimte te geven aan terrassen en uitstallingen van winkels. Vergeleken met de Bakkerstraat, die 12 meter breed is, is de Nieuwstraat bijna een langgerekt plein. In de uitwerking wordt gekeken naar bomen, aansluiting op de Rijnkade en de aansluiting op de Weerdjesstraat.

referentiebeeld: pleintje aan de Nieuwstraat (Londen)


• 37

Weerdjesstraat Het thema verkeer met de invulling van de

De bereikbaarheid per auto is belangrijk

Weerdjesstraat, de parkeergarage met in- en

voor de nieuw aan te leggen parkeergarage

uitritten, het laden en lossen voor winkels

met 550 openbare parkeerplaatsen. De in- en

en kunstencluster moet in de volgende

uitrit van de parkeergarage en de inritten voor

fase worden verder uitgewerkt. Voor de

laden en lossen worden niet direct vanaf de

Weerdjesstraat is een aantal oplossingen

Weerdjesstraat ontsloten, maar zullen via de

denkbaar om de oversteekbaarheid te

zijstraten bediend moeten worden. Dit vereist

vergroten: een tunnel, een verdipte ligging,

een goede inpassing in de straten en het

voetgangersbruggen of- onderdoorgangen en

bouwblok. De inritten zijn inpandig gedacht,

goede oversteekmogelijkheden op maaiveld.

zonder hellingbanen in de openbare ruimte.

Al is de verkeerskundige uitwerking van de Weerdjesstraat nog niet gemaakt, duidelijk is wel dat het verkeer veel minder moet domineren in de straat. Op dit moment wordt het beperkte aantal aantrekkelijke plekken aan de straat gemaakt door groen. Het beste voorbeeld daarvan is het woonblok bij de platanen. Door het woonblok terug te leggen zijn de bomen behouden en is een prettige plek aan de straat ontstaan. Ieder bouwblok aan de Weerdjesstraat zou zo’n groene ruimte moeten hebben, bij voorkeur aan de noordkant van de straat, goed op de zon. Er zijn twee plekken in dit project die zich hiervoor lenen, tussen Nieuwstraat en Rodenburgstraat en tussen Rodenburgstraat en Markt.


4

Weerdjesstraat kijkend in de richting van de John Frostbrug


• 39

overgang hoge en lage kade (Lyon)

referentiebeeld: trappen van hoge naar lage kade als podium voor het rivierenlandschap (Bremen)


referentiebeeld: actief gebruik van de lage kade (Berlijn)

Rijnkade De inrichting van de openbare ruimte aan de Rijnkade is een speerpunt: mogelijkheden om aan het water te zitten, zicht op het water, trappen naar de Rijn, tijdelijke functies zoals een drijvend podium. Het profiel van de Rijnkade maakt het nu onmogelijk op de hoge kade langs het water te lopen. Door de terrassen aan de gevel te positioneren zou de kade aantrekkelijker kunnen worden om te lopen en te verblijven. Ook is de aansluiting met de lage kade beter vorm te geven. Een belangrijk ontwerpuitgangspunt bij de Rijnkade is de hoogte van de waterkering. Het muurtje dat nu aan de rand van de hoge kade staat is gemaakt als maximale waterhoogte. Om de overgang met de lage kade te maken moet dus worden gekeken naar de maaiveldhoogtes.

referentiebeeld: Jansbeek loopt over de trappen naar de Rijn (020)


• 41

referentiebeeld: brug als openbare ruimte, flaneer- en ontmoetingsplek (Londen) referentiebeeld: brugmet lift naar de kade (Maastricht)


referentiebeeld: simpele, ranke brug zonder zware constructie (Kempten, DE)

voetgangersbrug Het ontwerp en de aansluiting van de

naar Stadsblokken vanwege de lengte tussen

voetgangersbrug is een opgave op zich. De

de kribben en het vaste land. Aan de noordzijde

haalbaarheid van de brug zal zich moeten

is dat niet het geval. De brug kan met trappen

bewijzen in de uitwerking. De doorvaarthoogte

en een lift aansluiten op de hoge kade, zodat

van de Rijn mag niet belemmerd worden en er

fietsers de brug kunnen gebruiken maar niet

kan geen pijler in de rivier geplaatst worden.

omhoog klimmen. Een andere optie is om de

De kop van de kribben aan de zuidzijde en de

brug te verlengen tot over de Weerdjesstraat,

lage kade aan de noordzijde zijn de punten

zodat gelijk de Weerdjesstraat kruisingsvrij

waar een peiler kan komen. De overspanning

overgestoken kan worden. Deze oplossing is nu

is dan circa 150 meter. Aan de zuidzijde is

niet uitgewerkt om de afhankelijkheid van de

voldoende ruimte om de brug te laten zakken

brug niet te groot te maken.

doorvaarthoogte 22,5 m

hoge kade 13,8 m lage kade 11 m

principe van de mogelijke aansluiting van de brug op de hoge Rijnkade met trappen en lift.


• 43


Optie 1: Cultuur in het stadsblok Met het kunstencluster in het noordelijke

ligt aan de Nieuwstraat en Weerdjesstraat,

kunstencluster mag niet ten koste gaan van

blok ontstaat een aantrekkelijke mix tussen

met een duidelijke entree op de kop van

de Rodenburgstraat. Laden en lossen dient in

de stedelijke functies. Het kenniscluster ligt

de Nieuwstraat aan het plein. Aan de

het blok te worden opgelost, aan de westzijde

aan dezelfde route en het kunstencluster

Weerdjesstraat kan worden voorgereden en

van de Rodenburgstraat blijft ruimte voor

kan een rol spelen bij het revitaliseren van de

door het gebouw iets terug te leggen ontstaat

woningbouw.

Weerdjesstraat. Het inpandige kunstenplein

ruimte voor bomen. De inpassing van het

circa 10-16 meter

circa 15-20 meter

max. 25 meter

doorsnede van Broerenstraat tot Rijnkade, blok tussen Broerenstraat en Turfstraat sluit aan bij bouwhoogte binnenstad. Kunstencluster is ca. 20 meter hoog, aansluitend bij de bebouwing van de Weerdjesstraat. Aan de Rijnkade is een bouwhoogte van 25 meter mogelijk als het gaat om een gebouw met een kleine footprint en beperkte gevellengte aan de Rijn, waarbij de hoogte groter is dan de breedte.


• 45


5a

Rijnkade gezien vanaf de voetgangersbrug


• 47

Door deze positie van cultuur is er in het noordelijk blok minder ruimte voor winkels. Winkelen sluit direct aan op de Bakkerstraat en Weverstraat en zit tegen het kunstencluster aan de verlengde Turfstraat. Hierdoor ontstaan twee nieuwe winkelstraten, Broerenstraat en verlengde Turfstraat. Aan de Rodenburgstraat blijft ruimte voor wonen en de straat is referentiebeeld: kunstencluster aan de Weerdjesstraat (Antwerpen) mogelijk volume kunstencluster

een belangrijke route naar de Rijn. Als het Rodenburgblok vernieuwd zou worden kan dit een krachtige winkelstraat worden. Door theater Oostpool en het mogelijke Generale Oost blijft cultuur in het zuidelijk deel van de Nieuwstraat aanwezig. Hier zal horeca moeten zorgen voor meer dynamiek en trekkracht naar de Rijn. De hoeken van het blok aan de Rijn kunnen vernieuwd worden met kleine woontorens, zodat de Rijn zichtbaar wordt in het stadssilhouet.


winkels

wonen boven winkels

kunst

wonen boven horeca

Programma Cultuur Commercieel

19.000 m² 8.500 m²

(winkelen en horeca in 1 laag) Wonen

20.000 m² eerste uitwerking hoofdstructuur

• 49


Optie 2: Cultuur aan de Rijnkade Het kunstencluster aan de Rijn zorgt voor

de pandenstructuur in tact blijft en name de

zijn geschakeld aan het kunstenplein dat aan

een echte trekker, een bestemming aan de

vooroorlogse panden behouden kunnen blijven.

de Nieuwstraat en aan de Rijnkade grenst. De

Rijn. De Rijnkade wordt het voorplein van

Het kunstencluster is dan goed in evenwicht

Nieuwstraat wordt autovrij en met theater

het kunstencluster, kunstenplein (in het

met de bestaande bebouwing.

Oostpool ligt in het zuidelijk deel de nadruk

gebouw) en openbare ruimte lopen in elkaar

op cultuur. Aandachtspunt is dat aan de

over. Uitgangspunt is dat het front van het

In het kunstencluster zijn de filmzalen

Weerdjesstraat geen achterkant van het

kunstencluster aan de Rijnkade ongeveer

ondergronds gedacht, de theaterzalen staan

gebouw ontstaat. De brug kan vanaf de kade

één derde deel van de gevelwand tussen

op de grond en het museum zit voornamelijk

omhoog gaan of aansluiten op een stadsbalkon

Rodenburgstraat en Nieuwstraat beslaat, zodat

boven met uitzicht over de Rijn. Alle functies

vanaf het kunstencluster.

circa 10 - 16 meter

circa 15 - 20 meter

doorsnede van Broerenstraat tot Rijnkade, blok tussen Broerenstraat en Turfstraat sluit aan bij bouwhoogte binnenstad. Kunstencluster is ca. 20 meter hoog.


• 51


5b

Rijnkade gezien vanaf de voetgangersbrug


• 53

Het noordelijk blok bevat in dit model winkels en woningen. Om de Bakkerstraat goed aan te laten sluiten op het nieuwe winkelgebied en tegelijk de lange lijn RodenburgstraatBakkerstraat niet af te sluiten is een slimme hoekoplossing nodig. Belangrijk is dat geen nieuw kunstmatig winkelgebied ontstaat referentiebeeld: kunstencluster aan de Rijn (020) mogelijk volume kunstencluster

dat naar binnen gekeerd is, maar dat de winkelstraten op natuurlijke wijze aansluiten en oud en nieuw met elkaar verweven raken. Het noordelijke blok moet verder worden uitgewerkt om te komen tot een goede oplossing. Hier hoort een uitwerking van het winkelconcept bij en de mogelijkheden voor het wonen. Cultuur speelt in dit model geen grote rol in het noordelijke blok, een bijzondere winkelfunctie of aanvullende culturele functie zou een aanvulling zijn. Een trekker in het blok en het goed positioneren van de bezoekersentree van de parkeergarage horen hierbij.


winkels

wonen boven winkels

kunst

Programma Cultuur

19.000 m²

Commercieel 11.300 m² (winkelen en horeca in 1 laag) Wonen

20.000 m² eerste uitwerking hoofdstructuur

• 55


Korte termijn Rijnboog moet van een plan een stuk stad

Voorbeelden van andere stadsontwikkelingen

worden. Daar zijn initiatieven voor nodig, niet

laten zien hoe kleine initiatieven een groot

alleen van de gemeente en marktpartijen,

verschil kunnen maken. Bekend voorbeeld is

maar ook van de stad en haar ondernemers.

het stadsstrand Blijburg op de Amsterdamse

Door de mogelijkheden van het gebied te

uitbreidingswijk IJburg. Door het strand

zien en kansen te grijpen kunnen mooie

werd IJburg opeens een bestemming voor

dingen gebeuren. Op korte termijn zijn dat

stadsbewoners, en daarmee werd het ook

bijvoorbeeld een strandtent op stadsblokken,

voorstelbaar dat je daar zou gaan wonen.

een tijdelijke functie op het kerkplein,

Een Arnhems voorbeeld is de revitalisatie

bijvoorbeeld een pop-up store, een pont naar

van Klarendal met modeateliers en het

de overkant. Lopende initiatieven moeten

restaurant Goed Proeven in het oude

omarmd worden, zoals de historische werf bij

postdistributiecentrum. Hier hebben de

de haven van Coers. Ideeën van de academie

gemeente en woningcorporaties een grote

van Bouwkunst kunnen inspireren. Rijnboog

rol gehad, maar wordt de kleur van de buurt

moet een plan van de stad worden en daar is

bepaald door de ondernemers.

alles welkom bij.

referentie: (boven) Strand Blijburg is een goed voorbeeld van ondernemerschap dat veel spin of heeft voor de buurt (midden) initiatieven zoals pop-up stores, ofwel tijdelijke winkeltjes (onder) initiatieven in de openbare ruimte


• 57


totstandkoming van het schetsontwerp

BIJLAGE • totstandkoming van het schetsontwerp

• 59

Oktober: inspiratiemaand De wisselwerking met de bewoners van Arnhem heeft in deze planfase een belangrijke rol gespeeld. In de maand september is iedereen in Arnhem gevraagd ideeën over de Nieuwstraat en omgeving te geven. Op de website www.rijnboog.nl/atelier kon iedereen zelf een idee plaatsen of reageren op ideeën. De website werd bezocht door 1098 unieke bezoekers die met elkaar de site bijna 2400 keer hebben bekeken en 98 ideeën hebben geplaatst. Tijdens een inloopatelier gaven ongeveer 60 mensen hun ideeën in woord en beeld en de wethouder heeft op de vrijdagmarkt circa 100 mensen gesproken. Tot slot is een digitale vragenlijst verspreid onder het stadspanel bestaande uit 1600 Arnhemmers, waarbij 1096 respondenten reageerden. In totaal zijn er 139 ideeën opgenomen in het inspiratieboek. Van groot tot klein, van een mooi pleintje tot een kabelbaan, er kwam veel langs en het heeft de ontwerpers veel inzicht gebracht in wat de Arnhemmer belangrijk vindt. Het inspiratieboek wordt ook bij de verdere ontwikkeling van de plannen ingezet. 60 • schetsontwerp Arnhem Nieuwstraat

November: 4 denkrichtingen Op basis van de ideeën zijn 4 denkrichtingen ontwikkeld, ieder met een andere locatie voor het kunstencluster: aan het kerkplein, aan de Rijnkade, aan de overzijde van de Rijn en cultuurkwartier met een gespreid kunstencluster. Alle modellen hadden een andere configuratie van straten.

Rond het Kerkplein: cultuur in het noordelijke blok, Rijnkade blok behouden

Binnenstad tot aan de Rijnkade: kunstencluster aan de Rijnkade, intern winkelgebied

Rijnpark aan de binnenstad: kunstencluster aan de overkant, doorgetrokken Weverstraat en brug op Rodenburgstraat

Cultuurkwartier: kunstencluster gespreid met museum op stadsblokken, schouwburg aan de Rijn en filmtheater in het stadsblok, zodat cultuur een bindend element wordt in de stad


• 61

December: hoofdstructuur en 3 modellen

Eind december: schetsontwerp

Op basis van de 4 denkrichtingen is gezocht

In de laatste ronde is het model

naar een basis raamwerk van straten waarin

Cultuurkwartier afgevallen vanwege de

het kunstencluster op verschillende manieren

afhankelijkheid van de brug (museum aan

een plek kan krijgen. Dit vormt de basis voor

de overzijde van de Rijn ) en de inschatting

de hoofdstructuur van het schetsontwerp.

dat de kosten van een gespreid cluster hoger

De denkrichting Rijnpark aan de binnenstad

zullen uitvallen. De hoofdstructuur is verder

is afgevallen omdat cultuur geen bijdrage

uitgewerkt en het kunstencluster op twee

kan leveren aan de sfeer van de zuidelijke

locaties ingepast.

binnenstad en voor de cultuurfuncties bereikbaarheid essentieel is.

Rond het Kerkplein: cultuur aan de Weerdjesstraat met een cultuurpassage in het stadsblok

10

25

50

100

150

m


Binnenstad tot aan de Rijnkade: winkelen aan de Nieuwstraat

Cultuurkwartier: schouwburg aan de Nieuwstraat, filmtheater op de hoek, museum op stadsblokken

10

25

50

100

150

m

10

25

50

100

150

m


• 63


Colofon: Urhahn Urban Design In opdracht van de gemeente Arnhem januari 2011

Recommend Documents