Doopsgezinde Gemeente
Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
Bij de foto Jezus gaat zijn kruisweg. In 1947 heel fijntjes geschilderd door Aad de Haas in het kleine kerkje van het Limburgse dorp Wahlwiller. Als onderdeel van een uitgebreide kruiswegstatie. Om heel stil bij te staan. Kijk verder in dit blad.
Colofon Doopsgezind dh is het blad van de doopsgezinde gemeente Den Haag. Het verschijnt 8 maal per jaar. Redactie Nelleke Kan - van Dishoeck Gertrude Kunze - Begemann Dirk van der Veer Roel van der Wal Erica Wouterloot Kopij sturen naar: Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
[email protected] Het paasnummer komt uit op 18 april. Kopijdatum 7 april.
2
Inhoud Bij de foto 2 Ik ben een gelukkig mens 3 Welkom 4 Berichten uit de kerkenraad 5 Afscheid Christine Schlette 5 City Pier City 6 Stichting Luna 6 Stadspastoraat 7 Project 40-dagentijd 8 Zeven laatste woorden 8 Van deur tot deur 11 Gemeenteavond India 12 AED 14 Financiële zorgen 15 Frits Kuiper 16 Ontmoeting in Ouddorp 18 Moderne slavernij 19 Nog meer quilts in Oldeslo 22 Broederschap 22 Oecumene Den Haag 23 Amnesty 24 Personalia 26 Diensten 26-28
ik ben een gelukkig mens
Ik wil u dit graag uit de doeken doen, maar ik hoef dit ook niet van de daken te schreeuwen. Het is geen geheim, het is ook de vraag of dit advies u helpt. En om te beginnen moet u meewerken, maar dat is makkelijk en, om zo te zeggen al ingebouwd: U kunt de eerste regel moeilijk lezen, dus waar is uw vergrootglas? Hier begint de zoektocht waarvan de meeste mensen heel moe worden en die dus zeker niet tot ogenblikkelijk geluk leidt; maar ja, dat is wel het leven en ook úw leven. Denk dus eerst eens even na. (Dit heet filosoferen, wat weer gewoon betekent: 'van wijsheid houden' . De Ouden dachten dat dat voldoende zou moeten zijn voor een goed leven.) En dan, waarover? Direct de koe bij de horens vatten! Begin met het belangrijkste! "Wil ik gelukkig worden?" Niet te lang nadenken, gewoon: ja. In orde, maar wat is geluk dan? Oei, dat is al moeilijker, Even een tussenvraag: Hoe vaak heeft u zich gelukkig gevoeld? Hier begint het al mistig in filosofenland te worden, maar gelukkig zijn naast dikke boeken ook tegeltjesspreuken verschenen: "Je moet nooit denken dat geluk te bereiken is, het is gewoon een manier van reizen". Zover zo goed, nu de uitvoering van het plan. Ik ben een gelukkig mens. Alles in mijn leven is mij gewoon in de schoot geworpen, geboren in een warm gezin, altijd alleen maar aardige mensen tegengekomen, een opleiding mogen volgen die ik leuk vond, daar ook met uitstekende leraren hebben mogen samenwerken, gewoon voor het beroep kunnen rondreizen met de familie, goede gezondheid gehad en gehouden, telkens overnieuw nieuwe mensen leren kennen en nieuwe vrienden gemaakt, me geen moment verveeld. Ik ben een gelukkig mens. Nu denkt u misschien, 'nou, ja, zo kan ik het ook!' maar dit is natuurlijk toch maar de helft van het verhaal want ook de andere kant van de medaille heb ik gekend: Tweede Wereldoorlog, het plotseling verdwijnen van speelkameraadjes, hongerwinter, zakken voor examens, liefdesverdriet, gezond3
heidsproblemen ontslag.
van
dierbaren,
onverwachte
sterfgevallen,
Maar als je die dingen beschouwt als dat deel van je leven dat je toch niet kan ontlopen, valt dit makkelijk te dragen. Even oefenen. En daar heb ik de tijd voor gekregen. Ik ben een gelukkig mens.
Maar ook dit is niet helemaal waar: Ik ben een gezegend mens. Henk Freie Geachte ds. Nijwening, lieve zuster Jannie, Welkom! Welkom in onze mooie Haagse Doopsgezinde gemeente! Onze gemeente die, nadat zij in de 18de eeuw is verdwenen, in 1881 opnieuw is opgericht en dus alweer 133 jaar bestaat. Onze gemeente met vele vrijwilligers die op allerlei terreinen actief zijn. Maar vooral: onze gemeente van zusters en broeders die aandacht voor elkaar hebben, van zusters en broeders die met elkaar delen in vreugde en verdriet, van zusters en broeders die elkaar op allerlei plekken en momenten treffen: bij diensten, kringen, gemeenteavonden, gespreksgroepen of ‘gewoon’ bij elkaar thuis . Wij zijn echter ook een gemeente die zich realiseert dat dit alles in de 21ste eeuw niet meer zo vanzelfsprekend is, die zich realiseert dat we snel kleiner worden. We zijn blij dat jij er bent en we gaan heel graag samen met jou aan de slag. Om elkaar te inspireren. En om samen onze mooie gemeente toekomst-
4
bestendig te maken en haar verder de 21ste eeuw in te dragen. Lieve Jannie, namens de gehele gemeente: Welkom! Clara Wesselink-van Dijk, voorzitter van de kerkenraad Berichten uit de kerkenraad Op het prikbord hangt een intekenlijst voor het jaarboekje. Dit boekje bevat alleen informatie en adressen over de gemeenten, ringen, verenigingen en dergelijke. In memoriams over overleden predikanten en mogelijk andere artikelen staan nu niet meer in het jaarboekje. De prijs van dit jaarboekje is € 8,50. De nieuwe ledenlijst is klaar. Hij ligt op u te wachten in de koffiekamer. Wilt U nagaan, of uw gegevens correct zijn? De eerste fout is er al ingeslopen; het telefoonnummer van ondergetekende moet zijn 015-2136108. Gerda Bolier Vertrek van Christine Schlette Februari is de laatste maand dat Christine Schlette bij onze gemeente consulent was voor het pastorale werk. We zijn blij dat Christine tijd en zin had om het afgelopen jaar de zorg hiervoor op zich te nemen. Naast het brengen van huisbezoeken heeft zij ook twee bijbel- of gesprekskringen geleid. Voor de kerkenraad was een geruststelling te weten dat de pastorale zorg, zo’n belangrijk onderdeel van gemeente zijn, in goede handen was. Maar ook dat vragen van gemeenteleden naar begeleiding bij kringen gehonoreerd konden worden. Zo blijft een gemeente actief. Christine is ook een aantal keren voorgegaan in diensten. We konden altijd een beroep op haar doen als er een gastpredikant uitviel.
5
Christine is beroepen als predikant in de Doopsgezinde Gemeenten Gorredijk-Lippenhuizen en Bovenknijpe. Op 9 maart doet zij daar haar intrede. We danken Christine voor haar inzet en alle steun die zij de gemeente en de kerkenraad in het afgelopen jaar heeft gegeven. We wensen haar een goede tijd toe in Friesland, met ook veel plezier in het werk. We hopen dat ze komend jaar nog eens tijd heeft om in één van onze diensten voor te gaan. namens de kerkenraad, Gerda Bolier City Pier City Op zondag 9 maart houdt de jaarlijkse City Pier City Loop onze stad bezig. De diverse afsluitingen zien er niet heel bedreigend uit, maar het is wel goed om even op te letten. De hele dag zijn de Koningskade en de dr Kuijperstraat afgesloten, de Javastraat gaat om 10.30 dicht. Na de kerk zijn de Scheveningseweg, het Carnegieplein en de Carnegielaan voor de lopers. Alle afsluitingen staan op www.cpcloopdenhaag.nl, klik op ‘evenement’ en dan ‘bereikbaarheid’. Collectedoel Stichting Luna negatief in het nieuws. In het Algemeen Dagblad van zaterdag 22 februari stond het bericht dat de Gemeente Den Haag de subsidie aan de Stichting Luna direct heeft stopgezet na een onderzoek naar mogelijke fraude. Deze stichting is dit kwartaal ons collectedoel. Zij verhuurt woonruimte aan zwerfjongeren en tienermoeders. Medewerkers van deze stichting hebben een inspirerend verhaal gehouden op onze gemeenteavond op 21 januari. Hulpbetoon heeft inmiddels een nieuw collectedoel voor het eerste kwartaal gevonden: het straatpastoraat. De collecte-
6
opbrengsten van zowel de komende maand als de maanden januari en februari zullen aan hen ten goede komen. namens de kerkenraad, Gerda Bolier Het straatpastoraat Het nieuwgekozen doel voor de extra collecte ligt dicht bij het eerste doel. Het straatpastoraat, bestaande uit Mariette Brekel-
mans, Klaas Koffeman en een groep vrijwilligers, heeft een luisterend oor voor mensen, die een groot deel van hun dagen en nachten doorbrengen op straat of in maatschappelijke opvang. Zij verzorgen wekelijkse vieringen in de Sint Jozefkapel van het Stadsklooster. Mensen die ziek zijn of voor wie het einde van hun leven nadert, staan zij bij. Voor meer informatie over dit geweldige werk zie www.straatpastoraatdenhaag.nl.
7
Een project voor de veertigdagentijd Twee gemeenteavonden op 18 maart en 15 april: Joseph Haydn componeerde zijn Sieben letzte Worte (Strijkkwartet opus 51) voor uitvoering in de mis op Goede Vrijdag. Zeven delen, één voor elk kruiswoord, plus een introductie en een slotdeel. Deze opzet, de beperkte duur én de kleine bezetting maken het erg geschikt voor uitvoering in kleinere kring. Deze uitvoering van het Meander kwartet vindt plaats in de goede week op dinsdag 15 april in onze koffiekamer. Tussen de muziekdelen is ruimte voor een eigen bezinning verzorgd door gemeenteleden. Om ons op deze concertavond met bezinning voor te bereiden houden op dinsdag 18 maart een schrijfmeditatie. Onder begeleiding van ondergetekende, Tjalling Kindt, maken we een rondgang langs ‘de zeven laatste woorden’. Elk van de zeven woorden wordt vergezeld van een beeld, een korte meditatieve tekst en een opdracht en via de methode van creatief schrijf je je reflectie weer. Het gaat natuurlijk in de eerste plaats om persoonlijke bezinning. Je maakt daarbij een keuze wat je voor jezelf houdt en wat je, mogelijk in een kort fragment wilt delen in de bezinningsmomenten van dinsdag 15 april. De binnenkomst met koffie en thee is om 19.30. We beginnen om 20.00 uur en gaan door tot 21.30 uur. Dat is natuurlijk te kort om te mediteren over alle zeven woorden. De deelnemers maken dus een keuze uit een aantal woorden die hen in het bijzonder aanspreken. Om alvast uw gedachten te bepalen, en mogelijk ter overweging de komende veertigdagentijd, volgen hierna in een afzonderlijk kader ‘De Zeven Laatste Woorden van Jezus’. Tjalling Kindt Meer informatie over het Meander Kwartet vindt u op hun website: www.meanderkwartet.nl
De Zeven laatste woorden van Jezus. De geschiedenis van het leven van Jezus is naar ons gevoel een aansluitend verhaal. In werkelijkheid hebben we vier weergaves 8
van zijn leven, hier en daar zelfs verschillende versies. Ook de van de lijdensgeschiedenis maakt de traditie een aansluitend geheel. Zoals u ziet zijn de laatste zeven woorden, fragmenten, losgemaakt uit het oorspronkelijke verband van hun evangelie gehaald en opnieuw samengevoegd tot een mooi symbolisch geheel van ‘Laatste Zeven Woorden’. Haydn gebruikte deze woorden voor de mis op Goede Vrijdag. De Haagse Doopsge-
zinde Gemeente hoopt met de uitvoering van het Meander Kwartet, met de laatste woorden die de traditie ons aanreikt en de voorbereiding op 18 maart er een inspirerende bijeenkomst van te maken. U treft ook alvast de muziek aan die u kunt verwachten, zo heeft u alvast een indruk van de avond op 15 april. Intrada I Maestoso e adagio prelude, ca 5 minuten 1. Samen met Jezus werden nog twee anderen, beiden misdadigers, weggeleid om terechtgesteld te worden. Aangekomen bij de plek die schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links.
9
Jezus zei: “Vader vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen.” Lucas 23: 34 Sonata I, ca. 6 minuten. 2 Een van de gekruisigde misdadigers zei spottend tegen hem: ”Jij bent toch de Messias? Red jezelf dan en ons erbij!”. Maar de ander wees hem terecht met de woorden: “Heb jij dan zelfs geen ontzag voor God nu je dezelfde straf ondergaat? Wij hebben onze straf verdiend en worden beloond naar onze daden. Maar die man heeft niets onwettigs gedaan”. En hij zei: “Jezus, denk aan mij wanneer u in uw koninkrijk komt”. Jezus antwoordde: “Voorwaar, voorwaar, ik zeg je, heden zult je met mij in het paradijs zijn.” Lucas 23: 43 Sonata II, ca. 8 minuten. 3 Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: “Zie uw zoon” en daarna tegen de leerling: “Zie uw moeder”. Sonata III, ca. 11 minuten.
10
4 Rond het middaguur, viel er duisternis over het hele land, die drie uur aanhield. Aan het einde daarvan, in het negende uur, gaf Jezus een schreeuw en riep luid: “Eli, Eli, lama sabachtani?” Dat wil zeggen: “Mijn God, mijn God, waarom heb je mij verlaten?” Mattheus 27: 46; Marcus 15: 34 Sonata IV, ca. 9 minuten. 5 Toen wist Jezus dat alles was volbracht, en om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan zei hij: “Ik heb dorst”. Er stond daar en vat water met azijn; ze staken er een majoraantak met een spons in en brachten die naar zijn mond. Johannes 19: 28 Introduzione II Sonata V, ca. 10 minuten, Adagio. 6 Nadat Jezus ervan gedronken had zei hij: “Het is volbracht”. Hij boog zijn hoofd en gaf de geest. Johannes 19: 30 Sonata VI , ca. 8 minuten, Lento 7 Rond het middaguur werd het donker in het hele land omdat de zon verduisterde. De duisternis hield drie uur aan. En Jezus riep met luide stem: “Vader, in jouw handen leg ik mijn geest. ”Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit. Op dat moment scheurde in de tempel het voorhangsel van boven tot onder in tweeën, en de aarde beefde en de rotsen spleten. Lucas 23: 46 Sonata VII (ca. 8 minuten) Largo. Daarna Il terremoto (de aardbeving), ca. 2 minuten, Presto e con tutta la forza, naar Mattheus 27: 51. Bron: geleverde informatie van het Meander Kwartet Van deur tot deur - Vervoersdiensten Ouder en minder mobiel, omdat je niet meer op de fiets durft te gaan, omdat je niet meer auto mag rijden, dan valt er veel weg, dan wordt een bezoek aan Oldeslo of een gemeenteavond in de Paleisstraat opeens moeilijk bereikbaar. Het regiovervoer voor ouderen in Den Haag kent lange wachttijden en vaak lange 11
omwegen. Gelukkig zijn er broeders en zusters die graag langsrijden en u komen ophalen en ook weer thuisbrengen. Daarmee wordt een grote dienst bewezen. Er zijn ook vervoersdiensten waarvan gemeenteleden gebruik maken en waarmee zij wel goede ervaringen hebben; we noemen er twee. In Voorburg heet het de Woej, op Scheveningen Particuliere Vervoersdienst, beide opgezet door het Welzijnswerk voor ouderen. Vrijwilligers rijden met hun eigen auto mensen van deur tot deur. Het is een verruiming van de mogelijkheden en draagt bij aan sociale contacten. Het zijn veilige, vriendelijke en betaalbare vervoersdiensten. Een zondagsdienst in Oldeslo, een ledenvergadering in de Paleisstraat, het hoort weer tot de mogelijkheden. Hebt u geen eigen vervoer en wilt u toch naar de Paleisstraat komen voor een zondagsdienst, voor een gesprekmiddag, voor de intrededienst van onze nieuwe predikant, u kunt ons bellen en we helpen u om een oplossing te vinden. Nadere inlichtingen: Leidschendam/Voorburg - Woej 070-3011730 Scheveningen - Particuliere Vervoersdienst 070-3388906/07 Doopsgezinde Gemeente - Frouke Bardet 06-30753511 Gemeenteavond Hulp aan India Op deze avond kwamen twee collectedoelen aan de orde, het collectedoel van het eerste kwartaal (waar in het vorige nummer al over is geschreven) en dat van het tweede kwartaal, waar Alice en Menko Wijnen vertellen over hun 'Hulp aan Indiaproject'. 12
Ondersteund door foto’s vertelt Alice hoe zij jaren geleden in India is begonnen aan wat later zou uitgroeien tot het 'Hulp aan India-project'. Aanvankelijk beperkt het zich tot pennen, schriftjes en T-shirts, maar het begint pas goed van de grond te komen als zij in 1990 in Cochin-Kerala (Zuidwest India) zuster Carola ontmoeten. Zuster Carola die de baby in een gezin weegt, ziet dat het kind is afgevallen en daardoor weet dat het hele gezin tekort aan eten krijgt. Vrouwen in India praten niet over hun huiselijke problemen, over de man die teveel drinkt, over de kinderen die te weinig of geen eten krijgen. Zuster Carola heeft haar eigen methoden om erachter te komen op welke manier hulp geboden moet worden. Vanuit de zusterpost hebben Alice en Menko met haar verschillende gezinnen bezocht en zien ze op welke manier hulp wordt geboden. Niet door geld te geven want het risico is te groot dat dat meteen in drank wordt omgezet. De gezinnen krijgen stekjes voor bijv. bananenplanten of palmbomen. De vruchten leveren niet alleen kokos om te eten, maar ook kokosnotenmelk, van de harde schil worden kokosmatten en touw gemaakt, de palmolie wordt in de keuken gebruikt maar is ook geschikt voor het maken van verf of diverse lichaamsoliën. Van de gedroogde bladeren worden matten gevlochten voor schuttingen en daken. En en passant houdt zuster Carola ook in de gaten of de kinderen wel naar school gaan. 13
Alice en Menko hebben gezien dat een donatie aan zuster Carola optimaal ten goede komt aan de armen in dat gedeelte van India. Zo hebben ze op hun vele reizen naar India een netwerk van contacten opgebouwd die borg staan voor directe hulp waar dat nodig is. Producten die nodig zijn worden zo mogelijk in de dichtstbijzijnde plaats gekocht zodat ook de plaatselijke middenstand ervan profiteert. De talloze voorbeelden van de hulp die Alice en Menko hebben geboden liggen binnenkort gebundeld op de leestafel in de koffiekamer. Zij zullen nog meer overtuigen hoe belangrijk onze steun aan dit collectedoel is. Janneke Montie AED Op de deur waardoor wij ons kerkgebouw binnenkomen, is een nieuw groen bordje verschenen. Vooral de letters AED vallen op. Die duiden op een defibrillator en dat apparaat is sinds kort bij ons aanwezig. Het moet worden gebruikt als bij iemand het hart van slag is of stilstaat. Tegelijk moet er vaak gereanimeerd worden. Zulke apparaten verschijnen op steeds meer plekken, waar mensen komen. Bij ons hangt het in de hal naast de deur van het voorportaal. Bij het apparaat hangt een tasje met de gebruiksaanwijzing en spullen, die nodig (kunnen) zijn zoals handschoenen of een schaar om snel kleding open te knippen. Wim Loef heeft een cursus bedrijfshulpverlening gedaan. Dat is van belang voor de verhuur van ons kerkgebouw en misschien wel eens - we hopen het niet - voor onze gemeente. Graag zou 14
de kerkenraad ook willen weten, wie er nog meer in staat is om dit apparaat te bedienen, bij voorbeeld op grond van een EHBOcursus. Bij voorbaat dank. Financiële zorgen - wat nu? Onze zuster Catharina Kotteman-Stoop heeft nieuw werk. Haar eerste gedachte was om mentor te worden van mensen met een handicap vanuit haar ervaring met zoon Gradus. Maar dat is alleen vrijwilligerswerk en dat doet ze al genoeg. Verwant daarmee is bewindvoering en dat is wel betaald. En zo werd Catharina bewindvoerder. Dat is een professional, die het financieel beheer van iemand overneemt, als hij of zij dat niet (meer) zelf kan. Het past goed bij haar juridische achtergrond en na een korte opleiding kon ze afgelopen juli aan de slag. In haar werk probeert ze te voorkomen, dat financiële problemen leiden tot nog grotere financiële problemen. Een voorbeeld: als je de energierekening een tijd lang niet betaalt, wordt je afgesloten en om opnieuw te worden aangesloten moet je weer betalen. Catharina’s klantenkring bestaat uit heel verschillende mensen. Sommigen hebben niet de verstandelijke vermogens om hun financiën zelf te regelen of hebben psychische problemen, anderen zijn niet meer helder genoeg en hebben geen kinderen in de buurt die dat kunnen overnemen. Weer anderen hebben eenvoudigweg niet het inzicht hoeveel geld zij kunnen uitgeven. Zij komen in een situatie, waarin zij de 15
ene na de andere schuldeiser achter zich aan krijgen. Zij schrikken van elke bel, worden zenuwachtig van elk telefoontje en maken brieven niet open. Op een ogenblik staat het water hun tot de lippen en komt het inzicht, dat zij het zelf niet aankunnen. Dan kan een bewindvoerder veel betekenen. Die gaat in gesprek met de schuldeisers - want niet communiceren was nou juist een probleem. De schuldeiser weet, dat hij een betrouwbaar iemand tegenover zich heeft en zal eerder bereid zijn tot een betalingsregeling. Een bewindvoerder wordt immers door de kantonrechter benoemd en gecontroleerd. Daarna wordt het zaak om de financiën in goede banen te leiden, zo dat de vaste lasten netjes betaald worden en het duidelijk wordt, hoeveel leefgeld de cliënt elke maand kan besteden. En dan nog kan het zomaar gebeuren, dat hij tegen haar zegt: ik heb vorige week een garagebox gehuurd …. Is het moeilijk om met zulke mensen om te gaan? Nee, vindt Catharina, maar ieder heeft zo zijn eigen manieren en dus moet je iedereen anders benaderen. Dat is wel even uitzoeken. In het begin gaat zij steeds naar de mensen toe, later is het contact meer op afstand en vaak krijgt zij rekeningen ook rechtstreeks. Maar altijd is het doel ervoor te zorgen, dat haar cliënten weer kunnen ademhalen, zich ontspannen kunnen voelen en - ook al hebben zij maar weinig leefgeld - een beetje gelukkiger. Nieuwsgierig geworden? Kijk op www.stoopbewind.nl, bel 0639128409 of mail naar
[email protected]. Nelleke Kan Frits Kuiper In de tijd, dat wij in Amsterdam woonden - Tiny als onderwijzeres en ik als student - werd Frits Kuiper door de Verenigde Doopsgezinde gemeente Amsterdam (VDGA) aangewezen als de studentenpredikant - iets wat hij naast zijn gewone predikantswerk deed. Wij dachten, dat het aardig zou zijn om ons voor de 16
door hem gegeven studentencatechisatie zouden aanmelden. En dat bleek ook heel interessant te zijn. Frits Kuiper was een bijzondere figuur. In Amsterdam ging het verhaal dat God alle mensen had geschapen, maar Frits Kuiper in elkaar geschroefd had. Er zaten bewegingen in dat lichaam die je een vaag gevoel van verbazing gaven - vaag, want wat was er eigenlijk mis mee? Dat viel moeilijk te zeggen - tot hij je een hand gaf. Dan schoot zijn rechterarm via ongekende snelle kronkelingen naar voren, zodat jouw hand naast in plaats van in de zijne terecht kwam. Tegelijkertijd keek hij je dan aan met een allervriendelijkst gezicht, zodat je even met je houding geen raad wist, zo met die hand in de lucht. Maar ook in andere opzichten was hij bijzonder. Daar was zijn sterke rechtvaardigheidsgevoel, zijn vredesgezindheid. Een tijdlang had hij grote verwachtingen van de Russische communistische revolutie gehad - maar daar werd hij wel in teleurgesteld. Als iemand die van een beurs studeerde mocht ik niet zomaar trouwen. En Tiny mocht het niet omdat ze onderwijzeres was. Frits Kuiper vond dat grote onzin. “Waarom forceren jullie het niet? Jullie zijn al zolang verloofd”. Dat deden we niet, in plaats daarvan moesten we toestemming vragen Tiny van het schoolbestuur en ik moest de naar de curatoren van het Seminarie. In die tijd stond A.J. Koejemans nog bekend als hoofdredacteur van het communistische dagblad De Waarheid. Maar Koejemans werd doopsgezind (hij schreef er een boek over: Van Ja tot Amen) en toen in de Amsterdamse kerkenraad enkelen zich afvroegen of dat wel kon, veegde Frits Kuiper die bezwaren resoluut van tafel. Koejemans werd gedoopt in dezelfde dienst als waarin mijn vrouw overkwam uit de Nederlandse Hervormde 17
Kerk (die weigerde per brief aan Tiny een attestatie te geven maar die brief nam de VDGA aan als bewijs dat zij al gedoopt was). Frits Kuiper was onconventioneel en had vaak verfrissende ideeën - hij was een van die mensen die Amsterdam zo’n interessante stad maakten. Ed van Straten Ontmoeting in Ouddorp 'Ontmoeting in de tijd' staat aan de ene kant van de sleutelhanger en de andere zijde staat de eerste regel van psalm 133: 'Wat is het toch goed, wat is het heerlijk om als broeders en zusters eendrachtig samen te wonen'. De sleutelhanger kregen we aan het einde van de Wereldbroederschapsdag die de ring Zuid-West Nederland dit jaar op de laatste zondag van januari in en samen met de Doopsgezinde Gemeente te Ouddorp vierde. De beide zijden van de sleutelhanger stonden de hele dag centraal. Ontmoetingen volop. Met medegemeenteleden, met gemeenteleden van de andere gemeenten en vooral met die van Ouddorp. In de afgelopen jaren waren op een broederderschapsdag niet zoveel mensen bijelkaar: meer dan 160. De ontvangst en de contacten waren allerhartelijkst. Ontmoetingen bij de koffie (met Zeeuwse bolus), bij het eten met brood, salades, kibbeling, garnalen en vruchtenspiesjes, maar ook tijdens de goed georganiseerde workshops. Daarbij konden we kiezen uit zeer gevarieerde onderwerpen: van historie tot schilderen, van zang tot vogelkastjes maken en natuur tot sierraden maken van oude fietsbanden. Genoeg gelegenheden voor gesprek. Zoals een van de voorgangers van de Ouddorpse Gemeente, Edwin de Jong, later opmerkte: 'Het was een feest van ontmoeting'. Diezelfde Edwin de Jong ging 's morgens voor in de dienst waarin de andere kant van de sleutelhanger aan bod kwam in zijn overdenking. Het is goed om samen te leven met zusters en broeders ook al zijn er tussen hen verschillen toch horen zij bij 18
één familie. En zeker waren er wel verschillen, herkennen broeders en zusters zich niet altijd helemaal in elkaars taalgebruik, maar we zongen eendrachtig en 'De winden Gods' waren vast in het centrum van Ouddorp te horen. Een beetje competitie was er 's middags bij de bijbelquiz mede gepresenteerd door de andere voorganger van de Doopsgezinde Gemeente Ed van Hoof. Dankzij de wonderen der moderne techniek zagen we daarna foto's van de ochtendontmoetingen en de workshops en was er meer zang van een gelegenheidskoor uit een van de workshops. Het traditionele dankwoord van de Ringvoorzitter Henk Kruisinga met veel bloemen voor de vele vrijwilligers kondigde het einde van de dag aan met thee, koffie, versnaperingen en de sleutelhanger. Tjibbe Jagersma Moderne slavernij: de gemeenteavond van 18 februari Slavernij - dat is toch iets van het verleden, iets dat we in 1863 hier in Nederland hebben afgeschaft? Overigens relatief laat, want onder andere Engeland was ons al lang voorgegaan door in 1801 de slavenhandel te verbieden en ruim 10 jaar later de slavernij zelf. Toch blijkt ook in onze wereld, zelfs in onze eigen stad en omgeving slavernij voor te komen, zonder dat we er erg in hebben - moderne slavernij. Ongeveer 15 gemeenteleden en belangstellenden van buiten de gemeente buigen zich deze avond over dit onderwerp dat door Frouke Bardet is voorbereid en wordt gepresenteerd. Enkele langere en kortere video-opnames, van op tv uitgezonden programma’s, waarin vormen van moderne slavernij worden getoond, zijn aanleiding tot vragen en gesprekken. Vragen aan elkaar en aan onszelf. Waar leg je de grens van slavernij? Zijn de Polen of Bulgaren die hier komen om in korte tijd zoveel mogelijk geld te verdienen en dus lange werkdagen maken en dikwijls met elkaar woonruimtes 19
delen om zoveel mogelijk geld te sparen voor de achtergebleven gezinnen in het moederland, moderne slaven? Wellicht in sommige ogen, ook al zullen zij dat zelf waarschijnlijk lang niet altijd zo ervaren. Duidelijker taal spreken de beelden van de ramp in Dhaka, Bangladesh, waar ruim een jaar geleden een pand instortte waar meerdere textielfabrieken en naaiateliers in waren gevestigd en bij welke ramp ruim 1000 mensen het leven verloren. Die beelden staan de meesten van ons nog op het netvlies gebrand. Deze ramp heeft wel wat teweeg gebracht: nieuwe, betere afspraken en convenanten over arbeidsomstandigheden tussen de fabrieken en de afnemers, de grote, veelal westerse kledingfirma’s. Maar wat zijn deze convenanten waard, als de toepassing ervan niet wordt gecontroleerd? Opnames met een verborgen camera, heel moedig door een van de medewerksters van een naaiatelier naar buiten ‘gesmokkeld’, maken overduidelijk hoe erbarmelijk de arbeidsomstandigheden voor de deels heel jonge medewerksters (soms nog kinderen), zijn. De productie moet worden gehaald, ten koste van alles. Moderne slavernij in onze tijd om hier goedkope kleding op de markt te kunnen brengen. Moeten wij dan voortaan alleen nog maar duurdere of dure kleding kopen om deze slavernij en uitbuiting te bestrijden? Was het maar zo simpel. Tussen het naaiatelier in Bangladesh en onze winkel is er een lange keten, waar velen veel geld 20
verdienen. Het zijn maar heel kleine stapjes die wij zelf kunnen zetten: het kopen van kleding en producten in winkels die de garantie kunnen geven dat de producten niet onder dergelijke erbarmelijke arbeidsomstandigheden tot stand zijn gekomen. Helaas zijn dergelijke producten vaak (wat) duurder. Kunnen we ons geweten in slaap sussen met de gedachte dat deze misstanden ver van ons bed plaatsvinden? Was het maar waar: ook in ons hoogontwikkelde Nederland vinden schrijnende dingen plaats, die ook de benaming ‘moderne slavernij’ rechtvaardigen. U kunt zich misschien nog de championkweekster uit Limburg herinneren die nu in de gevangenis zit wegens de erbarmelijke omstandigheden waaronder haar buitenlandse, Oost-Europese werknemers moesten werken voor een hongerloontje. Ja, moderne slavernij, zelfs hier in Nederland. En dat ambassadegezin met die au-pair hier in de buurt? Een aupair die enthousiast en met op papier goede afspraken is begonnen aan een avontuur in een vreemd land om zo land en cultuur te leren kennen, maar feitelijk wordt uitgebuit, doordat zij van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat het huishouden draaiende moet houden, kinderen moet verzorgen, geen geld krijgt, het huis niet mag verlaten, waardoor er van haar dromen niets overblijft. En die vrouw van Marokkaanse origine hier in Den Haag die het Nederlands niet machtig is, het huis niet mag verlaten, niet mag studeren of werken, geen contacten buiten de deur mag hebben en dus feitelijk in haar huis opgesloten zit? Dit zijn maar enkele voorbeelden van moderne slavernij die zich in onze eigen omgeving afspeelt. Al met al een avond die tot nadenken aanzet. Wij kunnen onszelf hier niet in slaap sussen met de gedachte dat moderne slavernij iets van ver weg is, ons niet raakt. Echter tegelijkertijd beseffen we ook hoe machteloos we dikwijls zijn om hierin verandering te brengen. Maar er is hoop: het aan de kaak stellen, het tonen ervan en het bewust maken van de mensen kan op den duur tot verbetering leiden. Roel van der Wal 21
Nog meer quilts in Oldelso 29 januari 2014 vond in de aula de feestelijke opening van de tentoonstelling van werk van de bewoonsters mevrouw De Cler en mevrouw Van der Mark plaats. De expositieparterre mag zich in belangstelling verheugen en is deze zeker waard. Mevrouw De Cler toont onder andere ‘I love quilting, quilter at work’ en bloemen en dieren. Van mevrouw Van der Mark treffen vooral de vlakverdeling in het grote werk ‘10 jaar patchkwebbels’, een rok en een jasje. Zij verzorgde ook een notitie, die ter tafel ligt. Anneke Breevaart Uit de broederschap De GDB verzorgt de studiedag ‘Op weg naar Pasen’, met als thema ‘Tijd om op te staan. Opstaan en verstaan ten derde dage’. Op zaterdag 22 maart in de St. Joostkapel, Lage Gouwe 134, Gouda, de leiding is in handen van ds. Ineke Reinhold. De kosten bedragen € 7,- inclusief lunch. Info en opgave bij Kees Scheijgrond 0182-513559 of
[email protected]. In de zomer van 2015 zal er weer een Mennonite World Conference zijn. Dit maal wordt hij gehouden in Harrisburg in Pennsylvania. Het thema is ‘Gaan met God’. 22
Voor belangstellenden voor dit congres vindt er op zondag 30 maart van 14.00 tot 16.00 uur een informatiebijeenkomst plaats in de Doopsgezinde Kerk Bussum, Wladimirlaan 10. Het gaat over diverse mogelijkheden om deelname aan het congres te combineren met een reis. Mennonite Heritage Tours heeft een reis door Noord Amerika en Canada in de planning met ontmoetingen met doopsgezinde gemeenten en organisaties en de Amish en hun cultuur. Ook voor jongeren (18-30) komt er een reis. Gaarne aanmelden voor deze informatiebijeenkomst bij het ADS-bureau
[email protected] of 020 623 09 14. Uit de Oecumene Den Haag Het platform Dood gewoon in Den Haag, organiseert op 18 maart samen met de gemeente een miniconferentie over samenwerken aan een ‘waardig sterven’, van 16.00 tot 21.00 uur in Monumen-ta, Laan van Eik en Duinen 38 in Den Haag. U kunt U opgeven via email
[email protected]. Op dinsdag 11 maart organiseert de Haagse Raad voor Levensbeschouwing en Religies (HRLR) samen met Pro Demos een debat ‘Geloof/geloven in de samenleving’ over geloof en politiek, een giftig mengsel? Het debat in Pro Demos begint om 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur Hofweg 1. Nadere inlichtingen op www.hrlr.nl. Coos Wentholt 23
Amnesty International In januari ontving Amnesty International een indringende brief van Albert Woodfox. Hij vraagt wat het nieuwe jaar voor hem zal betekenen. Een jaar van gerechtigheid en bevrijding of weer een jaar van mentale en emotionele marteling. In 2011 en 2012 schreven we aan de autoriteiten van Louisiana in de Verenigde Staten omdat er mogelijkheid leek tot Amnesty. In 2013 is Herman Wallace vrijgelaten, vriend en kameraad van Woodfox. Goed nieuws dat al snel werd omkleed met een droeve rouwrand, Wallace overleed enkele dagen na zijn vrijlating. Beiden werden in 1972 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf in eenzame opsluiting, zij hebben hun beschuldigingen altijd ontkend. Woodfox treurt om het verlies van zijn vriend. We schrijven in de overtuiging dat er voor Albert en anderen een eind moet komen aan schending van mensenrechten. Elke tweede maandag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur in de Paleisstraat. Frouke Bardet
24
25
Uit ons midden ging van ons heen zr Teatske van der Sluijs op 27 januari Voorwaar, voorwaar ik zeg U: indien de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft zij op zichzelf; maar indien zij sterft, brengt zij veel vrucht voort. Johannes 12:24
Er zijn geen personalia
Kerkdiensten in de Remonstrantse Gemeente 9 mrt. ds Reinhold Philipp 16 mrt. ds Johan Goud 23 mrt. ds Marina Slootmans 30 mrt. ds Reinhold Philipp 6 apr. ds Marina Slootmans 13 apr. ds Johan Goud Palmpasen 17 apr. ds Reinhold Philipp Witte Donderdag 19.30 uur 18 apr. ds Reinhold Philipp Goede Vrijdag 19.30 uur 20 apr. ds Marina Slootmans Pasen
26
Kerkdiensten in De Hoeksteen Rozenboomlaan 119 Voorburg www.vrijzinnigen.nl 9 mrt. ds Marina Slootmans 23 mrt. ds Katrijne Bezemer 6 apr. ds Marina Slootmans 13 apr. ds Reinhold Philipp Palmpasen 18 apr. ds Katrijne Bezemer Avondmaal 19.30 uur 20 apr. ds Katrijne Bezemer Pasen Hoeksteenkoor lunch Kerkdiensten NPB Lange Kerkdam 46 Wassenaar www.npbwassenaar.nl 9 mrt. ds Marthe de Vries dienst voor jong en oud 16 mrt. ds Marthe de Vries 23 mrt. ds Eric Cossee 30 mrt. ds J. de Klerk 6 apr. A.W. Beelaerts van Blokland bezinningssamenkomst 13 apr. ds Marthe de Vries Palmpasen 17 apr. ds Marthe de Vries Witte Donderdag 19.30 uur 18 apr. ds Marthe de Vries Goede Vrijdag 19.30 uur 20 apr. ds Marthe de Vries Pasen
Doopsgezinde Gemeente Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
[email protected] www.dgdenhaag.nl NL55ABNA0624374505 Commissie Hulpbetoon NL93INGB0000295263 Predikant ds Jannie Nijwening
[email protected] Werkdagen maandag t/m donderdag Telefonisch spreekuur dinsdag t/m donderdag 8.30 - 9.30 uur Administratie maandag - vrijdag 9.00 - 12.00 uur 27
Kerkdiensten 9 maart - 20 april 9 maart
ds Sybout van der Meer in de Doopsgezinde kerk kinderdienst derdewereldtafel ds Sonja van der Meulen in Oldeslo ds Wim Jansen in Abtswoude
16 maart
15.00 uur intrede ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde Kerk kinderdienst
23 maart
ds A. Karreman in Oldeslo ds B. Eerland in Abtswoude
30 maart
ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde Kerk koor 20.00 uur huisdienst ds Henk Groenewegen bij Gerda Bolier Rembrandtstraat 2 Delft
6 april
ds Henriette van Dunné in de Doopsgezinde Kerk
13 april
ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde Kerk Palmpasen kinderdienst derdewereldtafel ds L. Gulmans in Oldeslo
17 april
19.30 uur ds Anneke van der Zijpp in de Doopsgezinde kerk Avondmaal 19.30 uur ds Esther Bijlsma in Abtswoude Avondmaal
20 april
ds Jannie Nijwening in de Doopsgezinde Kerk Pasen kinderdienst De dienst in Oldeslo wordt nog bekend gemaakt
De diensten beginnen - tenzij anders vermeld - om 10.30 uur 28
