Doopsgezinde Gemeente
Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
Bij de foto Schelpen op het strand, wie verzamelde ze niet als kind? De mooiste waren voor een eigen schatkist. Er horen verhalen bij. Pelgrims verzamelen verhalen, verhalen van het leven om mee te nemen, door te vertellen. Voedsel voor onderweg op die grote pelgrimstocht die ons leven is. De redactie wenst allen een mooie tocht door het nieuwe seizoen 2015-16.
Colofon Doopsgezind dh is het blad van de Doopsgezinde Gemeente te ‘s-Gravenhage. Het verschijnt 8 maal per jaar. Redactie Nelleke Kan - van Dishoeck Gertrude Kunze - Begemann Roel van der Wal Erica Wouterloot Kopij sturen naar: Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag
[email protected] Het adventnummer komt uit op 7 november. Kopijdatum 26 oktober
2
Inhoud Bij de foto 2 Najaar 2015 3 We gaan weer beginnen 4 Uit de kerkenraad 5 Bijbelkringen 6 Minikring ouder worden 6 Filmavonden 7 Verbindend communiceren 7 Gemeentemiddag koor 8 Luchtige herfstavond 8 Leerhuis vierde zondag 9 Tasjes vluchtelingen Syrië 10 Vluchtelingenquilts 11 Wereldconferentie deel 1 13 Spekkoek voor de koning 14 Avond met twee Drenten 16 12+ 17 Halleluja 17 Broederschap 18 Oecumene 19 Vredesweek 20 Personalia 22 Diensten 22-24
Najaar 2015 Daar gaan we weer, het nieuwe seizoen in! Wij gaan (weer), met enige regelmaat naar de Paleisstraat, het gewone leven begint weer. Maar voor veel mensen hoort daar geen kerk bij. Hoe leg je het uit, dat voor jou die plek, die mensen wel deel uitmaken van je leven, dat je niet zonder zou willen? Ik hoor van gemeenteleden met enige regelmaat dat dit moeilijk is. We voelen ons misschien kwetsbaar, kunnen niet de juiste woorden vinden die passen bij ons gevoel of voelen ons in de verdediging gedrukt. En dan heb ik het nog niet eens over mensen die zeggen: “ze zouden alle godsdiensten moeten verbieden want kijk eens wat een ellende ervan komt.” Eerlijk gezegd vind ik zo'n opmerking een beetje dom. In de ochtend smeer ik, zoals talloze medelanders, een broodje.
Ik doe dat niet met mijn vingers maar verdeel de boter keurig over mijn boterhammetje met behulp van een mes. Nu zijn er mensen die denken dat messen niet bedoeld zijn om broodjes te smeren maar om een ander te verwonden en erger. Heeft u ooit iemand horen pleiten voor de vernietiging van alle messen, te beginnen in Nederland? Dat zou u toch een beetje raar vinden? Net zo raar is het pleidooi om alle godsdiensten af te schaffen of te verbieden.
3
Net als messen zijn godsdiensten het product van mensen. Niet het mes en niet de religie is verantwoordelijk voor ellende: het is aan ons mensen wat we ermee doen. Een discussie over de vraag of God bestaat of niet is tamelijk zinloos en niet zelden frustrerend. Interessanter zijn vragen als: Wat geeft jouw leven waarde? Waar wil jij je voor inzetten en waarom? Hoe ga je om met al het verdriet dat mensen, en ook jezelf, kan treffen? Wat geeft je moed en hoop, wat of wie inspireert je? Als ik in gesprek raak over deze vragen kan ik het niet laten de naam van God erbij te noemen; van jongs af aan ben ik vertrouwd geraakt met die naam. Maar ik wil me niet laten indelen bij de groep 'gelovigen' die staat tegenover de 'ongelovigen'; ik wil zoeken naar wat ons verbindt. Kunnen we elkaar vinden in wat we als oneindig waardevol beschouwen? Delen we onze droom van een mooiere wereld en kunnen we samen een stukje oplopen, die kant op? Als het woordje God valt, dan zullen we stamelend 'moeten' gaan uitleggen Wie wij daar mee bedoelen en vooral ook Wie niet! Alleen dan, vanuit een houding van oprechte belangstelling en wederzijds respect, kunnen we elkaar nader komen. God, ik heb echt geen idee Wie Hij/Zij is, misschien kom ik, komen wij er ooit achter, maar dit weet ik wel: God is voor mij EN TOCH! Ik zie wat er gebeurt op onze aarde, ik zie waartoe mensen in staat zijn en soms zakt me de moed in de schoenen. Maar voor ik het weet heb ik de veters weer gestrikt en sta ik er weer, aan de start van een nieuw seizoen, samen met u! Hartelijke groet, Jannie We gaan weer beginnen! Het nieuwe seizoen gaat van start en U wordt van harte uitgenodigd om daarbij te zijn. Op zondag 13 september houden we in de kerk gemeentedag van 10.00 tot 16.00 uur. 4
De ‘pelgrimage van gerechtigheid en vrede’ zal onze leidraad zijn. Want dat wordt het onderwerp van de conferentie die we over een jaar hier in Den Haag zullen organiseren. Onze eigen pelgrimstocht daarheen begint dus nu al en hoe kunnen wij beter op pad gaan dan met Jacobus, dé grote raadgever van alle pelgrims! Hij is de hele dag in ons midden. Er is een afwisselend programma voor handen, hoofden of benen. En natuurlijk ook voor de kinderen. Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd voor de lunch. Op het prikbord hangt een aanmeldingslijst. Aanmelden kan ook bij Elze Jongsma. Alleen let even op: het is de zondag voor Prinsjesdag en dan oefenen de paarden. Daardoor is de kerk tussen 10.00 en 11.00 uur voor auto’s moeilijk te bereiken.
Uit de kerkenraad Om de goede gang van zaken bij de kerkdienst op zondagmorgen nog verder te verbeteren vraagt de kerkenraad uw medewerking: na 10.20 uur wordt er geen koffie meer geschonken en iedereen wordt gevraagd om tenminste 5 minuten voor het begin van de dienst in de kerk te gaan zitten. Dit om ruimte tot inkeer te scheppen tussen het geroezemoes van de koffiekamer en de opening van de dienst. Met ingang van dit seizoen worden we ook op de vierde zondag weer actief. Maar die gaan we gebruiken om te experimenteren met andersoortige bijeenkomsten. Tot en met februari zal dat in de middag zijn. De evaluatie hoe dit tijdstip bevalt volgt in maart. Gerda Bolier 5
Info over Bijbelkringen In onze kerk start op dinsdagavonden de nieuwe Bijbelking Den Haag onder leiding van Jannie Nijwening. Daar en in de Bijbelkring Delft willen we ons dit jaar bezig houden met het thema ‘vrede’ ter voorbereiding van de conferentie die we in september 2016 willen organiseren rondom het thema ‘Pelgrimage van gerechtigheid en vrede’. Doopsgezinden noemen zichzelf wel eens ‘Bergrede-christenen’ en daarom willen we ons dit seizoen verdiepen in de Bergrede. Wat staat er? En is het wel te doen? Voor wie alvast wil lezen: de Bergrede is te vinden in het Evangelie van Matteus: hoofdstuk 5 t/m 7. Iedereen is van harte welkom. Opgave bij Jannie Nijwening Minikring ‘ouder worden, oud zijn’ Op vier middagen willen ons bezighouden met thema's rondom ouder worden. Dank zij de verbeterde levensomstandigheden bereiken steeds meer mensen de ‘leeftijd der zeer sterken’. We kunnen daar blij mee zijn en velen zijn dat ook, maar het brengt ook zo zijn eigen vragen en problemen mee. De pijn van moeten loslaten, afscheid moeten nemen van mensen die je lief zijn, een lijf of een geest dat niet meer doet wat je zou willen, de vraag naar zin... Op de eerste bijeenkomst gaat het over welzijn op hoge leeftijd. Na een inleiding is er ruimte om met elkaar in gesprek te gaan, ervaringen te delen. Opgave bij Jannie Nijwening 6
Filmavonden Dit seizoen zullen er vier films worden vertoond in onze kerk. De eerste film is ‘The railway man’ op 24 september. De hoofdrolspeler, Colin Firth, speelt een Britse legerofficier die tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen genomen wordt door de Japanners en gedwongen wordt te werken aan de Birmaspoorlijn. De film is gebaseerd op de autobiografie van Eric Lomax en is een ‘ontroerende film over oorlog, menselijkheid en vergeving’. De film begint om 20.00 uur, vooraf is er gelegenheid om een kopje koffie of thee te drinken en na afloop kunt u napraten onder het genot van een drankje. Er wordt een bijdrage gevraagd van € 5,- per avond. Voor het toegangskaartje krijgt u na afloop een drankje. Er volgen dit seizoen nog drie filmavonden. Verbindend communiceren Niet alleen dragen wij als Doopsgezinde Gemeente bij aan de Vredesweek met bovenstaande film, ook met ‘Verbindend communiceren’, het thema van een bijeenkomst in onze eigen Doopsgezinde Kerk op zondagmorgen 27 september. Kom kennismaken met de giraf en de jakhals. Deze twee dieren gebruikt Marshall Rosenberg als symbolen voor verschillende manieren van communiceren: verbindend, of juist niet. Hoe kun je je eigen jakhalsgedrag herkennen, hoe kun je omgaan met het jakhalsgedrag van anderen? Het is niet zo maar even te leren in een uurtje, maar het zou een stapje kunnen zijn op de weg van 7
vrede, naar een wereld met meer 'giraffen'. Want vrede: het begint bij en in onszelf! Gemeentemiddag met het koor Op maandagmiddag 12 oktober hoopt het koor van de doopsgezinde kerk onder leiding van dirigente Sabine Geerlof ons duidelijk te maken waarom er in een kerkdienst gezongen wordt. Wat zingt men al zo en op welke plek in de dienst? Dit is thema is gekozen om in te gaan op het nieuwe Liedboek. Het koor houdt de middag in Oldeslo, opdat de mensen van daar ook aanwezig kunnen zijn. Sabine en ik als voorzitter van het koor zullen de middag leiden. Coos Wentholt Luchtige herfstavond over mythisch denken en de bijbel Op 15 oktober zal er in de Doopsgezinde kerk in Den Haag een avond worden georganiseerd over ‘mythisch denken’. Ik heb in het afgelopen voorjaar zes weken verlof gehad van mijn domineeswerk in Huize Oldeslo en de Doopsgezinde gemeente Utrecht, en heb mij met heel veel plezier gewijd aan het bestuderen van het zo genaamde mythisch denken in samenhang met de bijbelse verhalen. Mythologie is een groot en breed onderwerp, waarover veel te vertellen is. Onder 'mythen' kunnen we verhalen, sagen, legenden en sprookjes verstaan. De periode van het mythisch denken beslaat globaal gezegd de tijd tussen 600 v.Chr. tot de 20ste eeuw. Je kunt stellen dat in onze tijd, de 21ste eeuw, het mythisch denken naar de achtergrond is geschoven, omdat 'men' van mening is dat het verstandelijke (mentale) denken de enige vorm van waarheid en werkelijkheid is.
8
Ook de vele verhalen in de bijbel vallen onder het mythisch denken. Er zijn talloze universele verhaalthema's in aan te wijzen. En zodra je ontdekt hoe groot de rijkdom van hun zeggingskracht is, als je de metaforentaal en de poëtische uitdrukkingswijzen herkent, gaat er een wereld voor je open en verdwijnen er vele vraagtekens over hoe en wat. Hoe kijken wij bijvoorbeeld aan tegen de schepping, de zondvloed, de toren van Babel, de hemel, het Koninkrijk Gods, de maagdelijke geboorte, de kruisiging en de hemelvaart? Ik ervaar het als bijzonder om met u samen na te denken over hoe wij met al deze oeroude verhalen over essentiële levensthema's zouden kunnen omgaan. Bovenal: ze de rol in ons leven te helpen spelen, die ze toekomt. U bent van harte welkom om deze avond bij te wonen. Anneke van der Zijpp Leerhuis op de vierde zondag Op de zondagen 25 oktober en 22 november hebben we een bijzondere dienst, een leerhuisdienst onder leiding van ds Afke Maas. We starten om 15.00 uur, samen zullen we ‘lernen’ gedurende twee uur waarin we prediker bestuderen. We sluiten om 17.00 af met thee en koffie en een glaasje wijn. Wie het bijbelboek Prediker leest, zal in de schrijver snel een aartspessimist of een cynicus zien. Toch behoort het boek tot de wijsheidsliteratuur van de bijbel. We zullen er levenswijsheid in aantreffen geschikt voor de tijd van de herfst als tijd van overpeinzing over wat het leven waard is, geschikt voor moderne mensen die zich af en toe afvragen of niet alles 'lucht en leegte' is waar we mee bezig zijn. Prediker blijkt de leegte van het bestaan te overstijgen en een verrassende weg te wijzen. Wellicht lukt het hem zonlicht te laten doorbreken in het herfstbos van onze overpeinzingen. Aline Wanrooy 9
Tasjes vullen voor Syrische vluchtelingenkampen Eigenlijk kunnen we het ons niet voorstellen: Syriërs die, de burgeroorlog in hun land ontvlucht, al jarenlang in een vluchtelingenkamp in Libanon en Jordanië moeten leven. Met tekort aan alles. MCC, de hulpwerkorganisatie van de Amerikaanse doopsgezinden, is in die kampen aanwezig om hulp te bieden. Vier Europese zusterorganisaties, Doopsgezind WereldWerk, Mennonitisches Hilfswerk, Schweizerische Mennonitische Mission en Caisse de Secours hebben de handen ineen geslagen om te helpen. Dat gaat alleen als wij ónze handen uit de mouwen steken. Vandaar de oproep om een tasje te vullen met een schoolkit of een hygiënekit. Het begin is er al in onze gemeente. Er zijn en worden vele tasjes genaaid. En in de koffiekamer staat een doos die nog veel verder gevuld moet worden. In een schoolkit moet het volgende: - 4 schrijfbloks gelinieerd met ringetjesrug of met perforatie (70 vellen of meer) - 8 potloden zonder punt - 1 platte liniaal die zowel 30 cm als 12 inch aangeeft - 12 kleurpotloden in verpakking - 1 grote gum Een hygiënekit bevat: - 1 tandenborstel voor een volwassene - 1 groot stuk badzeep - 1 nagelknipper (fingernail clipper) - 1 badhanddoek (donkere kleur) 10
Een dringende waarschuwing: stop er geen andere dingen in. Hoe goed bedoeld ook, ze veroorzaken problemen voor de organisatie. We kunnen ook op een andere manier helpen. Er is namelijk ook geld nodig voor het transport. Hiervoor staat bankrekening van doopsgezind WereldWerk te Deventer open. NL27 TRIO 078 6880 333 onder vermelding van 'Syrië'. Tijdens de najaarsconferentie van WereldWerk in Schoorl (zie pag. 18) op 24 oktober worden alle goederen verzameld. Dat gaat een enorme berg worden? Aan ons zal het niet liggen. Nelleke Kan Vluchtelingenquilts knopen Eind juni deed ik een oproepje in de kerk om mee te helpen knopen van de quilts die ik voor de vluchtelingen gemaakt heb. De eerste bijeenkomst was de opkomst groot. Twee quilts zijn er geknoopt. De tweede keer is er weer een geknoopt. Ik had er zelf ook al één geknoopt en de quiltgroep waar ik aan deelnam heeft er ook een gemaakt. Vier quilts liggen er nu in de kerk klaar!
11
We gaan er mee door. Iedere vierde woensdag van de maand van 11.00 tot 13.00 uur met als slot een gezamenlijke lunch! Ook als in oktober het transport naar de Syrische vluchtelingenkampen al vertrokken is. Vluchtelingen blijven er komen. En wij kunnen op deze manier een zusterkring-nieuwe-stijl starten. Het is een hele gezellige bijeenkomst. We zitten (of staan) met z’n allen rond de quilt en zijn druk bezig met naald en draad om de drie lagen aan elkaar te knopen. Verhalen komen en gaan. Je wordt er vrolijk van. Met verbazing kijk je naar de vele verschillende stoffen die er in iedere quilt zitten. Ze worden allemaal anders. De stoffen komen overal vandaan. Naast het knopen zullen er ook andere onderwerpen aan bod komen. De LFDZ heeft goede onderwerpen waar we ons bij aan kunnen sluiten en meedoen. Het zal zich in de toekomst gaan vormen. De volgende knoopbijeenkomst is 23 september in de kerk. Iedereen die thuis katoenen lapjes heeft liggen kunnen ze onze nieuwe knoop-zusterkring doneren. Dan worden het vanzelf prachtige quilts. We hopen er dan ook nog heel veel te kunnen maken. Erica Wouterloot
Raad en daad Wie komt helpen op 31 oktober? Onze gemeente ontvangt dan de Doopsgezinde Historische Kring. Voor de koffie, lunch en thee worden helpende handen gevraagd. Wie niet de hele dag kan komen is natuurlijk ook welkom. Aanmelden bij Gerda Bolier
[email protected]
12
Doopsgezinde Wereldconferentie - deel 1 Als enige Haagse doopsgezinde heb ik de Wereldconferentie in Harrisburg Pensylvania in de Verenigde Staten bijgewoond en er zeer actief aan meegedaan. Het was geweldig en heel inspirerend. In het najaar hoop ik op 10 november (onder voorbehoud) de gemeente samen met jongeren het een en ander daarover te vertellen en te laten zien. U kunt nu alvast via het internet het één en ander lezen en zien als u via Google intikt Doopsgezind Wereldcongres 2015 of op www.facebook.com/MennoniteWorldConference. Het congres werd gehouden van 21 tot 27 juli in een enorm gebouw, groter dan de jaarbeurs in Utrecht, van de landbouworganisaties aldaar, de Farmhouse and Exhibitionhall. Men was bang dat het nog naar vee zou ruiken, maar ze hadden de airconditioning zo hoog gezet, dat je alleen maar bevroor van de kou. Buiten was het over de 30 graden, maar binnen zaten we met truien en sokken aan. Op bordjes stond dat we niet onze hond naar de WC mochten meenemen en op moesten passen voor overstekende paarden. We waren met ruim 7000 mensen uit meer den 65 verschillende landen. De hoofdtalen waren Engels, Spaans, Frans en Duits. Je liep je wezenloos om alles te kunnen vinden en mensen te ontmoeten. Overal waren tentoonstellingen om te laten zien wat voor werk men in de wereld ten bate van de medemens doet. Elk continent had zijn eigen tent als ontmoetingspunt en om te laten zien wat daar allemaal gebeurt. Het thema was dan ook lopen of wel Walking 13
with God. In het Nederlands was dit vertaald in ‘Gaan met God’. Elke dag had dan weer een eigen thema, zoals twijfel en overtuiging en elke dag had een continent de beurt. Het begon met Afrika en eindigde met Noord Amerika. Op zondag gingen we naar lokale kerken. Daar vierden we het avondmaal en brachten we de groeten uit onze eigen gemeenten over. Ik was de enige uit Nederland, maar er bleek een Amerikaanse te zijn die in Nijmegen woonde omdat ze met een Nederlander is getrouwd. Haar man was PKN en dus ging zij daar ter kerke. In haar hart bleef zij doopsgezind en had wel met de doopsgezinde predikant Els de Clercq kennisgemaakt. Na de dienst was er een potluck maaltijd. Heel lekker en heel gezellig. In de loop van de middag werden we weer naar onze verblijfplaats gebracht en de volgende dag opgehaald en naar het vliegveld of het station gebracht. De organisatie was meer dan perfect. De conferentie zeer inspirerend en nu pas begint het tot mij door te dringen wat een zegen het is om bij deze wereldwijde broederschap te horen. Het was mijn zesde wereldconferentie. Coos Wentholt
Spekkoek voor de koning 15 augustus jongstleden waren Honny Krijgsman en Gonneke Wittermans voor de herdenkingsplechtigheid naar het Indische Monument in Den Haag gekomen. Dit jaar, 70 jaar na de bevrijding van de Japanse overheersing komt nog steeds een groot aantal mensen, onder wie gelukkig een groot aantal jongeren naar deze plek. Wij allen willen deze indrukwekkende en stijlvolle plechtigheid meebeleven. Dit jaar was zeer speciaal: Zijne Majesteit koning Willem Alexander was voor de eerste keer bij deze ceremonie aanwezig. Na de plechtigheid wilde de koning een aantal mensen spreken, onder wie onze zuster Honny Krijgsman. De kennismaking was 14
voor Honny zeer bijzonder: “Wat een áárdige man. Hij is spontaan en enthousiast, helemaal zichzelf en hij heeft zin voor humor!” Honny vertelde hem dat de Indische bevolking, de Indo’s genoemd, zichzelf vergelijken met een spekkoek … De koning barstte in een luide lach uit. “Een spekkoek? O, die ken ik wel, daar ben ik, en ook mijn gezin, dol op! Maar hoezo? Een spekkoek?” “Wel”’ zei Honny, “een spekkoek bestaat uit verschillende laagjes, licht- en donkerbruin, net als de Nederlands-Indische gemeenschap.” Gonneke Wittermans
15
Een avond met twee Drenten Op haar eerste vrijzinnige zomeravond nam Jannie Nijwening een goed gevulde zaal mee naar haar Drentse jeugd. Die beleefde zij - inclusief kerkleven - in Noordseschut, een dorp bij Hoogeveen aan de Hoogeveense Vaart. Een stuk oostelijker aan diezelfde vaart ligt Erica. Daar groeide Daniël Lohues op in een ouderwets rooms-katholiek gezin. Beiden verlieten ze hun dorp en trokken de wereld in. Er is dus behalve die vaart nogal wat dat deze twee verbindt. Het Drents kent maar liefst zeven varianten; onlangs brandde daarover rond de provinciale weervrouw op de televisie nog een flinke discussie los. Wij maakten kennis met het Drents van Daniël Lohues en dat lukte goed met de teksten die we op papier kregen. Maar nog meer mochten we nadenken over het leven via de o zo herkenbare ervaringen van de zanger. Hij mag zijn kerk verlaten hebben, veel van wat hij daar meekreeg zit nog steeds in hem en het komt ook naar buiten. Uit haar enorme verzameling selecteerde Jannie een veertiental liedjes. In ‘Angst is mar veur eben, spiet is veur altied’ klinkt de oproep om niet bang te zijn. Horen we hier niet de stem van Jezus? In ‘Hij wul de klokken laoten luden’ laat hij de pastoor uit Tilburg aan het woord die door Pauw en Witteman voor schut werd gezet. Onmiskenbaar een moderne Elia. Als laatste liet Jannie ‘Als de liefde mar blef winnen’ horen en zij las er 1 Korinte 13 achteraan. Zo eindigde een mooie avond over leven, gedoe en wat er echt toe doet. Nelleke Kan 16
Twaalf+ groep Op 26 augustus zijn we voor het eerst weer bij elkaar geweest met de 12+ groep. Danijel heeft gekookt en we hebben vooral weer bijgepraat. Hoe was de zomer, hoe is het om weer je gewone leven op te pakken? Danijel gaat beginnen met de opleiding tot leraar Duits en kon meteen wat tips krijgen van de jongeren: wat moet je als leraar doen en wat vooral niet? Ook hebben we vooruit gekeken want er staat heel veel interessants te gebeuren: regiocatechese, activiteiten in de stad van StekJong en natuurlijk de vredesweek en de Walk of Peace. Het komende seizoen gaan we met de jongeren ook bezig met ons jaarthema: pelgrimeren, vrede, gerechtigheid... Op het prikbord hangt een briefje met de data voor de komende bijeenkomsten. Zijn er weer mensen die voor ons willen koken? Het wordt bijzonder gewaardeerd!
Raad en daad Wie wil er een keer voor ons koken? Wij eten vegetarisch. Onze volgende bijeenkomsten zijn op 7 oktober, 4 november en 2 december. Er hangt een lijst in de koffiekamer, of geef het door aan Jan Bloem. de 12+ groep
Halleluja! Wat zou het heerlijk zijn als alle mensen dit uit volle borst konden zingen. Helaas, voor velen is dit niet het geval maar wij hebben wél die kans. Hij ligt zo voor het grijpen en wel bij ons koor. Bovendien is het ook nog gezond en gezellig. Wat let u om u aan te sluiten. Wij hebben het hard nodig en begroeten u met halleluja en van harte welkom. Riet van der Veen 17
Uit de broederschap - Doopsgezind WereldWerk In het weekend 24 en 25 oktober vindt de najaarsconferentie plaats van Doopsgezind WereldWerk. De conferentie wordt gehouden op Dopersduin rondom de thema’s talent, talentontwikkeling en persoonlijk leiderschap. Onder meer Hans Rouw (PAX), Marjan Kip (Inloophuis De Ruimte) en Jan Hendrik Veenkamp (stembevrijder) verlenen hun medewerking aan de conferentie. Jongeren (16-30) en de groep 30+ beginnen op vrijdagavond 23 oktober om 18.00 uur. Er is opvang voor de allerkleinsten (0-4 jaar) en een programma voor kinderen van 4-15 jaar. Prijzen: kinderen vanaf 4 jaar € 15,-; niet werkende jongeren € 27,50; volwassenen naar draagkracht € 55,-, € 82,50, € 97,50. Aanmelden en meer informatie: www.dgwereldwerk.nl.
Onze gemeente zal op zaterdag 31 oktober de Doopsgezinde Historische Kring ontvangen die dan zijn najaarsbijeenkomst houdt. Het thema is ‘doopsgezinden en Oranje’, sprekers zijn onder andere Anton van der Lem en Alex Noord. Aan het middagprogramma werken Coos Wentholt en Nelleke Kan mee. Een mooie gelegenheid om met dit gezelschap kennis te maken. De kosten voor de hele dag zijn € 20,- inclusief koffie, thee en lunch. Informatie bij Nelleke Kan. 18
Uit de Haagse Oecumene
Voorafgaande aan de bekende rituelen van Prinsjesdag - Gouden Koets en Ridderzaal - vindt er een veelkleurig moment van bezinning plaats om 10.30 uur in de Grote Kerk. Het thema is ‘samen, van eiland naar wij-land’. Iedereen is van harte welkom, meer info staat op www.prinsjesdagviering.nl. Theo Logica Theo Logica is een nieuw initiatief van de Haagse Gemeenschap van Kerken en De Zinnen (RK). Dit theologisch café is een lichtvoetige avond met verdieping voor theologen, pastoraal werkenden en belangstellenden. Op maandag 14 september is Ton Bernts te gast, directeur van het Kaski, expertisecentrum over religie en samenleving. en één van de oudste sociaal-wetenschappelijke instituten in ons land. Het Kaski is onderdeel van de Faculteit Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen.
19
Activiteiten in de vredesweek in Den Haag 2015 Onder het motto ‘vrede verbindt’ vinden er in de vredesweek vele bijeenkomsten plaats. Ervaar hoe vrede verbindt. Ontmoet anderen die zich voor vrede inzetten. Bezoek verwachte en onverwachte plekken in de stad. Laat je inspireren. Praktische informatie over plaats en tijd staan in het programma. - De Pax Walk of Peace wordt gelopen op zondagmiddag 20 september. Deze wandeling voert vanaf Hollands Spoor door het cen-trum van Den Haag, stad van vrede en recht. Je loopt de Walk of Peace in je eigen tempo. De route beslaat ongeveer zes kilometer. Op de route zijn er meerdere momenten waar je letterlijk en figuurlijk stil staat bij vrede. Op betekenisvolle plekken kan je meedoen aan activiteiten om zelf bij te dragen aan vrede. Aan het einde van de middag is er muzikale afsluiting en een picknick in de tuin van het Vredespaleis. De Walk of Peace is bedoeld voor iedereen die iets voor vrede wil doen. Jong en oud; iedereen is welkom mee te lopen. Door te durven gaan voor vrede en elkaar te ontmoeten, brengen we uiteindelijk een wereld dichterbij die een veilige plek is voor alle mensen. Deze wandeling wordt georganiseerd door PAX en de Raad van Kerken, in samenwerking met de Haagse Gemeenschap van Kerken en Kerk en Vrede. Aanmelden en meer info op www.walkofpeace.net. Jannie heeft zich al aangemeld. - Op donderdag 24 september houden Rabin Baldewsingh, wethouder van de Gemeente Den Haag en Monique van Strien, bestuurslid van het Apostolisch Genootschap een lezing onder de titel ‘Vrede verbindt, maar hoe breng je Vrede’. - In onze eigen Vermaning draait op vrijdag 25 september ‘The railway man’. De informatie daarover staat op pag. 7 van dit blad.
20
- Het MOC organiseert op zaterdagmiddag 26 september Vredesfeest ‘Vrede verbindt’. Het gaat om de ontmoeting. Wij denken dit te bereiken via een aantrekkelijk interreligieus en intercultureel programma voor iedereen, dus jong en oud. Graag willen we mensen uitnodigen om deel te nemen of op andere wijze een bijdrage te leveren aan het komende vredesfeest. U kunt in velerlei vormen meedoen, bijvoorbeeld door optredens (zang en muziek, dans, gedicht over vrede maken), in de catering (koekjes bakken of hapjes maken) of een infokraam bemensen. Alleen met diverse hulp kunnen we er een ontmoetingsfeest van maken. Informatie: Paul Kuhlman, voorzitter van de voorbereidingsgroep. Over ‘Verbindend communiceren’ op zondagmorgen 27 september staat de info op pag. 7. - De Vredesweek eindigt met een Vredesmanifestatie in de Lukaskerk op zondagmiddag 27 september. In deze feestelijke samenkomst willen we niet alleen terugblikken op de vredesweek die achter ons ligt maar vooral vooruitkijken naar het komende jaar: als mensen zich met elkaar verbinden, dan krijgt vrede een kans! Hoe kunnen we samen werken aan vrede in onze stad, niet alleen in de ene week in september maar het hele jaar door? De samenkomst is voorbereid door mensen van verschillende achtergronden en ook het PaJaMakoor zal zijn medewerking verlenen. Na afloop gaan we naar het nabij gelegen MOC om samen te eten als mensen met ‘veel gezichten, één hart’, een hartstocht voor vrede. 21
Personalia Er zijn geen personalia Kerkdiensten in de Remonstrantse Gemeente Laan van Meerdervoort 955 www.remonstranten.org/denhaag 13 sept. ds Marina Slootmans 20 sept. ds Reinhold Philipp Avondmaal 27 sept. ds Sigrid Coenradi 4 okt. ds Marina Slootmans 11 okt. ds Reinhold Philipp 18 okt. ds Jannie Nijwening Kanselruil 25 okt. ds Marina Slootmans 1 nov. ds Reinhold Philipp Avondmaal 8 nov. ds Marina Slootmans Kerkdiensten in De Hoeksteen Rozenboomlaan 119 Voorburg www.vrijzinnigen.nl 27 sept. ds Katrijne Bezemer Hoeksteenkoor opening seizoen 4 okt. Hoeksteenlezing Mozart 11 okt. tweede Hoeksteenzondag Pechvogel 18 okt. ds Katrijne Bezemer Hoeksteenkoor 1 nov. Hoeksteenlezing Arrogant 8 nov. tweede Hoeksteenzondag Adventsliederen
22
Kerkdiensten NPB Lange Kerkdam 46 Wassenaar www.npbwassenaar.nl 13 sept. ds Evelijne Swinkels 20 sept. ds Marthe de Vries openingszondag 27 sept. André de Oude bezinningssamenkomst 4 okt. ds Marthe de Vries 11 okt. ds Wies Blomjous 18 okt. ds Marthe de Vries 25 okt. ds Heine Siebrandt
Doopsgezinde Gemeente Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag 070-3605711
[email protected] www.dgdenhaag.nl www.facebook.com/DoopsgezindDenHaag NL55ABNA0624374505 voor alle betalingen door leden en belangstellenden Commissie Hulpbetoon NL93INGB0000295263 Predikant ds Jannie Nijwening Paleisstraat 8 2514 JA Den Haag 06-49422430
[email protected] Werkdagen maandag t/m donderdag Telefonisch spreekuur dinsdag t/m donderdag 8.30 - 9.30 uur Albert Schweizerstraat 29 1561GD Krommenie 075-8795591 Administratie maandag - vrijdag 9.00 - 12.00 uur 23
Kerkdiensten
13 september - 8 november
13 sept.
ds Jannie Nijwening startzondag Coos Wentholt in Oldeslo
20 sept.
ds Jannie Nijwening opening Vredesweek ds Peter Wilbrink in Abtswoude
27 sept.
verbindend communiceren workshop met de giraf en de jakhals ds Afke Maas in Oldeslo
4 okt.
ds Pieter Post
11 okt.
ds Jannie Nijwening
kinderdienst koor derdewereldtafel ds Anneke van der Zijpp in Oldeslo ds Henk Groenewegen in Abtswoude
18 okt.
ds Marina Slootmans kanselruil
25 okt.
ds Christine Schlette in Oldeslo 15.00 uur leerhuisdienst met ds Afke Maas 20.00 uur huisdienst met Nelleke Kan
1 nov.
ds Jannie Nijwening herdenking overledenen
8 nov.
ds Sybout van der Meer
kinderdienst derdewereldtafel ds Janna Postma in Oldeslo ds Esther Bijlsma in Abtswoude
De diensten beginnen - tenzij anders vermeld - om 10.30 uur 24
