college van burgemeester en schepenen Zitting van 24 mei 2013

beraadslaging/proces verbaal Kopie

college van burgemeester en schepenen Besluit A-punten

Zitting van 24 mei 2013 GOEDGEKEURD stadsontwikkeling

Samenstelling De heer Bart De Wever, burgemeester De heer Koen Kennis, schepen; de heer Philip Heylen, schepen; de heer Ludo Van Campenhout, schepen; de heer Claude Marinower, schepen; de heer Marc Van Peel, schepen; de heer Rob Van de Velde, schepen; mevrouw Nabilla Ait Daoud, schepen; mevrouw Liesbeth Homans, schepen De heer Roel Verhaert, stadssecretaris

Iedereen aanwezig

275

2013_CBS_05169

Duurzame stad - Voorstel afwegingskader luchtkwaliteit en inplanting functies. Collegiale brieven aan Vlaamse regering - Goedkeuring

Beknopte samenvatting Op basis van de Europese luchtkwaliteitsnormen wordt een afwegingskader voorgesteld om de inplanting van stadsontwikkelingsprojecten in het algemeen en gevoelige bestemmingen in het bijzonder te evalueren.

Motivering Gekoppelde besluiten 2011_CBS_10155 - Duurzame ontwikkeling - Doorrekening van maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren en de geluidshinder te beheersen - Kennisneming 2011_CBS_10156 - Duurzame ontwikkeling - Selectie maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit en de beheersing van geluidshinder - Goedkeuring 2012_CBS_07475 - Groene Singel - Overkappingsonderzoek - Goedkeuring Aanleiding en context De demografische evolutie, in het bijzonder de vergroening en verzilvering van de bevolking, doet de behoefte aan bijkomende voorzieningen zoals kinderdagverblijven, scholen, serviceflats en rusten verzorgingsinstellingen ontstaan. De richtlijn 2008/50/EG betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa bevat luchtkwaliteitsnormen voor verschillende polluenten waaronder stikstofdioxide (NO2) en fijn stof en dringt erop aan dat de blootstelling van de bevolking tot het minimum wordt beperkt. Specifiek voor kwetsbare groepen (kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- en hartaandoeningen) moeten gezondheidsaspecten in acht genomen worden. Bij gebrek aan een duidelijk afwegingskader worden Vlaamse gezondheidsadviezen over de inplanting of capaciteitsuitbreiding van genoemde voorzieningen op dit ogenblik gebaseerd op de voorschriften van het Nederlandse Landelijk Besluit voor gevoelige bestemmingen (2008) en de, strengere, Amsterdamse richtlijn met betrekking tot gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit (2009). Daarin wordt aangegeven dat de bouw van nieuwe scholen en andere bestemmingen voor gevoelige groepen op een ruime afstand van drukke wegen moet gebeuren. Zogenaamde gevoelige 1 / 22

Grote Markt 1 - 2000 Antwerpen [email protected]

bestemmingen kunnen volgens deze richtlijn niet gebouwd worden binnen een afstand van minder dan 300 meter van de rand van een snelweg of binnen 50 meter van de rand van een provinciale weg. Ook voor drukke lokale wegen met een verkeersintensiteit van meer dan 10.000 motorvoertuigbewegingen per etmaal is bepaald dat binnen een afstand van 50 meter gemeten van de rand van de weg geen gevoelige bestemmingen in de eerstelijnsbebouwing ingeplant worden. De lineaire toepassing van de Amsterdamse afstandsrichtlijnen maakt een groot deel van de beschikbare ruimte in de stad Antwerpen onbruikbaar voor inplanting of uitbreiding van gevoelige bestemmingen. Bovendien houdt deze richtlijn geen rekening met andere factoren die een belangrijke impact op de luchtkwaliteit hebben. Argumentatie De Amsterdamse richtlijn is geschikt om als handvat te gebruiken bij gebrek aan detailgegevens over de lokale context. Ze heeft echter ook een aantal beperkingen en gaat voorbij aan factoren die de lokale leefomgevingskwaliteit positief kunnen beïnvloeden. Zo houdt ze geen rekening met de reële of berekende luchtkwaliteit in, met bestaande bufferzones, overheersende windrichting, meteorologie, verhoogde of verdiepte ligging van de weg, verkeerssamenstelling (aandeel vrachtwagens) of milderende maatregelen die genomen worden om de gebruikers van de genoemde instellingen afdoende te beschermen. Rechtlijnige toepassing van de Amsterdamse richtlijn is bijgevolg niet werkbaar in de Antwerpse context door de aanwezigheid van een snelweg en een aantal drukke gewestwegen die tot in de kernstad doordringen. Gezien de beschikbaarheid van gegevens op detailniveau wordt daarom een meer genuanceerd en door modelberekeningen onderbouwd afwegingskader voorgesteld. Nieuwe ontwikkelingen kunnen namelijk afgetoetst worden aan de luchtkwaliteitskaarten die voor Antwerpen zijn opgemaakt. De kaarten zijn aangemaakt op basis van de Europese normen voor verschillende polluenten, in functie van een lokaal actieplan (in opdracht van het stadsbestuur) en met het oog op de implementatie van bijkomende maatregelen in het kader van de uitstelaanvraag voor NO2 (in opdracht van de Vlaamse overheid). Uit de luchtkwaliteitskaarten blijkt voor Antwerpen de volgende situatie : Er is een problematische overschrijding van de jaargemiddelde norm van 40 g/m³ voor stikstofdioxide (NO2), met pieken boven 50 g/m³ ter hoogte van de snelwegen, 'streetcanyons' en de meeste in- en uitvalswegen. Wegverkeer veroorzaakt een relatief groot deel van de NO 2 -concentraties in het stedelijk woongebied van Antwerpen. De toegelaten jaargemiddelde concentratie van 50 µg/m³ tijdens maximaal 35 dagen per jaar van de grovere ‘fijn stof’-fractie PM10 wordt geregeld overschreden, maar het verband met verkeer is minder eenduidig. Voor het fijnere stof is de gezondheidsschadelijke maar Europees nog niet genormeerde fractie elementair koolstof (EC of dieselroet staat sinds juli 2012 op de lijst van carcinogene stoffen van de Wereldgezondheidsorganisatie) het meest problematisch. Wel blijkt uit onderzoek dat EC een gelijkaardig verspreidingspatroon heeft als NO2 en dat verkeersgerelateerde maatregelen een grote reductie kunnen betekenen voor de plaatselijke concentraties. De NO2-luchtkwaliteitskaarten geven het beste weer welke zones in Antwerpen omwille van polluenten afkomstig van verkeer minder geschikt zijn voor inplanting of uitbreiding van gevoelige bestemmingen. Het voorstel van afwegingskader voor stadsontwikkelingsprojecten, vooral nieuwbouw- of uitbreidingsplannen met betrekking tot gevoelige bestemmingen, vertrekt bijgevolg van de beschikbare luchtkwaliteitskaarten voor Antwerpen en de Europese norm voor NO2 van 40 µg/m³, met een prognose van de toestand in 2015. 2 / 22


Bij toepassing van het afwegingskader voor de beoordeling van vergunningsaanvragen worden volgende stappen in de beslissingsboom doorlopen: 1. Op locaties waar nu geen overschrijding van de Europese norm wordt vastgesteld of waar de leefkwaliteit op korte termijn gunstig wordt door implementatie van reeds geplande maatregelen (bijvoorbeeld rekeningrijden voor vrachtwagens ingevoerd in 2016) kan een positief advies voor inplanting of uitbreiding afgeleverd worden. 2. Valt de ontwikkeling volgens de luchtkwaliteitskaarten in een overschrijdingsgebied van de Europese norm, dan moet de vergunningsaanvrager aan de hand van een verdere omgevingsanalyse, luchtkwaliteitsmetingen en effectberekening van bepaalde ingrepen, aantonen dat bijkomende milderende maatregelen op het niveau van het gebouw de leefkwaliteit kunnen verbeteren. 3. Is dat in die mate het geval dat de lokale luchtkwaliteit onder de overschrijdingsdrempels kan gebracht worden, dan kan een positief advies worden afgeleverd. Is dat niet het geval, dan wordt het project op het vlak van luchtkwaliteit als niet realiseerbaar aangemerkt. Bijkomende milderende maatregelen zijn, waar mogelijk gecumuleerd, noodzakelijk op drie niveaus: bovenlokaal, lokaal en op gebouwniveau. Bovenlokale maatregelen zijn bronmaatregelen waarvoor de Vlaamse overheid verantwoordelijk is: invoering van het rekeningrijden (voorzien voor vrachtwagens vanaf 2016), de gedeeltelijke intunneling/overkapping van de Ring, snelheidsverlaging op gewestwegen (LARGAS-principe: langzaam rijden gaat sneller), duurzame ruimtelijke planning, voorzien van een degelijk openbaar verversnet, maatregelen in functie van een betere modal shift, doorgaand vrachtvervoer weren van de Antwerpse Ring, ... Lokale maatregelen zijn voornamelijk bronmaatregelen waarvoor het stadsbestuur bevoegd is: duurzame stadsontwikkeling, invoering van lage emissiezone, verminderde gemotoriseerde verkeersintensiteit in de omgeving van de gevoelige bestemming, venstertijden voor vrachtvervoer afgestemd op verblijfstijd van betrokken doelgroep, faciliteren van fietsverkeer, maximaal houden van afstand tussen bron en ontvanger, afscherming door groenontwikkeling, ... Maatregelen op gebouwniveau worden genomen door de vergunningsaanvrager en hebben een invloed aan de ontvangstzijde: inplanting en oriëntatie van de gebouwen op het perceel, de locatiebepaling van speelplaatsen, sportterreinen, zitplekken … achter gesloten bebouwing, het onderbrengen van de verblijfsruimtes voor langdurig/intensief gebruik aan de verkeersluwe kant, het voorzien in adequate ventilatie om de kwaliteit van het binnenklimaat te garanderen, het plaatsen van de ventilatie en luchtfiltering aan de achter- of verkeersarme zijde van een bouwblok, het inplanten van voorzieningen die veel auto- en vrachtverkeer genereren verder weg van de verblijfplaatsen voor kwetsbare doelgroepen, voorzien van groene buffers die de luchtfiltering kunnen bevorderen, ... De voorgestelde werkmethode zal nog steeds een belangrijke impact hebben op de realiseerbaarheid van geplande stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen (waaronder scholen, kinderopvang …). Om de stadsontwikkeling, leefbaarheid en groei van de stad niet te hypothekeren dringen bijgevolg bijkomende maatregelen aan de bron zich op. Eerder besliste het Antwerpse stadsbestuur om een lage emissiezone in te voeren met het oog op de verbetering van de stedelijke luchtkwaliteit. Zoals gestipuleerd in Pact2020 (ViA) zijn ook andere, bovenlokale, brongerichte maatregelen vereist om een verdere inkrimping van de overschrijdingsgebieden en een drastische reductie van de luchtverontreiniging te realiseren. Om een implementatie van het afwegingskader nauwkeurig uit te voeren is een driejaarlijkse actualisatie van de luchtkwaliteitskaarten wenselijk. Daarnaast moet voor de effectberekening van

3 / 22


maatregelen door microsimulaties een raamcontract worden afgesloten met een expertbureau. Als aanvulling van de effectberekening voor de verschillede maatregelen is het ook belangrijk dat er een gerichte en actuele controle kan uitgeoefend worden op de stedelijke luchtkwaliteit, zoals in de Europese richtlijn is aanbevolen. Daarbij is een verdere uitbreiding van het bestaande luchtkwaliteitsmeetnet van de VMM met bijkomende meetposten langs de Ring, op een stedelijke achtergrond en op een druk verkeerspunt in de kernstad onontbeerlijk. In de collegiale brief aan de Vlaamse regering wordt er op gewezen dat er nood is aan een duidelijk en genuanceerd afwegingskader om vergunningsaanvragen voor stadsontwikkelingsprojecten in het algemeen en gevoelige bestemmingen in het bijzonder te kunnen beoordelen. De zogenaamde Amsterdamse richtlijn die voorlopig in gezondheidsadviezen voor deze gevoelige bestemmingen wordt gehanteerd is onvoldoende afgestemd op de Antwerpse context. Het college verzoekt de Vlaamse overheid daarom om het voorgestelde afwegingskader goed te keuren en de verdere verfijning ervan te ondersteunen. De collegiale brief wordt ook verzonden aan de bevoegde Vlaamse ministers voor leefmilieu, welzijn, onderwijs, mobiliteit en ruimtelijke ordening. Financiële gevolgen Nee Strategisch kader Dit besluit past in de realisatie van: Doelstellingen: FD - FDSW03 - Antwerpen is een duurzame stad SD - SDSW24 - De stad voert een actief en ondersteunend energie- en milieubeleid. ND - SDSW2403 - Stad, OCMW en dochters organiseren zich om op vlak van duurzaamheid systematisch een voorbeeldrol te vervullen. OD - SDSW240307 - De groep stad neemt gerichte acties om de luchtkwaliteit te verbeteren en geluidshinder te verminderen.

Besluit Artikel 1 Het college keurt het afwegingskader voor inplanting van functies in relatie tot luchtkwaliteit goed en beslist om dit afwegingskader vanaf nu te gebruiken bij de beoordeling van bouwvergunningen Artikel 2 Het college keurt de collegiale brieven aan de Vlaamse regering met het betrekking tot het afwegingskader goed. Artikel 3 Het college geeft opdracht aan: Dienst SW/EMA GAC Betrokken entiteiten

Taak Actualiseren van de luchtkwaliteitskaarten Raamcontract afsluiten om op microniveau impact van lokale en gebouwgebonden maatregelen te simuleren Bij voorbereiding vergunningsaanvragen afwegingskader in rekening brengen en indien vereist milderende maatregelen voorzien

4 / 22


Artikel 4 Dit besluit heeft in principe geen financiële gevolgen voor de stad of het OCMW.

Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Bijlage bij dit besluit: Toepassing_Amsterdamse_Richtlijn.pdf Bijlage bij dit besluit: Toepassing_EUnorm_NO2.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Vlareg.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Schauvliege.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Vandeurzen.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Smet.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Crevits.pdf Bijlage bij dit besluit: 20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Muyters.pdf

5 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Vlareg.pdf

Alle briefwisseling te richten aan het college van burgemeester en schepenen, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen 1.

SW/EMA

Aan de leden van de Vlaamse regering p/a Minister-president Kris Peeters Martelaarsplein 19 1000 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk

ons kenmerk 20130524

datum 16 mei 2013

vragen naar telefoon Jan Bel 03 338 36 86 [email protected]

fax 03 338 20 30

GSM

Afwegingskader stadsontwikkeling en gevoelige bestemmingen

Geachte ministers van de Vlaamse regering, De richtlijn 2008/50/EG betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa dringt er bij de lidstaten op aan om de blootstelling van de bevolking aan verschillende polluenten tot het minimum te beperken. Dat geldt in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- en hartaandoeningen. In functie van de beoordeling van bouwaanvragen voor uit te breiden of nieuw te bouwen kinderdagverblijven, scholen, serviceflats en rusten verzorgingsinstellingen in de stad Antwerpen, is er nood aan een duidelijk maar genuanceerd afwegingskader. De zogenaamde Amsterdamse richtlijn die voorlopig in de gezondheidsadviezen voor gevoelige bestemmingen wordt gehanteerd, is ons inzien onvoldoende afgestemd op de Antwerpse situatie. Behalve de afstand worden factoren die de kwaliteit van de leefomgeving binnen een welbepaalde zone kunnen beïnvloeden immers buiten beschouwing gelaten: bestaande bufferzones, overheersende windrichting, meteorologie, een verhoogde of verdiepte ligging van de weg of de verkeerssamenstelling (aandeel vrachtwagens). Evenmin is het effect van toegepaste of geplande milderende maatregelen in rekening gebracht.

Gedrukt op milieuvriendelijk papier

Gezien de specifieke Antwerpse context en de beschikbaarheid van gegevens op detailniveau, stelt de stad Antwerpen een door modelberekeningen onderbouwde alternatieve benadering voor. De stad vraagt aan Vlaanderen om in plaats van de Amsterdamse richtlijn dit alternatief afwegingskader te hanteren. Op basis van de Europese normen zijn voor de verschillende polluenten eerder al luchtkwaliteitskaarten aangemaakt. Die wijzen uit dat de jaargemiddelde norm voor NO2 geregeld overschreden wordt en dat ook het gezondheidsschadelijke elementair koolstof met een gelijkaardig verspreidingspatroon, problematisch is. Specifieke maatregelen kunnen de lokale concentraties in belangrijke mate reduceren. Het voorstel van afwegingskader voor stadsontwikkelingsprojecten, vooral nieuwbouw- of uitbreidingsplannen met betrekking tot

6 / 22

Grote Markt 1 - 2000 Antwerpen [email protected] Grote Markt 1 – 2000 Antwerpen [email protected]

gevoelige bestemmingen, vertrekt van de beschikbare luchtkwaliteitskaarten en de Europese norm voor NO2 van 40 µg/m³, met een prognose van de toestand in 2015. In een getrapt systeem wordt eerst gekeken naar locaties waar nu geen overschrijding van de Europese norm wordt vastgesteld of waar de leefkwaliteit op termijn gunstig wordt door implementatie van reeds geplande maatregelen (bijvoorbeeld rekeningrijden voor vrachtwagens ingevoerd in 2016). Daarvoor kan een positief advies afgeleverd worden. Valt de ontwikkeling in een overschrijdingsgebied van de Europese norm, dan moet de vergunningsaanvrager in tweede instantie aan de hand van een verdere omgevingsanalyse – bijvoorbeeld luchtkwaliteitsmetingen en effectberekening van bepaalde ingrepen – aantonen dat bijkomende milderende maatregelen op verschillende schaalniveaus de plaatselijke toestand kunnen verbeteren. Is dat het geval dan kan een positief advies worden afgeleverd; indien niet, dan wordt het project op het vlak van luchtkwaliteit als niet realiseerbaar aangemerkt. Maatregelen kunnen, eventueel gecumuleerd, op drie niveaus worden toegepast: bovenlokaal, lokaal en gebouwspecifiek. De impact ervan werd in verschillende studies in opdracht van de stad en van de Vlaamse overheid in beeld gebracht. De voorgestelde werkmethode zal nog steeds een belangrijke impact hebben op de realiseerbaarheid van geplande stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen (waaronder scholen, kinderopvang …). Om de stadsontwikkeling, leefbaarheid en groei van de stad niet te hypothekeren dringen bijgevolg extra maatregelen aan de bron zich op. Eerder besliste het Antwerpse stadsbestuur om een lage emissiezone in te voeren met het oog op de verbetering van de stedelijke luchtkwaliteit. Zoals gestipuleerd in Pact2020 (ViA) zijn ook andere, bovenlokale, brongerichte maatregelen vereist om een verdere inkrimping van de overschrijdingsgebieden en een drastische reductie van de luchtverontreiniging te realiseren. Als aanvulling van de effectberekening voor de verschillende maatregelen is het belangrijk dat er een gerichte en actuele controle kan uitgeoefend worden op de stedelijke luchtkwaliteit. Daarbij is een verdere uitbreiding van het bestaande luchtkwaliteitsmeetnet van de VMM met bijkomende meetposten langs de Ring, op een stedelijke achtergrond en op een druk verkeerspunt in de kernstad onontbeerlijk. De stad Antwerpen vraagt de Vlaamse regering om een principiële goedkeuring van dit voorgestelde afwegingskader en wil de verdere verfijning in onderling overleg met de betrokken diensten van de Vlaamse overheid uitwerken. Met de meeste hoogachting Namens het college van burgemeester en schepenen de stadssecretaris

de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

7 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Schauvliege.pdf


SW/EMA

Aan mevrouw Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Koolstraat 35 1000 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk


datum 16 mei 2013


fax 03 338 20 30

GSM


Geachte mevrouw de minister, Het Antwerpse stadsbestuur is zo vrij u persoonlijk de brief te bezorgen die ook naar de Vlaamse regering is verstuurd, met het voorstel om in functie van toekomstige stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen een nieuw en gepast afwegingskader te gebruiken. De richtlijn 2008/50/EG betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa dringt er bij de lidstaten op aan om de blootstelling van de bevolking aan verschillende polluenten tot het minimum te beperken. Dat geldt in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- en hartaandoeningen.


In functie van de beoordeling van bouwaanvragen voor uit te breiden of nieuw te bouwen kinderdagverblijven, scholen, serviceflats en rusten verzorgingsinstellingen in de stad Antwerpen, is er nood aan een duidelijk maar genuanceerd afwegingskader. De zogenaamde Amsterdamse richtlijn die voorlopig in de gezondheidsadviezen voor gevoelige bestemmingen wordt gehanteerd, is ons inzien onvoldoende afgestemd op de Antwerpse situatie. Behalve de afstand worden factoren die de kwaliteit van de leefomgeving binnen een welbepaalde zone kunnen beïnvloeden immers buiten beschouwing gelaten: bestaande bufferzones, overheersende windrichting, meteorologie, een verhoogde of verdiepte ligging van de weg of de verkeerssamenstelling (aandeel vrachtwagens). Evenmin is het effect van toegepaste of geplande milderende maatregelen in rekening gebracht. Gezien de specifieke Antwerpse context en de beschikbaarheid van gegevens op detailniveau, stelt de stad Antwerpen een door modelberekeningen onderbouwde alternatieve benadering voor. De stad vraagt aan Vlaanderen om in plaats van de Amsterdamse richtlijn dit alternatief afwegingskader te hanteren. Op basis van de Europese normen zijn voor de verschillende polluenten eerder al luchtkwaliteitskaarten aangemaakt. Die wijzen uit dat de jaargemiddelde norm voor NO2 geregeld 8 / 22


overschreden wordt en dat ook het gezondheidsschadelijke elementair koolstof met een gelijkaardig verspreidingspatroon, problematisch is. Specifieke maatregelen kunnen de lokale concentraties in belangrijke mate reduceren. Het voorstel van afwegingskader voor stadsontwikkelingsprojecten, vooral nieuwbouw- of uitbreidingsplannen met betrekking tot gevoelige bestemmingen, vertrekt van de beschikbare luchtkwaliteitskaarten en de Europese norm voor NO2 van 40 µg/m³, met een prognose van de toestand in 2015. In een getrapt systeem wordt eerst gekeken naar locaties waar nu geen overschrijding van de Europese norm wordt vastgesteld of waar de leefkwaliteit op termijn gunstig wordt door implementatie van reeds geplande maatregelen (bijvoorbeeld rekeningrijden voor vrachtwagens ingevoerd in 2016). Daarvoor kan een positief advies afgeleverd worden. Valt de ontwikkeling in een overschrijdingsgebied van de Europese norm, dan moet de vergunningsaanvrager in tweede instantie aan de hand van een verdere omgevingsanalyse – bijvoorbeeld luchtkwaliteitsmetingen en effectberekening van bepaalde ingrepen – aantonen dat bijkomende milderende maatregelen op verschillende schaalniveaus de plaatselijke toestand kunnen verbeteren. Is dat het geval dan kan een positief advies worden afgeleverd; indien niet, dan wordt het project op het vlak van luchtkwaliteit als niet realiseerbaar aangemerkt. Maatregelen kunnen, eventueel gecumuleerd, op drie niveaus worden toegepast: bovenlokaal, lokaal en gebouwspecifiek. De impact ervan werd in verschillende studies in opdracht van de stad en van de Vlaamse overheid in beeld gebracht. De voorgestelde werkmethode zal nog steeds een belangrijke impact hebben op de realiseerbaarheid van geplande stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen (waaronder scholen, kinderopvang …). Om de stadsontwikkeling, leefbaarheid en groei van de stad niet te hypothekeren dringen bijgevolg extra maatregelen aan de bron zich op. Eerder besliste het Antwerpse stadsbestuur om een lage emissiezone in te voeren met het oog op de verbetering van de stedelijke luchtkwaliteit. Zoals gestipuleerd in Pact2020 (ViA) zijn ook andere, bovenlokale, brongerichte maatregelen vereist om een verdere inkrimping van de overschrijdingsgebieden en een drastische reductie van de luchtverontreiniging te realiseren. Als aanvulling van de effectberekening voor de verschillende maatregelen is het belangrijk dat er een gerichte en actuele controle kan uitgeoefend worden op de stedelijke luchtkwaliteit. Daarbij is een verdere uitbreiding van het bestaande luchtkwaliteitsmeetnet van de VMM met bijkomende meetposten langs de Ring, op een stedelijke achtergrond en op een druk verkeerspunt in de kernstad onontbeerlijk. De stad Antwerpen vraagt de Vlaamse regering om een principiële goedkeuring van dit voorgestelde afwegingskader en wil de verdere verfijning in onderling overleg met de betrokken diensten van de Vlaamse overheid uitwerken.

9 / 22


Met de meeste hoogachting Namens het college van burgemeester en schepenen de stadssecretaris

de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

10 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Vandeurzen.pdf


SW/EMA

Aan de heer Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Ellipsgebouw Koning Albert II-laan 35 bus 90 1030 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk


datum 16 mei 2013


fax 03 338 20 30

GSM


Geachte heer de minister, Het Antwerpse stadsbestuur is zo vrij u persoonlijk de brief te bezorgen die ook naar de Vlaamse regering is verstuurd, met het voorstel om in functie van toekomstige stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen een nieuw en gepast afwegingskader te gebruiken. De richtlijn 2008/50/EG betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa dringt er bij de lidstaten op aan om de blootstelling van de bevolking aan verschillende polluenten tot het minimum te beperken. Dat geldt in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- en hartaandoeningen.


In functie van de beoordeling van bouwaanvragen voor uit te breiden of nieuw te bouwen kinderdagverblijven, scholen, serviceflats en rusten verzorgingsinstellingen in de stad Antwerpen, is er nood aan een duidelijk maar genuanceerd afwegingskader. De zogenaamde Amsterdamse richtlijn die voorlopig in de gezondheidsadviezen voor gevoelige bestemmingen wordt gehanteerd, is ons inzien onvoldoende afgestemd op de Antwerpse situatie. Behalve de afstand worden factoren die de kwaliteit van de leefomgeving binnen een welbepaalde zone kunnen beïnvloeden immers buiten beschouwing gelaten: bestaande bufferzones, overheersende windrichting, meteorologie, een verhoogde of verdiepte ligging van de weg of de verkeerssamenstelling (aandeel vrachtwagens). Evenmin is het effect van toegepaste of geplande milderende maatregelen in rekening gebracht. Gezien de specifieke Antwerpse context en de beschikbaarheid van gegevens op detailniveau, stelt de stad Antwerpen een door modelberekeningen onderbouwde alternatieve benadering voor. De stad vraagt aan Vlaanderen om in plaats van de Amsterdamse richtlijn dit alternatief afwegingskader te hanteren.

11 / 22


Op basis van de Europese normen zijn voor de verschillende polluenten eerder al luchtkwaliteitskaarten aangemaakt. Die wijzen uit dat de jaargemiddelde norm voor NO2 geregeld overschreden wordt en dat ook het gezondheidsschadelijke elementair koolstof met een gelijkaardig verspreidingspatroon, problematisch is. Specifieke maatregelen kunnen de lokale concentraties in belangrijke mate reduceren. Het voorstel van afwegingskader voor stadsontwikkelingsprojecten, vooral nieuwbouw- of uitbreidingsplannen met betrekking tot gevoelige bestemmingen, vertrekt van de beschikbare luchtkwaliteitskaarten en de Europese norm voor NO2 van 40 µg/m³, met een prognose van de toestand in 2015. In een getrapt systeem wordt eerst gekeken naar locaties waar nu geen overschrijding van de Europese norm wordt vastgesteld of waar de leefkwaliteit op termijn gunstig wordt door implementatie van reeds geplande maatregelen (bijvoorbeeld rekeningrijden voor vrachtwagens ingevoerd in 2016). Daarvoor kan een positief advies afgeleverd worden. Valt de ontwikkeling in een overschrijdingsgebied van de Europese norm, dan moet de vergunningsaanvrager in tweede instantie aan de hand van een verdere omgevingsanalyse – bijvoorbeeld luchtkwaliteitsmetingen en effectberekening van bepaalde ingrepen – aantonen dat bijkomende milderende maatregelen op verschillende schaalniveaus de plaatselijke toestand kunnen verbeteren. Is dat het geval dan kan een positief advies worden afgeleverd; indien niet, dan wordt het project op het vlak van luchtkwaliteit als niet realiseerbaar aangemerkt. Maatregelen kunnen, eventueel gecumuleerd, op drie niveaus worden toegepast: bovenlokaal, lokaal en gebouwspecifiek. De impact ervan werd in verschillende studies in opdracht van de stad en van de Vlaamse overheid in beeld gebracht. De voorgestelde werkmethode zal nog steeds een belangrijke impact hebben op de realiseerbaarheid van geplande stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen (waaronder scholen, kinderopvang …). Om de stadsontwikkeling, leefbaarheid en groei van de stad niet te hypothekeren dringen bijgevolg extra maatregelen aan de bron zich op. Eerder besliste het Antwerpse stadsbestuur om een lage emissiezone in te voeren met het oog op de verbetering van de stedelijke luchtkwaliteit. Zoals gestipuleerd in Pact2020 (ViA) zijn ook andere, bovenlokale, brongerichte maatregelen vereist om een verdere inkrimping van de overschrijdingsgebieden en een drastische reductie van de luchtverontreiniging te realiseren. Als aanvulling van de effectberekening voor de verschillende maatregelen is het belangrijk dat er een gerichte en actuele controle kan uitgeoefend worden op de stedelijke luchtkwaliteit. Daarbij is een verdere uitbreiding van het bestaande luchtkwaliteitsmeetnet van de VMM met bijkomende meetposten langs de Ring, op een stedelijke achtergrond en op een druk verkeerspunt in de kernstad onontbeerlijk. De stad Antwerpen vraagt de Vlaamse regering om een principiële goedkeuring van dit voorgestelde afwegingskader en wil de verdere verfijning in onderling overleg met de betrokken diensten van de Vlaamse overheid uitwerken.

12 / 22



de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

13 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Smet.pdf


SW/EMA

Aan de heer Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk


datum 16 mei 2013


fax 03 338 20 30

GSM





14 / 22



15 / 22



de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

16 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Crevits.pdf


SW/EMA

Aan mevrouw Hilde Crevits Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 1 1000 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk


datum 16 mei 2013


fax 03 338 20 30

GSM


Geachte mevrouw de minister, Het Antwerpse stadsbestuur is zo vrij u persoonlijk de brief te bezorgen die ook naar de Vlaamse regering is verstuurd, met het voorstel om in functie van toekomstige stadsontwikkelingsprojecten in Antwerpen een nieuw en gepast afwegingskader te gebruiken. De richtlijn 2008/50/EG betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa dringt er bij de lidstaten op aan om de blootstelling van de bevolking aan verschillende polluenten tot het minimum te beperken. Dat geldt in het bijzonder voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtweg- en hartaandoeningen.



17 / 22



18 / 22



de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

19 / 22


20130524_Brief_luchtkwaliteit_inplantingfuncties_Muyters.pdf


SW/EMA

Aan de heer Philippe Muyters Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport Phoenixgebouw Koning Albert II-laan 19 bus 11 1210 Brussel

uw bericht van

uw kenmerk


datum 16 mei 2013


fax 03 338 20 30

GSM





20 / 22



21 / 22



de burgemeester

Roel Verhaert

Bart De Wever

22 / 22


college van burgemeester en schepenen Zitting van 24 mei 2013

Recommend Documents