Slotconferentie Sl t f ti Climate Proof Areas Pilot Schouwen-Duiveland Schouwen Duiveland 2 november 2011
Pilot Schouwen-Duiveland
Ruben Akkermans 2 november 2011
EU Interreg project North Sea Programme 5 landen: België, Duitsland, Nederland, Zweden, Engeland Lead Beneficiary: Provincie Zeeland (NL) Duur: 2008 – 2011 Totale kosten 5.4 miljoen € (ERDF: 2.7 miljoen €)
Wetenschappelijke instituten Swedish Meteorological and Hydrological Institute (SE) Ghent University (BE) University of Oldenburg (DU) Swedish Geotechnical Institute (SE) ( )
Overheden Gemeente Arvika (SE) County Administrative Board of Värmland (SE) Provincie Zeeland (NL) Gemeente Schouwen-Duiveland (NL) Rijkswaterstaat j Zeeland ((NL))
Andere partners Deltares (NL) National Trust (UK) RSPB (UK) Wildlife Trust NCPB (UK)
Vergroten van bewustwording effecten klimaat(verandering); Opleveren p van p praktische en inspirerende p ideeën voor klimaatadaptatie in bestaande en toekomstige projecten; Opleveren van methodes en technieken voor klimaatadaptatie resulterend in een toolbox; Doen van beleidsaanbevelingen voor klimaatadaptatie op alle niveaus.
Pilot Schouwen-Duiveland Schouwen Duiveland
Nederlandse partners
Provincie Zeeland Gemeente Schouwen Duiveland Gemeente Schouwen‐Duiveland Rijkswaterstaat Zeeland Deltares W t Waterschap Scheldestromen h S h ld t Ministerie van VROM
Uitd i Uitdagingen kli klimaat t
Zeespiegel neemt 15‐35 cm toe in 2050 tot 35‐85 cm in 2100 p g Toename perioden met intensieve neerslag Toename perioden met neerslagtekorten p g Aantal warme, tropische dagen neemt toe
N beginnen Nu b i mett klimaatadaptatie? kli t d t ti ?
Huidige klimaatproblemen Plannen voor opvang piekafvoer in Grevelingenmeer Meeliften lopende en toekomstige projecten Koploperspositie/voorbeeldfunctie Pro‐actief zijn in plaats van laten sturen
Belangrijke les
“Door met alle partijen samen te werken en te kijken wat er speelt, kom je tot nieuwe dingen die anders niet zouden zijn gebeurd. Zo jaag je ontwikkelingen aan.”
Daarom: Blijf zoeken naar aanleiding om samen te werken zoals nieuwe Europese projecten zoals nieuwe Europese projecten
Havenplateau Bruinisse
Mariëlle Schenk, gemeente S h Schouwen Duiveland D i l d
H Havenplateau l t B Bruinisse i i Toen Toen
Toekomst Toekomst
Nu Nu
Havenplateau a e p ateau Bruinisse u sse Wat betekent klimaatverandering voor Bruinisse?
Havenplateau Bruinisse
Voorzet eventuele toekomstige strategie
Zoetwatervoorziening Esther van Baaren, Deltares
Zoetwatervoorziening: een klimaatprobleem…? klimaatprobleem ? Klimaatverandering: • “Waarneembaar meer weersextremen.” • “Weinig Weinig ervaring maatregelen: droogte groot probleem” probleem • “Vroeg voorjaar eerder zaaien productieverhoging” • “Bodemdaling grotere bedreiging” Zoetwatertekort: • “10 - 30% minder omzet” • “Al droogte bij 14 dagen geen regen” • “leidingwater leidingwater en VZM voor bloemkool” bloemkool • “Lokale droogte: prijzen niet omhoog” • “Droogte: alle producten slechtere kwaliteit” • “Beregenen met zoet water duur en tijdrovend”
zoet brak
huidig
zout
huidige drains
Zoetwatervoorziening: mogelijke maatregelen
nieuw
1. Vergroten zoetwaterlens zoute akkerbouwpolders diep zout water draineren ipv ondiep zoet water
2. Duurzaam gebruik van kreekruggen: berging g g winterneerslag g voor g gebruik in zomer vergroten infiltratie, verkleinen afvoer koppeling met blauwe slinger gemeente
3. Optimalisatie inrichting watersysteem (bergen en afvoeren) 4 Zoete kwel uit duinen opvangen in bassin 4. 5. Zouttolerante gewassen en aquacultures voor te zoute gebieden
Zoetwatervoorziening: Een klimaatrobuust Schouwen-Duiveland! 1.
Zoetwatervoorziening in strategische visie gemeente Schouwen-Duiveland
2 2.
Volgende V l d stap: showcases h iin d de praktijk: k ijk • Klimaatrobuuste regenwaterlenzen in zoute kwelgebieden • Vergroten zoetwatervoorraad grondwater in kreekruggen • S Samenwerking ki ttussen kennisinstituten, k i i tit t bedrijfsleven b d ijf l en overheid h id
Meer informatie of interesse in vervolgstap? Esther vanBaaren@Deltares nl
[email protected]
Plompe Toren
Leo Adriaanse, Rijkswaterstaat
Plompe Toren Wi Win-win-win-win-…. i i i 2011 1910/1935
1974
2011
Plompe Toren ontwerpen 1 2
1
Plompe Toren ontwerpen 2
Meerlaagsveiligheid 1 Voorkomen van overstroming (goede zeeweringen) 1. 2. Slimme ruimtelijke ordening/bouwwijze om slachtoffers en schade h d tte b beperken k bij overstroming t i 3. Goed crisismanagement bij overstroming
3 2 1
Overstromingsbestendiger? Analyse Snel overstromende laaggelegen gebieden Wegen laaggelegen en dus onberijdbaar Onvoldoende opvanglocaties p g
Overstromingsbestendig Strategieën • Robuuste R b t multifunctionele ltif ti l waterkeringen t k i (h (hoog en d droog, h hoge d delen l verbindend en bijdragend aan recreatie) • Hooggelegen droge robuuste wegen verbinden hoge delen en dijken • Genoeg bereikbare opvanglocaties • Niet of waterproof bouwen in laag gebied • Bevorderen bewustzijn j en veerkracht bewoners ((weten wat te doen))
Uitwerking: Infrastructuur volgt landschapsstructuur
Buitendijkse projecten
Eric van Zanten, Rijkswaterstaat
Buitendijkse pilots Oosterschelde
Zandhonger Oosterschelde Door de aanleg van de Oosterscheldewerken verdwijnen de platen, slikken en Schorren onder de golven.
Oplossingen Dijkverhoging? Natuurlijk, maar alleen voor de veiligheid! Habitat voor vogels en recreanten zal verder verdrinken
Herstel met zand? •Voor veiligheid veiligheid, natuur en recreanten •Flexibel •Meegroeien met zeespiegelstijging •Voorzichtig Voorzichtig met schelpdierkweek Maar nog niet beproefd!
Drie proeven Proef Galgeplaat (2008) •Herstel habitat voor natuur
Proef Schelphoek (nu) •Herstel habitat en erosievertraging
Proef Oesterrif de Val (2010) •Erosievertraging
(tussen)Resultaten Voorzichtig positief Aanleg g in overeenstemming g met de g gebruikers Beperkte overlast door de aanleg S Suppletie l ti iis stabiel t bi l Bodemleven hersteld in de suppletie, maar nog ondermaats Het oesterrif vangt sediment Het oesterrif vormt een habitat. Eindconclusies in 2013
Klimaatadaptatie strategie in de regio
Pier Vellinga, Wageningen Universiteit
