Bullet Proof Artist
BULLET PROOF ARTIST Concept Jonas Staal fashion Design Karssenberg-Greidanus Script Vincent W.J. Van Gerven Oei
BULLET PROOF ARTIST
BULLET PROOF ARTIST
Bullet Proof Artist is een samenwerkingsproject van beeldend kunstenaar Jonas Staal, modevormgevers Karssenberg-Greidanus en schrijver Vincent W.J. van Gerven Oei.
Bullet Proof Artist is a cooperative project of visual artist Jonas Staal, fashion designers Karssenberg-Greidanus and writer Vincent W.J. van Gerven Oei.
Het uitgangspunt van het project wordt gevormd door een serie op maat gemaakte kledingstukken bestaande uit kogelwerend materiaal. Deze serie werd op verzoek van Staal door Karssenberg-Greidanus gerealiseerd. Tijdens een verblijf van zes weken als artist in residence in The Bag Factory, Johannesburg heeft Staal de kleding gedragen, als een doorlopende onaangekondigde performance.
The project’s point of departure is formed by a set of tailored clothing produced from bullet proof material. This set was realized by Karssenberg-Greidanus at Staal’s request. During a six weeks’ stay as artist in residence in The Bag Factory, Johannesburg, Staal has been wearing the clothing, as a continuous un announced performance.
Middels de kledingstukken onderzoekt het project het paradoxale karakter van de veiligheidsindustrie. Deze moet juist door onzichtbaar te zijn bescherming bieden, maar haar producten fungeren ook als statussymbool en verkrijgen hierdoor juist meer zichtbaarheid. Dit is de afgelopen jaren waarneembaar geworden bij publieke personen, zo verschillend als politicus Barack Obama of schrijver Salman Rushdie. Echter, door deze zicht baarheid zijn weer aanvullende vormen van bescherming, zoals bodyguards, vereist. De veiligheidsindustrie is in die zin dus vergaand zelfvoorzienend en zelfgenererend.
By means of the garments, the project investigates the paradoxical character of the security industry. This industry is supposed to offer protection by being invisible, but its products also function as a status symbol, thus acquiring more visibility. The last few years, this has become noticeable in case of public figures, varying from politicians like Barack Obama to writers like Salman Rushdie. However, due to this visibility, additional forms of protection such as bodyguards become necessary. In this sense, the security industry is extremely selfsupporting and self-generating.
Door het kogelwerende materiaal zelf, dat een felgele neon-achtige kleur heeft, subtiel in te zetten aan de buitenkant van de kledingstukken en door semi-transparante stof aan de oppervlakte te laten doorschijnen weerspiegelt de kleding precies deze twee schijnbaar tegengestelde belangen. Daarnaast vergroten deze details de waarde van de kogelwerende kleding als fetisjobject. Het feit dat de drager weet dat hij exclusief, kogelwerend materiaal draagt wordt verder vergroot doordat hij dit, zichtbaar voor de kenner, ook daad werkelijk showt.
By subtly using the bullet proof material, which has a bright yellow, neon-like color, on the outside of the garments and applying it behind semi-transparent material so that it shines through, the clothing reflects these two seemingly opposite interests. Furthermore, these details increase the value of the bullet proof clothing as fetish object. The fact that someone wearing them is aware that he is wearing exclusive, bullet proof material is further amplified because he is actually showing this, though only visible to the insider.
Met de kledingstukken staan ook de implicaties van het politieke kunstenaarschap in een vergaand gepolitiseerde tijd ter discussie. In dit klimaat krijgen kunstenaars die nadrukkelijk (en soms volkomen willekeurig) positie innemen binnen het politieke
The garments also address and debate the implications of political artisthood in an extremely politicized era. In the current climate, artists who emphatically (and sometimes completely randomly) position themselves within a political framework encounter heavy external 3
spectrum te maken met hevige externe druk. De kleding verwijst naar de ultieme consequentie die volgt op de keuze van de kunstenaar zich al dan niet te beveiligen. Zoals het geval was bij de polemist en cineast Theo van Gogh, die verschillende malen aangeraden was veilig heidsmaatregelen te treffen maar deze consequent weigerde. In 2004 werd Van Gogh door een radicale islamist vermoord.
pressure. The clothing refers to the ultimate consequence following from the artist’s choice to protect himself or not. As was the case for the Dutch polemist and movie director Theo van Gogh, who had been advised several times to take security measures, which he consistently refused to do. In 2004, Van Gogh was murdered by a radical Islamist.
Het ontwerp van de kleding reflecteert de eendimensionale beeldvorming die over Johannesburg bestaat: gewelddadig en gevaarlijk. Johannesburg is niet voor niets een van de grootste afnemers van kogelvrije kleding ter wereld, na steden als São Paolo en MexicoStad. Staals performance is dus een onderzoek naar de verhouding tussen beeldvorming en ‘realiteit’. Dat wil zeggen, de realiteit van de dagelijkse bewegingen van een politieke kunstenaar binnen een internationaal residency program, een instelling die boven alles gebaat is bij de veiligheid van haar gasten, en de artistieke vrijheid die daar het gevolg van zou zijn.
The design of the clothing reflects the one-dimensional representation of Johannesburg: violent and dangerous. It is not incidental that, after cities like São Paolo and Mexico City, Johannesburg is one of the main importers of bullet clothing in the world. Thus, Staal’s performance is a research into the relation between representation and “reality.” That is, the reality of the everyday movements of a political artist within an international residency program, an institution that above all has an interest in the security of its guests and the artistic freedom that would result from this.
Schrijver Van Gerven Oei volgde Staal gedurende zijn gehele verblijf in Johannesburg, en was in de eerste instantie ook als enige ter plaatse op de hoogte van het project. Hij brengt door middel van een script van Staals performance de vele veiligheidsmaatregelen die het weefsel van de stad bepalen in kaart: van de zogenaamde gated communities (omheinde, voornamelijk suburbane leefgebieden van de rijkere, overwegend blanke middenklasse), waarin private beveiligings bedrijven de dienst uitmaken tot de townships (de arme, voornamelijk zwarte en gekleurde (sloppenwijken daaromheen), waarin gemeenschappen zelf pogingen doen om hun buurt veiliger te krijgen, bij gebrek aan politiebescherming.
During the full length of the residency period, writer Van Gerven Oei followed Staal, and was initially the only one on location informed about the project. By means of a script of Staal’s performance, he maps the many security measures that determine the fabric of the city: from so-called gated communities (walled, predominantly suburban habitats of the more affluent, generally white bourgeoisie), where private security firms are in charge, to the townships (the poor, mainly black and colored (slum) areas surrounding them), in which communities themselves, owing to a lack of police protection, attempt to make their neighborhood a safer place.
Mode, performance en het schrijven gaan in Bullet Proof Artist een gelijkwaardige relatie aan in het onderzoeken van de veiligheidcondities waaraan het kunstenaarschap onderhevig is. Johannesburg vormt hier als fysieke en mentale staalkaart bij uitstek het decor voor.
In Bullet Proof Artist, fashion, performance, and writing engage in an equal relation, researching the security conditions that artisthood is subjected to. As a physical and mental sample city, Johannesburg forms the perfect decor for this mapping process.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Bullet Proof Artist SCRIPT
Bullet Proof Artist SCRIPT
Vincent W.J. van Gerven Oei
Vincent W.J. van Gerven Oei
Dramatis personae Kunstenaar Schrijver Spelers
Dramatis personae Artist Writer Players
—
—
Vliegtuig
Plane
Speler: ‘Het is zo gemakkelijk. Ik hoef alleen mijn tuinman, bediende en bewaker instructies te geven, en ik kan zo de wereld rond.’
Player: “It’s so easy. I only need to leave instructions to my gardener, servant, and security guard, and I can travel around the world.”
Appartement
Apartment
De kunstenaar betreedt een appartementencomplex via de ingang vanuit de garage. Links en rechts liggen bouwmaterialen opgestapeld, de grond is wit van het pleisterpoeder en elektrische bedrading hangt laag. Een speler begeleidt hem.
The artist enters the apartment complex through the entrance from the parking garage. Building material is stacked up left and right, the floor is covered with a layer of white dust, and electrical wiring is hanging low. A player is accompanying him.
Kunstenaar: ‘Wordt het hier bewaakt?’ Speler: ‘De ingang van dit appartementencomplex wordt 24 uur per dag bewaakt, er is een beveiligingsbedrijf dat deze drie huizenblokken in de gaten houdt.’
Artist: “Is this building protected?” Player: “The entrance to this apartment complex is guarded 24 hours a day, there’s a security company checking these three blocks regularly.”
De kunstenaar betreedt de lift.
The artist enters the elevator.
Speler: ‘Je zit op de vijfde verdieping maar je moet de vier indrukken, ze hebben de bedrading nog niet aangepast.’
Player: “Your apartment is on the fifth floor, but you have to press four, they haven’t adjusted the wiring yet.”
23
De hal, waar acht identieke deuren op uitkomen is bedekt met een laag bouwstof. De kunstenaar ontvangt zijn kamersleutels. Speler: ‘Jouw kamer was als enige klaar.’ Kunstenaar: ‘Waar is de brandtrap?’
The corridor, onto which eight identical doors open out, is covered in a layer of construction site dust. The artist receives the keys to his room. Player: “Your room was the only one that was finished.” Artist: “Where’s the fire escape?”
Auto
Car
Schuin voor de kunstenaar zit een speler die een witte auto bestuurt.
Diagonally in front of the artist, a player is sitting, driving a white car.
Speler: ‘De onveiligheid in Johannesburg wordt altijd overdreven. Van de vijftig residents die we hebben gehost zijn er slechts drie beroofd. Een keer, toen een van hen in Alexandra terecht was gekomen, en ze de weg vroeg aan een voorbijganger, sprong deze in haar auto met de bedoeling die te kapen. Maar ja, ze vroeg het ook om tien uur ‘s avonds. Overigens, het gebied tussen die twee torens is onveilig, eigenlijk al vanaf waar we hier de snelweg afslaan.’
Player: “The unsafety in Johannesburg is always exaggerated. Only three of the fifty residents that we’ve hosted so far have been mugged. Once, when one of them found herself lost in Alexandra and asked for directions to a passerby, the guy jumped into her car trying to hijack it. But then, what do you expect when asking such a thing around ten p.m. By the way, the area between those two towers is unsafe, actually, already from this highway exit onward.”
Restaurant
Restaurant
‘De afgelopen twee jaar is de positie van de politie nogal veranderd. Als je me een paar jaar terug had gevraagd of ik me veiliger voelde wanneer een politieauto me naar de kant stuurde, zou ik zeggen: “ja.” Maar een blanke vriendin van mij, die door een oranje stoplicht reed, werd door een agent aangehouden en was stom genoeg haar auto te verlaten toen hij dat vroeg. “U reed door rood.” ‘Stap nooit uit je auto maar zeg altijd tegen de politieagent: “Ik volg u naar het dichtstbijzijnde politiebureau.” Het was duidelijk dat de politieagent wilde worden omgekocht, maar om een of andere reden gaf mijn vriendin niet toe. Ze verliet haar auto, werd in de
“The past two years the position of the police has changed quite a bit. If you would have asked me some years ago whether I felt safer when a police car was pushing me over, I would have said: ‘yes.’ But a white friend of mine, crossing an orange robot, was stopped by a policeman and stupid enough to step out of her car when he asked her. ‘You crossed a red robot.’ “Never get out of your car, but always say to the police officer: ‘I’ll follow you to the next police station.’ It was clear that the police officer wanted a bribe, but for one reason or another, my friend refused. She stepped out of her car, was handcuffed, her purse and mobile phone were taken away, and she was thrown
24
boeien geslagen, haar tas en mobiele telefoon werden afgenomen, en ze werd in een politiecel gegooid. De cel was voor de rest gevuld met mannen. Dit was rond vier uur ‘s middags. ‘Toen ze rond twee uur ‘s nachts nog steeds vastzat, raakte ze in paniek en klampte een vrouwelijke agent aan, die haar haar mobiele telefoon leende. “Zolang je het maar niet laat merken dat je hem van mij te leen hebt gekregen.” Ze belde heimelijk haar vader, die binnen twintig minuten samen met een advocaat langskwam. Ze werd direct vrijgelaten. Dit soort intimidatie van blanke vrouwen komt steeds vaker voor. Ik zou tegenwoordig niet meer zeggen dat ik me veiliger voel met een politieauto naast me.’
into a police cell. All the other people in the cell were men. This was around four p.m. “When she was still stuck in jail around two a.m., she panicked and applied to a female police officer for help, who lent her her mobile phone. ‘As long as you don’t show that you borrowed it from me.’ She secretly called her father, who arrived at the police station within twenty minutes, accompanied by a lawyer. She was immediately released. This sort of intimidation of white women happens ever more often. Nowadays, I wouldn’t say anymore that I feel safer with a police car driving next to me.”
Politie (1)
Police (1)
Naast de kunstenaar zit de schrijver die een donkerrode auto bestuurt. De auto slaat rechtsaf Simmonds St in. Een speler bestuurt een donkerblauwe auto, komt achterop, knippert met de koplampen. Voor een stoplicht stopt de donkerblauwe auto aan de linkerkant van de donkerrode auto.
Sitting next to the artist, the writer is driving a dark red car. The car makes a right into Simmonds St. A player is driving a dark blue car, comes up from behind, flashing his headlights. In front of a traffic light, the dark blue car stops at the left side of the dark red car.
Speler: ‘Politie! Stop uw auto.’ Kunstenaar: ‘Gewoon doorrijden.’
Player: “Police! Stop your car.” Artist: “Keep driving.”
Voor het stoplicht op het kruispunt SimmondsMarshall stopt de donkerblauwe auto aan de rechterkant. De speler draait zijn raampje open.
In front of the traffic light on the intersection Simmonds-Marshall, the dark blue car stops on the right side. The player opens his window.
Speler: ‘Stop uw auto.’ Schrijver: ‘Nee, ik geloof niet dat u van de politie bent.’ Speler: ‘Moet ik dit soms op mijn dak zetten?’
Player: “Stop your car.” Artist: “No, I don’t believe you’re from the police.” Player: “Do I have to put this on my roof?”
De speler laat een blauw zwaailicht zien. Hij stapt uit, loopt naar het rechterraam van de donkerrode auto.
The player shows a blue rotating light. He gets out of his car, walks toward the right window of dark red car.
Speler: ‘Zo, hoe maakt u het? Zag u dat u door dat rode stoplicht reed?’ Schrijver: ‘Ik reed door geen enkel rood stoplicht, men heeft mij zelfs verteld nooit door oranje te rijden. Kan ik uw badge misschien zien?’
Player: “How is it? Did you see you crossed that red robot?” Artist: “I didn’t cross any red traffic light, I was even told never even to cross orange. Can I see your badge?” 25
De speler laat een uitgeprint en geplastificeerd kaartje zien met daarop zijn foto en een logo. Een naam wordt niet vermeld.
The player shows a printed and plasticized card with his picture and a logo. There’s no name on it.
Schrijver: ‘Ziet u, ik reed daarnet door omdat ik het niet vertrouwde. U draagt geen uniform en uw auto is geen politieauto. Als ik het niet vertrouw, stop ik niet.’ Speler: ‘U bent goed geïnformeerd. Als u het niet vertrouwt, stopt u niet. Goedemiddag.’
Artist: “Well, I didn’t stop just now because I didn’t trust the situation. You’re not wearing a uniform and your car is not a police car. And if I don’t trust a situation, I’m not stopping.” Player: “You’re well informed. If you don’t trust a situation, you don’t stop. Have a good day.”
Woonkamer (1)
Living Room (1)
‘Hier in het stadscentrum is het geweld eigenlijk incidenteel. Je loopt met een mooie telefoon rond, iemand wil hem hebben. De kans dat je daarbij je leven verliest is gering, en je weet welk risico je neemt als je al bellend over straat loopt. Ze zijn niet uit op je leven, maar domweg wanhopig. ‘Maar in de rijke, witte buurten zoals Sandton, waar mensen kogelvrije kleding zoals jij dragen, overal beveiliging rondloopt, alles per camera bewaakt is en iedere auto een GPS-tracker en onbreekbare ruiten heeft omdat je anders geen verzekering krijgt, is de misdaad om precies die reden veel georganiseerder, en is de kans ironischerwijs veel hoger neergeschoten te worden bij een of andere strak uitgevoerde beroving. ‘Het wrange is dus dat het stadscentrum wordt gezien als de bron van onveiligheid, om zo niet te hoeven erkennen dat Sandton zelf eigenlijk veel gevaarlijker is omdat de misdaad er veel beter is georganiseerd. Maar dit zal nooit worden erkend, omdat dat de huizenprijzen zou doen dalen. Als je de ontwikkeling historisch zou volgen zou je vanzelf zien dat het ontstaan van een rijk “centrum buiten het centrum” als Sandton alleen mogelijk werd door de ontwikkeling van de straatarm township als Alexandra.’
“Over here, in the city center, violence is actually only incidental. You’re walking around with a nice cell phone, somebody wants to have it. The chance that you’ll lose your life is relatively small, and you’re aware of the risk you’re taking when you’re calling on the street. They don’t want to take your life, they’re just desperate. “But in rich, white neighborhoods like Sandton, where people are wearing bullet proof clothing like you do, where there’s security everywhere, where everything is under camera protection, and every car is equipped with GPS tracker and shatterproof windows because it’s required by the insurance, crime is much more organized, exactly for that reason. Ironically, the chance of being shot during some kind of tightly executed robbery is much higher. “The nasty thing is that the city center is considered to be a source of unsafety, only to ignore that Sandton is actually much more dangerous, because crime is much better organized over there. But this will never be recognized, because the housing prices would drop. If you would follow the development historically, it would become obvious that the creation of a ‘center outside the center’ like Sandton only became possible because of the development of a poverty-stricken township like Alexandra.”
26
Parkeerplaats (1)
Parking Lot (1)
Buiten een hek staat naast de kunstenaar een donkerrode auto geparkeerd. Een speler (1) benadert de auto.
Outside a fence, next to the artist, a dark red car is parked. A player (1) approaches the car.
Speler 1: ‘Zal ik uw auto wassen?’
Player 1: “Do you want me to wash your car?”
Een speler (2) komt door het hek gerend.
A player (2) comes running through the fence.
Speler 2: ‘Zet uw auto binnen het hek!’
Player 2: “Park your car inside the fence!”
Spoorweg
Railway
‘Er werden hier constant mensen overreden door de intercity naar Kaapstad. Uiteindelijk hebben ze er een loopbrug overheen gebouwd, maar zoals je ziet wordt die al weer half afgebroken.’
“The intercity train to Cape Town used to run over people all the time here. Eventually they built a footbridge, but as you can see, half of it has already been broken down.”
Township
Township
‘Welkom in Soweto, waar de auto’s duurder zijn dan de huizen. Kijk, wat ik nou respecteer aan de vorige regering is dat ze de verschillende groepen van elkaar gescheiden hielden, nu vecht iedereen gewoon met iedereen. Zwart tegen blank, gekleurd tegen zwart, zwart tegen zwart. Het gaat gewoon niet samen.
“Welcome to Soweto, where the cars are more expensive than the houses. You see, what I respect about the former government is that they kept the different groups separated from each other. Now everybody is fighting everyone. Black against white, colored against black, black against black. It just doesn’t mix well.” 27
Park
Park
‘Er zijn vijf zintuigen, zicht, gehoor, tastzin, reuk en smaak, en omdat deze niet genoeg gestimuleerd worden, ontwikkelen veel jongeren hier een zesde zintuig: criminaliteit. Ze kunnen het goede leven niet proeven, niet ruiken, niet aanraken, en daarom vertrouwen ze op criminaliteit. Maar de politie pakt de hele tijd dezelfde mensen op om hun quota te halen, dus dat helpt niets. We willen dat hier bij de ingangen naar de buurt slagbomen komen te staan, zodat we kunnen zien we er in- en uitgaat en onze eigen straten in de gaten kunnen houden. We kunnen onszelf beter in de gaten houden dan hoe de politie dat doet.’
“There are five senses: vision, hearing, touch, smell, and taste. And because they are not stimulated enough, many children develop a sixth sense: crime. They cannot taste the good life, they cannot smell it or touch it and that’s why they trust on crime. But the police is constantly arresting the same people to reach their quota, it’s completely useless. We want to have barriers at the entrances to our neighborhood, so we can keep track of who entering and leaving and keep an eye on our streets. We are much better in keeping an eye on ourselves than the police is doing.”
Parkeerplaats (2)
Parking Lot (2)
Naast de kunstenaar zit de schrijver die een donkerrode auto bestuurt. Buiten staan twee spelers voor een hek, beiden in uniform. Ze gebaren naar de auto, de schrijver stopt niet.
Sitting next to the artist, the writer is driving a dark red car. Outside, there are two players standing in front of gate, both wearing a uniform. They signal at the car, the writer doesn’t stop.
Kunstenaar: ‘Ze wilden kijken of je auto gestolen was.’
Artist: “They wanted to see whether your car was stolen.”
Museum
Museum
Naast de schrijver onder een lamp waarop staat ‘waarheid’ aan een tafel waarop staat ‘waarheid’ voor een menu met o.a. ‘democratie-sandwiches’ en ‘respect-maaltijden’ zit de kunstenaar.
Next to the writer, underneath a lamp with the word “truth” written on it, at a table with the word “truth” written on it, in front of a menu featuring among other things “democracy sandwiches” and “respect meals,” the artist is sitting.
Woonkamer (2)
Living Room (2)
‘Voor iedereen die in Zuid-Afrika woont komt er een omslagpunt. Voor mijn familie was dat toen ze mijn broer
“For everyone living in South Africa there’s a turning point. The turning point for my family was when they
30
probeerden te ontvoeren. Drie mannen met pistolen vielen mijn broer aan, die zich ook gewapend verdedigde. Bij het vallen van het eerste schot kwamen mijn andere twee broers naar buiten, en er volgde een vuurgevecht, waarbij de aanvallers werden verjaagd. Er vielen in totaal vier schoten, de familiehond was omgekomen. Die avond hebben we hem moeten begraven. ‘De volgende dag, twaalf uur later belden onze buren: “Leven jullie allemaal nog?” Pas twaalf uur later! De politie kwam om de hond op te graven en de kogel uit zijn hoofd te halen, als bewijsmateriaal. We hebben daarna nooit meer iets van ze gehoord. Er is toen bij ons allemaal iets geknapt. Mijn broers wonen nu in superbeveiligde wijken, omringd door hoge muren en onder spanning staande hekken. Ik begon me vooral af te vragen wat er mijn buren was gebeurd. Waarom belden ze pas - uit sensatiebelustheid, niet eens uit betrokkenheid - de volgende dag, terwijl ze alles hadden kunnen volgen wat er was gebeurd? ‘Toen besloot ik midden in de stad te gaan wonen. Nadien wilden mijn ouders twee jaar lang niet met me praten.’
tried to kidnap my brother. Three men armed with guns attacked my brother, who also defended himself with a gun. As soon as the first shot was fired, my other two brothers ran outside. There was a gun fight, and the attackers were chased off. Four shots were fired in total, the family dog had died. We had to bury him the same evening. “The next day, twelve hours later, our neighbors called: ‘Are you all still alive?’ Only after twelve hours! The police arrived to dig up the dog to get the bullet out of his head, as evidence. We never heard back from them. Something snapped in all of us. At present, my brothers are living in super-protected neighborhoods, surrounded by high walls and electrified fences. I mainly asked myself what had happened to my neighbors. Why did they only call the next day, out of some kind of sensationalism, not even out of concern, while they had been able to follow everything that happened? “That’s when I decided to life in the city center. Afterward, my parents didn’t speak to me for two years.”
Inbraak
Break-In
Op een hoek van de straat staat een speler. Hij schreeuwt en gebaart naar de kunstenaar. De kunstenaar loopt op hem toe.
On a street corner a player is standing. He screams and gesticulates toward the artist. The artist approaches him.
Speler: ‘Er waren drie mannen die in uw auto hebben ingebroken, ze hadden geprobeerd de motor te starten, maar dat lukte niet. Ze hebben uw jas uit de achterbak meegenomen (zie p. 20-21), maar ik heb ze weg kunnen jagen.’
Player: “There were three men who broke into your car, they tried to start the engine, but it didn’t work. Although they took your coat (see p. 20-21) from the trunk, I was able to chase them away.”
Op een briefje schrijft de kunstenaar zijn telefoonnummer.
On a piece of paper the artist writes his phone number.
Kunstenaar: ‘Als je ze toevallig opnieuw ziet, of iets
Artist: “If by any chance you see them again, or if you 31
over die jas hoort, bel me. Ik kan je betalen als je ervoor zorgt dat de jas terugkomt, en dan laten we de politie erbuiten.’ Speler: ‘Laat maar zitten, ze zijn allemaal zwart en van een afstand herken ik ze echt niet.
hear anything about the coat, give me a call. I can pay you if you can get me my coat back, there’s no need to call the cops.” Player: “Don’t bother, they are all black and from a distance I really don’t see the difference.”
Politiebureau (1)
Police Office (1)
Voor de kunstenaar zit een speler die een auto bestuurt.
In front of the artist, a player is sitting, driving a car.
Kunstenaar: ‘Ik moet zaterdag naar het politiebureau om aangifte te doen van een inbraak, anders krijg ik mijn verzekeringsgeld niet.’ Speler: ‘Je kan het best naar het bureau in Sandton gaan.’ Kunstenaar: ‘Naar Sandton? Er is hier een bureau om de hoek op Jeppe.’ Speler: ‘Weet je, iedereen in Zuid-Afrika heeft wel een verhaal over politiecorruptie, en Jeppe staat geloof ik bekend als een van de slechtste bureaus in het land.’
Artist: “On Saturday, I really have to go to the police office to report the break-in, otherwise I don’t get my insurance money.” Player: “It is best to go to the office in Sandton.” Artist: “To Sandton? There’s a police station around the corner on Jeppe.” Player: “Well, everyone in South Africa has some story about police corruption, and Jeppe is I think known as one of the worst offices in the country.”
Politiebureau (2)
Police Office (2)
De kunstenaar wacht. De kunstenaar vult een formulier in.
The artist is waiting. The artist fills in a form.
Woonkamer (3)
Living Room (3)
‘Dit gebouw werd na het afschaffen van de apartheid opgekocht door de gemeente. Het werd bestemd voor alleenstaande moeders zoals ik. Ik werd verkozen tot community leader en zorgde ervoor dat de maandelijkse bijdrage werd geïnd voor reparaties aan het gebouw, waterleidingen, enzovoort.
“After the abolition of apartheid, this building was bought by the municipality. They reserved it for single mothers like me. I was elected as community leader and took care of collecting the monthly contributions for building repairs, water supply, and so on.
32
‘Op een dag werd er op mijn deur geklopt. Ik deed open, en tegenover mij stonden drie gewapende mannen. Ik werd geslagen op mijn hoofd met een pistoolkolf, en mijn handen, voeten, en mond werden vastgetapet. Ze wilden weten waar het geld was. Ik zei dat ik het geld niet thuis had, dat het op de bank stond. Ze kookten water en zeiden dat ze het over me heen zouden gieten als ik niet vertelde waar het geld was. Ik hoorde ze bezig in de keuken met de ketel. Even later goten ze kokend water over mijn arm. ‘Toen werd er op de deur geklopt, en de mannen verlieten mijn huis. ‘Tegenwoordig is de community leader een man.’
“One day, somebody knocked on my door. I opened it, three armed men were standing in front of me. I was hit on my head with a gun, and my hands, feet, and mouth were taped. They wanted to know were the money was. I told them I didn’t keep any money at home and that everything was at the bank. They were boiling water and told me that they would pour it over me if I didn’t tell them where the money was. I heard that they were busy in the kitchen putting on the kettle. Shortly after, the poured boiling water on my arm. “Somebody knocked on the door, and the men left my house immediately. “Nowadays, the community leader is a man.”
Politie (2)
Police (2)
Een speler in politieuniform stopt de auto van de kunstenaar. De schrijver die de auto bestuurt stapt uit.
A player in police uniform pulls over the artist’s car. The writer driving the car gets out.
Speler: ‘Goedenavond, hebt u gedronken?’ Schrijver: ‘Ik heb een flesje bier gedronken bij het eten.’ Speler: ‘U weet dat u in de cel moet als u te veel hebt gedronken.’ Schrijver: ‘Dat weet ik, maar ik heb niet te veel gedronken.’ Speler: ‘Ik zal een blaastest bij u af moeten nemen, het zou jammer zijn als u de cel in moest.’ Schrijver: ‘Geen probleem. Ik ben bereid een blaastest te nemen.’ Speler: ‘U weet dat u strafbaar bent als u te veel hebt gedronken, u staat dan onder arrest. En ik kan u vertellen dat een nacht in de cel geen pretje is.’ Schrijver: ‘Dat weet ik, in Holland is het ook strafbaar, maar ik zit onder de limiet.’ Speler: ‘Stapt u maar weer in, het is goed.’
Player: “Good evening, have you been drinking?” Writer: “At dinner, I drank one bottle of beer.” Player: “You know you have to go to jail when you’ve drunk too much.” Writer: “I know, but I didn’t drink too much.” Player: “You’ll have to do a breath test, it would be unfortunate if you would have to go to jail.” Writer: “No problem. I’m willing to do a breath test.” Player: “You know that it’s an offense if you’ve drunk too much, you’ll be under arrest. I can tell you that it isn’t very pleasant to spend a night in jail.” Writer: “I know, in Holland it’s an offense too, but I’m below the limit.” Player: “Get in your car, it’s all right.”
33
Woonkamer (4)
Living Room (4)
‘Alhoewel ik het grootste deel van mijn leven in ZuidAfrika woon, word ik hier toch gezien als buitenstaander. Toen ik op een bepaald moment een aantal westerse vrienden door de stad rondleidde, riep een groepje Mozambikanen “Hey, Hollywood!” naar me. Ik voelde me toen erg geïrriteerd. Ik was toch Afrikaan, net zoals zij, dus waarom scholden ze me uit voor Amerikaan? ‘Toen het me later nog eens gebeurde ben ik giftig op hen afgestapt. “Ik kom hier vandaan, waarom doen jullie alsof ik hier niet thuis hoor?” Ze antwoordden: “Welcome to the party, Hollywood.” Toen realiseerde ik me dat iedereen in deze stad probeerde thuis te horen, en dus niemand hier thuishoort.’
“Although I have been living in South Africa most of my life, I’m still considered to be an outsider. When at a certain moment I was showing around some of my western friends in the city, a group of Mozambicans yelled at me: ‘Hey, Hollywood!’ I felt extremely annoyed. I was actually African, just like them, so why did they call me American? “When it happened to me again somewhat after, I came up to them, very pissed off: ‘I am from here, why are you acting as if I don’t belong here?’ They answered: ‘Welcome to the party, Hollywood.’ At that moment I realized that everyone tried to belong in this city, that nobody is belonging here.”
Afrit
Exit
Enkele buitenlandse spelers vluchten in een auto, hun huisraad opgestapeld in de laadbak.
Some foreign payers are fleeing in a car, their possessions stacked up in the back of the trunk.
Bullet Proof Artist is een project van Jonas Staal
Bullet Proof Artist is a project by Jonas Staal
Design en uitvoering kleding door Karssenberg-Greidanus
fashion Design and production by Karssenberg-Greidanus
Script door Vincent W.J. van Gerven Oei
Script by Vincent W.J. van Gerven Oei
INLEIDING DOOR Jonas Staal en Vincent W.J. van Gerven Oei
INTRODUCTION BY Jonas Staal and Vincent W.J. van Gerven Oei
Vormgeving door Daniel Melse en Dimitri van Loenen
Graphic design by Daniel Melse and Dimitri van Loenen
Studiofotografie door Lotte Stekelenburg
Studio photography by Lotte Stekelenburg
Fotografie script door Vincent W.J. van Gerven Oei en Jonas Staal
Script photography by Vincent W.J. van Gerven Oei and Jonas Staal
Tekstredactie en vertaling uit het Nederlands door Vincent W.J. van Gerven Oei
Text editing and translation from Dutch by Vincent W.J. van Gerven Oei
Oplage 1000
Edition 1000
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van
This publication had been made possible, in part, through support from
Kunsteyssen Koedijkerstraat 6 1823 CR Alkmaar Nederland/ The Netherlands www.kunsteyssen.nl
34
The Bag Factory 10 Mahlatini Street Fordsburg Johannesburg 2001 Zuid-Afrika/ South Africa www.bagfactoryart.org.za
Stroom Den Haag Hogewal 1-9 2514 HA Den Haag Nederland/ The Netherlands www.stroom.nl
Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst/ Foundation for Visual Arts, Design and Architecture Amsterdam
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, recording or otherwise, without the written permission of the authors.
36
