Charrette Ring Parkstad 30-31 OKTOBER - ROLDUC
COLOFON
OPG E STE LD DOOR
Bosch Slabbers Landschapsarchitecten; Steven Slabbers, Stijn Koole, Clim Sorée
in samenwerking met; Grontmij / Holland Branding Group / Twynstra Gudde / Zwarts Jansma
OP DRACHTG EVE R
Parkstad limburg Holland Branding Group
D AT U M
november 2014
2
0
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING
7
i
INTERMEZZO
13
de excellente regio 2
TROEFKAARTEN PARKSTAD
15
3
ONTDEKKINGEN VANUIT DE CHARRETTE
33
3.1 Ruimtelijk beeld
33
3.2 Implementatie
47
3.3 Branding
55
BIJLAGEN A
DEELNEMERS
59
B
REFLECTIE BRANDING
61
3
4
5
Maastricht Bourgondisch
Heuvelland Landschap
Parkstad Recreatie/entertainment
6
1
INLEIDING
ParkStad Binnen de gebiedsentiteit Zuid-Limburg worden drie deelgebieden met een eigen ruimtelijke karakteristiek onderscheiden: Bourgondisch Maastricht, met een sterk stedelijke sfeer, Heuvelland, met een uitgesproken landelijk karakter ParkStad, dat zowel stedelijkheid als landelijkheid in zich verenigt. Hiervan is ParkStad het meest gemêleerd. ParkStad is geen stad in de traditionele betekenis. ParkStad verenigt sterk stedelijke met prachtige parkachtige kwaliteiten. ParkStad biedt een welhaast caleidoscopische mix van stad en land, met hoog intensieve, sterk stedelijk recreatieve functies naast uitgesproken groene gebieden waar de tijd langzamer lijkt te zijn gegaan.
7
Parkstad 2021
8
Aanleiding Op dit moment wordt aan de A76 en N281 een nieuwe provinciale weg gekoppeld, die in een brede boog het kleurrijk mozaïek van stedelijk gebied, kastelen, beken, bos en heide, attractieparken en evenemententerreinen oostelijk van de A76 ontsluit. De veelheid aan rode en groene attracties is de troefkaart van ParkStad. ParkStad wil deze troefkaart verder ontwikkelen, wil op het gebied van leisurevoorziening uitgroeien tot excellente regio. Met de aanleg van de provinciale weg ontstaat, in combinatie met de N281 (ontsloten via de A76), een ring die zowel het stedelijk gebied als de intensieve, meer stedelijk getinte attracties als ook de meer natuurlijke, groene parels ontsluit. Deze ring biedt de kans de leisure kwaliteiten binnen ParkStad beter te ontwikkelen, slimmer met elkaar te verbinden en sterker te etaleren. Jaarlijks trekken miljoenen passanten aan deze etalage voorbij. Realisatie van de leisure-ring biedt de opportunity om deze passanten de kwaliteiten van het gebied op een aansprekende manier voor het voetlicht te brengen en hen te verleiden deze kwaliteiten ook daadwerkelijk te bezoeken, om passanten tot bezoekers te transformeren.
Missie De Ring ParkStad moet, naast haar verkeerskundige functie, de ruggengraat voor de leisure ontwikkeling van het gebied vormen en basis bieden aan samenwerking tussen de in ParkStad gevestigde attracties. De attracties moeten tezamen ‘an offer you can’t resist’ bieden, mensen verleiden naar ParkStad te komen, te verblijven en terug te keren. Dit wordt bereikt door complementariteit in aanbod te koppelen aan een positieve wederkerigheid van waaruit partijen elkaar iets gunnen uit het besef dat wat goed is voor de ander, uiteindelijk ook de eigen positie ten goede komt, omdat het merk ParkStad als geheel daarmee sterker wordt. Alliantie Partijen als VVV Zuid-Limburg, Continium (nu C-City), Add Ventures (Nature Wonder Land), Woonboulevard, Camille Oostwegel en ParkStad Limburg hebben in december 2011 een Alliantie gevormd met als doel de aan te leggen weg te benutten als communicatiemiddel. Later is hier de N281 aan toegevoegd. Deze ring biedt de unieke kans om de bezoeker te laten ervaren dat ParkStad Limburg een royaal aanbod heeft voor jong en oud, voor bezinning en actieve beleving. Vraagstelling In de charrette stond de vraag centraal hoe de leisure-ring kan worden ontwikkeld tot een structuur die aan ParkStad onderscheidende kwaliteit toevoegt, de leisure component sterker profileert en de ontwikkeling daarvan een nieuwe impuls verschaft. Hoe kan de leisure-ring uitgroeien tot beeldmerk en vaandeldrager van ParkStad?
9
Schinveld Noordzijde Heerlen en Brunssum N274
Merkelbeek
Bouwberg Kling
N276
N581
Oirsbeek
Brunssum
Amstenrade
N582
N298
Treebeek
Vaesrade Mariarade
N299
Hoensbroek
Abdissenbosch Passart Heerlerheide
Maria Gewanden
Ubach Over Worms Rimburg
Terschuren
Nuth
A76
Waubach
Heksenberg
Nieuw-lotbroek Rennemig
Nieuwenhagen Beersdal
Kakert
Palemig
Landgraaf
Meezenbroek
Eygelshoven
Schandelen
N281
Schaesberg N299
Hopel
Terworm
Vink Haanrade
Eikske
Heerlen
Voerendaal A79
Chevremont
Welten
Kerkrade
Heerlerbaan Terwinselen
A76
Herzogenrath
N281
Spekholzerheide Bleijerheide
N300
Rotonde Avantis L231
Simpelveld
Horbach
N281 L232
Bocholtz Vetschau
Tracé Buitenring Parkstad Limburg
A4
Richterich
Start bouwwerkzaamheden
Aken
Werkwijze, de charrette In een charrette werken in een korte tijdspanne externe specialisten in een intensief proces samen met lokale deskundigen. Onder hoge druk wordt externe expertise verbonden met lokale kennis en ervaring. Gedurende de tweedaagse charrette is deze vraag vanuit een drietal sporen onderzocht: Vanuit het ruimtelijk beeld; de vormgeving van de weg en de inpassing daarvan. Vanuit de branding van de Ring ParkStad. Vanuit de implementatie, het handelingsperspectief. Aan het begin van de charrette is een inleidende presentatie verzorgd. Het Intermezzo en hoofdstuk 2 geven een beeld van deze inleiding. Hoofdstuk 3 focust op de oogst van de charrette, ordent de resultaten van 2 dagen intensieve brainstorming, zet deze in rij en gelid. Daarbij worden per spoor de belangrijkste ontdekkingen gepresenteerd.
11
i
INTERMEZZO
De excellente regio De filosofie van Marc Lammers; verbeter waar je goed in bent Marc Lammers was coach van het Nederlands dames hockeyteam dat op de olympische spelen van Beijing goud won, en maakte nadien furore als coach van het Belgisch hockeyteam. Hij heeft een interessante en kennelijk effectieve visie op excelleren: Wanneer een kind zijn schoolrapport, met daarop een negen, een paar achten, wat zevens en twee vijven, aan zijn ouders laat zien, dan reageren die bijna altijd hetzelfde. ‘Goed gedaan, joh, die negen en die achten, maar jammer van die twee vijven. Misschien kan bijles je helpen daar zessen van te maken’. Dat is zo jammer. Want daarmee worden die vijven op het volgende rapport misschien wel zessen, maar je zult zien dat tegelijkertijd die negen tot een acht wordt, en de achten wellicht naar een zeven gaan. Daarbij kost het aanmerkelijk minder energie om van een acht een negen te maken dan om van een vijf een zes te maken.
Er is nou nooit een ouder die zegt, ‘wat een mooi rapport, laten we die vijven vergeten en kijken of we van de achten en die negen straks tienen kunnen maken, zodat je daarin werkelijk gaat excelleren!!’ Het is effectiever te kijken naar waar je zelf goed in bent dan naar waar de ander beter in is. Je hebt er meer aan dat je ergens (iets dat al in je zelf zit) echt goed in bent, echt onderscheidend. Je kunt je beter focussen op je sterke punten met als inzet die nog sterker te maken’. Daarin ligt de essentie van deze opgave, waarin kan ParkStad excelleren, wat is de eigen kracht? En hoe kunnen we die versterken en beter benutten?
13
2
TROEFKAARTEN PARKSTAD
In historisch perspectief ParkStad noodt uit tot dwalen door het landschap. In 1930 beschrijft Jan Veith in zijn boek ‘Zwerftochten door ons land Limburg’, met prachtige illustraties van Jansen en Van Vlijmen, de belevenissen van 6 jonge recreatieve onderzoekers. Daarmee onderscheidt hij verschillende soorten bezoekers, als voorloper van hetgeen we thans ‘doelgroepen’ zouden noemen. Hij toont ons ‘Ons land Limburg’ door de ogen van: de tippelaarster; wandelend door Limburg de peddelaarster; fietsend door Limburg de steden bedwingster; zwerftocht langs de steden van Limburg de indiaan, kanoënd door Limburg de professor; een tocht langs de geschiedenis van Limburg de ingenieurs, tocht langs het mijnverleden van Limburg. De 6 tochten worden geïllustreerd met haast romantische beelden. Zij tonen het landschap anno 1930 van binnen uit. In dat beeld 1930 domineert het landschap. Steden, dorpen en buurtschappen dobberen in de ruimte, beeklopen dooraderen het landschap en rijgen elementen aaneen, vormen sterk (ver)bindende structuren. De kaart 1930 toont een ragfijn weefsel van steden, dorpen en buurtschappen, bossen en heiden, wegen en weggetjes, beken, mijnen en mijnbergen. In dit landschap vormen kerktorens en mijntorens de belangrijkste landmarks. Zij tekenen mede het silhouet van het landschap.
15
Heuvelland voorbij Simpelveld
Kleinere dorpen
Beken
Beken
Kasteel Hoensbroek
Groeves
16
Kolenhakken
Staatsmijn Emma
Staatsmijn Hendrik, Rumpen
Heuvelland
Industrieplaatsen
Heuvelland
17
Parkstad 1900-1930
Parkstad 2010
19
20
Het landschap is overal en de stad altijd nabij Limburg anno 2014 verschilt op een aantal punten van Veiths ‘ons land Limburg’ uit 1930. In de na-oorlogse periode heeft een ontwikkeling plaatsgevonden, waarbij met name het gebied oostelijk van A76 sterk is verstedelijkt. De A76 vormt de scheidslijn tussen het westelijk gebied dat het karakteristieke heuvellandschap met voornamelijk een agrarische invulling heeft behouden, en het gebied oostelijk daarvan dat met de verstedelijking sterk is verdicht. Toch zijn ook binnen dat meer verdichte stedelijk gebied nog tal van landschappelijke elementen en relicten aanwezig die verwijzen naar het heuvelland. In ParkStad is het landschap overal en de stad altijd nabij, of omgekeerd, de stad is overal en het landschap altijd binnen handbereik. Dat is ParkStad! Niet alleen het landschap is veranderd, ook de doelgroepen en de aard van het recreatief gebruik zijn veranderd. De ‘zwerver’ van weleer heeft plaats gemaakt voor de ‘zappende recreant’, die in een korte tijd uiteenlopende ervaringen wil beleven. Deze wil natuur- en stedenschoon beleven, maar daarnaast ook kunnen bewegen, calorieën verbranden, is op zoek naar extreme ervaringen, wil shoppen en de geneugten van het Limburgse leven proeven. Hij is op zoek naar een aanbod dat gevarieerder is dan de beleving van natuur en landschap, en waarbij hij die
verscheidenheid op korte afstand van elkaar treft. Daarbij kent de ring ParkStad een diversiteit aan gebruikersgroepen, ieder met zijn specifieke wensen: de eigen inwoner, die een ommetje door ‘zijn ParkStad wil kunnen maken; de jongere, geïnteresseerd in festivalbezoek en adrenaline-recreatie; die het liefst al snowboardend en rodelend de hellingen af roetsjt; de senior, die fietsend, wandelend of nordic walkend de ‘lanen uit, de paden af’ ParkStad verkent het jonge zin, dat met de kinderen op stap wil, aapjes kijken bij Gaia Zoo, of een commode kopen op de meubelboulevard de ooster- en westerbuur, die hier komt om te shoppen de forens, die in ParkStad werkt of op weg naar zijn werk ParkStad passeert.
21
Heuvelland voorbij Simpelveld
Parkstad
Beken
Beken
kasteel Hoensbroek
Groeves
Vergrijzing
Staatsmijn Emma
Mijnschacht Nulland
Heuvelland
Steden
Heuvelland
23
24
Fast en Slow ParkStad is enerzijds een regio die met de tijd mee wil gaan, die geen kansen wil missen, die snel kan schakelen en de innovatie niet schuwt. Tegelijkertijd is het ook de regio die hecht aan authenticiteit, aan plekken waar de tijd langzamer lijkt te gaan, plekken die naar het gevoel van velen nog het ‘echte Limburg’ tonen, waarmee wordt bedoeld het Limburg zoals ze dat nog van vroeger kennen (de beeklopen, de kastelen, de heide). ParkStad is mentaal gezien de regio van de twee versnellingen, wil mee in de vaart der volkeren, maar is tegelijkertijd verknocht aan haar tradities. ParkStad is ook in letterlijke zin de regio van twee snelheden: het organisch gegroeide landschap als de natuurlijke onderlegger voor de latere ontwikkelingen; de ring, als een ge-super-poneerde structuur, als een van bovenaf opgelegde toevoeging. Bereikbaarheid ParkStad kent een intensief bewoond achterland en is vanuit dat achterland uitstekend bereikbaar. Stedelijke centra als Aken, Maastricht , Luik, Genk, Eindhoven, Gladbach, Düsseldorf en Keulen liggen op minder dan een uur rijden. Binnen 650 km, de afstand die vaak wordt gehanteerd als grens van waar men bereid is topattracties te bezoeken, liggen steden als Antwerpen, Brussel, Rotterdam, Amsterdam, Luxemburg, Frankfurt, Londen, Parijs, Hamburg, Berlijn en München. Daarmee beschikt ParkStad over een marktpotentieel dat aanzienlijk groter is dan de Randstad.
25
19
1 2
18
3
17
4 16 5 15 6 14
7
13
8 12
9 11
1. Landschapspark Roodebach 2. Oostflank Brunssum 3. Brunsummerheide 4. Mondo Verde/waterworld 5. Snowworld/Megaland/Sport & leisurepark 6. Eurodepark (Rolduc) 7. Continium/Minestone/ZLSM 8. Gaiapark/Ehrenstein/Hotel Brughof 9. Parkstad Limburg Stadion 10. Station Simpelveld
10 11. Parkstad City 12. Land van Kalk 13. Kasteel Schaesberg 14. Archeologisch park Voerendaal 15. De Woonboulevard 16. Kasteel Wijnandsrade 17. Kasteel Hoensbroek 18. Groeve Sigrano 19. Schutterspark
Een breed recreatief aanbod ParkStad biedt op een beperkt oppervlakte een hoge dichtheid aan recreatief aanbod dat uitzonderlijk gevarieerd is, zich ontwikkelt en vernieuwt. Naast de bestaande voorzieningen zijn nieuwe attracties in voorbereiding, als Waterworld, Continium, Nature Wonder World en de Limburg Bike Trail. Daarmee paart ParkStad stedelijk getinte voorzieningen aan meer landschappelijke voorzieningen, ‘rode’ aan ‘groene’ recreatieve clusters. ParkStad is zowel sterk in ‘urban entertainment’ (bestemmingen met een kapitaalsintensief karakter) als in ‘green escapes’ (rustiger, meer extensieve bestemmingen waar men kan genieten van de typische Zuid-Limburgse natuur en /of streekeigen cultuur). Verbindende ring De ring ParkStad smeedt de verschillende rode en groene recreatieve clusters aan elkaar en brengt zo samenhang in het totaal pakket aan recreatief aanbod. Het zet als het ware een ‘accolade’ boven de veelheid aan voorzieningen, brengt deze onder een gelijke noemer.
27
parkstad stadion
mondo verde
waterw
WATERWORLD PARK ROUENHO
PROJECT NO: 08-803
kasteel wijnandsrade
land van kalk
parkstad centrum
brunsummerheide
pinkpop
gaia
© 2010 OeverZaaijer
kasteel Ho
gro
28
snoww
world
oostflank brunssum
continium
eurodepark
woonboulevard
kasteel schaesberg
rodebach
miljoenenlijn
schutterpark
OF
oensbroek
oeve
world
29
CHARR
RING PA 30
RETTE
ARKSTAD 31
Ring ParkStad
Netwerk en ikonen
Landschap van ParkStad
32
3
ONTDEKKINGEN VANUIT DE CHARRETTE 3.1
Ruimtelijk beeld
Kijk door de schalen heen Uitwerking van het concept leisure-ring vergt een beschouwing op verschillende schaalniveaus. De kunst is de verschillende schaalniveaus met elkaar te verbinden: het schaalniveau van ParkStad als geheel en als ruimtelijk concept; het schaalniveau van de ring zelf, als verbindend en samenbindend element niveau van de rode en groene leisure clusters aan en binnen de ring niveau van leisure eenheden zelf
33
Ontwikkel de ring als verbindende entiteit De ring is geen autonoom element maar valt deels samen met de N281 en aansluitingen met de A76. Ook sluiten tal van meer lokale ontsluitingen op de ring aan. In de beeldvorming is het daarentegen essentieel dat de ring zich wel als een eigen ‘ding’ laat lezen. Dat vergt naast een herkenbare signatuur van de ring zelf ook herkenbaarheid van het begin en einde van de ring, van de plekken waar men de ring opgaat en men deze weer verlaat.
Deze ‘ring-marks’ moeten verleden, heden en toekomst van ParkStad op een waar-achtige wijze met elkaar verbinden; de aanbeveling is hiervoor een competitie uit te schrijven. De ring moet worden herkend als onderdeel van de destinatie ParkStad en moet over een bijzondere attractiviteit beschikken, die aansluit bij het merk ParkStad. Daarmee gaat het om de beleving van de ring en de beleving vanaf de ring.
35
Led lampjes
Foto; NOEplast 36
Beleving van(af) de ring De ring ligt deels verdiept, deels op maaiveld en wordt deels door schermen begeleid. Daarmee biedt de ring maar ten dele zicht op de omgeving. De beleving vanaf de ring kan op verschillende manieren attractiviteit toevoegen: het toevoegen van 2 miljard led-lampjes, een onderscheidende grafiek van de keerwanden, inspelend op de gebiedsidentiteit; een onderscheidende vormgeving van de schermen
37
Als gezegd maakt de ring deel uit van een gemêleerde omgeving, zowel binnen als buiten de ring tekent een verscheidenheid aan elementen het beeld. Vanaf de ring beleeft men die elementen vanuit wisselende standpunten en zichthoeken, waarmee ook de compositie telkens verandert. In die zin kan andermaal de vergelijking met de caleidoscoop worden gemaakt, waarbij op het ene moment alles op zijn plaats valt, maar een kleine verschuiving er toe kan leiden dat de compositie plots van kleur verschiet of geheel uit elkaar valt.
De ring zelf moet daarbij ook een attractie zijn. Nieuwe technologieën bieden mogelijkheden om de weg zelf een internationale attractie te laten zijn. Bijvoorbeeld door de kleur van de weg aan te laten passen aan het weer, het wegdek uit te voeren als zonnepanelen, street-art toe te passen, optische illusies (3D-tekeningen) van diepte te maken, weggeleide systemen te laten verkleuren of muziekstrepen toe te passen die door het overrijden in de auto een deuntje spelen.
39
‘Where fast meets slow’ Waar de snelle ring het langzame lokale netwerk kruist worden de toegangen tot het trage netwerk gemarkeerd. Achter vrijwel iedere toegang gaat een cluster schuil. Door bij de toegang de aard van het achterliggend trage netwerk voelbaar te maken. ontstaan al aan de ring verwijzingen naar de aard en eigenheid van het aanliggend cluster. Daartoe zijn in de charrette alle afslagen en opritten geïnventariseerd en zijn clusters geïdentificeerd. Per afslag / oprit / toegang is een samenbindend beeld benoemd, en daar zijn ook materialen van afgeleid. 40
Een voorbeeld is de nieuw te maken afslag bij Anstel/ Korbach. Hier wordt het cluster gevormd door natuurlijke omgeving, flora en fauna. Dat is vertaald naar een materiaalkeuze voor hout, veel groen en water. Bij de toegang snowworld: “D’r Staat” kan men daarentegen denken aan de toepassing van een sneeuwwit komposiet, hetgeen tevens de mogelijkheid biedt tot projectie, bijvoorbeeld live beelden van pink-pop, waarmee op een verrassende manier met felle kleuren verbanden tussen de attracties kunnen worden gelegd. 41
groeveroute
mijnenroute,
dorpen route
kastelenroute
Benut het lokale netwerk Zodra men de ring verlaat komt men op een veelzijdig lokaal netwerk. Hier treft men naast het stedelijk ParkStad ook een ParkStad waar de tijd langzamer lijkt te zijn gegaan, dat appelleert aan het beeld van het ‘authentieke Limburg’. Deze langzame component brengt balans in het aanbod, is complementair aan de snelle component. Dit biedt mogelijkheden voor het maken van tal van slow-routes: groeveroute mijnenroute, dorpen route kastelenroute beeklopen
43
44
All you can do ParkStad herbergt een ongekende dichtheid aan attracties, waarschijnlijk treft men op weinig plekken op zo een korte afstand van elkaar een dergelijk breed pallet aan attracties. Deze verscheidenheid spreekt een groeiende doelgroep aan: die van de zappende recreant, die in korte tijd een reeks van uiteenlopende ervaringen wil opdoen, van shoppen in de mall tot adrenaline-recreatie tot museumbezoek gevolgd door een wandeling over de heide. Daartoe wordt de ALL YOU CAN DO pas ontwikkeld, die het merk ParkStad verkoopt, een strippenkaart die toegang geeft tot alle attracties binnen ParkStad. Onderweg geeft de All you can do – app de bezoeker informatie door op de mobiele telefoon en TomTom. Zo weet hij als eerste dat er nieuwe welpjes zijn geboren in Gaia (afslag over 1500 meter, wachttijd aan de kassa 3 minuten, gratis beschuit met muisjes), dat de Leuf haar behouden ster viert met een nieuw menu van streekproducten (vandaag ter introductie gratis bijpassend wijnarrangement), dat in Kasteel Hoensbroek een expositie over watermanagement is geopend.
45
46
3.2
Implementatie
Lopende en toekomstige initiatieven moeten passen in een totaalbeeld van wat de Ring ParkStad moet zijn. Hierin is een aantal stappen van belang. Opstarten proces samenwerking stakeholders. Het concept Leisure-ring moet in de komende periode fysiek gestalte gaan krijgen. In de doorwerking van concept naar fysiek plan moeten alle partijen van meet af aan betrokken worden, opdat er gedeeld bewustzijn, gedeeld eigenaarschap en gedeelde verantwoordelijkheid ontstaat. Als eerste moet een proces worden opgestart dat partijen bij elkaar aan tafel brengt en waarin zij met elkaar ontdekken dat het eigen belang het best is gediend met het denken vanuit een gezamenlijk belang. Opstellen masterplan Het ontbreekt nog aan een duidelijke visie op hoe de Ring ParkStad zich ruimtelijk moet manifesteren. Er moet op korte termijn een Masterplan worden ontwikkeld. Dat is des te meer urgent omdat eind januari 2015 het laatste moment is waarop wensen ten aanzien van de feitelijke inrichting van de ringweg kunnen worden ingebracht. Voor elementen die niet direct aan het wegprofiel zijn verbonden is er wel meer tijd voor uitwerking.
47
48
Biedt ruimte voor innovatie Er zijn meer mogelijkheden om de ring te verbijzonderen dan met uitsluitend directe harde inrichtingselementen, denk aan de rol van social media of de toepassing van kunst. Innovaties op het gebied van duurzame energie passen bij de doelstellingen van ParkStad 2040. Een Living Road (naar analogie van Living Lab) biedt de gelegenheid innovaties te starten en te testen. De uitstraling van deze Living Road moet bijdragen aan de doelstelling van de weg als samenbindend element en aansluiten op de kernwaarden van ParkStad.
Ontwikkelroute
49
50
Benoem kwartiermaker Stel een kwartiermaker aan, een bevlogen voorman / vrouw die het proces kan entameren, daar energie aan geeft en verbindingen tot stand kan brengen, die ook topniveau kan schakelen tussen publieke en private belangen. Definieer probleemeigenaar De wil om met de Ring ParkStad aan de slag te gaan is er, maar het ontbreekt aan een mechanisme om het proces daadwerkelijk in beweging te zetten. Dat begint met het definiëren van de probleemeigenaar. Eerst wanneer die bekend is kan succesvol worden gewerkt aan: Programma organisatie Draagvlak publiek, privaat, kennis Procesbeschrijving Inhoudelijke projecten Het ontwikkelen van een ontmoetingsplek Kwartiermaker, ambassadeur Vier je successen ParkStad en de ontwikkeling van de ringweg vergen zowel een benadering vanuit de lange termijn als een actieplan vanuit de korte termijn. De opgave is om de ‘stip op horizon’ te verbinden met concrete maatregelen op de korte termijn. Het werken aan een visie op de lange termijn vergt uithoudingsvermogen en geduld. Dat maakt het des te belangrijker om de successen op de korte termijn te vieren en uit te dragen. Om te laten zien dat de Leisure ring meer is dan een droombeeld, een Fata Morgane, moet het laag hangend fruit worden geplukt en geëtaleerd. De ontwikkeling van de ‘poorten’ lijkt daar een uitgelezen kans toe te bieden.
51
Mogelijke implementatie tijdlijn
2014
Ring ParkStad met daaraan een groot aantal recreatieve trekkers
2018
Bestaande samenwerkingen worden verder uitgebreidt met bijvooorbeeld; ZLSM(10)-Kasteel Wijnandsrade(16) en Oostflank Brunssum(2). Ook wordt de Ring ParkStad verder ontwikkeld, de samenwerking Continuum(7)-GaiaZoo(8) en Roda stadion(8) kunnen hierop inspelen.
2015
Samenwerking tussen verschillende recreatieve trekkers; Heerlen(11)-woonboulevard(15)-Roda stadion(9) & Continuum(7)-GaiaZoo(8). Waar de ring reeds aanwezig is heeft deze samenwerking weerslag op de inrichting van de Ring ParkStad.
2019
Bestaande samenwerkingen worden verder uitgebreidt met bijvoorbeeld; Snowworld(5), Mondo Verde(4) en Groeve Sigrano(18). Nieuwe verbanden in bestaande samenwerkingen worden versterkt om een sterker product te creëren.
2016
Bestaande samenwerkingen worden uitgebreid met bijvoorbeeld Hoensbroek(17) en nieuwe samenwerkingen worden aangegaan; bijvoorbeeld Brunsummerheide(3)-Schutterspark(19). Deze samenwerking heeft wederom weerslag op de inrichting van de Ring Parkstad waar deze is voltooid.
2020
Bestaande samenwerkingen worden verder uitgebreidt met bijvoorbeeld; Kasteel Schaesberg(13), Rolduc(6) park Voerendaal(14). Nieuwe verbanden in bestaande samenwerkingen worden versterkt om een sterker product te creëren. De Ring ParkStad wordt verder ontwikkeld, omliggende samenwerkingen kunnen hierop inspelen.
2017
Totdat de Ring Parkstad verder ontwikkeld wordt worden bestaande samenwerkingen uitgebreid met bijvoorbeeld Land van Kalk(12) en Park Rodebach(1) om zo een sterker recreatief product te creëren.
2021
Het samenwerkingsverband en de Ring ParkStad worden voltooid. Resultaat is een netwerk van samenwerkende recreatieve producten die het leisure product Parkstad vormen met de Ring parkStad als belangrijke drager. Nieuwe recreatieve initiatieven kunnen hierop inhaken. 53
54
3.3
Branding; werken vanuit de kernwaarden
Kernwaarden geven de vijf hoofdstromen aan van redeneringen en betogen die leven rond ParkStad en de ring. Ze maken bewust dat die vijf stromen er steeds alle vijf zijn en ook alle vijf belangrijk zijn. De kernwaarden zijn: verenigend, royaal aanbod, living lab, ondernemend en dierbare levenskunst. Door de kernwaarden uit te werken naar emotie, functie, streven is de volgende waardentabel ontstaan. Uitvoeringsmaatregelen moet congruent zijn met de 5 kernwaarden. Door ontwikkelingen / uitvoeringsmaatregelen op de waardentabel te sturen ontstaat een onderscheidend product dat geënt is op de sociale, ruimtelijke en culturele kenmerken van de regio, een product waarmee de sterke kanten van de regio sterker worden gemaakt, waarmee ParkStad kan excelleren met behoud van eigenheid.
kernwaarden
verenigend
royaal aanbod
living lab
ondernemend
dierbare levenskunst
emotie
geborgen
enthousiast
opwindend
vermetel
geworteld
functie
krachten bundelen
veelzijdigheid
experimenteren
actie
aarden
streven
synergie
soyez bienvenue
grensverleggend
vooruitgang
bloeiend leven
55
Verenigend
Royaal aanbod
Living
56
g lab
Ondernemend
Dierbare levenskunst
57
58
A
DEELNEMERS Deelnemers Peter Bertholet Parkstad Limburg Tanja Coorens-Derix Vakantiepark Heuvelland Paul Crutzen PC Data Volmar Delheij Parkstad Limburg Ambro Dritty Beeldend Kunstenaar Jurriaan Gerritz Vastgoedondernemer CVO-group Hans Gubbels Creative City Fiedel van der Hijden Abraxas Jasper Hugtenburg HNS Jean Janssen RO-groep Maastricht Hans Kasper E’Til Ton Kockelkorn Vakantiepark Heuvelland Yvonne Kokkelkoren Provincie Limburg Mike Lücker Provincie Limburg Anya Niewierra VVV Zuid Limburg Camille Oostwegel Camille Oostwegel Gabriëlle Philip VVV Aken Gerard Rooiakkers BV Limburg René Seijben Parkstad Limburg Jan Smits Nature Wonder World Frank Span Provincie Limburg Han Verheijden Verheijden Advies Jos Vollebregt Parkstad Limburg Leo Zeegers Woonboulevard Heerlen Organisatie Maarten Königs Monte Königs Stijn Koole Enrico Moens Jante Schmidt Steven Slabbers Clim Sorée Frederik de Vries Reinald Top
Holland Branding Group Holland Branding Group Bosch Slabbers Grontmij Holland Branding Group Bosch Slabbers Bosch Slabbers Twynstra Gudde Zwarts Jansma
Reflectie Jo Coenen Kelly Regterschot
IBA Parkstad Wethouder 59
B
REFLECTIE BRANDING
Branding 1. De waardenjacht en de kernwaarden. De kernwaarden geven de vijf hoofdstromen aan van redeneringen en betogen die leven rond Parkstad en de ring. Ze maken bewust dat die vijf stromen er steeds alle vijf zijn en ook alle vijf belangrijk zijn. Vanaf dat moment werd het voor alle groepsleden vanzelfsprekend om steeds ‘vijfvoudig’ naar ieder aspect van de plannen te kijken. Daardoor ontstaat ruimte voor tegenstrijdigheden, paradoxen, de ‘angel’ van weemoed naar verleden etc. Het mijnverleden en de bijbehorende beschrijvingen van de cultuur en gemeenschap was overigens vaak actief in het gesprek, positief als drager van een bijzondere cultuur (dierbare levenskunst), negatief als (ondernemende) oproep om te stoppen met lethargisch omkijken en er opnieuw iets van te maken in Parkstad. De kernwaarden zijn: verenigend, royaal aanbod, living lab, ondernemend en dierbare levenskunst. 2. De uitbreiding tot een waardentabel met emotie, functie, streven. Het gezamenlijk uitwerken van de emotie, functie en het streven per kernwaarde verdiepte het gesprek enorm. De volledige waardentabel staat hier onder weergegeven. 3. De ervaring dat je op de waardentabel echt kan sturen en dat dat een gezamenlijk proces is. De aanpak werkt via het beoordelen van activiteiten, voorstellen en dergelijke via het individueel geven van rapportcijfers per kernwaarde. Dat hebben we met de groep intensief gedaan voor de voorstellen van de groepen 1 en 2. Als één van de groepsleden een onvoldoende geeft werkt de hele groep aan verbetering van het voorstel zodat die onvoldoende verdwijnt. Zie 4 en 5 hieronder voor de samenvatting van de resultaten.
4. De waarden gebaseerde opmerkingen op de presentatie van groep 1. • De groep miste op waarde verenigend: het zichtbaar maken van het leven dat je kan vinden achter de ‘stations’, het is ook de weg naar plekken waar mensen wonen. Zijn zij zichtbaar, herkennen zij zich in het karakter van de stations? Hebben de stations een echt karakter? • Zit er in de stations voldoende trigger om tot nieuwe experimentele activiteiten en projecten te komen. Het hier bedoelde royaal aanbod moet niet slick, niet teflon, niet SBS6 zijn, maar eigenheid en uitnodigende onvolkomenheid laten zien. • Ondernemend veronderstelt dat er doortastendheid en moed voelbaar is, dat er snel zichtbaar resultaat komt. 5. De waarden gebaseerde opmerkingen op de presentatie van groep 2. • Zijn de bewoners geëngageerd in het te doorlopen proces? Activeert het hen of is alle inspanning om te activeren gericht op beleid, bestuur en ondernemers? Verenigend vraagt om de ervaring van een beweging. De presentatie werkte niet uitnodigend. • Het plan voelt braaf, living lab vraagt om onafhankelijkheid en burgerlijke ongehoorzaamheid, rafeligheid. • De opdracht van groep 2 was lastig omdat de uitwerking al aan de orde kwam voordat de plannen er concreet lagen, de groepsleden van groep 2 werden daarom niet benijd. Niettemin vraagt de waarde ondernemend om meer dan de klassieke reflex om een projectorganisatie op te tuigen en daarvoor bevoegd gezag te werven. De groep zocht naar de plek van zelfrealisatie en zelfsturing. • Het te doorlopen proces moet bijdragen aan eigenheid om te voldoen aan de waarde dierbare levenskunst, het ‘van ons’ zijn: als het authentieke klonetrekke oude stijl en niet als het opgelegd pandoer van klonetrekke nieuwe stijl.
61
62
63
64
65
66
