Charity
l Schenken voor een goed doel l
U hebt een idee. Een overtuiging. U wilt iets op gang brengen en krachten verzamelen om een door u gekozen goed doel te helpen waarmaken. U wilt een bestaand initiatief vooruithelpen. Of u wilt liever op de achtergrond anderen steunen om te realiseren wat u na aan het hart ligt. Een goed doel.
Een onderneming van de KBC-groep
Schenken voor een goed doel
| U wilt vooral graag geven met een goed gevoel | Daarom stelt u zich vragen: nu geld schenken of later bij uw overlijden? Aan welke organisatie schenken? Hoe ermee in contact komen? Wordt het geld wel goed besteed? Kunt u ook in natura schenken? Hoe kan men meer betrokken worden bij de realisatie van het goede doel? Kan de naam van mijn familie blijvend verbonden worden aan een schenking? Is er belastingaftrek mogelijk? Wij geven u een antwoord op die vragen, schetsen de mogelijkheden, en stippen aan hoe we u hierbij van dienst kunnen zijn.
Charity in cijfers • In België wordt per jaar ca. 350 miljoen euro geschonken voor goede doelen. • Gemiddeld 140 miljoen euro wordt ieder jaar aangegeven als gift met het oog op vrijstelling van belastingen. • Maatschappelijk welzijn, gevolgd door ontwikkelingssamenwerking en cultuur, zijn de toppers. • In België zijn er ca. 380 stichtingen van openbaar nut en een 150-tal private stichtingen. Vele stichtingen beheren eigen filantropische projecten, en verlenen steun aan andere liefdadigheidsinstellingen. Circa 85 % is onafhankelijk en werd opgericht door individuele stichters. Uit een enquête uitgevoerd in 2006 blijkt dat een 100-tal stichtingen samen meer dan 700 miljoen euro aan kapitaal beheren (cijfers van 2005). • Ca. 1 700 door de overheid erkende vzw’s doen een beroep op vrijgevigheid. • 112 fondsen op naam (bij de Koning Boudewijnstichting) met een kapitaal van ruim 92 miljoen euro voeren de doelstellingen uit door hun stichters bepaald (cijfers jaarverslag 2006).
| Schenken voor een goed doel |
| Aan welke organisatie schenken? |
Schenken voor een goed doel kan bij leven of bij overlijden. Het is een heel persoonlijke keuze. De essentiële vraag is immers aan wie u wenst dat uw vermogen toekomt en hoeveel. Voor vele mensen komen hun kinderen en kleinkinderen op de eerste plaats. Men wil dat die niets tekortkomen, en dat de vermogensoverdracht gebeurt op een fiscaal voordelige wijze. Het vormt de kern van hun successieplanning. Maar meer en meer mensen willen ook een handje helpen bij de realisatie van een maatschappelijk of sociaal doel en er graag een persoonlijke stempel op drukken. Er is een verschuiving vast te stellen van legateren (een deel van de erfenis) naar schenken bij leven. Dat geeft het voordeel met eigen ogen te kunnen zien hoe een initiatief groeit, en hoe men het verschil kan maken. Het geeft een goed gevoel.Wilt u uw schenking(en) kunnen volgen en beheren zonder zorgen? Ook dat is een haalbare kaart geworden. Vanaf 75 000 euro regelt de Koning Boudewijnstichting (KBS) voor u alle praktische kanten van een eigen fonds met de naam van uw familie. Voor altijd. Zelfs voor kleinere bedragen kunt u een initiatief steunen bij een instelling van uw keuze met het zekere gevoel dat u er nauw bij betrokken blijft. Maak schenken voor een goed doel tot schenken met een goed gevoel.
Schenken voor een goed doel kan in vele domeinen: welzijn, gezondheid, cultuur, het zuiden, leefmilieu, mensenrechten, patrimonium … Bij het selecteren van een organisatie zijn voor u als donateur vragen van belang zoals: – Word ik goed geïnformeerd over de missie van de instelling, over de manier waarop ze haar donaties gebruikt? – Kan ik me vinden in de gevolgde aanpak en acht ik de organisatie ook bekwaam om de middelen efficiënt in te zetten voor de doeleinden die ze nastreeft? – Heb ik een duidelijk beeld van de bestuursorganen en hoe er besluiten worden genomen? – Kan ik inzicht krijgen in de manier waarop de organisatie functioneert, en in het bijzonder in de mate waarin ze werkt met vrijwilligers? – Hoe kan ik op de hoogte blijven van het financiële reilen en zeilen van de organisatie? – Krijg ik uitleg over de manier waarop het toezicht op het gebruik van de beschikbaar gestelde middelen is geregeld? – Hoe kan ik betrokken worden bij de activiteiten en de realisaties? - Mag ik rekenen op de gewenste discretie met betrekking tot de steun die ik verleen? Instanties als de Vereniging voor Ethische Fondsenwerving en stichting Donorinfo openen de deur voor meer betrouwbare informatie over een groot aantal instellingen.
Deze brochure is opgemaakt op basis van informatie over de wetgeving en de toepasselijke tarieven van kracht op 1 november 2007. Wetgeving en fiscaliteit zijn aan wijziging onderhevig. De voorbeelden in deze brochure zijn fictief.
3
KBC Charity
Schenken voor een goed doel
Organisaties : een staalkaart (*)
| Hoe steun verlenen tijdens uw leven? |
• 11.11.11 • Amnesty International • Artsen Zonder Grenzen • Child Focus • Damiaanactie • Greenpeace • Levenslijn • Medische instituten en universiteiten • Oxfam • Rode Kruis
U kunt geld schenken, maar ook een huis, kunstvoorwerpen of een verzameling kunnen ofwel volledig belangeloos worden afgestaan ofwel onder een voorbehoud, bijvoorbeeld met behoud van het vruchtgebruik. In een aantal gevallen is uw schenking fiscaal aftrekbaar. Giften komen vaak spontaan voort uit gebeurtenissen die ons treffen. Of de jaarlijkse gewoonte om een bedrag per instelling over te schrijven. Voor grotere bedragen kunt u, ook voor advies, terecht bij een notaris. Er is dan schenkingsrecht verschuldigd. Het tarief is afhankelijk van gewest tot gewest, van de aard van de geschonken goederen en van de soort instelling waaraan u wilt schenken. Schenkt u bijvoorbeeld 100 000 euro via een notaris aan een vzw en woont u in Vlaanderen, dan zal deze vzw 7% schenkingsrecht betalen.U kunt ook schenken via een gewone hand- of bankgift.
• Stichting tegen Kanker • Unicef België • Vlaamse Liga tegen Kanker • Vredeseilanden
Wanneer u die niet laat registreren, betaalt u geen schenkingsrecht, maar zal bij uw eventueel overlijden binnen drie jaar na de schenking successierecht moeten worden betaald. Verschillende tarieven zijn van toepassing. In ons voorbeeld zou een vzw 8,8% successierecht betalen als de schenker overlijdt binnen drie jaar na de handgift.
• World Wildlife Fund Het schenken van onroerende goederen verloopt altijd via een notaris. Het schenkingsrecht voor onroerend goed varieert zeer sterk volgens bedrag en gewest, zodat u daarnaar het best op voorhand kunt informeren.
(*) alfabetisch geordend, selectie van grote organisaties die hun werking in belangrijke mate financieren met giften, donaties en legaten.
| Schenken over de grenzen heen? |
| Hoe wordt u als schenker betrokken bij het goede doel? |
U kunt ook steun geven buiten België en zelfs buiten Europa.
Velen die schenken aan een liefdadigheidsinstelling van hun keuze kunnen zich helemaal vinden in de doelen die deze nastreeft en waaraan hun geld zal worden besteed.
Enkele grote instellingen namen het initiatief om schenken over de grenzen heen eenvoudig en betrouwbaar te maken, met behoud van de belastingaftrek in het land van de schenker, en een gunstige fiscale behandeling in het land van de begunstigde. Bij de Koning Boudewijnstichting kunt u terecht voor informatie en advies over een schenking in andere landen van Europa en in de Verenigde Staten.
Sommige organisaties bieden voor grotere bedragen (vanaf circa 75 000 euro) de mogelijkheid het concrete doel zelf te specificeren. Dat kan dan door binnen de organisatie een eigen fonds op te richten waarvoor u als schenker precies aangeeft hoe het vermogen moet worden beheerd en gebruikt. Vaak wordt gekozen voor een ’eeuwigdurend’ fonds waarbij alleen de opbrengsten van het geschonken vermogen worden gebruikt. Zo kunt u elk jaar een goed doel steunen, bijvoorbeeld in de vorm van een prijs of een beurs. Er kan ook in het bijzonder worden gedacht aan de regio waar u woont. Een speciale vorm daarvan is het streekfonds. Zo verlenen in West-Vlaanderen en Limburg bedrijfsleiders steun aan initiatieven in de eigen regio. Ten slotte kunt u overwegen een eigen private stichting op te richten. U kiest dan voor de vorm van een afzonderlijke rechtspersoon om het vermogen te gebruiken voor het realiseren van een welbepaald belangeloos doel. De stichting kan het kapitaal dat ze van u heeft ontvangen beheren en haar inkomsten uitkeren volgens uw specifieke wensen.
5
KBC Charity
Schenken voor een goed doel
Voorbeelden die spreken | Met eigen ogen zien hoe uw schenking goed terechtkomt | De heer en mevrouw Celis wonen in Vlaanderen en hebben geen kinderen. De heer Celis deed vroeger zaken in Afrika. Vandaag wensen zij iets te doen voor de kinderen in de derde wereld. Jaarlijks schenken zij daarom 2 500 euro aan Unicef België. Unicef gebruikt deze gelden voor het uitbouwen van lokale schooltjes in Kinshasa. Na twee jaar gaan de heer en mevrouw Celis ter plaatse, om met eigen ogen te kunnen vaststellen hoe deze middelen worden besteed. Na hun overlijden gaat hun nalatenschap voor een deel naar hun neef Jan, maar voor een deel ook naar Unicef.
Schematisch:
De schenking van 2 500 euro wordt op de rekening van Unicef overgeschreven en daarvoor reikt Unicef een fiscaal attest uit. Daarmee kan een belastingbesparing tot 50% worden gerealiseerd. Giften zijn aftrekbaar als ze minstens 30 euro per jaar bedragen.
nalatenschap Unicef netto Jan
Om neef Jan fiscaal voordelig te laten erven, kiezen de heer en mevrouw Celis voor een testament met duolegaat. Een duolegaat is een bepaling in een testament die het mogelijk maakt een vermogen fiscaal gunstiger over te dragen aan erfgenamen in, bijvoorbeeld, de zijlijn en toch nog aan liefdadigheid te doen. Stel dat Jan een nalatenschap erft van 2 miljoen euro. Dan betaalt die daarop 1 280 000 euro successierecht. Netto houdt Jan met andere woorden 720 000 euro over. Als de heer Celis echter via testament zijn nalatenschap laat toekomen aan Unicef, met de last voor Unicef om netto aan de neef 1 100 000 euro over te maken, dan moet Jan zelf geen successierecht betalen. Het successierecht op het deel dat Jan ontvangt, namelijk 695 000 euro, wordt gedragen door Unicef. Na betaling van zijn eigen successierecht, zal Unicef netto nog 125 800 euro overhouden.
Rechtstreeks legaat nalatenschap successierecht Jan netto voor Jan
2 000 000 -1 280 000 720 000
Duolegaat 2 000 000 -1 100 000 successierecht op deel Jan -695 000 successierecht op deel Jan -79 200 netto Unicef 125 800
| Steun geven aan jonge onderzoekers |
| Sociale verantwoordelijkheid op zich nemen |
De heer Janssen is heel zijn leven actief geweest in de biomedische sector. Hij weet hoe moeilijk het is voor jonge onderzoekers om de nodige financiële middelen bij elkaar te krijgen. In de uitnodiging voor het gouden jubileum van het echtpaar Janssen hield mijnheer Janssen een warm pleidooi voor het wetenschappelijke onderzoek, en vroeg hij een bijdrage in geld, in plaats van cadeaus. Een mooie som werd overgemaakt aan de Academische Stichting Leuven (ASL). Deze vzw kan via de jaarlijkse uitreiking van prijzen uitmuntend wetenschappelijk onderzoek erkennen. Elk jaar beslist de raad van bestuur welke jonge onderzoekers een beurs krijgen. De heer Janssen heeft ook in zijn testament een bedrag toegewezen aan de ASL.
Een software- en consultancybedrijf en de KULeuven bundelen hun krachten voor studenten en personeel met functionele beperkingen. Een eerste domein van samenwerking ligt op het vlak van dyslexie. Op eigen kosten maakt het bedrijf een analyse van de gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid van de informatiesystemen van KULeuven, specifiek voor studenten en personeel met functionele beperkingen. Het schrijft aanbevelingen uit, begeleidt bij de keuze van IT-systemen en stelt, waar nodig, gratis zijn software ter beschikking. De familie Peters, eigenaars van een Vlaamse kmo, werd plots geconfronteerd met slokdarmkanker bij mevrouw Peters, een ziekte waarbij er statistisch gezien nauwelijks een overlevingskans is. Mevrouw Peters haalde het toch na een ingreep in een universitair ziekenhuis.
Een testament kunt u eigenhandig schrijven of door een notaris laten opmaken. Als u een bepaalde instelling wilt bevoordelen, doet u er goed aan een notaris te raadplegen. Die kan ervoor zorgen dat de gelden bij uw overlijden bij de juiste instelling terechtkomen. Op die manier bent u er ook zeker van dat het testament niet verloren gaat. U kunt stipuleren dat alleen met de opbrengsten van het gelegateerde kapitaal wordt gewerkt, of dat het kapitaal zelf ook stapsgewijs mag worden afgebouwd om bijvoorbeeld een prijs toe te kennen. In afwachting van de besteding van de gelden kunt u bepalen dat uw bank het kapitaal verder beheert volgens een door u gekozen beleggersprofiel. Het vermaken van een vermogen via testament brengt veelal mee dat er successierecht verschuldigd is. Gelukkig hebben de meeste instellingen een gunsttarief.
7
De familie Peters besloot iets terug te doen en financiert nu een leerstoel met haar naam aan de KULeuven. Er is een educatief doel, namelijk een jaarlijks symposium met lezingen door experts. Daarnaast is er een donatie voor onderzoek op het gebied van slokdarmaandoeningen. Ten slotte wil de leerstoel aan vormingswerk doen in Guinee, in Afrika, waar accidentele slokdarmverbranding door het gebruik van loog veel vaker voorkomt dan in Europa. Wanneer bedrijven aan liefdadigheid doen, kunnen zij onder bepaalde voorwaarden deze giften aftrekken van hun fiscale winst. Maximaal 5% van de belastbare winst, met een plafond van 500 000 euro, kan jaarlijks in mindering worden gebracht.
KBC Charity
Schenken voor een goed doel
| Koning Boudewijnstichting | Pierre Verhelst en Rik Boonen zijn vrienden. Ze hebben een succesvol professioneel leven, maar hebben steeds oog gehad voor hen die minder geluk hebben. Ze willen projecten steunen die werken aan armoedebestrijding en willen dat graag voor lange tijd en op een gestructureerde manier doen. Ze denken dat ze het best in een kapitaal kunnen voorzien waarvan dan jaarlijks de interest kan worden gebruikt voor het goede doel. Ze willen immers jaar na jaar zeker zijn dat het meest geschikte project hun steun krijgt. Mevrouw Diels is kunstliefhebber, net zoals haar vader. Ze heeft de familiecollectie geërfd en wil er zeker van zijn dat na haar overlijden de collectie bewaard blijft, maar ook dat het publiek er blijvend zou van kunnen genieten. Mevrouw Diels is kinderloos en wil aan haar familieleden na haar overlijden het onroerend vermogen vermaken. Het roerend vermogen wil mevrouw Diels toewijzen aan haar kunstcollectie, zodat er voldoende financiële middelen zijn om de collectie te bewaren en te beheren.
Een van de mogelijkheden is om bij de Koning Boudewijnstichting (KBS) een fonds op naam op te richtenwaarbij de opbrengsten van dat fonds jaarlijks worden gebruikt voor het goede doel. De wens van de schenker staat daarbij centraal. Zowel de schenker (bij leven) als zijn vertegenwoordigers (na zijn overlijden) worden opgenomen in een Bestuurscomité dat het beheer van het fonds binnen de KBS zal waarnemen. Zo’n fonds op naam kan al vanaf een kapitaal van 75 000 euro en het over te dragen kapitaal kan via schenking of (legaat) testament worden overgemaakt. Het fonds kan de naam van de stichter dragen en voert de doelstellingen uit zoals die door de schenker zelf zijn vastgelegd. De schenker kan ook de financiële instelling kiezen die het overgedragen kapitaal zal beheren. Ook via een duolegaat kan een fonds op naam worden opgericht, of kan het kapitaal ervan worden verhoogd. In het geval van Pierre Verhelst en Rik Boonen zullen de opbrengsten van het fonds worden gebruikt om projecten te steunen die de armoede bestrijden. De schenkers kunnen zelfs specificeren of zij projecten willen steunen die internationaal, nationaal, lokaal of regionaal werken. In het geval van mevrouw Diels zullen de kunstcollectie en het roerend vermogen worden ondergebracht in een fonds op naam waarvan de financiële middelen kunnen worden gebruikt voor de conservatie van de collectie en de ontsluiting ervan.
| Streekfonds | De heer Goris is een succesvol WestVlaams zakenman en heeft zijn zaak internationaal uitgebouwd, mede dankzij een goede lokale verankering. Die verankering is voor de heer Goris belangrijk en hij wil ook graag iets terugdoen voor de lokale gemeenschap. In zijn vrije tijd is de heer Goris een fervent wandelaar en telkens wanneer hij de kans ziet, trekt hij erop uit in de lokale omgeving. De heer Goris wil graag voor 100 000 euro projecten steunen die het leefmilieu ter harte nemen.
Een streekfonds is dan een geschikte professionele partner. Een streekfonds is een lokaal fonds dat wordt beheerd door vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap. Het streekfonds kan in overleg met de schenker de giften voor het algemene belang voor de meest geschikte lokale projecten bestemmen. Het streekfonds is verantwoordelijk voor de verdeling en het beheer van deze gift en kan ook de gesteunde projecten van nabij volgen. Vandaag bestaan er in Vlaanderen twee streekfondsen, het streekfonds West- Vlaanderen en het streekfonds Limburg, beide beheerd binnen de Koning Boudewijnstichting. Concreet kan de heer Goris 100 000 euro eenmalig of over enkele jaren verdelen onder een aantal nog te bepalen projecten. Hij kan er ook voor kiezen om jaarlijks alleen de opbrengsten ervan te verdelen. Het streekfonds gaat op zoek naar de meest geschikte projecten. De heer Goris blijft als schenker betrokken en wordt door het streekfonds op de hoogte gehouden van de resultaten van de gesteunde projecten.
| Private Stichting | De heer Delrue is eigenaar van een bijzonder waardevol historisch pand in het centrum van Brugge. Hij wil vermijden dat dit pand bij zijn overlijden zou moeten worden verkocht vanwege discussies onder zijn erfgenamen. Voorts wenst hij dat dit pand later kan worden gebruikt door zelfhulpgroepen.
Een private stichting is een rechtspersoon zonder winstoogmerk, die opgericht wordt bij notariële akte. De stichting heeft een zelf opgebouwde en betrouwbare inkomstenbron, meestal afkomstig van een schenking of kapitaal. Stichtingen hebben een eigen bestuur. Ze streven educatieve, culturele, godsdienstige, sociale of maatschappelijke doeleinden na. Een private stichting kan ook bepaalde familiebelangen behartigen, zoals verzorging of studiekosten van kinderen. Belangrijk daarbij is dat er geen uitkeringen gebeuren vanuit de stichting aan de stichters, bestuurders (of hun erfgenamen), om te vermijden dat zij daarop successierecht moeten betalen. In ons voorbeeld is de schenking van het pand aan de stichting onderworpen aan het schenkingsrecht van 7% (Vlaams Gewest). Bovendien is een private stichting in principe onderworpen aan de rechtspersonenbelasting en aan de jaarlijkse heffing tot vergoeding van het successierecht (0,17%).
9
KBC Charity
| Charity: wat kan KBC Private Banking voor u doen? | We maken u wegwijs in de praktische, administratieve, juridische en fiscale aspecten van schenken voor een goed doel. Wanneer u overweegt om een belangrijk bedrag te schenken, dan is een gesprek met de mogelijke begunstigde instelling(en) aan te bevelen. We regelen voor u een afspraak en zorgen voor de gewenste begeleiding.
| Veel gestelde vragen | • Kan ik schenken zonder mijn erfgenamen te benadelen? • Welke liefdadigheidsorganisaties komen in aanmerking? • Waarop moet ik letten bij de keuze van een liefdadigheidsinstelling? • Hoe kan ik zeker zijn dat het geld wordt besteed zoals ik dat voor ogen heb? • Kan ik een gift fiscaal aftrekken? • Volgens welke juridische techniek kan ik een vermogen overdragen aan een liefdadigheidsorganisatie? • Moet ik vooraf contact opnemen met de liefdadigheidsorganisatie wanneer ik wil schenken bij testament? • Kan ik een duolegaat doen bij testament zonder de liefdadigheidsinstelling daarvan op de hoogte te brengen? • Kan ik nauw betrokken worden bij de concrete besteding van het geld? • Zijn schenkingen of legaten voor een goed doel ook mogelijk in natura? • Blijft mijn bank het geld beheren dat nog niet is besteed? • Kan ik blijvend de naam van mijn familie of bedrijf verbinden aan mijn gift? • Hoe kan ik het best een initiatief steunen buiten de landsgrenzen? • Ik wil met een eigen beginkapitaal een initiatief starten, en fondsen verzamelen: hoe pak ik dat het beste aan?
| Zelf op zoek naar informatie? | Interessante bronnen: • Koning Boudewijnstichting, www.kbs-frb.be • Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat, www.notaris.be • Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving, www.vef-aerf.be • Objectieve informatie over organisaties: Donorinfo, www.donorinfo.be • Streekfondsen: www.streekfonds.be en www.eenhartvoorlimburg.be • Belgisch Netwerk Stichtingen, www.netwerkstichtingen.be • Giving in Europe, www.givingineurope.org • Instellingen die fiscaal aftrekbare giften kunnen ontvangen, www.fiscus.fgov.be/interfaoifnl/Giften/Instellingen/inleiding.htm • De gids voor giften en legaten, www.giften-legaten.be • www.charitynavigator.org
Verantwoordelijk uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel, IBAN BE60 7340 0513 7470, BIC KREDBEBB. KBC Bank NV, CBFA 026256 A. KBC Verzekeringen NV, onderneming toegelaten voor alle takken onder code 0014 (KB 4 juli 1979, BS 14 juli 1979). 04-2009 www.kbcprivatebanking.be
