Nalaten aan een goed doel

Nalaten aan een goed doel



Goede Doelen zijn vrijgesteld van successie Na een effectieve voorzet van Goed Doel ambassadeur Johan Cruyff heeft de overheid na jaren van discussie uiteindelijk toch het voorstel van de commissie Moltmaker uit 2000 overgenomen: per 1 januari 2006 kunnen Nederlanders belastingvrij geld aan een Goed Doel nalaten!

Tarieven Een overzicht van de meest recente cijfers van fiscale drempels, vrijstellingen, percentages en tarieven voor schenken en nalaten vindt u op www.nalaten.nl.

De belangrijkste tarieven 2007 Vrijstellingen schenkingsrecht 2007 Verkrijgers Vrijstelling/drempel Kinderen Vrijstelling ¤ 4.412 per kalenderjaar Anderen Drempel ¤ 2.648 per kalenderjaar Goede Doelen Volledige vrijstelling Vrijstellingen successierecht 2006 Verkrijgers Echtgenoot, geregistreerd partner Kinderen onder 23 jaar Oudere kinderen Ouders Andere bloedverwanten in rechte lijn Anderen Goede Doelen Bron: Ministerie van Financien

COLOFON Redactie Dick van Dijl, Campagne Nalaten Redactieadres Postbus 59091, 1040 KB Amsterdam Concept Felix Vriends, DFW Projectbegeleiding Peter van der Vorst, Regalis Vormgeving Jeroen van der Star, Studio57 Drukwerk vandenberg drukwerken



Vrijstelling/drempel Vrijstelling ¤ 515.928 met een minimum van ¤ 147.410 Vrijstelling ¤ 4.412 voor elk jaar dat men jonger is dan 23 minimum ¤ 10.000 Indien verkrijging ¤ 26.455 of minder: vrijstelling ¤ 10.000 Vrijstelling ¤ 44.090 Drempel ¤ 10.000 Vrijstelling ¤ 1.913 Volledige vrijstelling

Iedereen kan de wereld iets goeds nalaten Bij het nalaten van geld of goederen aan een goed doel, steunt u dit Goede Doel terwijl uw nalatenschap daar fiscaal ook van profiteert. Als u de fiscale regels op dit gebied goed toepast, bespaart u namelijk belasting. U moet daarvoor wel door een notaris een testament laten opstellen. Dit hoofdstuk behandelt welke mogelijkheden u hebt om met een testament na overlijden geld of goederen aan een goed doel na te laten.

Nalaten aan Goede Doelen Als u na uw dood uw bezittingen of onderdelen daarvan aan privépersonen of instellingen wil geven, dan heet dat nalaten. Bezittingen kunnen geld of goederen zijn. Om dit te doen moet u een testament of codicil maken (zie voor het verschil de uitleg in het tekstblok over testament en codicil). Iedere meerderjarige die beschikt over voldoende verstandelijke vermogens kan een testament maken. Als minderjarigen van zestien jaar of ouder en mensen die onder curatele zijn gesteld een testament willen maken, gelden daarvoor speciale regels. De notaris kan u daarover verder informeren. Als u geen testament heeft, voorziet de wet in de benoeming van uw erfgenamen. Als u getrouwd bent of geregistreerd als partner en/of kinderen heeft, zijn uw echtgenoot/geregistreerd partner en/of kinderen uw wettelijke erfgenamen. Als u niet getrouwd bent en geen kinderen heeft, zijn dat ouders, broers en zussen. Als u geen naaste familie (meer) heeft, zijn dat neven en nichten. Als u helemaal geen familie meer heeft, vervallen uw eigendommen aan de staat. Als u van de wettelijke erflijn wenst af te wijken, omdat u bijvoorbeeld een Goed Doel wilt gedenken, moet u een testament maken. U bent vrij om te bepalen wie u tot erfgenaam benoemt. Alleen kinderen, of (achter)kleinkinderen als uw kinderen al zijn overleden, hebben recht op een deel van de waarde van de nalatenschap. Zij kunnen dit deel, als u hen niet in uw testament hebt benoemd, na uw overlijden opeisen met een beroep op hun legitieme porti.



Codicil en testament Een codicil is een door uzelf met de hand geschreven, gedagtekend én ondertekend document. Als u op enig moment uw codicil wilt wijzigen, dan verscheurt u gewoon het bestaande codicil en maakt u een nieuwe. Zorg er wel voor dat er geen kopieën blijven bestaan van het oude codicil. U kunt wettelijk in een codicil slechts een beperkt aantal regelingen treffen, zoals: • instructies voor de begrafenis of crematie; • een legaat (beschrijving van hetgeen u aan iemand wenst te geven) van zeer precies omschreven zaken, zoals sieraden, bijzondere meubels en persoonlijke kleding (het gaat hierbij om zogenaamde inboedelgoederen, maar niet om schilderijen of andere kunstvoorwerpen). In een codicil kunt u dus geen erfgenaam aanwijzen en kunt u ook geen geld nalaten. Dit moet u in een testament regelen. Een testament is een door een notaris opgestelde akte. In deze akte kunt u onder andere geldbedragen aan personen of instellingen nalaten (een legaat), maar hen ook tot erfgenaam benoemen. Het is ook mogelijk dat u zowel een testament als een codicil maakt. U kunt uw notaris vragen het codicil bij het testament te bewaren. Als u het codicil wilt wijzigen, kunt u dit weer bij uw notaris opvragen.

Het Goede Doel als erfgenaam Goede Doelen kunnen als rechtspersoon tot volwaardig erfgenaam benoemd worden. Als u een Goed Doel tot (mede)erfgenaam benoemt, heeft het Goede Doel (samen met uw overige erfgenamen) recht op de gehele nalatenschap. Met andere woorden: het Goede Doel erft (een deel van) de baten én van de eventuele schulden van uw nalatenschap. Erfgenamen hebben het recht een nalatenschap te weigeren (te verwerpen). In de praktijk zal een Goed Doel statutair verplicht zijn de nalatenschap alleen beneficiair te aanvaarden. Het Goede Doel als legataris Als u het Goede Doel niet tot erfgenaam benoemt, maar wel in uw testament bepaalt dat het Goede Doel recht heeft op een bepaald goed of geldbedrag uit uw nalatenschap (dit specifieke deel in uw testament wordt een legaat genoemd), dan is het Goede Doel - zoals we dit noemen - een legataris. Met een legaat bepaalt u dus via uw testament dat u een bepaald bedrag in geld, een goed, zoals een huis of een stuk grond, een effectenportefeuille of een waardevol schilderij wenst na te laten aan een door u zelf uitgekozen (benoemde) persoon of instelling. Een legaat wordt vooral gebruikt om iets na te laten aan personen of instellingen, die niet directe erfgenamen zijn. De legataris is niet aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. Hij moet slechts de lasten, bijvoorbeeld de successierechten, die op het gelegateerde goed rusten voor zijn rekening nemen. Wel kunt u in uw legaat laten opnemen dat u wenst dat de successierechten die over het legaat verschuldigd zijn ook uit uw nalatenschap worden betaald, zodat de legataris een netto bedrag ontvangt.



Successierecht Als iemand iets van u erft doordat hij erfgenaam of legataris is, is hij over deze verkrijging successierecht verschuldigd. (zie voor tarieven de omslag). Echter niet het Goede Doel. Goede Doelen zijn per 1 januari 2006 volledig vrijgesteld van successierecht. Daarmee is het deel van uw nalatenschap dat het Goede Doel ontvangt voor 100% inzetbaar voor de doelstelling van dat Goede Doel. Vergeet uw kinderen niet Wanneer u (klein) kinderen heeft en ook iets wil nalaten aan een goed doel, houd dan rekening met het volgende. De wet geeft regels ter bescherming van bepaalde erfgenamen, de zogenaamde legitimarissen. Kinderen en soms kleinkinderen behoren tot deze groep. De bescherming bestaat eruit dat deze erfgenamen een onomstotelijk recht hebben op een bepaald deel van de erfenis. Het is logisch dat de rechten van deze erfgenamen niet beperkt kunnen worden door vóór het overlijden alles weg te geven aan anderen. Daarom kunnen bepaalde schenkingen die u (kort) voor uw dood doet, meetellen voor het vaststellen van de omvang van uw nalatenschap. Legitimarissen kunnen, als zij niet zelf uit de nalatenschap hun deel kunnen krijgen, in bepaalde gevallen, de begiftigden, dit zijn de personen en instellingen die hun delen uit de nalatenschap wel hebben gekregen, aanspreken voor hun legitieme portie van de erfenis. Hetzelfde geldt als uit uw testament blijkt dat u zoveel geld of goederen aan Goede Doelen nalaat, dat daardoor de legitieme portie niet kan worden uitgekeerd. Uw (klein)kinderen hebben dan het recht daar bezwaar tegen te maken, maar kunnen er ook van afzien. De bepalingen in het testament zijn dus niet altijd definitief. Uw notaris kan u hierover verder informeren. Fonds op Naam Bij steeds meer Goede Doelen kunt u via uw testament een Fonds op Naam oprichten. Dit doet u bij leven door een schenking of na uw dood via een testamentaire beschikking. Een Fonds op Naam is een schenking of making aan een goed doel, het ‘hoofdfonds’, met een gerichte opdracht. U bepaalt zelf de naam (bijvoorbeeld uw naam of de naam van uw dierbare) en de aan het ‘hoofdfonds’ gerelateerde doelstelling van uw Fonds, bijvoorbeeld een bepaald onderzoek. Ook kunt u zelf de omvang vaststellen van de bedragen die uw Fonds verstrekt. Het doel van uw Fonds moet over het algemeen wel binnen dat van het ‘hoofdfonds’ liggen. Het ‘hoofdfonds’ zorgt ervoor dat het geld besteedt wordt aan het specifieke doel en draagt zorg voor de administratieve afhandeling. Zo profiteert een Fonds op Naam van de kennis en ervaring die bij het ‘hoofdfonds’ aanwezig zijn, zonder belast te zijn met organisatorische en administratieve kwesties van het ‘hoofdfonds’. De meeste Goede Doelen hanteren een minimum beginvermogen. Een Fonds op Naam biedt (vermogende) particulieren, maar ook grote en kleinere bedrijven de mogelijkheid op deze persoonlijke wijze het werk van een goed doel structureel te ondersteunen. Over het algemeen neemt het ‘hoofdfonds’ alle kosten voor het instellen van een Fonds op Naam voor haar rekening. Onder deze kosten vallen onder andere de notariskosten. Voor nadere informatie over het instellen van een Fonds op Naam kunt u bij uw notaris of het Goede Doel zelf terecht.



De executeur Als u in uw testament hierover niets bepaalt, dienen de erfgenamen gezamenlijk uw nalatenschap af te wikkelen. U kunt echter in uw testament een executeur benoemen. Deze wikkelt de nalatenschap af en regelt de begrafenis of crematie. De executeur hoeft geen medeerfgenaam of familielid te zijn. Hij of zij voert de eventuele laatste wilsbeschikking van de overledene uit en krijgt daarvoor, indien u hierover in het testament niets regelt, een beloning van 1 procent van het vermogen op de dag van het overlijden. U kunt bij de benoeming van de executeur in het testament ook het honorarium vaststellen, bijvoorbeeld een vast bedrag. Een brochure speciaal voor de executeur die te maken krijgt met een goed doel als erfgenaam Mogelijk krijgt de executeur te maken met de afwikkeling van een nalatenschap waarbij één of meer Goede Doelen tot (mede)erfgenaam zijn benoemd. Met het nieuwe erfrecht is de situatie er niet eenvoudiger op geworden. Tussen de erfgenamen nemen Goede Doelen een speciale positie in omdat (anders dan wanneer een persoon erfgenaam is) voor hen wordt gekozen vanwege hun doelstelling. Goede Doelen voelen het als hun verantwoordelijkheid zeer zorgvuldig om te gaan met het in hen gestelde vertrouwen. De VFI (branchevereniging voor Goede Doelen) heeft een brochure ontwikkeld om executeurs behulpzaam te zijn bij de afwikkeling van een nalatenschap. Deze kunt u aanvragen bij de VFI (telefoon: 020 – 422 99 77, e-mail: [email protected]). Maar u kunt natuurlijk ook bij het Goede Doel in kwestie te rade gaan.

Het maken van een testament Veel mensen zien er tegen op om een testament op te stellen. Vaak schuift men dit voor zich uit omdat men het te ingewikkeld vindt. Het is echter belangrijk dat u tijdig nadenkt over wat er met uw vermogen dient te gebeuren als u komt te overlijden. Door het maken van een testament kunt u veel problemen in de toekomst voorkomen. Niet alleen problemen tussen eventuele erfgenamen. Ook kunt u door het juiste testament op te stellen er voor zorgen dat er zo min mogelijk belasting wordt betaald. Uw notaris kan u uitgebreid informeren over de mogelijkheden. Ingewikkeld hoeft het maken van een testament niet te zijn. Over het algemeen gaat het laten opmaken van een testament als volgt in zijn werk (zie ook 10 tips voor het maken van een testament): U maakt een afspraak met een notaris. Tijdens het eerste gesprek kunt u in eigen bewoordingen aangeven wat u wenst te regelen. De notaris zal u vertellen wat voor u de mogelijkheden zijn en wat de kosten zijn van het opmaken van een dergelijk testament. Na het eerste gesprek zal er een ontwerptekst van uw testament worden opgesteld, die u met een toelichting krijgt thuisgestuurd. Indien alles duidelijk en akkoord is, kunt u een afspraak met de notaris maken. Deze zal het testament nogmaals met u doornemen en als alles in orde is, kan het getekend worden. Het testament is een persoonlijk stuk. U kunt dit als u in de toekomst van mening verandert, altijd weer wijzigen.



Tijdig nadenken over schenken en nalaten van vermogen Uit het voorgaande blijkt dat het belangrijk is dat u tijdig nadenkt over het nalaten van vermogen. Daardoor bent u in staat om zelf de keuze te maken wat er met uw nalatenschap gebeurt en maatregelen te treffen waarmee u belasting kunt besparen. Er komt aardig wat kijken bij het opstellen van een goed plan hiervoor. Een adviseur (notaris, fiscalist, financieel planner, enzovoort) kan u daarbij adviseren. Om tot een verantwoorde keuze te komen is het noodzakelijk een duidelijke afweging te maken tussen de voor- en nadelen van overheveling van vermogen. Beslissingen die nu worden genomen, zullen waarschijnlijk pas na jaren gevolgen hebben. In de tussentijd kan er veel veranderen. Het nalaten van vermogen dient bij voorkeur tijdig te worden vastgelegd in een door de notaris op te stellen testament. Hierbij zijn dusdanig veel mogelijkheden aanwezig, dat deze op uw persoonlijke situatie moeten worden toegespitst.

Meer voordeel met professionele hulp Als u uw nalatenschap goed wilt regelen, dan kunt u het beste contact opnemen met een notaris, fiscalist, accountant of een financieel/juridisch adviseur. Er zijn voor uw persoonlijke situatie meer mogelijkheden dan hier beschreven kunnen worden. Een verstandige beslissing in de ene situatie kan verkeerd uitpakken in de andere. Specialisten helpen u graag met het kiezen voor die manier van nalaten waar u zich het beste bij voelt. En die het voordeligste is voor u én voor het Goede Doel. Veel Goede Doelen hebben een eigen notaris of afspraken met notariskantoren. Zij zijn erbij gebaat dat uw nalatenschap op de goede wijze wordt afgehandeld. En dat is met de recente wijziging van de Successiewet die Goede Doelen uitsluit van successierecht, nog effectiever. U weet dat als u geld of bepaalde goederen aan een Goed Doel wilt nalaten u daarvoor een testament moet opmaken. Daarvoor moet u naar de notaris. Voor algemene informatie kunt u bellen met de Notaristelefoon, 0900 - 346 93 93. Het internetadres is: www.notaris.nl.



Tips bij het opmaken van een testament en een correcte afhandeling van uw wensen na overlijden Het opmaken van een testament kan voor u een ingewikkeld proces zijn en is zeker geen alledaagse bezigheid. U moet daarvoor naar de notaris en wordt daar geconfronteerd met vaak lastige juridische taal. Bovendien moet u tal van vragen kunnen beantwoorden voordat een testament gemaakt kan worden.

Veel Goede Doelen kunnen u hulp bieden bij het maken van een testament; een verkennend gesprek is daartoe een eerste goede stap. Ook kunt u gebruik maken van het aanbod op www. nalaten.nl waar u onder de knop Mijn erfenis goed geregeld uw erfenis digitaal kunt voorbereiden. Heeft u geen internet, vraag dan de brochure aan op 0900 - 2 100 200. Om u alvast op weg te helpen, hebben we een lijst met tips opgesteld. Deze lijst biedt u handvatten voor het opstellen van het testament. • Maak een testament op. Alleen door het opmaken van een testament kunt u ervoor zorgen dat uw wensen na uw overlijden worden uitgevoerd. Bovendien voorkomt u mogelijke vervelende situaties. Wat u wilt, kan maar beter duidelijk zijn voor uw nabestaanden. • Maak een overzicht van al uw bezittingen, bijvoorbeeld: • Bankrekeningen • Vervoermiddelen • Effectenrekeningen • Juwelen • Kunstvoorwerpen • Spaartegoeden • Kostbare apparatuur • Safeloket • Vastgoed • Denk goed na over wie u wilt opnemen in uw testament. Door het opmaken van een testament kunt u zelf bepalen wie u wat wilt nalaten. Vermeld van de betreffende personen de volledige naam, de adresgegevens, de geboortedatum en geboorteplaats, bijvoorbeeld: • Familie • Vrienden • Vereniging • Goed Doel

3 Let op: als u geen testament opmaakt treedt het wettelijk erfrecht in werking.



• Bedenk wie u wat wenst na te laten. Nadat u een overzicht heeft gemaakt van alle bezittingen en schulden en van de mensen die u wat wenst na te laten, kunt u vastleggen wie u wat wilt nalaten. Als u het moeilijk vindt om dit te bepalen, overlegt u dan eens met een vertrouwenspersoon. Ook kunt u overwegen een fonds op te richten bijvoorbeeld voor de studiekosten van uw (klein) kinderen. • Noteer welke zaken er verder na uw overlijden moeten worden afgehandeld. U heeft vast een abonnement op een dagblad of tijdschrift. Of bent u donateur van een goed doel, of lid van een vereniging. En misschien heeft u wel een huisdier. In een aparte instructie aan de executeur kunt u vastleggen hoe hiermee om moet worden gegaan. Noteer bijvoorbeeld welke abonnementen moeten worden opgezegd en waar het huisdier naartoe gaat. Het is prettig voor uw nabestaanden als zij weten wat geregeld moet worden en hoe u wenst dat dit geregeld wordt. • Bepaal uw uitvaart. Het is voor mensen belangrijk om aan de laatste wens van een naaste te kunnen voldoen. Vandaar dat wij u adviseren om te noteren hoe u de uitvaart geregeld zou willen hebben. U kunt bijvoorbeeld de locatie en de muziek bepalen, maar ook of u wilt dat dit in grote of kleine kring plaatsvindt. • Schakel een familielid of vriend(in) in. Het opmaken van een testament kan moeilijk zijn. Daarom is het inschakelen van een familielid of een vertrouwenspersoon soms een goede oplossing. Met deze persoon kunt u alles bespreken en hij/zij kan u ook helpen bepaalde zaken uit te zoeken. Of stelt u uw vragen aan de medewerkers van de Campagne Nalaten. Zij zijn deskundig en kunnen u kosteloos adviseren. Maar u kunt natuurlijk ook de notaris vragen om u te helpen. • Wijs een executeur aan. De executeur is degene die door u wordt aangewezen om de nalatenschap af te wikkelen. Dit kan bijvoorbeeld een familielid zijn, of een goede vriend(in). Dit doet u uiteraard in overleg met die persoon. U kunt het ook aan de notaris overlaten. • Iedereen kan de wereld iets goeds nalaten Hebt u er wel eens over gedacht om een goed doel in uw testament op te nemen? In deze brochure wordt daar uitgebreid over geschreven. Neemt u eventueel contact op met het Goede Doel van uw keuze om dat nader te bespreken. Zij kunnen u uiteraard helpen om te beslissen wat en hoe u aan een goed doel wenst na te laten. • Ga naar de notaris! Als u alle gegevens op een rij heeft, raden wij u aan naar de notaris te gaan. U bent nu goed voorbereid en kunt een interessant gesprek voeren. Hij helpt u verder met de laatste details. U kunt uiteindelijk gerust zijn dat alles is geregeld en dat uw dierbaren goed achterblijven. Dat willen we toch allemaal?



Deze campagne wordt mogelijk gemaakt door:

Alzheimer Nederland Postbus183 3980 CD Bunnik T 030 - 659 69 00 [email protected]

Amnesty International Postbus 1968 1000 BZ Amsterdam T 020 - 626 44 36 [email protected]

Astma Fonds Postbus 5 3830 AA Leusden T 033 - 434 12 12 [email protected]

Hersenstichting Nederland Postbus191 2501 CD Den Haag T 070 - 360 48 16 [email protected]

Jantje Beton Postbus 85233 2508 AE Utrecht T 030 - 242 72 52 [email protected]

KNCV Tuberculosefonds Postbus 146 2501 CC Den Haag T 070 - 416 72 22 [email protected]

Nationaal Fonds Ouderenhulp Postbus 11 3980 CA Bunnik T 030 - 656 60 44 [email protected]

Nationale Vereniging de Zonnebloem Postbus 2100 4800 CC Breda T 076 - 564 63 80 [email protected]

Natuurmonumenten Postbus 9955 1243 ZS ‘s-Graveland T 035 - 655 99 40 [email protected]

Reumafonds Postbus 59091 1040 KB Amsterdam T 020 - 589 64 35 [email protected]

Revalidatie Fonds J.F. Kennedylaan 101 3981 GB Bunnik T 030 - 657 20 22 [email protected]

Stichting MS Research Postbus 200 2250 AE Voorschoten T 071 - 560 05 00 [email protected]

Vereniging Humanitas Postbus 71 1000 AB Amsterdam T 020 - 532 11 00 [email protected]

Vereniging VluchtelingenWerk Nederland Vogelbescherming Nederland Postbus 2894 Postbus 925 1000 CW Amsterdam 3700 AX Zeist T 020 - 346 72 04 T 030 - 693 77 10 [email protected] [email protected]

10

Diabetes Fonds Stationsplein 139 3818 LE Amersfoort T 033 - 422 65 20 [email protected]

Fonds Psychische Gezondheid Postbus 5103 3502 JC Utrecht T 030 - 297 11 97 [email protected]

Fonds Slachtofferhulp Groot Hertoginnelaan 37 2517 EB Den Haag T 070 - 363 59 36 [email protected]

KWF Kankerbestrijding Postbus 75508 1070 AM Amsterdam T 020 - 570 05 87 [email protected]

Liliane Fonds Havensingel 26 5211 TX Den Bosch T 073 - 518 94 20 [email protected]

Maag Lever Darm Stichting Postbus 430 3430 AK Nieuwegein T 030 - 605 58 81 [email protected]

Nederlandse Hartstichting Postbus 300 2501 CH Den Haag T 070 - 315 55 52 [email protected]

Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind Van Miereveldstraat 9 1071 DW Amsterdam T 020 - 679 12 00 [email protected]

Nierstichting Nederland Postbus 2020 1400 DA Bussum T 035 - 697 80 00 [email protected]

Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Postbus 19750 1000 GT Amsterdam T 020 - 520 61 30 [email protected]

Stichting Stop Aids Now! Keizersgracht 390 1016 GB Amsterdam T 020 - 528 78 28 [email protected]

Vereniging Bartiméus Sonneheerdt Postbus 60 3940 AB Doorn T 0343 - 52 68 52 [email protected]

Wereld Natuur Fonds Driebergseweg 10 3708 JB Zeist T 030 - 693 73 67 [email protected]

WereldOuders Pr. Bernhardstraat 2 1211 GK Hilversum T 035 - 626 45 78 [email protected]

11

Handige telefoonnummers en websites Notarissen Notarissen bij u in de buurt vindt u op www.nalaten.nl Notaristelefoon 0900 - 346 9393 (¤ 0,25 per minuut) Belastingtelefoon 0800 - 0543 (gratis) www.belastingdienst.nl VFI branche organisatie van Goede Doelen 020 - 422 99 77 www.vfi.nl Goede Doelen Gids Voor informatie over schenkingen bij leven verwijzen we u naar de Goede Doelen Gids. De Goede Doelen Gids 2006 is verkrijgbaar bij uw notaris of in de boekhandel (ISBN 90 75458 290). U kunt de gids ook bestellen via www.bol.com. Campagne Nalaten 0900 - 2 100 200 [email protected] www.nalaten.nl