Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen bij jij kinderen Weet wat ik zie? “Weet jij wat ik zie?” Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011

Even voorstellen

Marieke Steendam

ergotherapeut VVB-team Koninklijke Visio Leiden Auteur boek: “Weet jij wat ik zie?” Uitgave Visio 2007

Programma workshop

-

Uitleg over CVI Kenmerken van CVI Herkennen van CVI Behandeling/begeleiding

- Casus M.

Wat is CVI?

Cerebral Visual Impairment Cerebrale Visuele Stoornissen

Andere termen: -Hersenblind -Corticale Visuele Stoornissen -Cerebrale Visuele Inperkingen

Definitie CVI Cerebrale Visuele stoornissen

Uitsluitingsdefinitie “ Als de beperkingen in het visuele functioneren van het kind niet te verklaren zijn vanuit een oogaandoening of overige beperkingen, dan wordt gesproken van CVI. Hierbij is met name het kijkgedrag een belangrijke factor.” (Steendam 2007)

Schema visuele zenuwbanen 1.2 boek

Verwerking in de hersenen

Primaire visuele zenuwbanen - bewust Secundaire visuele zenuwbanen - onbewust Verwerken om te integreren: • dorsale stroom • ventrale stroom

Oorzaken van CVI bij kinderen

Hersenbeschadiging door: -Aanlegstoornis door syndroom -Problemen tijdens zwangerschap -Zuurstofgebrek rondom geboorte -Epilepsie -Infectie -Trauma -Hydrocephalus (hoge druk op hersenen na problemen met afvoer vocht in hersenen)

Meervoudige beperkingen en CVI

CVI komt veel voor bij kinderen die ook andere aandoeningen hebben: -Cerebrale parese •

Let vooral op PVL* in medische geschiedenis

-Epilepsie -Verstandelijke beperkingen -Gehoorstoornissen -Sensorische integratieproblemen *PVL=periventriculaire leucomalacie

Diagnose CVI stellen

?

Diagnose CVI

CVI moet worden vastgesteld door een multidisciplinair team, waarbij het gaat om een optelsom van factoren

Diagnose stellen

Neurologische gegevens, scans Anamnese, medisch Intake/Vragenlijst ouders/begeleiders Onderzoek oogarts Traject Koninklijke Visio: •

Visueel Functie Onderzoek (orthoptist)

•

Observatie door ergotherapeut/ambulant begeleider

•

Observatie of onderzoek door (neuro)gedragswetenschapper

CVI is een paraplu- of containerdiagnose

Veel variatie in uitingsvormen, ernst en duidelijkheid van kenmerken Visueel CVI-profiel geeft inzicht in dit kind op dit moment

Casus M. videobeelden

M. leeftijd 9 jaar in 2008 Ernstige Cerebrale Parese, quadriplegie Epilepsie Verstandelijk ernstig beperkt Tactiel overgevoelig mn. gezicht en handen  Blind  Eerste 9 jaar in Polen gewoond, dagopvang alleen gericht op verzorging, niet ontwikkeling     

29 mei 2011

29 mei 2011

Kenmerken van CVI

Kijkgedrag Zien en handelen dorsale stroom Herkennen en oriënteren ventrale stroom

Kijkgedrag

- Wisselvallig visueel functioneren - Weinig visuele nieuwsgierigheid, kijken is niet vanzelfsprekend - Kijken is vermoeiend - Langdurig naar lichtbronnen kijkend of lichtschuwheid - De ontwikkeling van de visuele vaardigheden - Vertrouwdheid geeft beter kijkgedrag - Verkorten van kijkafstand - Wegkijken van drukke informatie

Zien en handelen

-Crowding: complexe visuele situaties overzien



Zien en handelen

-Crowding: complexe visuele situaties overzien -Beweging zien -Visuomotorische taken -Plaats bepalen in de ruimte

Herkennen en oriënteren

- Kleuren zien - Figuur-achtergrondrelaties onderscheiden - Herkennen

Herkennen en oriënteren



- Kleuren zien - Figuur-achtergrondrelaties onderscheiden - Herkennen - Gezichten, mimiek en lichaamstaal herkennen - Routes en oriëntatiepunten herkennen en onthouden - Lezen en rekenen

Invloed overige hersengebieden

Mentale snelheid Sensorische integratie Emoties Geheugen Taal Motoriek Ontwikkelingsniveau Alertheid Filtering Oogsturing bewust en onbewust

Prognose

- Verbetering door - Ontwikkeling - Therapie - Compensatie- strategieën - Tot het niveau van……?

Opdracht nav. video

 Ga in groepjes van 3 of 4 mensen samen zitten en overleg welke kenmerken jullie herkennen in dit stukje video?  Gebruik de CVI profiel-lijst

Wanneer moet je vragen gaan stellen of er sprake is van CVI?

 Als de beperkingen in het visuele functioneren van het kind niet te verklaren zijn vanuit een oogaandoening of overige beperkingen , dus andersom: door visus los gekoppeld te zien van de andere beperkingen. 

Ezelsbruggetjes hierbij: -

Neem in gedachten hoe sterk baby's van een paar dagen oud al visueel zijn ingesteld

-

Bekijk de “onlogica” in de ontwikkeling van een kind vanuit een visueel perspectief

Behandeling van CVI

 Deze is gebaseerd op een goede en uitgebreide onderzoeksperiode met tot slot een Visueel CVI–profiel als basis, naast het multidisciplinaire profiel dat de overige mogelijkheden en beperkingen van dit kind beschrijft.

Behandeling/begeleiding

1. Uitleg 2. Therapie 3. Compensatie strategieën

1. Uitleg

 Aan omgeving  Regelmatig herhaling van uitleg: - Nieuwe mensen rondom kind - Kind ontwikkelt zich

2.Therapie heeft een 3D aanpak

2.Therapie heeft een 3D aanpak

 Meer visuele vaardigheden leren, normale visuele ontwikkeling volgen  Verlengen van: 

tijdsduur van fixatie, andere vaardigheden



tijdsduur van functionele visuele activiteiten

 Verbreden van het scala aan activiteiten, materialen waar het kind op reageert

2. Therapie

- Gericht op kijkgedrag - Gericht op ontwikkeling van visuele perceptie - Praktische vaardigheden oefenen in zo gunstig mogelijke omstandigheden

- Begeleiding door Koninklijke Visio - Dagelijks kort oefenen en inpassen door directe omgeving

3. Compensatie strategieën

Observeer hoe het kind functioneert op dit moment Weet wat moeilijk is voor dit kind Wat is het doel van de activiteit: is het kijken het doel of wil je dat het kind iets anders leert

3. Compensatie strategieën

Er zijn héél véél compensatie strategieën - Voor alle visueel beperkte kinderen geldt: -

Verlichting, contrast, kleur, vergroting

- Deze zijn altijd op maat gesneden voor dit kind in deze situatie

opdracht

 Geef suggesties voor andere activiteiten die de visuele mogelijkheden van M. kunnen stimuleren.  Geef aan of dit - Een-op-een situatie - Activiteit die hij alleen kan doen - Activiteit met de hele groep  Kies voor elke situatie minimaal 1 activiteit en leg uit wat er gebeurt.

Wat kun je altijd doen?

Versimpelen

- van de (visuele) prikkels - van de omgeving

Tempo aanpassen Structuur en voorspelbaarheid

-

Visuele activiteiten als kind visueel alert is

•

Vertrouwde prikkels gebruiken (of juist nieuwsgierigheid prikkelen)

•

Eén zintuig tegelijk aanspreken (of ondersteunen met een ander zintuig als gehoor of tast)

Probeer te weten te komen wát dit kind ziet en hóe dit kind het ziet!

WEET JIJ WAT IK ZIE?

Vragen?

Vragen?