CARNIVOREN & CO Inleiding en aanvulling op de educatieve rondleiding - 3e graad Basis Onderwijs -
Handel Vroeger werd veel handel gedreven met wilde dieren. Zo raakten nogal wat diersoorten met uitsterven bedreigd. Daarom werd in 1973 de organisatie CITES opgericht, met de bedoeling meer controle te krijgen over bedreigde dierenen plantensoorten. Ze verdeelden alle diersoorten in categorieën van ‘heel erg’ tot ‘niet’ bedreigd. Per categorie wordt de handel en het houden van deze dieren gecontroleerd en in wetten vastgelegd.
Geen dierenkunstjes
Wat is EAZA? Veel dierentuinen sluiten zich nu aan bij de Europese vereniging EAZA. Zo kunnen ze kennis en ervaring uitwisselen, afspraken maken over het kweken van soorten, dieren een goede plek bezorgen en wetenschappelijk onderzoek verrichten om de natuur te behouden en bedreigde soorten te helpen overleven. EAZA-dierentuinen ruilen en kopen ook dieren bij elkaar. Zo komen de olifanten van Bellewaerde uit een EAZA-dierentuin. Om als zoo lid te worden moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen: geen handel drijven, dieren verzorgen volgens EAZA-normen, meewerken aan kweekprogramma’s, ijveren voor het behoud van de natuur en het publiek informatie en educatie aanbieden. Dierentuinen doen veel moeite om het publiek te informeren. Immers, hoe meer je leert over dieren, hoe beter tot je doordringt dat elke soort bijzonder is. Bovendien wordt steeds meer tralies vervangen door een natuurlijker omgeving. Daardoor voelen we ons meer betrokken bij zoo-dieren en hun wilde soortgenoten. En dat creëert op zijn beurt dan weer meer engagement om natuur en dier te geven waar ze recht op hebben.
2 van 13
Ook in dierentuinen werd vroeger minder nagedacht over het kweken, houden en tentoonstellen van dieren. Dierentuinen waren er in de eerste plaats om het publiek te amuseren met beesten en hun kunstjes. Nu is dat wel anders. Geen kunstjes meer! Een van de voornaamste taken van de dierentuin nu is actief helpen om de natuur te beschermen.
DE CARNIVOREN Altijd warm
Eerst koek Zowat alle zoogdieren brengen hun kleintjes levend ter wereld. Dus niet in een ei. Behalve bij snaveldieren en buideldieren, ontwikkelen de kleintjes van zoogdieren zich in de baarmoeder. De moederkoek (placenta) van de baarmoeder geeft voedsel en zuurstof en voert afvalstoffen af. Als ze voldoende gegroeid zijn om in de buitenwereld te overleven, worden ze geboren. En dan... gaan ze meteen zogen.
Succesverhaal! Carnivoren of vleeseters, de roofdieren waartoe katten, honden en beren behoren, vormen vandaag de dag een enorme groep. Ze bestaan lang niet meer uit alleen maar echte vleeseters. Vele onder hen zijn in de loop van de evolutie omnivoor geworden en eentje - de reuzenpanda zelfs vegetariër. Door hun gebit hebben ze zich weten aan te passen aan het meest uiteenlopende voedsel.
Onder de vleeseters vind je katachtigen, hondachtigen, beren, wasberen, mangoesten, civetkatten en hyena’s
Het echte verschil tussen een carnivoor en een herbivoor (planteneter) zit hem in de lengte van het darmstelsel. Dat is bij vleeseters veel korter dan bij planteneters.
Dan melk Zoogdieren, de naam zegt het zelf, zogen hun jongen tot die zelfstandig kunnen eten. De jongen ‘weten’ vanaf de geboorte instinctief dat ze bij hun moeder aan de borst melk krijgen.
Het bestek van de
vleeseter
r wordt en scherp. Daa t oo gr , ng la scheurd. Hoektanden: aan stukken ge en od do ge herp en de prooi mee er maar toch sc ed br en r ne ei knippen Knipkiezen: kl kleine porties in l se ed vo mdat de hoekig: kunnen kan worden. O t ik sl ge in el is de zodat het sn oeten maken, m n ge in eg w kiezen knipbe onderkaak. breder dan de ts ie k aa nk ve bo kt worden gebrui maar scherp: n ei kl : en nd Voorta en. tten af te schrap om vlees van bo
Creatief Bij de zoogdieren vind je vleeseters (carnivoren), planteneters en alleseters. De meeste carnivoren zien minder goed dan apen en mensen, maar hebben wel een scherp gehoor en een fantastisch reukvermogen. Jammer voor de prooidieren... Bovendien zijn de hersenen van vleeseters vooraan groter dan bij andere gewervelde dieren. Dat verklaart waarom ze makkelijker in staat zijn om zich aan gevarieerde omstandigheden aan te passen en creatiever zijn in het overleven.
3 van 13
Binnen de soort van de gewervelde dieren heb je warmbloedige en koudbloedige diersoorten. Bij die warmbloedige vind je de zoogdieren. Zoogdieren hebben zich ongeveer 225 miljoen jaar geleden, op het einde van de tijd van de dinosauriërs, ontwikkeld. Ze hebben een pels die hen warm houdt. Als je warmbloedig bent, moet je immers zelf ervoor zorgen dat je lichaam warm blijft van binnen. Je kan niet als een krokodil je botten warmen in de zon.
DE KATACHTIGEN
Ogen Ze zien zowel overdag als ‘s nachts heel goed. Overdag kijken ze in kleur, ‘s nachts in zwart-wit. De ogen staan naar voren om goed afstanden in te schatten. Leeuwen en tijgers hebben ronde pupillen en geen ovale zoals een kat.
Oren Met hun beweeglijke oren horen ze feilloos de kleinste diertjes door het gras kruipen.
Neus Katachtigen ruiken niet enkel met hun neus maar ook met het ‘orgaan van Jacobson’. Dat zit in hun gehemelte. Met dat orgaan kunnen ze geuren proeven!
Staart Bij katachtigen merk je aan de staart in wat voor stemming ze zijn. Een boze leeuw zwaait hard met z’n staart heen en weer, een tevreden leeuw zachtjes. De staart dient om bij het springen het evenwicht te houden. En om vervelende insecten weg te jagen natuurlijk.
Poot Zoals een kat kunnen alle katachtigen, behalve de jachtluipaard, de klauwen van hun poten intrekken (A) en uittrekken (B). Makkelijk. Ze lopen met de klauwen ingetrokken. Zo blijven ze niet overal met hun poten aan haperen, de nagels slijten niet zo snel en ze doen er zichzelf en hun familie geen pijn mee. Gewoon op het juiste moment uittrekken.
Snorharen De snorharen helpen hen nauwkeurig de ruimte rondom hun lichaam en kop in te schatten.
4 van 13
Aan tafel ! Als ze honger hebben, jagen ze op een prooidier. Met een krachtige beet klemmen ze de luchtpijp van de prooi dicht. De hoektanden maken het werk af. Met hun knipkiezen en ijzersterke kauwspieren verscheuren ze de buit.
Atletisch
soepel, lenig en Katachtigen zijn korte afstanden kunnen heel snel lopen.
Geurtje
n, onder de hoofd en wange or vo op es rtj ie eigen parfum Met hun kl scheiden ze hun n, ne te de en ss uitwerpselen. staart en tu k in hun urine en oo zit tje ur ge e ! Hier ben ik af. Hetzelfd ingers wegblijven dr in : t ep ro tje En dat geur de baas ! aan zijn s graag kopjes ui th es po n ee (daarom geeft baasje)
Kussentjes De dikke eeltkusse ntjes aan hun pote n zorgen d ervoor d e onderkant van zeer zac ht en still at katac htigen zic etje eens naa h r die sch s voortbewegen. a K ttige eelt kat. Prec kussentje ijk maar ies hetze lfde, maa s van ee r dan een n Techniek stuk klein er. Onontbe erlij goede te k bij de jacht is een chniek. E rva zijn leven snoodzak ring en talent elijk. Gee is geen e n prooi ten !
KONING VAN DE JUNGLE Manen Een volwassen mannelijke leeuw herken je aan zijn manen. Jonge mannetjes hebben gele manen. Bij een oudere leeuw worden ze donkerder.
Gewicht Een leeuw is groter en weegt zwaarder dan een leeuwin. Hij kan wel 250 kilo wegen, een leeuwin 180 kilo.
Savanne Leeuwen leven op de savanne in Afrika: een grote grasvlakte met hier en daar een boom, wat struikjes, rotsen en een paar waterbronnen. Eén derde van Afrika bestaat uit savanne. Dat is 10 miljoen vierkante kilometer: een gebied 375 keer groter dan België.
Bedreigde koning ? De leeuw is nog net geen bedreigde diersoort. Zowat alle leeuwen, ongeveer 50.000, leven in Afrika. In India lopen er nog zo’n 300 rond in een reservaat. De Afrikaanse leeuw is groter dan zijn Indische soortgenoot en heeft langere manen.
Lui Ze rusten 16 tot 20 uur per dag. Typisch voor carnivoren. Om vlees te verteren is meer tijd en energie nodig. Bovendien is jagen in de snikhete zon erg vermoeiend. Dus wachten ze meestal tot zonsondergang.
Brul !!! Van alle katachtigen brult de leeuw het hardst. Een leeuwenbrul kun je tot 9 kilometer verder horen. Jonge leeuwtjes brullen pas als ze 1 jaar zijn.
Troep De leeuw is de enige katachtige die in groep leeft. Zo’n groep leeuwen noemen we een troep. De grootte ervan kan verschillen. Soms bestaat die uit wel 20 of 30 leeuwen: allemaal vrouwtjes met 2 tot 4 mannetjes.
Honger Leeuwen eten wel 5 kilo vlees per dag: gazellen, wrattenzwijnen, antilopen, buffels, zebra’s, giraffes...
De grootste vijand van de leeuw is de mens. Mensen bouwen steden en leggen wegen aan op plaatsen waar leeuwen jagen. Daarom leven er tegenwoordig alleen nog maar leeuwen in reservaten of natuurparken. Maar 5000 jaar geleden vond je er nog in Europa, Azië en het koude Alaska. De meeste werden echter gedood voor het vlees en de pels. De dikke vacht was een dankbaar kledingstuk als je in een grot woonde. De laatste Europese leeuwen stierven 2000 jaar geleden in Griekenland.
Skelet Het skelet van een leeuw kan tot 4 meter lang zijn, inclusief de staart.
Oud of jong? In het wild worden ze ongeveer 17 jaar oud. In de dierentuin wel 30 jaar!
Lievelingseten? Ingewanden. In de darmen zitten de vitaminerijke grassen die hun prooi heeft gegeten die hun prooi heeft gegeten.
Avontuurlijk ? Leeuwen houden echt niet van water en klimmen zelden in bomen.
5 van 13
Achter een hek
Wat leeuwen doen? Wat leeuwinnen doen?
Zorgen voor nageslacht door de leeuwinnen zwanger te maken. Daar zijn ze heel goed in. Als ze verliefd worden, doen ze het wel 60 keer in een paar dagen tijd.
Jagen. Ze zijn lichter, soepeler en sneller dan leeuwen. Ze halen op korte afstand tot 60 kilometer per uur. Niet mis, maar een gazelle haalt op lange afstand 80 kilometer. Daarom jagen ze vaak samen. Voor elk soort prooidier hebben ze een eigen strategie. En elke leeuwin heeft daarbij haar taak: achtervolgen, in het nauw drijven of aanvallen... Als ze met de prooi thuiskomen, gaan eerst de heren aan tafel. Daarna mogen de leeuwinnen en pas dan eten de welpen de restjes. Alleen de sterkste en gezondste welpjes overleven deze strenge hiërarchie. De helft sterft voor ze volwassen kunnen worden.
Vechten om het leiderschap of om enkele jaren in een troep te mogen blijven. Een verjaagde leeuw zwerft rond op zoek naar een nieuwe troep. Daar lukt het hem misschien om de leiding te krijgen of een plekje in de hiërarchie te verwerven. Oudere leeuwen overleven niet lang alleen.
Opvoeden. Ze geven de welpjes eten, leren hen jagen en beschermen hen tegen gevaren. Soms is dat gevaar een nieuwe leider van de troep. Als die ruikt dat de welpen niet van hem zijn, durft hij het hele nest te doden. Om dan met de moederleeuw ‘zijn’ nageslacht te maken.
Babysitten. Ze jagen niet omdat de kuddes hen met die manen al in de verte opmerken. Echt? Oké... terwijl de leeuwinnen jagen, houden zij in elk geval de hyena’s uit de buurt van de welpjes.
De troep organiseren. De dominante leeuwinnen bepalen de hiërarchie in de troep: strak of veeleer democratisch. Zij bepalen ook hoeveel mannetjes ze tolereren. Veel hyena’s in de buurt? Meerdere mannetjes! Weinig prooidieren te vinden? Dan is 1 mannetje voldoende. De honger van een leeuw stillen is lastig, hoor! Ze kunnen wel 40 kilo eten naar binnen schrokken.
Het territorium beschermen. Door geuren en krabsporen achter te laten op boomstammen, stenen, struiken... Tot hier en niet verder! Na zonsondergang brullen ze nog een beetje om eventuele overtreders te waarschuwen.
Figaro, de koning van Bellewaerde. Hij is het enige mannetje van de troep. Hij heeft 4 vrouwtjes.
Voor de troep zorgen. Als 1 grote familie van zussen, tantes, oma’s en nichtjes blijven ze samen tot de dood hen scheidt. Oude en zieke leeuwinnen worden door hun troepleden verzorgd.
Een van de 4 leeuwinnen van Bellewaerde
6 van 13
De troep beschermen tegen aanvallers en vijanden. Door hun manen en vakkundig gebrul lijken ze groter en sterker dan ze zijn.
DE SUPERKAT Verstoten
Menseneter
Een echte Aziaat Tijgers leven in Azië. Vroeger kwamen ze in bijna alle beboste streken voor. Van de mangrovebossen aan de tropische kusten tot ver in de naaldwouden van Siberië. En van oostelijk Turkije tot het eiland Bali. Nu komen tijgers eigenlijk alleen nog maar voor in de beschermde reservaten van India en Zuidoost-Azië. Dit is de Bengaalse mannetjestijger van Bellewaerde. Hij leeft samen met 4 tijgerinnen.
Als een zieke of oude tijger geen gewone prooi kan bemachtigen, valt hij uit wanhoop wel eens een mens aan. In India worden per jaar zo’n 40 mensen gedood door tijgers. Als een tijger eenmaal merkt hoe makkelijk hij een ongewapende mens kan pakken, maakt hij er misschien een gewoonte van. Vroeger werd korte metten gemaakt met die ‘menseneters’. Nu probeert men die gevaarlijke tijgers te verhuizen naar reservaten. Of men leert hen om van mensen af te blijven door poppen met schrikdraad in tijgergebieden te zetten. Daarnaast worden de mensen beter voorgelicht. Ze kunnen bijvoorbeeld in riskante gebieden een masker op het achterhoofd dragen. Dan durft de tijger niet naderen omdat hij zich bekeken voelt.
Profijt Die reservaten zijn een goeie zaak voor de lokale bevolking. Vanuit de hele wereld komen toeristen de tijgers bewonderen. Die brengen aardig wat geld in het laatje. En dankzij de begroeiing in de natuurgebieden zijn er minder overstromingen. De Bengaalse tijgerinnen van Bellewaerde hebben het echt naar hun zin in bad.
Prooi Tijgers vangen het liefst grote prooien zoals een hert of een zwijn. Om er enkele dagen ongestoord van te kunnen smullen, slepen ze hun zware prooi naar een veilige plek. Soms zelfs in een boom. Om haar kroost te onderhouden moet een tijgerin toch eens in de week een flinke vangst doen. Als er weinig prooidieren zijn, kan het territorium van een tijger in Rusland wel tot 1.000 vierkante kilometer groot zijn! Da’s onze hele Belgische kuststrook lang, 15 kilometer de polders in.
Een bosbeest Tijgers hebben bos nodig. Door hun manier van jagen. Tijgers zijn sluipmoordenaars. Achter bomen of struiken wachten ze af. Meestal ‘s nachts. Voetje voor voetje sluipen ze dichterbij. Tot op minder dan 20 meter van hun prooi. Dan schieten ze er in één sprong op af. Dat lukt 1 keer op de 20.
7 van 13
Landen als India, China, Indonesië, Bangladesh en Vietnam behoren tot de dichtst bevolkte gebieden ter wereld. Om al die mensen te voeden zijn nu heel veel akkers waar vroeger bos stond. Ook wordt veel bos gekapt om tropisch hardhout te kunnen verkopen aan westerse landen. Door het verdwijnen van die bossen verliest de tijger niet alleen zijn leefgebied maar ook zijn prooidieren. Door honger gedreven, trekken ze de bewoonde wereld in. Maar als ze daar een rund of een mens aanvallen, neemt de woedende bevolking wraak.
Tijger vroeger en nu Dakloos Vroeger stond op tijgers jagen stoer. De vroegere leiders van India slachtten ze bij duizenden af om te bewijzen hoe machtig ze waren. Later namen de Britse overheersers die slechte gewoonte over. Uitgerust met geweren, olifanten en inlandse jagers kon zelfs een onhandige Brit met een partij tijgertapijten terug naar huis. Intussen is jagen op tijgers verboden. Maar in het geniep wordt er nog vaak gestroopt.
Tijgerpil
De tijger heeft een zeer soepele rug. Door die te buigen kan hij zijn achterpoten tot ver voor zijn voorpoten brengen. Zo kan hij supersnel sprinten en atletische sprongen maken van wel 6 meter ver.
Ogen Om de afstand tot een prooi in te schatten draaien tijgers beide ogen naar voren. Maar om beweging aan de zijkanten op te merken, schuiven ze beide ogen naar achteren. Doe dat maar eens na!
Niet tuk op mensen Een tijgerin met jongen kan erg gevaarlijk zijn als je in de buurt komt. Maar normaal jagen tijgers niet op mensen. Ze zien ons veeleer als iets bedreigends en zullen ons zoveel mogelijk uit de weg gaan.
Een eeuw geleden Rond 1900 heersten er nog 100.000 tijgers over de bossen van Azië. In 1972 waren dat er nog maar 2.000. Nu zijn het er toch alweer een kleine 5.000. Meer dan de helft daarvan leeft in India. De meest voorkomende is de Bengaalse tijger. Ze leven in India, Bangladesh, Bhutan, China, Myanmar (Birma) en Nepal.
De reservaten India heeft 23 tijgerreservaten. De allergrootste groep tijgers leeft in het Sundarbanmangrovewoud. In dit kustgebied op de grens van India en Bangladesh komen maar liefst 500 tijgers voor.
Deze tijgerin brengt haar welp in veiligheid.
8 van 13
Rug
In China en Taiwan worden de botten, snorharen, ogen en hersenen van tijgers vermalen tot poeders en zalfjes waarvan wordt beweerd dat ze tegen allerlei kwalen helpen. Het geloof daarin is zo groot dat de mensen er grof geld voor over hebben. Stropers en zwarthandelaren deinzen er niet voor terug om tijgers uit de goed bewaakte reservaten te roven. Een gram gemalen tijger kan immers meer opleveren dan een gram goud!
WASBEERTJES Hand
Zorro De wasbeer is eigenlijk helemaal geen beer. Dat zie je meteen al aan zijn opvallende staart met 5 à 7 zwarte ringen. Echte beren hebben nauwelijks een staart. Verder herken je een wasbeer natuurlijk ook aan zijn zwarte Zorro-masker. Hun naam verwijst naar het ‘wassen’ van hun voedsel. Als ze iets vangen of krijgen, spoelen ze het in water. Dat is goed voor hen. Wasberen drinken niet en zo krijgen ze toch vocht binnen.
Voet
Lengte: 65 cm Staart: 25 cm Gewicht: 3 tot 9 kg Leeftijd: tot 15 jaar in een zoo, gemiddeld 3-4 jaar in het wild Land: Noord-Amerika, sinds 20 jaar ook Europa
Atleten Oorspronkelijk leefde de wasbeer alleen in Canada en de Verenigde Staten in bosachtig gebied in de nabijheid van water. De laatste 20 jaar wordt hij steeds vaker gesignaleerd in Europa. Een wasbeer maakt zijn nest meestal boven in een holle boom. Hij is een volleerd klimmer en onverschrokken zwemmer. Daar doet hij zijn voordeel mee tijdens het zoeken naar voedsel. Hij eet graag eikels, bessen, graan en fruit. Met zijn ‘handjes’ is de wasbeer een meester in het pellen van vruchten en noten. Maar we mogen niet vergeten dat hij in feite een carnivoor is. Deze rakker lust ook vogeleieren, insecten en af en toe zelfs een muis.
Adres: bossen en akkers in de buurt van water, ook in de stad (leeft makkelijk in de buurt van mensen)
9 van 13
Thuis: in bomen of holen Wakker: ‘s nachts Hobby: zoekt in tuinen en vuilnisbakken naar eten Jongen: per keer 3 à 4 Leefwijze: alleen, maar hebben ontmoetingsplaatsen waar ze samenkomen. Moeders met jongen leven in groep. Menu: vruchten, noten, granen, krabben, insecten, knaagdieren, kikkers en eieren Bioritme: winterrust (geen echte winterslaap)
Problemen: gewenst als huisdier, maar als hij groter wordt, wordt hij vaak gedumpt en naar een opvangcentrum gebracht
Hij ziet er misschien wel uit als een gemaskerd beertje, toch beschikt hij over het klimtalent van een berggeit, de grijpkracht van een aap en de zwemkunst van een vis.
Noodlot: gekweekt voor zijn pels
Kliederaars
10 van 13
Wasberen zien er schattig uit met hun wollige vacht. Sommige mensen denken dat het leuke knuffelberen zijn, maar komen er al snel achter dat ze als huisdier tegenvallen. Het zijn nachtdieren die het niet leuk vinden om overdag gezellig te doen. ‘s Nachts gaan wasberen op zoek naar eten, waarbij hun handjes goed van pas komen. Ze maken in een wip de koelkast of keukenkast open en keren met plezier de vuilnisbak om. Als je laat merken dat iets niet mag, durven ze je flink te bijten. Ze doen het liefst wat ze zelf willen!
Handige Harry’s Wasberen zien er schattig uit met hun wollige vacht. Sommige mensen denken dat het leuke knuffelberen zijn, maar komen er al snel achter dat ze als huisdier tegenvallen. Het zijn nachtdieren die het niet leuk vinden om overdag gezellig te doen. ‘s Nachts gaan wasberen op zoek naar eten, waarbij hun handjes goed van pas komen. Ze maken in een wip de koelkast of keukenkast open en keren met plezier de vuilnisbak om. Als je laat merken dat iets niet mag, durven ze je flink te bijten. Ze doen het liefst wat ze zelf willen!
KAPUCIJNAAPJES
Adres
Wij zijn vernoemd naar de kloosterorde der Kapucijnen. De tekening op onze kop doet denken aan de kap van de pij die deze monniken droegen.
Kapucijnapen leven in Latijns-Amerika : van noordelijk Argentinië tot Belize en Honduras, van zeeniveau tot op een hoogte van 2.500 meter.
Portret Lengte: 30 tot 56 cm Staart: ook 30 tot 56 cm Mannetjes: groter dan de vrouwtjes en grotere hoektanden
Afwisseling Kapucijnapen passen zich makkelijk aan hun omgeving aan en leven zowel in droge bossen als in het regenwoud, in mangroves, moerassen, rivierbossen, galerijbossen en zelfs in boomsavannes
Staart: is een grijpstaart en kan het hele lichaamsgewicht dragen Slapen: ‘s nachts Hobby’s: hangt het liefst laag in de bomen, maar komt ook vaak op de grond om voedsel te zoeken
Buddies In Zuid-Amerika worden kapucijnaapjes ingezet als buddy voor gehandicapte mensen. Ze leren voorwerpen terugvinden, eten serveren en deuren open en dicht doen.
Zwangerschap: 5 - 6 maanden Jongen: 1 of 2, worden meestal in het regenseizoen geboren, één keer om de 2 jaar Volwassen: vanaf 5 à 6 jaar Ouderdom: kan in gevangenschap 44 jaar worden Noodlot: wordt soms als huisdier gehouden, zelfs in Europa en Noord-Amerika (in Europa mag je ze tegenwoordig echt niet meer als huisdier houden.)
Menu Het liefst rijpe vruchten, bessen en insecten. Als het moet: bloemen, zaden, groene plantendelen, onrijpe vruchten, wortelen, knoppen, scheuten, schors, gom, landbouwgewassen, slakken, spinnen, eieren en jonge vogeltjes. Als ze dicht bij de kust leven: oesters en krabben.
Soms gebruiken kapucijnapen harde voorwerpen om noten open te breken.
11 van 13
Gewicht: 1,10 tot 4,30 kg
Echt te jaloers!!!
Dit gedrag verklaart de primatoloog als teleurstelling en verontwaardiging. Als de buurvrouw een druif krijgt, hebben zij daar toch ook recht op? Net als mensen vergelijken kapucijnaapjes hun beloningen met die van anderen. De hang naar rechtvaardigheid is in de loop van de evolutie wellicht ontstaan om samenwerking tussen groepsdieren te bevorderen.
Harem Kapucijnaapjes leven ofwel in kleine harems van een mannetje met 1 tot 3 vrouwtjes, ofwel in groepen van 7 tot 20 dieren met verschillende mannetjes. Dan is één mannetje de baas en mag hij zoveel hij wil met de vrouwtjes in de groep paren. Kapucijnaapjes kunnen erg agressief worden tegen aapjes van een andere groep. Toch vind je ze soms wel in groepen met doodshoofdaapjes of slingerapen.
Orgelaapje Kapucijnaapjes zijn absoluut de bekendste aapjes van Zuid-Amerika. Ze zijn de meest intelligente en leergierige onder de kleine apen. Omdat ze zich goed aanpassen en zich makkelijk laten dresseren, hadden veel orgeldraaiers vroeger een kapucijnaap die met een bakje geld ophaalde. Tegenwoordig worden de aapjes vaak gebruikt op toeristenstranden. Voor een fiks bedrag kun je met een aangeklede aap op de foto. Hun ‘baasjes’ zagen vaak de hoektanden af of geven de diertjes drugs om ze rustig te houden.
12 van 13
Kapucijnaapjes blijken verontwaardigd als ze voor hetzelfde werk minder worden beloond dan hun soortgenoten. Dat ontdekte de beroemde apenonderzoeker Frans de Waal bij 5 kapucijnapinnen. Hij zette de dieren in een kooi, van elkaar gescheiden door gaas. Toen gaf hij de apen om beurten een steentje. Als ze het steentje terug in zijn hand legden, kregen ze een schijfje komkommer. Elke aap werkte dankbaar mee. Tot de buurvrouw beloond werd met een sappige druif en de anderen gewoon met een stukje komkommer. De achtergestelde apen vonden dat echt te ver gaan. Ze gaven het steentje ofwel niet meer terug of met heel veel tegenzin. De bereidheid om aan de proef mee te werken daalde van 95 tot 60%. Toen daarna de buurvrouw zomaar een druif kreeg, zakte de bereidheid zelfs tot 20%. Sommige aapjes vonden het echt te gortig en gooiden de steentjes en de stukjes komkommer het hok uit.
Interessante sites http://nl.wikipedia.org/wiki/Leeuw_(dier) Online-encyclopedie met informatie over de leeuw. http://www.spreekbeurten.info/leeuw.html Informatie fiche over de leeuw. http://www.wnf.nl/nl/bibliotheek/?act=dierenbieb.detail&dierid=450 Informatie over leeuwen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Bengaalse_tijger Online-encyclopedie met informatie over de Bengaalse tijger. http://www.wnf.nl/nl/bibliotheek/?act=dierenbieb.detail&dierid=445 Informatie over de Bengaalse tijger. http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_wasbeer Online-encyclopedie met uitgebreide wetenschappelijke informatie over de wasbeer
De wasbeertjes van Bellewaerde komen uit opvangcentrum Stichting Aap. Dat centrum voert campagnes en acties en vangt apen, wasberen, prairiehondjes en andere uitheemse dieren op. De dieren komen uit circussen, werden Nederland binnengesmokkeld of zijn afgestaan door hun eigenaars. http://nl.wikipedia.org/wiki/kapucijnapen Online-encyclopedie met uitbreide info over de kapucijnaapjes.
http://www.bellewaerde.be/nl/scholen Site van Bellewaerde voor schoolgroepen. Hier kun je de lespakketten in kleur downloaden.
13 van 13
http://www.aap.nl
