CARNIVOREN & CO Inleiding en aanvulling op de educatieve rondleiding - 1ste graad Basis Onderwijs -
Handel Vroeger werden wilde dieren vaak gevangen. Ze werden dan verkocht. Aan circussen, dierentuinen en iedereen die zo’n dier in huis wilde. Ook stropers maakten jacht op wilde dieren: voor hun pels of tanden. Daardoor zijn er nu een heleboel wilde dieren bijna uitgestorven. Dat vonden sommige wetenschappers heel erg. Ze besloten om samen de dieren die bijna verdwenen waren te helpen. Alle dieren werden in groepjes ingedeeld. De ene diersoort bij het groepje ‘alles oké’, andere in het groepje ‘van die zijn er niet zoveel meer’ en nog andere in het groepje ‘deze zijn bijna verdwenen’. En toen konden ze wetten maken. Alle dieren uit de groep ‘bijna verdwenen’ mogen niet meer verkocht of als huisdier gehouden worden. En dat helpt.
Ook in dierentuinen ging het er vroeger anders aan toe. Dierentuinen wilden de bezoekers amuseren. Ze stopten dieren in kleine hokken achter tralies. Urenlang werden de dieren van dichtbij aangestaard. Sommige dieren deden kunstjes voor de bezoekers. Nu is dat wel anders. Geen kunstjes meer! Nu lijken de hokken van de dieren meer op hun plekjes in de natuur. Met planten, water, speeltuigen... Nu mogen de dieren zich amuseren.
Wat is EAZA? Om de natuur te helpen, hebben vele dierentuinen in Europa zich verenigd. EAZA heet die vereniging. Ze kunnen nu ervaringen delen, afspraken maken, dieren een goede plek bezorgen en onderzoeken hoe ze dieren kunnen helpen om in de natuur te overleven. EAZA-dierentuinen ruilen en lenen ook dieren bij elkaar. De olifanten van Bellewaerde bijvoorbeeld komen uit een EAZA dierentuin. Om als zoo lid van EAZA te worden, mag je geen dieren verkopen. Je moet de dieren verzorgen zoals EAZA het zegt. Je moet meewerken aan het kweken van bedreigde dieren. Je moet je inzetten voor de natuur. En je moet bezoekers en scholen informatie geven over dieren. Immers, als je er meer over leert, zie je hoe bijzonder elke soort is. En omdat dieren zich nu beter thuis voelen in de dierentuin, leer je ze vanzelf beter kennen en respecteren. En misschien wil je ze dan ook helpen?
2 van 13
Geen dierenkunstjes
DE CARNIVOREN Altijd warm Sommige dieren, zoals de krokodil, zijn koudbloedig. Die kunnen zichzelf niet warm houden. Ze moeten in de zon gaan liggen om op te warmen. De andere dieren zijn warmbloedig, zoals wij. Die houden zichzelf wel warm.
Succesverhaal!!
Alle zoogdieren zijn warmbloedig. Ze zijn 225 miljoen jaar geleden ontstaan. Op het einde van de tijd van de dinosauriërs. Ze hebben een pels die hen warm houdt. Want als ze te veel afkoelen, gaan ze dood.
Bij de zoogdieren heb je een enorm grote groep dieren die vooral vlees eten. Dat zijn de carnivoren. Vele onder hen zijn ook een beetje ‘alleseter’. Eentje - de reuzenpanda - is zelfs vegetariër (planteneter). Door de manier waarop hun tanden zijn gemaakt, kunnen carnivoren immers veel verschillende dingen eten.
De kleintjes van zoogdieren komen levend ter wereld. Dus niet in een ei. Maar eerst groeien ze in de baarmoeder in de buik. In de baarmoeder zit ook de moederkoek. Die geeft de kleintjes voedsel en zuurstof. Tot ze groter en sterker zijn geworden. Dan worden ze geboren. En dan... gaan ze meteen zogen.
Dan melk Zoogdieren, de naam zegt het zelf, zogen hun jongen tot die zelf kunnen eten. De jongen lijken meteen te weten dat ze bij hun moeder aan de borst melk krijgen.
Onder de vleeseters vind je ook katten, honden, beren, wasberen en hyena’s.
Het echte verschil tussen een carnivoor en een herbivoor (planteneter) zit hem in de lengte van het darmstelsel. Dat is bij vleeseters veel korter dan bij planteneters.
Creatief De meeste carnivoren zien minder goed dan apen en mensen, maar kunnen wel scherp horen en heel goed ruiken.
Het bestek van de
vleeseter
doden de en scherp. Ze t oo gr , ng la : De hoektanden ken. en die aan stuk en prooi en scheur r toch scherp en breder maa r ne ei kl s. ie n: rt ze Knipkie l in kleine po pen het voedse hoekig. Ze knip apen het vlees scherp. Ze schr r aa m n ei kl : Voortanden van de botten.
Hun hersenen zijn vooraan groter dan bij de meeste andere warmbloedige dieren. Dat maakt hen toch een beetje slimmer, waardoor ze beter kunnen overleven.
3 van 13
Eerst koek
DE KATACHTIGEN
Ogen Ze zien tijdens de nacht heel goed. Overdag zien ze alles in kleur en ‘s nachts alles in zwart-wit. Hun ogen staan niet op de zijkant van hun kop (zoals bij een paard) maar vooraan (zoals bij ons). Zo kunnen ze heel goed zien hoe ver iets is. Leeuwen en tijgers hebben ronde pupillen zoals wij, geen smalle zoals de kat.
Oren Ze horen zelfs de kleinste diertjes door het gras kruipen.
Neus Ze ruiken niet alleen met hun neus maar ook met hun gehemelte. Ze kunnen er geuren mee proeven!
Staart Ook bij katten merk je aan de staart in wat voor humeur ze zijn. Een boze leeuw zwaait met z’n staart hard heen en weer, een tevreden leeuw zachtjes. Als ze springen, blijven ze in evenwicht dankzij hun staart. Ze jagen er ook vervelende insecten mee weg natuurlijk.
Poot Zoals een kat kunnen ze de klauwen van hun poten intrekken (A) en uittrekken (B). Makkelijk. Ze lopen met de klauwen ingetrokken. Zo blijven ze niet overal met hun poten aan haperen, de nagels slijten niet zo snel en ze doen er zichzelf en hun familie geen pijn mee. En als ze willen krabben? Dan halen ze hun klauwen gewoon te voorschijn.
Snorharen
4 van 13
De snorharen helpen hen om te voelen hoeveel plaats ze hebben rondom hun lichaam.
Aan tafel ! Als ze een prooi vangen, bijten ze het dier keihard in de hals. Zo kan het niet meer ademen. Daarna bijten ze het dood met hun scherpe hoektanden. Met hun knipkiezen en sterke kaakspieren scheuren ze het aan stukken.
Atletisch
soepel, lenig en Katachtigen zijn korte afstanden kunnen heel snel lopen.
Geurtje
en tussen n onder de staart ge an w en d of Hetzelfde Op hun voorho gen p arfum af. ei n hu ze en id dat geurtje de tenen, sche uitwerpselen. En en e in ur n hu in geurtje zit ook ben ik de baas! wegblijven! Hier rs ge in dr in : t ep ro n g kopjes aan zij poes thuis graa n ee t ef ge m (daaro baasje)
Kussentjes
De dikke ku poten zo ssentjes aan de onderkan rgen erv oor dat t van hu stappen. n ze heel Kijk maa stil kunn r eens kussentje en naar die s van ee n schattige dan een stuk klein kat. Precies hetz elfde, ma er. ar
Techniek
Het is hee l belangri jk om goe d te ku voor roofdieren nnen jag oefenene en n van kle ins af aa . Ze als ze ge n. Want en prooi vangen, is eten! er geen
KONING VAN DE JUNGLE Manen Leeuwen herken je aan hun manen. Jonge mannetjes hebben gele manen, oudere mannetjes hebben bruine manen. Vrouwtjes hebben geen manen.
Gewicht Een leeuw is groter en zwaarder dan een leeuwin. Hij kan wel 250 kilo wegen, een leeuwin 180 kilo.
Savanne Leeuwen leven op de savanne in Afrika. De savanne is een grote grasvlakte met hier en daar een boom, wat struiken, rotsen en een paar beekjes. Eén derde deel van Afrika is savanne. Dat is 10 miljoen vierkante kilometer. Dat is een stuk land dat 375 keer groter is dan België.
Bedreigde koning ? De leeuw is bijna een bedreigde diersoort. Er zijn nog 50.000 leeuwen. Die leven bijna allemaal in Afrika. In India lopen er nog 300 rond in een reservaat. De Afrikaanse leeuw is groter dan de Indische of Aziatische leeuw en heeft langere manen.
Lui Ze rusten 16 tot 20 uur per dag. Typisch voor vleeseters. Om vlees te verteren moet je rusten. Bovendien is jagen in de snikhete zon erg vermoeiend. Dus wachten ze meestal tot de zon ondergaat.
Brul !!! Van alle katachtigen brult de leeuw het hardst. Een leeuwenbrul kun je tot 9 kilometer ver horen. Jonge leeuwtjes brullen pas als ze 1 jaar zijn.
Troep De leeuw is de enige katachtige die in een groep leeft. Zo’n groep leeuwen noemen we een troep. Er zijn kleine troepen en grote troepen van soms wel 30 leeuwen. Het zijn bijna allemaal leeuwinnen met 1 tot 4 mannetjes.
Honger
Achter een hek De grootste vijand van de leeuw is de mens. Mensen bouwen steden en wegen op plaatsen waar leeuwen jagen. Daarom leven er nu alleen nog maar leeuwen in reservaten. Maar 5.000 jaar geleden vond je er ook in Europa, Azië en het koude Alaska. De meeste werden toen gedood voor het vlees en de pels. De dikke pels was lekker warm als je in een koude grot woonde. De laatste Europese leeuwen stierven 2.000 jaar geleden.
Skelet Het skelet van een leeuw kan tot 4 meter lang zijn, staart inbegrepen.
Oud of jong? In het wild worden leeuwen ongeveer 17 jaar oud. In de dierentuin soms 30 jaar!
Lievelingseten? Ingewanden. In de darmen zitten de planten die de prooi heeft gegeten. Zo krijgt de leeuw extra vitaminen.
Avontuurlijk ? Leeuwen houden echt niet van zwemmen en klimmen zelden in bomen.
5 van 13
Leeuwen eten ongeveer 5 kilo vlees per dag: gazellen, wrattenzwijnen, antilopen, buffels, zebra’s, giraffes...
Wat leeuwen doen? Wat leeuwinnen doen? De troep beschermen tegen aanvallers en vijanden. Door hun manen en luid gebrul lijken ze groter en sterker dan ze zijn.
Zorgen dat er welpjes zijn. De leider van de troep maakt met de leeuwinnen de meeste baby-leeuwtjes. Vechten om leider te worden of om in een troep te mogen blijven. Als de leeuw het gevecht heeft verloren, wordt hij verjaagd. Hij zwerft dan rond op zoek naar een nieuwe troep. Misschien kan hij daar de baas of een vriendje van de baas worden. Oude leeuwen overleven niet lang alleen. Ze worden makkelijk ziek, kunnen niet meer jagen en gaan dan dood. Babysitten. Leeuwen jagen niet. Hun manen vallen zo erg op dat de dieren hen al van ver kunnen zien. Nu ja, terwijl de leeuwinnen jagen, houden de mannetjes de hyena’s uit de buurt van de welpjes.
Figaro, de koning van Bellewaerde. Hij is het enige mannetje van de troep. Hij heeft 4 vrouwtjes.
Opvoeden. Ze geven de welpjes eten, leren hen jagen en beschermen hen tegen gevaren. Soms is een nieuwe leider van de troep een gevaar. Als die leider ruikt dat de welpen niet van hem zijn, durft hij het hele nest te doden. Hij wil dat de moederleeuw alleen maar zijn welpjes krijgt!
De troep bij elkaar houden. De sterke leeuwinnen kunnen heel streng zijn. Zij beslissen hoeveel mannetjes in de troep mogen. Als er veel hyena’s in de buurt zijn, willen ze veel mannetjes in de troep. Maar als er weinig eten is, willen ze maar 1 mannetje. Leeuwen eten immers veel: soms wel 40 kilo in één keer.
Voor de troep zorgen. Als een grote familie van zussen, tantes, oma’s en nichtjes blijven ze hun hele leven samen. Oude en zieke leeuwinnen worden door de anderen verzorgd.
Een van de 4 leeuwinnen van Bellewaerde
6 van 13
Het gebied beschermen. Door geuren en krabsporen achter te laten op boomstammen, stenen, struiken... Andere dieren weten dan: tot hier en niet verder! Na zonsondergang brullen ze nog een beetje om te waarschuwen.
Jagen. Ze zijn lichter en sneller dan leeuwen. Als ze hard rennen, halen ze 60 kilometer per uur. Niet mis, maar een gazelle haalt 80 kilometer. Daarom jagen leeuwinnen vaak samen. Elke leeuwin heeft haar taak: achtervolgen, in een hinderlaag liggen, aanvallen... Als ze met de prooi thuiskomen, gaan eerst de mannen aan tafel. Daarna mogen de leeuwinnen eten en pas dan krijgen de welpen de restjes. Alleen sterke en gezonde welpjes kunnen genoeg eten pakken. De andere sterven omdat ze te zwak worden.
DE SUPERKAT Verstoten
Menseneter Ook een zieke of oude tijger durft een mens aan te vallen. In India worden elk jaar 40 mensen gedood door tijgers. Als een tijger merkt hoe makkelijk hij een mens kan pakken, wil hij het graag opnieuw doen. Vroeger werden die ‘menseneters’ meteen gedood. Nu verhuist men die gevaarlijke tijgers naar reservaten. En de mensen uit de dorpen leren zich beschermen tegen een aanval van een tijger. Ze dragen dan een masker achteraan op hun hoofd. Dan durft de tijger niet aanvallen. Want hij denkt dat we hem in de gaten houden!
Een echte Aziaat Vroeger zag je tijgers in bijna alle bossen van Azië. Nu zie je ze alleen nog maar in de reservaten van India en zijn buurlanden.
Prooi
Dit is de Bengaalse mannetjestijger van Bellewaerde. Hij leeft samen met 4 tijgerinnen.
Centjes Tijgers wonen nu vaak in reservaten. Toeristen vanuit de hele wereld vinden het prachtig om naar die tijgers in de reservaten te komen kijken. En dat vinden de dorpsbewoners leuk, want de toeristen betalen voor eten en drinken en een bed om in te slapen.
De Bengaalse tijgerinnen van Bellewaerde hebben het echt naar hun zin in bad.
Tijgers vangen het liefst grote prooien zoals een hert of een zwijn. Ze willen er enkele dagen van kunnen smullen zonder gestoord te worden. Daarom slepen ze hun zware prooi naar een veilige plek. Soms zelfs in een boom. Een tijgerin met welpjes moet toch 1 keer in de week een flinke vangst doen. Tijgers gaan soms heel ver eten zoeken. Soms wel 40 kilometer ver!
Een bosbeest Tijgers hebben bossen nodig om te kunnen jagen. Het zijn sluipmoordenaars. Ze wachten achter een boom of struik. Meestal ‘s nachts. Voetje voor voetje sluipen ze dichterbij. Dan schieten ze in één sprong op hun prooi af. Niet gemakkelijk. Zo’n aanval lukt maar 1 keer op de 20.
7 van 13
De Bengaalse tijger leeft in de bossen van India, China, Indonesië, Bangladesh en Vietnam. Daar wonen heel veel mensen. Om al die mensen eten te geven, moet veel voedsel op het land groeien. Als ze meer land nodig hebben, worden bomen en bossen gekapt. Door het verdwijnen van die bossen heeft de tijger geen plek meer om te leven en geen dieren meer om op te jagen. Hij krijgt grote honger en gaat op zoek naar eten in de dorpen. Als hij dan een koe of een mens aanvalt, wordt hij gedood.
Tijger vroeger en nu
Dakloos Vroeger stond het stoer om op tijgers te jagen. Intussen is jagen op tijgers verboden. Maar in het geniep worden ze nog vaak gedood: zomaar voor de lol, voor hun pels of voor hun lichaam...
Tijgerpil In China en Taiwan worden immers medicijnen gemaakt van de botten, de snorharen, de ogen en de hersenen van tijgers. De mensen ginds denken dat die tijgermedicijnen echt helpen en betalen er veel geld voor. Een grammetje gemalen tijger is duurder dan een gram goud!
Een tijger is heel lenig. Als hij loopt, kan hij zijn achterpoten tot ver voor zijn voorpoten zetten. Zo kan hij supersnel sprinten en sprongen maken van wel 6 meter ver.
Niet tuk op mensen Een tijgerin met jongen kan erg gevaarlijk zijn als je in de buurt komt. Maar normaal jagen tijgers niet op mensen. Ze zijn toch wel een beetje bang van ons.
Deze tijgerin brengt haar welp in veiligheid.
8 van 13
Rug
WASBEERTJES Hand
Zorro De wasbeer is geen echte beer. Dat zie je aan zijn opvallende staart. Echte beren hebben een superkorte staart. Je herkent een wasbeer ook aan zijn zwarte Zorromasker. Waarom hij wasbeer heet? Omdat hij zijn voedsel wast. Als wasberen iets vangen of krijgen, spoelen ze het in water. Dat is goed voor hen. Wasberen drinken niet en zo krijgen ze toch water binnen.
Voet
Atleten
Lengte: 65 cm Staart: 25 cm Gewicht: 3 tot 9 kg Leeftijd: tot 15 jaar in een zoo, gemiddeld 3-4 jaar in het wild
Vroeger leefde de wasbeer alleen in NoordAmerika. In bossen en dicht bij het water. De laatste 20 jaar zien we hem ook bij ons, in Europa. Een wasbeer maakt zijn nest meestal boven in een holle boom. Hij is een knappe klimmer en een ongelooflijke zwemmer. Makkelijk voor als hij naar voedsel zoekt. Een wasbeer eet graag eikels, bessen, graan en fruit. Met zijn handjes is de wasbeer een kei in het pellen van vruchten en noten. Toch is hij een vleeseter. Deze rakker lust ook vogeleieren, insecten en af en toe zelfs een muis.
Land: Noord-Amerika, sinds 20 jaar ook in Europa Adres: bossen en akkers in de buurt van water, ook in de stad (leeft makkelijk in de buurt van mensen)
9 van 13
Thuis: in bomen of holen Wakker: ‘s nachts Hobby: zoekt in tuinen en vuilnisbakken naar eten Jongen: per keer 3 à 4 Leefwijze: alleen, maar hebben ontmoetingsplaatsen waar ze samenkomen. Moeders met jongen leven in groep. Menu: vruchten, noten, granen, krabben, insecten, knaagdieren, kikkers en eieren Bioritme: winterrust (geen echte winterslaap)
Problemen: gewenst als huisdier, maar als hij groter wordt, wordt hij vaak gedumpt en naar een opvangcentrum gebracht
Hij ziet er misschien wel uit als een gemaskerd beertje, toch beschikt hij over het klimtalent van een berggeit, de grijpkracht van een aap en de zwemkunst van een vis.
Noodlot: gekweekt voor zijn pels
Kliederaars
10 van 13
Wasberen zien er schattig uit met hun wollige vacht. Sommige mensen denken dat het leuke knuffelberen zijn. Maar ze ontdekken al snel dat wasberen echt geen goeie huisdieren zijn. Het zijn nachtdieren die het niet leuk vinden om overdag gezellig te doen. ‘s Nachts gaan wasberen op zoek naar eten. Daarbij komen hun handjes goed van pas. Ze maken in een wip de koelkast of keukenkast open en keren met plezier de vuilnisbak om. Als je toont dat iets niet mag, durven ze je flink te bijten. Ze doen het liefst wat ze zelf willen!
Handige Harry’s Ze zijn heel handig en roven in een mum van tijd kasten, afvalbakken of rugzakken leeg. Daarom wordt in Amerika voedsel vaak ‘wasbeerveilig’ weggestopt. Bovendien zijn wasberen echte durvers in het klimmen. Geen wonder dat de gevangen diertjes geregeld weten te ontsnappen.
KAPUCIJNAAPJES
Adres
Wij hebben onze naam te danken aan de Kapucijnen. Dat zijn monniken. De tekening op onze kop doet denken aan de kap van hun pij.
Kapucijnapen leven in Zuid-Amerika. Overal, aan zee en in de bergen.
Portret Lengte: 30 tot 56 cm Staart: ook 30 tot 56 cm Gewicht: 1,10 tot 4,30 kg Mannetjes: groter dan de vrouwtjes en grotere hoektanden
In Zuid-Amerika worden kapucijnaapjes ingezet als hulpje voor gehandicapte mensen. Ze leren voorwerpen terugvinden, eten opdienen en deuren open en dicht doen.
Slapen: ‘s nachts
Kapucijnapen leven in droge bossen, maar ook in moerassen of in het regenwoud. Eigenlijk overal waar natuur is.
Hobby’s: hangt het liefst laag in de bomen, maar komt ook vaak op de grond om voedsel te zoeken
11 van 13
Hulpje
Staart: is een grijpstaart en kan het hele lichaamsgewicht dragen
Afwisseling
Zwangerschap: 5 - 6 maanden Jongen: 1 of 2, worden meestal in het regenseizoen geboren, één keer om de 2 jaar Volwassen: vanaf 5 à 6 jaar Ouderdom: kan in gevangenschap 44 jaar worden Noodlot: wordt soms als huisdier gehouden, zelfs in Europa en Noord-Amerika (in Europa mag je ze tegenwoordig echt niet meer als huisdier houden.)
Menu Ze eten het liefst rijpe vruchten, bessen en insecten. Maar als het moet, ook bloemen, zaadjes, planten, wortelen, scheuten, schors, groenten, slakken, spinnen, eieren en jonge vogeltjes. En als ze dicht bij de kust leven, eten ze graag oesters en krabben.
Soms gebruiken kapucijnapen harde voorwerpen om noten open te breken.
Echt te jaloers!!! Kapucijnaapjes zijn jaloers als ze voor hetzelfde werk een kleinere beloning krijgen dan andere aapjes. Dat ontdekte de beroemde onderzoeker Frans de Waal. Hij zette 5 kapucijnaapjes in een kooi. Toen gaf hij ze om beurten een steentje. Als ze het steentje teruggaven, kregen ze een schijfje komkommer. Elke aap deed met veel plezier mee. Tot één van de apen een sappige druif kreeg in plaats van een stukje komkommer! Dat vonden die andere apen te ver gaan. Ze werden zo boos dat ze hun steentje niet meer wilden teruggeven. Daarna kreeg diezelfde aap een druif zónder een steentje te moeten teruggeven! Dat vonden de aapjes echt heel erg! Ze gooiden de steentjes en de stukjes komkommer uit hun kooi.
Kapucijnaapjes leven in groep: een paar mannetjes met veel vrouwtjes. De sterkste mannetjes krijgen de meeste vrouwtjes. Die sterke mannetjes durven best wel een grote bek opzetten. Groepjes apen die elkaar tegenkomen, houden wel van een vechtpartijtje. Toch leven ze vreedzaam samen met doodshoofdaapjes of slingerapen.
12 van 13
Aapjes kunnen dus ook teleurgesteld en boos zijn. Waarom krijgen zij geen druif? Net als mensen worden aapjes soms jaloers!
Harem
Orgelaapje Kapucijnaapjes zijn absoluut de bekendste aapjes van Zuid-Amerika. Ze zijn de slimste en nieuwsgierigste kleine apen. Ze zijn makkelijk te temmen. Daarom hadden veel orgeldraaiers vroeger een kapucijnaapje. Dat ging dan na de muziek met een bakje rond voor centen. Nu zie je in Amerika nog altijd aapjes op het strand. Als je betaalt, mag je met een aangeklede aap op de foto. De ‘baasjes’ van deze diertjes zagen vaak hun tanden af en geven hen een pilletje om ze rustig te houden.
Interessante sites http://nl.wikipedia.org/wiki/Leeuw_(dier) Online-encyclopedie met informatie over de leeuw. http://www.spreekbeurten.info/leeuw.html Informatie fiche over de leeuw. http://www.wnf.nl/nl/bibliotheek/?act=dierenbieb.detail&dierid=450 Informatie over leeuwen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Bengaalse_tijger Online-encyclopedie met informatie over de Bengaalse tijger. http://www.wnf.nl/nl/bibliotheek/?act=dierenbieb.detail&dierid=445 Informatie over de Bengaalse tijger. http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_wasbeer Online-encyclopedie met uitgebreide wetenschappelijke informatie over de wasbeer.
De wasbeertjes van Bellewaerde komen uit opvangcentrum Stichting Aap. Dat centrum voert campagnes en acties en vangt apen, wasberen, prairiehondjes en andere uitheemse dieren op. De dieren komen uit circussen, werden Nederland binnengesmokkeld of zijn afgestaan door hun eigenaars. http://nl.wikipedia.org/wiki/kapucijnapen Online-encyclopedie met uitbreide info over de kapucijnaapjes.
http://www.bellewaerde.be/nl/scholen Site van Bellewaerde voor schoolgroepen. Hier kun je de lespakketten in kleur downloaden.
13 van 13
http://www.aap.nl
