Canada special. accentueel is een uitgave van de stichting accent scholengroep

Can accentueel is een uitgave van de s t i c ht i n g a cce nt s c h o l e n g ro e p

Op reis naar Eigenaarschap op reis naar eigenaarschap december 2015

ada

spe

cial

De Canadareis 2015 als katalysator voor mooi onderwijs In 2013 hebben zes Accentdirecteuren het fenomeen “de Professionele Leergemeenschap” vanuit de Canadese onderwijswereld meegebracht naar Accent. Op alle Accentscholen heeft de Professionele Leergemeenschap (= Leren van en met elkaar) sindsdien een prachtige ontwikkeling doorgemaakt. Leren van en met elkaar is dagelijks volop zichtbaar geworden in en tussen onze Accentscholen. Op alle Accentscholen spreken leerkrachten intensief met elkaar over wat de kinderen geleerd hebben en over wat de kinderen nodig hebben om zich verder te kunnen ontwikkelen. Deze werkwijze (Leren van en met elkaar) heeft ons onderwijs enorm versterkt. De onderwijsopbrengsten zijn hierdoor met sprongen toegenomen! Afgelopen november 2015 is wederom een Accent delegatie afgereisd naar Canada. Dit maal hebben alle Accentdirecteuren samen met de beide leden van het bestuur vele scholen bezocht en diverse presentaties bijgewoond van Canadese onderwijsvernieuwers.

2

Het toepassen van informatietechnologie en de wijze waarop de Canadese scholen de leerlingen met “Special Educational Needs” bedienen, waren speerpunten tijdens de reis. Ook is er in Canada gekeken naar de wijze waarop de leerlingen, de leerkrachten, de directeuren en het bestuur samen leren. Op welke wijze krijgt leren betekenis in relatie tot eigenaarschap?

Op reis naar eigenaarschap Er waren flinke problemen in het onderwijs van Ontario. Vrijwel alle meetbare resultaten waren “onder de maat”. Opbrengsten, leerlingtevredenheid, medewerkertevredenheid, oudertevredenheid, motivatie (van zowel ouders als kinderen), sociale problemen… en noem alles dat meetbaar is maar op. In ruim 10 jaar tijd is het onderwijs in Ontario getransformeerd van ernstig onder de maat naar mondiaal toonaangevend. Deze speciale editie van Accentueel – de Canada-special – geeft een inkijkje in een reis die tot bijzondere ontdekkingen leidde. Ontdekkingen over onderwijs, eenvoudige & effectieve oplossingen voor alledaagse zaken maar met name ontdekkingen over eigenaarschap en alignment (dezelfde taal spreken met elkaar). Deze thema’s waren de rode draad tijdens onze reis.

Verder zijn er contacten gelegd met diverse Canadese onderwijsorganisaties om met elkaar tot uitwisseling van leerkrachten te komen. Deze Canadareis heeft nieuwe kennis verbonden met bestaande kennis met als doel om innovatieve en kritische interventies door te voeren op onze Accentscholen.

De rode draad is in deze special uitgebeeld. Volg deze en u wordt aan de hand genomen om een deel van de ‘journey of learning’ mee te maken. Rondom de rode draad leest u de persoonlijke verhalen van directeuren. Ze vertellen over wat ze wilden leren en waardoor ze geraakt zijn. Het artikel “Waarom school?” geeft stof tot nadenken over het effect van de moderne wereld op ons – in sommige opzichten niet zo moderne – onderwijs. En dan zijn er nog de ‘facts’. Het zijn uitspraken of boeiende weetjes die u los verspreid in deze editie een knipoog geven. Ze vielen in elk geval op tijdens de reis als uitspraak of als quote of als afbeelding of gedachte. In elk geval zijn ze de moeite van het delen waard.

Ook deze Canadareis zal werken als katalysator in ons leren! Accent op weg naar mooi onderwijs!

Heel veel leesplezier beste collega’s. Het is zeker de moeite waard.

Hennie van Schilt en Peter Putman College van Bestuur

De reizende directeuren en het bestuur van Accent wensen u hele fijne feestdagen toe! December 2015

accentueel - canada special

op reis naar eigenaarschap

3

Fact: leerkrachten leren dagelijks een uur met elkaar onder lestijd!

Bijscholing van leerkrachten in Ontario is non-negotiable.

De rode draad… Opvallend aan het onderwijs in Ontario: het is gericht op het leren van kinderen; en alléén op het leren van kinderen. Bijzonder om te merken hoe ver deze overtuiging merkbaar is bij alle betrokkenen. Deze is bijvoorbeeld terug te vinden in de taal die wordt gesproken door teachers, principals, education assistents (onderwijsassistenten) en bestuurders, waardoor de kans op spraakverwarring minimaal is.

Neem de term “ownership”: alle betrokkenen bij het onderwijs zijn er op gericht om hun taak zo goed mogelijk te doen en zijn eigenaar van hun aandeel. Leerkrachten zijn “owner” van de activiteiten in de groepen. Zij krijgen de vraag gesteld hoe zij het - laten leren van kinderen aan de hand van doelen gaan organiseren in hun groepen, waarbij leerkrachten zelf of in gezamenlijkheid met elkaar bepalen wát zij gaan doen. Dit kan zijn met een methode… maar ook zonder een methode! Maar welke keuze een leerkracht ook maakt: de werkwijze is onderdeel van een plan. En er is het volste vertrouwen dat een leerkracht hierin een juiste en afgewogen keuze kan maken. Ook is het zo dat leerkrachten werken met “kaders”. Eén ervan is dat er alleen evidence-based wordt gewerkt. Dit wil zeggen dat leerkrachten pas echt goede keuzes kunnen maken als zij werkelijk weten op basis van onderzoek(en) wat werkt! Hierbij hoort ook het onderzoeken met elkaar.

Een ander voorbeeld: er wordt niet nagekeken! Zij doen dit niet omdat het leren tijdens het werken aan de orde is en niet erna. Het argument dat een leerkracht moet nakijken om te onderzoeken hoe de vorderingen van kinderen zijn is in Ontario gewoonweg vreemd. Bovendien geven de opbrengsten in Ontario ook geen aanleiding om anders met “het nakijken” om te gaan.

Het resultaat is verbluffend. Want het idee van eigenaarschap heeft een tomeloze energie en toewijding als resultaat! Het is de leerKRACHT die ertoe doet en het verschil maakt. Ook opvallend is dat er vanzelf een onderzoekende houding bij leerkrachten is die continu gericht is op verbetering. Immers, er is steeds voortschrijdend inzicht waarmee de leerkracht zich kan versterken.

4



5

Deep learning Wat wilde je leren in Canada? • Kennen ze in Canada het Daltononderwijs? • Werken ze in Canada met co-operatieve werkvormen? • Hoe geven ze vorm aan passend onderwijs of komen ze tegemoet aan kinderen met een beperking? Wat heb je geleerd in Canada? Het onderwijs in Ontario werkt vanuit het curriculum en niet vanuit methodes, dat wat nodig is om leerdoelen te behalen, gebruiken leerkrachten en als daar een stukje methode bij hoort is dat prima en zo niet... ook prima. Het leren is geïntegreerd: lezen, rekenen, wereldoriëntatie, wereldbeschouwing enz. kent grote overlap en loopt door elkaar, daarbij wordt het zoveel mogelijk naar de belevingswereld van de leerlingen gehaald zodat het leren duidelijk en zinvol is, deep learning. Er komen veel Dalton elementen voor in het onderwijs in Ontario: zelfstandigheid, samenwerken en eigen verantwoordelijkheid. Ook co-operatieve werkvormen heb ik gezien.

Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? Als bonus heb ik op al de door mij bezochte scholen gezien hoe anders ze omgaan met correctiewerk, werk dat bij ons nog vaak veel tijd kost. In Ontario gaan ze er vanuit dat feedback/controle/correctie tijdens het leerproces moet plaatsvinden en niet daarna. Tijdens de instructie en de verwerking ziet de leerkracht waar het goed gaat en waar extra instructie nodig is. Dit levert een enorme tijdwinst op die gebruikt kan worden voor gedegen voorbereiding van de volgende lessen. Mieke Hebbink

Binnen de school zijn alle activiteiten gericht op het leren van kinderen. En eerlijk is eerlijk: soms komt een lokaal rommelig over. Of lijkt er sprake te zijn van een wanorde aan informatie. Maar dan blijkt elke letter, elke afbeelding en elke poster altijd een functie te hebben: namelijk het leren van kinderen vergroten. Ineens blijkt dat wat eerst chaotisch leek juist de strak georganiseerde gerichtheid op leren te zijn. Er is geen ballast, geen overbodige informatie, er is alleen maar aanzet tot ontwikkeling (“If it doesn’t serve learning, it serves nothing”). Zichtbaar is hoe kinderen invloed hebben op hun leeromgeving. De verbazing over kinderen die met een koptelefoon (met muziek!) werkten werd tenietgedaan met een eenvoudig: “It helps them concentrating, so it serves learning”.

6

Eigenaarschap is op alle “lagen” vanzelfsprekend! Dat geldt ook voor leerlingen!


En dan de verbaasde blik van de vice-principal op de vraag hoe vorm wordt gegeven aan differentiatie binnen de school: “What do you mean? Every child gets what it needs.” Jawel, maar hoe organiseert een leerkracht dat dan? “Teachers know their children and give what they need.”


7

Didactiek: alles werkt, maar wat werkt het best?

Leren Wat wilde je leren in Canada? Ik ben met een ‘open mind’ naar Canada afgereisd. Het onderwijs in Ontario beleven, zonder de gekleurde bril van mijn ervaringen op mijn eigen school. Benieuwd in hoeverre ik ‘één taal’ zou horen spreken, waar deze uit zou bestaan en of ik dit daadwerkelijk in alle lagen van de organisatie zou horen. Benieuwd naar het interieur van de scholen, de leeromgeving van de Canadese kinderen, welke sfeer straalt het uit? Wat heb je geleerd in Canada? Ik heb geleerd dat alles, maar dan ook alles binnen het onderwijs in Ontario draait om ‘leren’. Het proces van leren bij kinderen (en ook bij leerkrachten en directeuren) staat centraal. Co-learning/co-teaching/ modern learning/deep learning/learning skills, het zijn termen die doorklinken in het gehele onderwijs en door iedereen (van ministerie tot leerkracht) worden uitgesproken, worden uitgevoerd én kunnen worden onderbouwd. Waar ik ook om me heen keek in de scholen, ik leerde. In het klaslokaal, in de gang, in de hal: overal hangen afspraken/regels rondom leervaardigheden, ondersteunende materialen m.b.t. het lesthema, zijn leerdoelen zichtbaar beschreven, hangen crea-

werkjes met een verhaal, is de missie/visie van de school zichtbaar. Ook hierin wordt dezelfde ‘taal’ gesproken. Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? De passie, overtuiging en positieve houding, waarmee de directeur en het team spreken over het belang van leren bij kinderen en het ‘waarom’ kunnen uitleggen m.b.t. de wijze van uitvoering. Het realiseren dat wij een belangrijke rol mogen en gaan spelen in de onderwijsontwikkeling die eraan komt, gekoppeld aan de ‘21st century skills’ en de innerlijke ‘drive’ die dat met zich meebrengt. In deze week heb ik ontdekt dat we deze onderwijsontwikkelingen mogen gaan vormgeven met een geweldig stel directeuren, die humor, persoonlijke aandacht, onderwijsinhoudelijke kwesties en stevige discussies met elkaar kunnen delen en van en met elkaar willen leren: ‘Awesome!’ André Grevers

Jode - 3rd grade leerkracht - wijst met trots naar de rekenboeken in haar lokaal. Ze liggen er ongebruikt omdat ze inschat dat het haar kinderen niet verder helpt op dit moment. Ze kiest voor een praktische aanpak waarbij ze aansluit bij de belevingswereld van kinderen (“It serves learning”). Gelukkig weet ze wel waar ze haar kinderen brengen moet, daarvoor zijn de eindtermen. Alleen maakt ze het rekenen voor kinderen een feest! Aan haar tomeloze enthousiasme is te merken dat niet alleen voor de kinderen de rekenles een feest is geworden! Ook juf Jode geniet van haar eigenaarschap.

8



9

Equity en Literacy Wat wilde je leren in Canada? Voorafgaand aan de reis had ik me voorgenomen om op een tweetal zaken specifiek te letten. Dat betreft het item “Equity” (gelijkwaardigheid) en hou zich dit verhoudt tot de inclusiviteit van de scholen. Daarnaast wilde ik me verdiepen in het begrip Literacy en de uitwerking daarvan. Wat heb je geleerd in Canada? Tijdens de reis ben ik in de gelukkige omstandig heid geweest om drie verschillende scholen te bezoeken. Met name het bezoek aan de Labschool in Toronto, waar een intensieve samen werking met de universiteit van Toronto plaatsvindt, geeft een goed beeld van de wijze waarop het onderwijs in Ontario vorm krijgt. Met name het onderzoekend leren levert een grote bijdrage aan de mogelijkheid om inclusief onderwijs te bieden. Niet of nauwelijks een klassikale setting en de focus op leren. De omslag van effectieve instructie naar effectief leren wordt hier gemaakt.

Op de Macon Drive Public School werd duidelijk dat Literacy de start van alles is. Geen gesegre geerd aanbod van vakken, maar een complete integratie van vakgebieden ten dienste van de ontwikkeling van geletterdheid. En ook hier weer veel maatwerk voor kinderen. Veel verschillende niveaus in een groep, maar wel samen ontwikkelen. Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? Als kers op de taart heb ik de keynotesprekers tijdens de conferentie van The Quest ervaren. Zowel Will Richardson als Alec Couros hielden lezingen die me bijzonder raakten en bijdragen aan het idee dat we in het onderwijs (wereldwijd) naar een andere werkwijze moeten. Een werkwijze die tegemoet komt aan de gewenste manier van leren van kinderen. Waar we al opgroeien met de term BYOD (Bring your own device) moeten we toegroeien naar BYOL (Bring your own learning). Het was wederom een zeer inspirerende reis. Jan van der Horst

Zo ook de vakleerkracht en de bijzondere werkwijze van een andere school: de keuze voor de inzet van een vakleerkracht is een teambesluit. Simpelweg omdat een team besluit dat specialistische kennis nodig is. Prachtig: een direct resultaat van teameigenaarschap.

10



11

Waarom school? Schrijver en onderzoeker Will Richardson presenteerde welke invloed het internet heeft op onze leermogelijkheden. In zijn artikel “Why school?” (Richardson, 2014) beschrijft hij zijn bevindingen. Zijn presentatie en artikel zijn hier samengevat, aangevuld met kennis over de Generatie Z (Ahlers & Boenders, 2011). De wereld is heel snel en radicaal veranderd door het internet en de manieren waarop we leren. De mogelijkheden om te kiezen wàt we willen leren, hòe we willen leren en met wìe we willen leren zijn bijna onbegrensd. De veranderingen in dit opzicht zijn nog steeds intens gaande en blijven dat ook.

Onze traditionele denkpatronen over onderwijs zullen we moeten herschikken. In een notendop (Richardson, 2014): Er gebeurde nogal wat de afgelopen 15 jaar met kennis, leerkrachten, leren en opleidingen. Van een wereld waarin kennis relatief schaars was (want die lag bij leraren en opleidingen), waarin specialisme over het leren vooral bij leraren lag, is deze schaarste totaal verdwenen. Die wereld is geworden: 5 miljard internetaansluitingen in 2020, ontelbare webpagina’s, dagelijks wordt bij youtube 8 jaar aan filmpjes geüpload (8 jaar!). In de categorie 12 tot 17 jaar zijn 95% van de kinderen regelmatig online. Van deze groep heeft ruim 80%

een smartphone. Wikipedia telt meer dan 5 miljoen – alleen Engelstalige – artikelen. En ga zo maar door. Het is duidelijk: de combinatie van internet en de eenvoudige toegankelijkheid ervan maakt dat we bijna letterlijk de wereld onder onze duim hebben. Bovendien komt er een dimensie bij. Want niet alleen kennis is bereikbaar, ook onvoorstelbaar veel mensen met wie we samen kunnen leren. Denk voor het gemak terug aan je eigen schooltijd: stel je je schoolbieb nog eens voor en natuurlijk je klassenfoto. Vermenigvuldig het aantal boeken met een miljard en het aantal gezichten op de klassenfoto met, laten we het bescheiden houden, 200.000.000. Het is amper voor te stellen. De enorme toename van bereikbare kennis en de mogelijkheid om met zoveel “learners” in contact te zijn. Het is naïef om te denken dat ons onderwijs niet geraakt wordt door deze ontwikkeling. Bovenstaande veranderingen hebben ook een keerzijde. Want de toegang tot zoveel informatie en mensen op het internet kan ook overweldigend en afleidend zijn, of volstrekt onzinnig en zelfs beangstigend. Maar de voordelen zijn enorm voor het leren en het onderwijs, als we weten hoe we ermee om moeten gaan.

Onze kinderen hebben onze hulp nodig. Immers het verbinden en leren met anderen die online zijn, het onderscheiden van goede en slechte informatie of het delen van informatie op het internet (en nog talloze vaardigheden)… leerlingen zouden op deze vaardigheden getoetst moeten worden.

In alle lokalen zijn de doelen van het curriculum duidelijk zichtbaar voor kinderen (en dus ook voor leerkrachten!). Deze worden op alle scholen op dezelfde wijze zichtbaar gemaakt! De gedachte dat deze werkwijze het resultaat is van meedenkende kinderen en leerkrachten (toch zo’n 10.000 man), roept bewondering op. Want zo is op alle scholen in Ontario voor alle kinderen duidelijk waar zij aan werken.

12



13

Er is overigens een diepere gedachte achter de noodzakelijke wijziging van ons oerdenken. Deze diepere gedachte wordt gevoed door het wereldbeeld dat leren altijd en overal mogelijk en gaande is (tot ver buiten het klaslokaal). Er is een verschuiving gaande van leren gericht op informatie of kennis die niet langer schaars is. Naar een wereld waarin kritisch denken, vragen stellen, het delen (=vermenigvuldigen, weet u nog?) van en bijdragen aan de enorme kennisbank die het internet geworden is. Hierdoor zijn leerlingen steeds meer eigenaar van hun eigen leren waarbij zij zelf de kennis en leraren creëren die zij nodig hebben.

Mijn dochter begreep een wiskundig vraagstuk niet. Ze veranderde haar leerstrategie en vond een andere leraar (www.wiskundeacademie.nl). Ze had binnen enkele minuten de antwoorden op haar vragen waardoor haar leren door kon gaan. Het aloude denken over onderwijs komt ter discussie te staan. Dit denken kenmerkt zich door de opvatting dat wij weten wàt een kind moet leren, de wijze waarop het kind moet leren, wanneer het iets moet leren en onder welke omstandigheden het moet leren. Onze opvattingen hierover sluiten alsmaar minder aan bij onze kinderen en worden toenemend irrelevant. Waarom? Omdat onze kinderen online leren wat

14

ze willen, wanneer ze willen en met wie ze willen. Gewoon, omdat het kan. We kennen allemaal leerkrachten die bevlogen kunnen vertellen over – pak ‘m beet – WOII of de V.O.C. Niets ten nadele van de bevlogen vertellers en hun vermogen om kinderen “mee te nemen” naar een ander tijdsgewricht. Maar vanuit inhoudelijk perspectief is de direct beschikbare informatie via het internet duizenden keren groter dan dat van de leerkracht. Hoe voor de hand liggend is het om deze informatie per direct aan kinderen beschikbaar te stellen?


Voor de duidelijkheid: scholen moeten blijven bestaan. Ze dragen bij aan een betere toekomst waarin mensen leven met (sociale) vaardigheden, met ontwikkelde persoonlijkheden, met een besef van hoe een gemeenschap werkt en welke verantwoordelijkheden deelname met zich meebrengt. Het vernieuwen van ons onderwijs is geen sinecure. Alleen al omdat wij zelf zijn opgegroeid en opgeleid in een denkwijze die geheel onze comfortzone bepaalde.

Okay… één simpele stap: geef kinderen per direct toestemming om hun eigen laptop/tablet/ smartphone/device mee te nemen naar school. Spreek alleen af dat schooltijd geen social-mediatijd is, dat er geen filmpjes of foto’s gemaakt mogen worden en bepaal wanneer de toegang tot het internet niet wenselijk is. Tot slot: welke stap je ook zet (alleen in gedachten of al meteen in concrete keuzes), één ding is glashelder. De toekomst heeft ons nodig! Het zou niet kloppen wanneer we met ons onderwijs de toekomst onvoldoende van dienst zijn. Verwijzingen Ahlers, J., & Boenders, R. (2011). De Generatie Z. Amsterdam: Bertram & De Leeuw. Richardson, W. (2014). Why School? Stutterstock.com.

Begin daarom klein en behapbaar. Denk na over hoe jouw eigen denken is over onderwijs. In hoeverre herken je het oerdenken over onderwijs bij jezelf? In welk opzicht sluit je aan bij je kinderen? In welk opzicht niet? Ontwikkelden jouw opvattingen over leren net zo snel mee met de wereld gedurende de laatste 15 jaar?


15

Betrokkenheid bij het leerproces Wat wilde je leren in Canada? Ik wilde zien op welke wijze leerkrachten samenwerken en vooral leren van elkaar. Daarnaast was ik benieuwd naar de manier waarop leerkrachten betrokken worden bij de gang van zaken op de school waar zij werken (gedeeld leiderschap) en als laatste wilde ik proberen te ontdekken of de grote intrinsieke motivatie van leerlingen zijn oorzaak vindt in de manier waarop les wordt gegeven. Wat heb je geleerd in Canada? Mijn highlight van het bezoek aan Canada was de ontdekking van de wijze waarop kinderen worden betrokken bij het leerproces: de leerling wordt heel bewust en gestructureerd (deel)eigenaar gemaakt van zijn of haar leerproces. Dit is de verdienste van de betreffende leerkracht die door zijn/haar pedagogische en didactische aanpak erin slaagt om leerlingen nieuwsgierig, leergierig, creatief en betrokken te maken. Het verschil hierin tussen Nederland en Canada zou ik als volgt willen formuleren: Wij onderwijzen en zij leren leren.

Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? Bonuspunten geef ik voor: · Bring your own device · Leerkrachten en leerlingen zijn ronduit trots op hun school. · Kinderen uit arme gezinnen krijgen voor schooltijd een ontbijt. · Geen correctie achteraf, maar tijdens de les. · Kinderen proberen eerst zelf in groepjes een nieuw soort rekensom op te lossen. Na deze tryout volgt pas de instructie van de leerkracht. Gerrit Jan

Mindblowin’, eyepoppin’ & jawdroppin’.

Uit een 5th grade: kinderen werken geheel zelfstandig in groepjes waarbij elk kind een laptop/tablet/ smartphone heeft. Ze zijn in staat om gedetailleerd te vertellen wat ze leren en waarom zij ervoor gekozen hebben om een laptop/tablet/smartphone te gebruiken. Dit was niet om te internetten of te gamen, maar omdat zij vonden dat het handiger was om tegelijkertijd in hetzelfde document te werken (met Google drive).

16



17

Leren met passie Wat wilde je leren in Canada? Ik wilde graag zien en ontdekken hoe het onderwijsconcept eruit ziet in Canada in theorie en praktijk. Daarnaast was ik nieuwsgierig hoe de schoolleider in Canada leiding geeft aan dit proces. Hoe zorgt men in Canada voor de gezamenlijke focus en voor goed onderwijs? Wat heb je geleerd in Canada? Het onderwijscurriculum in Canada ligt vast. Hoe je de doelstellingen behaalt is vrij. De leerkrachten zijn eigenaar van het proces (net als de leerlingen en schoolleiders). Alles is gericht op het proces. Er is sprake van een enorme focus en passie. Men heeft in Canada meer man(vrouw)kracht om dit te realiseren. Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? De bonus was voor mij dat ik gezien heb dat men met veel passie werkt. Alles is betekenisvol en gericht op leren. Elk kind kan je vertellen wat het aan het leren is. Zaken waar wij in Nederland ‘moeilijk’ over lopen te doen zijn geen ‘issue’ in Canada. Een geweldige ervaring!

Check leren aan de hand van 5 vragen: Wat ben je aan het leren? Hoe gaat het (leren)? Hoe weet je dat? Hoe kun je je verbeteren? Waar ga je heen voor hulp?

Jolanda te Winkel

Het is duidelijk; het klopt. De beloften van de bestuurders waren geen loze beloften. Al hun ambitie over eigenaarschap en om het leren van de kinderen centraal te stellen; maar ook het spreken van dezelfde taal… De onderwijsprofessionals hebben er vorm aan gegeven in de scholen van Ontario. Het vertrouwen in hun kwaliteiten is terecht geweest.

18



19

De professionele dialoog Wat wilde je leren in Canada? De overtuiging dat eigenaarschap op de juiste plaatsen in de school moet zijn had ik al. Ik denk dat er dan meer ruimte ontstaat voor “de” professionele dialoog. Er bestaat namelijk een verband tussen de professionele dialoog en de kwaliteit van een school. Dat verband is trouwens simpel: geen dialoog = beroerde kwaliteit (op termijn). En andersom: wel dialoog = verhoging van de kwaliteit. Wat heb je geleerd in Canada? Ik was verrast door de wijze waarop het eigenaarschap is doorgevoerd in Canada. Eerlijk gezegd was ik niet alleen verrast, maar regelmatig ontroerd. Want de gesprekken met leerkrachten waren gevuld met passie en vuur! Waarbij één opmerking van een leerkracht telkens terug komt: “Sinds ik zo (met veel verantwoordelijkheid, het onderwijs dichtbij de belevingswereld van kinderen)

Motto: “If it doesn’t serve learning, it serves nothing” 20

werk, vertellen ouders regelmatig hoe enthousiast hun kinderen thuis vertellen over school!”. Zeg nou zelf: welke leerkracht wil dat nu niet? Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? Een andere eye-opener was dat zoveel dingen die wij goed willen organiseren (Hoe gaan we om met onze zorgleerlingen? Hoe organiseren we goed onderwijs voor onze hoogbegaafden?), daar helemaal geen onderdeel van gesprek zijn. Waarom niet? Omdat leerkrachten de kinderen kennen en ze geven wat nodig is. That’s it. Marco König

Soms adembenemend, vaak kippenvelverwekkend, brokken-in-de-keel-veroorzakend, altijd grensverleggend, regelmatig confusing… De bezoeken aan scholen openen onze ogen. Want er wordt een kern geraakt die onderwijsmensen allemaal delen: hier is leren voor alle kinderen leuk en zinvol. De rode draad van onze reis is zichtbaar geworden.



21

Ieder kind past Wat wilde je leren in Canada? Ik wilde specifiek kijken naar eigenaarschap van leerkrachten en leerlingen. Daarnaast was mijn focus vooral gericht op het collegiaal leren binnen de school en de visie op inclusie binnen het Canadese onderwijs. Wat heb je geleerd in Canada? Ik heb gezien dat leerlingen in hoge mate in staat zijn zelfreflectie toe te passen en eigenaarschap tonen over hetgeen zij leren. Leerkrachten binnen de scholen leren van en met elkaar. De kwaliteit van het onderwijs is met name terug te relateren aan de inhoud, minder aan de uitstraling van schoolgebouwen, ICT-mogelijkheden, etc.

Avis Glace: “Parents are sending us the best children they have, they are not holding the bright ones at home.”

Michael Fullan: “Traditional education is boring for both teachers and students”.

Wat kreeg je extra als leer-bonus in Canada? Inclusie in de praktijk. Het is geen discussie (lees gedeelde visie) of kinderen op een school passen, ieder kind past! Ongeacht beperking zoeken ze daar naar de juiste balans in onderwijs/ zorg binnen de school. Een andere eyeopener was de presentatie rond Modern learning…. Zeer inspirerend! Jeroen Bloemenkamp

Nog een voorbeeld: kinderen wordt gevraagd wat zij aan armoede in de wereld kunnen doen. Ze besluiten een geit te kopen voor een arme boer. Want uit berekeningen blijkt dat een geit betaalbaar (en dus haalbaar) moet zijn. En dat een geit genoeg melk geeft voor het levensonderhoud van het gezin van de boer. Met als bonus genoeg melk om misschien nog iets te verkopen! Ze weten hoeveel melk de geit geeft (zo’n 2,5 liter per dag). Thuis hebben ze onderzocht hoeveel melk zij zelf gebruiken. Dus zij weten hoeveel melk de boer kan verkopen (als melk, als kaas, als boter) nadat zijn gezin gevoed is met de melk. De presentatie van de kinderen is te zien op Youtube (zoek op: math, buying a goat).

22



23

Our purpose is grounded on our schooldata

Credo: onderwijs moet ertoe doen. Door kinderen eigenaarschap te geven leren zij vanzelf wat nodig is voor hun ontwikkeling vanuit een onderzoekende en nieuwsgierige houding. De leerkracht die het project “Buying a goat” begeleidde vertelde dat kinderen thuis enthousiast vertellen over wat ze léren. Dat roept twee vragen op. Namelijk (1) welke leerkracht kan dat van al zijn kinderen zeggen en (2) welke leerkracht zou willen dat al zijn kinderen dit zouden zeggen?

24


Binnen de scholen die we bezochten wordt naar zoveel mogelijk verbinding gezocht. Verbinding tussen inhoud en praktijk, gedreven door nieuwsgierigheid en de behoefte om te ontdekken. Maar ook verbinding met de wereld, de gezinnen van de kinderen en met hun harten. Hier bestaat inmiddels een term voor: deep learning.


25

Eindstuk rode draad… Het einde van de rode draad. En nu? Wat gaat er nu gebeuren? Gaat het “Canadese onderwijs” nu de norm voor Accent worden? Gaan we nu op alle scholen via een intercom beginnen met het Wilhelmus (of met het “Oh Canada”)? Of bieden we ineens zeer intensieve begeleiding (van twee begeleiders op 1 kind gedurende de dag)? Het antwoord is nee. Want sommige interessante belevenissen zijn niet zo geschikt voor Nederlandse scholen. Soms uit culturele overwegingen, soms uit financiële, soms om gebouwelijke beperkingen, soms omdat wij iets beter georganiseerd hebben. Het kan van alles zijn. Maar een aantal onderwerpen gaan we terug zien in ons beleid:

1. Eigenaarschap.

Binnen alle lagen in de school werken we aan eigenaarschap. De leerkracht is eigenaar van de organisatie in de groep. En de leerling is eigenaar van zijn of haar leren.

2. Leren van en met elkaar.

In het verlengde van eigenaarschap staat het leren met elkaar. Door samen te leren verhoogt de kwaliteit van elkaar en (dus) van de school met sprongen.

3. Zichtbaar en betekenisvol leren.

Wat kinderen leren bij Accent is betekenisvol doordat het aansluit bij de belevingswereld van onze kinderen. Bovendien is het leren zichtbaar.

4. Change your words, change your mindset. Zie de afbeelding op pagina 14.

“Vier dingen maar? Oh chill!”, denkt u nu waarschijnlijk. En: “Moeten ze daarvoor nou met de hele bups naar Canada?”. Een begrijpelijke gedachte. Maar onderschat de punten niet. Want ze vragen nogal wat van onze vaardigheden om ze ook in praktijk te brengen. De punten op zichzelf zijn trouwens geen doel an sich. Ze dragen bij aan de ontwikkeling van onze scholen. Juf Jode verwoordde het zo: “Our new thinking made me the teacher I dreamt of when I started teaching 15 years ago”.

26


Vraag jezelf: wat is de impact van jouw onderwijs?


27

Use data to know your impact.


Canada special. accentueel is een uitgave van de stichting accent scholengroep

Recommend Documents