campagne case
binge drinking
Bas van der Starre Nick van Breda Patrick Pullens Remo van Litsenburg Stein van Klaveren
2060145 2060615 2068837 2057565 2052415
Inhoudsopgave
1. Campagne achtergrond & samenvatting
4
2. Geprioriteerde doelstellingen
5
3. Voorgestelde strategie & tactiek
6
4.Creatieve brief
7
5. Creatieve uitvoering
8
6. Media aanbevelingen & keuze van kanalen
10
7. Het meten van de behaalde resultaten
11
Bijlage: het onderzoek
12
3
1. Campagne achtergrond & samenvatting: S.A.D. Overzicht van de campagne, strategiebenadering en verwachte respons
De campagne S.A.D. staat voor het instituut ‘Society for awareness of drunkenness’. In deze campagne wordt voorlichting gegeven aan 12 tot 16 jarige scholieren. Dit wordt vanuit een expierence/ voorlichtingscentrum gedaan dat in ieder Europese lidstaat zal worden gerealiseerd. In dit centrum gaan de jongeren zelf meemaken hoe het is om dronken te zijn en leren ze wat de gevolgen kunnen zijn van het probleem binge drinken. In de experiencehal wordt een ervaring nagemaakt die hetzelfde aanvoelt wanneer je dronken bent. Wanneer de groep het einde van de hal heeft bereikt kunnen ze met hun klasgenoten nog even napraten. Vervolgens komt er een voorlichting van een ex-alcoholverslaafde of een persoon die veel problemen heeft gehad door alcohol. Zo willen wij een soort van schokeffect creëren om de jongeren bewust te laten worden van de gevolgen van binge drinken. De strategie is bepaald door de insights uit het onderzoek, maar voornamelijk uit de enquête. Daar kwam uit voort dat jongeren luisteren naar andere mensen die niet te ver van hun afstaan qua leeftijd en die wel de gevolgen van te veel alcohol drinken ondergaan hebben. Een schokeffect zou volgens hun een goede methode zijn om een lichtje te laten branden onder de jongeren. Hiervoor bedachten we een ‘experience’. Wij verwachten dat er veel scholen mee zullen doen aan deze campagne. Omdat dit een maatschappelijk probleem is en veel scholen zelf ook ondervinden dat er te veel gedronken wordt onder jongeren. Via deze manier kunnen zij iets bijdragen om hier verandering in te brengen. Ook vanuit de ouders verwachten wij dat zij positief zullen reageren. Doordat dit een maatschappelijk probleem is zal de expierencehal gefinancierd moeten worden door de staat en/of door de Europese Unie. Zo zou elk land zelf kunnen bijdragen aan deze investering maar ook de Europese Unie of sponsoren.
4
2. Geprioriteerde doelstellingen De SMART geformuleerde communicatiedoelstellingen
Met onze campagne willen wij de bewustwording van alcohol op jonge leeftijd vergroten en zorgen voor verantwoord alcoholgebruik op latere leeftijd. De jongeren zullen bij ons een boodschap meekrijgen waar ze de rest van hun leven mee vooruit kunnen en anderen mee kunnen beïnvloeden. De campagne is gericht op de lange termijn en zal een vast begrip worden. Eventueel gewenste resultaten kunnen achteraf gemeten worden via enquêtes op het moment dat de eerste deelnemers van onze campagne de leeftijd hebben bereikt wanneer ze volgens de wet alcohol mogen drinken. (wat in de meeste EU landen rond de 18 jaar is)
jpmarketing.co.uk
olgr.nsw.gov.au
5
3. Voorgestelde strategie en tactiek Beschrijving van de strategie, de doelgroep en waarom hiervoor gekozen is
Uit ons onderzoek is gebleken dat het probleem bingedrinken vooral op jonge leeftijd voorkomt (jonger dan 16). We hebben gekeken naar eerdere anti-alcoholcampagnes en hierbij geconcludeerd dat het drinkgedrag hiermee niet wordt beïnvloed. Om onze doelgroep daadwerkelijk te overtuigen hebben we gekozen voor een real-life expierence waarin zij direct worden geconfronteerd met het overmatig gebruik van alcohol. We geloven dat kinderen op jonge leeftijd beter beïnvloedbaar zullen zijn dan op latere leeftijd.
rnw.nl
britishcouncil.org
Onze doelgroep bestaat uit jongeren van 12 tot 15 jaar. We hebben bewust voor deze leeftijd gekozen gezien jongeren van 16 tot 18 jaar al vaak met oudere jongeren in contact zijn geraakt met alcohol, ondanks de 18-jarige leeftijdsgrens in de meeste EU lidstaten. Rond het 12e jaar begint de puberteit en vertonen kinderen vaak meer ‘volwassen’ gedrag, waardoor ze meer begrip tonen voor bepaalde zaken. Deze doelgroep is de toekomstige drinkgeneratie waarop Edcom zich graag wil richten. De leeftijd voor overmatig drankgebruik in Europa is aan het verschuiven. Wat eens de meer oudere jongeren waren, worden nu de meer nieuwsgierige, uitproberende jongeren van rond de 16. Bij deze doelgroep zal onze campagne makkelijker te promoten zijn via de nieuwe media, gezien deze ‘generatie Einstein’ is opgegroeid met de nieuwste technologie. Uiteindelijk zal de campagne door de gehele EU bekend zijn door niet alleen promotie via de nieuwe media, maar ook door de onderlinge mond-op mond reclame onder jongeren. Er is voor deze aanpak gekozen omdat we denken dat we het probleem binge-drinken bij de kern aan moeten pakken. Voorkomen is inmiddels beter dan genezen. Wanneer het probleem al op jonge leeftijd wordt ervaren en geïnterpreteerd, zal het drankgebruik in de toekomst eerder afnemen dan wanneer jongeren worden voorgelicht als zij al aan binge-drinken doen.
6
4. Creatieve brief Hoofdgedachte van de campagne en haar publiek
‘’Het doel van deze campagne is om aan de hand van een ‘nieuwe’ ervaring rondom alcoholgebruik een gedragsverandering onder jongeren voort te brengen, zodat ze bewuster met alcohol om zullen gaan’’. Uit onze insights is gebleken dat kinderen tussen de 12 en 16 jaar niet beïnvloed zijn door voorgaande campagnes. Het waren campagnes die veelal op massamedia gefocust waren, vandaar dat wij ons gaan focussen op een fysieke beleving. Er komt een ‘Experience Centre’ waar middelbare schoolleerlingen als excursie heen gaan om op een nieuwe ‘onverwacht’ schokkende manier een alcoholvoorlichting te krijgen. Deze bevindt zich op een centrale plaats in ieder land en er worden daarnaast ‘experiencebussen’ ingezet om op scholen een miniatuur weer te geven, welke moet leiden tot aansporing om het echte experience centre te bezoeken.
turner.com
Tijdens de experience worden foto’s gemaakt, deze foto’s verschijnen op de website onder: The first time I met Alcohol. De kinderen schrijven een reactie in het experience centre die ook onder dit kopje verschijnen en daarnaast kunnen ze zich inschrijven voor de society op Facebook.
7
5. Creatieve uitvoering Creatieve aanbevelingen en visualisatie
Onze campagne richt zich op een jonge doelgroep. De experience is vooral dynamisch ingericht en het logo moet dan ook dynamisch overkomen wat aantrekkelijk is voor jongeren:
We hebben gekozen voor een zwarte achtergrond aangezien jongeren (nog) niet weten wat de experience inhoudt. Zwart staat voor mysterie en biedt een zekere spanning. Het gele staat voor nieuwsgierigheid en waarschuwing, maar ook voor logica/intelligentie. Hieronder een visualisatie van de mobiele trailer:
8
Het parcour wordt als een tent uitgetrokken:
9
6. Media aanbevelingen en keuze van kanalen Beschrijving van de gekozen media om de doelgroep te bereiken
Om deze campagne te promoten zal er gebruik worden gemaakt van folders, brochures, een website en een Facebook-pagina. Scholen zullen door middel van direct mail worden geïnformeerd wanneer de experience-bus op locatie zal verschijnen. De doelgroep zelf zal in principe alleen worden ingelicht dat er een experience zal plaatsvinden. Hoe en wat deze inhoudt is voor hen nog geheim. We vinden het vooral belangrijk dat de doelgroep na afloop meer informatie via internet op kan zoeken en dat scholen goed geinformeerd worden door middel van brochures of folders.
10
7. Het meten van de behaalde resultaten Beschrijving hoe het campagneresultaat gemeten kan worden
Voor het meten van de behaalde resultaten van de antibingedrinkcampagne is er aller eerst een nulmeting nodig. De nulmeting zal zijn hoeveel de jeugd met een leeftijd van twintig jaar tot op heden drinkt (2013). Er zal een nieuwe meting plaatsvinden wanneer de jongste jongeren waarvoor de campagne bedoeld is (de twaalf jarige van de doelgroep, twaalf tot en met vijftien jarige) de leeftijd heeft bereikt van twintig. Wanneer er duidelijk minder dan vijf/zes drankjes in twee uur wordt gedronken door twintigjarigen in 2021 ten opzichte van 2013 is de campagne een succes.
mediquest.nl
11
Bijlage
In deze bijlage is ons onderzoek toegevoegd. De deelvragen die wij per persoon hebben uitgewerkt zijn hierin terug te vinden. Dit waren: 1. Gedrag - Waarom doen mensen aan binge drinken? - Waar begint binge drinken? Vooral, thuis of in de horeca? - Wat is het effect van anti-drank campagnes op jongeren? 2. Cultuurverschillen - Heeft cultuurverschil te maken met de hoeveelheid binge drinkers per land? 3. Achtergrond - Wat is binge drinken? - Wat zijn de fysieke en mentale gevolgen van binge drinken? 4. Historie - Zijn er veranderingen geweest binnen de EU rondom drankgebruik de afgelopen 10 jaar? Verder zijn de resultaten van onze enquête toegevoegd met op het einde een uitgebreide mediaplanning. Op het einde bevindt zich de bijbehorende literatuurlijst. 1. Gedrag Waarom doen mensen aan binge drinken? De redenen voor binge drinking zijn erg gevarieerd. Het is namelijk ook lastig om 1 bepaalde reden te geven omdat de mens erg complex is en de hele dag door verschillende invloedfactoren beïnvloed word. Het is leuk, word als één van de meest redenen genoemd voor binge drinken. Jongeren kunnen eindelijk hun hoge verwachtingen en druk die op hen staat laten varen. Eindelijk een avondje feest vieren en alle remmen los laten.1 Ze willen zich zelfverzekerder voelen en socialer zijn, dit zie je vaak bij de introverte mensen. Die zelf niet goed een gesprek aan durven te gaan en door de alcohol geholpen willen worden. Of niet durven te flirten met een ander persoon en die de afwijzing niet aan durven te gaan. Ook is één van de vele redenen van het binge drinken en de meest voor de hand liggende om hun macho imago naar voren te laten komen. Door veel te drinken denken deze jongeren te laten zien dat zij een kampioen in het drinken zijn.1 Een veel voorkomende reden is ook het vergeten van de problemen die deze mensen hebben. Door binge drinken vergeten zij de stress die zij hebben. Maar een groter probleem word dit wanneer dit een gewoonte word. Als de jongeren te snel naar de fles grijpen wanneer zij stress hebben kan dit leiden tot alcoholisme. 1 Groepsdruk komt ook veel voor bij het binge drinken. Dit gebeurd meer op middelbare scholen en is
12
Bijlage
een kans voor sommige jongeren, of dat denken zij, om populair te worden. Zij voelen zich sterker tot het binge drinken gedrukt doordat de rest het ook maar doet en ze erbij willen horen.1 Ook zijn veel jongeren nieuwsgierig naar het binge drinken. Ook al weten zij niet dat het binge drinken heet zijn ze toch benieuwd wat de alcohol met je doet. Dit kan komen nadat een vriend of vriendin hier over verteld na een wilde nacht uit.1 De laatste beweegreden van binge drinken wordt als wapen genoemd dat zij rebel willen zijn. Dit word ook wel als een wapen tegen hun ouders gebruikt. Om zo te laten zien dat zij zich niet aan de regels houden en onafhankelijk willen zijn.1 1. Gedrag Waar begint binge drinken? Binge drinken is een oud fenomeen, maar indrinken begint een steeds groter probleem te vormen. Wanneer we het hebben over binge drinken hebben we het over een aantal drankjes snel achter elkaar drinken, meestal vier of meer alcoholische drankjes binnen twee uur. Maar wordt dit gedrag alleen in de kroeg nageleefd of begint het ergens anders? Op straat, bij vrienden thuis, of gewoon gezellig met de familie? Wat zijn de motieven van indrinkers? Indrinken doe je meestal thuis voordat je uit gaat of vlak voor een geweldig groots feest. Maar wat zijn nou de beweeg redenen om te gaan indrinken. - Het verstrekken van alcohol aan jongeren onder de zestien jaar is verboden. - De prijzen van alcoholische dranken zijn hoog. - Indrinken is goedkoper omdat de drank thuis voorhanden is, of omdat het in de supermarkt vele malen goedkoper is. - Alcohol is in de supermarkt of slijterij makkelijker verkrijgbaar, ook voor jongeren onder de zestien jaar. - Jongeren drinken om in de stemming te komen, ze voelen zich losser, meer ontspannen en vrolijker als ze alcohol hebben gedronken. - Jongeren vinden het gezellig om samen met vrienden bij iemand thuis te drinken, voordat ze op stap gaan. - Groepsdruk, wanneer mijn vrienden drinken moet ik ook drinken. 2
Volgens een onderzoek naar het indrinkgedrag van Zeeuwse jongeren3 gebeurt het indrinken veelal bij vrienden thuis, op weg naar de uitgaansgelegenheid, op straat rondom de uitgaansgelegenheid, op de fiets of bij hangplekken, hokken en keten. Voor jongeren is het niet zo moeilijk om aan drank te komen. Zij vergaren de alcohol veelal via oudere vrienden of gewoon in de supermarkt of slijterij waar slecht wordt gecontroleerd op de toegestane leeftijdsgrens om alcohol te kopen. De meeste jongeren hebben geen idee van de gevolgen die alcohol kan veroorzaken. De gevolgen waar zij bekend mee zijn, zijn vaak, kotsen, ziek zijn en rare dingen doen. Deze gevolgen worden vaak als ´grappig´ ervaren3 Volgens het onderzoek zijn dit de alcoholische dranken die worden genuttigd tijdens het indrinken, met daarachter het percentage alcohol die deze dranken bevatten.
13
Bijlage
- 5 tot 10 % alcohol Bier ± 5 % Breezer ±5 % Smirnoff ice ± 5,5 % - 10 tot 20 % alcohol Wijn Apfelkorn Rode wodka Cosmopolitan (mix uit de supermarkt)
± 12 % ± 18 % ± 14,7 % ± 14,5 %
- 20 tot 40% alcohol Passoa ± 20 % Safari ± 20,5 % Malibu ± 21 % Pisangambon ± 21 % Blue curacao ± 24 % Bacardi ± 37,5 % Tequilla ± 38 % - Meer dan 40 % alcohol Sambuca ± 40 % Goldstrike ± 40-50 % Whisky (Jack Daniels & Johnny Walker) ± 40-45 %3 Er kan dus wel gesteld worden dat binge drinken veelal voorafgaand aan het uitgaan wordt gedaan. Vaak omdat het goedkoper is dan in de kroeg, het thuis gezelliger is of gewoon makkelijker te verkrijgen is. De prijzen en leeftijdsgrens spelen een grote rol en ook de groepsdruk is een goede motivatie om voorafgaand aan een avondje uit, te gaan indrinken. Jongeren zijn zich niet bewust van de gevolgen, en de gevolgen die zij kennen worden als grappig ervaren. Binge drinken gebeurd dus niet alleen in de kroeg maar begint vaak al enkele uren eerder. Om deze campagne te promoten zal er gebruik worden gemaakt van folders, brochures, een website en een Facebook-pagina. Scholen zullen door middel van direct mail worden geïnformeerd wanneer de experience-bus op locatie zal verschijnen. De doelgroep zelf zal in principe alleen worden ingelicht dat er een experience zal plaatsvinden. Hoe en wat deze inhoudt is voor hen nog geheim. We vinden het vooral belangrijk dat de doelgroep na afloop meer informatie via internet op kan zoeken en dat scholen goed geïnformeerd worden door middel van brochures of folders. 1. Gedrag Wat is het effect van anti-drank campagnes op jongeren? Uit verschillende soorten wetenschappelijke onderzoeken4 blijkt dat alcoholreclames het drankgebruik van jongeren geen goed doet. Hoe meer jongeren worden blootgesteld aan alcoholreclame des
14
Bijlage
te vroeger ze beginnen met drinken en hoe meer ze drinken op een latere leeftijd. Dit blijkt uit verschillende longitudinale onderzoeken waar een zelfde groep jongeren een aantal jaar wordt gevolgd en dus worden blootgesteld aan verscheidene alcoholreclames.4 Enkele resultaten van wetenschappelijke studies4: - Elke alcoholreclame die door jongeren meer wordt bekeken, zorgt voor een alcoholconsump tietoename van één procent (longitudinale studie, Snyder et al.,2006). - Jongeren die veel aan alcoholreclames zijn blootgesteld laten een verhoogde alcoholconsump tie zien tot ver in hun twintiger jaren. Bij jongeren die vrijwel niet worden blootgesteld aan alcoholreclame stabiliseert de alcoholconsumptie in het begin van hun twintigerjaren (longitu dinale studie, Snyder et al.,2006). - Twaalfjarige die aan veel vormen van alcoholreclame zijn blootgesteld laten zien dat ze vijftig procent meer kans hebben om één jaar later te drinken dan twaalfjarige die bijna niet zijn blootgesteld aan alcoholreclames (longitudinale studie, Collins et al., 2007). - De aantrekkelijkheid van alcohol in reclames wordt versterkt door het gebruik van humor, be roemdheden en dieren. De reclames die zich vooral richten op producteigenschappen leiden tot een lagere intentie om alcohol te kopen. Het koopgedrag van jongeren op het gebied van alcohol wordt dus voorspeld door de mate waarin ze alcoholreclames aantrekkelijk vinden.4 Dit zijn enkele resultaten van onderzoeken over het drankgebruik van jongeren, na het zien van proalcoholreclames. Maar wat zijn nou de effecten van anti-drankcampagnes, zijn deze ook zo duidelijk te benoemen en zijn deze ook zo effectief als pro-drankcampagnes of juist meer of minder effectief? En wat kunnen we leren van alcoholreclames? Misschien moet er niet geshockeerd worden maar moet er juist meer humor en beroemdheden in anti-drankcampagnes zitten om zo het drankgebruik van jongeren te doen minderen. Volgens het Centraal Planbureau helpen voorlichtingscampagnes nauwelijks om het alcoholmisbruik tegen te gaan. Wat wel schijnt te helpen is een flinke prijsverhoging.5 Vooral de matige drinkers zullen gaan minderen wanneer er een verhoging komt van de accijnzen op drank, ook zware drinkers zullen het rustiger aan gaan doen. Bierdrinkers schijnen niet zo gevoelig te zijn voor prijsverhogingen, integendeel tot het prijseffect van wijn, dit zal twee keer zo groot zijn en sterke drank maar liefst drie keer zo groot. Het CPB stelt dat vooral jongeren minder drinken als alcohol duurder wordt. Onderzoekers pleiten daarom voor een verbod op de bij jongeren populaire mixdrankjes.5 Effectievere manieren om het drankmisbruik terug te dringen zijn: minimumleeftijd stellen waarop alcohol mag worden verkocht en wettelijke aansprakelijkheid van verkopers die dronken gasten of klanten blijven bedienen. Ook vaker op willekeurige tijdstippen verkeerscontroles houden schijnt zeer effectief te werken. Uit een eerdere studie blijkt ook dat preventieve campagnes bij rokers nauwelijks werken. Zij blijken ongevoelig voor ‘enge’ plaatjes van bijvoorbeeld zwartgeblakerde longen. Duurdere sigaretten zouden wel afschrikwekkend werken.5 Veel reclames maken gebruik van een fear appeal. Dit is een reclame met als doel, angst opwekken bij de ontvanger. Voorbeeld: Alcohol drinken onder de zestien jaar veroorzaakt hersenschade bij uw kind,
15
Bijlage
en dit wordt onderbouwt met akelige of enge beelden van kinderen met hersenschade. De bedoeling van deze anti-drankcampagne is om de ouders van het kind zich ongemakkelijk te laten voelen over het drankgebruik van hun kind en dus hulp of info te gaan zoeken. De campagne zou zowel de attitude als het gedrag moeten veranderen. Helaas blijkt deze manier van gedragsbeïnvloeding niet effectief.6 Campagnes met een hoog fear appeal gehalte kunnen leiden tot het tegenovergestelde van het gewenste effect. De campagne: Iets te kort lontje in ons landje, is een goed voorbeeld van zo’n campagne. In de campagne wordt veel geschreeuwd en gevloekt. Het doel van de reclame is om wat aardiger tegen elkaar te doen maar dit zorgt voor een averechts effect. Het lijkt alsof het de norm is om lelijk tegen elkaar te doen, en dit filmpje zorgt dus voor een verkeerde interpretatie. Mensen hebben het goede voorbeeldgedrag nodig. Dit soort campagnes kunnen voor een averechts effect zorgen en dit is natuurlijk niet te bedoeling. Een ander argument voor een positieve benadering, is van neurologische aard. Hersenen blijken goed te zijn in het verwerken van positieve impulsen en het afwenden van negatieve impulsen. Resultaten van een onderzoek laten zien dat positief nieuws bij optimistische mensen zorgt voor meer activiteit in de frontale kwab van de hersenen. Bij negatief nieuws laten optimistische mensen de minste activiteit zien in de frontale kwab van de hersenen. Tachtig procent van de mensen is optimistisch ingesteld, de meeste van ons zijn dus van nature gericht op het ontvangen van goed nieuws.6 De campagne van honderd procent BOB is nul procent op, maakt ook gebruik van een positieve insteek. Deze campagne schijnt te werken want wanneer je het hebt over een persoon die nuchter blijft om de rest veilig thuis te brengen spreken de meeste mensen over de BOB. Een positieve benadering schijnt dus de beste invalshoek te zijn voor een campagne waarbij je voor het meeste resultaat gaat.6 ‘De resultaten van het onderzoek6 laten zien dat wanneer optimistische deelnemers positief nieuws krijgen, er meer activiteit is in de frontale kwab van de hersenen. Bij negatieve informatie hebben de meeste optimistische personen de minste activiteit in de frontale kwab en de meest pessimistische personen de meeste. Dit suggereert dat de hersenen kiezen naar welke informatie ze luisteren. 80% van de mensen is optimistisch ingesteld, dus zijn de meeste onder ons van nature gericht op het ontvangen van positief nieuws’ (novimores.nl, 2011) 6 2. Cultuurverschillen Heeft cultuurverschil te maken met de hoeveelheid binge drinkers per land? In de Europese Unie is alcohol de derde grootste risicofactor om ziek te worden. Er sterven jaarlijks 195.000 personen aan alcohol enkel al in Europa. Dit zorgt voor een kostenpost van €125 miljard euro per jaar.7 Ongeveer de helft van alle alcoholdrinkers drinkt gemiddeld 1 tot 3 keer per week, maar er zijn enkele uitschieters in Europa als er gekeken wordt naar Portugal waar 43% van de alcoholdrinkers dagelijks alcohol nuttigen.7 Uit onderzoek2 is gebleken dat personen met een hogere status(functie) veel vaker alcohol consumeren als personen met een lagere arbeidsfunctie. Zo drinkt 87% van alle managers alcohol en maar 61%
16
Bijlage
van de huismannen/huisvrouwen.7 Als we kijken naar personen die dagelijks alcohol nuttigen is dit in 25% van de gevallen bij 55+ers en bij 3% van de 15 tot 24 jarigen. Dit telt helaas niet het aantal drankjes dat wordt gedronken, wat aanzienlijk hoger is bij jongeren. Dit zorgt voor een groter risico voor jongeren als voor ouderen.7 Van alle ondervraagde personen vindt 53% dat ze zelf geheel verantwoordelijk zijn voor het risico van alcoholgebruik daarnaast zegt 43% dat de plaatselijke beveiliging, het personeel e.d. verantwoordelijk zijn voor het welzijn van de individuelen.7 Het verhogen van de alcoholprijs is voor jongeren en voor mensen met een laag inkomen een goede reden om minder alcoholhoudende dranken te kopen. (30-40%)7 Qua culturen en demografische gebieden in de EU eindigt Denemarken het hoogst in percentage dat alcohol drinkt. Nederland eindigt opvallend op de derde plaats.7 Van de mensen die eerder stopt met school drinken er minder van dan jongeren die langer door studeren.7
Eurobarrometer
17
Bijlage
Eurobarrometer
Uit de bovenstaande tabel kunnen we als conclusie trekken dat in Portugal en Italië het meeste mensen dagelijks drinkt. Dit zal te maken hebben met de grote hoeveelheid aan wijnaanbod dat ze er hebben en de bourgondische cultuur.
18
Bijlage
Europees gezien drinkt er één op de tien 5 of meer consumpties per keer.8 Opvallend is dat Italianen het minste binge drinken terwijl ze het vaakste dagelijks alcohol consumeren.
v
Eurobarrometer
19
Bijlage
Het meeste binge drinken komt opvallend genoeg voor bij minderjarige jongeren onder de 16 jaar.
Eurobarrometer
Eurobarrometer
20
Bijlage
Eurobarrometer
Het bewustzijn van de gevaren die alcohol met zich meebrengt is nog laag als men kijkt naar gevolgen als kanker en astma. Gekeken naar de leeftijd die zichzelf verantwoordelijk vindt voor de gevolgen van alcoholgebruik is dat maar 46% bij jongeren onder de 15 jaar. Vergeleken met oudere personen is dit minimaal 50%, het is daarom belangrijk beide partijen zichzelf verantwoordelijker moeten gaan opstellen i.v.m. alcoholgebruik. Oplossingen ter vermindering van de alcoholconsumpties volgens dit onderzoek zijn dus het verhogen van de alcoholprijs en het verhogen van de minimumleeftijd naar 18 jaar om alcohol te consumeren. Dit zal vooral betrekking hebben op christenen, katholieken, Joden en ongelovigen omdat zij volgens het geloof wel alcohol mogen nuttigen. Moslims daarintegen mogen van het geloof niet in aanraking komen met alcoholhoudende middelen, zij zullen dus ook nooit gaan drinken of binge drinken.9 3. Achtergrond Wat is binge drinken? De term binge drinken komt voort uit het Engelse binge, wat fuif of braspartij betekent. In relatie tot het drinken van alcohol wil het zeggen dat een persoon binnen korte tijd, wat volgens de Amerikaanse definitie twee uur is, 6 glazen alcohol of meer drinkt.10 Binge drinken is een manier van drinken die veel jongeren toepassen om zo snel mogelijk aangeschoten of dronken te worden. Om geld te besparen gaan ze voor het uitgaan thuis zitten en drinken met elkaar zo snel mogelijk zo veel mogelijk alcoholische dranken.
21
Bijlage
3. Achtergrond Wat zijn de fysieke en mentale gevolgen van binge drinken? De fysieke gevolgen van binge drinken zijn onder andere11: 1. Schade aan organen: Alcohol tast de organen aan, en bij binge drinken is dit door de grote hoeveelheden alcohol alleen maar erger. Vooral de slokdarm en de maag, die direct met alcohol in aanraking komen, zijn erg gevoelig. 2. Grote kans op black-outs Aangezien alcohol ook slecht is voor de hersenen heeft binge drinken daar dan ook slechte effecten op. Wanneer een persoon een black-out heeft weet diegene vaak niet meer wat er tijdens en na het drinken gebeurd is. Dit komt omdat het kortetermijngeheugen geen informatie meer doorgeeft aan het langetermijngeheugen. De dag na het drinken werkt het brein ook minder goed. 3. Stijging van de bloeddruk Alcohol zorgt ervoor dat de bloeddruk stijgt, wat op zichzelf ook voor problemen kan zorgen. 4. Alcoholvergiftiging Door overmatig alcoholgebruik wordt het zenuwstelsel verdoofd, wat kan resulteren in bewusteloosheid. Dit kan zo uit de hand lopen dat degene die veel alcohol gedronken heeft in een coma kan raken. Er zijn gevallen bekend dat mensen zoveel alcohol drinken dat ze in coma en raken en uiteindelijk aan de gevolgen van het alcoholgebruik overlijden. 5. Vergrote kans op hartinfarct Alcohol verlamt de spieren, en hieronder valt ook de hartspier. Doordat alcohol het bloed ook verdunt, kan een bloedpropje losraken en bijvoorbeeld een bloedvat verstoppen. Doordat na het drinken de bloeddruk weer omlaag gaat, schommelt de bloeddruk wat kan resulteren in een hart –of herseninfarct.11 De mentale gevolgen van binge drinken zijn onder andere12: 1. Afname van denkvermogen Alcohol beschadigt de hersenen. Deze schade is blijvend en niet terug te draaien. Deze schade is het ergst in de jeugd. Wanneer een jongere in zijn jeugd veel alcohol gebruikt, is de kans op schade in de toekomst groot, zeker wanneer de jongere op latere leeftijd door blijft drinken. Bij zeer veel alcoholgebruik kan het syndroom van Korsakov optreden, wat een blijvende geheugenstoornis is. 2. Alcoholafhankelijkheid Door langdurig overmatig alcoholgebruik kan een alcoholverslaving optreden. Alcoholverslaafden, of alcoholisten, kunnen niet meer functioneren zonder het gebruik van alcohol. Bovendien stijgt de alcoholtolerantie en moet de persoon steeds meer drinken voor hetzelfde effect. Buiten dat de persoon hier geestelijke schade aan overhoudt zullen de lichamelijke effecten ook zeer schadelijk zijn.
22
Bijlage
3. Agressie Door het nuttigen van alcohol worden mensen minder snel geremd. Hierdoor zullen sommige mensen tijdens of na het drinken agressieve gevoelens krijgen, en dit kan leiden tot zinloos geweld en uit de hand gelopen situaties.12
23
Bijlage
4. Historie Zijn er veranderingen geweest binnen de EU rondom drankgebruik de afgelopen 10 jaar? Om te kijken of er een toe- of afname is te constateren van het drankgebruik zal worden gekeken naar cijfers over drankgebruik per Europese lidstaat. De Europese Unie telt nu 27 lidstaten maar in juli van dit jaar zal Kroatië toetreden tot de EU. Kroatië dingt daarom ook mee in dit onderzoek. Per Europese lidstaat zal worden gekeken of er sprake is van een toe- of afname. Ook zal voor de gehele Europese Unie worden uitgerekend wat de stijging of daling betreft. Om een stijging of daling per land te kunnen constateren zal worden gekeken naar cijfers van het Global Information System on Alcohol and Health (GISAH) van de World Health Organisation (WHO). De cijfers bedragen het gemiddelde aantal liters pure alcohol dat een persoon (vanaf 15 jaar) per jaar consumeert. Land België Bulgarije Cyprus Denemarken Duitsland Estland Finland Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland Italië Kroatië * Letland Litouwen Luxemburg Malta Nederland Oostenrijk Polen Portugal Roemenië Slovenië Slowakije Spanje Tsjechië Verenigd Koninkrijk Zweden
2000 10.19 09.69 08.24 12.65 12.91 07.90 08.59 13.63 08.53 12.25 13.68 08.86 12.69 07.95 9.87 17.88 05.77 10.06 10.01 08.34 13.18 10.17 09.90 11.06 11.12 15.25
Consumptie per jaar (gem. Liters pure alcohol per persoon) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 10.26 10.31 09.93 09.86 09.76 09.69 09.69 11.20 10.71 10.18 10.59 10.56 10.09 09,97 10.20 10.47 08.80 08.84 09.87 10.06 09.29 08.93 09.26 08.66 12.46 11.90 12.33 11.72 11.87 11.73 11.33 11.06 12.46 12.25 11.92 11.83 12.20 12.43 12.13 12.02 9.22 10.36 11.55 13.23 13.76 15.02 15.96 14.32 08.95 09.24 09.31 09.89 09.95 10.14 10.45 10.26 13.89 13.78 13.49 13.18 13.24 11.80 11.55 12.30 08.62 08.06 08.74 08.92 09.24 08.79 08.99 09.25 13.22 13.32 13.28 13.32 13.18 13.39 12.75 11.79 13.76 14.22 13.35 13.48 13.35 13.36 13.40 12.40 09.26 09.12 08.59 08.32 07.99 07.84 07.81 07.44 13.07 13.20 12.35 11.76 10.51 10.69 11.42 10.46 07.53 08.32 09.24 08.81 10.07 10.82 11.39 12.19 10.20 11.00 11.29 12.10 13.17 13.80 13.16 13.08 16.70 17.00 17.39 17.71 17.70 16.25 16.18 16.48 05.76 05.89 06.32 06.34 06.26 06.74 07.62 07.58 09.95 09.68 09.56 09.56 09.54 09.41 09.32 09.25 09.53 09.84 09.97 09.84 09.97 09.84 10.31 10.57 08.40 07.74 08.02 09.06 09.19 09.04 09.70 10.34 12.25 12.21 12.04 12.85 12.85 12.29 12.15 11.93 9.75 10.25 10.94 11.72 9.88 12.74 13.53 13.85 10.24 11.07 11.46 12.29 13.52 14.27 12.76 12.71 10.73 10.78 9.85 10.03 10.82 10.29 11.48 11.80 11.09 9.87 10.24 10.44 10.03 9.99 12.21 11.98 15.35 15.52 15.64 15.16 15.42 15.26 15.48 15.26
10.78 10.56 11.09
11.46 11.70
11.23 11.08 11.18
10.35 10.49
06.01 06.00 06.90
07.00 06.50
06.60 06.80 06.90
06.90
* Treedt in juli 2013 toe tot de Europese Unie.
24
2009 10.80 10.04 08.39 10.66 11.72 13.21 09.96 12.30 08.24 11.51 11.30 06.94 10.05 12.23 15.34 07.65 09.20 10.56 10.74 11.43 12.74 11.90 11.38 11.37 14.96 7.40
Cijfers: WHO
Bijlage
Uit de gegevens van de tabel hiernaast blijkt dat in Luxemburg en Tsjechië aanzienlijk meer gedronken wordt dan in de rest van de EU. Nederland neemt hierbij een veel lagere positie in, zoals is af te lezen uit de tabel hiernaast. Wat verder erg opvalt, is dat er maar een zeer gering aantal landen een afname kent in het drankgebruik. Als het aantal toe en afnames wordt opgeteld en afgetrokken wordt duidelijk dat het drankgebruik de afgelopen tien jaar in Europa gelijk is gebleven. Uit de tabel valt daarnaast af te leiden dat het aantal pure liters alcohol per persoon in de gehele Europese Unie gemiddeld 10.98 bedraagt. Dit valt ook goed af te lezen uit de grafiek op de volgende pagina waarbij de grafieken tussen acht en veertien liter schommelen. Samen maakt dit 22 en de helft daarvan is elf. Ook de Belgische Vereniging voor Alcohol en Drugsproblemen (VAD) meldt op haar website14 dat in de Europese Unie gemiddeld 11 liter alcohol per jaar wordt gedronken. De meerderheid van de lidstaten ligt dus onder het gemiddelde, zo valt af te lezen uit de grafiek. Ook meldt de VAD, net als de WHO, dat Europa het hoogste drankgebruik ter wereld kent.
Nr. land 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Luxemburg Tsjechië Estland Roemenië Frankrijk Litouwen Letland Slovenië Duitsland Hongarije Portugal Slowakije Spanje Ierland België Polen Denemarken Oostenrijk Verenigd Koninkrijk Kroatië * Bulgarije Finland Nederland Cyprus Griekenland Malta Zweden Italië
Gem. liters pure alcohol per persoon 15.34 14.96 13.21 12.74 12.30 12.23 12.19 11.90 11.72 11.52 11.43 11.38 11.37 11.30 10.80 10.74 10.66 10.56 10.49 10.05 10.04 09.96 09.20 08.39 08.24 07.65 07.40 06.94
Als conclusie kan dus met grote zekerheid worden gesteld dat het drankgebruik in de Europese Unie vrijwel stabiel is gebleven in de afgelopen 10 jaar. Toch ligt Europa nog vrij ver boven het gemiddelde van de rest van de wereld. ‘De gemiddelde Europeaan drinkt een derde meer dan enig ander land in de wereld’ SASI group, 200515)
Verandering Stabiel Stabiel Toename Stabiel Stabiel Toename Stabiel Toename Stabiel Stabiel Daling Stabiel Stabiel Stabiel Stabiel Toename Afname Stabiel Stabiel Stabiel Stabiel Toename Afname Toename Stabiel Toename Stabiel Afname Cijfers: WHO
25
Bijlage
Drankgebruik van de 28 lidstaten in de Europese Unie 19
17
15
13
11
9
7
5
2000
Gegevens: WHO
26
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Belgie
Bulgarije
Cyprus
Denemarken
Duitsland
Estland
Finland
Frankrijk
Griekenland
Hongarije
Ierland
Italie
Kroatie
Letland
Litouwen
Luxemburg
Malta
Nederland
Oostenrijk
Polen
Portugal
Roemenie
Slovenie
Slowakije
Spanje
Tsjechie
Verenigd Koninkrijvk
Zweden
2009
Bijlage
Enquêteresultaten Aantal ge-enquêteerden 137 Man 47 % Vrouw 54 % Gemiddelde leeftijd 15-16 jaar De betekenis van de term ‘binge drinking’
Eerste alcoholconsumptie
Wanneer
27
Bijlage
Percentage binge drinkers
Soort drank
Hoeveelheid consumpties per bezoek in de horeca
28
Bijlage
Hoeveelheid consumpties per feest
Weten je ouders ervan? Ja 69% Nee 31% ’Bewustzijn ouder/begeleider/school v.h. Alcoholgebruik’
29
Bijlage
Mediagebruik onder jongeren
Invloed van campagnes op jongeren
30
Bijlage
Beste oplossing qua rolmodel (Leeftijdsgenoot, bekende artiest, ex-alcoholverslaafde)
Inzet media
Conclusies uit de enquete - Uit de enquête is gebleken dat weinig jongeren nog van het fenomeen ‘’binge drinken’’ hebben gehoord. - De meeste jongeren beginnen met alcohol tussen hun veertiende en hun zestiende leeftijd. - Ze drinken voornamelijk in het weekend en meer als de helft doet daarvan al aan binge drin ken. - Als ze drinken is het voornamelijk mixdrank en bier en 1/3e van de jongeren verteld het niet aan hun ouders dat ze zoveel drinken. - Qua media gebruiken ze radio, TV en Internet waarop ze vooral gebruik maken van Social me dia. - De campagne die het meest bekend was, was die van BOB die bijna 80% kent, 72% zonder invloed. - Qua suggesties wie als rolmodel het beste ingezet kan worden kwamen naar voren: Artiest & leeftijdsgenoot die (in het verleden) een probleem had met alcohol.
31
Bijlage
Strategic phases Phase 1 Phase 2 Phase 3 Phase 4 Think > Feel > Rethink > Act Inform Experience Conclude Participate Attract Shock Empathize Share Convince Reaction Elucidate Believe Conscious use Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Informeren Ervaren Inleven Delen Aantrekken Shockeren Concluderen Deelnemen Overtuigen Reageren Ophelderen Geloven Bewust gebruiken Mediagebruik stappelplan
32
Bijlage
33
Voet noot
34
Pagina
Soort
1
12,13
Web artikel
2
13
Online document
3
14
Online document
4
15
Web artikel
5
15,16
Web artikel
6
16
Web artikel
7
16,17
8
19
9
21
Online document Online document Website
10
21
Website
11
22
Website
12
22,23
Website
13
24
Website
14
15
Website
15
15
Online document
Bron Morrow M. (2010). Reasons for Binge Drinking. 180-13 van the-alcoholism-guide.org Bil D. de, & Dijk F. van, & Duren B. van, & Maas E. (2011). Onderzoek naar indrinkgedrag van jongeren uit de gemeenten Veere, Hulst en Tholen (publicatieversie). 17-02-13 van laatzenietverzuipen.nl (2010). Indrinken in Zeeland. 18-02-13 van laatzenietverzuipen.nl STAP (2009). Effecten van alcoholreclame. 12-0213 van stap.nl Elsevier (2006). Anti-alcoholcampagnes nauwelijks effectief. 12-02-13 van elsevier.nl K. (2011). Overheidscampagnes. 12-02-13 van novimores.nl Anderson P. & Baumberg B. (2006). Alcohol in Europa. 24-02-13 van ec.europa.eu Eurobarrometer (2010). EU citizens’ attitudes towards alcohol. 24-02-13 van europa.eu Schinkel g. (n.d). Alcohol. 24-02-13 van vecip.com (2012). Wat is binge drinken? 18-02-13 van jellinek.nl (2013) Veel in korte tijd. 18-02-13 van alcoholinfo.nl (2011). Problematisch alcoholgebruik. 18-02-13 van alcoholhulp.be (2010). Levels of Consumption: Recorded adult per capita consumption, from 1961, Total by country. 20-02-13 van apps.who.int VAD. Feiten en cijfers over alcohol. 20-02-13 van vad.be Newman. M, & SASI Group (2006) Alcohol consumption. 20-02-13 van sasi.group.shef.ac.uk
