Cambium Nieuws juni 2010 | jaargang 4 | nummer 4
Week van de lentekriebels op de Margrietschool pagina 2
Taksforce: kinderopvang ingrijpend veranderen Er moet een einde komen aan de wirwar aan peuterspeelzalen, voorschoolse opvang, naschoolse opvang en gastouderopvangen, die ook nog eens allemaal uit verschillende potten geld worden gefinancierd. Alles moet op de schop en er moet een integrale aanpak komen in kindvoorzieningen. Zo kan een optimale pedagogische infrastructuur ontstaan. Daarvoor pleit de Taskforce Kinderopvang en Onderwijs in haar rapport Dutch Design.
BHV binnen Cambium Iedere school is verplicht voldoende personeelsleden een cursus BHV, bedrijfshulpverlening, te laten volgen. Op deze manier is er, in geval van een calamiteit, altijd iemand die weet welke actie ondernomen moet worden. Mensen leren niet alleen de belangrijkste levensreddende handelingen, maar ook bv. hoe een brandblusapparaat werkt. Binnen Cambium is besloten om de BHV-cursussen voor personeelsleden centraal te regelen. I.p.v. 1 hele dag per jaar op herhaling te gaan, kiezen we nu voor een middag per jaar en wel de woensdagmiddag. Dit heeft als voordeel dat er niet naar vervangers hoeft te worden gezocht (dat soms een hele klus blijkt te zijn) en we kunnen zo de kosten lager houden. BHV-aanbieder Sonon uit Lochem zal de cursussen voor ons gaan verzorgen.
Onderscheiding voor Jan Verdonk pagina 5
Werkgroep identiteit basisschoool De Bron pagina 6
www.stichtingcambium.nl
Cambium op de stip! Nee het gaat niet om het nemen van een penalty. Waar het wel over gaat? In Nederland zijn er veel talentenshows op televisie: popstars, X-factor, Op zoek naar Kruimeltje en het begon allemaal met Idols. Het draait in de programma’s om het laten zien van talent door op de stip te gaan staan. Deze programma’s doen het als het gaat om de kijkcijfers heel goed, waarom eigenlijk? Ik denk dat het heeft te maken met het feit dat wij Nederlanders niet zo houden van mensen die hun nek uitsteken. Mensen die zeggen dat ze ergens de beste in zijn. Dat gedrag bestraffen we vaak met de woorden: “doe maar normaal dan doe je al gek genoeg!” Maar diep in elk mens, dus ook in ons Nederlanders, zit toch ook iets van beroemd en bekend willen zijn… En juist deze tegenstelling zorgt ervoor dat we kijken. Enerzijds hopen we dat mensen die hun nek uitsteken op hun gezicht gaan en anderzijds dromen we tijdens de uitzending weg over onze eigen talenten en hoe beroemd we daarmee worden. In deze Cambium Nieuws wil ik graag Cambium op de stip zetten, maar dan ook helemaal. Ik wil laten zien waar we als Cambium goed in zijn, maar ook waar we niet goed in zijn om vervolgens ook aan te geven waar we als Cambium de komende jaren aan gaan werken. Vanuit de bijbel, onze inspiratiebron, is het juist een opdracht voor u, jou en
mij om met onze talenten, maar ook met die van een ander aan de slag te gaan! Mattheus 25: 14-30. Of het zal zijn als een man die op reis ging, zijn dienaren bij zich riep en het geld dat hij bezat aan hen in beheer gaf. Aan de 1 gaf hij 5 talenten, aan een ander 2 en aan nog een ander 1 talent, ieder naar wat hij/zij aankon. Toen vertrok hij. Direct ging de man die 5 talenten ontvangen had op weg om er handel mee te drijven en verdiende er 5 talenten bij. De man die er 2 had gekregen verdiende er op dezelfde manier ook 2 bij. De persoon die 1 talent ontvangen had besloot het talent te verstoppen in de grond. Toen kwam de eigenaar terug. De dienaar die 5 talenten had gekregen, kwam bij zijn baas en overhandigde hem de 5 talenten plus de 5 die hij erbij had verdiend. De heer zei tegen hem: “voortreffelijk, je bent een goede en trouwe dienaar, wees welkom bij het feestmaal!” Ook de dienaar die 2 talenten had ontvangen en er 2 bij verdiend had, kwam bij zijn baas en gaf hem de 4 talenten. Zijn heer reageerde opnieuw: “voortreffelijk, je bent een goede en trouwe dienaar, wees welkom bij het feestmaal!” Toen kwam de derde dienaar bij zijn baas en hij gaf hem het ene talent weer terug en zei: “Heer, ik wist van u dat u streng bent, uit angst besloot ik uw talent te begraven, alstublieft hier hebt u uw talent terug!” De heer werd boos: “Je bent een slechte en laffe dienaar. Had mijn geld dan op de
bank gezet dan had je in ieder geval nog rente gekregen.” Het talent werd van de derde dienaar afgepakt en gegeven aan de dienaar die 10 talenten had. De nutteloze dienaar was niet welkom op het feestmaal. Wauw wat een spannend Bijbelgedeelte! Wat zegt het ons? Het is een door Jezus vertelde vergelijking voordat Hij naar de hemel gaat en dat wordt vergeleken met een baas die op zakenreis gaat. Jezus geeft aan dat Hij nog eenmaal terugkomt en prikkelt ons mensen met de vraag of Hij dan nog geloof zal vinden, of de werknemers nog winst hebben gemaakt. Het komt in dit verhaal aan op het leiderschap van elke werknemer. De baas roept de werknemers afzonderlijk ter verantwoording. Opvallend is ook dat hij de talenten van de derde werknemer doorgeeft aan degene die veel heeft bereikt. In dit verhaal komt op ons persoonlijk, maar ook op ons als Cambium de vraag af: nemen we onze verantwoordelijkheid? Durven we eigenaar te zijn van onze talenten en gaan we met onze talenten en met die van de aan ons toevertrouwde kinderen opbrengstgericht, systematisch, maar ook creatief aan de slag? Of zijn we bang voor sommige ouders, de (G)MR, het bestuur of de inspectie? Als algemeen directeur van Cambium wil ik iedereen, kind, ouder en personeelslid (inclusief mezelf) uitdagen om
aan de slag te gaan met de door God aan ons gegeven talenten! Durk de Boer, Algemeen directeur
Jubilea: Riëtte Dokter, leerkracht De Zaaier, werkt per 1 augustus a.s. 25 jaar bij De Zaaier.
Geboren: Op 24 april: Lauren, dochter van Arthur en Hetty Borggreve, leerkracht De Bron.
Familie Donkervoort Bij de vliegramp in Tripoli is ook een gezin uit Heerde omgekomen. De familie Donkervoort woonde naast de Emmaschool aan het Ramakerspad en de drie kinderen van het gezin hebben vroeger op de Emmaschool gezeten. Een aantal van onze collega’s heeft hen nog in de klas gehad. De enige zoon is ruim tien jaar geleden omgekomen in het verkeer. Nu dus de ouders, hun twee dochters en een vriend bij de vliegramp. We denken aan hun familie en vrienden en dragen hen op aan God die onze Trooster wil zijn.
Colofon Cambium Nieuws is het nieuwsbulletin van Stichting Cambium. Het verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 1600 exemplaren. Verspreiding vindt plaats onder personeelsleden, ouders, geledingen en relaties van de stichting.
Kamp Margrietschool groep 8
Redactie Durk de Boer (eindredactie) Tonny Harmsen Hendrien Uffen Wia Dekker Willeke Mateman Irene van de Weg
[email protected] www.stichtingcambium.nl
Meteen na de meivakantie ging groep 8 van de Margrietschool op kamp naar het Scoutinggebouw in Hattem. We vertrokken op maandag en elke dag/ avond waren verschillende meesters en
Groep 8 klaarwakker (?) in Zwolle
Grafische vormgeving Madelief Brandsma grafisch ontwerp www.madeliefbrandsma.nl
juffen aanwezig. De groep van de juf/ meester die op kamp kwam, was die
dag vrij. De juffen van groep 8 waren er de hele tijd (tot grote spijt van sommige puberende jongens en meisjes) wel bij. Maandag: via een omweg, een speurtocht door het Zwolsche Bos, kwam iedereen goedgemutst aan en werd alles gezellig gemaakt. Een spel, wandeling en bosspel in het donker stonden nog op het programma. Er werd die nacht goed, maar bar weinig geslapen....
Aan deze uitgave werkten mee: Jolanda Berghorst Gerlinda van Eijk Bert Harmsen Jolanda Hoogendoorn Martin Oenema Marjan Rougoor Magré Rouwenhorst Anita Schultink-Wessels Ellen, Daniëlle en Amber van groep 6 van de Wilhelminaschool
Dinsdag: de volgende dag via Hattem naar Zwolle en weer terug naar Hattem met de fiets, waar iedereen in groepjes het eigen eten ging kopen en ook zelf ging bereiden. Een groot succes!! Die avond was de Bonte Avond. Thema: ‘Ik hou van Holland’. Alle kids hadden wel wat oranje’s mee. We hebben weer heel wat talenten ontdekt, en dat niet alleen onder de kinderen....
Woensdag: weer niet veel geslapen, maar toch vrolijk aan het ontbijt. Alles weer netjes gemaakt voor vertrek (al had niet iedereen daar erg veel zin in) en op de fiets, neus in de zon, naar het centrum van Wezep. Sommige oogjes moesten daar even met stokjes open worden gehouden, maar met goed resultaat werd er weer een spel gedaan! Patatje gegeten en heerlijk schoongespoeld in het zwembad. Laatste stukje op de fiets: onderweg een vest, mobiel en ketting van fiets “verloren”, maar dat waren dan meteen ook alle ongelukjes! Kortom: Het was SUPER!!! Groep 8, we zijn trots op hoe jullie je eigen kamp zo gezellig, in een supersfeer, hebben gemaakt. Gerlinda van Eijk en Jolanda Hoogendoorn, Leerkrachten groep 8 Margrietschool
Taskforce: Kinderopvang ingrijpend veranderen | BHV binnen Cambium | Colofon | Cambium op de stip! | Jubilea | Geboren | Kamp Margrietschool groep 8
2 | Cambium Nieuws
Gang van zaken rondom Een functie in de schijnwerpers de “Functiemix” De werkgroep personeel heeft veel discussies over de Functiemix gevoerd. Deze werkgroep bestaat uit de volgende leden: Henk van de Vis, Durk de Boer, Marjan Rougoor, Alinke Oldehinkel, Riëtte Dokter, Gerrie Neuteboom en Anita Schultink. Ook andere belangstellenden, zoals de IB-werkgroep, GMR-leden, directeuren en individuele leerkrachten hebben hun vragen kunnen stellen. Uiteindelijk heeft dat geleid tot het definitief akkoord bevonden “Invoeringsdocument Functiemix”. Dit betekent uiteraard niet dat er niemand meer vragen heeft. Men kan bv. terughoudend zijn, of wellicht vrezen voor … en wat als …? Dat is begrijpelijk. Nieuw beleid dat in eerste instantie natuurlijk moet leiden naar kwalitatieve verbetering van het onderwijs, kan tegelijkertijd ook leiden naar wijzigingen in de persoonlijke werkomgeving. Want wat als een leerkracht van een andere school deze baan krijgt, wie moet dan overgeplaatst worden? Daar is op dit moment nog geen pasklaar antwoord op te geven, maar we gaan ervan uit dat alle procedures correct uitgevoerd worden. Communicatie is
hierin het belangrijkste. Ik hoop dat deze eerste selectieronde zal bijdragen aan het vertrouwen bij de leerkrachten in de uitwerking van de Functiemix bij Stichting Cambium. Op dinsdag 25 mei 2010 zijn de vacatures verzonden naar alle medewerkers in vaste dienst van Cambium. Tot 6 juni kan er gereageerd worden. De planning is om de selectiegesprekken te houden op 14, 16, 17, 21, 23 en 24 juni. Dit geldt zowel voor de senior-leerkracht functie (LB) als voor de IB-functie. Deze gesprekken worden waarschijnlijk buiten de schooluren om gepland. Zitting in de selectiecommissie hebben de directeur, (een) afgevaardigde(n) van de school, de stafmedewerkster personeel en een onderwijsdeskundige. Het invoeringsdocument is voor geïnteresseerden verkrijgbaar bij de directeuren van de school. Wanneer er toch nog vragen zijn, bel of mail met Stichting Cambium (0578-694169 en
[email protected]). Anita Schultink-Wessels, stafmedewerker personeel
Van Heemstraschool en Jan Jaspersschool denken aan het milieu Sinds enige tijd wordt het plastic afval op de Van Heemstraschool en de Jan Jaspersschool gescheiden ingezameld. Dit gebeurt in de gemeente Hattem al langer voor particulieren. Maar verenigingen, scholen e.d. vallen buiten deze regeling. Dit vindt men op beide scholen maar vreemd, want op scholen is er ook genoeg plastic afval. Een reden voor de Rova om eens te kijken, via een pilot, of het op scholen en bij verenigingen ook haalbaar is om plastic afval in te zamelen. Zij bieden gratis containers en plastic zakken aan om het afval in te zamelen. Een mooi gebaar van de Rova waar dus beide scholen dankbaar gebruik van maken. De pilot loopt tot 1 januari 2011. En nu maar hopen dat kinderen en personeel het afval daadwerkelijk in de bestemde containers doen. Zo zorgen we met z’n allen voor een beter milieu. Tonny Harmsen, Conciërge van Heemstra- en Jan Jaspersschool
Forse daling achterstandsleerlingen Het aantal achterstandsleerlingen in het primair onderwijs is in de periode van 2000 - 2008 bijna gehalveerd. Had rond de eeuwwisseling nog bijna een derde van de leerlingen een leerachterstand, acht jaar later is dat nog maar 16%. Dit blijkt uit het rapport Kinderen in Tel (KIT) dat jaarlijks rapporteert over de stand van zaken van de jeugd in Nederland.
In maart 2009 is het nieuwe functieboek ingevoerd. Hierin staan alle functies omschreven die binnen Cambium vervuld kunnen worden. Maar wat voor functies zijn dat eigenlijk? In ieder nummer van Cambium Nieuws laten we iemand aan het woord die meer vertelt over zijn/ haar functie en persoonlijk leven. In dit nummer: Mariëlle Bouwman, bouwcoördinator op de Van Heemstraschool. Welke werkzaamheden verricht je zoal? Ik werk 2 dagen als bouwcoördinator en ben betrokken bij veel zaken in de onderbouw. Praktische regelzaken neem ik vooral voor mijn rekening. Daarnaast denk ik als lid van het MT over bv. de inhoud van nascholingen en maak ik plannen voor het realiseren van het beleid. Ik ben ook verantwoordelijk voor de inhoud en het leiden van de onderbouwvergaderingen. Mijn dag begint met de mail en de post en dan volgen er vaak afspraken met ouders of mensen die op een andere manier bij de school betrokken zijn. Ook ga ik bij leerkrachten in de groepen kijken. Na schooltijd ben ik vaak in gesprek met leerkrachten of heb ik een vergadering. Welke taak geeft je veel voldoening en waarom? Zijn er ook minder leuke taken? Ik geniet ervan om bezig te zijn met beleid en visie. Om na te denken over de school en te proberen om het een plek te maken waar kinderen op een uitdagende manier het beste uit zichzelf kunnen halen en waar leerkrachten met plezier hun werk kunnen doen. Een nadeel van het bouwcoördinatorschap is dat je met meerdere petten op door de school loopt. Ik vond het lastig om op de dagen dat ik voor de klas stond niet bezig te zijn met coördinatorenzaken en natuurlijk andersom. Hoe ervaar je jouw plaats binnen de organisatie, in de contacten met bv. teamleden en directeur, kinderen, ouders, het centraal bureau en het bestuur? Ik sta dit jaar niet voor de groep en moet het contact met kinderen en ouders bewuster opzoeken. Ik heb veel contact met teamleden we eten tussen de middag samen en de koffiepauzes
Mariëlle Bouwman, bouwcoördinator op de Van Heemstraschool
zijn goed bezocht. Met Jan en Gerrie (de directeur en de IB-er) heb ik meer contact omdat we samen het management team vormen. Dit jaar ben ik wat meer op het centraal bureau geweest en heb meer contact met Anita van personeelszaken, maar met het bestuur heb ik nog nooit contact gehad! Wat zijn jouw toekomstplannen? Aan het einde van dit schooljaar rond ik de opleiding tot directeur af. Ik zou in de toekomst graag deel uit willen blijven maken van het management team, als bouwcoördinator of misschien wel als directeur. Welke veranderingen zijn er geweest in de loop der jaren, zowel m.b.t. het onderwijs algemeen als m.b.t. jouw eigen werk? Op de van Heemstraschool zijn we op weg naar Dalton. Dat houdt in dat we Daltonveranderingen in ons onderwijs doorvoeren. Als Daltoncoördinator begeleid ik mede dit proces. We zijn dit schooljaar bezig geweest om het onderwijs zo in te richten dat kinderen steeds zelfstandiger kunnen werken, zodat je als leerkrachten tijd over hebt om ‘rondes’ te lopen, zodat we alle kinderen zien en eventueel instructie kunnen geven. Volgend jaar gaan we nadenken over de manier waarop we kinderen meer verantwoordelijkheid kunnen geven, niet alleen voor hun werk, maar ook voor hun ontwikkeling. We hebben in mei allemaal ons certificaat voor Daltonleerkracht gehaald en hopen over 2 jaar een echte Daltonschool te zijn. Als je meer wilt weten over ons Daltonon-
derwijs, kom dan gerust eens langs op de van Heemstraschool! Heb je nog een goed advies voor je collega bouwcoördinatoren om iets wel of juist niet te doen? Maak een goede jaarplanning. Er gebeuren in een jaar zoveel dingen waar je even aan moet denken dat het goed is om die alvast in een agenda te zetten, die je wekelijks bijwerkt. Een tweede les is communicatie. Ik loop er tegenaan dat ik heel druk ben, maar dat anderen niet weten wat er wanneer staat te gebeuren. Dit jaarplanning kan daar goed bij van pas komen, maar het blijft mensenwerk! Wil je wat vertellen over je thuissituatie? Ik ben getrouwd met Okke Harm en samen hebben wij twee dochters van 2 en 4 jaar. In het najaar verwachten wij ons derde kindje. Wij wonen al 10 jaar met heel veel plezier in Zwolle in de nieuwbouwgigant Stadshagen met genoeg kinderen en speeltuinen! We zijn lid van de Christelijk Gereformeerde Kerk in Zwolle. Omdat we niet uit Zwolle komen staan de weekenden vaak in het teken van bezoekjes naar familie en vrienden die allemaal ver weg wonen. Wat zijn je hobby’s? In het weekend kook ik graag samen met mijn man met en voor vrienden. Ik ben goed in het snijden van de groente en het in de pannen kijken. Het echte culinaire werk laat ik aan Okke Harm over. Vooral van het gedeelte waarbij we het gaan opeten geniet ik het meeste!
Week van de Lentekriebels op de Margrietschool In september werd de Margrietschool benaderd door de GGD-IJsselland om mee te doen met de week van de Lentekriebels. Dit leek ons een goed plan en in januari volgden een aantal leerkrachten een workshop bij de GGD over relationele en seksuele vorming in het basisonderwijs. We kregen een draaiboek met lessuggesties en achtergrondinformatie. Op de site van de Week van de Lentekriebels konden we ook veel informatie vinden. Na de voorjaarsvakantie hebben we een ouderavond georganiseerd waar iemand van de GGD een presentatie verzorgde voor de ouders en we met ouders in gesprek gingen over het onderwerp. Van 22 tot en met 26 maart was de actieweek. Veel groepen waren in de weken voorafgaande aan die week al begonnen. De kleuters, bijvoorbeeld, werkten over jongens/meisjes, vriendschap. Groep 4/ 5 had prachtige trouwjurken in hun klas
hangen i.v.m. trouwen/liefde, enz. en andere groepen maakten werkstukken. De week startte op maandag door met alle leerlingen op het plein te gaan staan met een rode ballon in de vorm van een hart in hun hand. De hele week werden er lessen gegeven rond het thema en vele gesprekken werden er gevoerd. Vrijdagmiddag werd de week afgesloten door middel van een tentoonstelling in de school. Veel ouders en opa’s en oma’s, broertjes en zusjes kwamen de gemaakte werkstukken, werkjes, enz. bekijken. Het was een gezellige drukte in onze school.
Op het plein met een hart in de hand
Veel ouders waren positief over het project en gaven aan dat ook thuis de gesprekken over relaties en seksualiteit op een goede manier op gang kwamen. Onze ervaring is ook positief over het project en we vinden het zeker een aanrader voor andere scholen. Marjan Rougoor, Margrietschool
Gang van zaken rondom de “Functiemix” | Van Heemstra- en Jan Jaspersschool denken aan het milieu | Een functie in de schijnwerpers | Forse daling achterstandsleerlingen | Week van de lentekriebels op de Margrietschool
Cambium Nieuws | 3
We kunnen door met de Brede School Heerde West
Op 31 mei heeft de gemeenteraad van Heerde besloten om akkoord te gaan met de vorming van de Brede School Heerde West. Nadat in 1999 de eerste studies rond de vorming voor Brede Scholen werden gemaakt en na diverse onderzoeken door verschillende bureaus, is er voor de scholen dan nu duidelijkheid. De gemeenteraad heeft vertrouwen in de plannen zoals ze er nu liggen. Vanaf januari is er hard gewerkt om met alle betrokkenen te komen tot een schetsontwerp, een inhoudelijke visie op samenwerking en een verkeersveiligheidsplan. In deze plannen is beduidend beter gekeken naar de
inhoudelijk visie van een Brede School, de samenwerking tussen de verschillende participanten en gebruikers en is er ook meerdere malen gesproken met de omwonenden. Ook is er geluisterd naar de bevindingen van de afdeling van Veilig Verkeer Nederland. Kortom, de eerste schetsen en plannen, welke ook op 26 april in het gemeentehuis ter inzage hebben gelegen, gaven voldoende perspectief om nu tot een definitief besluit te komen. Wanneer de Brede School gerealiseerd is, maken diverse partijen structureel gebruik van het gebouw. De verwachting is dat het gebouw medio 2012 in gebruik genomen kan worden. De kernpartners zijn:
- basisscholen Margriet- en Wilhelminaschool (Stichting Cambium); - basisschool De Spreng (Stichting Proo); - kinderopvang, peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang ’t Hummelhuis. Daarnaast is het de bedoeling dat ook andere partijen geregeld gebruik gaan maken van de mogelijkheden van de accommodatie. Zo krijgt de Brede School ook een belangrijke, verbindende functie binnen de wijk. Deze partijen zijn: - Vrij Evangelische Gemeente NoordOost Veluwe; - (sport)verenigingen; - buurtbewoners.
Voor de nabije toekomst betekent dit dat de kernpartners met elkaar verder in gesprek gaan over de samenwerking. Ook zal er met de architect veelvuldig worden gesproken om te komen tot een fraai en verantwoord voorlopig ontwerp en zal de wijkfunctie regelmatig op de agenda staan. Ongetwijfeld zal dan ook serieus gekeken worden naar de duurzaamheid van het gebouw m.b.t. de energie. De Cambiumscholen (Margriet- en Wilhelminaschool) zullen de komende 2 jaar hard blijven werken aan de fusie. Daarnaast zullen er momenten worden gepland om de ouders te informeren over de ontwikkelingen.
We kunnen door met de Brede School Heerde West
We zijn in ieder geval een stapje dichter bij het uiteindelijke doel: een prachtige Brede School Heerde West. Een Brede School waarin de nieuwe Cambiumschool een prominente plek zal krijgen. Waar onze kinderen goed en eigentijds onderwijs zullen ontvangen. Waar de samenwerking met de partners er voor zal zorgen dat de kinderen zich veilig en vertrouwd zullen voelen. Waar de opvang voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar goed is geregeld. Waar de mensen uit de wijk elkaar kunnen ontmoeten. Een Brede School waar we als bewoners van Heerde trots op kunnen zijn! Bert Harmsen
4 | Cambium Nieuws
Cambium als een boomgaard vol met vruchtbomen maximale uit ons personeel, de middelen en de organisatie. Groeien door te delen! (passie/hart) Ieder mens is uniek! Ieder mens (kind, ouder, personeelslid) heeft eigen interesses en talenten gekregen. Dit betekent dat als we ieder kind naar vermogen maximaal willen laten presteren we moeten differentiëren in ons onderwijs. We moeten ons onderwijs passend maken voor kind en personeel! Show & tell! (praktijk/handen) Door ouders en personeel wordt veel gepraat over het onderwijs en door managers en bestuurders worden dikke plannen geschreven, maar het gaat erom dat wat we zeggen, schrijven en beloven ook in de praktijk brengen.
Van zaaien naar oogsten
Fase 1 kennismaken: lopen door de boomgaard In de periode van 1 september tot 1 april heb ik kennisgemaakt met Cambium. Zoals een kweker door zijn boomgaard loopt om te kijken hoe zijn bomen erbij staan, zo heb ik door de stichting kunnen lopen en kennis kunnen maken met alle facetten van de stichting. Ik heb gesproken met het bestuur, de GMR, het directieberaad, de teams, verschillende werkgroepen en natuurlijk met individuele collega’s. Vervolgens heb ik ook om de tafel gezeten met belangrijke externen zoals de onderwijsinspectie, de Arbodienst, het administratiekantoor en diverse onderwijsbegeleidingsdiensten. Naast al deze ontmoetingen heb ik me ook ingelezen door het bestuurlijk toetsingskader, ons strategisch beleidsplan 2007 – 2011 en de jaarplannen van de stichting, maar ook die van de scholen te bestuderen. Na mijn wandeling door de boomgaard heb ik mijn eerste indrukken gelegd naast de opdracht die ik van het bestuur heb meegekregen bij mijn benoeming: profilering eigen identiteit van de Cambiumscholen, uitbouwen professionele en resultaatgerichte organisatie en realisatie van de ingezette ontwikkelingen! Na het nodige denk- en schrijfwerk had ik het DNA van de boomgaard Cambium helder. In eerste instantie heb ik dit gepresenteerd aan alle collega’s op de studiedag van Cambium d.d. 1 maart (zie Cambium Nieuws, maart 2010, jaargang 4, nummer 3). Daarna heb ik het gepresenteerd aan het bestuur als ook aan de GMR en nu wil ik het graag presenteren aan u ouders en andere partners!
Wat zijn onze vruchten? Lopend door de organisatie en pratend met betrokkenen binnen en buiten Cambium ontdekte ik links en rechts al mooie rijpe vruchten van Cambium. Deze vruchten kunnen we oogsten om ervan te genieten: • persoonlijke betrokkenheid op alle niveaus, tussen scholen, tussen collega’s, tussen personeel en kinderen, tussen kinderen en tussen ouders en school; • personeelsleden met passie voor kinderen, het onderwijs en de school; • professionaliteit bijvoorbeeld in de manier waarop er wordt samengewerkt, de huisstijl van de scholen en van Cambium en ook de manier waarop het Centraal Bureau functio-
neert; • de aandacht voor en de zorg an de kinderen die extra begeleiding nodig hebben; • de open houding t.o.v. ‘nieuwe ontwikkelingen’ zoals de brede school, tweetalig onderwijs en de digitalisering in het onderwijs; • de wil om ouders als partners te betrekken bij het onderwijs aan het kind.
Waar moeten we snoeien, leiden en bemesten? Gereedschap dat een kweker altijd bij zich heeft als hij door een boomgaard loopt zijn de snoeischaar en draad om de fruitboom te leiden. Verder liggen er in de schuur zakken vol groeistoffen. Zo kan hij ingrijpen waar vruchten gevaar lopen en dus een misoogst voorhanden is. Terwijl ik door de gaard liep, ben ik ook tegen risico’s voor onze vruchten aangelopen. Deze bedreigingen van de oogst wil ik kort opsommen als ook de misoogst benoemen. • Door onduidelijkheid over taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de verschillende geledingen ontstaan er spanningen. Men gaat in de macht staan in plaats van doen waar je kracht ligt. • Het functioneren van collega’s, teams, werkgroepen en officiële geledingen. Hierbij gaat het vooral om de deskundigheidsbevordering, de werkculturen en het stijgende ziekteverzuim. • De kennis die in de organisatie aanwezig is, wordt nog onvoldoende gedeeld. • De profilering van de scholen kan en moet verder uitgewerkt worden. We moeten meer met onze talenten op de stip gaan staan. Waarom moeten de burgers van Wezep, Hattem, Heerde en Veessen hun kinderen naar een Cambiumschool laten gaan? • De behaalde onderwijsresultaten zijn boven het niveau van wat de inspectie van ons verwacht, maar we halen niet het maximale uit de kinderen en onszelf! • We werken veelal vanuit de praktijk. We moeten ons ontwikkelen in het planmatig werken aan onze van te voren vastgestelde doelen We meten wel en vinken veel af, maar we analyseren onvoldoende!
Nu breekt er een volgende fase aan. Dit is de fase van de beleidsuitwerking. Nu we weten waar we staan, is het belangrijk om vast te stellen waar we naar toe willen en hoe we daar kunnen komen! Deze fase loopt van 1 april 2010 tot uiterlijk 1 januari 2011.
Fase 2: onderweg naar het oogstseizoen
Een goede oogst komt niet vanzelf. Daar moet een kweker samen met zijn personeel hard voor werken. Om uw kind goede onderwijsresultaten te laten behalen moeten wij, uw kind, u, leerkracht, directeur, algemeen directeur en alle andere personeelsleden/ betrokkenen hard werken en vooral ook samenwerken! Daarnaast is het ook van groot belang om een aantal zaken goed op orde hebben. Om binnen Cambium tot een goede oogst te komen, moeten we een zestal beleidsterreinen goed op orde hebben. Deze terreinen zijn:
• organisatie & beheer. Rondom een beleidsterrein wordt op dit moment een werkgroep geformeerd. In elke werkgroep willen we graag 1 of 2 ouders, leerkrachten, IB-ers, directeuren en andere personeelsleden samenbrengen die met elkaar na denken over het beleidsterrein. Wat is de identiteit van Cambium en hoe ziet het er op een school uit? Hoe geven we ons onderwijs vorm en welke zorg hebben onze kinderen nodig om naar vermogen te kunnen presteren? Wat moet de kwaliteit van ons onderwijs zijn? En hoe bereiken we dat? Hoe gaan we ons personeel inzetten in de organisatie en hoe halen we het maximale uit onszelf? Wie zijn onze educatieve partners en hoe betrekken we ouders bij het primaire onderwijs proces? Als we de vorm van ons onderwijs helder hebben, wat betekent dit dan voor onze organisatie, financiële middelen en onze gebouwen? Wilt u meedenken en meedoen in een werkgroep, dan kunt u zich aanmelden bij mij via
[email protected]. Om u een indicatie van de tijdsinvestering te geven: voor de herfstvakantie betekent het een tijdsinvestering van 4 dagdelen. Daarna wil ik graag de werkgroep inzetten als een klankbordgroep en op afroep uitnodigen voor een gesprek rondom een specifiek vraagstuk. Tot slot wil ik nog aangeven dat ik u de komende maanden op de hoogte houd
Op de studiedag van 1 maart heeft Ton Verbeek, eigenaar van de Fruittuin in Oldebroek vol passie gesproken over zijn vak. Ik weet niet of u al eens bij Fruittuin Verbeek bent geweest, maar ik kan het u aanraden: het is echt de moeite waard. Elk seizoen heeft zo zijn charmes maar het oogstseizoen is toch wel het mooiste seizoen. Prachtige bomen vol met vruchten in allerlei verschillende vormen, maten en kleuren. Appels, peren, pruimen, kersen en druiven een lust voor het oog en de maag! Hoe ziet eigenlijk het oogstseizoen van Cambium en haar scholen eruit? In de gehouden presentaties aan de collega’s, betuur en GMR heb ik gesproken over de 3 kernwaarden, kaders. Eruit halen wat erin zit! (professioneel/hoofd) Op de Cambiumscholen presteren de kinderen maximaal naar hun vermogen! Om dit te kunnen bereiken halen we ook het
• • • • •
Met het aan u presenteren van onze vruchten en het aanwijzen van waar we moeten snoeien, leiden en bemesten, komt er een einde aan de eerste fase van kennismaken.
Cambium als een boomgaard vol met vruchtbomen
identiteit; onderwijs & zorg; kwaliteit; personeel; educatieve partners;
van de ontwikkelingen … we willen toch allemaal gaan voor een goede oogst! Durk de Boer, algemeen directeur
Cambium Nieuws | 5
Afscheid bestuursleden Teun Juk (voorzitter) en Johan Pap (secretaris) Teun Juk (voorzitter)
Johan Pap (secretaris)
Met de zomervakantie zullen Teun Juk en Johan Pap hun bestuurslidmaatschap neerleggen na zich jaren voor Cambium te hebben ingezet. Hieronder een dubbelinterview met beide bestuursleden. 1) Wat is de belangrijkste verandering geweest voor jou als bestuurslid en voor Cambium als geheel sinds de tijd dat je bestuurslid was?
en we houden toezicht. Al met al is de organisatie nu een stuk professioneler dan toen ik destijds in het bestuur stapte.
Teun Met veel plezier ben ik 12 jaar bestuurlijk betrokken geweest bij het protestants christelijk onderwijs in deze regio. Eerst als voorzitter van de schoolcommissie van de Jan Jaspersschool en tevens bestuurslid in Hattem. Bij de fusie c.q. totstandkoming van Cambium in 2004 werd ik een van de twee nieuwe bestuursleden uit Hattem. Het was een boeiende tijd. We moesten van twee verenigingen en één stichting een nieuw geheel maken. Als bestuur gaven we ons toen de opdracht dat we ons wilden ontwikkelen van een uitvoerend bestuur naar een toezichthoudend bestuur. Het grote voordeel van de schaalvergroting is, dat je als bestuurder niet meer direct op de uitvoering hoeft te zitten. Dat kunnen we nu gerust overlaten aan onze algemeen directeur. We stellen kaders
Johan Mijn deelname aan het bestuur was vanuit de vereniging in Heerde (voorafgaand aan de fusie waaruit Cambium is ontstaan), waarbij de gesprekken met de andere verenigingen al in een vergevorderd stadium waren. Zo stond grotendeels de structuur al vast en we waren in gesprek met de eerste algemeen directeur. We vergaderden per tourbeurt op de diverse scholen met de directeuren. Dit had als voordeel dat je de scholen leerde kennen. De omgang met de scholen was in de tijd van de vereniging heel anders dan zoals deze nu is binnen de stichting. De lijnen waren kort en direct. Door de start van Ruud Brandsma als algemeen directeur konden we ook al heel snel veel taken overdragen wat de hele stichting ten goede kwam. Dat is mijn inziens de belangrijkste verandering geweest.
2) Waar ligt voor Cambium en het nieuwe bestuur de grootste uitdaging op dit moment? Teun We hebben recent een nieuw richtinggevend kader vastgesteld. Daarin staat de koers voor de komende jaren aangegeven en de hoofdthema’s zijn benoemd. De grootste uitdaging is om kwalitatief goed onderwijs te blijven geven in een veranderende omgeving, vanuit ons protestants christelijk perspectief. Om goed onderwijs te kunnen geven, hebben we iedereen nodig, leerkrachten en ouders. Het is een geweldige uitdaging om educatief partnerschap op onze scholen vorm en inhoud te geven. Het gaat immers om het onderwijs van onze kinderen. Ouders mogen eisen stellen aan onze scholen en ons personeel en omgekeerd. Johan Het ook in de toekomst garanderen van kwalitatief goed protestants christelijk onderwijs is, gegeven alles wat op ons afkomt, een grote uitdaging. Het gaat daarbij om kwalitatief goed onderwijs te kunnen geven, dat voor leerlingen en ouders ook als zodanig wordt herkend en gewaardeerd. Daarbij vind ik het van groot belang dat je dat als stichting samen doet met ouders. Dat doen we op dit moment nog niet voldoende. 3) Waar ben je trots op/waar heb je het meest van genoten? Teun Ik ben trots op onze stichting en de mensen die er werken. Cambium is inmiddels een begrip geworden. Groeien door te delen. De nieuwe richting was
niet voor iedereen even gemakkelijk. Dat beseften wij als bestuur terdege. Het is belangrijk dat we bij de tijd blijven, meebewegen met ontwikkelingen zonder daarbij onszelf kwijt te raken. We hebben als bestuur de ontwikkelingen altijd op goede wijze met de GMR kunnen bespreken. Je merkt en merkte heel duidelijk dat we samen voor hetzelfde doel bezig zijn. Ik blijf het bijzonder vinden hoe medezeggenschap op scholen is vorm gegeven. Hier delen ouders en personeel de zeggenschap. Heel boeiend. Johan De wijze waarop we thans als stichting Cambium zijn georganiseerd. Het hebben van een dergelijke organisatie biedt veel kansen. Die moeten we ook zien te verzilveren, met elkaar. De mijlpalen die genoemd zijn in Cambium Nieuws laten zien dat we met elkaar tot veel in staat zijn. Er staat een professionele club met een frisse uitstraling. Er is veel werk verzet. Dat schept ook verwachtingen naar de toekomst. 4) Van welke gebeurtenis/van welke personen heb je het meeste geleerd? Teun Je leert een leven lang. Ik kan niet iemand opnoemen van wie ik het meeste heb geleerd. Van iedereen leer je namelijk wat. Van andere bestuursleden, de algemeen directeur, directeuren, leerkrachten, ouders: allemaal hebben ze hun eigen kwaliteiten. Kijkend naar de school van onze jongste zoon, die net als ik Cambium gaat verlaten, zie je dat het gebouw er fris en kleurig uitziet, het schoolplein is opgeknapt en de kwaliteit van het onderwijs is verbeterd. Geweldig zoals bijvoorbeeld de kanjermethode
Achtste Grote Rekendag ‘Meten te lijf’ Het thema van de achtste Grote Rekendag, georganiseerd door Freudenthal Instituut van de Universiteit Utrecht, is ‘Meten te lijf’. Ongeveer 1000 basisscholen met ruim 250 duizend leerlingen in Nederland en Vlaanderen stelden woensdag 21 april het leren meten centraal in het onderwijs door te meten met en aan het eigen lijf. Ook onze scholen deden mee. Hieronder het verslag van De Rank en de Van Heemstraschool. Op woensdag 21 april was het op de Van Heemstraschool in Hattem een drukte van belang. De school deed mee met de 8e Grote Rekendag. Het thema van de ochtend was ‘meten te lijf’. En voor stilzitten op je stoel was geen tijd! Alle groepen waren bezig met verschillende opdrachten, zoals touwtjespringen, grote sprongen maken, boeken tillen, knikkers in je hand passen….etc.
15 knikkers in de hand
De ochtend werd op een ludieke manier geopend. Ouders en kinderen keken toe hoeveel kinderen van groep 8 in de auto van juf Mirjam pasten. Ook werd er gekeken of alle kinderen samen, door elkaar een hand te geven, rondom de school konden komen. Zowel de kinderen als de leerkrachten kijken terug op een heel geslaagde en gezellige dag!
26 kinderen in een auto
300 kinderen om de school
Groep 8 van c.b.s “De Rank” in Wezep deed dit jaar mee met de nationale rekendag. Meester Michel had die morgen zijn auto op het schoolplein geparkeerd en zo begon groep 8 die morgen met “inzittende” te zijn van de auto van hun meester. Hoeveel van de kinderen uit hun groep zouden er passen in de auto van de meester? Jammer genoeg konden ze er niet allemaal in!
heeft gewerkt in de persoonlijke ontwikkeling van kinderen en samenwerking in de klas. Daarvoor doe je het. Johan De fusie is een leerzaam traject geweest. Veel was nieuw en deden we voor het eerst. We hebben daar veel van kunnen leren. Huisvesting is een ander onderwerp wat veel tijd heeft gevraagd en waar we denk ik ook wel van hebben geleerd. Ook nu nog is dit een veel besproken dossier wat nog veel aandacht vraagt voor de nabije en verre toekomst. 5) Wat zijn je wensen voor de stichting en alle medewerkers? Teun Zoals de naam al zegt, hoop ik dat de stichting blijft groeien door te delen. Goed christelijk onderwijs voor onze kinderen, nu en in de toekomst. Daar gaat het om. Ik wens iedereen die zich daarbij betrokken weet Gods zegen toe. Johan Mijn wens zou zijn dat het binnen onze stichting blijft gaan over kinderen. Kinderen die onderwijs krijgen in een voor hen veilige en prettige omgeving waarbij geldt dat we met elkaar de verantwoordelijkheid willen dragen daar op een goede wijze invulling aan te geven. Waar zij met hulp van ons allemaal het beste er uit mogen halen en zich d.m.v. deze goede start weten voor te bereiden op een snel veranderende maatschappij. Daarbij wens ik een ieder, zowel voor de klas als ook op de achtergrond veel succes en sterkte. Ook bedank ik graag langs deze weg een ieder voor datgene wat hij of zij hierin heeft mogen betekenen.
ONDERSCHEIDING voor JAN VERDONK
er op het schoolplein menige metingen gedaan. Al met al was het een leerzame morgen en zeker voor herhaling vatbaar. Het leuke is dat kinderen op deze manier merken dat maten en getallen heel belangrijk zijn in het dagelijkse leven.
meten van armkracht
Nadat ze dit hadden uitgeprobeerd, gingen de kinderen aan de slag met het thema van deze dag “Meten te lijf”. De kinderen gingen meten aan en met het lijf. Voor groep 8 behoorde daar ook toe het meten van de armkracht. Dit werd gedaan met een personenweegschaal en met een stapel boeken. Ook werden
meten van het schoolplein Jan Verdonk, directeur van de Van Heemstraschool en Jan Jaspersschool, heeft een lintje gekregen voor zijn inzet voor de gemeenschap. Op 29 april is hij benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Jan Verdonk is sinds lange tijd actief in de hervormde gemeente van de Pauluskerk te Wezep. Hij was vijftien jaar ouderling en is sinds zeven jaar voorzitter van de kerkenraad. Tien jaar lang was hij voorzitter van de plaatselijke afdeling van het CDA. In die periode was hij ook redacteur van het blad CDAviertje. Daarnaast zette Jan Verdonk zich als lid en voorzitter jarenlang in voor de klankbordgroep van de Rabobank Wezep, die zich onder meer boog over een fusie. Ook was hij chauffeur van de buurtbus in de gemeente Oldebroek.
Afscheid bestuursleden Teun Juk (voorzitter) en Johan Pap (secretaris) | Achtste grote rekendag ‘Meten te lijf’ | Onderscheiding voor Jan Verdonk
6 | Cambium Nieuws
Werkgroep identiteit Basisschool De Bron Sinds twee jaar is op basisschool De Bron in Wezep de werkgroep identiteit actief. Vorig jaar heb ik al eens een stukje in Cambium Nieuws geschreven over deze werkgroep en over de ouderavond die de werkgroep op De Bron heeft georganiseerd over het thema (christelijke) identiteit. Door de lage opkomst op deze ouderavond, wilden we proberen dit jaar een actie te bedenken waar we de ‘hele school’ mee in de benen zouden krijgen: de actie ‘Schrijf wat! Krijg een krat!’ Op vrijdagmorgen 26 maart stond er een enorme krat in de hal van De Bron. Het krat was versierd met allerlei mooie gekleurde letters en er zat een heel grote strik op. Het leek wel een echt cadeau. Bij het krat zat voor alle kinderen een brief. In de brief werd uitgelegd dat het om een schrijfwedstrijd ging van een ‘landelijke organisatie ter bevordering van het lees- en schrijfonderwijs’. De kinderen van De Bron werd gevraagd om samen met hun vader en/of moeder, broertje(s), zusje(s) het verhaal af te maken dat in de brief stond. De afgemaakte verhalen moesten ingeleverd worden in een ton die bij het krat stond in de school. Na de start van de actie leefde het enorm onder de kinderen. De wildste speculaties deden op het schoolplein de ronde, zelfs ouders deden aan deze speculaties mee. Maar de actie kreeg een andere wending . . . .
Verslag van de afsluiting Woensdagavond 31 maart 18.20 uur: voorzichtig beginnen er kinderen en ouders De Bron binnen te druppelen. Kinderen met gespannen, verwachtingsvolle gezichtjes. Wat zou er in het krat zitten? Wie zou er het leukste,
mooiste, spannendste verhaal geschreven hebben? En vooral, welke prijs zou er uit het krat te voorschijn komen? De hal loopt gestaag vol met ouders en kinderen. Wat een opkomst! Wie had er kunnen dromen dat er zo veel verhalen geschreven zouden worden en dat er zoveel kinderen en papa’s en mama’s de moeite zouden nemen om op school te komen deze avond? Woensdagavond 18.35 uur, geen bekende Nederlander voor in de hal die het woord neemt, maar ‘onze eigen’ juf Van Dorp. Ze begint te vertellen dat er wel meer dan 100 verhalen zijn geschreven. Van hele korte tot heel lange verhalen, van hele stoere tot heel lieve verhalen. Er zijn zoveel kinderen die samen of alleen super hun best hebben gedaan op het schrijven van een prachtig verhaal. Dit is een dik compliment waard. Maar dan begint het verhaal van juf Van Dorp een andere wending te nemen, want ineens heeft ze het over Pasen. Over de kruisiging van Jezus en Zijn opstanding voor onze zonden. Pasen is het feest waarop IEDEREEN een CADEAU krijgt! Daarom op deze avond voor iedereen een cadeau. Niet, zoals gespeculeerd een nieuwe Wii voor de winnaar, maar een mooie Zantedeschia plant voor alle gezinnen van onze school. Een plant die ieder najaar afsterft, maar ook ieder voorjaar rond Pasen weer uitloopt, als teken van nieuw leven. Een avond met een andere wending. Waarschijnlijk zal geen kind of ouder de school binnen zijn gelopen, met het idee dat de bijeenkomst deze wending zou nemen.
Uitgangspunten Na de afsluiting hebben de leden van de werkgroep met elkaar besloten om nog
Toneelstuk:
Het luizenleven! Met groep 2 t/m groep 8 ging de Wilhelminaschool donderdagmiddag 25 maart naar de voorstelling ,,Een Luizenleven” van fantasietheater Kaleidoscoop. We hebben genoten van een vrolijke voorstelling. Bovendien kregen we veel nuttige informatie over de luizenlevens. Wij zijn naar een toneelstuk geweest in het dorpshuis. En het toneelstuk heette: luizenleven.Het ging over twee luizen die in een hoofd van schone haren leefden. Ze heten buurvrouw & buurvrouw. De neten waren uitgekomen het waren er twee van buurvrouw en de andere buurvrouw had er ook twee. Twee kinderen moesten de kinderen van buurvrouw verzorgen. En twee kinderen moesten de kinderen van de andere buurvrouw verzorgen. En ze moesten
Als luizen tussen de haren
diezelfde week een brief voor de ouders mee te geven om uit te leggen waar het idee voor deze actie vandaan kwam. Het eerste uitgangspunt was de ouderavond van vorig jaar. Een avond met een interessante invulling, maar een erg lage opkomst van ouders. Dit was één van de uitgangspunten, toen de werkgroep identiteit van De Bron begin dit schooljaar om de tafel ging zitten, om te kijken op welke manier we de identiteit van De Bron onder de aandacht konden brengen. De werkgroep vermoedde dat door de kinderen te prikkelen, de ouders wel gemotiveerd konden worden om mee te doen. Dit vermoeden is door deze actie bevestigd.
Wij vonden het een heel leuk toneelstuk. Ellen, Daniëlle en Amber van groep 6 van de Wilhelminaschool
Het doel van deze actie was de christelijke identiteit van De Bron onder de aandacht te brengen. Dat is gelukt. Er kunnen vraagtekens gezet worden bij de
Eén van de andere uitgangspunten bij het bedenken hiervan was dat het team van De Bron bij hun bespreking over de christelijke identiteit van de school, elkaar vond in de boodschap van Pasen. In de erkenning van de dood en opstanding van Jezus Christus voor de zonden van de wereld.
vorm van de actie. Daar is de werkgroep zich van bewust. De reacties die er van ouders terug zijn gekomen, waren over het algemeen positief. In de klassen zijn er de ochtend na de afsluiting, tijdens het paasontbijt, mooie en waardevolle gesprekken gevoerd met de kinderen. Namens de werkgroep identiteit cbs De Bron, Jolanda Berghorst
Info over de Lerarenbeurs
Als derde uitgangspunt is gedacht aan ‘geloven is verhalen vertellen’. Verhalen
Onderzoek naar beelden van leerkrachten over kinderen Op onze scholen hebben we veel verschillende kinderen. Het maakt de baan van leerkracht tot een uitdaging. Elke leerling is anders. Dit uit zich vooral in gedrag. Met veel leerlingen kun je als leerkracht soepel samenwerken, maar met sommige leerlingen loopt het wel eens wat stroever. Als leerkracht kijk je naar hoe het kind is, wat het doet, maar ook naar jezelf. Hoe ga ik met het kind om? Wat verwacht ik van het kind? Om op dat laatste zicht te krijgen, heb ik tijdens mijn studie een onderzoek gedaan. Dit onderzoek gaat over wat leerkrachten in het algemeen van leerlingen vinden. Hiervoor heb ik interviews gehouden op 4 verschillende Cambiumscholen en ik heb een enquête afgenomen binnen de hele Stichting. Dit alles ging over de beelden van een leerkracht m.b.t. een kind. In de literatuur worden dit constructen genoemd. Je zou het ook eigenschappen van kinderen kunnen noemen. In het onderzoek heb ik een achttal interviews gehouden.
Afstand of nabijheid? samen drinken dan deden ze een drinkmoment.Maar toen was buurvrouw zelf aan het drinken en toen kreeg het kind jeuk. En toen kwam de spray en de kam en de elektrische kam: we wisten nog niet dat die bestond.
vertellen en schrijven is goed voor de taalontwikkeling van onze kinderen. Al deze uitgangspunten hebben uiteindelijk geleid tot de actie ‘Schrijf wat! Krijg een krat!’.
Acht leerkrachten hebben de namen van de kinderen uit hun klas op verschillende naamkaartjes geschreven. Telkens moesten de leerkrachten 3 naamkaartjes van de stapel pakken. Kies van deze drie leerlingen, twee uit die iets gemeenschappelijks hebben. Waarin zijn deze leerlingen nu het meest gelijk? Leerkrachten gaven een heleboel eigenschappen aan. Zo werden o.a. de volgende eigenschappen genoemd: leergierig, terughoudend, stil, faalangstig, spontaan, vrolijk, druk, open, sociaal, zelfverzekerd, betrokken etc. De leerkrachten hebben daarna de eigenschappen gewaardeerd. Ze hebben aangegeven wat ze nu als positief ervaren en wat nu juist als negatief. De meest genoemde positieve gewaardeerde eigenschappen zijn, in volgorde: zelfverzekerd/zeker, betrokken, rustig, spontaan, lief, behulpzaam, sociaal, vrolijk en slim. Leerkrachten geven dan aan dat kinderen met deze eigenschappen hen meer nabij zijn. Kinderen die zelfverzekerd zijn, staan dicht bij de leerkracht. Er is weinig afstand tot deze leerlingen. Ook is de leerkrachten gevraagd om de tegenpolen van de eerder genoemde begrippen aan te geven, dus wat waar-
deren ze als negatief of beter gezegd; wat ervaren ze als minder nabij. Leerkrachten gaven de volgende eigenschappen aan: teruggetrokken, onzeker, volgzaam en stil. Dit wil niet zeggen dat leerkrachten leerlingen met deze eigenschappen als negatief ervaren, het zegt alleen iets over de afstand tot deze groep leerlingen. De afstand is dus minder nabij.
Gradaties Nadat de leerkrachten deze begrippen hebben genoemd hebben we alle positieve eigenschappen/constructen op een rij gezet. Daarna hebben de leerkrachten gekeken naar een achttal typen gedragsproblemen. Hieronder de indeling, zoals die genoemd wordt door Van der Wolf en Van Beukering (2009 in hun boek Gedragsproblemen in scholen; Het denken en handelen van leraren). 1. Dwars, dwingend, onrustig, brutaal. 2. Agressief, dominant, niet sociaal, niet eerlijk, regels schenden. 3. Druk, ongeconcentreerd, overbeweeglijk, impulsief. 4. Wisselende buien, onvoorspelbaar, explosief, angstig snel beledigd. 5. Weinig motivatie, slechte werkhouding, zwak presterend. 6. Moeilijk contact, niet communicatief, eenzijdig gericht. 7. Stil, gesloten, weinig aansluiting, angstig, passief, somber. 8. Onzeker, weinig zelfvertrouwen, faalangstig, dwangmatig. De leerkrachten hebben bij elk van de acht gedragstypen een kind in gedachten genomen. Daarna hebben ze aangegeven in hoeverre een bepaalde eigenschap (rustig, stil, sociaal etc.) aanwezig was. Uit al deze informatie blijkt dat leerkrachten kinderen van gedragstype 7 (stille en gesloten kinderen) als het meest nabij ervaren. Ik merk hiervoor de duidelijkheid op dat het in dit onderzoek alleen gaat over kinderen met gedragsmoeilijkheden/ problemen. Het verst van de leerkracht af staan kinderen die vallen onder gedragstype 5 (kinderen met een slechte werkhouding). Zowel onder- als bovenbouw leerkrachten geven dit aan.
Wat kan je doen? In de enquête is gevraagd wat leerkrachten als middel inzetten om leer-
Werkgroep identiteit basisschool De Bron | Toneelstuk: Het luizenleven! | Onderzoek naar beelden van leerkrachten over kinderen
lingen te helpen. We noemen dat een interventie. Over het algemeen vinden leerkrachten het belangrijk om in hun klas een positieve leeromgeving te creëren. Voor leerlingen die passen bij het meest nabije gedragstype 7 (stille en gesloten kinderen), kiezen leerkrachten als interventie: het tot stand brengen van een persoonlijke professionele relatie. Voor leerlingen die als het minst nabij worden ervaren, die met een slechte werkhouding en zwak presterend, kiezen de leerkrachten er het vaakst voor om het onderwijsaanbod aan te passen. Je kunt bij deze groep leerlingen denken aan leerlingen die het erg moeilijk vinden op school, maar juist ook aan leerlingen die het allemaal veel te gemakkelijk vinden. Een aanpassing van onderwijsaanbod kan dus op twee manieren. Door het werk of makkelijker te maken, of door juist meer uitdaging te bieden en het moeilijker te maken.
Samenwerken De intern begeleiders en de leerkrachten praten samen veel over de leerlingen uit de klas. Door te weten wat een leerkracht belangrijk vindt (de eigenschappen/constructen) kun je samen beter bekijken wat er nodig is in de begeleiding van een leerling. Voldoet de leerling aan het gewenste beeld van de leerkracht? Nee, dan is het interessant om als leerkracht te kijken wat je van de leerling vraagt. Hoe je met hem of haar omgaat. Zou dat ook op een andere manier kunnen? Is het beeld van de leerkracht belemmerend in de begeleiding van een leerling? Laat de leerling nog andere dingen zien? Allerlei vragen waar op school over gepraat kan worden. In ieder geval weten leerkrachten door hun eigen constructen te onderzoeken wat ze van een leerling verwachten. Dit onderzoek heeft meer inzicht willen geven in hoe leerkrachten tegen leerlingen aankijken. Het is geheel anoniem gebeurd. Er zijn geen namen van leerlingen opgeschreven. Dit artikel is een korte samenvatting van het verslag wat ik gemaakt heb. Martin Oenema, Intern Begeleider De Bron