Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente te Rotterdam-Kralingen
Jaargang 11 nr 2 – oktober 2012
Foto: In een datacenter komen de draden van het web samen. De volgende Caleidoscoop komt uit op zaterdag 3 november; kopijsluiting maandag 22 oktober. Zie ook colofon p 2
Retouradres: Leendert Butterstraat 44 3062 XN Rotterdam
Het wereldwijde web ‘In Hem leven wij, bewegen wij en zijn wij.’ (Handelingen 17: 28)
De herfst is in het land, met z’n wind en regen, mooie bladerkleuren en spinnen. September en oktober zijn spinragmaanden. Overal zie je spinnenwebben opduiken, de eerste zag ik zelfs al in augustus. ’s Ochtends zijn ze wondermooi, vooral als er in de zon glinsterende dauwdruppeltjes op liggen. Hoe maakt zo’n klein beestje die kunstwerken, denk je dan. Want kunstwerken zijn het: trek zachtjes aan een draadje in het rag en de krachten worden over het hele web verdeeld. Alles in dat web is met elkaar verbonden, zodat een vlieg – waar die ook gaat zitten – de in een hoekje verborgen spin zal alarmeren. Bovendien komt dat hele fragiele, stabiele en tegelijk flexibele bouwwerk van het web uit de spin zelf voort. Iets meer dan twintig jaar geleden werd er door mensenhand een ander web ontwikkeld: het internet, het wereldwijde web, afgekort met www. Een web dat mensen wereldwijd met elkaar verbindt, en net als alle communicatiemiddelen ten goede (www.protestantskralin-
gen.nl) of ten kwade kan worden gebruikt (het zouden zoeken en hem al tastend zouden kunnen vinden, aangezien hij van niemand van ons veelbesproken ‘feestje’ in Haren). ver weg is. Want in hem leven wij, bewegen en Het web, als beeld van alle dunne draadjes zijn wij.’ waarmee wij mensen met elkaar verbonden Paulus zegt dus niet, zoals Seneca in zijn tijd, zijn, roept de vraag op: is er een centrum dat en velen in onze tijd, dat God in ieder van ons alle krachten bundelt? Het beeld doemt op van woont. God als webmaster, als spin in het web, dat hij Hij draait het om: wij leven in God. In God bezelf weeft. ‘Of zoals enkelen van uw dichters wegen we ons. In alles zijn we omgeven door zeggen: uit hem komen ook wij voort’, zegt Gods tegenwoordigheid, ook in de natuur, ook Paulus op de Areopagus. In een toespraak voor in de herfst. filosofen op een hoge heuvel in Athene, vlakbij Augustinus schreef: ‘Beschouw de kiemkracht de Akropolis. van het zaad, de afwisseling van de seizoenen; Komen wij uit Hem voort, zoals een web uit de beschouw alles wat Hij gemaakt heeft en zoek de spin? Vormen wij samen Gods fragiele, stabiele maker. Kijk goed naar wat gij ziet en ontdek wat en flexibele web, bijeengehouden door draden gij niet ziet. Laat wat gij ziet u het geloof geven van vertrouwen en liefde? Het zou mooi zijn, in Hem die gij niet ziet.’ maar meer nog is Hij misschien wel het web Met zulke ogen kan een spinnenweb teken waarín wij leven. Een God van het Verbond, worden van het web van liefde dat God weeft van verbondenheid, die wil dat we Hem, web én is. dat ons draagt, zoeken. Paulus zegt (via de pen Ds Rian Veldman van Lucas): ‘Het was Gods bedoeling dat ze hem
Protestants Kralingen Predikanten
ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; e:
[email protected] t: 06 142 730 13. Dinsdag t/m vrijdag bereikbaar van 9 - 10 uur. En een vacature sinds 1 oktober 2012.
Secretariaat
Scriba van de gefedereerde kerkenraad: Jakob Brederveld, Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam, e:
[email protected].
Ledenadministratie
Melding van verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden svp doorgeven aan de wijkadministratie. Gereformeerd: dhr J.C. Buitelaar, Admiraliteitskade 74 Z 3063 ED Rotterdam, t: 453 20 44, e:
[email protected]. Hervormd: dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t: 447 14 30, e:
[email protected]
Heuglijke dagen Het is zaterdag 15 september, even na twee uur. We zouden opgehaald worden en even later gaan we een beetje nerveus de consistorie in. Want spannend is het wel en dan al die geheimzinnigheid eromheen … Dan is het zover, klokke drie mogen we naar binnen, begeleid door Atty de Bruin. De kerk is al vol enthousiaste mensen. Meteen vallen de prachtige bloemen op, die evenals onze corsages door Sipke Sels zijn verzorgd. Wij mogen
Financiën
Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t 433 18 97. Bankrekeningnummer: SKG 63.58.05.170, SoW-gemeente R’dam Kralingen inzake wijkkas. NH College van Kerkrentmeesters: postbus 4326, 3006 AH, e:
[email protected] Algemeen bankrekeningnummer: 69.95.41.271. Uitsluitend Kerkbalans: rekeningnummer 63.58.14.498. NH Collectebonnen: verkrijgbaar in de waarden € 0,75, € 1,25 en € 2,50, in vellen van 20 stuks. Te bestellen via SKG bankrekening 69.95.41.271 van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Prinses Julianalaan 90 B, t: 452 68 72. GK Commissie V.V.B: Nel Slikker, t: 452 58 24. Banknr v.v.b: ING 26800. GK Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 XT Rotterdam, ING 3534794, t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen.
Diaconie
Secretaris diaconie: dhr H. Oosterhuis, Salvador Allendestraat 29, 3065 ED, t: 447 13 07. ING 192658 ten name van Diaconie van de Protestantse Wijkgemeente Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t: 202 55 81, ING 400705 t.n.v. Zendingscomm. Protest. Wijkgem.
Kerkgebouwen
Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotterdam, t: 411 20 75; e-gemeentewerk:
[email protected] e-verhuur:
[email protected] Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam. Koster/beheerder: mw M. Gorissen, t : 452 78 60, e:
[email protected] Oosterkapel, Ringvaartweg 125, 3065 AC Rotterdam, t: 06 19 46 10 59; koster: mw C. Voorvelt-Zwaal.
www.kerkomroep.nl
De kerkdiensten in Pro Rege en in de Hoflaankerk kunnen live of tot ongeveer 4 weken na de dienst worden beluisterd op www.kerkomroep.nl. Wie in aanmerking wil komen voor een kerkomroepradio wende zich tot de diaken H. Oosterhuis, t: 447 13 07. Voor technische vragen: dhr A. van Dijk, t: 212 25 15, e:
[email protected].
Kinderoppas voor de kleinsten
Contactpersoon: mw A. (Annemieke) Melching - de Bruijn, t: 202 23 42, e:
[email protected]
Kindernevendienst
Contactpersoon: mw M.P. (Monique) van Hoof t: 841 41 78, e:
[email protected]
Autodienst Protestantse wijkgemeente Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t 452 68 72 Hoflaankerk: dhr H. Oosterhuis, t 447 13 07 Oosterkapel: vacature
www.protestantskralingen.nl
– met ons gezin – vooraan zitten en er komt een afwisselend programma. Eerst het wat serieuze gedeelte, de presentatie van het boek ‘Goed gek’. De verhalen en reacties van Hans Buitelaar en Rian Veldman waren overigens meer goed dan gek. Dan wordt het steeds vrolijker met een lied van de kerkenraad en een onverwacht optreden van twee oudere, nauwelijks herkenbare, gemeenteleden. We bleven lachen, maar werden stil van het optreden van Joachim Keppel met zijn gitaar. Toen kwam Andrien van der Wal opeens naar voren, met een boek dat wel het grote boek van Sinterklaas leek. Het draagt ook nog een (kerk)latijnse titel: Liber congregationis, gemeenteboek. Hierin staan tachtig pagina’s vol bijzondere, persoonlijke herinneringen en vele kindertekeningen. We hebben op die zaterdagavond met een lach en veel tranen de inhoud hiervan bekeken en gelezen. Het is een buitengewoon kostbare schat die wij zullen koesteren. Alsof het niet op kon, kwam Pim van Loon nog met een hartelijke toespraak en een speciaal cadeau namens de gemeente: een groot geldbedrag bestemd voor een fiets met trapondersteuning. Er wordt dus goed meegedacht over de toekomst! Geweldig! De zondag moet dan nog komen met een bijzondere dienst, prachtige bijdragen van de Caleidoscoop – p. 2
organisten Arjen en Wouter, de cantorij en vooral de overweldigende gemeentezang. De hele dienst met het thema: ‘blijven dromen en hopen’ is echt een geestelijke belevenis en treft velen. Daarin ontroerde de hoopvolle bijdrage van de kinderen. De drie toespraken van Pim van Loon, Paul Breevaart en Rik Radstake raken de harten van ons en anderen. En dan ook nog een ovationeel applaus als slot … Met beide benen weer op de grond zijn er talloze korte ontmoetingen, ook met diverse oud gemeenteleden. Het duurt lang, maar deze dag kent geen tijd. Het is een stukje eeuwigheid, aardse uren die smaken naar de hemel. Hartverwarmend, al die welgemeende woorden, veelzeggende blikken en heel veel attenties en cadeaus. We konden geen oog hebben voor alle andere ontmoetingen in de kerk, maar we voelden dat die goed waren. Dat geldt voor alles: het was goed! Met heel ons hart danken we u allen, in het bijzonder zij die hun aandeel in de organisatie hadden: het opstellen en versturen van de uitnodigingen, de voorbereidingen voor de zaterdag en zondag, het speelse programma op zaterdag, de gastvrije ontvangst van de vele gasten, de dames en heren van de catering, de boekverkopers, het vele goede dat wij meekregen met als ‘topper’ het rode gemeenteboek! Na twee weken zijn wij nog steeds beduusd en vooral heel dankbaar. U / jullie hebben ons een vreugdevol afscheid bereid dat ons zal heugen! Laurens en Judith Korevaar-van de Ridder
Colofon Caleidoscoop is een uitgave van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.
Redactie:
mw J.D. Moerman-Schravesande, dhr G. Roodhorst, ds R.C. Veldman, dhr L.A. de Vos.
Adressenadministratie Caleidoscoop:
Marina Mekking, Kerkelijk bureau, Oudedijk 2, 3062 AE; postadres: Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam; t: (010) 411 20 75; e:
[email protected].
Beheerscommissie:
Dhr C.J. Jacobse en dhr J.C. Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam. Caleidoscoop heeft een SKG bankrekeningnummer: 63.58.05.022 tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam.
Eerstvolgende nummers:
November: kopijsluiting maandag 22 oktober, in de brievenbus zaterdag 3 november. December: kopijsluiting maandag 19 november, in de brievenbus zaterdag 1 december.
Redactie- en kopij-adres:
Leendert Butterstraat 44, 3062 XN e:
[email protected] | t: (010) 453 16 90
Mooi afscheid van ds Laurens Korevaar Niet omdat we zo blij waren dat Laurens met emeritaat ging, maar meer om het leed te verzachten, werd het een feestelijke zaterdagmiddag op 15 september. Een grote schare gemeenteleden, van heinde en verre gekomen, vulde stoelen en banken. Luid applaus klonk toen Judith en Laurens binnenkwamen, een hartelijk welkom en een omhelzing van kinderen en kleinkinderen, waarna beiden hun ereplaats innamen.
Spreekstalmeester Erik de Jong leidde voortreffelijk het – ook voor ons onbekende – programma in. Na het welkomstwoord mocht Laurens gaan uitleggen, dat een predikant “Goed gek” bezield is. Uit zijn jarenlang verzamelde meditaties, overdenkingen van bijbelteksten, beschouwingen over kerk en maatschappij – kortom uit zijn werk als herder en leraar – had hij een keuze gemaakt en een boek samengesteld. Het telt bijna 300 bladzijden, waarin geen enkel verslag voorkomt van zijn ontmoetingen met gemeenteleden. Voor sommigen wellicht een teleurstelling, voor anderen een opluchting. Als boekverkoper had Laurens ook best een carrière kunnen opbouwen. De verkoop werd gestimuleerd door doorwrochte beschouwingen van de inhoud door Hans Buitelaar en ds Rian Veldman, waarbij de laatste tevens zijn waardering uitte voor de intensieve samenwerking. Joachim Keppel speelde een prachtig stuk op gitaar. Er was een lied, door kerkenraad en aanwezigen zeer ‘gevoelig’ ten gehore gebracht. Het meest verrassende cadeau was het gemeenteboek: ‘Liber congregationis’, waarin talloze gemeenteleden hun ervaringen, gevoelens, waardering en herinneringen hadden opgeschreven; heel mooi vormgegeven door Leonard de Vos. Dit boeiende programma werd plotseling onderbroken door een zeer bejaard echtpaar
dat graag iets tot Laurens en Judith wilde zeggen. Hoe Annie van Hoof en Sipke Sels in korte tijd zo veel ouder zijn geworden: een raadsel. De snor was dermate oud, dat-ie niet meer op de bovenlip wilde groeien. En de haartooi van Annie: die smeekte om een kapper! Hun dialoog, vol grapjes en plaagstootjes, het droeg aan de feestvreugde bij. Toen mocht Pim van Loon het cadeau van de gemeenteleden aanbieden: een geldbedrag goed voor een trapondersteunende fiets en een aanzet voor een tweede. Je zou denken: nu is Laurens sprakeloos, maar neen, hij wist het zo te brengen, dat het een praktisch geschenk was: ook een predikant heeft ondersteuning nodig. In alle toonaarden werd ook Judith bedankt als steun en toeverlaat van Laurens en voor háár werk in de gemeente. Hun (schoon)kinderen konden ervaren dat hun ouders in 17 jaar echte Kralingers zijn geworden en hoeveel waardering ze ondervinden. Daar was wel doorzettingsvermogen voor nodig. De kleinkinderen onderstreepten dit door hun ludieke aanwezigheid. Er zijn die middag veel foto’s gemaakt. Ze worden vast en zeker wel op internet en in de kerk tentoongesteld. De afscheidsdienst op zondag 16 september was uiteraard heel ingetogen. Ook hier bleek weer hoe Laurens ‘naam’ gemaakt heeft in gemeente, bij collega’s, op vergaderingen en bij niet-kerkelijke organisaties. Bijna 400 aanwezigen genoten van organisten, cantorij en het zingen in een volle kerk. De preek van Laurens overkoepelde de bijbel van Genesis tot Openbaring – zij het dat hij zich in beide bijbelboeken beperkte tot een
Caleidoscoop – p. 3
droomgezicht en een visioen. En dat gaf hij ons mee: “Blijf dromen en hopen”. Toen kwam het moment van de ontheffing en het losmaken van de predikant van onze gemeente. Een eenvoudige tekst, maar toch ontroerend: afscheid nemen van zo iets dierbaars is moeilijk. De cantorij zong een zegenbede eindigend met: Moge God je bewaren in de palm van Zijn hand. En toen mocht Laurens deze dienst eindigen door de zegen – ook bestemd voor wie
bij u horen – aan ons door te geven. We hebben een tijdperk afgesloten. Vol goede moed gaan we dromend en hopend op weg naar een nieuw! Na de toespraken van Pim van Loon, voorzitter van de wijkkerkenraad, Paul Breevaart namens de algemene kerkenraad en ds Rik Radstake namens de classis, volgde een uitgebreid afscheid. Judith en Laurens zullen hun handen gevoeld hebben. Beter kan toch niet? Gijs Roodhorst
Startweekeinde: zondag 23 september
En zo gingen we dan van start Het was een wat ongewoon begin van de kerkdienst op 23 september in Pro Rege: “Zit u wel goed?” aldus Willemijn Idema, onze jeugdouderling. Die vraag betrof niet de stoel, maar het vak waarin we hadden plaatsgenomen. Eén vak was met groen, een tweede met paars en een derde met rood crêpepapier gemarkeerd en dat stond voor geloof, hoop en liefde. Misschien zat u liever in het vak geloof in plaats van hoop, enz. We konden nog wisselen. Toen kwam de vraag: welk voorwerp, dat op tafel ligt spreekt u het meeste aan (en we konden een keuze maken uit: regenboog, anker, duif, kruis, rode roos en hart) en bespreek met uw voor- of achterbuurman/vrouw waarom u daarvoor kiest. Nog niet eerder gebeurd in onze diensten, maar het ging prima. Het was een reden bij uitstek om even tot geloofsuitwisseling te komen. Daarna ging de dienst als vanouds. De straattaalversie van 1 Korintiërs 13 dwong tot goed luisteren en gelukkig was de vertaling afgedrukt. Een goede uitwerking van het jaarthema: ‘Liefde’ beluisterden we in de verkon-
diging. Mijn bang voorgevoel: ’t zal wel veel cliché zijn, bleek totaal ongegrond! Het gelezen spiegelverhaal verving de bekende trits door: onrust, verlangen en onhandigheid. Toen konden we vaksgewijs met de naaste buren ingaan op vragen als: wat betekent voor jou geloof, hoop, liefde. Om dat uit te diepen was de tijd veel te kort, maar het dwong ons wel tot nadenken. Vooral de vraag: ‘Hoe geef je uiting aan geloof, hoop, liefde in jouw dagelijks leven?’ Ik trof een buurman die ik wel van gezicht kende, maar nooit verder kwam dan vriendelijk gedag zeggen. In enkele minuten kwam het tot een intensieve kennismaking. Het Bijbelspel na de koffie trok 60 bezoekers. (Dank voor de vele soorten koek). Eenvoudige tot ingewikkelde vragen en opdrachten zorgden voor hilariteit en gaven ook inzicht, dat het met de Bijbelkennis meevalt. De tieners wonnen! We gingen van start: Uit diverse reacties bleek, dat zo’n dienst aanslaat. Niet elke week, maar zo nu en dan op deze wijze met elkaar van gedachten wisselen, voegt veel toe. Het was even met een ‘Apeldoornse van huis uit’ de stap wagen en daar
De winnaars van de Bible battle
gingen we. Hopelijk was het een goed begin van het komende seizoen. Doe mee aan de kringen en misschien voelt u zich aangesproken door de sandwichdragers, die aandacht vroegen voor de vacatures van ouderlingen en diakenen? Gijs Roodhorst N.B. De opbrengst van de collecte voor ‘Logeerhuis De Buren’ die is gehouden tijdens de afscheidsdienst in de Hoflaankerk bedroeg € 780. (En in de Immanuëlkerk nog eens € 284.)
Startweekeinde: zaterdag 22 september
De sponsorloop van de diaconie worden omgezet voor hospice De Regenboog. En het plan werkte: jong en oud, hele gezinnen, hebben zich in de wedstrijd gestort en gezweet voor het goede doel. Lopend, steppend, fietsend werden grote en kleine omlopen afgelegd rond of langs de Kralingse Plas. Er is met deze sponsorloop iets meer dan € 1.200 bijeengebracht. Van de opbrengst koopt De Regenboog waarschijnlijk een wasmachine met droger. De vrijwilligers-coördinator van De Regenboog was samen met een collega ook komen De apostel Paulus gebruikt graag het voorbeeld van de wedloop om de gelovige christen aan te sporen het geloof vast te houden en vastberaden tot de eindstreep door te gaan. Het is afzien en doorzetten. Paulus beschrijft dat in zijn brieven aan de Hebreeën, aan Timoteüs, aan de Korintiërs. De diakenen van Protestants Kralingen dachten “dat kunnen we concretiseren” en knoopten op zaterdag 22 september aan die wedloop ook nog een goed doel vast. Het werd een wedloop (-fiets, -skate, -step, -wandel) waarbij het wed-gedeelte in klinkende munt kon
kijken. Zij ondersteunden zowel de sportievelingen als het publiek met energiehapjes. De diaconie had de catering trouwens prima voor elkaar, met hapjes en drankjes voor de vermoeide atleten en de dorstige supporters. De diakenen danken iedereen, die op welke wijze dan ook heeft meegedaan, heel hartelijk. Eervolle vermeldingen gaan naar mw De Jong en mw Mooiman, die voor hun sportactiviteit buitengewoon veel sponsors wisten te interesseren. Leonard de Vos Caleidoscoop – p. 4
In gesprek met ...
Willem van der Gaag Met z’n 86 jaar is hij zo niet in leeftijd, zeker wel als gemeentelid de oudste wekelijkse bezoeker in de Oosterkapel. Behalve een enkele keer vanwege vakantie – of ziekte – is hij vaste eerste aanwezige op zondagmorgen. “Wie er voorgaat is niet van belang, je komt er voor het Woord”, dat is hem van jongs af ingeprent door zijn vader, dus ga je. Zijn geboortehuis op de Kralingseweg, waar het tuiniersbedrijf van zijn ouders was gevestigd, is al jaren geleden afgebroken. Eén van de pijnlijke ervaringen, die hij deelt met talloze tuinders, die moesten wijken voor nieuwe woningen. Oorzaak ook van de krimpende kerkelijke gemeente. Hij kreeg zijn opleiding tot hovenier in Boskoop en later in Aalsmeer (4 uur fietsen om in het weekend thuis te zijn). Huwde met tuindersdochter Annie van den Berg. Deze familienaam kwam zo vaak voor, dat vader N.P. van den Berg kortweg ‘NenP’ werd genoemd. Een invloedrijk man, die talloze bestuurs- en kerkelijke functies bekleedde. Tot rond 1960 was de polder één al tuinderij en behoorde bijna iedereen tot een kerk. De kerkgang was heilig en die vond plaats in de Oosterkapel, met bid- en dankstond voor het gewas. Voordat de Oosterkapel er was, stond er een houten gebouw, eigendom van de evangelisatievereniging ‘Zaait aan alle wateren’. Dit gebouw had gestaan aan de Veenweg en verloor door wegtrekkende omwonenden zijn functie. Wim herinnert zich nog de morgen, dat hij met vader op de tuinderij liep en in de verte een verbrand huis zag. Het bleek ‘Zaait’ te zijn,
in die nacht in vlammen opgegaan. De brandweer had nog wel geblust, en omdat het brandweerhuisje met daarin de brandweer wagen naast ‘Zaait’ stond, hoefden ze niet meer naar de brand toe te rijden. Maar omdat ze dus formeel niet waren ‘uitgerukt’ kregen de vrijwillige brandweermannen geen premie! Met het verloren gaan van dit gebouw kwamen zondagsschool, meisjesclubs en dameskrans ‘Het Scheepje’ zonder onderkomen. Wim heeft een foto uit 1932/33 waar zeker wel 50 kinderen van de zondagsschool poseren, zij vonden onderdak in de schuur op Ringvaartweg 144 en 146. Een kerkelijk centrum kon niet worden gemist. Op 11 september 1933 werd door ds G.A. Pott de eerste steen gelegd voor een stenen gebouw, dat op 14 november al door Kerkvoogden kon worden overgedragen aan de vereniging “Zaait”. In 1939 vroegen omwonenden aan Hervormd Kralingen om “enige vroegdiensten” (8 of 9 uur) te leiden door de wijkpredikant. Daarop besluit de kerkenraad dat er een ‘proeve’ zal worden genomen. De kerkdiensten worden in 1942 ‘officieel’. Groot was de klap, toen op bevel van de Duitse weermacht in november 1944 de kapel moest worden gesloopt (stond in het schootsveld!). In 1946 wordt besloten tot herbouw en 15 oktober 1947 is de bouw gereed. Op 24 september 1952 is er een orgel en wordt W. Verhoeve als nieuwe koster geïnstalleerd. Er is veel gebeurd: behalve het reeds genoemde ook: de uitleenbibliotheek, catechisatie, Jonge Kerk, trouw- en rouwdiensten. Talloze activiteiten
en namen passeren de revue: nostalgie, toch overheerst de dankbaarheid. Over Wim leest u weinig. We komen er niet aan toe. Dat wil hij ook zo laten. Toch nog dit: zijn hoveniersbedrijf heeft hij jaren geleden overgedaan, hij legde zich toe op het kweken van vogels en hoenders. Daarmee heeft hij veel prijzen gewonnen. Hij memoreert het intense mededeleven van velen bij zijn ziekte en na het overlijden van zijn Annie en andere familieleden. Wie de bloemen uit de dienst kreeg en krijgt is aan hem toevertrouwd. Ook niet altijd even eenvoudig. Vanaf zijn doop tot op heden is zijn leven nauw verbonden geweest met het wel en wee van “Zaait” en Oosterkapel. Met de sluiting komt daar een einde aan. Het zal hem niet meevallen. Zijn geloof is hem tot steun. Gijs Roodhorst
(Een aantal gegevens vond ik in het archief)
Koffiedrinken na kerktijd Op 21 oktober verwachten George Ockeloen en Koos Duivesteijn-Ockeloen ons op Maasboulevard 208. Dit adres is bekend van het grandioze uitzicht op de Maas. De bewoners kennen we als gastvrije heren, waar het heel goed toeven is. George is in onze gemeente een betrokken mens. Veel werk heeft hij verzet, zoals ouderling, beheerder van het kerkelijk bureau en hij leidde gespreksgroepen. Ook preekte hij in Pro Rege. Na zijn werkzame leven studeerde hij theologie. In de gemeente maakten we een periode mee dat we rijk waren aan leden die konden voorgaan in de kerk. Zo waren dat George, Johan Snoek, Jacques v.d. Wal en Thalien Koopman. Uitgelezen prekers! Met waardevolle gedachten en geïnspireerd togen we huiswaarts. In de
voortgang der jaren is de situatie veranderd en is die variatie weggevallen. Thalien is als ‘jonge blom’ nog de enige in actie. Hopelijk mogen we haar weer horen nu er open plekken in het preekrooster komen. Al staat George niet meer op de preekstoel, we mogen ons nog steeds gelukkig prijzen dat hij zijn huis openstelt en samen met Koos uitnodigend met de koffiekan staat.
De weg erheen Met de fiets tegenover Pro Rege de Willem Ruyslaan op, rechtdoor de Oostzeedijk èn de Maasboulevard oversteken en dan het fietspad nemen – naar rechts – tot nummer 208. Met de auto: Ook de Willem Ruyslaan op, de Oostzeedijk oversteken. Dan de eerste straat rechts in (Admiraliteitskade), deze uitrijden Caleidoscoop – p. 5
en linksaf de Oostmolenwerf op, bij de verkeerslichten de Maasboulevard rechtdoor oversteken en naar beneden de Oosterkade op. Doorrijden tot aan het eind van de huizen. Hier zijn parkeerbonnen nodig die George bij de kerk zal uitdelen. Vanaf de parkeerplaats valt er een buitentrap te nemen om aan de voorkant van het flatgebouw te komen, daar zijn nog een paar treden, en verder is er de lift. En dan ... is er koffie! Iedereen is hier welkom: jong en oud, gezinnen en enkelingen, bekenden en onbekenden in de kerk. Een gezellig uurtje! Janny Korpershoek
Leiderdorp, september 2012
Inzamelingen in oktober
Aan allen die ons bijstonden bij het afscheid nemen van Johan Snoek.
Zondag 7 – Collecte Kerk & Israël Het is Israëlzondag en we besteden extra aandacht aan onze onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. De opbrengst van de collecte is bestemd voor het werk van Kerk & Israël. Zo wordt de internationale christelijke nederzetting Nes Ammim ondersteund, waar Joodse en Arabische mensen met elkaar in gesprek gaan. Ook wordt vanuit het werk van Kerk & Israël de leerstoel ‘Judaïca’ gesteund.
Wij zijn zeer getroffen door het enorme aantal mensen dat de kerkdienst bezocht. Wat zou Johan er graag zelf (in levende lijve) bij geweest zijn. De vele brieven, e-mails en telefoontjes refereerden vaak aan zijn ‘streven voor gerechtigheid’ Ook ontvingen we een schat aan persoonlijke herinneringen aan Johan. Geweldig! We zijn er dankbaar voor. Voor wie internet heeft of internet kan inzien via anderen: de teksten van de afscheidsdienst zijn te beluisteren en te lezen via http://files.oryx.tk/ Op dezelfde site komen ook In Memoriam teksten te staan en (een deel van) Johans verschillende publicaties. Het resultaat van de collecte voor Olijfbomen en voor het Klinkerfonds komt daar ook te staan. Informatie over deze collecte staat in de liturgie, ook op http://files.oryx.tk/ Met een hartelijke groet, Ria Snoek, Leiderdorp Email:
[email protected]
Help! De kookgroep kookt over ! ... De kookgroep kookt over van bruisende energie om van het nieuwe jaar weer een succes te maken, maar ook van zorgen! De kookgroep heeft te maken met onderbezetting, helaas door gezondheidsproblemen van een aantal actieve kooksters. De kookgroep is geslonken tot 5 vrouwen en staat onder leiding van Nico van Veen. Niet elke maand zijn we op volle sterkte. We ervaren de grootte van de groep als een belasting om op termijn plezier te beleven aan wat het koken voor en eten met elkaar altijd voor ons is geweest. Aan jullie nu de vraag om deze enthousiaste groep te komen versterken! Zijn jullie niet in de gelegenheid om elke maand – 9 x per jaar – met ons mee te doen, dan is een inzet als gastkok misschien een optie? Voor één of meerdere keren per jaar? Om je favoriete recepten met Heer, met spanning zien wij uit naar de beraadslagingen die moeten leiden naar een nieuwe regering. Geef dat vooral wordt gelet op de minder bedeelden, de chronisch zieken en het belang van de geestelijke vorming in kerk, school en samenleving. Dat niet de groei van de economie, maar het welzijn de hoogste prioriteit zal hebben. Zegen hen die geroepen zijn tot het besturen van stad en land. Amen
Samen eten in Pro Rege Menu:
Chili con carne variaties Verrassingsdessert vrijdag 2 november 17.30 uur ontvangst 18.00 uur eten
aanmelden bij Nico van Veen, t 452 68 72 inschrijven 28 oktober € 5,–
ons te delen? Mannen zijn trouwens ook meer dan welkom! U kunt zich aanmelden bij Nico van Veen of Jeannette Moerman. De kookgroep wil graag blijven voortbestaan, dat vinden jullie toch ook? Niet alleen het lekkere eten, maar ook de ontmoeting met elkaar geven veel positieve energie en dankbaarheid na afloop. We rekenen op jullie steun! Let op! De kookgroep verplaatst haar activiteiten van de laatste vrijdag van de maand naar de eerste vrijdag van de maand. Dit in verband met de concertserie ‘Meet the artists’ in Pro Rege op de laatste vrijdag van de maand. Daarom starten we dit jaar op 5 oktober, met een pastabuffet, een van onze klassiekers! We hopen dan weer op een grote opkomst! Namens de kookgroep, Marion Steendam
Zondag 14 – Collecte Kerk-in-Actie In 2011 werd Zuid Sudan na een lange onafhankelijkheidsstrijd een zelfstandig land. Nu moet vrijwel alles opnieuw worden opgebouwd. De Episcopale Kerk, gesteund door Kerk in Actie, richt zich op het bouwen van scholen, verzorgen van lesmaterialen en het toerusten van leraren die vaak niet voldoende zijn opgeleid. Met uw hulp…. Zondag 21 – (Pro Rege) Het Evangelie op Zuid Uw gaven worden gevraagd voor het werk van Youth for Christ. Heel langzaam klimt de wijk Bloemhof uit het dal, mede ook door de inspanning van Youth for Christ. Jongeren worden opgevangen en waar nodig geholpen. Helpt u mee? Zondag 28 – Nederlands Bijbel Genootschap Wie op startzondag meedeed aan het NBG-spel Bible Battle weet nu, dat nog lang niet alle landen een complete Bijbelvertaling hebben. Aan het vertalen en verspreiden werkt het NBG mee. Uw bijdrage maakt het mogelijk.
Oogstzondag Uw diaconie hoopt dat op zondag 28 oktober fruitmandjes worden bezorgd bij gemeenteleden die ziek zijn of bij ouderen die eens lekker verwend moeten worden. Voor de inhoud van deze mandjes vragen wij u om te doneren: niet in geld (mag natuurlijk wel!), maar in fruit. We denken niet alleen aan sinaasappels, appels, noten en bananen, maar ook aan koffie, chocola, blikjes fruit/compote en dergelijke. (Liever geen zacht en kwetsbaar fruit.) We verzoeken u om op zaterdag 27 oktober tussen 11 en 12 uur uw goede gaven te bezorgen in de Hoflaankerk, waar vrijwilligers klaarstaan om de fruitmandjes te vullen. Helpende handen welkom! Wanneer u dan zondag de dienst bijwoont zullen de bakjes opgesteld staan, om daarna bezorgd te worden. Natuurlijk gaan we ervan uit dat iedereen een bakje meeneemt en aan onze gemeenteleden overhandigt! Doet u mee? De diaconie Protestants Kralingen
Caleidoscoop – p. 6
Pastoralia Afscheid van pastor Laurens Korevaar Vorige maand stond voor de laatste keer onder deze rubriek de naam van pastor Laurens Korevaar. Hij was met recht een pastor, iemand die de mensen kent. Hij wist wat er leeft bij mensen aan vreugde en blijdschap, om nieuw leven, om gevonden liefde. Hij wist wat er leeft aan verdriet en gemis om leven dat aan een einde kwam, om relaties die stuk lopen, hoe mensen kunnen lijden aan het leven. Jarenlang heeft hij, in wederzijds vertrouwen, met mensen opgelopen, luisterend, sprekend en op deze plek schrijvend. In de afscheidsdienst werd de volgende belofte nog eens onderstreept: ‘geheim te zullen houden wat vertrouwelijk te uwer kennis mocht komen’. Pastor Korevaar heeft zich ook ingezet voor de geestelijke zorg aan mensen buiten de muren van de kerk, als lid van het bestuur van Levinas. Nu is pastor Laurens Korevaar, bij wijze van spreken, van herder getransformeerd in schaap, dat zal voor hem en ons wennen zijn.
Meeleven met & bloemen Dhr W. Lems, echtgenoot van mw M. Meily, verblijft nu in palliatief centrum De Regenboog. Mw G. Mank - Mulder, Wildeveenstraat 36, worstelt nog steeds met haar gezondheid, en stelt pastorale aandacht zeer op prijs. Wegens afscheid en jarenlang dienstbetoon ontvingen dhr en mw Korevaar, Kralingse Plaslaan 49 B de bloemen. In verband met een verjaardag ontvingen de bloemen: Mw M.E. Meijerink, in Borgsate, Meidoornsingel 181 kr 219; dhr P. Oorschot, Oostplein 297; dhr G. Roodhorst, Jacq Dutilhweg 723; mw A.M. Blijleven - v.d. Torre, Sigrid Undsetweg 88; mw M.J. Neeleman-Tintel, Maria Wesselingstraat 255; mw J.J. van Linschoten - Hoogendoorn, Karbouwstraat 15. Wegens ziekte ontving dhr C. Tofield, Drinkwaterweg 541 de bloemen.
Doop & Belijdenis In de viering van zondag 7 oktober zal Anniek Peelen haar doop beamen door belijdenis te doen. Aansluitend daarop, zullen Frederiek Yteke Notermans en Anna Maria Christina Notermans, dochters van Anniek Peelen en Mathijs Notermans, het sacrament van de doop ontvangen. Het belooft een vreugdevolle viering te worden.
Huwelijk Op vrijdag 12 oktober gaan Walter Bakker en Anneke Korevaar trouwen. Hun huwelijk zal
Beter laat dan nooit worden bevestigd en ingezegend in een dienst in de Hoflaankerk, die om 13 uur begint. Voorganger is de oud-Kralingse predikant ds P. van Veldhuizen. Het nieuwe stel gaat wonen aan de Gerdesiaweg 376. Wij wensen hen en hun ouders (Chiel en Nan Bakker zijn zeer bekend!) een vreugdevolle dag en een gezegende toekomst toe.
Overleden: in memoriam Piter Kreuger overleed op 31 augustus in de leeftijd van 94 jaar, in zijn woning aan de Louise de Colignylaan 398. Hij is ruim vijf jaar geleden naar onze gemeente gekomen, maar toen kon hij niet meer aan de kerkdiensten deelnemen. Wel waren er pastoraal al die jaren intensieve contacten. Die gingen altijd ergens over omdat de heer Kreuger belangstelling hield voor alles en iedereen. Hij had een uitgesproken kijk op mensen, dingen en situaties, een visie die bepaald werd door de bijbelse boodschap. Dat was heel bijzonder voor een man die een echte ‘bèta’ was en veel werk verricht heeft in een laboratorium. Geloof en wetenschap gingen voor hem samen en in dat teken stond ook zijn afscheid. Een goed verstand had hij èn de wetenschap dat God al ons kennen te boven gaat. In dat vertrouwen kon hij zelf afscheid nemen van het leven. De boodschap bij de gedachtenisdienst was dan ook hoopvol, ondermeer gebaseerd op Hebreeën 11: ‘Door zo te spreken lieten zij blijken op doorreis te zijn naar een vaderland’. Op 31 augustus kwam een vredig einde aan het veelkleurige bestaan van emeritus predikant Johannes Martinus Snoek (25 mei 1920 – 31 augustus 2012). ‘Hij streefde naar gerechtigheid’ stond er op de rouwkaart. Dat deed hij al als verzetsman in de Tweede Wereldoorlog, tot aan de laatste jaren van zijn leven. De decennia die daartussen liggen was hij werkzaam in Tiberias, namens de Gereformeerde Kerken en de Scottish Church. Hij werkte in Geneve voor de Wereldraad van Kerken, in Oostvoorne weer als gemeentepredikant en tenslotte als geestelijk verzorger in Rotterdam. Jarenlang was hij zeer meelevend lid van onze gemeente, en tot zijn 80ste ging hij ook nog voor in kerkdiensten in Pro Rege. Voor zijn biografie zou hij zelf verwezen hebben naar zijn boek: ‘Soms moet een mens kleur bekennen’. Johan Snoek ging voorop in een nieuw kerkelijk spreken, waarbij het trauma van joodse Israëliërs niet ten koste mag gaan van Palestijnen. ‘De tranen van een Arabische moeder wegen voor God precies zo zwaar als de Caleidoscoop – p. 7
Heel veel dank voor het medeleven bij mijn verblijf in het Havenziekenhuis en de bloemenhulde die ik daar ontving. Het was een grote steun en troost en bemoediging. Truus Velthuizen tranen van een joodse moeder’, citeerde hij Abel Herzberg in zijn zwanenzang: ‘Joodse en Palestijnse tranen’. Het boekje dat in onze gemeente zo’n 2 jaar geleden op Israëlzondag werd gepresenteerd. In de druk bezochte uitvaartdienst stond ds Peter van Helden stil bij het kernwoord loyaliteit. Loyaliteiten die offers vroegen, die pijn deden, die met heilig en onheilig vuur en passie werden verdedigd en beargumenteerd. Er waren toespraken van goede oude vriend prof. dr. Anton Wessels en zoon Hans, schriftlezingen uit psalm 46, Micha 6:8 en Filipenzen 4:47 en tenslotte de Franciscaanse zegenbede, die Johan Snoek dierbaar was. Zijn gedachtenis zij ons tot zegen. Op 19 september overleed Gerry Hermsen. Zij was geen lid van onze gemeente, woonde in Ede maar verbleef de laatste week van haar leven in palliatief centrum de Regenboog. In de hoop daar nog te genieten van haar net geboren kleindochter in Kralingen. Helaas duurde die tijd kort. Gerry Hermsen was een kleurrijk persoon, een trotse moeder, grootmoeder, een krachtig voorbeeld, steun en toeverlaat, zo stond er op de rouwkaart. Ook bleek uit het gesprek met haar zonen Mark en Otto Poley dat zij een spiritueel persoon was. ‘Het leven manifesteert zich in alle dingen om ons heen, uiteindelijk ben of besta je overal.’ In de herdenkingsbijeenkomst in de kapel op begraafplaats Crooswijk stonden we stil bij haar veelkleurige persoonlijkheid en bij woorden van Paulus: ‘In Hem leven wij, bewegen wij en zijn wij.’
Groet Een pastor is iemand ‘die anderen voorgaat en leidt naar plekken waar het goed leven is en waar een mens niets van duister of dood te vrezen heeft’ las ik ergens. Ter afsluiting deze maand daarom de pastorale psalm bij uitstek, over herder en schaap: ‘De eNe is mij als een herder! Ik ken geen gebrek: in frisgroen gras legt Hij mij neer, naar rustgevend water neemt Hij mij mee. Het leven geeft Hij mij terug.’ (gedeelte uit psalm 23, bewerking van Sytze de Vries)
Hartelijke groet, ds Rian Veldman
Beste jongens en meiden De foto hiernaast is gemaakt toen we afscheid namen van dominee Korevaar. Wij hebben na de kindernevendienst een lied gezongen. Dominee Korevaar was erg blij met het feestboek dat hij van de mensen in de kerk had gekregen. Dat was op zaterdag al gebeurd. Waren jullie daar ook allemaal bij? In dat boek stonden ook de tekeningen die jullie maanden geleden al hadden gemaakt voor zijn afscheid. Zet maar vast in je agenda dat we op zondag 4 november weer een kinderdienst hebben. Dat zal in Pro Rege zijn. Dat wordt vast weer heel bijzonder.
Wie gaan er mee naar Taizé? En wie gaan er mee naar Rome? I. Wie gaat er in de herfstvakantie mee naar Taizé? In de herfstvakantie gaan wij (Ralf Hillebrand, Matthijs van Joolingen en Stéphanie Hirschfeld) een week naar Taizé. Deze reis wordt door ons georganiseerd. We willen natuurlijk dat er meer jongeren meegaan. Het is nog niet zeker of we vrijdag 19 oktober vertrekken of zaterdagochtend 20 oktober. Wel is de terugreis gepland op zaterdag 27 oktober, zodat je zondag nog even kan uitrusten voordat het normale leven weer begint. Er zijn kosten verbonden aan de reis. De reiskosten per auto of personenbus zijn nog niet zeker, omdat we nog niet weten hoeveel jongeren er mee willen, maar zullen waarschijnlijk +/- €100,- bedragen. De kosten die gemaakt worden in Taizé zijn niet zo hoog. Ben je tussen de 16 en 25 jaar dan zijn de kosten per dag ongeveer € 7,– ben je ouder dan 25, dan zijn die kosten ongeveer € 17,–. We overnachten in tenten. Op zondag 7 oktober zal er om 19.30 uur een informatieavond zijn in Pro Rege. Op 14 oktober zal er een Taizédienst zijn om 19.30 uur en om 20.00 uur kun je nog vragen stellen of je aanmelden voor de reis.
Wil je mee of heb je vragen dan kun je contact opnemen met Stéphanie Hirschfeld. Je kunt je tot 14 oktober opgeven door een e-mail te sturen naar
[email protected] of te bellen naar 06 835 650 75. Wij hopen dat je meegaat op deze spirituele reis! Stéphanie Hirschfeld
II. Taizé - Rome Europese: Jongerenontmoeting van 28 december tot en met 2 januari Deze ontmoeting wordt door de gemeenschap van Taizé samen met het bisdom Rome voorbereid. Tienduizenden jongeren zullen samenkomen voor deze nieuwe etappe in de ’pelgrimage van vertrouwen op aarde’. Jongeren uit vele landen worden ontvangen door families en religieuze gemeenschappen uit de hele regio rond Rome, vanuit de katholieke en andere kerken in Rome. Ze worden uitgenodigd om op pelgrimage te gaan naar de catacomben en de graven van de apostelen, om te bidden in de Romeinse basilieken en om Paus Benedictus XVI te ontmoeten. Een flinke groep Rotterdammers tussen de 17 en 35 jaar kan daar natuurlijk niet ontbreken! Caleidoscoop – p. 8
Daarom rijden er ook bussen vanuit Rotterdam. Donderdag 27 december laat op de avond zullen we vertrekken, 3 januari hopen we terug te zijn. Informatieavond en eerste ontmoeting: vrijdag 26 oktober in de Paradijskerk: 17.30 uur is het wekelijkse Taizégebed, 18.30 uur gezamenlijk eten, 19.30 uur informatie over de ontmoeting in Rome. De totale kosten liggen tussen de € 245,– en € 270,–. Aanmelden tot 1 december door een email te sturen naar:
[email protected]
Actie Schoenendoos Alhoewel Operatie Schoenendoos pas op 4 november in onze kerken van start gaat, kunt u nu al lege schoenendozen, spulletjes voor in de dozen en eventueel geld waar spullen voor gekocht mogen worden, verzamelen en inleveren! Ook het beplakken van lege dozen kan natuurlijk al gebeuren! Verdere informatie kunt u lezen in de Caleidoscoop van november. Edith Stapelkamp | t (010) 447 00 91
[email protected]
Aan de slag voor een nieuwe dominee Ds Laurens Korevaar is met emeritaat en de gemeente moet op zoek naar een nieuwe predikant. De (gemeenschappelijke) kerkenraad had zich daar goed op voorbereid: al op 17 november 2011 heeft zij een voorbereidingscommissie ingesteld. De eerste taak van deze commissie was om een gemeenteprofiel te schrijven, èn een profiel van de te zoeken predikant. Die klus is vlot geklaard en de profielen zijn in de kerkenraadsvergadering van 26 april besproken en vastgesteld. Daarnaast is er eind 2011 en in het voorjaar van 2012 ook al een heleboel werk verzet om van de daartoe bevoegde instanties binnen de PKN de vereiste toestemming te krijgen om een nieuwe predikant te mogen beroepen. Het is namelijk niet zo dat een gemeente bij het vertrek van zijn predikant meteen een opvolger mag gaan zoeken. Inzake de opvolging van ds Korevaar moest onze kerkenraad allereerst van de Algemene kerkenraad (AK) van hervormd Kralingen (= Kralingen-oost, Kralingen-west, Immanuël-oost en Immanuël-west) een positief antwoord krijgen op de kernvraag: Kan en moet de vacature worden vervuld? Pas toen de AK die vraag met een ‘ja’ had beantwoord kon de volgende stap worden gezet. Die volgende stap hield in dat de AK aan het ‘Regionaal college voor de behandeling van beheerszaken’ (RCBB) om een verklaring van solvabiliteit moest vragen. Met zo’n verklaring maakt het RCBB bekend dat de gemeente financieel voldoende draagkracht heeft om een predikant te kunnen beroepen. Als deze verklaring eenmaal binnen is kan de wijkgemeente met het echte beroepingswerk beginnen.
De AK had eind 2011 al contact opgenomen met het RCBB, en in begin 2012 zijn er belangrijke gesprekken gevoerd, waarbij jaarcijfers, bezuinigingsplannen, opbrengsten van de Actie Kerkbalans, de begroting en meerjarenbegroting uitvoerig zijn besproken. Toen de AK in april oordeelde dat Kralingenoost een nieuwe predikant moest krijgen was al het (financiële) voorwerk dus al gedaan en kon er in één moeite door een brief naar het RCBB worden gestuurd waarin om de solvabiliteitsverklaring werd gevraagd. Jammer genoeg werd al snel duidelijk dat het RCBB die verklaring op dat moment nog niet wilde afgeven: Het was te vroeg, het zou nog een half jaar duren eer ds Korevaar echt met emeritaat ging, en het was de gewoonte om pas rond de datum van het emeritaat een solvabiliteitsverklaring af te geven. Bovendien kwam het RCBB toen met het standpunt dat een externe partij nog eens zou moeten kijken naar de financiële verplichtingen van de begraafplaats Oud-Kralingen. Het was toch niet zo dat de begraafplaats in de problemen zou kunnen komen doordat er te veel geld ging naar de kerk? Het duurde even voordat er overeenstemming was wie dat onderzoek het beste zou kunnen uitvoeren. Inmiddels is ds Korevaar met emeritaat. Kort voordat zijn emeritaat inging hebben kerkrentmeesters weer contact opgenomen met het RCBB en ook heeft het breed moderamen van de classis aan het RCBB gevraagd wanneer deze met zijn beslissing naar buiten zou komen. Tot schrik en ergernis van de AK en van de kerkrentmeesters bleek toen dat het RCBB de aanvraag van de AK en ook een brief van de kerkrentmeesters niet in het dossier kon vinden. Verwarring alom. Kerkrent-
meesters en AK blijven er bij dat de brieven verstuurd zijn. Er was over die brieven zelfs nog e-mail correspondentie gevoerd. Maar het RCBB kan ze niet vinden. Het moderamen van de AK heeft in een brief aan het RCBB zijn teleurstelling uitgesproken. Ondanks deze tegenslag verwachten de meeste betrokkenen dat het RCBB wel redelijk snel met de solvabiliteitsverklaring zal komen. Het vervelende is alleen dat het nu weer langer duurt dan gedacht totdat een beroepingscommissie echt aan het werk kan gaan. Leonard de Vos
Voorbede voor illegalen in gevangenschap: God, Schepper van de wereld, alles en iedereen vindt zijn of haar oorsprong in U. In uw ogen is niemand een illegaal of vreemdeling, maar hier twijfelt men aan de waarheid van hun woorden. God, u kent hun hart, niets is voor uw ogen verborgen. Zij kwamen naar dit land in de hoop op een beter leven. Maar nu behandelen ze hen als ongewenste personen, die zij eruit willen gooien. U kent de ellende van hun land. Hun toekomst is in uw handen. Verlicht het hart en de geest van de medewerkers die hun zaak onderzoeken, zodat ze die zorgvuldig behandelen. Geef hen mensen op hun pad die hen als mens zien. Geef hen hoop voor hun toekomst. Amen.
Opnieuw studentenpastoraat in Rotterdam Elke stad met een Universiteit en met Hogescholen heeft een vorm van Studentenpastoraat: pastoraat op maat voor studerenden, ingaand op vragen die leven bij jonge mensen die bezig zijn zich voor te bereiden voor een belangrijke taak in de samenleving. Alleen in Rotterdam is het Studentenpastoraat vacant, weg, naar het lijkt. Dick van Kampen ging een poos geleden met emeritaat en er stond niemand klaar om de fakkel over te nemen. De gezamenlijke kerken binnen maar ook buiten de PKN zagen dit aankomen. Zij gingen bij elkaar zitten (Pelgrimsvaderskerk, Laurenskerk, Bergsingelkerk, Luthersekerk, Remonstrantsekerk, Samaritaan, Protestants Kralin-
gen, en nog enkele anderen) en vormden een platform om een nieuwe vorm van studentenpastoraat uit te vinden. Samen! Dat betekent dat het werk, in leerhuizen, praatgroepen, ontmoetingen, vieringen etc. gedaan wordt door onze eigen mensen, dominees en vrijwilligers. We zijn nu op zoek naar een coördinator die al die mooie bedoelingen aan elkaar smeedt en er een eenheid in brengt. Die coördinator, een halftijds aangestelde, dat moet genoeg zijn, moet wel theoloog zijn, maar wordt geen studentenpastor. Rotterdam kent straks wel tien studentenpastores! De landelijke kerk, PKN vindt dit een mooi plan en wil er ook wel geld in stoppen. Wij met Caleidoscoop – p. 9
elkaar zullen ook onze financiële bereidheid moeten laten zien, die is vooral symbolisch, of misschien net even meer dan dat. We doen dit in samenspraak met studenten van de studentenverenigingen en met de mensen van het officieel nog steeds bestaande studentenpastoraat. We doen het vooral met de kerken van Rotterdam, van vrijzinnig tot orthodox, dat is nou echt Rotterdam! In een volgend blad leest u meer over dit initiatief. ds Bert Kuiper, ds Martijn van Laar en ds Rian Veldman
Kledingaktie en Gered gereedschap
Collectes wijkgemeente Protestants Kralingen
Ook dit jaar is er bij de Hoflaankerk weer een kledingactie en wel op zaterdag 20 oktober tussen 10.00 en 12.00 uur.
Hoflaankerk
De kleding wordt ingezameld door de OostEuropa Zending. De kleding wordt bij de Hoflaankerk opgehaald en vervolgens in de opslag in Krimpen aan de Lek uitgezocht en gesorteerd, waarna het naar Oost-Europa wordt gebracht. Doet u ook mee? We kunnen er veel arme gezinnen blij mee maken. Graag wel goede nog bruikbare en schone kleding. Als u de kleding niet zelf kunt brengen, kunnen we het bij u komen halen. Bij voorkeur na 18.00 uur bellen: Matthijs van Zwieten, t. (010) 842 05 94.
Diezelfde morgen kunt u ook weer bruikbaar te maken gereedschap inleveren. De organisatie ‘Gered gereedschap’ breidt zich steeds verder uit. Landelijk zijn tientallen vrijwilligers bezig met het verzendklaar maken. Zo gingen er onlangs 162 naaimachines naar Liberia en 15 stuks naar Nairobi in Kenia. In Sierra Leone kunnen jongeren de opleidingen metselen, kleding maken en houtbewerking volgen dankzij het hiervoor benodigde gereedschap. Wij hopen, dat u de overtollige zagen, beitels enz, niet laat liggen. Breng ze naar de kerk! Bij voorbaat hartelijk dank! de diaconieën van Kralingen-West en van Protestants Kralingen
Kerk In Actie
Resultaten voorjaarscollecte Kerk in Actie steunt zowel in Nederland als wereldwijd het werk van honderden christelijke kerken en organisaties om mensen tot hun recht te laten komen en toekomstperspectief te geven. Kerk in Actie voert haar werk uit in opdracht van de plaatselijke protestantse gemeenten in Nederland. PKN Kralingen draagt daaraan ook haar steentje bij. Ieder jaar is het streven om 7.000 euro vanuit de kerkgemeente af te dragen. Dankzij uw steun zijn we daar de afgelopen jaren ook in geslaagd. In 2011 hebben we in totaal ruim 7.500 euro afgedragen. Een deel daarvan (ca 2.000 euro) bestaat uit bijdragen die gemeenteleden rechtstreeks aan Kerk in Actie hebben overgemaakt. Het overige deel (5.500 euro) is afkomstig uit de speciale collectes tijdens de diensten en vanuit de speciale ZWO-rekening (400705). Deze rekening kent een vaste groep donateurs (dank voor uw structurele steun). Tevens wordt elk jaar een speciale collecte gehouden, de zogenaamde voorjaarscollecte. De collecte heeft dit jaar ca 2.150 euro opgeleverd. Heel veel dank voor uw steun aan dit goede werk. Heer, in verwarring kijken we naar de ontwikkelingen in Syrië. Zoveel mensen op drift. Zoveel woede. Zoveel geweld. Zoveel onderdrukking. Zoveel angst. Heer, helpt u de Syriërs om samen wegen te vinden van vrede. Wees met de kerken en de christenen, op een wijze die wij nu niet kunnen bedenken. Geeft u mensen die wegen vinden om slachtoffers bij te staan. Zegent u al die anonieme hulpverleners die proberen het leed te verzachten en lijdende mensen uitzicht te bieden. Amen.
Bent u geïnteresseerd in het werk van Kerk in Actie. U kunt u abonneren op de maandelijkse nieuwsbrief (via de website van Kerk In Actie). Ook kunt u op de website een goede inzage krijgen in de activiteiten van Kerk In Actie. De projecten die worden gesteund worden alle toegelicht. Tot slot willen we u ook graag wijzen op het jaarverslag: www.kerkinactie.nl/ jaarverslag2011. Met vriendelijke groet, namens de diaconie en de commissie ZWO, Ton van Osch, penningmeester
Prinsenlandkring Op dinsdagmorgen 16 oktober is de najaarsbijeenkomst voor senioren in de Oosterkapel. De morgen begint om 10 uur (inloop vanaf half tien) met een inleiding ds Rian Veldman over ‘bidden’. Na een drankje nuttigen wij een eenvoudige broodmaaltijd en rond half twee sluiten we af. Zoals u zult weten, sluit de Oosterkapel op 31 december. Met deze bijeenkomst sluiten we hoe jammer ook, een tijdperk af. Mogelijk vinden we nog een oplossing om door te gaan, maar daar is op dit moment niets over te melden. Wij hopen, dat u aanwezig zult zijn om met elkaar deze ontmoetingenreeks af te sluiten. Voor de maaltijd is het nodig dat u zich aanmeldt. Dat kan telefonisch bij mw L. Kosten, t. 844 49 91 uiterlijk donderdag 11 oktober. De voorbereidingscommissie hoopt dat u kunt komen, eventueel zonder deel te nemen aan de maaltijd. Caleidoscoop – p. 10
5 augustus Kerk Daklozen 19 augustus Kerk Zomerzendingscollecte
€ € € €
134,69 206,82 134,99 122,14
Oosterkapel
12 augustus Kerk € 51,05 Open Huis Pauluskerk € 34,85 19 augustus Kerk € 56,30 Zomerzendingscollecte € 54,85 26 augustus Kerk € 84,40 Havenpastoraat € 80,85 Het Oosterkapel bloemenbusje bracht in augustus € 22,50 op; uit de zendingsbussen in Oosterkapel en de Hoflaankerk kwam € 31,70. Ds Korevaar heeft ‘onderweg’ twee giften ontvangen en afgedragen: € 50 (S) en € 50 (K).
Pro Rege
12 augustus Kerk Pauluskerk 26 augustus Kerk Regenboog
€ 88,70 € 135,75 € 123,10 € 168,11
Activiteitenkas De kas ontving via ds. Korevaar € 20 (S), 30 (V) en € 50 (M). Via mw Van Maanen werd een bedrag van € 4,50 (G) ontvangen. De kas is de milde gevers zeer dankbaar. Peter Andringa, penningmeester
Vakanties met aandacht Van 24 november tot 1 december wordt er in het FD Roosevelthuis in Doorn een vakantieweek georganiseerd voor mensen tot 65 jaar die zorg nodig hebben! Het is fijn als je die met leeftijdgenoten op vakantie kunt delen. Het programma van deze vakantieweek is uiteraard toegespitst op de leeftijd van de gasten. Van 1 tot 8 december staat de vakantieweek in het teken van het Sinterklaasfeest. Van 8 tot 15 december kan men nog voor de Kerst een weekje genieten van een gezellige vakantieweek, waarin onze vrijwilligers er weer alles aan doen om mensen een fijne week te bezorgen. Met Kerst en met Oud&Nieuw kunnen mensen reserveren voor een bijzondere vakantieweek in het Roosevelthuis, De Werelt of in Dennenheul (voor slechtzienden/blinden). Heeft u zelf belangstelling voor deze vakanties of kent u nog mensen, die een weekje ontspanning en een week gezelligheid heel goed kunnen gebruiken, wijst u ze dan op de ‘vakanties met aandacht’. Informatie krijgt u van www.hetvakantiebureau.nl,
[email protected], t. (0318) 48 66 10. Ook vrijwilligers van harte welkom in deze periode.
Albert Taco Molenaar
Kerkdiensten in Kralingen
Leesrooster oktober
Diensten met een • vallen (mede) onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad van onze Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.
Zondag 7 oktober
hoflaaNKerK 10.00 uur ds M.C. van Pelt, Heilig Avondmaal 17.00 uur ds A. de Wit, uit Nieuwegein Pro reGe • 10.00 uur ds R.C. Veldman ooSterKaPel • 09.30 uur ds C. Vroegindeweij iMMaNuelKerK 10.00 uur ds E-J. Vledder
Zondag 14 oktober
hoflaaNKerK • 10.00 uur ds R.C. Veldman, Heilig Avondmaal 17.00 uur ds H.G. de Graaff, uit Rotterdam ooSterKaPel • 09.30 uur ds E-J. Vledder iMMaNuelKerK 10.00 uur ds J. van de Meent terMaat 16.30 uur dr K.J. Holtzapffel Pro reGe • 19.30 uur Taizé gebedsdienst
Zondag 28 oktober
hoflaaNKerK • 10.00 uur ds B.J.S. Jonker 17.00 uur ds M.C. van Pelt ooSterKaPel 09.30 uur dr O.J. van der Ploeg, uit Capelle a/d IJssel iMMaNuelKerK 10.00 uur ds E-J. Vledder, Heilig Avondmaal
Zondag 4 november
hoflaaNKerK 10.00 uur ds S.J. van der Vlies, uit Rotterdam 17.00 uur ds J.J. Verhaar, uit Krimpen a/d IJssel Pro reGe • 10.00 uur ds R.C. Veldman ooSterKaPel • 09.30 uur mw L. Groenendijk-Visser iMMaNuelKerK 10.00 uur ds E-J. Vledder
Woensdag 7 november, Dankdag hoflaaNKerK 20.00 uur ds M.C. van Pelt
Zondag 21 oktober
hoflaaNKerK 10.00 uur ds E.K. Foppen, uit Katwijk 17.00 uur ds L.J. Geluk, uit Rotterdam Pro reGe • 10.00 uur mw Y. Lommers ooSterKaPel • 09.30 uur mw M. Pieterse iMMaNuelKerK 10.00 uur mw ds J.G. Mooi
Zondag 11 november
hoflaaNKerK • 10.00 uur ds R.C. Veldman 17.00 uur ds J.J. ten Brinke, uit Bleiswijk ooSterKaPel • 09.30 uur ds B.J.S. Jonker iMMaNuelKerK 10.00 uur ds S. Bronkhorst
Programma V&T; vergaderingen; etc.
Te doen in oktober woensdag 17 oktober, 20.30 uur, Pro Rege
informatie: Henny de Vos-Koerselman, t: (010) 453 16 90
informatie: Hiddo Oosterhuis, t: (010) 447 13 07 dinsdag 23 oktober, 20.00 uur, Oosterkapel
informatie: Monique van Hoof, t: (010) 841 41 78
informatie: Cees Jacobse, t: (010) 452 62 35
College van kerkrentmeesters (hervormd)
woensdag 10 oktober, 20.00 uur, Hoflaankerk
24 oktober, tijd en plaats volgen nog
informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81
informatie: Willemijn Idema, t: 06 400 914 17
Leerhuis Lucas
Rondom 30
donderdag 11 oktober, 18.00 uur, Oosterkapel
woensdag 24 oktober, 20.00 uur, Hoflaankerk
Aanmelden (voor 7 oktober) bij Anneke Schollaart t: 450 08 37
informatie: Thalien Koopman, t: (010) 452 51 08
Eetgroep Oosterkapel (zie adv.)
Psalmentrits
donderdag 11 oktober, 20.00 uur, Pro Rege
donderdag 25 oktober, 20.00 uur, Pro Rege
informatie: Jakob Brederveld, t: 06 547 009 29
informatie: Jakob Brederveld, t: 06 547 009 29
Moderamen kerkenraad
donderdag 11 oktober, 20.00 uur, Pro Rege
Kerkenraadsvergadering
Taakgroep Pastoraat
EETGROEP OOSTERKAPEL
zaterdag 13 oktober, 13.30 - 16.30 uur, Hoflaankerk
Kerkplein
AANMELDEN VÓÓR 7 OKTOBER ANNEKE SCHOLLAART T 450 08 37
dinsdag 16 oktober, 10.30 uur, Oosterkapel
KOSTEN � 5,–
informatie: Annie van Hoof, t: (010) 452 49 51
informatie: Annie van Hoof, t: (010) 452 49 51
Prinsenlandkring (zie p 10)
informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81 dinsdag 16 oktober, 20.00 uur, Oosterkapel
Rondom 40
informatie: Annemieke Melching-de Bruijn, t: (010) 202 23 42
vrijdag zaterdag
7 oktober Judit 4:1-15 Rechters 14:10-20 8 oktober Judit 5:1-24 Rechters 15:1-8 9 oktober Judit 6:1-21 Rechters 15:9-20 10 oktober Judit 7:1-18 Rechters 16:1-3 11 oktober Judit 7:19-32 Psalm 56 12 oktober Spreuken 30:1-14 13 oktober Spreuken 30:15-23
zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag
14 oktober 15 oktober 16 oktober 17 oktober 18 oktober 19 oktober 20 oktober
zondag
21 oktober Judit 8:1-17 Rechters 16:4-22 22 oktober Judit 8:18-36 Rechters 16:23-31 23 oktober Judit 9:1-14 Psalm 143 24 oktober Judit 10:1-20 2 Kronieken 29:1-11 25 oktober Judit 10:21–11:23 2 Kronieken 29:20-30 26 oktober Judit 12:1-20 2 Kronieken 29:31-36 27 oktober Judit 13:1-20 2 Kronieken 30:1-12
maandag dinsdag woensdag donderdag
maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag
Spreuken 30:24-33 Spreuken 31:1-9 Spreuken 31:10-31 Marcus 10:13-31 Marcus 10:32-45 Marcus 10:46-52 Psalm 124
28 oktober 29 oktober 30 oktober 31 oktober 1 november 2 november
Openbaring 4:1-11 Openbaring 5:1-14 Openbaring 6:1-8 Openbaring 6:9-16 Openbaring 7:1-17 Judit 14:1-19 2 Kronieken 30:13-27 3 november Judit 15:1-13 2 Kronieken 32:1-23
Diaconievergadering
woensdag 10 oktober, 20.00 uur, Pro Rege
Kindernevendienstleiding
zondag
zaterdag
dinsdag 9 oktober, 20.00 uur, Hoflaankerk
Wijkraad kerkrentmeesters (Hervormd)
DONDERDAG 11 OKTOBER, ONTVANGST VANAF 18 UUR, 18.30 UUR ETEN Caleidoscoop – p. 11
Vijf-jarig lustrum Stichting SKIN-Rotterdam SKIN (Samen kerk in Nederland) is de organisatie waarin vele migranten kerken en een aantal Nederlandse kerken zich hebben verenigd. De Rotterdamse afdeling bestaat 5 jaar. U bent van harte welkom op zaterdag 3 november ons lustrum mee te vieren. Op de website maken we de plaats nog bekend. 13.30 - 16.30 uur: Workshops en stands Heeft u een opleiding of (Bijbel)school die ook voor niet-gemeenteleden toegankelijk is? Dit is een kans om uzelf te presenteren! Of bent u op zoek naar een goede opleiding om uw gemeenteleden of uzelf extra bij te spijkeren? 16.30 - 18.00 uur: Receptie Al onze lidkerken, andere kerken, collegaorganisaties, supporters en vrienden zijn van harte welkom om gezamenlijk ons vijfjarig bestaan te vieren. SKIN | Hang 7, 3011 GG Rotterdam | www.skinrotterdam.nl
Kerkdiensten van wijkgemeente
Protestants Kralingen Bij de kerkdiensten in Pro Rege en de Hoflaankerk is er steeds kindernevendienst. Voor de kleinste kinderen is er bij die vieringen ook oppas.
Bij de erediensten
In de vieringen waarin ds Veldman zal voorgaan, in oktober en november, lezen we uit het boek Judit, een deuterocanoniek boek. Uit de deuterocanonieken mag je wel lezen en er levenslessen uit trekken, aldus de Nederlandse Geloofsbelijdenis, maar geloofslessen, nee, dat toch niet! Maar dit boek heeft, met een listige, knappe, vrome weduwe in de hoofdrol, oude papieren. Het boek Judit vertelt over een joodse vrouw die op listige wijze een eind maakt aan de macht van de Assyrische opperbevelhebber Holofernes. Een boek over een vrouw op oorlogspad met bijzondere wapens: schoonheid en vroomheid. Judit vertegenwoordigt het ‘ware Israël’ dat zijn vertrouwen stelt op de God die heeft gezegd: Ik-zal-er-zijn. Haar stamboom is indrukwekkend lang en bevat maar liefst dertien namen. Zij is dochter van Merari, de zoon van Levi. Daarmee vertegenwoordigt Judit het priesterschap in Israël. Ook de namen van Natan en Elia komen voor. Zij maken Judit tot profetes. Zo is zij is helemaal verweven met de geschiedenis van haar volk. Zij lijkt op de vrouwelijk Richter Debora (Richteren 5), op Mirjam, de zus van Mozes, die zingt en danst na de doortocht door de Schelfzee en zij is een oergrootmoeder van Mirjam - Maria met haar Magnificat. ‘Gezegend zijt gij onder de vrouwen’, roept Uzzia, de burgemeester van Betulya. Het is dus een verhaal met een rijke theologische inhoud. Op het moment dat de Israëlieten al bijna niet meer geloven in hun behoud, blijkt God een God van redding te zijn. Daarbij speelt ook de vraag naar de ware Godsmacht een rol: niet de zichzelf goddelijk wanende koning Nebukadnessar, maar de God van Israël is de ware bevrijder-God. Religieuze pretenties van Koning Nebukadnessar, die zichzelf als ‘almachtige god’ laat vereren, vervallen in het licht van Gods koningschap. Bovendien zijn het niet de mannen van Israël die uitkomst bieden, maar een weduwe die in hoog aanzien staat. De opbouw van het boek Judit is die van een Grieks drama, met vijf bedrijven en het hoogtepunt in het derde bedrijf, de confrontatie tussen Judit en Holofernes. Zij staan tegenover elkaar en representeren elk hun volk en hun god: Nebukadnessar en de God van Israël. Ze zijn elkaars opponenten: in sekse, in strategie
en in religie. De weduwe tegenover de man die elke vrouw kan krijgen – uit eigen volk of als oorlogsbuit. Judits wapens maken gebruik van de zwakte van de tegenstander. De wijze van vertellen is een zeer beeldende, de toeschouwers krijgen echt iets te zien. Allereerst natuurlijk de schoonheid van Judit, maar ook haar andere kant, haar vroomheid. Haar uiterlijke schoonheid weerspiegelt haar innerlijke schoonheid. Ze houdt vast aan haar religieuze gewoontes, ook in tijden van nood. Net als Henk van Randwijk weet Judit: ‘Een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft het licht’.
God. We zijn aangekomen bij het dieptepunt, de militaire en gelovige nood is hoog. Het lijkt een verloren zaak. Totdat dan eindelijk in het 8ste hoofdstuk Judit het (strijd)toneel betreedt. Een vrouw naar Gods hart, iemand die werkelijk haar vertrouwen op Gods beloften heeft gesteld. Iemand met zo’n Godsvertrouwen blijkt de loop van de geschiedenis te kunnen veranderen. Net als die man uit Nazareth, wiens leven, sterven en opstaan wij gedenken in het sacrament van het avondmaal.
Zondag 7 oktober
Voor de volgende twee zondagen maken we gebruik van ‘gastpredikanten’ en kunnen we geen nadere gegevens melden.
Israëlzondag • schriftlezing: Judit 4 en Marcus 10: 13-16 • 2de collecte: Kerk en Israël
Zondag 14 oktober, 19.30 uur, Pro Rege Taizé gebedsdienst
Oosterkapel, 9.30 uur, ds C. Vroegindeweij Pro Rege, 10.00 uur, ds R.C. Veldman Doop en belijdenis
Zondag 21 oktober
In de viering in Pro Rege zullen Frederiek en Anna, dochters van Mathijs Notermans en Anniek Peelen, gedoopt worden en hun moeder zal belijdenis van haar geloof afleggen. Op deze zondag maken we een aanvang met het boek Judit. In het vierde hoofdstuk proeven we iets van de dreiging van oorlog en bezetting. De bewoners van Judea zijn bezeten door angst voor Holofernes, de opperbevelhebber van Nebukadnessar, vanwege zijn indrukwekkende veroveringsstrijd en plunderingen. Er zijn grote zorgen om Jeruzalem en de tempel en de mensen bereiden zich voor op de oorlog, door dorpen te ommuren, en voedselvoorraden aan te leggen. Tegelijkertijd wordt er indrukwekkend gevast en gebeden om bescherming door God tegen dat dreigende woeste leger. Uit het evangelie klinken heel andere tonen. Zegenrijke woorden: Jezus zegent de kinderen. Deze zondag horen we dus in scherpe contrasten in welke wereld kinderen, dopelingen opgroeien: een wereld vol dreiging en geweld én tegelijkertijd vol liefde en zegen.
Pro Rege, 10.00 uur, mw Y. Lommers
Zondag 14 oktober schriftlezing: delen uit Judit 7: 19-32 en uit Judit 8 • 2de collecte: Kerk-in-Actie Werelddiaconaat
Oosterkapel, 9.30 uur, ds E-J. Vledder koffiedrinken na de dienst Hoflaankerk, 10.00 uur, ds R.C. Veldman viering Heilig Avondmaal & medewerking cantorij • koffiedrinken na de dienst Vandaag bevinden we ons in het omsingelde Betulia. Deze plaats is niet op de kaart te vinden, maar wordt als een voorstad van Jeruzalem beschouwd, of ook wel als Bet-el: huis van Caleidoscoop – p. 12
Oosterkapel, 9.30 uur, mw M. Pieterse 2de collecte: Algemene doelen v.d. diaconie 2de collecte: Youth for Christ
Na de dienst koffiedrinken bij George & Koos Duivesteijn-Ockeloen (zie p 5)
Zondag 28 oktober 2de collecte: Nederlands Bijbel Genootschap
Oosterkapel, 9.30 uur, dr O.J. van der Ploeg dienst van Kralingen-west Hoflaankerk, 10.00 uur, ds B.J.S. Jonker Oogstzondag (zie p 6)
Advent agenda:
In het tweede adventsweekeinde worden er als opmaat naar Kerst twee mooie activiteiten gepresenteerd in de Hoflaankerk
Zaterdag 8 december: Carol Evensong Van tieners tot 100 – Zoals de drie wijzen naar de kerststal trokken, zo komen zaterdagavond muzikanten uit allerlei windstreken bijeen naar de Hoflaankerk om daar het kerstkind te bezingen en zorgen zij voor een veelkleurig en hartverwarmend samenzijn. Muziek uit verschillende culturen, maar ook traditionele kerstliederen om makkelijk mee te zingen.
Zondag 9 december: Adventsochtend Van nul tot tieners – Inmiddels traditioneel wordt er ook dit jaar voor de jongste jeugd een aparte ochtend georganiseerd om de Kerstperiode echt in te luiden. Evenals met Palmpasen gaan kinderen (ouders zijn ook welkom) direct aan de slag met de Advent; verhaal, versiering en een feestelijke afsluiting in de kerk.