Businesscase CBI Waar hulp en handel elkaar raken

Businesscase CBI 2014-2018

Waar hulp en handel elkaar raken

Businesscase CBI 2014-2018

Waar hulp en handel elkaar raken

2

CBI Waar hulp en handel elkaar raken

Voorwoord

4

1 Ambitie

7

2 Beoogde resultaten

15

3 Beleidsthema’s

17

4 Investeren

21

5 Organisatie en omgeving

33

6 Financiering

37

Landenlijst

39

Afkortingenlijst

40


Inhoudsopgave

3

Waar hulp en handel elkaar raken In 2012 werd onder de titel ‘Shaping the Future’ de eerste businesscase gedeeld, met daarin de nieuwe ambitie en zakelijke rechtvaardiging van de opdracht aan CBI. In het voorjaar van 2013 presenteerde minister Ploumen haar nieuwe agenda voor hulp, handel en investeringen met de titel ‘Wat de wereld verdient’. De focus hierin betreft ‘waar hulp en handel elkaar raken’. De agenda van de minister evenals de reacties van onze opdrachtgever en stakeholders op onze eerder geformuleerde ambitie leidden tot actualisering van de businesscase 2012. Deze herziene businesscase van CBI is nu onderdeel van de offerte 2014-2018 aan de Directeur-generaal Internationale Samenwerking (DGIS) van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ). CBI is inmiddels meer dan veertig jaar actief. In al die tijd is niet ingeboet op innovatiekracht. CBI blijft inspelen op de continu veranderende handels omgevingen en koppelt de principes van marktwerking met OS-doelstellingen. Een betrouwbare partner die in de huidige tijd met minder beschikbare middelen over de gehele linie meer kan doen. Zo voerde CBI in 2010 een organisatieverandering door met als doel: met grote besparingen grotere effecten sorteren. Inmiddels plukken we daarvan op de volgende manieren


de vruchten:

4

1 De regionale aanpak leidt tot een doelmatigere strategie per land en sector. 2 De modulaire aanpak zorgt voor veel gemakkelijkere aansluiting met andere instrumentaria. 3 De overdracht van kennis en kunde resulteert in exportomzet op én buiten de Europese markten. 4 Er is sprake van een intensievere inzet van het coördinerend vermogen van het lokale netwerk van bedrijfsondersteunende organisaties (BSO’s) en experts.

Exportontwikkeling kan niet zonder samenwerking tussen de private en publieke sector. CBI brengt al jaren private en publieke partijen in ontwikkelingslanden, en ook steeds vaker in Nederland/Europa, samen ten bate van exportgroei naar Nederland en respectievelijk Europa. De toegevoegde waarde van CBI op het snijvlak van hulp en handel en verdere ontwikkeling hiervan is niet onopgemerkt gebleven. Dit blijkt onder andere uit de groei van de opdracht aan CBI en uit de rechtstreeks door CBI geleverde bijdragen aan de Aid for Trade agenda van de WTO. De integratie met Agentschap NL van het ministerie van Economische Zaken (EZ) krijgt steeds meer vorm. Momenteel geven we uitvoering aan de borging van de aanwezige kennis bij CBI. Het streven is om de overdracht van CBI van BZ naar EZ uiterlijk per 1 januari 2015 te laten plaatsvinden. Tegen de achtergrond van al deze uitdagende ontwikkelingen is CBI er juist nu klaar voor om een volgende stap te maken in het verder vormgeven van zijn uitvoering op het snijvlak waar hulp en handel elkaar raken. In deze businesscase verwoorden we de (geactualiseerde) ambitie hiertoe.

Algemeen directeur CBI


Hans Klunder

5

6


Ambitie

Ontwikkelingssamenwerking is in ruim

CBI als publieke partner

veertig jaar tijd, de periode dat CBI actief

CBI is de publieke partner bij het aangaan

is, veranderd. De Europese Unie (EU) is

van deze uitdagingen, in samenwerking

uitgegroeid tot de grootste vrije markt en

met de private sector. Daarom is de ambitie

voormalige ontwikkelingslanden als Brazilië,

als volgt geformuleerd:

India en China zijn inmiddels nieuwe economische machten. De economische

CBI is binnen de Nederlandse overheid dé

groei in ontwikkelingslanden verandert de

expert op het gebied van exportontwikke-

handelsstromen van ontwikkelingslanden

ling en exportpromotie van en tussen

naar de westerse markt en van de regionale

ontwikkelingslanden.

en Zuid-Zuid handel. Ontwikkelingssamen-

• De expert in exportontwikkeling en

werking is omgeslagen van filantropie naar een industrie die in toenemende mate professionaliseert en continu zoekt naar

exportbevordering van ontwikkelings landen naar de EU. • De expert in exportontwikkeling en

alternatieve manieren voor internationale

exportbevordering van ontwikkelings

samenwerking. De relatie van Nederland

landen naar regionale en Zuid-Zuid

met lage- en middeninkomenlanden wordt

markten.

gelijkwaardiger nu steeds meer landen naast hulpontvangers ook handelspartners zijn.

De samenwerking van CBI met Agentschap

Natuurlijk zijn er ook landen die hun armoede

NL opent nieuwe wegen, ook voor Neder-

nog niet zelf kunnen oplossen en onder

landse exporterende bedrijven die kunnen

steuning krijgen. Dit zijn de zogenaamde

profiteren van CBI’s uitgebreide netwerk

(post-)conflictlanden, fragiele staten en

in ontwikkelingslanden. Ook hiermee kan

landen met momenteel onvoldoende

CBI een bijdrage leveren aan duurzame

capaciteit om aan effectieve armoede

economische ontwikkeling.

bestrijding te doen. Steeds meer wordt samengewerkt met de particuliere sector

CBI is en blijft een deel van de Nederlandse

bij het aangaan van mondiale uitdagingen.

overheid en wil zijn unieke dienstverlening verder integreren binnen de bestaande overheidsstructuren. CBI wil zich positioneren als de partner voor het ministerie van BZ, ambassades en het ministerie van EZ voor


1

de handel met ontwikkelingslanden.

7

Value Chain Approach

Producing exporters: Export coaching of SMEs in developing countries on export marketing, production process, product development, market access and CSR compliance. Offering of actionable (EU) market insights on specific sectors for preparing marketing activities.

Supporters: Strengthening the services of BSOs for SMEs. Equipping BSOs with in-depth market insights on relevant sectors to support their export activities.

Supporters CBI Suppliers

Producers

Exporters


(Local) Policy makers – Policy Intelligence provides policy makers with up to date and tailored practical information on

8

in developing countries.

Addressing CSR issues in the supply chain, such as working conditions, the environment, human rights and fair operating practices.

Importers: Matchmaking, sourcing advice and intelligence on supply potential.

Retailers

End users

Market intelligence: Continuous analysis and interpretation of European market dynamics into (actionable) market opportunities.

Export growth


Importers

9

De expert in exportontwikkeling en exportbevordering van ontwikkelingslanden naar de EU

niet kunnen wenden tot een goed

Hoewel de handel continu in beweging is,

Rol van CBI

blijft de vraag naar producten met toege-

Om op problemen bij toegang tot (trade)

voegde waarde in het Westen overeind.

finance te kunnen inspelen, wil CBI zijn

De komende jaren blijft de EU één van

kennisoverdracht en vaardigheidsont

de grootste consumentenmarkten.

wikkeling ook op dit terrein verdiepen.

Bedrijven, die enthousiast zijn over deze

Dit gebeurt door middel van onderzoek en

toegevoegde waarde, zullen hiervoor

productontwikkeling. Hierbij zoekt CBI actief

naar de EU blijven kijken. Sinds 1971 zijn

samenwerking met organisaties die expertise

tariefbarrières aanzienlijk verminderd; een

hebben op het vlak van SME finance.

functionerende handelsbevorderende en financiële infrastructuur in eigen land.


groot aantal ontwikkelingslanden heeft

10

inmiddels voor veel producten vrije toegang

Daarnaast liggen er mede door het samen-

tot de EU-markt. De uitdagingen om naar de

gaan met Agentschap NL grote kansen voor

EU te exporteren, zijn echter niet verminderd.

waardetoevoeging en diversificatie van het

Veel zogenaamde markttoegangseisen zijn

exportaanbod. Te denken valt aan het

aanzienlijk uitgebreid. Denk hierbij aan het

aanbieden van nieuwe diensten op het

aanscherpen van de wetgeving en private

terrein van productontwikkeling, innovatie

normen voor consumentveiligheid en

en investeringsbevordering. CBI zal daarom

kwaliteit. Ook Internationaal Maatschappelijk

zijn positie als expert op dit gebied verdiepen

Verantwoord Ondernemen (IMVO) dreigt

en het midden- en kleinbedrijf (MKB) in

voor MKB-exporteurs uit te groeien tot

ontwikkelingslanden verder ondersteunen

een niet–tarifaire handelsbelemmering.

bij het betreden van de EU-markt.

Daarnaast wordt de aansluiting van MKB-exporteurs op de markt belemmerd

Mandaat

door gebrek aan kennis over ontwikkelingen

Gelet op het voorgaande is de ambitie

en kansen op afzetmarkten, gebrek aan

van CBI om de expert te blijven in export-

export- en productievaardigheden en

ontwikkeling en exportbevordering van

gebrekkige toegang tot (handels)financiering.

ontwikkelingslanden naar de EU. In het

Daarbij komt dat deze bedrijven zich vaak

kader van dit mandaat zal CBI de samen

Director-General WTO - Pascal Lamy “ The Netherlands has been a friend of the WTO and a strong

supporter of the nexus between trade and development. The fact that the Centre for the Promotion of Imports (CBI) is also participating in the fourth global review of aid for trade, is a testament to the important role that the country gives to helping developing countries use trade, development aid and investment as

a platform for growth and poverty

reduction. The Netherlands has played a vital role in moving the trade discourse forward . An important example is the work produced by the CBI on Access to Trade Finance . ”

werking intensiveren met Nederlandse en Europese bedrijven om exportsucces voor ondernemingen in ontwikkelingslanden te vergemakkelijken. Verder zal CBI zijn

op local sourcing en productie dicht bij de bron; • het streven van landen naar voedselzekerheid.

geïntegreerde aanpak verder ontwikkelen om problemen in de exportwaardeketens

Verder organiseren ontwikkelingslanden

aan te pakken door publiek-private

zich in toenemende mate regionaal.

partnerschappen aan te gaan.

Hierdoor wordt de intra- en interregionale handel gestimuleerd. Deze ontwikkeling

Deze aanpak is vertaald in geïntegreerde

wordt door de donorgemeenschap

exportwaardeketenprogramma’s.

beschouwd als een van de grootste kansen

De geïntegreerde programma’s zijn

voor duurzame economische ontwikkeling.

gericht op het vergroten van de export van ontwikkelingslanden en richten zich

Rol van CBI

op MKB-producenten, exporteurs,

In de afgelopen jaren ondersteunde CBI

importeurs, BSO’s en overheidsinstanties.

met succes honderden bedrijven bij hun Europese marktentree. CBI ontwikkelde een portfolio van 22 producten ten dienste van de publieke en private instellingen en bedrijven. Het doel: genereren en stimuleren van de export. Het mandaat van CBI is om de export van ontwikkelingslanden naar de EU te bevorderen. Een toename van de

Door de nieuwe dynamiek in de wereldhandel

handel wereldwijd bleek echter een positief

liggen er volop kansen voor toenemende

bijeffect. Gemiddeld 1 euro in extra

Zuid-Zuid en regionale handel. Dit is mede

gegenereerde export naar de EU viel samen

ontstaan door:

met 3 euro aan extra export wereldwijd.

• de eurozonecrisis;

De oorzaak: bedrijven pasten de overgebrachte

• de economische groei in verschillende

kennis, het netwerk en de vaardigheden toe

zuidelijke regio’s; • een transformatie van grote wereld handelsketens met een sterke focus

op handel wereldwijd.


De expert in exportontwikkeling en exportbevordering van ontwikkelingslanden naar regionale en Zuid-Zuid markten

11

Mandaat

Een importen/of outsourcingrelatie met

CBI heeft de competentie, het partnernet-

zuidelijke handelspartners kan voor een

werk en de infrastructuur om – binnen de

Nederlands bedrijf een springplank zijn

Nederlandse overheid – de expert te worden

naar dynamische exportmarkten.

in exportbevordering en exportontwikkeling van ontwikkelingslanden naar regionale

Rol van CBI

en Zuid-Zuid markten. Dat is dan ook de

Tot de grootste troeven van CBI behoren

ambitie. In het kader van dit mandaat bouwt

de kennis van ontwikkelingen in de handel/

CBI zijn kennis van de regionale markten

industrie in ontwikkelingslanden en CBI’s

en een netwerk van experts binnen deze

wereldwijde netwerk van:

markten verder uit. Daarnaast zal CBI

1 internationale handelsexperts;

nauwere relaties met Nederlandse ambas-

2 ontwikkelings- en bedrijfsondersteunende

sades onderhouden in met name de landen waarmee Nederland een zogenaamde hulp- en overgangsrelatie heeft. Ook zal

organisaties; 3 exporterende en importerende bedrijven zowel in ontwikkelingslanden als in de EU.

CBI deze ambassades ondersteunen bij de

Tot voor kort werd dit netwerk uitsluitend

uitvoering van de meerjarenstrategieën.

ingezet om het MKB in ontwikkelingslanden

Zowel in hun regionale handelsventures als

te ondersteunen bij hun Europese

door het opstarten van nieuwe regionale

marktentree.

handelsinitiatieven door middel van

De samenwerking met Agentschap NL biedt

partnerschappen.

nieuwe mogelijkheden om ook Nederlandse


exporterende bedrijven te laten profiteren

12

Relatie met exporterend Nederland

van het uitgebreide netwerk van CBI in

De opkomst van de economieën in ont

ontwikkelingslanden. Zo kan CBI bijdragen

wikkelingslanden brengt een ommekeer

aan een duurzame economische ontwikkeling.

teweeg. Deze landen ontwikkelden zich van hulpontvangende landen in interessante

Het belang van duurzame ontwikkeling

markten voor Nederlandse bedrijven.

van ontwikkelingslanden en de kans om

Goede voorbeelden hiervan zijn de BRIC-

wederzijds profijt te bewerkstelligen,

landen. Veel meer landen, die momenteel

gaan daarbij hand in hand. Nederland is

worden gekwalificeerd als ontwikkelings-

zeer complementair in termen van zijn

land, kunnen dezelfde overgang maken.

producten en in de meeste gevallen dus

niet concurrerend met aanbieders in lokale

BZ (in casu Directie Duurzame Economische

markten. Sterker nog, Nederlandse bedrijven

Ontwikkeling (DDE)) heeft verkregen. Hiermee

leveren vaak een belangrijke bijdrage aan de

is CBI in staat om in totaal 1400 competente

economische ontwikkeling door levering van

bedrijven op te leveren in 2018 met een

nieuwe technologie, kapitaalgoederen en

additionele export van 300 miljoen euro.

kennis. Met name in landen met weinig of geen ambassadecapaciteit is CBI’s netwerk

Enerzijds kan CBI meer bedrijven bedienen

bruikbaar om op dit terrein samen te werken.

door meer bedrijven per programma aan te trekken. Dit ligt in lijn met het vergroten

De Nederlandse export is in toenemende

en verdiepen van het zuidelijk netwerk van

mate afhankelijk geworden van import,

BSO’s en lokale experts die toegang hebben

voornamelijk in de vorm van wederuitvoer

tot het lokale bedrijfsleven. Anderzijds kan

(CBS). Nederland is daarbij een prominente

CBI meer kansen benutten in landen

handelspartner voor veel ontwikkelings

(volgens de landenlijst voor het Nederlands

landen voor de levering van halffabricaten

bedrijfsleveninstrumentarium) waar CBI nog

en eindproducten. CBI zet in op versterking

niet actief is. Ten slotte ziet CBI kansen voor

van de positie van MKB-exporteurs in

groei door ook voor andere opdrachtgevers

ontwikkelingslanden om de aansluiting

exportprogramma’s uit te voeren, zoals voor

te kunnen maken op invoerketens.

overheden in lage- en middeninkomenlanden

Hiermee levert CBI zowel een bijdrage aan

die niet op de landenlijst voorkomen.

het Zuiden als aan de versterking van de

CBI realiseert dit door het bieden van een

handelspositie van Nederland.

samenhangend pakket van interventies voor bedrijven, lokale BSO’s en overheden.

Groei In lijn met de ambitie in deze businesscase streeft CBI naar een toename van het aantal bedrijven dat het bedient. De ambitie valt mede te bereiken met de extra middelen die CBI in 2013 van de opdrachtgever DGIS van het ministerie van


duurzame economische ontwikkeling in

13

14


Beoogde resultaten

Targets voor de periode 2014-2018

Impact

Duurzame economische ontwikkeling

Outcome

Exportgroei (300 miljoen) door MKB-exporteurs

Output

Toegenomen handelscontacten tussen importeurs en exporteurs

Toegenomen aantal competente MKBexporteurs

Aantal BSO's met nieuwe/ verbeterde (export) diensten gericht aan SME’s

Aantal Policy Intelligence studies, waarmee beleidsmakers worden geïnformeerd

Aantal SME exporteurs dat, vanaf de Export Audit, Social Responsibility practices heeft geïmplementeerd

21.000 in 2018

1.400 in 2018

85 in 2018

10 in 2018

1.400 in 2018

Activity

Exportcoaching

Market Intelligence

Trainingen

BSOontwikkeling


2

15

16


Beleidsthema’s

CBI draagt bij de uitvoering van zijn

mensenrechten, arbeidsrechten en eerlijk

programma’s bij aan de beleidsthema’s

zakendoen. CBI geeft zijn activiteiten vorm

IMVO, gender en voedselzekerheid.

aan de hand van de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen,

IMVO

ISO 26000, de Tripartiete Verklaring van

Niet-tarifaire belemmeringen vormen

de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO)

een steeds groter obstakel voor export

en de Ruggie Principes.

bevordering in ontwikkelingslanden. Onder deze belemmeringen vallen ook

CBI beschikt reeds over een scala van

de eisen en regelgeving op IMVO-gebied;

instrumenten en opgebouwde lokale

veel grote Europese bedrijven hebben

expertise om kennis te vergroten en

een eigen gedragscode waaraan ook hun

bedrijfsprestaties op IMVO-gebied

toeleveranciers in ontwikkelingslanden

te verbeteren. Dit omvat onder meer:

zich moeten houden. Daarnaast stellen overheden in Europa en Noord-Amerika

1 IMVO-trainingen voor het MKB en BSO’s;

steeds hogere eisen. CBI wil ervoor zorgen

2 databases met marktinformatie en

dat IMVO niet uitgroeit tot een niet-tarifaire

informatie over standaarden en

handelsbelemmering, maar dat het bijdraagt

wetgeving, waarin veel aandacht is voor

aan armoedebestrijding en duurzame economische groei in ontwikkelingslanden.

IMVO-aspecten; 3 advisering en coaching van bedrijven

Met name het MKB staat voor de belangrijke

en bedrijfsondersteunende organisaties

taak om erop toe te zien dat ook hun

over IMVO-implementatie.

toeleveranciers verantwoord ondernemen. Ook zal CBI de komende jaren de BSO’s

Voortrekkersrol CBI

waarmee het werkt, assisteren bij de opzet

Om dit te realiseren, is het van groot belang

en/of verbetering van hun diensten op

dat het Nederlandse bedrijfsleveninstrumen-

IMVO-gebied.

tarium en het MKB in ontwikkelingslanden zo goed mogelijk zijn toegerust op IMVO-

Voorloper blijven

gebied. Bij alle activiteiten houdt CBI

CBI heeft de ambitie om een voorloper te

rekening met de kernonderwerpen: milieu,

blijven op IMVO-gebied in het bedrijfsleven-


3

17

instrumentarium. In 2012 formuleerde CBI

1 Het identificeren van gender-issues zal

als doelstelling dat alle bedrijven die CBI

vanaf 2014 vast onderdeel uitmaken van

begeleidt zich voor 2017 committeren aan

CBI’s waardeketenanalyses.

de OESO-richtlijnen. De bedrijven in CBI’s

2 Waar mogelijk en relevant zal CBI

programma’s stellen daarbij allen maatwerk

intensiever samenwerken met partner

verbeterplannen op met het doel om

organisaties en NGO’s die zich specifiek

uiteindelijk te voldoen aan de OESO-

richten op gendergelijkheid. Enerzijds zijn

richtlijnen. Met audits controleert CBI of

deze organisaties in te zetten voor het

bedrijven voldoende voortgang boeken.

gezamenlijk oplossen van problemen.

CBI heeft IMVO in zijn monitoring en

Anderzijds krijgen exportondernemingen

evaluatiesysteem geïntegreerd, zodat

die onder leiding staan van vrouwen

de resultaten op dit terrein in de komende

toegang tot het instrumentarium en

jaren zichtbaar te maken zijn.

(lokale) netwerk van CBI. 3 Op bedrijfsniveau voert CBI assessments

Indicator: in 2014 heeft CBI een systematiek

uit. Deze vormen de basis voor het

ingevoerd waarbij binnen CBI-programma’s

competent maken van de bedrijven voor

de toegenomen social responsibility per

de exportmarkt. Milieu, mensenrechten,

bedrijf en cluster wordt gemeten.

arbeidsrechten en eerlijk zakendoen, maken daarvan onderdeel uit. Bij het


controleren van de arbeidsomstandig

18

Gender

heden wordt vanaf 2014 nadrukkelijker

Exportondernemingen die door vrouwen

toegezien op naleving van het verbod

worden geleid, zijn in veel doellanden

op discriminatie (op grond van etniciteit,

beduidend in de minderheid. Het aandeel

geslacht of sociale afkomst, conform ILO

vrouwen onder vertegenwoordigers van

Conventies 100 en 111).

bedrijven en organisaties die door CBI zijn getraind, is momenteel ongeveer 30 procent.

Indicator: het aantal internationale organisaties dat zich richt op het stimuleren

CBI wil op de volgende manieren de positie

van gendergelijkheid (vrouwelijk leiderschap)

van vrouwelijke ondernemers en arbeiders

en een actieve rol heeft in CBI’s geïntegreerde

in ontwikkelingslanden verbeteren:

programma’s. Resultaat: 10 in 2018.

Katja Römer-Schuurman van Return to Sender “ CBI doet geweldig werk. De afgelopen zes jaar heb ik gezien dat ons succes enorm wordt versterkt door de samenwerking die we aangaan. Als je gebruik durft te maken van elkaars

expertise

en gezamenlijk hetzelfde doel nastreeft, kom je veel verder in het bereiken hiervan. In die zin is de samenwerking tussen Return to Sender, CBI en HEMA een mooi voorbeeld van een succesvolle

publieke/private samenwerking. Door de samenwerking met CBI kunnen wij onze leveranciers hulp bieden bij het versterken van hun positie op de markt. Daarnaast kan Return to Sender voor de organisaties uit het CBI-netwerk een nieuw afzetkanaal zijn. ”

Voedselzekerheid

robuust systeem, waarmee een scherpere

CBI draagt met exportbevordering en

resultaatbereiking en verbeterde evalueer-

exportontwikkeling in algemene zin bij aan

baarheid zijn bereikt én verantwoording is

de huidige prioriteiten voor dit speerpunt

af te leggen over behaalde resultaten.

van het OS-beleid. Dit doet CBI door de

Naast het meten en rapporteren over

realisatie van een toename van export

resultaten tot en met outcome-niveau,

en productie, waarmee een toename in

beschikt CBI over een impactevaluatie

werkgelegenheid en inkomensgeneratie

methodologie. Hiermee wordt CBI’s bijdrage

plaatsvindt. Ook draagt CBI door export

aan duurzame economische ontwikkeling

ontwikkeling in de landbouwketens bij aan:

van zijn programma’s op wetenschappelijk

• duurzamere en efficiëntere ketens;

verantwoorde wijze en realtime meetbaar.

• verbetering en verduurzaming van

Deze methodologie wordt ontwikkeld in

• bevordering van toegang tot markt

samenwerking met LEI Wageningen UR, Erasmus School of Economics en PUM.

informatie en ontwikkeling van

Tijdens de periode 2014-2018 zal CBI’s

businessvaardigheden voor het MKB;

bijdrage aan duurzame economische

• verbetering van de koppeling tussen

ontwikkeling op wetenschappelijk verant-

kleine producenten en het exporterend

woorde wijze meetbaar zijn. De nieuwe

bedrijfsleven in eigen land om vervolgens

meetsystematiek is niet alleen van belang

de koppeling met de internationale ketens

voor het afleggen van verantwoording,

in de regio en Europa te realiseren; • verbetering van de diensten van lokale marktinstituties.

maar ook om het begrip te vergroten van de effecten van de programma’s en hoe deze te verbeteren. De real time learning biedt de kans om gedurende de implementatie

Accountability & transparantie

interventies aan te passen; een must in de

CBI voerde in 2012 een nieuwe meet- en

snel veranderende en complexe dynamiek

evaluatiemethodiek in, die voldoet aan

van internationale waardeketens.

het DDE Protocol Resultaatbereiking en evalueerbaarheid in PSO. De methodiek is

Indicator: vanaf 2014 zal CBI op zijn website

ingebed in een nieuw programmamanage-

informatie publiceren over de voortgang,

mentsysteem, opgezet volgens de DCED-

tussenresultaten en financiën van alle

standaard. Hiermee beschikt CBI over een

geïntegreerde programma’s.


productie en productiviteit;

19

20


Investeren

De complexiteit van de problematiek in de

netwerkrelaties daarom ook verstevigen

aansluiting van MKB-exporteurs in lage- en

en uitbreiden.

middeninkomenlanden op internationale markten neemt toe. Dit vergt een samen-

Investeren in het netwerk van BSO’s

hangende uitvoering van interventies.

Sinds jaar en dag werkt CBI met BSO’s in

Een stevige basis om de beoogde resultaten

ontwikkelingslanden. De ervaring leert dat

en ambities te realiseren en verder op te

verschillende typen BSO’s ook verschillen

schalen, wordt gevormd door structurele

in toegevoegde waarde ten aanzien van

samenwerkingsverbanden en het sterk

ondersteuning van het exporterend MKB.

groeiend coördinerend vermogen van BSO’s

Bovendien is een goed functionerende BSO

in het Zuiden. Momenteel is sprake van

in staat een volwaardig partner te zijn voor

samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld

CBI, de Nederlandse overheid en andere

Nederlandse partners in private sectoront-

ontwikkelingsorganisaties in de private

wikkeling, Nederlandse en Europese

sector. Door de geïntegreerde programma’s

brancheorganisaties, en ITC waaronder het

is het vanzelfsprekend dat BSO’s in de

NTF, maar ook met Scandinavische, Duitse

landen waar CBI actief is een begunstigde,

en Zwitserse zusterorganisaties en gelegen-

een gespreks- en een uitvoeringspartner van

heidscoalities met onder andere WTO,

CBI kunnen zijn. De relatie met deze partners

Wereldbank, USAID en IADB.

wordt gekoesterd. CBI wil daarom ook meer investeren in netwerkonderhoud binnen

Krachtenbundeling

landen waar CBI succesvol is geweest. Kortom, ook in exitlanden. Dit biedt CBI

Om zo adequaat mogelijk de exportwaarde-

de mogelijkheid om de regionale markten

keten in het Zuiden te bedienen, zoekt CBI

rondom de CBI-landen voor export

altijd naar partners voor co-creatie.

succesvol te maken. Een stap in de richting

De krachtenbundeling met Agentschap NL

van de ambitie om expert te worden in

en de voorgenomen invlechting van CBI in

regionale export.

Agentschap NL maken het mogelijk om intensieve samenhang en een comple

Indicator: het aantal BSO’s waar regelmatig

mentair Nederlands aanbod te realiseren.

contact mee wordt onderhouden.

Echter, mogelijkheden voor co-creatie

Resultaat: 250 in 2018.

zijn er wereldwijd. CBI wil zijn huidige


4

21

Indicator: het aantal BSO’s dat een actieve rol

van het Nederlands/Europees bedrijfsleven in

heeft in geïntegreerde exportprogramma’s

vooralsnog 23 sectoren. Het doel: CBI voeden

van CBI.

met informatie over toekomstige trends en


marktontwikkelingen en over de consequenties hiervan voor MKB-exporteurs. Door deze bedrijven vanaf het begin bij de programma’s

Investeren in het netwerk van importeurs

te betrekken, wordt bijgedragen aan het oplossen van bottlenecks in de keten.

Bedrijven in ontwikkelingslanden competent maken voor aansluiting op Europese

Indicator: het aantal businesscontacten tussen

invoerketens is een gewaardeerde dienst

exporteurs uit ontwikkelingslanden

van CBI. Importeurs kunnen op deze wijze

en importeurs.

relaties aanknopen met gekwalificeerde

Resultaat: 21.000 contacten in 2018.

toeleveranciers. Bovendien ervaart het MKB het complete pakket van dienstverlening uniek. De doorontwikkeling van dit pakket

Investeren in ontsluiting van het CBInetwerk voor Nederlandse exporteurs

staat echter niet stil. CBI wil zijn netwerk

Volgens CBI gaan de ontwikkeling van

van importeurs vergroten en verstevigen.

globale markten én de kans om wederzijds

Zij moeten zich tot voldoende en kwalitatief

profijt te stimuleren hand in hand.

goede experts kunnen wenden, met kennis

Daarom pleit CBI ervoor de huidige principes

van het aanbodpotentieel van bedrijven

van marktwerking in ogenschouw te nemen

in ontwikkelingslanden en de marktvraag.

en de bijbehorende kansen te benutten

Om contacten en contracten tussen

(ook voor internationale samenwerking).

exporteurs en importeurs daadwerkelijk

Om bedrijven te ondersteunen, beschikt de


– van bedrijfsanalyse tot marktentree – als

22

tot stand te brengen, is een kwalitatief

Nederlandse overheid over een uitgebreid

hoogwaardig netwerk van externe experts

netwerk van handelsposten: ambassades,

van doorslaggevend belang. CBI nam in

consulaten en de Netherlands Business

2011/2012 een grote stap in de samenwerking

Support Offices. Ook het CBI-netwerk kan

met het importerend bedrijfsleven door

door samenwerking met Agentschap NL een

peergroups te institutionaliseren.

toegang zijn voor Nederlandse bedrijven die

Deze bestaan uit een vertegenwoordiging

naar ontwikkelingslanden willen exporteren.

CBI in het SER-adviesrapport Ontwikkeling door Duurzaam Ondernemen van september 2011 “ De Sociaal Economische Raad acht het van belang dat bestaande programma’s die gericht zijn op verbetering van de enabling en instellingen als FMO en

environment, zoals die van sociale partners

CBI, met voldoende middelen en in een breed aantal

ontwikkelingslanden gecontinueerd worden. ”

De Nederlandse export is in toenemende

voor het Nederlands bedrijfsleven en

mate afhankelijk geworden van importen

hiermee aansluiten bij Agentschap NL.

uit het buitenland, voornamelijk in de vorm van wederuitvoer. Nederland is een

Indicator: in 2015 heeft CBI in samenwerking

prominente handelspartner voor veel

met Agentschap NL een gezamenlijk netwerk

ontwikkelingslanden voor de levering van

ontsloten dat het Nederlandse bedrijfsleven

halffabricaten en eindproducten voor het

ondersteunt bij de export naar ontwikkelings-

importerend en exporterend bedrijfsleven.

landen.

Nederland is volgens de SER dan ook een onmiskenbare schakel tussen West-Europa

internationale goederenstromen door

Investeren in het Nederlands en internationaal netwerk van PSOorganisaties en het bedrijfsleven

het globaliseringproces, doordat het een

CBI werkt reeds samen met vele PSO-

belangrijke rol heeft in de distributie naar

organisaties. Deze samenwerking wil CBI

de Europese markten. De verbetering van

verdiepen door waar mogelijk verder aan

de (export)positie van Nederland gaat

te sluiten bij elkaars programma’s en

daarom hand in hand met de duurzaam

activiteiten. Uiteraard liggen deze kansen

versterkte exportpositie van het bedrijfs

er ook in de samenwerking met het

leven in ontwikkelingslanden.

Nederlandse en Europese bedrijfsleven,

en de rest van de wereld. Hierbij profiteert Nederland direct van de toename van

waarbij eerste stappen zijn gemaakt met: door zijn netwerk en ervaring met het bedrijfsleven en beleidsmakers te delen. Hiermee wordt het Nederlandse bedrijfsleven

• het Nederlandse PSO-instrumentarium zoals Agentschap NL, Agri Profocus, CNV, DECP, IDH, FMO, FNV en PUM;

geprikkeld tot innovatie en moeten Neder-

• Nederlandse kennisinstellingen zoals de

landse bedrijven op zoek naar complemen-

Rotterdam School of Management en

tariteit met toeleveranciers, mogelijkheden

de Nederlandse Vereniging van Inkoop-

voor specialisatie, relatieve voordelen en

management (NEVI), Nederlandse

versterking van zijn concurrentiekracht/-

brancheorganisaties zoals MODINT,

positie. CBI wil hierin nog meer investeren

Metaalunie en FME-CWM, het Nederlands

door zich te positioneren als een gateway

en Europees bedrijfsleven door middel


CBI levert hierin momenteel een bijdrage

23

Actief begin van de keten

NL Exporteurs

NL/EU Importeurs

Focuslanden

NL/EU brancheverenigingen

NGO’s Overige PSO landen

Bedrijfsleven

CBI Peer Groups

Ambassades

CBI NL PSO Instrumentarium


EU PSO Instrumentarium

24

PSO

Multilaterale organisaties: ITC, IADB, WB, WTO, PV Genève

BSO’s & Externe Experts (EE’s)

NL/EU EE’s

Lokale EE’s

NL BSO’s Lokale BSO’s

van de aan de CBI verbonden peergroups,

lijke impact te vergroten en activiteiten

samenwerkingsverbanden met bedrijven

te harmoniseren. Op het terrein van

zoals Ahold, Philips en HEMA in specifieke

marktinformatie speelt CBI een toon

exportontwikkeltrajecten en markt

aangevende rol.

informatieprojecten; • Europese sectoren beursorganisaties;

Indicator: het aantal plenaire presentaties

• Europese en internationale PSO-

over CBI op wereldwijde conferenties

instrumenten in Scandinavië, Duitsland,

over PSO.

Zwitserland, België en USA. CBI neemt


een leidende positie in om de gezamen-

Jean-Marie Paugam – Acting Executive Director ITC “ The new Netherlands Trust Fund Partnership Agreement 2013-2017 shows the dedication of two Aid-for-Trade organisations to act as one donor. Together ITC and CBI bring in complementary expertise to achieve maximum impact by offering customized solutions to enable SME exporters and support organisations to become self-reliant in removing bottlenecks and grasping

market opportunities. ”

Investeren in het netwerk van multilaterale organisaties

NTF3 Het doel van de nieuwe NTF-partnerschapsvan het inkomen van producenten en

CBI is namens de minister voor Buitenlandse

exporteurs in geselecteerde sectoren en

Handel en Ontwikkelingssamenwerking

landen door versterking van het concurren-

belast met het budgethouderschap voor het

tievermogen van deze sectoren, en zo een

NTF van het ITC. Met dit budgethouderschap

bijdrage leveren aan duurzame economische

wil Nederland invloed uitoefenen op het

ontwikkeling. Het programma bereikt

ITC-beleid. CBI is hierin de afgelopen

deze doelen middels een geïntegreerde

periode met succes geslaagd. Door een

benadering door onder andere: het ontwik-

degelijke governance structure en invulling

kelen van sectorplannen met lokale stakehol-

te geven aan goed partnerschap leidden

ders, het versterken van de dienstverlening

de sturing en invloed van CBI er mede toe

van handelsbevorderende organisaties en

dat het ITC steeds meer is veranderd.

het in samenwerking met deze organisaties

Waar eerst sprake was van aanbodgedreven

ondersteunen van bedrijven bij de totstand-

en versnipperde interventies, betreft het

koming van nieuwe relaties en technische

nu een meer vraaggestuurde en program

samenwerking. Zo wordt de export vergroot

matische benadering. Ook al is Nederland de

en marktposities op bestaande en nieuwe

derde donor van het ITC, de invloed is groot.

markten versterkt. Doorsnijdende thema’s

Dit komt doordat Nederland met CBI als

zijn bevordering van publiek-private samen-

enige donor samen en naast het ITC opereert

werking, waardetoevoeging in de keten,

in het veld. Hierdoor kan Nederland/CBI

versterking van de positie van vrouwen en

in samenwerking met de Permanente

jeugd, IMVO en bevordering van efficiency in

Vertegenwoordiger (PV) in Genève – die

regionale handel. CBI, ITC en de Europese

belast is met het ITC-donorcoördinator-

Commissie – in de vorm van de EU Export

schap – en DDE van het ministerie van BZ in

Helpdesk – werken aan een gezamenlijk plan

de internationale donorgemeenschap met

om informatie over marktvereisten beter

gezag invloed uitoefenen op het beleid.

op elkaar af te stemmen en via de drie organisaties beter toegankelijk te maken voor exporteurs in ontwikkelingslanden.


overeenkomst (2013-2017) is een toename

International Trade Centre (ITC):

25

CBI heeft in de afgelopen jaren in nauwe

Investeren in de relatie met Nederlandse ambassades

samenwerking met de PV Genève een

CBI opereert in nauwe afstemming met

relatie opgebouwd met de WTO door een

Nederlandse ambassades. In landen waar

spreekbuis te zijn voor MKB-exporteurs

het instrumentarium relatief onafhankelijker

in ontwikkelingslanden. Zo voerde CBI in

is van de beschikbaarheid van ambassades

opdracht van DG WTO een onderzoek uit

(met OS-post), doet CBI in steeds grotere

naar de problematiek van MKB-exporteurs

mate een beroep op het coördinerend

op het terrein van handelsfinanciering en

vermogen van het BSO-netwerk.

WTO:

leverde CBI een bijdrage aan het World Trade Report 2013. Verder participeerde CBI

Indicator: CBI wordt door ambassades als één

in de discussie over the future of Aid for

van de drie eerste bedrijfsleveninstrumenten

Trade tijdens de 4th Global Review of Aid for

genoemd.

Trade van de WTO en over hoe results based

Resultaat: 75 procent van de ambassades

management kan bijdragen aan meer

in 2018.

effectieve Aid for Trade programma’s. CBI wil ook in de toekomst een praktische bijdrage blijven leveren aan de WTO.

Investeren in de relatie met NGO’s

Het doel is ook op deze wijze het belang

Door een ketenanalyse is te bepalen wat

van MKB-exporteurs bij de aansluiting op

de mogelijkheden zijn voor samenwerking

internationale waardeketens te bevorderen.

en aansluiting bij NGO’s en initiatieven die


vooraan in de keten actief zijn. Dit in het

26

CBI streeft ernaar om ook de samenwerking

kader van het creëren van ‘inclusive

met andere multilaterale organisaties, zoals

businessontwikkeling’. CBI kan mogelijk

EC, ILO, UNCTAD, ICTSD en STDF te versterken

een aanvulling geven op de aanpak van veel

voor meer synergie, beleidsvoeding en een

NGO’s en andere organisaties die vanuit

grotere outcome.

een land capaciteit opbouwen van de kleine producenten, maar geen/minder expertise

Indicator: het aantal gezamenlijk ontwik-

hebben in het vinden van aansluiting met

kelde trajecten ten behoeve van meer

markten en/of integratie in de waardeketen.

synergie en grotere outcome.

CBI onderscheidt zich op het gebied van


exportbevordering, terwijl de kracht van

verschillende NGO’s op het gebied van

woordig bij CBI ook lage- en midden

‘grassroot’ capaciteitsopbouw zit. Daarom

inkomenlanden aan, die niet in aanmerking

kan CBI functioneel zijn in de verzorging van

komen voor CBI–assistentie, met de vraag

marktentree. Bij het samenbrengen van deze

om CBI-instrumenten te kunnen inzetten.

verschillende aanpakken, ontstaat synergie

In 2012 bijvoorbeeld, heeft het Ministerie

die leidt tot inclusive businessontwikkeling.

van Buitenlandse Handel van Ecuador een opdracht aan CBI gegund met betrekking tot

Indicator: het aantal samenwerkings

de implementatie van een exportontwikke-

verbanden met NGO’s.

lings- en exportdiversificatieprogramma.


Dit leidde ertoe dat CBI in 2013 onderzocht in hoeverre CBI in aanmerking komt voor gelden met betrekking tot een tweede en

Investeren in additionele opdrachtgevers

derde opdrachtgeverschap. Uit dit onder-

DGIS (in casu DDE) van het ministerie van

voorwaarden voldoet, zeker in aanmerking

BZ stelde medio 2013 additionele fondsen

komt voor trajecten waarbij andere

beschikbaar voor exportontwikkeling en

opdrachtgevers dan DDE/DGIS gelden.

exportpromotie. Dit betreft twaalf projecten

Dit ziet CBI bovendien als kans om Neder-

met een totale waarde van 9.975.000 euro

land met zijn expertise op het gebied van

(inclusief 1,5 miljoen NTF). De behoefte aan

‘hulp door handelsbevordering’ verder

CBI-assistentie op het gebied van export-

te positioneren.

zoek bleek dat CBI, mits het aan een aantal

de laatste jaren aanzienlijk gestegen.

Indicator: het percentage budget afkomstig

Een groeiend aantal partijen ziet CBI als dé

van additionele opdrachtgevers.

implementatiepartner bij het opzetten van

Resultaat: 15 procent in 2018.

exportcoachingstrajecten, het doen van waardenketenananalyses, het ontwikkelen van sector- of exportstrategieën en het ontwikkelen van tailored market intelligence of export intelligence. Het huidige jaarlijkse budget is niet toereikend om alle ambities uit te voeren. Bovendien kloppen tegen-


ontwikkeling en exportpromotie is echter

27

Kennis CBI wil een expert worden op het gebied van

Indicator: aantal geïntegreerde exportwaarde-

regionale en Zuid-Zuid handel. Volgens WTO

ketenprogramma’s waarin regionale market

steeg de Zuid-Zuid handel van 43 procent in

intelligence aangeboden/gebruikt wordt.

2004 naar 68 procent in 2010. Dit ging ten

Resultaat: 10 in 2018

koste van de Zuid-Noord handel. Bovendien herstelde de Zuid-Zuid handel dan de wereldhandel1. Ontwikkelingslanden

Investeren in regionale en lokale experts

worden geconfronteerd met een zwakkere

Door de jarenlange investering in export

wereldeconomie, afnemende financierings-

capaciteit creëerde CBI een betrouwbare en

mogelijkheden, minder handelsmogelijk

duurzame infrastructuur in ontwikkelings-

heden en zwakkere financiële support voor

landen, die ook in dienst staat van Neder-

private en publieke activiteiten. Onder deze

landse (export)belangen. Het coördinatie-

condities wordt economische groei lastiger

vermogen van zuidelijke partners in het

te bereiken. Verborgen zwakheden in de

netwerk van CBI is zeer groot. Dit wordt

economie worden manifest en vergen een

in een aantal landen al intensief benut in

proactief beleid. Een beleid dat geënt is op

samenwerking met CBI en Agentschap NL

investering in enerzijds kennis en anderzijds

en door Nederlandse ambassades.

het productaanbod, die de regionale en

Wil CBI een expert worden op het gebied

Zuid-Zuid handel bevorderen.

van regionale en Zuid-Zuid handel, dan is

sinds de economische crisis in 2008 sneller


investering nodig in een verdere verbreding

28

Investeren in regionale ‘market intelligence’

van het netwerk en verdieping van de kennis van lokale experts.

In 2010 kreeg CBI goedkeuring voor de ontwikkeling van de regionale marktentree.

Indicator: een percentage van alle CBI-

Om de marktentree te ondersteunen en

experts is ‘lokaal’.

in het kader van de geïntegreerde export-

Resultaat: 35 procent van alle experts

waardeketenprogramma’s zal CBI verdere

die CBI inzet in 2018 is lokaal.

investering doen in de ontwikkeling van regionale market intelligence.

1

UNCTAD, June 2012, South-South Trade Monitor

Producten Investeren in de consolidatie van de nieuwe geïntegreerde werkwijze

Deze aanpak van CBI behelst dat het

Het MKB in het Zuiden is doorgaans niet

problematiek die in waardeketens bestaat.

goed in staat om kennis en kunde in te

Door jarenlange ervaring constateert CBI

kopen. Deze bedrijven kunnen zich vaak

een aantal knelpunten in de exportwaarde-

niet wenden tot een goed functionerende

ketens, die de aansluiting van bedrijven in

handelsbevorderende infrastructuur in eigen

ontwikkelingslanden op internationale

land. Laat staan dat ze eigenstandig invloed

markten belemmeren, zoals onder andere:

kunnen uitoefenen op het lokale en

• gebrek aan organisatie, communicatie

internationale ondernemersklimaat om toegang tot internationale markten te verkrijgen. CBI brengt het MKB in het Zuiden in de positie om zelf het hoofd te bieden aan handelsbelemmeringen, om de trends en ontwikkelingen op de internationale markten te volgen en om marktkansen te benutten door te voldoen aan verscherpte

programma’s formuleert vanuit de

en vertrouwen; • gebrek aan kennis over afzetmarkten en gebrekkig ondernemerschap; • niet kunnen voldoen aan markttoegang eisen; • gebrekkige export- en productievaardigheden; • problemen bij toegang tot financiering.

duurzaam geproduceerde producten en de

Bovendien komt CBI vanuit zijn mandaat

daaraan gekoppelde ketenverantwoordelijk-

en de geïntegreerde programma’s op het

heid. Dit doet CBI door marktkansen

snijvlak van import en export vaak op

zodanig te benutten, dat een (op)bloeiende

natuurlijke wijze in aanraking met toe

bedrijvigheid en exportgroei leidt tot creatie

leveranciers van exporterend MKB, zijnde

van werkgelegenheid en inkomensgeneratie.

kleine producenten. De problematiek die

En daarmee tot armoedebestrijding en

het exporterend MKB tegenkomt (zoals

zelfredzaamheid. Verder versterkt CBI de

problemen met ketencontrole), is onlos

diensten van BSO’s aan het lokale MKB.

makelijk verbonden met de problematiek

Ook verstrekt CBI advies vanuit de praktijk

van hun toeleveranciers. CBI kan daarom

aan (lokale) overheden om het ondernemers-

de spil zijn in de koppeling tussen de

klimaat te verbeteren.

ketenpartijen en kan kleine producenten


markteisen, de groeiende vraag naar

29

beter positioneren. Dit is mogelijk door

• het delen van kennis en ervaring;

versterking van backward linkages, betere

• het zichtbaar maken van ontwikkelingen

integratie van kleine producenten met het lokale exporterend bedrijfsleven, versterking van marktinstituties en door verbetering van

in het aanbodpotentieel; • advies en begeleiding bij import en outsourcing.

productiviteit en de organisatiegraad onder kleine producenten.

Nodig is de doorontwikkeling van de adviesfunctie om tot maximale benutting

Door de tailor-made aanpak van CBI zullen

van marktkansen te komen. In de samen-

ook de grenzen van de huidige dienstver

werking met Nederlandse sectorassociaties

lening worden opgezocht. Het consolideren

en in de dagelijkse matchmaking met het

van de geïntegreerde werkwijze zal een

importerend bedrijfsleven is de noodzaak

uitbreiding van het huidige productaanbod

voelbaar voor een gestructureerde ontsluiting

vragen. Om te kunnen inspelen op de

van informatie over het leveringspotentieel

problemen die MKB-exporteurs momenteel

in ontwikkelingslanden op landen

bij toegang tot (trade) finance ondervinden,

sectorniveau, de lokale situatie op IMVO-

wil CBI zijn kennisoverdracht en vaardig-

terrein, technologische ontwikkelingen en de

heidsontwikkeling ook op dit terrein

supportstructuur. Dit naast de CBI-informatie

uitbreiden in alliantie met organisaties die

op bedrijvenniveau die al beschikbaar is.

specifieke expertise hebben op het gebied van SME finance.

Indicator: afname van import intelligence


producten door importeurs.

30

Investeren in ‘import intelligence’ CBI beschikt over de kennis, het netwerk en de ervaring om de bestaande mogelijkheden voor het benutten van marktkansen voor het MKB in het Zuiden én in Nederland/Europa te realiseren. CBI biedt reeds een pakket succesvolle diensten aan het importerend bedrijfsleven door:

Resultaat: 1500 downloads in 2018.

Han Bekke, algemeen directeur MODINT (ondernemersorganisatie voor mode, interieur, tapijt en textiel) “ De Nederlandse modesector is sterk internationaal gericht. Niet alleen qua export, maar vooral ook wat betreft sourcing van producten. De jarenlange samenwerking tussen CBI en

MODINT heeft ertoe geleid dat de kennis over

de voor- en nadelen van bepaalde productielocaties is vergroot. Via gezamenlijk georganiseerde voorlichtingsbijeenkomsten en handelsmissies, met als belangrijk onderdeel individuele

matchmaking, zijn langdurige handelsrelaties

tussen bedrijven gelegd. Het belang van deze samenwerking zal de komende jaren groeien. De vaak eenzijdige focus van Nederlandse modebedrijven op Azië als productielocatie zal wijzigen in oriëntatie op alternatieven dichterbij in Europa (Macedonië, Moldavië, etc.) en verder weg (Noord-Afrika, Latijns-Amerika). De kennis van CBI over deze landen en van de bedrijven die hierin actief zijn, wordt via de alliantie met MODINT nog beter dienstbaar gemaakt aan de Nederlandse behoefte. Een succesvol voorbeeld

samenwerking. ”


van publiek-private

31

32


Organisatie en omgeving

Op 16 januari 2012 was het een feit:

disciplines, afdelingen en organisaties zullen

de verhuizing van CBI van Rotterdam naar

intensiever en overstijgend met elkaar

Den Haag en de fysieke inbedding binnen

samenwerken. Daardoor ontstaat betere

Agentschap NL. Deze inbedding leidt er

afstemming, grotere betrokkenheid en een

enerzijds toe dat ondersteuning vanuit de

duidelijke relatie tussen (beleids)doelstel

bedrijfsvoering op afstand komt te staan.

lingen. Veel CBI-medewerkers zijn vanuit

Anderzijds is sprake van een enorme stap

de markt verbonden geraakt en middels

voorwaarts in de verdere professionalisering

een payrollconstructie werkzaam bij CBI.

van de ondersteuning van CBI(-programma’s).

Besloten is om in de periode tot aan de

Ook de samenwerking met Agentschap NL

invlechting afscheid te nemen van de payroll-

en To Develop in het bijzonder krijgt steeds

constructie. Om toch kwaliteit en continuïteit

meer vorm.

van CBI’s dienstverlening te borgen, wordt een aanzienlijk deel van de payrollmede-

De volgende stap

werkers de ambtelijke status verleend.

Uiterlijk op 1 januari 2015 is CBI ingevlochten van het ministerie van EZ. CBI houdt op dat

Vereenvoudigde en effectievere sturing

moment op te bestaan als agentschap.

Door het samengaan van CBI en Agentschap

Dit echter met behoud van het label, de

NL beschikt de opdrachtgever over een

identiteit en entiteit van CBI. Dat is in juli

sterk geïntegreerd aanbod van complemen-

2013 besloten door de betrokken ministeries.

taire diensten en kennis. Hiermee wordt

Met deze duidelijkheid zal dit (interne)

hogere effectiviteit en meer samenhang

proces meer vorm krijgen. Agentschap NL en

beoogd in het behalen van de OS-doelstel

CBI zullen voor een goede borging moeten

lingen. Een geconsolideerde offerte zal een

zorgdragen, die voorziet in een op zijn minst

vereenvoudigde en effectievere sturing

even effectieve en efficiënte uitvoering van

mogelijk maken met verminderd capaciteits-

de CBI-programma’s en projecten.

beslag op de aansturende beleidsdirectie.

bij Agentschap NL, de uitvoeringsorganisatie

Hierbij moet een structuur komen die faciliteert in het (nog) slimmer organiseren

Sectorkeuze

van de uitvoering van de CBI-programma’s.

CBI is werkzaam in sectoren die naast

Centraal staat de optimale inzet van mensen

een goede match tussen marktvraag en

en middelen. Medewerkers uit verschillende

leveringspotentieel ook mogelijkheden en


5

33

4% 14%

Uitvoering Apparaat Innovatie/Evaluatie/ Strategie/Marketing/ Communicatie

82%

ontwikkelingsrelevantie kennen. Gekozen is voor juist niet alleen sectoren met een relatief

3 Landen waarmee de handels- en investeringsrelatie centraal staat.

hoog ‘pro-poor’ gehalte, zoals de landbouwsector. Juist ook voor sectoren die

In de beleidsnotitie “Wat de Wereld

relatief hoogwaardige werkgelegenheid

Verdient” van minister Ploumen is een

bieden, die kunnen bijdragen aan de

lijst opgenomen van landen die zowel voor

vorming van een middenklasse, creatie

PSO initiatieven als voor initiatieven in het

van werkgelegenheid en verbetering van

kader van het Dutch Good Growth Fund

levensstandaarden van de gemeenschap.

(DGGF) in aanmerking komen. Deze DGGF

Van belang voor een juiste keuze is begrip

landenlijst is opgenomen als bijlage in deze

van de lokale problematiek, inzicht in het

businesscase (p.39).

ontwikkelpotentieel in de keten, goede afspraken met bedrijven en de enabling

In onderstaand overzicht zijn de CBI-

environment over mogelijke verbeteringen.

uitgaven verdeeld naar de verschillende

En, niet ten minste: de moed om te

landengroepen, zoals overeengekomen

investeren voor die verbetering. Avant la

met de opdrachtgever overeenkomstig

lettre bracht CBI het gedachtegoed van DG

het nieuwe landenbeleid.

WTO Pascal Lamy al in de praktijk: van Aid for Trade naar Investment for Trade.

Verdeling uitgaven in 2018

Landenkeuze CBI Waar hulp en handel elkaar raken

Onder invloed van de mondiale ontwikke

34

lingen veranderen de relaties met andere landen. De Nederlandse agenda voor hulp, handel en investeringen richt zich op drie groepen: 1 Landen waarmee de relatie met Nederland voornamelijk in het teken staat van hulp. 2 Landen waarmee Nederland een overgangsrelatie heeft, waarin zowel hulp als handel een rol speelt.

60%

40%

Landen met hulp- en overgangsrelatie Overige landen van de DGGF lijst

Internationale samenwerking De samenhang tussen beleidsvorming en -ontwikkeling vanuit de opdrachtgever het ministerie van BZ, in het bijzonder DGIS– DDE, en de partners binnen het domein van het bedrijfsleveninstrumentarium en internationale samenwerking nam de afgelopen twee jaar een enorme vlucht. CBI heeft de kennis en kunde in huis om deze ontwikkelingen te faciliteren en verder uit te bouwen. Dit kan door de krachten te bundelen met relevante (internationale) spelers in PSO, de private sector in zowel Nederland en de rest van Europa als in het Zuiden en zuidelijke organisaties, in verschillende verbanden, zoals public private partnerships. Centraal staat dan een adequate taakverdeling om tot synergie te komen.

Principes Vanuit de missie, visie, kernwaarden en voor de inrichting van de organisatie (‘Shaping the Diamond 2010’). CBI werkt inmiddels nog doeltreffender om duurzame ontwikkeling te bewerkstelligen, door een slimme mix van directe (bedrijven) en indirecte interventies (bedrijfsondersteunend netwerk) en de doorgevoerde geïntegreerde benadering.


doelen van CBI zijn principes geformuleerd

35

36


Financiering

De opdrachten die CBI voor zijn opdracht

– de CBI-modules – naar beneden

gevers uitvoert, zorgen voor financiering

worden bijgesteld.

van de programma’s en projecten. opgesteld vanuit het kader dat is gesteld

Budgethouderschap en nadere samenwerking met het ITC

in de missie en visie.

Daarnaast is CBI namens de minister voor

Deze programma’s en projecten worden

Buitenlandse Handel en Ontwikkelings

Grootste opdrachtgever

samenwerking belast met het budget

De grootste opdrachtgever van CBI is

houderschap voor het NTF van het ITC.

het Directoraat-generaal Internationale

Ook al is Nederland de derde donor van het

Samenwerking van het ministerie van BZ.

ITC, de invloed is groot doordat Nederland

Deze opdracht die in de afgelopen jaren een

met CBI als enige donor samen en naast

financieel volume had van 25 miljoen euro

het ITC opereert in het veld. Hierdoor kan

per jaar (exclusief incidentele additionele

Nederland/CBI in samenwerking met de

opdrachten DGIS en derde opdrachtgever-

Permanente Vertegenwoordiger in Genève,

schap) zorgt voor het financieel fundament

die belast is met het ITC- donorcoördinatie-

van CBI.

schap, en de DDE van het ministerie van BZ in de internationale donorgemeenschap met

Het resultaat dat CBI boekt, is exportgroei

gezag invloed uitoefenen op het beleid.

vanuit ontwikkelingslanden. Specifiek

Op 8 juli 2013 is een nieuwe overeenkomst

houdt dit in dat in 2018 een bedrag van

gesloten met het ITC in het kader van het

300 miljoen euro additionele export vanuit

NTF. Deze overeenkomst heeft een looptijd

ontwikkelingslanden is gegenereerd door

tot medio 2017.

deelnemende bedrijven en bedrijven die indirect zijn ondersteund (via BSO’s). Dit resultaat wordt behaald door minimaal

Verdere krachtenbundeling

1400 bedrijven uit ontwikkelingslanden die

De invlechting van CBI in Agentschap NL

CBI ondersteunt.

zorgt voor een verdere bundeling van de uitvoering van opdrachten vanuit

In de afgelopen jaren heeft CBI positieve

het ministerie van BZ op het terrein van

financiële resultaten laten zien. Dit zorgt

internationale samenwerking.

ervoor dat de prijzen van de diensten

Deze bundeling zorgt voor verkleining


6

37

Minister Ploumen – minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking tijdens de tweejaarlijkse bijeenkomst van de Aid for Trade Global Review. “ Het is goed om te merken dat het

werk van nationale instituten als CBI, internationaal wordt erkend. ”

van het financiële risico van een individuele

De opbouw van de prijzen die CBI in

opdracht. Daarnaast zorgt de bundeling ook

rekening brengt, is als volgt:

voor vergroting van het kennisnetwerk voor beide organisaties.

4% 14%

Uitvoering

Uitvoering projecten

Apparaat

CBI komt meer en meer in de belangstelling van andere opdrachtgevers. Samenwerkingen zijn tot stand gebracht, dan wel worden tot stand gebracht, met partners in Duitsland, Zwitserland, Finland, Noorwegen, Ecuador, Peru, Bolivia, Honduras, El Salvador en internationale organisaties zoals de IADB en de EU. CBI voert slechts projecten uit die de missie van CBI ondersteunen en verwezen


lijking ervan dichterbij brengen.

38

Bovendien is kostendekkendheid een vereiste. Voor het aangaan van projecten wordt specifiek aandacht besteed aan de positie van CBI als onderdeel van de Nederlandse overheid in relatie tot de markt: CBI wenst namelijk niet in concurrentie te treden in activiteiten waar marktpartijen deze ook kunnen uitvoeren. Tezamen met experts van Agentschap NL wordt daarnaar zeer nauwkeurig gekeken.

82%

Innovatie/Evaluatie/ Strategie/Marketing/ Communicatie

> Afghanistan

> Ghana

> Nicaragua

> Albanië

> Guatemala

> Niger

> Algerije

> India

> Nigeria

> Angola

> Indonesië

> Pakistan

> Armenië

> Jemen

> Palestijnse Gebieden

> Bangladesh

> Jordanië

> Peru

> Benin

> Kaapverdië

> Rwanda

> Bhutan

> Kenia

> Sao Tomé

> Bolivia

> Kosovo

> Senegal

> Bosnië Herzegovina

> Laos

> Sierra Leone

> Burkina Faso

> Libië

> Somalië

> Burundi

> Macedonië

> Sri Lanka

> Cambodja

> Madagaskar

> Suriname

> Colombia

> Malawi

> Tanzania

> Congo Dem. Republiek

> Malediven

> Thailand

> Djibouti

> Mali

> Tunesië

> Egypte

> Marokko

> Uganda

> Eritrea

> Moldavië

> Vietnam

> Ethiopië

> Mongolië

> Zambia

> Filipijnen

> Mozambique

> Zimbabwe

> Gambia

> Myanmar

> Zuid-Afrika

> Georgië

> Nepal

> Zuid-Sudan

* Deze is gekoppeld aan de landenlijst van het Dutch Good Growth Fund, zoals deze is opgenomen in de bijlage van de nota ‘Wat de wereld verdient’ van minister Ploumen.


Landenlijst*

39

Afkortingenlijst BRIC

Brazilië, Rusland, India en China

BSO

Bedrijfsondersteunende organisaties/Business Support Organisation

BZ

Ministerie van Buitenlandse Zaken

CBI

Centrum tot Bevordering van de Import uit ontwikkelingslanden

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CNV

Het Christelijk Nationaal Vakverbond

DCED

Donor Committee for Enterprise Development

DDE

Directie Duurzame Economische Ontwikkeling

DECP

Dutch Employers’ Cooperation Programme

DG

Director-General

DGGF

Dutch Good Growth Fund

DGIS

Directoraat-generaal Internationale Samenwerking

EC

European Committee

EU

Europese Unie

EZ

Ministerie van Economische Zaken

FME-CWM

Ondernemersorganisatie voor technologische industrie

FMO

The entrepreneurial development bank of the Netherlands

FNV

FNV is een vereniging van vakbonden die de belangen behartigt


40

van werkenden en uitkeringsgerechtigden

IADB

Inter-American Development Bank

IDH

Initiatief Duurzame Handel

ILO

International Labour Organisation

ICTSD

International Centre for Trade and Sustainable Development

IMVO

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

ITC

International Trade Centre

MKB

Midden- en kleinbedrijf

MODINT

Ondernemersorganisatie voor mode, interieur, tapijt en textiel

NEVI

Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagement

NGO

Non-gouvernementele Organisatie

NTF

Netherlands Trust Fund

PUM

Programma Uitzending Managers

PSO

Private sectorontwikkeling

PV

Permanente Vertegenwoordiger

SER

Sociaal-Economische Raad Small and Medium sized Enterprises

SME STDF

Secretary to the Standards and Trade Development Facility

UNCTAD

United Nations Conference on Trade and Development

USAID

United States Agency for International Development

WTO

World Trade Organisation

CBI Voor meer informatie: Postadres Postbus 93144 2509 AC Den Haag Bezoekadres Prinses Beatrixlaan 2 2595 AL Den Haag T +31 (0)88 60 24 300 W www.cbi.eu www.facebook.com/CBI.EU https://twitter.com/CBI_NL

oktober 2013

Businesscase CBI Waar hulp en handel elkaar raken

Recommend Documents