Bureauonderzoek en karterend veldonderzoek d.m.v. boringen

Bureauonderzoek en karterend veldonderzoek d.m.v. boringen Koningin Regentesselaan te Roermond gemeente Roermond

Opdrachtgever BRO Industriestraat 94 5931 PK Tegelen Projectnummer

Status:

Synthegra Rapport S090224

Projectleider

definitief

drs. E. Van de Velde

Kenmerk

Autorisatie:

EVDV/UIT/SAD/S090224

dr. J.A. Mol

Synthegra bv, Kerkhofstraat 21, NL-5554 HG Valkenswaard Telefoon +31 (0)88 81 81 981, Fax +31 (0)88 81 81 989, Internet: www.synthegra.nl Bankrelatie Friesland Bank, nr. 295191155, BTW nr. NL819631288B01, HR 01115557

paraaf

datum 01-09-2009

Project

: Bureauonderzoek en karterend veldonderzoek d.m.v. boringen, Koningin Regentesselaan te Roermond

Kenmerk

: EVDV/UIT/SAD/S090224

Colofon Opdrachtgever:

BRO te Tegelen

Project:

Regentesselaan te Roermond

Projectnummer:

S090224

Titel:

Bureauonderzoek en karterend veldonderzoek d.m.v. boringen, Koningin Regentesselaan te Roermond

Datum:

01-09-2009

Projectleider:

drs. E. Van de Velde (archeoloog)

Auteurs:

drs. E. Van de Velde (archeoloog), drs. L.F.M. Valckx (architectuurhistorica), drs. S.M. Koeman (fysisch geograaf),

Tekenaar:

dhr. J. Heersink (GIS/CAD-specialist)

Autorisatie:

dr. J.A. Mol (senior prospector)

Druk:

Synthegra bv, Doetinchem

ISSN:

1874-9771

Synthegra bv Kerkhofstraat 21, NL-5554 HG Valkenswaard Telefoon +31 (0)88 81 81 981, Fax +31 (0)88 81 81 989, Internet: www.synthegra.nl Bankrelatie Friesland Bank, nr. 295191155, BTW nr. NL819631288B01, HR 01115557

© Synthegra bv, 2009

De rechten van intellectueel eigendom verblijven te allen tijde bij Synthegra bv.

© Synthegra bv, Kerkhofstraat 21, NL-5554 HG Valkenswaard

2 van 27

Project


Kenmerk


INHOUD Administratieve gegevens

4

1

Inleiding

5

1.1

Onderzoekskader

5

1.2

Onderzoeksdoel en vraagstellingen

5

1.3

Ligging en huidige situatie plangebied

6

2

Bureauonderzoek

7

2.1

Methode

7

2.2

Landschapsgenese

2.3

Archeologische waarden in en rondom het plangebied

14

2.4

Historische ontwikkeling

16

2.5

Gespecificeerde archeologische verwachting

20

3

Inventariserend Veldonderzoek

22

3.1

Methode

22

3.2

Beschrijving en interpretatie van de boorgegevens

22

3.3

Archeologische indicatoren

23

3.4

Archeologische interpretatie

23

4

Conclusies en aanbevelingen

24

4.1

Inleiding

24

4.2

Conclusies / beantwoording onderzoeksvragen

24

4.3

Aanbevelingen

25

Literatuur en kaarten

7

26

Bijlagen: Bijlage 1: Overzicht van relevante geologische en archeologische tijdvakken Bijlage 2: Combinatiekaart IKAW, AMK en ARCHIS waarnemingen Bijlage 3: Boorpuntenkaart Bijlage 4: Boorprofielen Afbeelding voorblad: Impressie van het plangebied. Foto genomen vanuit het noordwesten naar het zuidoosten.


3 van 27

Project


Kenmerk


Administratieve gegevens Toponiem

: Koningin Regentesselaan

Plaats

: Roermond

Gemeente

: Roermond

Provincie

: Limburg

Projectnummer

: S090224

Bevoegd gezag

: gemeente Roermond

Opdrachtgever

: BRO

Uitvoerende instantie

: Synthegra bv

Datum uitvoering veldwerk

: 16-06-2009

Uitvoerders veldwerk

: drs. T. Deville en drs. E. Van de Velde

Onderzoeksmelding (ARCHIS)

: 35.569

Datum onderzoeksmelding

: 11-06-2009

Onderzoeksnummer (ARCHIS)

: 27578

Kaartblad

: 58D

Oppervlakte

: circa 2910 m

Grondgebruik

: braak

Geologie

2

: Löss (Laagpakket van Schimmert) op Rivierafzettingen van de Maas (Formatie van Beegden)

Geomorfologie

: Maasterras uit het Laat-Glaciaal

Bodem

: Radebrikgronden en/of daalbrikgronden

Depot

: Documentatie en vondsten zullen worden aangeleverd aan het Provinciaal Depot van Limburg te Maastricht

De onderzoekslocatie wordt omsloten door de volgende vier coördinaten: noordwest

X: 197759 Y: 355682

noordoost

X: 197832 Y: 355682

zuidoost

X: 197832 Y: 355583

zuidwest

X: 197759 Y: 355583


4 van 27

Project


Kenmerk


1

Inleiding

1.1

Onderzoekskader Synthegra heeft in opdracht van BRO een archeologisch onderzoek uitgevoerd op een terrein aan de Koningin Regentesselaan in Roermond (afbeelding 1.1). Het onderzoek bestond uit een bureauonderzoek en een karterend booronderzoek. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen ontwikkeling van nieuwbouw. De diepte van de toekomstige bodemverstoring is op dit moment onbekend, maar uitgaande van de aanleg van bouwputten voor de bebouwing zal de bodem waarschijnlijk tot in het archeologische niveau worden verstoord. Door de graafwerkzaamheden die zullen gaan plaatsvinden, kunnen eventueel aanwezige archeologische waarden verloren gaan. Daarom is vanwege de regelgeving van de overheid voorafgaand aan de graafwerkzaamheden archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd conform de 1

2

Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie versie 3.1 , de richtlijnen van de provincie Limburg en de Leidraad 3

Veldonderzoek. Het veldwerk is uitgevoerd op 16 juni 2009. Het bevoegd gezag, de gemeente Roermond, zal de resultaten van het onderzoek toetsen en een selectiebesluit nemen.

1.2

Onderzoeksdoel en vraagstellingen Het doel van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting aan de hand van bestaande bronnen over bekende of verwachte landschappelijke, historische en archeologische waarden. Het doel van het karterend booronderzoek is het toetsen van het opgestelde verwachtingsmodel door de intactheid van de bodemopbouw vast te stellen en de eventueel aanwezig archeologische resten en/of vindplaatsen te inventariseren. De volgende onderzoeksvragen zullen worden beantwoord: Wat is de opbouw van de ondergrond en is het bodemprofiel intact? Zijn in het plangebied archeologische vindplaatsen aanwezig? Wat is te zeggen over de horizontale en verticale verspreiding van de archeologische resten? Wat is de vermoedelijke aard en datering van de archeologische resten? In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische resten bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied?

1

SIKB 2006a.

2

Provincie Limburg 2008.

3

SIKB 2006b.


5 van 27

Project


Kenmerk

1.3


Ligging en huidige situatie plangebied 2

Het plangebied is circa 2910 m groot en ligt aan de Koningin Regentesselaan in Roermond (afbeelding 1.1). Het terrein wordt in het westen begrensd door de Koningin Regentesselaan, in het noorden door een pleintje, in het oosten door de achterzijde van de woningen aan de Gulickerstraat en in het zuiden door een woning die op de Koninging Regentesselaan uitkomt. Het plangebied ligt momenteel braak, maar was in een recent 4

verleden bebouwd. De hoogte van het maaiveld bedraagt circa 28,0 m + NAP (Normaal Amsterdams Peil).

Afbeelding 1.1: Het plangebied op de Topografische Kaart van Nederland 1:25.000 aangegeven met het rode kader (Bron: TOP25raster 1998. Topografische Dienst Nederland, Emmen).

4

Hoogteligging van het plangebied op het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) in m NAP geraadpleegd op www.ahn.nl


6 van 27

Project


Kenmerk


2

Bureauonderzoek

2.1

Methode Tijdens het bureauonderzoek is met behulp van bestaande bronnen een gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel voor het plangebied opgesteld. Dit is in eerste instantie gedaan door het raadplegen van voor de archeologie relevante (schriftelijke) bronnen. Dit betreffen met name gegevens over bekende archeologische vindplaatsen in en rond het plangebied. Deze zijn aangevuld met historisch en fysischgeografisch onderzoek, waarbij informatie over vroeger grondgebruik is verkregen door de analyse van historische kaarten en tevens gegevens over de geologie, geomorfologie en bodem zijn bestudeerd.

2.2

Landschapsgenese Voor het bepalen of, waar en uit welke periode archeologische resten kunnen worden verwacht, zijn de volgende bronnen met betrekking tot de landschapsgenese geraadpleegd: Geologische Kaart, schaal 1:600.000 Geomorfologische Kaart, schaal 1:50.000 Bodemkaart, schaal 1:50.000 Relevante achtergrondliteratuur Voor de geologische beschrijving is gebruik gemaakt van de lithostratigrafische indeling van de ondiepe 5

ondergrond. Zie voor een overzicht van de geologische en archeologische perioden bijlage 1. Geologie en geomorfologie Het plangebied ligt ruim 1,5 kilometer ten oosten van de rivier de Maas. In het verleden heeft de Maas echter ook ter plaatse van het plangebied gestroomd, waarna het gebied door tektoniek omhoog is gekomen. 6

Volgens de Geologische Overzichtskaart van Nederland ligt in het plangebied dan ook rivierzand en -grind van de Maas aan het oppervlak. De Maasafzettingen bestaan uit enkele meters tot een tiental meters dikke pakketten grof zand en grind, afgedekt met (zandige) klei en worden tot de Formatie van Beegden gerekend.

7

Plaatselijk is er dekzand of stuifzand overheen afgezet (Formatie van Boxtel). Het landschap is sterk beïnvloed door de tektoniek en het klimaat. In het Kwartair (circa 1,81 miljoen jaar geleden – heden) zijn rivierterrassen van de Maas ontstaan. Door tektonische opheffing van het gebied sneed 3

5

de Maas zich steeds dieper in. Op relatief korte tijdschalen (10 – 10 jaren) is vooral de invloed van klimaatveranderingen belangrijk geweest. Door deze klimaatveranderingen trad een voortdurende afwisseling op tussen perioden met insnijding en accumulatie. Deze afwisseling leidde in combinatie met tektonische 8

opheffing tot het ontstaan van terrasniveaus in het Maasdal. Deze terrassen zijn in Zuid-Limburg sterk ontwikkeld. In dit deel van de Maasvallei zijn met name de jongere terrassen bewaard gebleven, die dateren uit de laatste ijstijd, het Weichselien (circa 115.000 – 11.755 jaar geleden). Ten westen van Roermond ligt de huidige rivierbedding van de Maas (afbeelding 2.1, code 2S6). De 9

laaggelegen rivierbedding van de Maas is ook goed zichtbaar op het Actueel Hoogtebestand van Nederland

5

De Mulder et al. 2003 en via www.nitg.tno.nl: Dinoloket, Standaarden, Lithostratigrafische Nomenclator van de ondiepe ondergrond.

6

NITG-TNO 2006.

7

De Mulder et al. 2003, 323.

8

Berendsen 2005, 12-13.

9

www.ahn.nl


7 van 27

Project


Kenmerk


(AHN) (afbeelding 2.2). Ten zuidwesten van het plangebied ligt het dal van de Roer, een zijrivier van de Maas. Circa 160 m ten oosten van het plangebied ligt een oude Maasgeul, het huidige dal van de Maasnielderbeek (afbeelding 2.2 en afbeelding 2.1, code 2R11 en 2R6). Deze oude Maasgeul dateert uit de relatief warme periode, het Allerød-interstadiaal (circa 12.745 – 13.675 jaar geleden)

10

en heeft het oudere terras waarop het

plangebied ligt geërodeerd..Tijdens hoge waterstanden zal op dit terras echter wel afzetting van overstromingsklei (“hoogvloedleem”) hebben plaatsgevonden. Aan het eind van de laatste ijstijd, in de Jonge Dryas (circa 12.745 – 11.755 jaar geleden), werd het klimaat zeer koud en droog. Uit de vaak geheel of gedeeltelijk droog liggende, brede en ondiepe rivierbeddingen van de vlechtende rivier kon verstuiving optreden, waarbij dekzand op de oudere rivierterrassen werd 11

neergelegd.

Dit zand is kalkloos, fijnkorrelig (150 – 210 m), goed afgerond, goed gesorteerd en arm aan

grind en wordt tot het Laagpakket van Wierden van de Formatie van Boxtel gerekend.

12

Met name ten oosten

en zuiden van Roermond is dekzand afgezet. De rivierafzettingen in het plangebied zijn waarschijnlijk niet bedekt met dekzand, aangezien de bodemkaart vermeldt dat hier “oude rivierklei”aan het oppervlak ligt (zie onder). In het Holoceen (circa 11.755 jaar geleden tot heden) werd het klimaat warmer en vochtiger en is het landschap door geologische processen weinig veranderd. Het dekzand werd door de toenemende vegetatie vastgelegd en de beken sneden zich in. De beken volgden vaak de natuurlijke laagten, zoals de verlaten Maasgeulen. Een goed voorbeeld hiervan is de Maasnielderbeek, die circa 250 m ten oosten van het plangebied loopt.

10

Stiboka 1968, 31.

11

Berendsen 2004, 205.

12

Berendsen 2004, 190.


8 van 27

Project


Kenmerk


LEGENDA 5E9

Maasterras

2R10 Geul van vlechtend afwateringsstelsel 2R11 Geul van meanderend afwateringsstelsel 2R6

Beekdalbodem zonder veen, hooggelegen

2S6

Rivierdalbodem, laaggelegen

Afbeelding 2.1: Ligging van het plangebied op de Geomorfologische kaart van Nederland 1:50.000, aangegeven met het rode kader (Bron: www.archis2.archis.nl, het registratie- en informatiesysteem van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).


9 van 27

Project


Kenmerk


LEGENDA Donkeroranje

> 34,0 m +NAP

Lichtoranje

28,0-34,0 m +NAP

Geel

24,4-25,0 m +NAP

Groen

22,4-24,4 m +NAP

Lichtblauw

19,0-22,4 m +NAP

Donkerblauw

16,6-19,0 m +NAP

Afbeelding 2.2: Ligging van het plangebied op het Actueel Hoogtebestand van Nederland (AHN), aangegeven met het rode kader (Bron: www.ahn.nl).


10 van 27

Project


Kenmerk


Bodem 13 Het plangebied is niet gekarteerd op de bodemkaart, omdat het binnen de bebouwde kom van Roermond ligt (afbeelding 2.3). Op basis van de landschappelijke ligging kan echter wel een uitspraak worden gedaan over het bodemtype. In de pleistocene, kleiige Maasafzettingen zijn in het algemeen radebrikgronden en daalbrikgronden ontwikkeld (afbeelding 2.3, code BKd25/26 en code BKh25/26). Ter plaatse van de oude Maasgeulen komen ooivaaggronden en poldervaaggronden voor (code KRd1, KRn1 en KRn2). Aangezien het plangebied op een Maasterras ligt, worden hier radebrikgronden en/of daalbrikgronden verwacht. Inspoeling van kleideeltjes (lutum) is een natuurlijk bodemvormend proces dat plaats vindt in leem- en 14

kleigronden.

Uit de bovengrond spoelen kleideeltjes uit (E-horizont). Dieper in de bodem spoelen deze

deeltjes weer in, waardoor een zogenaamde briklaag (Bt-horizont) ontstaat. De Bt-horizont is te herkennen aan de zwaardere textuur dan de bovenliggende laag als gevolg van de inspoeling van de kleideeltjes. Bodems met een Bt-horizont worden tot de brikgronden gerekend. Het verschil tussen radebrikgronden en daalbrikgronden is ontstaan door een verschillende grondwaterinvloed.

15

Bij daalbrikgronden reiken roest- en

reductievlekken tot in de briklaag. Bij radebrikgronden bevinden de eerste roest- en reductievlekken zich pas onder de briklaag. De brikgronden hebben een donker grijsbruine, 20-30 cm dikke bouwvoor (Ap-horizont) met daaronder een bruine tot donkerbruine bovengrond, waar kleideeltjes zijn uitgespoeld (E-horizont). Na een vrij scherpe overgang tussen 40-70 cm beneden maaiveld begint de iets donkerder gekleurde Bt-horizont 16

(inspoelingshorizont).

Naar beneden toe neemt het lutumgehalte geleidelijk af en gaat de briklaag meestal

geleidelijk over in de C-horizont. Op de bodemkaart zijn de rade- en daalbrikgronden nog onderverdeeld op basis van de textuur van de bovengrond. Er wordt onderscheidt gemaakt tussen brikgronden in sterk zandige klei (code BKd25 en BKh25) en brikgronden in siltige, sterk zandige klei, waar het leemgehalte zeer hoog is in verhouding tot het lutumgehalte (code BKd26 en BKd25). Op

de

bodemkaart

staan

de

17

gemiddelde

grondwaterstanden

aangegeven

met

zogenaamde

grondwatertrappen. De brikgronden worden gekenmerkt door een lage grondwaterstand (grondwatertrap VII). Dit betekent dat de gemiddeld hoogste grondwaterstand dieper dan 80 cm beneden maaiveld wordt aangetroffen en de gemiddeld laagste grondwaterstand dieper dan 120 cm beneden maaiveld.

13

Geraadpleegd op ARCHIS II, www.archis2.archis.nl, het registratie- en informatiesysteem van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

14

De Bakker/Schelling 1989, 36.

15

Stiboka 1972, 78-81.

16

Stiboka 1972, 78-81.

17

Stiboka 1968, 78.


11 van 27

Project


Kenmerk


LEGENDA BKd25 Radebrikgronden in fijnzandige, sterk zandige oude rivierklei BKd26 Radebrikgronden in fijnzandige, siltige, sterk zandige oude rivierklei BKh25 Daalbrikgronden in fijnzandige, sterk zandige oude rivierklei BKh26 Daalbrikgronden in fijn zandige, siltige, sterk zandige oude rivierklei KRd1

Ooivaaggronden in sterk zandige oude rivierklei

KRn1

Poldervaaggronden in sterk zandige oude rivierklei

KRn2

Poldervaaggronden in zwak zandige oude rivierklei

Rd10A Kalkhoudende poldervaaggronden in sterk zandige jonge klei Rd10C Kalkloze poldervaaggronden in sterk zandige jonge klei (zie volgend pagina voor vervolg van de legenda)


12 van 27

Project


Kenmerk


vervolg LEGENDA bij afbeelding 2.3 Zb21

Vorstvaaggronden in leemarm en zwak lemig fijn zand

Y21

Holtpodzolgronden in leemarm en zwak lemig fijn zand

Y23

Holtpodzolgronden in lemig fijn zand

bEZ23

Hoge bruine enkeerdgronden in lemig fijn zand

ABv

Venige beekdalgronden

Afbeelding 2.3: Ligging van het plangebied op de Bodemkaart van Nederland 1:50.000, aangegeven met het rode kader (Bron: www.archis2.archis.nl, het registratie- en informatiesysteem van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).


13 van 27

Project


Kenmerk

2.3


Archeologische waarden in en rondom het plangebied In deze paragraaf is gekeken of binnen en rond het plangebied archeologische waarden bekend zijn. Hiervoor zijn de volgende bronnen binnen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE, de voormalige RACM) geraadpleegd: het Centraal Archeologisch Archief (CAA) het Centraal Monumenten Archief (CMA) Archeologisch Informatie Systeem (ARCHIS II) Daarnaast zijn de volgende bronnen geraadpleegd: Cultuurhistorische Waardenkaart van de provincie Limburg Gemeentelijke archeologische beleids- en verwachtingskaart, gemeente Roermond gegevens van amateur archeologen Op de IKAW (Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden) van de RCE en op de Cultuurhistorische Waardenkaart van de provincie Limburg is het plangebied niet gekarteerd. Op basis van de omliggende kaartdelen is het moeilijk om een archeologische verwachting voor het plangebied af te leiden. Net naast de niet gekarteerde oppervlakte geldt op de kaarten een lage verwachting omdat daar de oude (natte) Maasmeanders liggen. Dit is echter niet het geval voor het plangebied zelf, zoals te zien is op de uitsnede van het AHN (afbeelding 2.2). Op de gemeentelijke verwachtingskaart is te zien dat het plangebied zich bevindt binnen de bebouwde kom van Roermond en dat het een hoge archeologische verwachting heeft volgens het model van de Roermondse bebouwde kom. In de omgeving zijn verschillende archeologische vindplaatsen vastgesteld. Deze kaarten zijn indicatief en zullen voor het opstellen van een gespecificeerd verwachtingsmodel worden genuanceerd en gepreciseerd, aangezien uit deze kaarten niet blijkt wat de aard en ouderdom is van de te verwachten archeologische resten. Uit de archieven en ARCHIS II van de RCE blijkt dat in het onderzoeksgebied geen archeologische monumenten, waarnemingen en onderzoeksmeldingen aanwezig zijn (bijlage 2). Uit de directe omgeving (binnen een straal van 500 m) zijn zeven onderzoeksmeldingen, één monument en twee waarnemingen bekend.

In mei 2006 heeft ADC ArcheoProjecten een archeologische begeleiding uitgevoerd voor een

oppervlakte waarbinnen het huidige plangebied zich bevindt. Hierover is geen verdere informatie bekend bij Archis II (onderzoeksmelding 17193). Monumenten, waarnemingen en onderzoeksmeldingen binnen een straal van 500 m van het plangebied: Onderzoeksmelding 13768 Op circa 100 m ten noordoosten van het plangebied, aan de Brabantsestraat te Roermond, heeft Synthegra in april 2005 een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. Voor de locatie geldt een lage archeologische verwachting en ter plaatse is vastgesteld dat de bodem aanzienlijk verstoord was. Een vervolgonderzoek is niet geadviseerd.

18

18

Hensen 2005.


14 van 27

Project


Kenmerk


Onderzoeksmelding 4575 In juni 2006 heeft ADC ArcheoProjecten aan het Laurentiusplein te Roermond, op circa 150 m ten noordwesten van het plangebied, een booronderzoek uitgevoerd. De bodem bleek sterk verstoord waardoor geen vervolgonderzoek aanbevolen is. Onderzoeksmelding 14199 Op circa 260 m ten noordoosten van het plangebied, aan de Bredeweg te Roermond, heeft RAAP in december 2004 een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. Bij het veldwerk zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen en een vervolgonderzoek is dan ook niet geadviseerd. Onderzoeksmelding 8899 In januari 2005 heeft ADC ArcheoProjecten op circa 310 m ten noordwesten van het plangebied, aan Spoorlaan Noord te Roermond, een bureauonderzoek uitgevoerd voor het terrein. Voor het gebied geldt een lage archeologische verwachting en een vervolgonderzoek is niet geadviseerd. Onderzoeksmelding 8534 Op circa 480 m ten noordwesten van het plangebied, aan het Stationspark te Roermond, heeft RAAP in mei 2004 een archeologisch booronderzoek uitgevoerd. Ter plaatse zijn aardewerkscherven uit de late middeleeuwen gevonden die waarschijnlijk te maken hebben met de bemesting van de locatie. Daarnaast is ook verstoring van de bodem vastgesteld. Een archeologisch vervolgonderzoek is niet geadviseerd. Onderzoeksmelding 8527 In april 2004 heeft RAAP een archeologisch booronderzoek uitgevoerd op circa 437 m ten noordwesten van het plangebied, aan de Maria Theresialaan te Roermond. Tijdens het veldwerk zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen en een vervolgonderzoek is niet geadviseerd. Monumentnummer 16299 Op circa 220 m ten noordoosten van het plangebied bevindt zich de cluster oude bebouwing Noetboom. Clusters van oude bebouwing zijn gebieden van hoge archeologische waarde. Binnen deze cluster kunnen resten van laat middeleeuwse en vroeg moderne bewoning worden aangetroffen, alsook sporen van oudere e

bewoning. De grenzen van de cluster oude bebouwing Noetboom zijn bepaald aan de hand van 19 en vroeg e

20 eeuwse kaarten. Waarnemingsnummer 33756 Op circa 420 m ten noordoosten van het plangebied is in een artikel uit 1935 sprake van een onverharde weg uit de periode van de Romeinse tijd tot en met de nieuwe tijd.

19

Waarnemingsnummer 34520 Op circa 480 m ten noordwesten van het plangebied, ter hoogte van Spoorweg-emplacement, is een Frankische urn uit de vroege middeleeuwen gevonden. Door wie en wanneer deze is gevonden is niet bekend. De locale heemkunde kring, Rura, is via email benaderd en heeft op de vraag of bij hen nog informatie uit het plangebied bekend is (die niet bij de RCE zijn gemeld) tot op heden nog niet geantwoord.

19

Huysmans 1935


15 van 27

Project


Kenmerk

2.4


Historische ontwikkeling Voor de historische ontwikkeling is historisch kaartmateriaal en relevante achtergrondliteratuur geraadpleegd, dat in onderstaande paragraaf is weergegeven. Roermond kent een lange bewoningsgeschiedenis. In de Romeinse periode ontstond de stad als een e

nederzetting aan de rivier de Roer. In het verleden is hier een altaarsteen uit de 3 eeuw gevonden, opgedragen aan de godin Rura. De opvallende driehoekige vorm van de oude stadskern is te verklaren uit het feit dat het oude Roermond op 20

een uitsteeksel van het laagterras van de Maas ligt.

De naam Roermond (Ruregemunde) komt voor het

eerst voor in 1130. Deze verwijst waarschijnlijk naar de monding van de Roer. Een andere verklaring is de verwijzing naar een „munte‟, een (versterkte) heuvel, aan de Roer.

21

Op de Roermondse heuvel, de Buitenop,

e

werd in de 12 eeuw een kasteel gebouwd, de latere Voogdij. De oudste parochiekerk bevond zich hier. Aan de oostzijde van deze heuvel, aan de Roer, lag de oudste nederzetting die in de middeleeuwen werd bewoond door vissers. De graven van Gelre stelden hier een voogd aan om o.a. toe te zien op een geleidetol op de Maas.

22

e

Naast de dorpsnederzetting en De Voogdij moet tegen het eind van de 12 eeuw een kleine

handelsnederzetting tot stand zijn gekomen bij de monding van de Roer. e

Omstreeks de 13 eeuw breidde de stad naar het zuiden en oosten uit. Het oudste stadsgedeelte ligt bij de Swalmer en Neerstraat. Dit handelscentrum wordt gekenmerkt door een zeer dichte bebouwing en smalle straatjes. Roermond zou in 1213 door Keizer Otto IV (1198-1215) zijn verwoest en daarna opnieuw zijn aangelegd. Bij de heraanleg van de stad kwam het nieuwe marktplein tot stand. In het stratenpatroon werden grote rechthoekige kavels opgenomen, die plaats boden aan de vele kloostercomplexen die in Roermond verrezen.

23

De stad lag aanvankelijk aan de Roer. Rond 1342 werd de Maas, die enkele kilometers ten westen van Roermond liep, verlegd en langs de stad geleid.

24

In 1231 kreeg Roermond stadsrechten van graaf Otto II. Omstreeks 1350 werd Roermond de hoofdstad van e

e

het Overkwartier van Gelre. In de 16 en 17 eeuw viel Roermond onder Spaanse heerschappij, en in de 18

e

eeuw viel de stad in Franse handen. Het plangebied ligt ruim 400 m ten oosten van het spoor en circa 400 m ten noorden van de Koninginnelaan (N271). Op zowel het minuutplan uit begin 19 Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OAT)

26

e

25

eeuw (afbeelding 2.4)

als uit de gegevens van de

behorende bij het minuutplan blijkt dat het plangebied

onbebouwd is. Het plangebied ligt aan „Bussels Vaert‟ en is in gebruik als bouwland.

20

Renes 1999, 275.

21

Renes 1999, 276.

22

Rutte 2002, 85.

23

Steegh 1976, 106.

24

Renes 1999, 277.

25

www.watwaswaar.nl Roermond, Limburg, sectie B, blad 03. Minuutplans zijn de oorspronkelijke kadastrale kaarten die zijn vervaardigd vanaf 1811 en 1812 in navolging van de Fransen o.l.v. Napoleon Bonaparte. Het zijn grondbeschrijvingen (kadasters) van de gemeenten met hierop aangegeven de percelen, perceelnummers en gebouwen.

26

OAT = Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel. Dit is een register uit 1832 waarin diverse gegevens in vermeld staan die betrekking hebben op de betreffende percelen, zoals de eigenaar, beroep en woonplaats, alsmede het grondgebruik en de oppervlakte.


16 van 27

Project


Kenmerk


e

Afbeelding 2.4: Ligging van het plangebied op het minuutplan uit begin 19 eeuw, aangegeven met het rode kader. (Bron: www.watwaswaar.nl).

Op de kaart uit 1838-1857 (afbeelding 2.5) ligt ten noordwesten van het plangebied een grote bebouwde kern. Dit is de oude kern van Roermond. De omgeving bestaat uit bouwland en wat boomgaarden met een netwerk van kleinere wegen. Het plangebied bestaat uit bouwland en er ligt geen bebouwing in. Ten oosten en zuidoosten van het plangebied ligt langs de wegen wel wat bebouwing. Op de kaart uit circa 1890 (afbeelding 2.6) is de kern van Roermond enorm uitgebreid. En er zijn grotere verbindingswegen ontstaan. Ten oosten, noordoosten en zuidoosten van het plangebied liggen kleinere concentraties bebouwing. Het plangebied zelf ligt in een landbouwgebied en er bevinden zich wat verhogingen in het landschap. In het plangebied ligt geen bebouwing. Op de kaart uit 1955-1965 (afbeelding 2.7) is de bebouwing ten westen van het plangebied en de kleinere concentraties bebouwing ten oosten, aan elkaar vastgegroeid. Roermond is enorm uitgebreid en er loopt een heel wegenpatroon door het bebouwde deel. Ten zuidwesten en noordoosten liggen twee aangelegde waterlopen. Ten oosten van het plangebied loopt een spoor en een onbebouwd geaccidenteerd Maasterras. Het plangebied ligt midden in een woonwijk en er lijkt iets van bebouwing in te liggen. Dit is echter op de kaart niet duidelijk te zien.


17 van 27

Project


Kenmerk


Afbeelding 2.5: Ligging van het plangebied op de kaart uit circa 1838-1857, aangegeven met het rode kader. (Bron: Wolters Noordhoff Atlasproducties 1990, Zuid-Nederland, blad 109).

Afbeelding 2.6: Ligging van het plangebied op de kaart uit ca. 1890, aangegeven met het rode kader (Bron: Uitgeverij Nieuwland 2005, Limburg, blad 746).


18 van 27

Project


Kenmerk


Afbeelding 2.7: Ligging van het plangebied op de kaart uit ca. 1955-1965, aangegeven met het rode kader (Bron: Uitgeverij 12 Provinciën 2006/2007, blad 263).


19 van 27

Project


Kenmerk

2.5


Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van bovenstaand bureauonderzoek is voor het plangebied een gespecificeerde archeologische verwachting opgesteld, waarvan de essentie is weergegeven in tabel 2.1. Op grond van de te verwachten afzettingen kunnen binnen het plangebied archeologische resten aanwezig zijn van het laat-paleolithicum tot en met de nieuwe tijd. Op de IKAW (Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden) van de RCE en op de Cultuurhistorische Waardenkaart van de provincie Limburg is het plangebied niet gekarteerd. Op basis van de omliggende kaartdelen is het moeilijk om een archeologische verwachting voor het plangebied af te leiden. Net naast de niet gekarteerde oppervlakte geldt op de kaarten een lage verwachting omdat daar de oude Maasmeanders liggen. Dit is echter niet het geval voor het plangebied zelf zoals te zien is op de uitsnede van het AHN (afbeelding 2.2). Op basis van de Archeologische verwachtingskaart van de gemeente Roermond kan wel een archeologische verwachting bepaald worden. Het plangebied bevindt zich in de bebouwde kom van Roermond en heeft een hoge archeologische verwachting voor de jongere perioden. De jager-verzamelaars uit het laat-paleolithicum en het mesolithicum zochten de hoger gelegen terreinen in het landschap op om daar te wonen, liefst in de nabijheid van water. Het plangebied bevindt zich op een Maasterras dat hoger ligt dan de omgeving met oude meanders van de Maas en de Roer en waar ook nu nog verschillende waterlopen aanwezig zijn. Het plangebied bevindt zich echter ook in de bebouwde kom van Roermond en was in een recent verleden bebouwd, waardoor de bodem mogelijk verstoord is. De archeologische verwachting voor vuursteenvindplaatsen is daarom laag. Met de introductie van landbouw en veeteelt vanaf het neolithicum worden jagen en verzamelen steeds minder belangrijk, totdat ze uiteindelijk grotendeels vervangen zijn. De mensen bouwen permanente nederzettingen. Dit gebeurt nog steeds op de hoger gelegen gronden, waar ook de landbouwactiviteiten ontwikkeld worden. Voor veeteelt worden de lager gelegen terreinen in gebruik genomen, die een ideale locatie vormen om het vee te laten grazen. Het plangebied ligt op een hoge plaats, in de buurt van lagere gebieden. Echter door de veronderstelde bodemverstoring zullen van eventuele vindplaatsen alleen de diepere sporen bewaard zijn gebleven. Om deze reden geldt voor de periode neolithicum tot en met vroege middeleeuwen een middelhoge archeologische verwachting. Vanaf de late middeleeuwen ontwikkelen de nederzettingen zich vooral rond kruispunten van wegen en waterlopen in plaats van in functie van het landschap (hoog en droog). De bevolking gaat zich concentreren binnen deze nederzettingen. Hierdoor groeit het landbouwareaal om te kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar voedsel. Binnen het landbouwareaal komen sporadisch boerderijen voor. Het plangebied bevindt zich binnen de historische binnenstad van Roermond, maar op het historische kaartmateriaal is te zien dat de e

locatie tot in de 19 eeuw onbebouwd is gebleven. De verwachting voor archeologische resten uit de periode van de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd is daarom laag.


20 van 27

Project


Kenmerk


Periode

Verwachting

Verwachte kenmerken vindplaats

Diepteligging sporen

laat-

laag

Bewoningssporen, tijdelijke

paleolithicum –

kampementen: vuursteen artefacten,

mesolithicum

haardkuilen

neolithicum –

middelhoog

Nederzetting: cultuurlaag, fragmenten

vroege

aardewerk, natuursteen,

middeleeuwen

gebruiksvoorwerpen

late

laag

Nederzetting: cultuurlaag, fragmenten

middeleeuwen –

aardewerk, natuursteen,

nieuwe tijd

gebruiksvoorwerpen

vanaf maaiveld

vanaf maaiveld

vanaf maaiveld

Tabel 2.1: Archeologische verwachting per periode.


21 van 27

Project


Kenmerk


3

Inventariserend Veldonderzoek

3.1

Methode Op basis van het gespecificeerde verwachtingsmodel uit het bureauonderzoek is aan de hand van de Leidraad Inventariserend Veldonderzoek minste

20

boringen

per

hectare

27

een karterend booronderzoek met een boordichtheid van ten

uitgevoerd.

Hiermee

is

het

onderzoek

verkennend

voor

vuursteenvindplaatsen uit het paleolithicum en mesolithicum en karterend voor nederzettingsresten uit de latere perioden. Vanwege het geringe oppervlak en de terreinomstandigheden (bebouwing, verhardingen, begroeiing etc.) zijn de boringen zo gelijkmatig mogelijk over het plangebied verdeeld. De exacte boorlocaties zijn ingemeten met een meetlint. Er is geboord met een Edelmanboor met een diameter van 15 cm. De boringen zijn uitgevoerd tot maximaal 2 m beneden het maaiveld. Het opgeboorde sediment is gezeefd over een zeef met een maaswijdte van 4 x 4 mm en/of verbrokkeld en versneden en geïnspecteerd op de aanwezigheid van archeologische indicatoren. De boringen zijn lithologisch beschreven conform de NEN 5104

3.2

28

en bodemkundig

29

geïnterpreteerd.

Beschrijving en interpretatie van de boorgegevens De locaties van de boringen staan in bijlage 3 en de boorprofielen in bijlage 4. De bebouwing op het terrein is in een recent verleden afgebroken en het plangebied ligt braak. Door de afbraakwerken is het terrein 30

gedeeltelijk afgegraven. De hoogte van het maaiveld bedraagt circa 27,6 m +NAP.

Binnen het plangebied worden rivierafzettingen van de Maas verwacht. Deze behoren tot de Formatie van Beegden. Bovenop de zandige rivierafzettingen ligt overstromingsklei van het naastgelegen terras uit het Allerød. De ondergrond bestaat uit sterk siltig zand met een dek van sterk zandige klei. In boringen 1, 2 en 5 is de ondergelegen zand niet aangetroffen. Het kleidek is hier minimaal resp. 240, 75 en 45 cm dik. In boring 3 bedraagt de dikte van het kleidek 85 cm, en in boring 4 ligt de klei aan het oppervlak en is 60 cm dik. Onderin boringen 3 en 4 is matig grof sterk siltig zand aangetroffen met een minimale dikte van resp. 50 en 80 cm. Beide afzettingen zijn geïnterpreteerd als rivierafzettingen, waarbij de klei is afgezet tijdens overstromingen vanuit het lager gelegen terras aan de westkant. In alle boringen behalve boring 4 is een recent ophoogpakket aangetroffen met een dikte van 15-70 cm. Het bestaat uit matig fijn sterk tot zwak siltig en bevat puin zoals fragmenten recente baksteen, stukjes steenkool, houtskoolspikkels en metselpuin. Daaronder is in boringen 1, 2 en 3 een geroerde laag aangetroffen tot circa 70-210 cm diep die bestaat uit een vermenging van de bovenliggende opgebrachte laag en de onderliggende C-horizont. In boring 4 is geen ophoogpakket aangetroffen, hier ligt de geroerde laag, in dit geval het volledige kleidek, direct aan het oppervlak. In alle boringen is onder deze lagen de C-horizont aangeboord, waarin geen briklaag is aangetroffen. De natuurlijke brikgronden zijn verstoord.

27

SIKB 2006.

28

NEN 5104 1989.

29

De Bakker/Schelling 1989.

30

www.ahn.nl


22 van 27

Project


Kenmerk

3.3


Archeologische indicatoren Bij de controle van het opgeboorde bodemmateriaal zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats. In boring 3 is sprake van een fragment aardewerk in het ophoogpakket, maar dit is van recente aard.

3.4

Archeologische interpretatie De natuurlijke brikgrond is in het hele plangebied afwezig door graafwerkzaamheden. De bodem is ongeveer tot 70-210 cm verstoord. Dit betekent dat vuursteenvindplaatsen, die voornamelijk uit strooiing van fragmenten vuursteen bestaan, niet meer in situ liggen. De lage verwachting voor vuursteenvindplaatsen uit het laatpaleolithicum en mesolithicum blijft dan ook behouden. De middelhoge verwachting voor vindplaatsen uit het Neolithicum - Vroege Middeleeuwen kan naar laag worden bijgesteld. Uit deze periode kunnen sporen aanwezig zijn, die dieper kunnen reiken dan 70 cm, maar bij de controle van het opgeboorde materiaal zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats. De lage verwachting voor resten uit de Late Middeleeuwen - Nieuwe Tijd kan gehandhaafd blijven.


23 van 27

Project


Kenmerk


4

Conclusies en aanbevelingen

4.1

Inleiding Het doel van een archeologisch bureauonderzoek was het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting voor het plangebied. Voor het plangebied geldt een lage verwachting voor zowel vuursteenvindplaatsen uit het laat-paleolithicum en mesolithicum als voor nederzettingsresten uit het neolithicum tot en met de late middeleeuwen. Het doel van het inventariserend veldonderzoek was om deze verwachting te toetsen.

4.2

Conclusies / beantwoording onderzoeksvragen Wat is de opbouw van de ondergrond en is het bodemprofiel intact? Binnen het plangebied zijn onderaan in de boringen rivierafzettingen van de Maas aangetroffen die behoren tot de Formatie van Beegden. In alle boringen is een recente ophogingspakket aangetroffen met een maximale dikte van 70 cm. Hieronder ligt een kleidek dat sterk verstoord is. Deze lagen verschillen in kleur van geel-bruin tot donkergrijs-bruin en bevatten puin zoals fragmenten recente baksteen, stukjes steenkool, houtskoolspikkels en metselpuin. Daaronder is in boringen 1, 2 en 3 een geroerde laag aangetroffen tot circa 70-210 cm diep die bestaat uit een vermenging van de bovenliggende, opgebrachte laag en de onderliggende C-horizont. De natuurlijke brikgronden zijn niet aangetroffen. In alle boringen is onder deze lagen de C-horizont aangeboord. Deze bestaat uit sterk siltig matig grof zand met een dek van sterk zandige klei (Formatie van Beegden). Zijn in het plangebied archeologische vindplaatsen aanwezig? In geen van de boringen zijn indicatoren aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats onder het verstoorde pakket. De kans dat binnen het plangebied een archeologische vindplaats aanwezig is, wordt daarom klein geacht. Op grond van de beantwoording van de bovenstaande vraag zijn de twee onderstaande onderzoeksvragen niet meer van toepassing. Wat is te zeggen over de horizontale en verticale verspreiding van de archeologische waarden? Wat is de vermoedelijke aard en datering van de archeologische resten? In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische resten bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied? Het plangebied is dermate verstoord dat binnen het plangebied geen archeologische resten in situ verwacht worden, waardoor ook geen archeologische resten worden bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied. De lage archeologische verwachting uit het bureauonderzoek voor zowel vuursteenvindplaatsen uit het laatpaleolithicum en mesolithicum als nederzettingssporen uit het neolithicum tot en met de nieuwe tijd blijft op grond van de resultaten van het veldonderzoek laag.


24 van 27

Project


Kenmerk

4.3


Aanbevelingen Op grond van de resultaten van het onderzoek wordt voor het plangebied geen vervolgonderzoek geadviseerd. Het plangebied is over het hele terrein verstoord tot circa 70-210 cm beneden het maaiveld en nergens zijn archeologische indicatoren aangetroffen. Archeologische vindplaatsen worden niet ter plaatse verwacht. Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. Met nadruk willen wij de opdrachtgever erop wijzen dat dit selectieadvies nog niet betekent dat al bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek zullen namelijk eerst moeten worden beoordeeld door het bevoegd gezag (gemeente Roermond), die vervolgens een selectiebesluit neemt. Er is geprobeerd een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeksmethoden. De aanwezigheid van archeologische sporen of resten in het plangebied kan nooit volledig worden uitgesloten. Synthegra wil de opdrachtgever er daarom op wijzen, dat mochten tijdens de geplande werkzaamheden toch archeologische waarden worden aangetroffen dan geldt conform artikel 53 van de gewijzigde Wet op de Archeologische Monumentenzorg

31

een meldingsplicht bij de minister van

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of ons inziens het door hem vertegenwoordigd bevoegd gezag, de gemeente Roermond.

31

WAMZ 2007.


25 van 27

Project


Kenmerk


Literatuur en kaarten Literatuur Bakker de, H en J. Schelling, 1989: Systeem van bodemclassificatie voor Nederland, de hogere niveaus. Staring Centrum, Wageningen. Berendsen, H.J.A., 2004: De vorming van het land. Van Gorcum, Assen. Berendsen, H.J.A., 2005: Landschappelijk Nederland. Van Gorcum, Assen. Hensen, G., Heideman, M. en Janssens M., 2005: Inventariserend Veldonderzoek (IVO), Brabantsestraat te Roermond. Synthegra Rapport 175082. Weert. Huysmans. J. 1935 De kapel in ‟t Zand te Roermond, 1435-1935, De Maasgouw 55. Mulder de, E.F.J., M.C. Geluk, I.L. Ritsema, W.E. Westerhoff en T.E. Wong, 2003: De ondergrond van Nederland. Wolters-Noordhoff, Groningen/Houten NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut), 1989: Geotechniek - Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft. Provincie Limburg (P. van der Gaauw), 2008, Provinciale archeologische aandachtsgebieden. Archeologisch selectiedocument, Maastricht. Renes, J., 1999: Landschappen van Maas en Peel. Een historisch-geografisch onderzoek in het streekplangebied Noord- en Midden-Limburg, Leeuwarden (Maaslandse Monografieën 9). Rutte, R., 2002: Stedenpolitiek en stadsplanning in de lage landen, Zutphen. Steegh, A., 1976: Kleine monumentenatlas van Nederland, Zutphen. Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer , 2006a: Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.1. SIKB, Gouda. Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 2006b: Leidraad inventariserend veldonderzoek; Deel: karterend booronderzoek (aanvulling op de KNA 3.1). SIKB, Gouda. Stiboka (Stichting voor Bodemkartering), 1968: Bodemkaart van Nederland schaal 1:50.000, toelichting bij kaartblad 58 Oost Roermond. Wageningen. Stiboka (Stichting voor Bodemkartering), 1972: Bodemkaart van Nederland schaal 1:50.000, toelichting bij de kaartbladen 57 Oost Valkenswaard en 58 West Roermond. Wageningen.


26 van 27

Project


Kenmerk


Kaarten NITG-TNO, 2006: Geologische overzichtskaart van Nederland 1:600.000 (http://dinoloket.nitg.tno.nl) Uitgeverij Nieuwland, 2005, Grote Historische Atlas van Limburg, ca. 1890, schaal 1:25.000, Tilburg. Uitgeverij 12 Provinciën, 2006/2007: Atlas van Topografische kaarten. Nederland 1955-1965, schaal 1:50.000, Landsmeer. Wolters Noordhoff Atlasproducties, 1990: Grote Historische Atlas van Nederland; 4. Zuid-Nederland 1838– 1857, schaal 1:50.000, Groningen.

Internet www.archis2.archis.nl www.ahn.nl www.nitg.tno.nl www.roermond.nl www.watwaswaar.nl


27 van 27

Bijlagen:

1-

Overzicht van relevante geologische en archeologische tijdvakken

Overzicht geologische en archeologische tijdvakken

Ouderdom in jaren

Chronostratigrafie

MIS

Holoceen 11.755 12.745 13.675 14.025

LaatWeichselien (LaatGlaciaal)

15.700

1 Late Dryas (koud) Allerød (warm) Vroege Dryas (koud) Bølling (warm)

Lithostratigrafie Formaties: Naaldwijk (marien), Nieuwkoop (veen), Echteld (fluviatiel)

2

LaatPleniglaciaal 29.000

50.000

MiddenWeichselien (Pleniglaciaal)

MiddenPleniglaciaal VroegPleniglaciaal

3

Formatie van Kreftenheye

Formatie van Boxtel

4

75.000

VroegWeichselien (VroegGlaciaal) 115.000 130.000

370.000 410.000

5a 5c 5d

Eemien (warme periode)

5e

Saalien (ijstijd)

6

Holsteinien (warme periode)

Formatie van Beegden

5b

Eem Formatie Formatie van Drente Formatie van Urk

Elsterien (ijstijd) 475.000

Cromerien (warme periode) 850.000

Pre-Cromerien 2.600.000

Formatie van Sterksel

Formatie van Peelo

Cal. jaren v/n Chr. 1950

14

C jaren

Chronostratigrafie

Pollen zones

0

Vb2

1500

Subatlanticum koeler vochtiger

450 0 12

Vb1 Va

Vegetatie Loofbos eik en hazelaar overheersen haagbeuk veel cultuurplanten rogge, boekweit, korenbloem

Archeologische perioden Nieuwe tijd Middeleeuwen Romeinse tijd IJzertijd

800 815

2650

IVb Subboreaal koeler droger

2000

3755

IVa

5000

4900

5300

7020

8240

III

Boreaal warmer

II

Preboreaal warmer

I

8000

9000

8800 11.755

Atlanticum warm vochtig

10.150

12.745

10.800

13.675

11.800

14.025

12.000

15.700

13.000

LaatWeichselien (LaatGlaciaal)

Late Dryas

LW III

Allerød

LW II

Vroege Dryas LW I Bølling

35.000

Loofbos eik en hazelaar overheersen beuk>1% invloed landbouw (granen)

Bronstijd

Neolithicum

Loofbos eik, els en hazelaar overheersen in zuiden speelt linde een grote rol den overheerst hazelaar, eik, iep, linde, es eerst berk en later den overheersend

Mesolithicum

parklandschap dennen- en berkenbossen open parklandschap open vegetatie met kruiden en berkenbomen

MiddenWeichselien (Pleniglaciaal)

perioden met een poolwoestijn en perioden met een toendra

VroegWeichselien (VroegGlaciaal)

perioden met bos en perioden met een subarctisch open landschap

Laat-Paleolithicum

75.000

115.000 130.000

Eemien (warme periode)

Midden-Paleolithicum loofbos

Saalien (ijstijd) 300.000

Vroeg-Paleolithicum Chronostratigrafie voor Noordwest-Europa volgens Zagwijn (1974), Vandenberghe (1985) en De Mulder et al. (2003). Lithostratigrafie volgens De Mulder et al. (2003). Mariene isotoop stadium (MIS) volgens Bassinot et al. (1994). Atmosferische data volgens Stuiver et al. (1998). Zuurstofisotoop calibratie (OxCal) versie 3.9 Bronk Ramsey (2003), toegepast op het Laat-Weichselien en het Holoceen. Archeologische periode-indeling en ouderdom volgens de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB). Vegetatie bewerkt volgens Berendsen (2000). Pollenzones volgens P. Vos & P. Kiden (2005).

2-

Combinatiekaart IKAW, AMK en ARCHIS waarnemingen

28748 30078 21272 10765 2333IKAW, Combinatiekaart 12279 Regentesselaan te Roermond 10764 21273 18920 16306 17072 721 3774 3775 3588 12095 25523 24983 28099 2830

15901 22158 1897226726

Neolithicum

16304 17527

38537 52421

Bronstijd 400781 8534

1733

Vondsten per periode

29403

IJzertijd Romeinse tijd

9359 22265 30767

21276

8439 34308

1348

356000

AMK en ARCHIS-waarnemingen

14726 10702

Legenda

6738

Vroege Middeleeuwen

646 722

Middeleeuwen

8527

Late Middeleeuwen

33403 29509

34520

8842

Nieuwe tijd

2128831028

Datering onbekend

33756

4575

onderzoeksmeldingen 8899 45363

Archeologisch monument + monumentnummer

14199 16299

13768

Terrein van archeologische betekenis

10556

Terrein van archeologische waarde Terrein van hoge archeologische waarde 17193

Terrein van zeer hoge archeologische waarde Terrein van zeer hoge archeologische waarde, beschermd

archeologische verwachting trefkans hoog (water) middelhoog (water)

33779

laag (water) water hoog 10372

middelhoog

355000

laag zeer laag

23533 27078

niet gekarteerd onbekend

34497

begrenzing plangebied

16298

S090224_IKAW_Combi_11022009_JH_1.0

17114

3002 0

250 197000

Meter 500

10224

8524 198000

3-

Boorpuntenkaart

Boorpuntenkaart Regentesselaan te Roermond schaal: 1:1000

Legenda

Boorpunt

Plangebied l Gu

355700

S090224 BO-IVO-K__06072009_JH_1.0

t e rs ic k

t raa

icke Gul at rs t ra

5 4

g in n in Ko e ss nte ge Re

3

laa n

355600

2

0

25

50

197700

1

Meter 100

197800

197900

4-

Boorprofielen

Boring: 0

1

Boring: 0

-25

50

-70

Zand, zeer fijn, zwak siltig, matig humeus, matig grindig, matig baksteenhoudend, resten stenen, matig metselpuinhoudend, zwak houtskoolhoudend, geelbruin, Edelmanboor, ophoog, gevlekt Zand, zeer fijn, matig siltig, matig humeus, matig grindig, matig baksteenhoudend, resten stenen, matig metselpuinhoudend, matig houtskoolhoudend, donkergrijs-bruin, Edelmanboor, ophoog, gevlekt Klei, sterk zandig, zwak grindig, matig baksteenhoudend, matig metselpuinhoudend, matig houtskoolhoudend, bruin-donkergrijs, Edelmanboor, geroerde laag (ophoog en C-horizont)

100

0

50

2 0

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, matig grindig, matig baksteenhoudend, matig sintelhoudend, zwak metselpuinhoudend, geelbruin, Edelmanboor, ophoog, gevlekt

-55

-70

Klei, sterk zandig, matig humeus, zwak grindig, zwak baksteenhoudend, zwak sintelhoudend, donkergrijs-bruin, Edelmanboor, geroerd, gevlekt Klei, sterk zandig, bruin, Edelmanboor, C-horizont

100

-120

-140

Klei, sterk zandig, zwak grindig, zwak baksteenhoudend, zwak metaalhoudend, matig sintelhoudend, bruin, Edelmanboor, geroerd

150

200 -210

Klei, sterk zandig, zwak baksteenhoudend, zwak metaalhoudend, zwak sintelhoudend, bruin, Edelmanboor, C-hor met 1e 20 cm ingespoeld materiaal 250

300

-330

Projectcode: S090224

Datum: 29-06-2009

Boring: 0

3

Boring: 0

-15

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, zwak baksteenhoudend, sterk kalksteenhoudend, bruin, Edelmanboor, ophoog Klei, sterk zandig, resten aardewerk, matig baksteenhoudend, matig kalksteenhoudend, sterk sintelhoudend, zwartgrijs-bruin, Edelmanboor, ophoog, gevlekt

50

0

4 0

Klei, sterk zandig, matig humeus, zwak grindig, matig baksteenhoudend, zwak houtskoolhoudend, matig sintelhoudend, sterk kalksteenhoudend, grijsbruin, Edelmanboor, ophoog

50 -60

Zand, matig fijn, sterk siltig, matig humeus, zwak grindig, zwak baksteenhoudend, zwak sintelhoudend, zwak kalkhoudend, geelbruin, Edelmanboor, ophoog, gevlekt

-90

100

-100

Klei, sterk zandig, donkergrijs-bruin, Edelmanboor, geroerd, gevlekt

100

-105

Zand, matig grof, sterk siltig, bruin, Edelmanboor, C-horizont

Zand, matig grof, sterk siltig, bruin, Edelmanboor, C-horizont

-140

150

-150


Datum: 29-06-2009

Boring: 0

50

5 0

Zand, matig grof, sterk siltig, matig humeus, zwak grindig, zwak baksteenhoudend, matig kalkhoudend, zwak sintelhoudend, donkergrijs-bruin, Edelmanboor, ophoog

-55

Klei, sterk zandig, bruin, Edelmanboor, C-horizont

100

-100


Datum: 29-06-2009

Legenda (conform NEN 5104) grind

klei

geur

Grind, siltig

Klei, zwak siltig

Grind, zwak zandig

Klei, matig siltig

geen geur zwakke geur matige geur sterke geur

Grind, matig zandig

Klei, sterk siltig

Grind, sterk zandig

Klei, uiterst siltig

Grind, uiterst zandig

Klei, zwak zandig

uiterste geur

olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie matige olie-water reactie sterke olie-water reactie Klei, matig zandig

Klei, sterk zandig

zand

uiterste olie-water reactie

p.i.d.-waarde >0

Zand, kleiïg

>1 >10 Zand, zwak siltig

>100

leem

>1000

Zand, matig siltig

Leem, zwak zandig

>10000

Zand, sterk siltig

Leem, sterk zandig

monsters geroerd monster

Zand, uiterst siltig

overige toevoegingen

ongeroerd monster

zwak humeus

veen Veen, mineraalarm

matig humeus

overig bijzonder bestanddeel

Veen, zwak kleiïg

sterk humeus

Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand

Veen, sterk kleiïg

zwak grindig

Veen, zwak zandig

matig grindig

Veen, sterk zandig

sterk grindig

Gemiddeld laagste grondwaterstand slib

water

Bureauonderzoek en karterend veldonderzoek d.m.v. boringen

Recommend Documents