BuitenGewoon. symposium. 4 oktober 2012 Orpheus in Apeldoorn. Vakmanschap en professionaliteit bij het duurzaam plaatsen van medewerkers

BuitenGewoon symposium

BuitenGewoon symposium 4 oktober 2012 Orpheus in Apeldoorn

Vakmanschap en professionaliteit bij het duurzaam plaatsen van medewerkers

BuitenGewoon Werken naar Vermogen symposium

Inhoud

2

Vakmanschap centraal in de SW

4

Informatiemarkt

8

Workshops Sneldicht Dominique Engers

10 24

3

Vakmanschap centraal in de SW

De bezoekers van het SBCM BuitenGewoon symposium, op 4 oktober 2012 in Apeldoorn, hebben Simo Meftoul (PAUW Bedrijven) gekozen tot best gere-integreerde SW-medewerker. ‘Ondernemen met je hart’ van Patijnenburg kreeg de meeste stemmen voor beste workshop.

Ondernemen met je hart

Re-integratieprijs 2012

Patijnenburg wint, na stemming door de bezoekers, een glazen kunstwerk en een training functiecreatie voor twee personen. De deelnemers aan de workshop ‘Ondernemen met je hart’ zijn met 8,17 procent het meest enthousiast, op de voet gevolgd door ‘Starten met meerwaarde’ van de Atlant Groep met 8,16 procent. Josie Kunseler spreekt namens Patijnenburg haar vreugde uit. Zij schrijft het succes voor een deel toe aan de meegekomen ondernemers die tijdens beide afleveringen van de workshop hun ervaringen deelden. Patijnenburg heeft uit de workshops ook een goed idee van een deelnemer gekregen: geef de SW-sector een vaste zetel aan tafel bij de branche midden- en kleinbedrijf (mkb). Dit idee gaat mee naar het overleg met het mkb in het Westland. Meer informatie over de workshops vindt u hier

Ook voor de verkiezing van de best gere-integreerde SWmedewerker komen de stemkastjes tevoorschijn. De jury heeft drie inzenders genomineerd: Servé Doorenbosch, aangemeld door Atlant Groep, Ernst Ferro (DZB Leiden) en Simo Meftoul (PAUW Bedrijven). Eigenlijk alle drie winnaars, benadrukt SBCM-voorzitter José Meijer, die ondanks hun grote afstand tot de arbeidsmarkt aansprekende resultaten hebben neergezet. Zij nemen inmiddels op heel verschillende manieren volop deel aan het arbeidsproces en zijn daarin van grote toegevoegde waarde. De drie hebben hun huidige positie vooral bereikt dankzij hun eigen inspanningen en positieve instelling, daarbij begeleid door professionals uit de SW. Na korte maar indrukwekkende filmportretten van de deelnemers is het laatste woord aan de zaal: Simo Meftoul krijgt de meeste stemmen, op neuslengte gevolgd door Servé Doorenbosch. Alle drie krijgen zij een cadeaubon en een account voor de site oefenen.nl. De drie SW-organisaties krijgen een glazen kunstwerk mee naar huis en winnaar PAUW Bedrijven incasseert ook nog de Re-integratieprijs 2012: een cheque van 7.500 euro. Bekijk de filmportretten van de drie kandidaten.

Recept voor vakmanschap: kijk drie maal daags over de schutting Drie maal daags over de schutting kijken. Zo luidt het recept van de ‘veranderdokter’, de komische openingsact van het SBCM BuitenGewoon symposium op donderdag 4 oktober 2012 in schouwburg Orpheus te Apeldoorn. Het acteursduo Del Boca Vista brengt de veranderdokter en zijn patiënt tot leven. Conclusie: Wie wil werken aan vakman-

4

schap, doet er goed aan contact te maken met de mensen aan de andere kant van de schutting, in dit geval de circa 170 aanwezigen in de zaal. Instrumenten zijn er volop en die wisselen we uit. Om nog professioneler te werken, is iets samen doen misschien een volgende stap. Dagvoorzitter Astrid Feiter zet het thema van deze dag: ‘vakmanschap en professioneel handelen’ nog een keer kort neer. ‘Alle SW-organisaties werken op hun eigen manier. Willen we dat? Of moet dat anders?’

Vakmanschap staat centraal De sector is ervan doordrongen dat ze zichzelf opnieuw moet uitvinden, stelt SBCM-voorzitter José Meijer. De aankondiging van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) was vorig jaar een keerpunt, met veel onzekerheden tot gevolg. De rol van SBCM, het arbeidsmarkt- en ontwikkelingsfonds voor de sociale werkvoorziening, is daarbij om de sector te steunen in het zoveel mogelijk werken naar vermogen. Niet alleen de SW-medewerkers, ook de SW-organisaties en de SW-professionals moeten het beste uit zichzelf halen. Dat kan door vakmanschap centraal te stellen. Ook SBCM maakt een omslag. Het fonds richt zich niet langer uitsluitend op de SW-organisaties maar ook direct op de SW-medewerkers. Ter illustratie wijst Meijer op twee nieuwe digitale instrumenten: • de ‘persoonlijke ontwikkelimpuls’ helpt medewerkers op laagdrempelige wijze bepaalde vaardigheden te trainen; • ‘Aan de slag’ helpt medewerkers er achter te komen waar ze goed in zijn en welke werkzaamheden het beste bij hen passen. Binnenkort horen de SW-organisaties meer over de introductie van beide instrumenten.

Vakmanschap is rekenschap De zaal krijgt vervolgens de kans om via een stemkastje te reageren op de eerste stelling: Ik onderhoud mijn vakmanschap regelmatig. Toch nog 8,4 procent van de aanwezige

professionals is het daar niet mee eens. De tweede stelling: SW-organisaties en gemeentelijke sociale diensten kunnen veel van elkaar leren, vindt gehoor bij 94,3 procent van de aanwezigen. Een bijna stalinistische uitslag, vindt René Paas, voorzitter van Divosa. Het vakmanschap van de professionals in de sector, hier vandaag in de zaal, speelt een belangrijke rol bij de inspanningen om zoveel mogelijk mensen zo duurzaam mogelijk aan het werk te krijgen en te houden. ‘Vakmanschap is rekenschap’, stelt Paas. Regels zijn bij voorkeur transparant en vastgelegd in protocollen. Wie ervoor kiest ze niet te volgen, heeft wel wat uit te leggen. Aan de collega’s en in het maatschappelijk debat. Maar met protocollen alleen ben je er niet. Hij zou graag leren van de behendigheid die de SW-sector tentoonspreidt in de begeleiding naar werk. Daaruit spreekt veel ‘ervaringskennis’. In het maatschappelijk debat klinkt vaak het geluid dat re-integratie niet zou werken. Onterecht, aldus Paas, ‘maar tot nu toe slagen we er niet in om de effectiviteit te bewijzen. Het gaat echter om 1,5 miljard gemeenschapsgeld, dus we moeten wel kunnen aantonen wat de resultaten zijn.’

5

Behalve hilarische momenten tussen cliënt ‘Johan’ en zijn ‘werkleider’ levert deze aanpak veel praktische tips uit de zaal op, zoals: • Laat Johan eerst zelf meer vertellen en laat hem tot rust komen. En check later of hij alles heeft begrepen. • Vraag door om een beter beeld te krijgen van wat bij Johan past. • Laat Johan de regie houden, vraag hem welke baan hij zelf zou kunnen regelen en wat daarvoor nodig is. • Stel de aandachtspunten en leerdoelen voor Johan vast in overleg met Johan.

Workshops, informatiemarkt en megagedicht Juiste match tussen vraag en aanbod Moeten alle SW-professionals minimaal een hbo-diploma hebben? Nog geen kwart van de zaal vindt van wel. Iris van Bennekom, voorzitter van brancheorganisatie Cedris, kan zich in die uitslag wel vinden. Mensen naar werk begeleiden is een vak. Van de professional wordt gevraagd om slim in te spelen op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de juiste match te maken tussen vraag en aanbod. In de actualiteit spelen factoren als toenemende flexibilisering en tekorten door vergrijzing. Het aanbod van vaste banen verschuift naar het aanbod van werk. Het draait om begeleiding, scholing en instructie, aldus Van Bennekom. ‘U hebt het vakmanschap al. Het gaat erom dat u ook straks, in de veranderende samenleving, de match kunt maken met het werk dat er dan volop zal zijn.’

Meer informatie over de andere programmaonderdelen vindt u op de volgende pagina’s: • twee workshoprondes met in totaal dertien verschillende workshops; • informatiemarkt met verschillende stands; • afsluitend sneldicht van Dominique Engers, ter plaatse geschreven en gepresenteerd.

Paper Vakmanschap Lees ook de paper van SBCM over Vakmanschap Met een korte beschrijving van: • wat vakmanschap is; • hoe het gesteld is met het vakmanschap in de SW; • hoe SBCM daar de komende tijd mee aan de slag gaat. De deelnemers aan het symposium kregen het stuk na afloop mee naar huis.

Deskundigheid uit de zaal Hoe kun je de professionaliteit bij dagelijkse activiteiten verbeteren? Flip Aartsen en Michel Krot, de acteurs van Del Boca Vista, verzorgen de plenaire workshop. Ze hebben geïnventariseerd dat er een kleine twintig beroepsgroepen in de zaal aanwezig zijn, inclusief een ondernemer. Een gezonde chaos dus: er is heel veel professionaliteit in de zaal met ieder zijn eigen deskundigheid. Wij weten van niks, aldus het duo, maar ú weet hoe het moet dus u kunt ons helpen. Vervolgens spelen ze sketches over intake/diagnose, een plan opstellen, contact tijdens de detachering en evaluatie.

6

7

Informatiemarkt

PTC Met Werkstap realiseer je bedrijfsresultaten meetbaar en efficiënt. Eenvoudige werkplekopdrachten dragen bij aan productiviteitsverhoging en betere aansluiting bij de arbeidsmarkt.

SBCM, het arbeidsmarkt- en opleidingsfonds voor de sector sociale werkvoorziening, doet onderzoek, signaleert trends, organiseert projecten en verstrekt subsidies. In de SW-sector zijn al veel goede voorbeelden en initiatieven beschikbaar. SBCM zet zich in om de kennis van individuele SW-organisaties breder in de sector te verspreiden. Kortom: SBCM ontwikkelt, verbindt en stimuleert kennis in de SW-sector.

Stichting Expertisecentrum ETV.nl informeert bezoekers van het symposium Buitengewoon over de mogelijkheden van de e-learningportal voor de SW.

MEDE biedt (mede)zeggenschap organisatiebreed ondersteuning met een passend opleidingsplan, advies en door de arbeidsverhoudingen in uw organisatie te onderzoeken. Zo helpen we u het aanwezige vakmanschap en de professionaliteit van uw medewerkers branchebreed optimaal in te zetten. Dariuz maakt duurzame, optimale participatie mogelijk van zoveel mogelijk mensen. Met wetenschappelijk onderbouwde instrumenten voor diagnose (instroom), assessment (doorstroom) en loonwaardemeting (uitstroom) krijgt de professional op een betrouwbare manier inzicht in de mogelijkheden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

8

CompetenSYS presenteert samen met Sallcon het concept ‘diagnose en leren naar vermogen’. Voor deze kostenneutrale aanpak en systeem hebben onlangs verscheidene SW-organisaties gekozen.

Y-PUBLICATIES uitgever van SW-Journaal, biedt professionals in zorg, welzijn en sociale werkvoorziening / re-integratie complete informatie over hun vakgebied. Speciaal voor mensen die niet zo sterk zijn in lezen, geeft Eenvoudig Communiceren makkelijk te lezen boeken en kranten uit in eenvoudig, begrijpelijk Nederlands.

9

Workshop: Starten met meerwaarde methodisch vraaggericht diagnosticeren verhoogt voorspelbaarheid traject

met minimale middelen meer en duurzamere plaatsingen bij reguliere werkgevers

Atlant Groep, Helmond

Ergon Eindhoven / IROKO BV

Opleiden tot dolfijnentrainer? Alleen als daar vraag naar is! Wie bij een plaatsingstraject uitgaat van de vraag op de arbeidsmarkt, kan het succes van het traject beter voorspellen. De kans op duurzame plaatsing wordt groter en dat maakt het traject efficiënter. Ook de opdrachtgever weet beter waar hij aan toe is: welke investering is nodig om deze cliënt uit de uitkering te halen.

Maatwerk cliëntprofiel Het traject begint met een verdiepende diagnose met verschillende onderdelen, zoals proefopdrachten, testen (bijvoorbeeld psychologische en iq-testen) en stages. Dit is individueel maatwerk, geleverd door gekwalificeerde functionarissen, zoals psychologen, arbeids(des)kundigen en gespecialiseerde werkleiding. Dat leidt systematisch tot een cliëntprofiel met daarin de elementen die voor de betreffende cliënt van belang zijn om te komen tot duurzame plaatsing op een werkplek (werksoort, werkomgeving en werkbegeleiding), afgestemd op de daadwerkelijke marktvraag. De voorwaarden voor een succesvol traject en de elementen die nog aanpassing behoeven, worden geïdentificeerd en aangepakt, bijvoorbeeld door gedrag in een positieve richting te sturen.

Trajectplan Atlant zoekt vervolgens aansluiting tussen de mogelijkheden van de cliënt (zoals vastgelegd in het cliëntprofiel) en de vraag in de markt. Eventuele hiaten worden op haalbaarheid ingeschat en ondergebracht in gestructureerde leerlijnen. Dit alles komt in het trajectplan, onderdeel van het cliëntprofiel.

Resultaten Atlant Groep heeft met deze aanpak goede plaatsingsresultaten bereikt: 80 procent gedetacheerd of begeleid werken. Volgens Atlant Groep geeft de aanpak meer focus en meer stuurinformatie voor een succesvol traject, ook in

10

Workshop: Van Plaatsbaar naar Plaatsklaar

termen van verantwoording naar de opdrachtgever. Voor de opdrachtgever is aantoonbaar welke investering gedaan moet worden om mensen uit de uitkering te krijgen (schadelastbeperking). In elk cliëntprofiel staat een financiële paragraaf waarin de investering is weergegeven die er in financiële zin moet worden gedaan om een succesvolle/ duurzame plaatsing te realiseren. Plaatsing is in principe voor iedere cliënt mogelijk, de vraag is of de kosten van het traject/investering in aanpassingen en voorzieningen, evenredig zijn aan het resultaat.

Een prima voorbeeld van vakmanschap in diagnose. Tips: • Redeneer de cliënt naar de markt(vraag) toe, niet andersom • Richt je organisatie erop in en neem de tijd om het concept neer te zetten • Zorg voor goed zicht op de marktvraag; genereer marktinformatie

Don’t’s: • Neem niet de cliëntvraag als uitgangspunt. Voorbeeld: ga geen dolfijnentrainer opleiden als daar geen vraag naar is! • Probeer niet te plaatsen ten koste van alles. Maak een afweging tussen benodigde investering en voorzien ren dement. Pakt die afweging negatief uit, beëindig dan het traject.

Contactpersonen Mieke Sleegers – Crooijmans: 06-22993684 / [email protected] Marieke Weijenberg: 06-81954085 / [email protected]

Meer en sneller resultaat met minder middelen

Van proces- en doelgroepgericht naar Aloude discrepanties opheffen

Met minimale middelen meer en duurzamer uitplaatsen. Dat bereikt Ergon door interne doorlooptijden te verkorten, plaatsingsmogelijkheden te vergroten en het relatienetwerk uit te breiden. Daarvoor heeft Ergon de interne processen anders ingericht. Het resultaat: 85 procent externe plaatsingen direct vanaf de wachtlijst.

Voor andere SW-organisaties kan de aanpak interessant zijn, omdat het hele proces van diagnose tot uitplaatsing onder handen is genomen. Ook zullen zij de aloude discrepanties (beschut-extern) herkennen die met deze methode zijn opgeheven. De aanpak zorgt voor aansluiting van de interne arbeidsontwikkeling op de externe arbeidsmarkt. Ook lost de werkwijze verschillen in inzicht tussen consulenten op: een detacheringsconsulent heeft vaak een andere kijk op plaatsbaarheid van kandidaten dan een ontwikkelconsulent.

Ergon constateerde een discrepantie tussen de resultaten van arbeidsontwikkeling in de interne organisatie en werknemersvaardigheden die werkgevers verlangen. Daarnaast waren er in de interne organisatie verschillen van inzicht over de externe bemiddelbaarheid van kandidaten.

Van proces- en doelgroepgericht naar vraaggericht Het (intern) proces- en doelgroepgerichte werkmodel is omgezet naar een model dat de vraag van de reguliere arbeidsmarkt centraal stelt, op basis van de competenties van de kandidaat-medewerkers. Daarvoor heeft de organisatie het gehele proces van intake en diagnose tot uitplaatsing onder handen genomen, met de volgende acties als gevolg: • voorselectie vanaf de wachtlijst, op de mate van bemiddelbaarheid; • ontwikkeling van een diagnose-instrument; • ontwikkeling van een loopbaancentrum om kandidaten in maximaal twaalf weken te activeren; • ontwikkeling van een set competenties die aansluit op wat werkgevers belangrijk vinden; • ontwikkeling van een nieuwe vorm van werkgeversbenadering; • met het instrument Insight Out medewerkers volgen op de reguliere werkplek.

Een beter intern intakeproces leidt tot meer duurzame plaatsingen Tips: • werkgeversbenadering zit ook in je interne proces • zie het belang van de visie van je professional onder ogen • door praktisch te zijn kun je met minder meer bereiken

Contactpersonen Roel Fransen (Projectmanager Werken naar Vermogen): 06-39114635 / [email protected] Jan Sengers (Bedrijfsdirecteur BAP): 06-53174595 / [email protected]

11

Workshop: Diagnose op maat voor een goede opmaat INTOS, Heijen

Workshop: Prestatie & Presentatie inzicht geven in het wat en hoe van je effecten als SW-organisatie Lander Groep, Geldermalsen

Planmatig werken: beter voor de klant en effectiever Professionals in de re-integratie gaan vaak volgens eigen methodiek en op gevoel aan de slag met klanten, zo heeft INTOS geconstateerd. Daarbij ontbreekt het veelal aan een grondige analyse. Vaak wordt met een traject begonnen zonder een echt plan en zonder duidelijk zicht op wat al dan niet haalbaar is. Protocollering dwingt planmatig werken af. Dit pakt voor de klant beter uit en het traject wordt een stuk effectiever. Daarbij is een diagnose in het begin van groot belang als opmaat voor een goed re-integratieproces.

Professionaliteit en protocol INTOS gebruikt een instrument om een diagnose op maat te maken. De methodiek die de professional daarbij hanteert, biedt ruimte om op relevante aspecten specifieker te onderzoeken. Op basis van de diagnose wordt het traject ingericht. Deze manier van werken, volgens een protocol, leidt tot kwaliteitsverbetering van dienstverlening en resultaat. De professionaliteit van de begeleider blijft daarbij van groot belang, maar het protocol dwingt de professional om afwegingen en keuzes te maken. INTOS schoolt de medewerkers om goed en effectief met de instrumenten te werken.

Veel minder uitvallers Het aantal uitvallers uit re-integratietrajecten is drastisch gedaald. Door haalbare trajectdoelen te stellen, worden die doelen vrijwel altijd gerealiseerd. Ook zijn de verwachtingen van klanten goed te begeleiden. Deze aanpak zet in de eerste plaats in op individueel gerichte acties die passen bij de klant en haalbaar zijn en is niet direct gericht op uitstroom naar reguliere banen. Het interessante daarbij is dat het uitstroompercentage toch twee keer zo groot is als het gemiddelde landelijk resultaat.

12

Deze aanpak is dus een goede manier om invulling te geven aan ‘werken naar vermogen’. Haalbare doelen stellen is een vorm om het begrip ‘naar vermogen’ vorm te geven. Het werk raakt daarbij niet ondergesneeuwd.

Werk volgens een vast protocol, investeer vooral in deskundigheid van professionals en maak (zo nodig) gebruik van reeds beschikbare ondersteuningsinstrumenten Tips en valkuilen: • stel vooral haalbare, op de klant gerichte doelen, op basis van diagnose op maat. Het diagnose- instrument is kosteloos via internet beschikbaar; • volg daarna de planmatige aanpak; • valkuil: de opdrachtgevers die sturen op resultaten van inspanning en resultaten formuleren die ver van de doelgroep afstaan; • belangrijk: betrek opdrachtgevers in de professionalise- ringsslag. Ook zij moeten op andere wijze gaan sturen op resultaat.

Contactpersonen Rob Ruhl: 06-11913892 / [email protected] Paul van de Mee: 06-33658041 / [email protected]

Meerwaarde van SW-organisaties: eenduidig inzichtelijk Wat is de meerwaarde van SW-organisaties? Welke resultaten boeken zij bij het aan het werk helpen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt? Hoe kunnen zij die resultaten het beste zichtbaar maken? Vijf SWorganisaties: Baanstede, Delta Zutphen, Lander Groep, Noorderkwartier en Paswerk, hebben samen met TNO een instrument ontwikkeld om hen te helpen hun resultaten eenduidig en transparant in kaart te brengen. Een handig hulpmiddel om met stakeholders, zoals gemeenten, het gesprek aan te gaan. Tijdens een netwerkbijeenkomst bleek dat veel SW-organisaties tegen problemen aanlopen wanneer zij trachten hun meerwaarde inzichtelijk te maken. Zij spraken de behoefte uit aan een instrument dat hen daarbij helpt. Zo’n instrument is er nu. Het is zodanig vormgegeven dat vrijwel elke SW-organisatie het kan gebruiken. Daarmee draagt het bij aan meer eenduidige en uniforme definities over de resultaatgebieden en de prestatie-indicatoren van SW-organisaties. Het is dus ook prima te gebruiken voor onderlinge vergelijkingen. Het instrument biedt niet alleen inzicht in de prestaties, maar ook in het proces. Uit welke bestanddelen bestaat de begeleidingsaanpak? Welke kennis en expertise zijn ingezet? Met welke regionale werkgevers werkt de SWorganisatie samen?

was. Zo wordt in een oogopslag duidelijk welke doelen zijn gehaald en waar nog inspanningen nodig zijn. In de samenvatting, met een globaal overzicht van de prestaties, kan op links worden doorgeklikt naar het onderliggende werkblad. Daarmee wordt meer detailinformatie zichtbaar met grafische weergaven (zoals grafieken en taartdiagrammen) van de resultaten. Het instrument is modulair inzetbaar, bijvoorbeeld door te kiezen voor een doelgroep, of voor een of enkele resultaatgebieden. Doordat het instrument de effecten van activiteiten, aanpakken en methodieken in beeld brengt, biedt het ook materiaal voor beleidskeuzes, kwaliteitsmanagement en voor verbetering van bedrijfsprocessen.

Gemeenten beoordelen SW-organisaties vooral op kwaliteit en snelheid van de diagnosefase en het minst op uitstroom uit de uitkering. Contactpersonen Jan van der Hidde: 0345 – 686222 / [email protected] Femke Giesen: 06 - 11700550 / [email protected]

Van globaal naar detail Het instrument is opgebouwd uit een aantal werkbladen, een per resultaatgebied en een met achtergrondgegevens, en een samenvatting. Per resultaatgebied zijn prestatie-indicatoren vastgesteld om de prestaties eenduidig te kunnen meten. Ook bieden de overzichten per resultaatgebied inzicht in het hoe: de aanpakken, methodieken, instrumenten en professionals die het uitvoeren. De gebruiker kan aangeven wat het doel

13

Workshop: Werkwijzer Succesvol samenWerken in reguliere organisaties TNO inzetbaarheid en sociale cohesie, Hoofddorp

Delta, Zutphen

Integreren in regulier team: wat werkt wel en wat niet?

Doorlopend leren begint bij dezelfde ‘taal’ spreken

Heel vaak is nog onduidelijk waarom de ene plaatsing wel succesvol is en de andere niet. De ‘Werkwijzer Succesvol samenWerken in reguliere organisaties’ geeft werkgevers en re-integratieprofessionals inzicht in de kritische succesfactoren voor een productieve integratie van medewerkers uit de SW die in teams samenwerken met reguliere collega’s.

Delta heeft in het kader van een leven lang leren drie leerlijnen uitgezet: een op lbo/vso-niveau, een op mbo-niveau en een leerlijn op hbo-niveau. Voor de lbo’ers werkt Delta intensief samen met Praktijkonderwijs Zutphen. Het doel van de samenwerking is om al vroeg te beginnen met gerichte (competentie)ontwikkeling van leerlingen naar werk. Zodat de overgang van het praktijkonderwijs naar werk of SW-voorzieningen soepel kan verlopen.

De werkwijzer beschrijft: • de succesfactoren van organisaties die naar tevredenheid werken met SW-medewerkers; • de factoren die bijdragen aan de werkmotivatie en betrokkenheid van SW medewerkers zelf; • tips en adviezen voor effectieve begeleiding, leiderschap en teamsamenstelling. Alleen door samen te werken wordt de SW’er echt onderdeel van de organisatie. De werkwijzer: • helpt werkgevers en re-integratieprofessionals de productiviteit van het team op peil te houden; • geeft richtlijnen voor bedrijven die met ‘gemengde teams’ willen gaan werken. De werkwijzer is gebaseerd op een onderzoek onder een groot aantal werkgevers die mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben genomen. TNO wil met de ervaringen van deze werkgevers en hun medewerkers een aanvulling bieden op de kennis en expertise van re-integratieprofessionals. Nu de dienstverlening van SW-organisaties zich meer en meer richt op reguliere werkgevers, kunnen de onderzoeksresultaten, vertaald naar de werkwijzer, bijdragen aan effectieve aanpakken. SW-organisaties krijgen aanknopingspunten voor de samenwerking met werkgevers en voor de werving, selectie en begeleiding van de SW’er.

14

Workshop: Een leven lang leren

De werkwijzer is uiteindelijk bedoeld voor het management en leidinggevenden in reguliere bedrijven. Voor SWorganisaties is de werkwijzer vooral een nuttige bron van informatie om de werkgever en de SW’er, vooraf en tijdens de plaatsing, zo goed mogelijk te ondersteunen.

Denken vanuit mogelijkheden verhoogt de slaagkans op en van een plaatsing

Leren is, volgens Delta, echt leren in de breedste zin van het woord. Dat blijft niet beperkt tot het klassieke leren zoals opleiding, training en cursus. Een zo mogelijk nog belangrijker onderdeel van ‘een leven lang leren’ is competenties ontwikkelen. Competentiegericht ontwikkelen gaat bij Delta vooral aan de hand van de mogelijkheden die het Dariuz®-instrument biedt. Praktijkonderwijs Zutphen gebruikt Presentis. Het einddoel van een leven lang leren is: zoveel mogelijk mensen te kunnen laten werken naar vermogen: duurzame (reguliere) uitstroom voor leerlingen en SW-medewerkers.

Werknemersvaardigheden Contactpersonen Kyra Luijters: 088 - 866 18 97 / [email protected] Femke Giesen: 088 - 866 52 99 / [email protected]

Door de leerlingen al in een vroeg stadium (vanaf het derde leerjaar van het praktijkonderwijs) met behulp van Dariuz® te diagnosticeren, worden de mogelijkheden in kaart gebracht. Zo wordt duidelijk waar de kansen en krachten, interesses en motivatie van de leerling liggen en waar nog extra begeleiding bij nodig is. Met deze kennis worden gerichte stages voor de leerlingen gezocht. Tijdens de stages ontwikkelen de leerlingen werknemersvaardigheden die ze nodig hebben om reguliere arbeid te kunnen verrichten. Een test op de werkplek (Dariuz® assessment) brengt de ontwikkeling van de werknemerscompetenties van de leerling in beeld. Ook wordt hierbij een ontwikkelplan opgesteld. Dit vindt plaats in het vierde en vijfde leerjaar van het praktijkonderwijs. Bij het laatste gesprek tussen de leerling en de stagebegeleider van het praktijkonderwijs is ook de jobcoach aanwezig. Daardoor kan, ook na het praktijkonderwijs, op

dezelfde manier (met onder andere dezelfde instrumenten) verder worden gewerkt aan de ontwikkeling van de medewerker. De voordelen van deze methode: - continuïteit in de ontwikkeling van de leerlingen om zo duurzame uitstroom te realiseren; - leerlingen en medewerkers van zowel Praktijkonderwijs Zutphen als Delta spreken dezelfde taal. Dat geldt ook voor de ouders van de leerlingen, werkgevers en jobcoaches waardoor het mogelijk is de ontwikkeling van de leerling te verdiepen; - transparantie voor alle betrokken partijen. Daardoor is snel inzichtelijk te maken waar de ontwikkelkansen van de leerling liggen.

Voor leerlingen die waarschijnlijk aangewezen zullen zijn op de SW, heeft Delta het werkproces van het praktijkonderwijs en de SW geïntegreerd, qua diagnose, (werkplek)leren en werken. Daardoor worden de meeste stageplaatsen Deltaplaatsen.

Tips en valkuilen: Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden. Delta en Praktijkonderwijs Zutphen maken gebruik van elkaars expertise en vormen zo samen een sterkte partner voor arbeid en ontwikkeling in de regio. Als lerende organisatie is het soms vallen, maar ook weer opstaan.

Contactpersonen Hans Voortman: 06 - 22 4081 90 / [email protected] Marlijn Migchels: 06 - 32 1932 19 / [email protected]

15

Workshop: Ondernemen met je hart (mvo Westland) Patijnenburg, Naaldwijk

Workshop: Praktijkassessment Paswerk hoe handhaaf je diagnose en onderzoek in tijden van bezuiniging? Paswerk, Cruquius

Ondernemers creëren werkgelegenheid

Objectieve diagnose kost tijd en geld

In de gemeente Westland werken Werkplein Westland en Patijnenburg samen met 25 ondernemers in de regio. De partijen hebben een convenant gesloten om de kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te vergroten. De ondernemers gaan, in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), een inspanningsverplichting aan om werkgelegenheid voor deze groep te creëren.

Met het praktijkassessment werkt Paswerk aan een zo compleet mogelijk beeld van de klant, vanaf de aanvang van het traject of SW-dienstverband. Het gaat daarbij om inzicht in werknemersvaardigheden, cognitieve vaardigheden, interesses, sociale context, medische en/of psychische belemmeringen en sollicitatievaardigheden.

Bij de betrokken ondernemers is een quickscan uitgevoerd van de mogelijkheden in het bedrijf en van eventueel nodige maatregelen om plaatsing tot een succes te maken. Dat heeft geleid tot werkplekken bij ondernemers en opdrachten voor Patijnenburg, zoals: catering verzorgen, groenvoorziening, onderhoud en schoonmaak. Patijnenburg benadert de ondernemers met de bedoeling dat ze actief participeren. Na de quickscan en de eventuele aanpassingen aan de werkplek, volgt een proefplaatsing. Door duidelijk te maken wat de SW-organisatie te bieden heeft en gerichte media-aandacht, wordt de deelname aan het mvo-netwerk versterkt.

Ze spelen handig in op het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen door de toegevoegde waarde van de SW-organisatie te laten zien.

Contactpersonen Desirée van Yperen: 0174 – 272000 / [email protected] Josie Kunseler: 0174 – 272000 / [email protected]

16

Het assessment is ontwikkeld vanuit de overtuiging dat een goede diagnose aan de kop van het proces leidt tot een effectiever traject. Het uiteindelijke programma is het resultaat van het samenbrengen van ervaring, literatuurstudie en creatieve ideeën. De aanpak omvat vier stappen: 1. onderzoeksvraag formuleren; 2. assessmentprogramma samenstellen (met keuze uit diverse instrumenten zoals observaties, workshops en testen / vragenlijsten); 3. onderzoeksgegevens analyseren, interpreteren en rap porteren en de onderzoeksvraag beantwoorden; 4 assessmentrapportage terugkoppelen aan klant en opdrachtgever.

Kracht en gevaar Aan alle facetten die re-integratie of succesvol functioneren op een werkplek beïnvloeden, wordt aandacht besteed. De methodische onderbouwing van het programma en de inzet van goed opgeleide en ervaren professionals, leidt tot zeer objectieve beeldvorming van de mogelijkheden van de klant. Dat is volgens Paswerk de kracht van het assessmentprogramma. Het gevaar schuilt in het kostbare en tijdrovende karakter van het praktijkassessment, zeker in tijden van bezuinigingen.

De resultaten zijn echter de moeite waard: honderden deelnemers hebben in de afgelopen jaren het praktijkassessment doorlopen. Deelnemers en opdrachtgevers reageren positief. Zij beschouwen de assessmentrapportages als waardevolle documenten die concrete handvatten bieden voor het vervolgtraject.

Waargenomen gedrag is de beste voorspeller voor toekomstig gedrag. En, hoe ‘echter’ de werkomgeving, hoe beter de voorspellende waarde. Tips en valkuilen: Een praktijkassessment ontwikkelen zoals dat van Paswerk, gaat niet vanzelf. Houd er rekening mee dat je tegen vraagstukken / knelpunten aanloopt als: • weerstand bij klantmanagers tegen diagnose instrument; • spanningsveld tussen wetenschappelijke validering en praktische functionaliteit; • groeps- of individuele instroom; • wachtlijsten; • effectiviteit van de diagnose, enzovoort.

Contactpersonen Eva van Duffelen: 06 – 14767348 / [email protected] Birgitte Duijf: 06 – 14162446 / [email protected]

17

Workshop: Naar de nieuwe samenwerking tussen gemeenten en UWV VNG

Workshop: Effectieve arbeidsondersteuning eerste berichten van het lectoraat Duurzaam werken Harry Michon Lector Duurzaam werken, een SBCM/Fontyslectoraat, Fontys hogeschool HRM en Psychologie

Regionaal arbeidsmarktbeleid en de rol van de SW-organisatie

Welke ondersteuning hebben mensen die klant zijn van de sociale werkvoorziening nodig om regulier te kunnen werken? Dat onderzoekt het lectoraat Duurzaam werken (SBCM/Fontys hogescholen). Lector Harry Michon beschrijft zijn aanpak In de rede ‘Op zoek naar nieuwe krachten’.

Samenwerking op de regionale arbeidsmarkt, door private en publieke partijen, wordt steeds interessanter en relevanter. Ook SW-organisaties zijn spelers op de regionale arbeidsmarkt, zij benaderen immers actief de werkgevers in hun regio. Hoe kun je dat doen in afstemming met andere partijen? De arbeidsmarkt is regionaal. Om optimaal resultaat te bereiken, zijn de verschillende partijen in de regio in toenemende mate op elkaar aangewezen. Bovendien moeten UWV en gemeenten wettelijk samenwerken binnen de 35 arbeidsmarktregio’s, inclusief dienstverlening aan werkgevers. Door verschillende externe ontwikkelingen gaan partijen elkaars kennis, kunde en faciliteiten anders benutten. Zo is er minder budget en een groter beroep op de bijstand, moet het UWV bezuinigen en trekt het zich terug op een groot aantal werkpleinen en ligt bij plaatsing van werkzoekende de nadruk meer op de reguliere arbeidsmarkt. Dat stelt eisen aan: • de wijze waarop werkgevers worden benaderd, de werkgeversdienstverlening; • de dienstverlening aan werkzoekenden; • de transparantie van de (regionale) arbeidsmarkt; • de analyse van die arbeidsmarkt; • marktbewerkingsplannen, van belang om beleid te kunnen voeren en keuzes te maken. De Programmaraad, een samenwerking tussen VNG, UWV en Divosa, heeft over dit thema een visie op complemen-

18

taire samenwerking vastgesteld: Naar de nieuwe samenwerking tussen gemeenten en UWV. De workshop besteedt aandacht aan de verschillende aspecten van regionaal arbeidsmarktbeleid, waarbij ook de rol van SW-organisaties aan de orde komt als (regionale) speler in dit veld.

Steek uw licht op bij de goede voorbeelden van regionale samenwerking in Friesland en Brabant Contactpersonen

In de workshop komen de eerste, interessante bevindingen van inventarisaties en onderzoeksacties aan bod (o.a. een focusgroep waaraan diverse werkvoorzieningen participeerden). Ook wordt verkend wat effectieve aanpakken zijn in het licht van de genoemde lectoraatsvraag. Er wordt ingegaan op de betekenis hiervan voor het begrip ondersteuning (waar bestaat dat eigenlijk uit) en werkzame elementen van effectieve arbeidsbegeleiding. Tot slot worden de actuele onderzoeksplannen ontvouwd. Met de aanwezigen wordt verkend hoe deze plannen praktisch uitgewerkt kunnen worden en op welke wijze de werkvoorziening hieraan kan bijdragen.

Van een mislukte plaatsing kun je ook heel veel leren Contactpersonen Harry Michon: 06 – 13899427 / [email protected]

Bert Schriever: 06 – 12649922 / [email protected]

19

Workshop: Digitaal leren door laagopgeleiden ETV/Oefenen.nl, Den Haag

Sallcon Werktalent, Deventer

Laagopgeleiden leren graag via internet

Opleidingskennis en -ervaring bundelen tot gedegen programma

Laagopgeleiden zijn prima in staat om te leren via internet en ze doen het ook graag. Het is drempelloos, goed voor hun zelfvertrouwen, zelfsturing en zelfstandigheid. Dat is de ervaring van Stichting Expertisecentrum ETV. nl. De stichting richt zich, vooral met de portal Oefenen. nl, met multimediaal oefenmateriaal op de ontwikkeling van basisvaardigheden bij laagopgeleiden en laaggeletterden. Samen met SBCM ontwikkelt ETV.nl nu de SW-portal, gebaseerd op Oefenen.nl. Basisvaardigheden zijn de trampoline van de werkvloer, investeringen daarin betalen zichzelf meer dan terug, aldus ETV.nl. Dat er behoefte is aan digitaal oefenmateriaal in een informele setting, blijkt uit het grote aantal gebruikers van Oefenen.nl: 1,2 miljoen accounts. Ook werkplekleren is belangrijk. De SW-portal maakt het mogelijk meer functiegericht materiaal te koppelen aan basisvaardigheden, zoals taal, rekenen en digitale vaardigheden. Deelnemers kunnen in één omgeving werken aan zowel basisvaardigheden als functievaardigheden. Begeleiders kunnen de deelnemers volgen in het professioneel account op Oefenen.nl en bijvoorbeeld huiswerk klaarzetten. Er komen ook verschillende leerroutes. Zo kunnen SW-organisaties gerichter met medewerkers aan e-learning gaan doen. [De workshop gaat in op het leergedrag van laagopgeleiden, op de rol van in- en non-formeel leren, de effecten van trainingen basisvaardigheden op de werkvloer en de inzet van digitale technologieën.] Uit een pilot is dit jaar duidelijk geworden dat de portal in een behoefte voorziet, gebruiksvriendelijk is en aanzet tot leren. In het najaar begint SBCM met een campagne om de SW-portal meer bekendheid te geven bij SW-organisaties en medewerkers. [Voor bedrijven die het ontwikkelen van mensen hoog in het vaandel hebben een belangrijk instrument.]

20

Workshop: Sallcon AKAdemie: Leren naar vermogen werkt!

De nieuwe wet Werken naar Vermogen (of een toekomstige variant) heeft een duidelijk doel: iedereen zo snel mogelijk aan het werk. Hiervoor is het nodig dat SW-medewerkers, die vaak laaggeschoold zijn, zelf beter in staat zijn werk te vinden en te houden. Sallcon Werktalent heeft de beschikbare kennis van en ervaring met het opleiden van deze doelgroep gebundeld en zo een gedegen opleidingsprogramma voor SW-medewerkers opgezet. Door in het programma verschillende instrumenten aan elkaar te verbinden, ontstaat goed zicht op de mogelijkheden en de ontwikkeling van de medewerkers.

Digitaal leren voor laagopgeleiden werkt. Dat zien we in de praktijk tijdens taal- en rekenscholing bij Delta. De programma’s in Oefenen. nl/sw zijn zo opgebouwd dat SW-medewerkers er ook zonder begeleiding mee kunnen werken. Het wijst zichzelf. Het rendement is natuurlijk hoger als je digitaal leren ondersteunt via groepsgewijze of individuele instructie (blended learning). Delta kiest dan ook voor begeleid leren. Tips en valkuilen: Het is belangrijk dat het in de bedrijfscultuur normaal wordt gevonden dat ook laagopgeleide werknemers de kans krijgen om zich digitaal verder te ontwikkelen. Begeleiding blijft daarnaast onmisbaar.

Contactpersonen Ben Vaske: 06 - 11 398 433 / [email protected] Anne-Lies Schrijvers- van de Peppel 06 - 11 398 434 / [email protected]

Hoe werkt leren naar vermogen? Een grote groep SW-medewerkers heeft een EVC-traject gevolgd. Op basis van de uitkomsten is een koppeling gemaakt naar de opdrachten van werkplekopleiden (WPO), aangevuld met theoretische scholing. Zo is voor de deelnemers een scholingsprogramma op maat gemaakt. Daarnaast zijn de mogelijkheden op de arbeidsmarkt van alle deelnemers in kaart gebracht. Alle opdrachten worden vastgelegd in een digitaal dossier zodat de ontwikkeling van elke medewerker zichtbaar wordt en terugkoppeling mogelijk is naar het POP-gesprek. Het resultaat is een gestructureerd opleidingsprogramma, waaraan 125 medewerkers met veel plezier deelnemen.

via de Wet vermindering afdracht loonbelasting (WVA) door de WPO–opdrachten in te zetten in een beroepsbegeleidende leerweg (BBL)-opleiding.

’Kijken wat je kunt’ is de essentie van EVC, niet het diploma. Als je het zo introduceert, raken medewerkers enthousiast en gaan ze meteen aan de slag. Tips en valkuilen: Zorg voor goede informatie voor deelnemers en betrokkenen in de organisatie. Geef medewerkers de keuze om mee te doen.

Contactpersonen Eline Derks: 0570-679500 / [email protected] Paul Ensink: 06-55107084 / [email protected]

Voordelen van deze werkwijze Door verschillende aantal partijen (SW-organisatie, opleidingsadviesbureau, ROC en AOC) aan elkaar te verbinden, kan de opleiding voor een grote groep SW medewerkers tegelijkertijd wordt verzorgd, zonder afbreuk te doen aan (deels) maatwerk. Door in het programma verschillende, bestaande instrumenten aan elkaar te verbinden (EVC / diagnose / WPO / digitaal dossier / POP) ontstaat goed zicht op de mogelijkheden en de ontwikkeling van de medewerkers. Door de scholing op de werkvloer te organiseren, is de opleiding laagdrempelig. Bovendien wordt het opleiden op de werkvloer gefinancierd

21

Workshop: BuitenkanZ Presikhaaf Bedrijven, Arnhem

Een praktijkgerichte training voor mentoren van gedetacheerde SW-medewerkers bij externe werkgevers. Dat bieden Presikhaaf Bedrijven, Permar en Pauw Bedrijven in de vorm van het project BuitenkanZ. De mentor die de training volgt, krijgt meer begrip voor de medewerker, gaat gerichter coachen en raakt meer betrokken. Daardoor zal de mentor zich sterker inzetten voor snellere acceptatie door de collega’s op de werkvloer. Gevolg: meer duurzame plaatsingen. De mentortrainingen hebben zich al op verschillende plaatsen bewezen. Tot nu toe hebben 54 medewerkers van de drie SW-organisaties een reguliere baan gevonden buiten de sociale werkvoorziening. Zij werken bij 28 verschillende werkgevers, variërend van groenvoorziening tot het Gelders Archief, 39 mentoren begeleiden hen. De sleutel voor het succes ligt bij de mentor, die een belangrijke rol speelt in het begeleiden en ontwikkelen van deze medewerkers. Dat gaat zowel over de inhoud van het vak als over sociale aspecten.

De mentor maakt het verschil Contactpersonen Gert Jan van Westerveld: 06-51421084 / [email protected]

22

23

Sneldicht Dominique Engers Buiten was het hondenweer, het regende dat het goot Maar binnen stond de koffie klaar, met gebak of krentenbrood. Iets te laat begonnen en de opkomst viel wat tegen Maar dat zou allemaal te wijten wezen aan de regen. Op het podium een man mat rare pruik en witte jas Die, volgens zijn bordje de veranderdokter was. Meneer Jansen kwam er voor de tweede keer al op consult Hij wilde graag veranderen, zo werd door hem onthuld. Het leven was geen wedstrijd, zat de dokter uit te leggen En meneer Jansen kon met heel veel moeite zijn vier woordjes zeggen. Hij verschoof zijn stoel, voor een geheel nieuw perspectief En reageerde op wat woorden toen enorm associatief.

E-learning leek een sleutelrol te hebben leerden wij José deed het zelf ook en het was hartstikke leuk, zei zij Het tweede product: “Aan de slag”, José meldde de klas: De SW medewerker kon zo uitzoeken waar ie goed in was. Het ging José om mensen, werd gedecideerd beweerd Zij verdienen de aanpak die het meeste effect sorteert. Het ging om ieders vakmanschap, gaf José tenslotte aan De dagvoorzitster kwam vast dreigend op het podium staan.

Een blik over de muur en meneer Jansen zag de zaal Hij zei: Hallo, en wij, we reageerden allemaal. Toen kregen we de “highlights uit het handelingsrepertoire” Van een gedistingeerde man vooraan met behoorlijk weinig haar.

Deze dag moest een cadeautje worden waarvan je met plezier vertrok Waarna de zaal voor de eerste keer de stemkastjes hier trok. Wie onderhield zijn vakmanschap regelmatig? Nou, ikzelf ook Vandaar dat ik als dichters nooit om een rijmwoord verlegen zit.

En samenzang die dreigde, maar de dokter die greep in: Driemaal daags over de muur kijken, want dat had veel meer zin. Waarna de dagvoorzitster, die in een fraai groen jasje stak Over de herniaoperatie van de voorzitter toen sprak.

Na de tweede stelling kwam toen René Paas naar voren Stalinistische stellingen! Kregen wij van hem te horen. De Kwakzalver, van Jan Steen gebruikte hij als achtergrond En toen vertelde hij wat ie over vakmanschap allemaal vond.

Astrid zei dat op mijn achternaam helemaal niets viel te dichten Dat klopt niet, maar daarover later andere berichten. Want eerst verscheen José, om over de harde realiteit te praten Ze vertelde dat we vorig jaar in zachte rode stoelen zaten.

Het bleek dat dokters vroeger gewoon omhooggevallen kappers waren. En vakmanschap was rekenschap, stond Paas toen te verklaren Aan de dag van de transparantie had niemand hier aandacht besteed 27 juni is mijn trouwdag, wedden dat ik die dag nooit meer vergeet?

De harde stoelen van dit jaar, José die wilde kwijt: “Ze zitten heel beroerd, maar geven ons wel zekerheid!” José was duidelijk meer onzeker dan het vorig jaar Als de baron van Münchhausen trok zij zichzelf aan haar haar. Twee producten die het afgelopen jaar ontwikkeld waren Daarover wou José het één en ander kort verklaren. “De persoonlijke ontwikkelingsimpuls”, het resultaat

24

dat moest nog blijken Maar je ging er raar van praten èn je ging er raar bij kijken.

Het filmpje van het omstreden doelpunt, daarmee was wat aan de hand Het startte niet, en was daarmee niet erg transparant. Al die voetbalmetaforen, daarna wilde Paas nog kwijt: “We leven met z’n allen nogal in een lijstjestijd.” We konden alles ranken: haring, oliebollen, bier

En alle sprekers van vandaag, middels het evaluatieformulier. Geef iedereen een cijfer, zet je opmerkingen op een rij Want lijstje, lieve mensen, ook hier zweren ze erbij. Een foto van professionals, ze heel strak op een rij De strakke Blonde Debbie die stond er helaas niet bij. Paas was pas verhuisd, had de Ikea vaak bezocht Toonde ons een tekening van een kast die hij daar had gekocht. Het verhaal vertelde niet of ’t was gelukt die kast te bouwen Maar René had er blijkbaar wel een hernia aan overgehouwen. Brood bakken? Een trap bouwen? Begin er maar niet aan Laat dat maar over aan de vaklui, gaf René Paas toen te verstaan. De grote zaal was aanvankelijk afgehuurd voor vandaag, zie Paas ons toen Een handjesvol mensen, u, wou hier zijn kostbare tijd verdoen. Dus dat verhaal van die harde stoelen bleek een wassen neus Het zachte rode pluche was blijkbaar toch de eerste keus. Toen sprak Iris van Bennekom, ik bedoel het echt niet valsMaar die kon zo op die foto tussen die professionals. Een soort van Strakke Blonde Debbie, goedgekapt, haar pakje kek Maar wel, zo werd snel duidelijk, met het hart op de juiste plek.

werk niet goed meer doen Want zijn oren gingen achteruit, vertelde hij ons toen. Mijn pianist is al jaren doof, maar mij hindert dat niet Het is heerlijk met hem werken, al speelt ie slechts dit ene lied. Tijd voor een kopje koffie, ook fijn even te bewegen Want van die harde stoelen had ik een houten reet gekregen! Geen koekje bij de koffie, dat was de harde realiteit Gaf bij de lunch gezonde trek en daarmee een stuk zekerheid. “Ondernemen met je hart”, die workshop leek mij iets voor mij We kregen allemaal een hartje en er moesten stoelen bij. Een schitterende workshop, men hield de aandacht meer dan vast Met al die flikkerende hartjes was het hier net een hoerenkast. “Van plaatsbaar naar plaatsklaar”, daar viel ik in een rollenspel Een moeilijk plaatsbare autist die ondervraagd werd door een stel. De dames die hem ondervroegen waren zeer in vorm Maar met name de autist ontroerde mij enorm. Toen was het alweer tijd voor een verrukkelijk lunchbuffet De luie stoelen in de hal waren het eerst bezet Zo’n lekkere luie stoel, daar raakte je snel aan gewend Aan onze haren trokken wij onszelf weer overend.

De vergrijzing kwam er aan en dat beviel niet zo En werkgevers wilden graag zo weinig mogelijk risico. Geen vaste contracten meer, innovatie was een sleutelwoord Geschikte banen voor de juiste mensen, daar kon mee worden gescoord.

Want na wat broodjes, fruit een sapje, saucijzenbroodje en saté Ja, je neemt altijd teveel! Was het tijd voor ronde twee. De goede dokter en meneer Jansen, flink veranderd, zonder haar Als twee omhooggevallen kappers stonden zij weer voor ons klaar.

Iris was optimistisch, want wij waren slechts één stap Verwijderd van het absolute, ware vakmanschap. Daarop konden we trots zijn, meldde Iris, best wel blij En als alles transparant was zag je niets mee, hoorden wij. De voorzitter van de ondernemersraad, die kon z’n

Had u een ovationeel applaus in huis? De zaal klapte bedaard Dat ovationele applaus had u hopelijk voor mij bewaard. Één teamleider zat in de zaal, een heel groot team had zij Met jobfinders, studenten, adviseurs, er zat van alles bij.

25

Zelfs een ondernemer, Flip wist niet dat het nog bestond En een cluppie WSW’ers, en de chaos hier die was gezond. Vier scènes kregen wij, de eerste: intake/diagnose Johans’ carrière ging bepaald niet over rozen. Toch leek de groenvoorziening voor hem de ideale baan En mocht de zaal aangeven wat er beter kon worden gedaan Contact maken en doorvragen, water aanbieden tot besluit De slechthorende man van de ondernemingsraad liep vier scènes vooruit. En kon Johan eigenlijk wat op het briefje stond wel lezen? Het herziene gesprek dat bleek veel prettiger te wezen Onze kale Flip, die zat als een Piet Bambergen te schmieren Deed of ie de slappe lach had om eenieder te plezieren.

De zaal beduidend leger dan toen het vandaag begon We luisterden nog even kort naar onderzoeker Harry Michon Hoe kregen we vakkennis in een structuur? Vroeg Astrid toen “Open vragen stellen”, zei Harry, dat was wat we moesten doen.

Als een strenge tante stapte Astrid toen naar voren “Heren, jullie zijn al een halfuur bezig!” Kregen de Mounties te horen. Terwijl Astrid op hun nek zat en ik mij te pletter schreef Vreesde ik met grote vreze dat het bij één scène bleef.

Alle sociale werkvoorzieningen zijn verschillende bedrijven, hoorden wij Dus daar hoorden allemaal verschillende structuren bij. Het onderzoek naar succesfactoren: het bleek dat maatwerk nodig was “Dit hadden wij anders geoefend!” Biechtte Harry op aan de klas.

De volgende scène, die was werkelijk overvol De Piet Bambergen van Boca Vista speelde een driedubbelrol. Dat Flip acteur geworden was, ik had er vrede mee Want hoe je die ooit herplaatsen moest? Ik had werkelijk geen idee.

Als onderzoeker zat Harry in een heel lastig parket Maar er was overal geld te vinden, werd hoopvol uiteengezet. Toen kwam José naar voren, wij gaven cijfers allemaal De winnaar? Dat was workshop nummer zes, volgens de zaal.

De leidinggevende stond al een kwartier voor piet snot daar links opzij Hij leek ontzettend op Piet Römer en keek helemáál niet blij De dagvoorzitster had aan Erna haar microfoon reeds afgestaan En nu zij niet kon ingrijpen kwam hier vast nooit meer een einde aan.

Ondernemen met je hart! Ze flikkerden en straalden als een ster Mogen die nou, net als Piet Bambergen, volgend jaar dan ook plenair? Het applaus voor deze workshop dat klonk niet heel luid Misschien koos u hen wel vanwege die gratis hartjes uit.

Mevrouw de voorzitster zei streng: “Nog vijf minuten, heren!” Er zat niets anders op dan als een speer te evalueren. Afspraak is afspraak, hoorden wij, was dat helder of nie? Mevrouw de Voorzitster vond van wel: half drie was half drie!

26

Zou ik weer naar de paarse zaal gaan? Niet om het verhaal opnieuw te horen Maar om zo’n tweede rode plastic flikkerhart te scoren. Ik koos voor “Leren naar vermogen werkt” men moet zich ergens achter scharen En niet vanwege de inhoud, mar omdat daar de stoelen zachter waren.

Er moeten meer werkgevers komen op een dag als vandaag De winnende mevrouw die wou dat toch wel heel erg graag. De SW branche aan tafel, onderdeel van MKB Nederland? Een prachtig mooi idee! José nam één boeket ter hand. Geen bloemen genoeg voor iedereen, maar er zat wel een standbeeld bij

Dat heelhuids mee te krijgen was een opgaaf, volgens mij. Een loodzwaar glazen ding, de màn die moest het dan ook dragen En José was zo brutaal om om zo’n flikkerhart te vragen. Hoe je die beeldjes afstoft? Zelfs de kunstenaar had geen idee En toen was het alweer tijd voor prijsuitreiking nummer twee Een eensgezinde jury, maar de zaal het laatste woord Wie het buitengewoonst was, werd dan ook van u gehoord. Servé, de trotse schilder, die ook een wielrenner was? Of was Ernst Ferro favoriet in deze klas? Elektronisch roken was zijn core business, hoorden wij Hij was een goeie ondernemer, zoals zijn begeleidster zei. Simo Meftoul was de laatste en hij kwam uit IJsselstein Zijn start bij Pauw Bedrijven die verliep niet bijster fijn. Maar nu was ie geslaagd, had ie als kok een vaste baan De zaal die koos voor Simo, José bood hem het standbeeld aan.

Wij willen niet de ranking in als de eindtijdverlengers Nog drie coupletten zijn wij van de gulle lach de brengers Astrid deed als streng, maar dadelijk doet ze nog iets strengers En het blijft toch eeuwig zonde dat niets rijmt op Dominique Engers. Servé borrelt niet mee, die gaat een lekker stukje fietsen En ik ga bij Ernst Ferro een elektronisch sigaretje bietsen. En dan een glaasje wijn, dat ongetwijfeld heerlijk smaakt En ik hoop dan ook dat Simo alle hapjes heeft gemaakt. Ik doe nog twee coupletten, doet u mij dan een plezier: Schrijf over mij wat op uw evaluatieformulier. Haast tijd voor de borrel, ik mis sinds half twee reeds René Maar die moest nog naar de Ikea, dus die borrelt ook niet mee. Deze dag was een cadeautje, José had niets teveel gezegd En op mijn trouwdag volgend jaar denk ik aan Paas, dat meen ik echt. Hoe je die beelden afstoft, ik heb werkelijk geen idee Maar we zaten hier gezellig, en we zaten hier oké!

Dat doorzetten echt loonde werd vandaag maar weer bewezen Simo danste en hij huilde en hij stònd toch blij te wezen! De hele zaal ontroerd, dat gold echt niet voor mij alleen Ik dacht: die leuke Simo, daar kom ik nooit meer overheen! Dat glaswerk, nou je zou er maar mee opgezadeld worden! José was blij dat zij er af was, zover was alles dik in orde. De winnaars moesten na de foto en felicitaties zitten gaan En het viel mij dadelijk op dat zij het glaswerk lieten staan! Zo u wilt kan ik nog uren doorgaan met dit lied Datzelfde geldt voor Daniël, want die hoort het allemaal niet Maar dat ga ik u niet aandoen, omdat ik uit ervaring weet: U hebt sinds half twaalf een ongelooflijk houten reet. Ik had een optimale dag, daaraan is niets gelogen Ik heb vandaag daarnaast lekker gewerkt naar mijn vermogen. Werken áán vermogen, hoorde ik iemand zeggen op de plee Ik dacht bij mezelf: die is vast van de VVD!

Dominique Engers, Orpheus Apeldoorn, 4 oktober 2012

27

Colofon SBCM is het A&O- fonds sociale werkvoorziening. Het wordt bestuurd door de landelijke vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers van de sector. SBCM is het kennis- en expertisecentrum voor arbeidsont- wikkeling, gezond en veilig werken en arbeidsmarkt in de SW-sector.