brugge.be
FIETS PLAN BRUGGE
VOORWOORD Dat Brugge een stad is waar veel wordt gefietst, hoeft eigenlijk niet meer gezegd. Zowel voor verplaatsingen naar school, woon-werkverkeer of tijdens de vrije tijd scoort Brugge het hoogst in Vlaanderen. Uit cijfers van de stadsmonitor in 2011 blijkt dat 94% van de Bruggelingen een fiets bezit. Het is dus logisch dat we heel veel aandacht besteden aan het comfort en de veiligheid van onze fietsers. Het nieuwe Fietsplan Brugge moet de positie van onze stad als dé fietsstad van Vlaanderen versterken. Dit nieuwe plan biedt een lange termijnvisie op fietsen in Brugge. We zetten globaal sterk in op duurzame mobiliteit, we streven het STOP-principe na en fietsen maakt daar ontegensprekelijk deel van uit. STOP staat voor ‘stappers, trappers, openbaar vervoer en personenwagens, in deze volgorde.’ Vorig jaar, van 12 tot 26 februari 2014, liep in een eerste fase een fietsenquête voor Bruggelingen. Via die bevraging polsten we naar het fietsgebruik in Brugge en naar de mening van de fietsers in onze stad. Zowat 1.200 mensen vulden de enquête in. Vandaag, een jaar later, is het Fietsplan Brugge een feit. Binnen het plan worden de grote lijnen uitgezet om onze stad fietsvriendelijker te maken. We willen het fietsgebruik in Brugge meetbaar verhogen. Het fietscomfort moet beter en nog meer inwoners kunnen de fiets als standaard vervoersmiddel gaan gebruiken. Veiligheid en fietscomfort zijn daarom kernwoorden. We hebben belangrijke stappen gezet de afgelopen jaren, maar uiteraard is een plan niets waard als het ook niet effectief wordt uitgevoerd. Met verschillende Stadsdiensten zullen we werk maken van ons nieuwe fietsplan, want Brugge moet meer dan ooit dé fietsstad van Vlaanderen en ons land worden. Renaat Landuyt,
Annick Lambrecht,
Burgemeester van Brugge
Schepen van mobiliteit
1
Inhoudstabel I.
Probleemstelling
p3
II.
Beleidsvisie
p3
III.
Doelstellingen
p4
IV.
Actieplan
p5
Hoofddoelstelling: Brugge wordt dé fietsstad van Vlaanderen
p5
1.
Operationele doelstelling 1: Fietsvriendelijke straten en verbindingen
p5
2.
Operationele doelstelling 2: Veilig fietsen
p 12
3.
Operationele doelstelling 3: Comfortabel fietsen
p 14
4.
Operationele doelstelling 4: Fietsparkeren
p 17
5.
Operationele doelstelling 5: Een groter draagvlak creëren
p 25
6.
Operationele doelstelling 6: Fietsvriendelijke omgeving
p 31
7. 8.
Operationele doelstelling 7: Evaluatie Operationele doelstelling 8: Overkoepelende samenwerking
p 36 p 37
Bijlagen
p 38
Bijlage 1: Overzicht beleidsprogramma Bijlage 2: Brugse Fietsbevraging 2014
p 39 p 41
2
Brugge is een fietsende stad, de cijfers zijn gekend. Zowel voor verplaatsingen naar school, woonwerkverkeer of tijdens de vrije
tijd scoort Brugge het hoogst in Vlaanderen. Ook 94% van de
Bruggelingen bezit een fiets ( gegevens Stadsmonitor 2011 ).
I.
PROBLEEMSTELLING
Door de goede scores in fietsgebruik die Brugge kan voorleggen ten opzichte van andere Vlaamse steden, is het een logische keuze om des te meer aandacht te besteden aan de verdere uitbouw van de fietsvoorzieningen in de binnenstad en deelgemeenten. De nood om een planmatige aanpak van fietsvoorzieningen en het stapsgewijs anticiperen op toekomstige ontwikkelingen binnen duurzame mobiliteit is prioritair voor het Brugse beleid. De resultaten van de Brugse Fietsbevraging zijn een goede leidraad om alvast de concrete fietsknelpunten in Brugge - zoals het hobbelig parcours in de binnenstad en de ontoegankelijkheid van de Brugse bedrijventerreinen – aan te pakken. Samenhangend
met
fietsvoorzieningen evaluatie
de
zijn
investering monitoring
sleutelinstrumenten
om
in en het
fietsbeleid te sturen en aanpassingen uit te voeren aan de richting van het beleid. Tot op heden is dit elementair onderzoek enkel beperkt tot de jaarlijkse tellingen (één dag in oktober,
door
de
gemeenschapswachten,
onafhankelijk van het weer) van het inkomend verkeer aan de Brugse toegangspoorten.
II.
BELEIDSVISIE
Brugge heeft de missie om uit te groeien tot dé fietsstad van Vlaanderen en als voorbeeldmodel te dienen voor andere steden en gemeenten op nationaal en internationaal niveau. Om aan deze plicht te voldoen moet het beleid in het teken staan van de ontwikkeling van duurzame mobiliteit volgens het STOP-principe: de aandacht gaat eerst naar de zwakke weggebruikers, dan naar het openbaar vervoer en dan pas de auto. Het is de bedoeling om gradueel de veiligheid en positieve beleving van de zwakke weggebruiker (het ‘leefklimaat’ stijgt) te verhogen. We willen het fietsgebruik nog zien stijgen en het aantal fietsongevallen zien dalen. Brugge moet een fietsbeleid ontwikkelen volgens welomlijnde doelstellingen. Het instrument hiervoor is het Fietsplan Brugge. De aanzet hiervoor werd reeds opgenomen in het beleidsprogramma 2013-2018 (zie bijlage 1 pagina 38).
3
III.
DOELSTELLINGEN
Het fietsplan is geen afzonderlijk geheel. Het is een belangrijk onderdeel van het globaal mobiliteitsplan waarvan eind 2015 een nieuwe versie wordt goedgekeurd. Het Mobiliteitsplan 2016 moet
een
duidelijke
toekomstvisie
voor
mobiliteit
in
onze
stad
naar
voor
brengen,
uitvoeringsbekrachtigend werken en duidelijke maatregelen treffen waarin alle betrokken stadsdiensten
hun
verplichte
bijdrage
leveren
tot
de
realisatie
van
een
hedendaagse
mobiliteitsstructuur van Brugge. Om van Brugge dé fietsstad te maken, moeten een aantal doelstellingen voorop worden gesteld: fietsen (en de beleving ervan) kan nog veiliger, het fietscomfort moet nog hoger en nog meer inwoners en bezoekers van Brugge moeten worden gestimuleerd en ondersteund om de fiets te gebruiken als standaard vervoersmiddel voor alle doeleinden. Concreet betekent dit de uitbouw van een aaneensluitend fietsnetwerk tussen de binnenstad en deelgemeenten ( ook de haven!) en de aansluiting en samenwerking op provinciaal,
Vlaams
en
(inter)nationaal
niveau.
Het
vademecum fietsvoorzieningen van de Vlaamse Overheid is de leidraad voor de aanleg van brede, (altijd) goed berijdbare en veilige fietspaden. Ook de aandacht voor fietsparkeren
in
al
zijn
onderdelen
(bovengronds,
ondergronds, fietskluizen, aan bushaltes,…), is
een
cruciaal onderdeel van het fietsbeleid. Gezien de specifieke situatie van Brugge als werelderfgoedstad, is het een uitdaging
om
de
functionele
ontwikkeling
van
het
fietscomfort in de binnenstad te verhogen. Naast de infrastructurele bijdragen die de veiligheid en comfort van de fietser verhogen, worden de doelstellingen bepaald die ondersteunend werken, sensibiliseren, het fietsgebruik
stimuleren
en
monitoring
en
evaluatie
mogelijk maken. Maatregelen hieromtrent creëren een groter draagvlak voor het fietsbeleid omdat via deze weg de kwaliteit, de kwantiteit en de totaalbeleving van het fietsen in Brugge duidelijk wordt. Bijvoorbeeld, de betrokkenheid van fietsers moet verder worden verhoogd: scholen, bedrijven, organisaties, handelszaken,… moeten maximaal worden gestimuleerd en ondersteund om deel te nemen aan de uitvoering van het fietsbeleid. Sensibilisering en participerende maatregelen zijn cruciale elementen die bijdragen tot een positieve belevingssfeer rond fietsen in Brugge. De aandacht voor comfort-verhogende maatregelen dragen hier ook toe bij (fietspompen, voetsteunen bij verkeerslichten,…). Zoals reeds aangegeven is de meetbaarheid een belangrijke pijler om de evolutie van het fietsgedrag op te volgen. Daarvoor moeten afspraken gemaakt worden tot het installeren van telpalen op de belangrijkste fietsassen als onderdeel van de tweejaarlijkse ‘bicycle account’ ( naar analogie met dé fietsstad Kopenhagen ), waarbij ook de Brugse Fietsbevraging telkens herbevraagd wordt.
4
IV.
ACTIEPLAN
De prioritaire doelstellingen worden specifiek vertaald naar een tijdsgebonden, realistisch en meetbaar actieplan. In een actietabel worden de operationele doelstellingen uiteengezet in concrete actiepunten, die gelinkt worden aan de realisatie/opvolging binnen korte (KT), middellange (MT) en/of lange termijn (LT). Door de actiepunten te realiseren worden de strategische doelstellingen stap per stap behaald. Hieronder een overzicht:
Hoofddoelstelling: Brugge wordt dé fietsstad van Vlaanderen Strategische doelstelling: Het stadsbestuur zet prioritair in op duurzame mobiliteit en het STOPprincipe en wil het fietsgebruik in Brugge meetbaar verhogen en streven naar een sterke daling van fietsongevallen.
1.
Operationele
doelstelling
1:
Fietsvriendelijke
straten
en
verbindingen Het stadsbestuur bouwt het bestaande fietsroutenetwerk verder uit en zet maximaal in op nieuwe en verbeterde fietsverbindingen voor de binnenstad, deelgemeenten en onderling:
Actie 1
De op kaart aangeduide fietsassen in de binnenstad en deelgemeenten worden comfortabel aangelegd in functie van het fietsverkeer, met aansluiting op bovenlokaal niveau en in overleg met het Vlaams gewest (MOW, AWV), de Provincie West-Vlaanderen, nationale en internationale coöperanten (LT) a. Binnenstad Bij een heraanleg van straten in de Brugse binnenstad streeft de stad naar maximaal fietscomfort in alle straten
en
prioritair
op
de
belangrijkste fietsassen. Een fietsvriendelijke ontsluiting van deze assen wordt gecreëerd via de realisatie van een optimaal wegdek. De kwaliteit van het wegdek is vooral afhankelijk van een goede materiaalkeuze. Het materiaalgebruik moet zoveel mogelijk in overeenstemming zijn met de richtlijnen van Unesco gelet op het statuut van Brugge als werelderfgoedstad, waarin het karakter van het stadslandschap zoveel mogelijk behouden blijft.
5
Het opzet is om gefaseerd elke nieuwe straat of heraanleg van een straat te voorzien van een fietsvriendelijke natuurstenen bevloering. Deze sluit aan op de stedelijke context maar met een zo vlak mogelijk berijdbaar oppervlak en voldoend aansluitend aan de technische voorwaarden die verwacht worden van een straatbevloering. Het aanleggen van comfortabele fietsverbindingen moet ervoor zorgen dat de veiligheid en comfort, alsook het percentage fietsers in de Brugse binnenstad gradueel verhoogt.
b. Deelgemeenten Aan de hand van het huidig fietsroutenetwerk werd onderzoek verricht om een gewenst ( = veilig, comfortabel, vlot berijdbaar en uitgevoerd volgens de richtlijnen van het vademecum fietsvoorzieningen: zie Actie 2) fietsroutenetwerk voor de deelgemeenten op te bouwen, het ‘fietsroutenetwerk 2020’. Alle reeds aanwezige infrastructuur werd in kaart gebracht, gebaseerd op de fietsroutes van de provincie West-Vlaanderen (voor de hoofdroutes (rood) en de bovenlokale ‘functionele’ fietsverbindingen (groen)) en de stad Brugge (lokale functionele fietsroutes (blauw)).
Het fietsroutenetwerk voor de deelgemeenten komt tot stand door een integrale aanpak. Het werd opgesteld aan de hand van beschikbare data van de mobiliteitscel, het Algemeen beleidsprogramma 2013-2018, de Provincie, Vlaamse overheid, het onderzoek van de Fietsersbond, aanbevelingen uit de bevraging en intern overleg met andere stadsdiensten.
6
Prioritair voor de ontwikkeling van het fietsroutenetwerk is: 1. de optimale ontsluiting vanuit de deelgemeenten naar de binnenstad. 2. de optimale ontsluiting tussen de deelgemeenten onderling. 3. de optimale ontsluiting van de binnenstad. 4. de aansluiting van het fietsroutenetwerk op bovenlokale verbindingen.
7
Actie 2
Het vademecum fietsvoorzieningen van de Vlaamse Overheid dient als uitgangspunt voor de ontwerprichtlijnen voor fietsvoorzieningen (LT)
In het vademecum fietsvoorzieningen komen ontwerpelementen aan bod die de uitbouw van een hedendaagse fietsinfrastructuur optimaal ondersteunen. De opvolging van deze ontwerprichtlijnen bij de aanleg of verbetering van straten en fietsverbindingen is essentieel in de ontwikkeling van veilige, vlot berijdbare fietspaden en fietsverbindingen. De belangrijkste ontwerprichtlijnen zijn de maatvoering en afscherming van fietspaden, het materiaal-en kleurengebruik op fietspaden, het trillingscomfort en verlichting. Het vademecum fietsvoorzieningen werd ontwikkeld (en permanent bijgewerkt) door de Vlaamse Overheid en mits optimale toepassing door alle Vlaamse provincies en gemeenten draagt het vademecum bij tot de consistentie van fietsvoorzieningen in heel Vlaanderen. Een belangrijke ontwerprichtlijn voor Brugge is de uniforme uitvoering van gemengd verkeer binnen een zone 30 (dus geen fietspaden, tenzij bij uitzondering), de aanleg van minimaal aanliggende fietspaden binnen snelheidsbeperking max. 50 km/u, en vrijliggende fietspaden binnen een snelheidsregime hoger dan 50 km/u.
Actie 3
Uitvoering van eenduidige fietsinfrastructuur oversteekplaatsen en rotondes (LT)
op
kruispunten,
Meer aandacht voor een duidelijke inrichting van kruispunten en fietsoversteekplaatsen is noodzakelijk. Er worden zoveel mogelijk fietsoversteekplaatsen ingericht, prioritair de belangrijkste
fietsverbindingen
(Kerkebeekpad,
Vesten,…).
Op
de
kruispunten op de R30 (de ring) worden de fietsoversteekplaatsen
ingericht
pictogrammen
aanduidingspijlen.
Fietspaden
en langs
hoofdwegen
met (waar
voorrang geldt) worden in rode coating (‘slemlaag’) doorgetrokken, zeker op de kruispunten. Waar de verkeersveiligheid het toelaat en bij hoge frequenties fietsverkeer, wordt voor de fietser een voorrangssituatie gecreëerd, verduidelijkt met een rode coating. Op rotondes – ook in zone 30 – wordt de zichtbaarheid van de fietser versterkt door het aanbrengen van fietspaden of fietssuggestiestroken (indien de fiets zich niet in een voorrangssituatie bevindt wordt een strook aangebracht in oker of andere kleur), eventueel gecombineerd met fietspictogrammen. Kleine infrastructurele aanpassingen op kruispunten en oversteekplaatsen moeten de doorstroming van alle types fietsen verkeerssignalisatie moet duidelijk en ondubbelzinnig worden aangebracht.
garanderen.
Alle
8
Actie 4 De
Uitbouwen fietsnetwerk van, naar en doorheen bedrijventerreinen (MT)
inrichting
van
bedrijventerreinen
is
hoofdzakelijk gericht op de ontsluiting voor autoen vrachtverkeer. Echter, de mogelijkheid om met de fiets veilig en comfortabel naar zijn / haar werk te fietsen moet volledig ontplooid worden. Stad Brugge wil het fietsgebruik in en naar de Brugse bedrijventerreinen ( Waggelwater, Ten Briele,
Blauwe
toren,
Pathoekeweg,
Brugge
Zeehaven ) voor werknemers en bezoekers verder stimuleren. Een goede ontsluiting voor fietsers tot op en doorheen het bedrijventerrein is daarbij noodzakelijk. Om de doorstroming van zwaar vrachtverkeer en potentiële conflicten met fietsers te vermijden (zone 50km/u of meer), streeft de stad naar het splitsen van auto- en fietsverkeer op het bedrijventerrein door de aanleg van vrijliggende fietspaden. Indien de wegenis een splitsing van auto-en fietsverkeer niet toelaat, kunnen aanliggende fietspaden worden aangelegd.
Hieronder wordt een korte beschrijving gegeven van de stand van zaken in de Brugse bedrijvenzones:
Ten Briele
wordt op korte termijn gerealiseerd
Waggelwater:
nog volledig te realiseren
Blauwe Toren
hoofdverbinding gerealiseerd, uitbouwen netwerk naar de bedrijven
Pathoekeweg
hoofdverbinding gerealiseerd, uitbouwen netwerk naar de bedrijven ( bvb. Jacob van Arteveldestraat—al gerealiseerd )
Zeehaven Brugge
uitbouwen volgens actiepunten Masterplan Zeehaven Brugge
Op dit moment zijn enkel de hoofdverbindingen naar / van de bedrijventerreinen (deels) gerealiseerd. Het is de bedoeling om in een eerste fase alle hoofdverbindingen te realiseren. In een tweede fase wordt een vertakkend netwerk uitgebouwd die alle bedrijven met de fiets bereikbaar maakt. Tevens kunnen bezoekers van bedrijventerreinen ook gebruik maken van de geplande fietspaden.
9
Actie 5
Versnelde uitvoering van fietsprojecten in het kader van het Masterplan Fiets Zeehaven Brugge (KT) A. Fietsinfrastructuur ten westen van transportzone B. Fietsinfrastructuur ter hoogte van complex Zwankendamme tot Lissewege C. Fietsverbinding langsheen het spoor tussen Lissewege en Stationsweg D. Aanleg fietspad Kolvestraat E. Alternatieve fietsroute tussen kanaal en spoorlijn ten noorden van A11
In 2010 werd het ‘Masterplan Fiets’ ontwikkeld. De Zeehaven Brugge is in volle ontwikkeling, dus staat de ontwikkeling van fietsvoorzieningen evenredig met die van Zeehaven Brugge. Ook de aandacht voor vlotte fietsverbindingen tussen Brugge en de noordelijke deelgemeenten onderling is prioritair. Het plan is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Stad Brugge, het West-Vlaams provinciebestuur en het havenbedrijf MBZ. Het plan omvat een puntenprogramma waarbij de nodige fietsvoorzieningen tussen Brugge, Zeebrugge en de noordelijke deelgemeenten ( Zwankendamme, Lissewege) moeten worden gerealiseerd en geoptimaliseerd. Ook de ontwikkeling van fietsvoorzieningen in het licht van de nieuwe autostrade A11 is prioritair. Vlotte, veilige en recreatieve verbindingen staan hierin centraal. Stad Brugge engageert zich als partner om een aantal fietsprojecten versneld uit te voeren.
Actie 6
Bij de uitbouw van het fietsroutenetwerk gaat extra aandacht uit naar vertakkingen van het fietsroutenetwerk naar speelruimtes voor kinderen, ontmoetingsplaatsen voor jongeren, en sport-en hobbycentra (LT)
Om de bereikbaarheid en toegankelijkheid van speelruimtes, ontmoetingsplaatsen voor jongeren, sport-en hobbycentra maximaal te ondersteunen wordt bij de (her)aanleg van fietsverbindingen onderzocht hoe deze kunnen aansluiten op elkaar.
10
Actie 7
Het onderzoeken van de mogelijkheid van een fietsbrug tussen de Gentpoortbrug en de Kruispoortbrug en aan de brug van Steenbrugge (A105) (KT) Het drukke fietsverkeer van en naar de deelgemeenten en het stadscentrum via de bruggen over de druk bevaarde waterwegen van de ringvaart en het kanaal Brugge-Gent, zijn een hinder voor de vlotte doorstroming van het fietsverkeer. Er zal een onderzoek worden uitgevoerd naar de haalbaarheid van een fietsbrug tussen de Gentpoort en Kruispoort en aan de brug van Steenbrugge, waarbij de prioriteit gaat naar een permanente doorstroming voor fietsers, gescheiden van het autoverkeer.
Actie 8
Het onderzoeken van de mogelijkheid tot het ontwikkelen van fietsparcours in parken, sportcentra en in kleuterscholen (LT)
De mogelijkheid om te fietsen op een speelse, ongedwongen manier zoals in parken (cfr. Graaf Visartpark) of in de kleuterschool stimuleert de vaardigheden van fietsers vanaf jonge leeftijd. Die vaardigheden komen goed van pas wanneer men zich op de openbare weg begeeft. Er wordt onderzocht hoe meer fietsparcours op dergelijke locaties kunnen worden gerealiseerd.
11
2.
Operationele doelstelling 2: Veilig fietsen
Om de veiligheid van het fietsroutenetwerk te garanderen worden door het stadsbestuur maatregelen getroffen:
Actie 1
Inzet op inrichting veilige schoolomgeving (LT)
Voor alle Brugse scholen draagt de mobiliteitscel bij tot het opstellen van een schoolvervoersplan (zie OD 5 Actie 3). Zo kunnen - afhankelijk van de noden en wensen van de school en haar bezoekers – allerlei maatregelen worden getroffen omtrent de inrichting van een veilige schoolomgeving voor voetgangers en fietsende schoolkinderen. Zo kunnen infrastructurele ingrepen plaatsvinden (aanpassingen
kruispunt,
wegversmallingen,
fietsoversteekplaatsen, octopuspalen..),
extra
fietspaden,
fietssuggestiestroken,
kan er meer handhaving worden voorzien (gemachtigde
opzichters) en kunnen indien nodig extra snelheidscontroles worden uitgevoerd door de politie.
Actie 2
Inzet op inrichting veilige bedrijfsomgeving (LT)
Samenhangend met de uitbouw van fietsinfrastructuur van, naar en doorheen bedrijventerreinen (zie OD1 Actie 4) worden extra maatregelen voorzien die de veiligheid van het fietsen in bedrijventerreinen verhoogt. Uit-en inritten van bedrijventerreinen worden geaccentueerd door fietspictogrammen, er is voldoende verlichting aanwezig op de fietspaden en als de breedte van de rijweg het toelaat wordt zoveel mogelijk voorzien in vrijliggende enkelrichtingsfietspaden.
12
Actie 3
Inzet op inrichting veilige woonomgevingen (MT) In samenwerking met de politie wordt bekeken welke woonomgevingen nog als zone 30 kunnen worden ingericht. Er wordt ingezet op het verhogen van de zichtbaarheid van de fietser door allerlei ingrepen zoals pictogrammen, fietssuggestiestroken en indien de breedte van de rijbaan het toelaat, fietspaden.
Actie 4
Inzet op inrichting veilige omgeving “vrije tijd weefsel” (MT)
Bij de vertakkingen naar jeugd- en hobbycentra en speelruimtes wordt onderzocht hoe deze fietsvriendelijke omgeving (zie OD1, Actie 6) geaccentueerd kan worden met fietspaden, fietssuggestiestroken, pictogrammen,…
13
3.
Operationele doelstelling 3: Comfortabel fietsen
Om de kwaliteit van het fietsroutenetwerk te garanderen worden door het stadsbestuur ondersteunende maatregelen getroffen ter verbetering van het comfort van de fietser:
Actie 1
Overleg met alle nutsmaatschappijen met als doel een overeenkomst te sluiten rond materiaalgebruik op fietspaden (KT)
Vaak zorgen werken aan nutsleidingen en de gebrekkige herstelling achteraf voor oncomfortabele of gevaarlijke situaties. De wegendienst onderzoekt de mogelijkheid om afspraken te maken met de nutsmaatschappijen zoals volgt: “Nutsmaatschappijen worden aangemoedigd om geen (nieuwe) nutsleidingen aan te leggen onder de fietspaden. Zo wordt vermeden dat bij een onderhoud aan de leidingen het noodzakelijk is het fietspad open te breken. Wanneer een fietspad wordt heraangelegd worden de nutsleidingen verplaatst. Als onderhoud aan nutsleidingen onder een fietspad noodzakelijk is, gebeurt dit steeds in overleg.“
14
Actie 2
Duidelijke afspraken tussen politie, stadsdiensten en externe betrokkenen omtrent maximale gewaarborgde doorgang / omleiding van fietsers bij openbare werken, evenementen, markten en foren. (KT)
Bij openbare werken en evenementen moet een comfortabele fietsdoorgang zoveel mogelijk gewaarborgd blijven. Er wordt een verhoogde controle uitgevoerd bij openbare werken door de politie. Stadsdiensten (mobiliteitscel, dienst lokale economie, dienst vergunningen) en politie onderling maken duidelijke afspraken bij de voorbereiding van evenementen, markten en foren omtrent een comfortabele, gewaarborgde en goed gesignaliseerde doorgang voor fietsers.
15
Actie 3
Striktere opvolging van ‘Algemene vergunningsvoorwaarden voor het gebruik van openbaar domein op het grondgebied van de stad Brugge’ door de politie (KT)
Er wordt een strikte opvolging beoogd van de ‘Algemene vergunningsvoorwaarden voor het gebruik van openbaar domein op het grondgebied van de Stad Brugge’ door de politie. Indien de inplanting van het werk en/of inname van het openbaar domein in functie van de uitvoering van de werken/werkzaamheden, de voetgangers, de fietsers en de bestuurders van tweewielige bromfietsen noodzaakt om het voet- of fietspad te verlaten, wordt een hindernisvrije gang aangebracht langsheen het volledige werk van tenminste 1.5 m wanneer slechts één van de categorieën van weggebruikers er moet gebruik van maken, én tenminste 2 m wanneer zowel de voetgangers, de fietsers als bestuurders van bromfietsen er samen moeten gebruik van maken. De doorgang wordt bij voorkeur op niveau van het voetpad of fietspad uitgevoerd. Een eventueel niveauverschil moet weggewerkt worden door middel van een hellend vlak of een andere infrastructurele ingreep; dit met het oog op een vlotte en veilige doorgang van de voetgangers, de (brom)fietsers en de personen met een beperking. De veiligheidsdoorgang moet op een ondubbelzinnige wijze aangeduid worden door een passend gebodsbord en / of aanwijzingsbord ( = oranje bord / zwarte opschriften ). Als de veiligheidsdoorgang zich situeert op een onverharde berm moeten de nodige maatregelen getroffen worden om de doorgang vlot en veilig begaanbaar en / of berijdbaar te maken.
16
4.
Operationele doelstelling 4: Fietsparkeren
Het stadsbestuur investeert in de kwalitatieve uitbouw van fietsparkeervoorzieningen, zowel voor de binnenstad als deelgemeenten. De uitbouw van een gratis fietsenparking in de nabijheid van de Markt, meer duostaanders, fietskluizen en alternatieve parkeervoorzieningen staan hierin centraal. Het stadsbestuur investeert in toegankelijke, bereikbare en gebruiksvriendelijke parkeervoorzieningen.
Actie 1
Uitbouwen fietsparkeervoorzieningen in de binnenstad en deelgemeenten op strategische locaties, waaronder bushaltes + onderzoek typemogelijkheden fietsparkeervoorzieningen rekening houdend met uniformiteit straatmeubilair (A0118) (LT)
Indien de parkeerdruk het toelaat, kan een autoparkeerplaats vervangen worden door fietsparkeerplaatsen (1 autoparkeerplaats = 5 duostaanders voor 8 à 10 fietsen). Voor de binnenstad en deelgemeenten moeten aanpassingen worden getoetst aan de verkeersnormen van CROW (kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur) waarbij een parkeerdruk vanaf 80% als problematisch of ‘vol’ wordt aanzien. Wanneer de parkeerdruk 80% evenaart of overschrijdt, worden geen autoparkeerplaatsen gesupprimeerd. Eventuele wijzigingen hierin maken deel uit van het mobiliteitsplan 2016.
17
a. Brugse binnenstad Verdeeld over de Brugse binnenstad
staan meer dan 3000 fietsparkeerplaatsen, type
duostaander. Brugge breidt de parkeermogelijkheden voor fietsers verder uit door bijkomende fietsparkeerplaatsen te voorzien op de strategisch meest haalbare locaties. Er zal worden onderzocht hoe andere typemogelijkheden kunnen worden ingeplant om alle soorten fietsen comfortabel en veilig te parkeren. Elke plaatsing wordt afgewogen volgens functionaliteit, maximale doorgang voor voetgangers en behoud van de groenvoorzieningen.
b. Deelgemeenten Verdeeld over de Brugse deelgemeenten staan momenteel 802 duostaanders ( SintMichiels: 53, Sint-Andries: 28, Assebroek: 263, Sint-Kruis: 105, Sint-Pieters: 61, Dudzele: 31, Koolkerke:
11,
Lissewege:
18,
Zeebrugge:
232
).
De
stad
breidt
het
aantal
fietsparkeervoorzieningen in de deelgemeenten uit waar nodig, en ook hierbij worden verschillende typemogelijkheden onderzocht.
De stad investeerde recentelijk in de aankoop van 270 duostaanders die een antwoord moeten bieden op de parkeerbehoeften in de deelgemeenten voor de komende twee jaar. Prioritair worden bushaltes voorzien van de nodige parkeergelegenheid, gevolgd door centrale pleinen en bij lokale handelszaken.
18
Actie 2
Plaatsing bijkomende fietskluizen en fietstrommels in de binnenstad en deelgemeenten (LT)
a. Brugse binnenstad
Brugge wil een toonaangevend beleid blijven voeren op het vlak van fietsparkeren in de vorm van fietskluizen en fietstrommels. Fietskluizen zijn aparte kluizen per fiets, in fietstrommels kunnen meerdere fietsen geplaatst worden. Zo blijft de fiets droog en wordt ze tegen diefstal beveiligd. Het is de ideale oplossing voor de druk bevolkte wijken met rijhuizen in de deelgemeenten en de binnenstad waar een plaatsgebrek is voor het binnenshuis parkeren van een fiets. De nood voor het plaatsen van deze fietskluizen en fietstrommels is groot. Daarom blijft Brugge inzetten op de uitbouw van deze parkeervoorzieningen. In de binnenstad staan er momenteel op 13 locaties 117 fietskluizen voor bewoners. In totaal is er in deze kluizen ruimte voor 169 fietsen. Het gaat hierbij zowel om gesloten fietstrommels, als om fietsenrekken in hekwerk. Na voorbereiding van de terreinen komen 13 bijkomende fietskluizen voor 26 fietsen bij op 3 extra locaties: Boninvest (2 plaatsen), Mortierstraat (6 plaatsen) en Guido Gezellewarande (5 plaatsen). Voornamelijk in de regio West-Brugge, rond de Klaverstraat en op Sint-Gillis zijn de noden tot fietsparkeervoorzieningen hoog. De zoektocht naar beschikbare ruimte voor de plaatsing staat hierin centraal. Voor de binnenstad werden reeds aanvragen ingediend voor volgende locaties: Bilkske, Schaarstraat, Beursplein, Buiten-Boeverievest, Hof Dejonghe (Langerei), Klaverstraat, Komvest, Verloren Hoek, Schrijnwerkerstraat, Sint-Gilliskerk. Deze suggesties worden verder onderzocht.
19
b. Deelgemeenten Op basis van de studie fietsparkeerbehoeften Brugse deelgemeenten werden enkele voorkeurslocaties voor dergelijke fietsbergingen en –kluizen vastgelegd (met als prioritaire deelgemeente Assebroek — wegens de hoge bebouwingsdichtheid en ontbreken van garages en voortuinen is de nood daar het hoogst). Deze fietsbergingen worden voorzien, waar mogelijk, op het openbare domein. Waar deze optie niet haalbaar is, wordt beperkt een parkeerplaats ingenomen, rekening houdend met de verkeersnormen van CROW ( zie OD4 Actie 1C)
c. Fietsberging op eigen terrein Er wordt onderzocht hoe fietsbergingen op eigen terrein (voortuin, tuin,…) kunnen worden geplaatst via een aanpassing van de huidige voorschriften rond bouwvrije zones in het Bijzonder Plan van Aanleg. Er wordt onderzocht hoe de particuliere aankoop van een fietsberging mogelijk is via een groepsaankoop door de stad. Op deze manier wordt uniformiteit van fietsvoorzieningen gegarandeerd.
Actie 3
Fietsparking Markt: verder onderzoek inzake fietsenparking met alle voorzieningen (A0107) (KT)
realisatie
van
De Markt is dé uitvalsbasis voor fietsers in de binnenstad. Op dit moment overstijgt de vraag naar fietsparkeerplaatsen het aanbod fors op marktdagen en tijdens het weekend.
20
Op de Markt zijn er op het moment van publicatie 106 duostaanders. In de aanpalende straten rond de Markt staan bijkomstig nog 22 duostaanders, goed voor een totaalcapaciteit voor 256 fietsen. Om een toekomstige verkeersproblematiek voor de Markt en binnenstad te vermijden wordt een fietsenparking op of rond de Markt verder onderzocht. Onderstaande tabel illustreert de aanwezige parkeerdruk:
PARKEERDRUK MARKT
Aantal fietsen op de Markt
Aantal fietsen op omliggende wegenis
Aanbod
212
44
Bezettingsgraad
Dag wo 12/02/2014
weekdag
marktdag
288
101
151%
di 25/02/2014
weekdag
avond
68
32
39%
di 25/02/2014
weekdag
nacht
57
24
32%
di 04/03/2014
weekdag
dag
200
83
110%
za 29/03/2014
weekenddag
dag
316
72
151%
Opmerking: fietsparkeerplaatsen met een parkeerdruk hoger dan 80% worden beschouwd als ‘vol’. Op een drukkere fietsconcentratie vindt men moeilijker een vrije plaats, met zoeken en wildparkeren tot gevolg.
Actie 4
Optimalisatie gebruik van Movilo’s bij evenementen en eventuele uitbreiding (LT) + herzien gebruiksvoorwaarden (KT)
Stad Brugge beschikt over 900 mobiele fietsparkeerplaatsen (3 modules van 300 fietsen). Tijdens evenementen vangen deze mobiele fietsenrekken de bijkomende vraag naar fietsparkeerplaatsen op. Deze ’Movilo’s’ kunnen ter beschikking gesteld worden van particuliere organisaties, stadsdiensten en andere overheidsdiensten. Het verhuurtarief van de Movilo’s moet gratis of laagdrempelig zijn voor erkende verenigingen die iets organiseren op Brugs grondgebied.
21
De Movilo’s moeten een evidentie worden in het straatbeeld bij allerlei evenementen. De inplanting van de Movilo’s op strategische plaatsen, de aanduiding naar die plaatsen en de optimale verdeling van het beschikbare aantal bij gelijklopende evenementen is prioritair. Op termijn wordt het beschikbare aantal geëvalueerd en indien nodig geïnvesteerd in een nieuwe module van 300 fietsen. Hierbij kan ook worden gedacht aan een breder model.
Actie 5
Fietsenparking Station: overleg NMBS voor uitbreiding, signalisatie en blijvende ondersteuning Fietspunt (KT)
De fietsenparking aan het
station van Brugge telt 4650
fietsparkeerplaatsen (3000 aan de voorkant station, 1650 aan de kant
Sint-Michiels).
De
huidige
bezettingsgraad
van
de
fietsenparking aan het station (drukste moment - oktober 2013) ligt met 81,2% net boven de problematische grens van 80%. De NMBS is eigenaar van deze parking. De gebruiksvriendelijkheid van de fietsenparking wordt door de NMBS op korte termijn verder verbeterd via een duidelijke zonale indeling volgens kleur. Een optie tot uitbreiding van de capaciteit ten laste van de NMBS kan gerealiseerd worden door (secties van) de bestaande fietsenparking de fietsen te ‘stapelen’ in een etagesysteem, zoals bijvoorbeeld reeds toegepast in het station van Gent Sint-Pieters. Dergelijke systemen hebben minstens een vrije hoogte van 2,5 meter (inclusief fiets) en een gangbreedte van circa 3 meter nodig. Verder overleg met de NMBS is noodzakelijk.
22
Actie 6
Fietsenparking ’t Zand: verbetering van toegankelijkheid en gebruik, ook voor scholen en buurtbewoners (KT) Het
verbeteren
van
de
toegankelijkheid en het gebruik van de fietsenparking onder ’t Zand maakt integraal deel uit van de internationale wedstrijd voor de heraanleg van ’t Zand, waarin fietsvriendelijke
structuur
in
opgenomen wordt. Er
wordt
onderhandeld
opdat
buurtbewoners en scholieren de fietsenparking benutten.
Actie 7
meer
kunnen
Voorzien van optimale fietsparkeervoorzieningen bij stadsgebouwen (KT) – A0102
In het budget 2015 -2018 worden fietsparkeervoorzieningen geplaatst in het Daverlocomplex, sportcomplex Tempelhof, de bibliotheek van Sint-Andries en basisschool de Triangel. Ook de fietsvoorzieningen op ‘t Brugse Vrije zijn aan uitbreiding en optimalisatie toe. Zowel bezoekers als stadsmedewerkers maken hiervan gebruik. Er wordt onderzocht hoe zoveel mogelijk fietsen comfortabel kunnen worden geparkeerd in verhouding tot de monumentale omgeving. De doelstelling is uiteraard om alle stadsgebouwen te voorzien van goede fietsparkeerplaatsen.
23
Actie 8
Realisatie alternatieve parkeermogelijkheid voor bakfietsen en elektrische fietsen in de binnenstad (MT)) Het gebruik van bakfietsen is in volle ontplooiing. Stad Brugge wil de parkeervoorzieningen voor bakfietsen uitbreiden door extra parkeergelegenheid te creëeren op strategisch bepaalde locaties. Hiervoor worden aparte parkeervakken voorzien met bijhorend bord en/of nieuwe parkeertypeprofielen geïntroduceerd die het comfortabel parkeren van bakfietsen garanderen.
en
veilig
a. Brugse binnenstad Bakfietsen zijn een handig vervoersmiddel binnen de stad, mits genoeg parkeerplaatsen worden voorzien. Op centrale plaatsen in de binnenstad en bij de bouw van een fietsparking op of in de omgeving van de Markt moet rekening gehouden worden met de bereikbaarheid bakfietsen.
en
parkeermogelijkheden
voor
b. Deelgemeenten In de deelgemeenten worden bij gemeentehuizen en attractiepolen parkeerplaatsen voorzien voor bakfietsen. Handelszaken worden aangespoord om parkeerplaatsen te voorzien voor bakfietsen, dichtbij de ingang van de winkel. Stad Brugge kan voorzien in een bijhorend bord.
Actie 9
Ondersteunende maatregelen centrale fietsenparkings
Om aan de centrale fietsenparkings aan het station en de binnenstad (’t Zand, Markt) een meerwaarde te geven wordt onderzocht hoe ‘lockers’ kunnen worden geïnstalleerd (om kledij etc. op te bergen) en hoe andere flankerende mobiliteitsmaatregelen ( ontlenen van buggy’s, huur bakfiets, elektrische oplaadpunten,..) het gebruiksgemak en de servicegraad van de fietsenparkings kunnen verhogen.
24
5.
Operationele doelstelling 5: Een groter draagvlak creëren
Verdere ondersteuning van sensibiliserende acties en verhoging van de intensiteit van betreffende maatregelen worden door het stadsbestuur als prioritair beschouwd in de uitbouw van het fietsbeleid. Voor scholen, bedrijven en organisaties worden specifieke acties uitgewerkt. Ook acties die de positieve beleving van fietsen en participatie (betrokkenheid door inwoners, samen met andere steden, scholen, bedrijven, jeugdwerk, ouderenverenigingen, handelszaken…) ondersteunen worden uitgevoerd:
Actie 1
Verkeersveiligheidsacties i.s.m politie, preventie en Provincie WestVlaanderen A. Sensibilisering (MT) B. Fietsverlichtingsacties (LT)
a. Er wordt een nauwe samenwerking nagestreefd tussen politie, preventie en Provincie West-Vlaanderen om bestaande en nieuwe sensibiliseringsacties maximaal te promoten. De prioriteit gaat uit naar acties rond de veiligheid en zichtbaarheid van de fietser in het verkeer, de snelheidsbeperking voor autoverkeer, gemengd verkeer in zone 30 en het correct gebruik van elektrische fietsen. b. De fietsverlichtingsacties zijn noodzakelijk om het belang van fietsverlichting te onderstrepen bij alle fietsers. Telkens in het najaar worden door de preventiedienst sensibiliseringsacties rond fietsverlichting in de scholen georganiseerd, gevolgd door een fietsverlichtingsactie aan de toegangspoorten van Brugge waarin de mobiliteitscel het voortouw
neemt.
De
politie
zorgt
voor
informatieverstrekking
tijdens
de
sensibiliseringsacties aan de hand van informatieborden op verschillende locaties, ter voorbereiding van de effectieve controleacties door de politie.
25
Actie 2
Samenwerking nastreven met bedrijven (MT) A. Promotie initiatieven duurzaam (o.a.bedrijfsvervoerplanning) B. Bevraging bij bedrijven rond fietsgebruik
woon-werkverkeer
a. Brugge streeft naar een duurzaam woon-werkverkeer. De fiets speelt hierin een centrale rol. De stad wil daarom inzetten in op een positieve en actieve communicatie naar bedrijven.
Samen
met
andere
stadsdiensten
(dienst
lokale
economie,
dienst
communicatie) zal meer aandacht worden gevestigd op fietsen naar het werk. Bedrijven kunnen nu reeds beroep doen op een aantal interessante initiatieven zoals de Mobiscan van
het
Provinciebestuur
West-Vlaanderen
(een
gratis
mobiliteitsanalyse
en
actiemaatregelen van en voor een bedrijf, met aandacht voor de duurzame verplaatsingsmodi), de testkaravaan van de Provincie West-Vlaanderen (waarbij fietsen kunnen worden gestest per bedrijf voor een bepaalde periode) en het Pendelfonds van de Vlaamse Overheid
(subsidies voor bedrijven tot 50 % bij investeringsprojecten rond
duurzame woon-werkverplaatsing). De mobiliteitscel zal onderzoeken hoe de gemeentelijke inbreng kan verlopen bij het opstellen van een bedrijfsvervoerplan en hoe informatieverspreiding rond bestaande projecten nog beter ondersteund kunnen worden.
b.
Als onderdeel om de vraag om duurzaam-woonverkeer te sturen, wordt op middellange termijn door de mobiliteitscel een bevraging georganiseerd bij de bedrijven over hun wensen en noden om het duurzaam woonwerkverkeer van en naar het bedrijf te promoten. Deze bevraging moet duidelijkheid scheppen over de eigen inbreng van het bedrijf inzake duurzame verplaatsingsmogelijkheden voor de werknemers en welke rol het stadsbestuur hierin kan spelen.
26
Actie 3
Samenwerking nastreven met scholen (LT) A. Verkeersveiligheidsprojecten ondersteunen B. Schoolvervoersplanning uitwerken voor alle scholen
a. De stad stelt jaarlijks minimum 70 000 euro ter beschikking voor subsidies van duurzame en verkeersveiligheidsprojecten. Alle scholen kunnen een project indienen om de verkeersveiligheid of duurzame verplaatsingen te promoten. Een school kan jaarlijks maximaal 2 500 euro subsidies ontvangen. Projecten rond fietsen naar school behoren tot de prioriteiten. b. De mobiliteitscel ondersteunt de scholen bij het opstellen van een schoolvervoerplan. Elke Brugse school wordt elk jaar uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Bij de opmaak van een schoolvervoerplan wordt een analyse gemaakt van de schoolomgeving waarbij de “zwakke punten” in kaart worden gebracht. Samen met de school wordt gezocht naar de meest veilige trajecten met de fiets van en naar de school. Veertig van de 120-tal Brugse scholen beschikken reeds over een schoolvervoersplan. Het streefdoel is om alle scholen tegen 2020 te voorzien van een schoolvervoersplan.
Actie 4
Fietsvaardigheden stimuleren bij jongeren, ouderen en verhogen aanbod ‘leren fietsen’
Via de Noord-Zuiddienst worden reeds lessen aangeboden aan nieuwe Bruggelingen. Ook in lagere scholen worden reeds fietsexamens gehouden (als onderdeel van de eindtermen verkeerseducatie in het lager onderwijs). Elektrisch fietsen wordt vaak als cursus aangeboden bij ouderenverenigingen. Om die acties voor de meest kwetsbare fietsgroepen (de jongste en oudste
leeftijdsgroepen)
kracht bij te zetten wordt onderzocht hoe Stad Brugge kan
inzetten
om
deze
leeftijdsgroepen maximaal te voorzien
in
de
nodige
vaardigheden. De realisatie van
oefenruimtes
verschillende OD1,
Actie
ondersteunend
op
locaties (zie 8)) bij
ontwikkelen van fietsvaardigheden.
werkt het meer
27
Actie 5
Fietsdiefstalacties A. Merkacties om het percentage teruggevonden fietsen te verhogen (LT) B. Continuering van de acties om de aangiftebereidheid te verhogen (A0332) (LT) C. Opvolging van fietsdiefstallen door de werkgroep (LT)
a. Via verschillende acties spoort de stad de fietsers aan om hun fiets correct te sluiten en hun fiets te laten merken ( via gravering of labelen via een moeilijk te verwijderen klever ). Deze acties worden gecoördineerd door de preventiedienst. Fietsen merken moet blijvend gratis worden aangeboden in de stedelijke graveerdienst of in het Fietspunt aan het station. Het streefdoel is minimum 5000 fietsen per jaar te merken en de mogelijkheid tot merken beter bekend te maken bij de aankoop van een nieuwe fiets bij de handelaar.
b. Uitgaand van het aantal aangiften van fietsdiefstallen worden er sinds 2007 30% minder fietsen gestolen in Brugge. Om een goede opvolging te voorzien en de gestolen fiets terug bij de eigenaar te bezorgen, moeten de acties rond de aangifte van fietsdiefstal blijvend worden ondersteund.
28
Afbeelding : Coverfoto van de fietsdiefstalcampagne ‘Fietsdiefstal ontbloot: kijken mag, aankomen niet’, November 2013. Samenwerking tussen preventiedienst Brugge en Howest
c.
De werkgroep fietsdiefstal levert inspanningen om het aantal fietsdiefstallen te verminderen én om de aangiftebereidheid te verhogen. Deze werkgroep bestaat uit medewerkers van de politie Brugge, de preventiedienst, de fietsendienst, Fietspunt, de veiligheidscel van de NMBS en de fietsambtenaar. Blijvende opvolging door de werkgroep fietsdiefstal is noodzakelijk.
Actie 6
Samenwerking nastreven met fietsverhuurders en fietshandelaars (LT) Alle fietshandelaars en –verhuurders in Brugge willen we positief met elkaar én met de stad verbinden. Fietshandelaars en fietsverhuurders zijn verantwoordelijk voor het aanbieden van kwalitatieve en goed
onderhouden
kwaliteit
te
fietsen.
garanderen
Om
de
en
de
meerwaarde van fietsen in Brugge te promoten
wordt
onderzocht
hoe
fietshandelaars, verhuurders en Stad Brugge beter op elkaar kunnen inspelen. Dit kan aan de hand van een kwaliteitslabel voor fietsverhuurders, de kans om een nieuw aangekochte fiets onmiddellijk te laten merken, de medewerking van alle fietshandelaars tijdens evenementen zoals autoloze zondag,… . Het collectief uitdragen en meewerken aan Brugge fietsstad door alle betrokken partijen is op termijn een win-win situatie.
29
Acctie 7
Pro omotie Bru ugge Fietssstad
E Een construcctieve opbouw van het fieetsbeleid wordt ondersteund door ee n promotiecampagne vvoor de fietss. Er worden n allerlei act ies opgezet die de positieve relatie ttussen Brug gge en de ffiets duidelijk maken: ee en nieuw log go, duidelijke en uniform me informat ieborden, vlaggen, tsshirts enz…
30
6.
Operationele doelstelling 6: Fietsvriendelijke omgeving
Het stadsbestuur kiest ervoor om Bruggelingen en bezoekers maximaal te stimuleren en faciliteren om de fiets te gebruiken boven andere vervoersmiddelen. Er worden acties ontwikkeld die het gebruiksgemak verhogen en een betere service bieden:
Actie 1
Blue-bike: uitbreiding hub station kant Sint-Michiels en verdere promotie (KT)
Blue-bike speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van duurzaam woon-werkverkeer in Brugge. Na het initiële jaar 2014 voor Blue-bike waarin een ontlening van een fiets gratis werd aangeboden, wordt vanaf 1 januari 2015 de ontlening van een fiets 1€ per 24 uur. Brugge heeft het grootste aanbod Blue-bikes in België (100) en wil dit behouden door een gebalanceerde verdeling van het huidig aantal Blue-bikes aan het Fietspunt aan de voorkant van het station (50) en op het plein van de Balkonrotonde aan de kant Sint-Michiels (50), waar op deze laatste locatie nog geen Blue-bikes aanwezig zijn. Op termijn worden alle Blue-bikes in een sleutelautomaat geplaatst.
31
Actie 2
Onderzoek implementatie fietsdeelsysteem aan de hand van de studie ‘Haalbaarheidsonderzoek fijnmazig fietsdeelsysteem in samenwerking met de private sector (KT) (ARB 154)
Aan de hand van de conclusies van de studie ‘Haalbaarheidsonderzoek fijnmazig fietsdeelsysteem in Brugge (Mint, 2014), wordt een keuze gemaakt hoe de introductie van een fietsdeelsysteem in Brugge kan worden gerealiseerd. Een fietsdeelsysteem kan tot stand komen door een samenwerkingsverband tussen Stad Brugge en de private sector (PPS).
Actie 3
Stad
Onderzoeken gebruik en uitbreiding gebruik dienstfietsen Stad Brugge tijdens diensturen (o.a. voor leveringen) (KT) Brugge
wil
een
voorbeeldorganisatie
zijn
van
duurzaam
woon-werkverkeer.
De medewerkers van de stadsdiensten kunnen bij de mobiliteitscel een dienstfiets aanvragen of opteren voor een kilometervergoeding voor het gebruik van de eigen fiets (0.22 eurocent per kilometer met een maximum van 400 euro per jaar). In totaal zijn er momenteel 680 fietsen in omloop. De bezettingsgraad is 100 procent en er is een permanente wachtlijst. Er moet worden onderzocht hoe dienstfietsen maximaal benut kunnen worden voor woon-werkverkeer en als vervoersmiddel tijdens de diensturen. Een geleidelijke afschrijving van oude fietsen en bijhorende nieuwe fietsaankopen moeten gewaarborgd blijven. Ook de vereenvoudiging van het jaarlijks onderhoud door Fietspunt wordt hierin opgenomen. Er wordt geïnvesteerd in enkele elektrische bakfietsen die kunnen instaan voor leveringen allerlei tussen de verschillende stadsdiensten en binnen de gemeente, ter vervanging of aanvulling op de reeds gebruikte dienstwagens.
32
Actie 4
Verder organiseren van het verhuur van studentenfietsen (A0255)(MT)
De stad Brugge werkt samen met de hogescholen HOWEST en VIVES en het Fietspunt voor het verhuur van studentenfietsen ( de “gele fiets” ). Stad Brugge, de hogescholen en het Fietspunt voeren promotie, het Fietspunt organiseert het verhuur. In totaal zijn 515 fietsen beschikbaar gesteld voor studenten. Zowel vraag en aanbod zijn de laatste twee jaar stabiel. Stad Brugge blijft jaarlijks een budget van € 22 000 voorzien als ondersteuning voor studentenfietsen.
Actie 5
Het terug-in-het-verkeer brengen van weesfietsen (KT)
Er wordt onderzocht hoe de toekomstige verkoop van weesfietsen gecoördineerd kan verlopen via het Fietspunt. Hierin staat de vereenvoudiging van de samenwerking tussen Stad Brugge en het Fietspunt centraal, alsook de kwalitatieve opwaardering van de verkoop en het aanbod van weesfietsen.
33
Actie 6
Verbeteren van fietscomfort en service naar fietsers A. Plaatsing bijkomende publieke fietspompen deelgemeenten en publieke plaatsen (KT) B. Plaatsing fietspompen bij bedrijven, scholen en bij sport-en jeugdcentra via een groepsaankoop (KT) C. Aankoop verdeelautomaat fietslichtjes station (KT)
a. Na de plaatsing van de eerste 8 publieke fietspompen wordt verder geïnvesteerd in publieke fietspompen op de belangrijkste fietsassen in de Brugse deelgemeenten, en wordt bijhorende gebruiksinformatie verstrekt op de pomp (extra gebruiksaanwijzing, telefoonnummer en e-mail indien buiten werking). b. Er wordt bevraagd welke bedrijven en scholen een fietspomp op hun terrein willen plaatsen. De fietspompen worden door de stad in groep aangekocht en zo aan een voordelig tarief aan de scholen en bedrijven aangeboden. Ook aan sport-en jeugdcentra kunnen pompen worden geplaatst.
Afbeelding : fietspomp op de Markt
c.
In het station wordt een verdeelautomaat van fietslichtjes geplaatst. Dit schept de mogelijkheid voor ongeveer 5000 fietsers om 24/24 uur een ‘hulpfietslichtsetje’ te kopen indien de hoofdverlichting niet meer functioneert. De ‘hulpfietslichtsetjes’ zijn geen vervanging van de meer lumineuze en degelijke fietslichten die te koop zijn bij fietshandelaars. Dit wordt ook zo geafficheerd op het automaat. Na aankoop kunnen de lichtjes dienen als aanvulling op de hoofdverlichting.
34
Actie 7
Faciliteren van elektrisch fietsen (A0106)(MT)
Elektrisch fietsen moet worden ondersteund door het installeren van gratis oplaadpunten op locaties waar de eigenaar
zijn/haar fiets veilig kan achterlaten (bij fietskluizen en
fietstrommels, ondergronds) en bij horecazaken, voornamelijk langs (recreatieve) fietsroutes. Oplaadpunten op eigen initiatief door horecazaken worden maximaal ondersteund door Stad Brugge. Belangrijk bij deze ontwikkeling is dat oplaadpunten een lage gebruiksdrempel hebben en uniform bruikbaar zijn over het hele Brugse grondgebied. Advies zal via de mobiliteitsdienst gebeuren.
Actie 8
Fietsvriendelijke infrastructuur A. Voetsteunen en leuningen aan kruispunten (KT) + proefproject op nader te bepalen drukke fietsas van een deelgemeente naar het stadscentrum B. Verkeerslichten op ooghoogte van de fietser (KT)
a. Als essentieel onderdeel van de uitbouw van fietsvriendelijke infrastructuur over het hele Brugse grondgebied wordt gestart met een proefproject van voetsteunen en leuningen op een drukke fietsas. b. Samen met het Vlaams Gewest wordt bekeken hoe zoveel mogelijk kruispunten kunnen worden voorzien van verkeerslichten op ooghoogte van de fietser.
Afbeelding : Voetsteun met leuning ( Kopenhagen 2013)
35
7.
Operationele doelstelling 7: Evaluatie
Om de evolutie van het fietsgedrag, de kwantiteit en de kwaliteit van de ontwikkeling van het fietsbeleid te kunnen meten, worden door het stadsbestuur maatregelen getroffen rond monitoring en evaluatie als sleutelinstrument van het fietsbeleid:
Actie 1
Aankoop vaste en mobiele telpalen (KT)
Op de drukste fietsassen en/of fietsassen in volle ontwikkeling worden telpalen geïnstalleerd die het aantal fietsers per dag, per maand en per jaar registreren. Telpalen maken een essentieel onderdeel uit van een correcte opvolging van het fietsverkeer en fietsgedrag in Brugge. Een permanente opvolging hiervan is belangrijk (gebruik vaste telpalen, bvb. gedurende 2 jaar op dezelfde plaats, tijdens verschillende weersomstandigheden,…) alsook de opvolging van het fietsverkeer bij evenementen,…(mobiele telpalen die strategisch en tijdelijk kunnen worden geplaatst).
Actie 2
Opmaak tweejaarlijkse ‘bicycle account’ met als onderdeel de Brugse fietsbevraging (LT)
Elke twee jaar wordt een rapport opgesteld dat een overzicht biedt van het fietsgedrag, de kwantiteit en kwaliteit van de ontwikkeling van het fietsbeleid. Daarin komen de jaarlijkse metingen aan bod, alsook de wederkerende fietsbevraging. De ‘bicycle account’ (naar het voorbeeld van Kopenhagen) toont de constructieve opbouw van een fietsbeleid aan en dient als monitoringsinstrument voor de komende jaren. Als bijlage 2 pagina 40 is de eerste Brugse Fietsbevraging terug te vinden ( februari 2014).
Actie 3
3-jaarlijkse deelname ‘Fietsgemeente / stad’ door Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Elke drie jaar wordt door de Vlaamse stichting Verkeerskunde de ‘Fietsgemeente / stad’ van Vlaanderen georganiseerd. Het VSV beloont hiermee de winnende stad met 50 000 € budget om te investeren in fietsvoorzieningen. Het is de ambitie van het stadsbestuur om tegen 2018 deze titel naar Brugge te halen.
36
8.
Operationele doelstelling 8: Overkoepelende samenwerking
Het stadsbestuur ondersteunt de interstedelijke, internationale en interregionale samenwerking rond fietsprojecten:
Actie 1
De Europese cel onderzoekt de samenwerkingsmogelijkheden met andere Europese regio’s (LT)
In het kader van Europese projecten zoekt de Europese cel, in samenwerking met de mobiliteitscel, hoe Brugge kan instappen in overkoepelende Europese programma’s inzake duurzame mobiliteit, specifiek rond fietsen. Er wordt gezocht naar partners op Europees niveau om langdurige projecten op starten en extra budgetten te voorzien voor onderzoek en investeringen omtrent fietsen.
Actie 2
Evaluatie van fietsrealisaties tijdens congres 2016 en 2018 (MT)
In 2016 en 2018 wil Brugge de realisaties van het Brugs fietsbeleid delen met partners en andere Vlaamse steden door het organiseren van een congres. Alle onderdelen van de ontwikkeling van het fietsbeleid worden er besproken, er worden gastsprekers inzake fietsbeleid uitgenodigd en de ‘bicycle account’ (OD7 Actie 2) wordt er voorgesteld.
Actie 3
Intekenen op en ondersteuning van Provinciale, Vlaamse en federale initiatieven rond fietsen
De mobiliteitscel is actief participant van alle Provinciale, Vlaamse en federale intiatieven inzake fietsbeleid. Deze initiatieven worden vertaald naar het Brugse niveau. Omgekeerd wordt naar aansluiting gezocht met partnersteden en regio’s die in de ontwikkeling van een algemeen fietsbeleid.
37
BIJLAGEN
38
Bijlage 1: overzicht beleidsprogramma:
“9.2 Fietsstad 275. De fiets is het ideale vervoersmiddel naar en in de binnenstad. Het stadsbestuur zorgt voor een omkadering die het fietsverkeer aanmoedigt. Er wordt een ‘Fietsplan Brugge’ opgesteld waar de grote lijnen worden in uitgezet om Brugge veel fietsvriendelijker en vooral fietsveiliger te maken. Het ‘Fietsplan Brugge’ zal de doelstellingen en strategie bepalen voor nog beter, veiliger en aangenamer fietsen in Brugge. 276. Er komen voldoende (waar mogelijk overdekte) fietsenstallingen op het hele grondgebied: op alle belangrijke plaatsen, op alle pleinen, in de directe omgeving van bushaltes en dienstencentra worden bovengrondse fietsenstallingen voorzien. Dat geldt ook voor de straten met rijwoningen zonder garage, zodat fietsen zo weinig mogelijk op het voetpad achtergelaten moeten worden. Fietsenstallingen of fietskluizen in voortuintjes worden toegelaten. De fietsenstallingen zijn duidelijk afgescheiden van de parkeerplaatsen voor motorfietsen en zijn gratis. Bij ondergrondse en overdekte fietsenstallingen is er voldoende aandacht voor de toegankelijkheid. Ook bakfietsen moeten comfortabel naar beneden kunnen. Een ondergrondse fietsenstalling mag geen aanleiding vormen om de bovengrondse fietsenstalling te schrappen. 277. Het stadsbestuur wil een gratis fietsparking in de nabijheid van de Markt met alle voorzieningen. 278. Er komen meer fietskluizen, ook in de binnenstad. Er wordt gekozen voor ontwerpen die esthetisch verantwoord zijn. 279. Het gebruik van de mobiele fietsenstallingen bij evenementen wordt verder gepromoot. 280. Op het hele grondgebied streven we naar straten op maat van fietsers: bij de (her)aanleg van wegen wordt gekeken naar het comfort van de fietser. Fietspaden moeten, net als voetpaden, correct aangelegd, veilig, comfortabel en goed onderhouden zijn. Ze moeten goed verlicht zijn, mogen geen hobbels en putten vertonen, geen wildgroei van onkruid, geen zwerfvuil… In de herfst moeten ze bladerenvrij zijn, in de winter sneeuwvrij. 281. Waar mogelijk opteren we voor gescheiden en ontdubbelde fietspaden. Er is ook aandacht voor een gepaste grondbedekking, dus geen fietspad in hobbelige klinkers naast een rijbaan in asfalt. Waar afzonderlijke fietspaden niet mogelijk zijn, wordt zoveel mogelijk in fietsstroken voorzien. 282. Rotondes moeten, waar mogelijk, een vrijliggend fietspad hebben. Is er geen ruimte voor een apart fietspad, dan wordt er in een gemarkeerd fietspad voorzien. Er is meer aandacht voor veilige oversteekplaatsen voor fietsers. 283. Het stadsbestuur onderzoekt de mogelijkheid om een fietsbrug te realiseren tussen de Gentpoortbrug en de Kruispoortbrug en aan de brug van Steenbrugge. 284. Er gaat bijzondere aandacht naar het fietsverkeer bij de besprekingen die het stadsbestuur voert met de Vlaamse overheid in verband met de mogelijkheden van een beter gebruik van de Vaartdijkstraat. 285. De dienstverlening van Fietspunt Brugge met een herstellingsdienst voor kleine defecten wordt, indien nodig, uitgebreid met extra posten en/of mobiele pechverhelping voor kleine herstellingen.
39
286. Er worden meer acties ontwikkeld in verband met fietsdiefstallen, bijvoorbeeld acties rond de teruggave van gevonden fietsen. 287. We installeren publieke fietspompen en oplaadpunten voor elektrische fietsen. 288. Een sluitend fietsnetwerk in de regio wordt versneld afgewerkt in samenwerking met onze buurgemeenten. Blinde vlekken worden weggewerkt. 289. Het Fietsroutenetwerk dat over het hele Brugse grondgebied loopt, moet vertakkingen hebben tot in alle woonwijken. 290. De trage wegen (wegen of paden die bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer) worden in kaart gebracht en gebruikt als doorsteek voor fietsers en voetgangers. 291. Er moet prioriteit gaan naar de aanleg van fietspaden in nijverheidszones: Blauwe Toren, Ten Briele… zodat mensen gestimuleerd worden om met de fiets naar het werk te gaan. De combinatie met het zwaar verkeer maakt de afbakening van veilige fietspaden dringender. Het Masterplan Fiets voor het uitbouwen van het fietsnetwerk in de haven van Zeebrugge wordt versneld uitgevoerd. 292. We onderzoeken welke straten, vooral in de binnenstad, maar ook in de kernen van de deelgemeenten, in aanmerking komen om als ‘fietsstraat’ te worden ingericht.”
40
Bijlage 2 2: Brugse Fie etsbevraging 2014
nken de inw woners over fietsen in B Brugge, waa ar zien zij problemen p een mogelijkh heden tot Hoe den verbeterring? Via een n bevraging ( februari 20014 ) zocht de stad Brugg ge een antwooord op deze e vragen. Het onde erzoek werd gevoerd doo or studiebureeau Mint. 1164 Brruggelingen vulden de online-bevrag ging in, voora al dertigplus ssers. De geemiddelde leeftijd van de respo ondenten wa as 46,5 jaar. Een blancoo weergave van v de fietsbevraging w wordt weerge egeven in afbeeldin ng 2. Figuu ur 1 toont het verplaattsingsmotieff van de fie etsers binneen het hele e Brugse grondgebied, tabel 1 bevat de alg gemene scorres voor de diverse bevraagde thema’’s.
m te fietsen in n Brugge, ressultaten Grote Brugse Fietsbevragingg Figuur 1 | Motief om
41
Score op 10 Veilig
Binnenstad
Deelgemeenten
5,63
6,91
5,79
7,27
4,73
7,22
6,93
6,99
6,68
6,89
5,85
6,93
fietsen Aangenaam fietsen Comfortabel fietsen Veilig stallen Comfortabel stallen Brugs fietsbeleid Tabel 1 | Scores op 10 fietsbevraging voor binnenstad en deelgemeenten
42
43
A.
Algemene scores
De meest genoemde knelpunten om te fietsen op het gehele Brugse grondgebied zijn: 1.
Wegdek in slechte staat
2.
Kasseien
3.
Toeristen / Voetgangers
4.
Voorbijstekend gemotoriseerd verkeer
5.
Bussen
De meest gegeven opmerkingen in verband met het fietsparkeren op het gehele Brugse grondgebied zijn: 1. Te weinig (overdekte) fietsparkeerplaatsen 2. Te smalle fietsparkeerplaatsen 3. Over het veilig, comfortabel en voldoende fietparkeerplaatsen zijn de meningen verdeeld
B.
Brugse binnenstad
De respondenten geven de slechte staat van de wegen en het gebruik van kasseien in de binnenstad het vaakst aan als knelpunten. De aangehaalde knelpunten leiden soms tot vermijdingsgedrag. In de binnenstad vermijden de fietsers vooral de Steenstraat, de Noordzandstraat, de Zuidzandstraat, de Geldmuntstraat en de Katelijnestraat. Een gebrek aan voldoende overdekte fietsparkeerplaatsen blijkt de grootste zorg voor het fietsparkeren. Voor de binnenstad stellen de deelnemers een beter wegdek, het autoluw/autovrij maken van de binnenstad en/of belangrijkste oplossingen.
de
winkelstraten
en
comfortstroken
voor
als
Het Brugse fietsbeleid voor de binnenstad krijgt een gemiddelde score van 5,85 op 10. Samenvatting resultaten: Suggesties voor fietsbeleid – binnenstad 1.
Beter wegdek (21%)
2.
Autoluw / autovrij maken van de binnenstad / winkelstraten ( 14%)
3.
Fietsstroken / comfortstroken in asfalt (11%)
4.
Duidelijk aangeduide / betere fietsstroken (9%)
5.
Betere / voldoende fietsenstallingen ( 7%)
44
Straten die gemeden worden—binnenstad 1.
Steenstraat (35%)
2.
Noordzandstraat (21%)
3.
Katelijnestraat (19%)
4.
Geldmuntstraat (15%)
5.
Zuidzandstraat (15%)
C.
Deelgemeenten
Voor de deelgemeenten worden de slechte staat van de fietspaden en de snelheid van het gemotoriseerd verkeer als het meest problematisch aangebracht. De Vossensteert en Bossuytlaan zijn de straten die het vaakst vermeden worden. In de deelgemeenten worden meer fietspaden, een beter onderhoud van de fietspaden en meer handhaving voorgesteld als oplossing. Voor het fietsbeleid in de deelgemeenten geven de respondenten een gemiddelde score van 6,93 op 10.
Samenvatting resultaten: Suggesties voor het fietsbeleid—deelgemeenten 1. Meer fietspaden / betere aanduiding van fietspaden 2. Fietspaden beter herstellen / onderhouden 3. Meer politiecontrole inzake gebruik lichten en foutparkeerders 4. Meer fietspaden tussen de deelgemeenten onderling
Straten die gemeden worden—deelgemeenten: 1. Vossensteert en Bossuytlaan ( Assebroek ) 2. Gistelse steenweg ( Sint-Andries ) 3. Moerkerkse steenweg ( Sint-Kruis )
45
