Bregenzerwald, Oostenrijk
Knallen met kaaskoppen en ‘käsknöpfle’ TEKST: ARJAN KRUIK FOTO’S: JORISLUGTIGHEID.NL
Grote kans dat je nog nooit van het Bregenzerwald gehoord hebt. Wij ook niet. Maar onthoud die naam toch maar, want het is een sublieme plek voor een mtb-vakantie, waar bikers van alle niveaus hun hart op kunnen halen.
XX BIKE & TREKKING
De heuvels aan de horizon liggen in Duitsland. En daarachter ligt de Bodensee. Bij helder weer kan je ’m zien glinsteren. Redacteur Joris Birnie kijkt liever niet om; hij richt al z'n aandacht op het steile pad voor hem.
BIKE & TREKKING XX
Toen we een uitnodiging kregen om te gaan biken in het Oostenrijkse Bregenzerwald moest ik even goed nadenken. Bregenzerwat? Bregenz ken ik wel. Dat is een stad aan de Bodensee, in het westelijkste puntje van Oostenrijk, tegen de Duitse grens aan. Daar stond ik vroeger altijd in de file omdat de tweede buis van de Pfändertunnel nog niet klaar was. Daarna ging het gas weer lekker open om – afhankelijk van de tijd van het jaar – door te rijden naar de ski- of bikegebieden in Tirol. Dom dom dom. Immers, als ik toen geweten had wat ik nu weet, had ik véél eerder een afslag naar links genomen, het Bregenzerwald in. Waarom die streek zo heet? Duizend jaar geleden was het daar nog één groot aaneengesloten bos, dat ongeveer vanaf die tijd langzaam maar zeker vanuit de stad Bregenz ontgonnen werd. Ze zijn in het millennium daarna flink met de zaag tekeer gegaan, die Bregenzers, want van een aaneengesloten wald is geen sprake meer, zo zien we als we na een lange rit uit Nederland even na Bregenz van de snelweg afbuigen om naar ons hotel in Au te rijden. Op laaggelegen delen vooral grazige weiden met hier en daar een boerderij of een dorpje. Alleen op de hellingen van de glooiende heuvels staan nog bomen. Wat het landschap er overigens niet minder mooi op maakt, het is namelijk het betere ansichtkaartenwerk. Nou ja, we missen alleen een zonnetje. Niet omdat het al zo laat is, maar omdat het van de planeten regent. En dat doet het, gezien de kleur van het gras, al een tijdje! Het goede nieuws is dat, naarmate we dichter bij onze eindbestemming komen, de heuvels plaats maken voor echte bergen. Onze eindbestemming Au ligt zelfs aan de voet van een tweeduizender, de Diedamskopf. Geen reus, maar wel een stevige jongen. Dat belooft wat voor de komende dagen. Boze gids Die indruk wordt nog meer versterkt als we later die avond aan de bar van ons bike-hotel een potje bier drinken met onze gids voor de komende twee dagen. Johannes Larch is zijn naam. En Johannes is boos. Niet op ons, maar op Zwitserse journalisten die hier een jaar eerder waren en die over zijn regio een negatief stuk schreven. Want in het Bregenzerwald zouden, aldus onze Zwitserse collega’s, alleen maar saaie schotterwege liggen. Terwijl singletracks, alweer volgens die collega’s, uiteindelijk de maat der dingen zijn. En daarom is Johannes dus boos. Goed voor ons, want aan ons, bikers uit de Lage Landen, zal hij wel eens laten zien dat er in het Bregenzerwald echt wel meer te doen is dan over brede grindwegen fietsen. Wat heet, het Bregenzerwald is een singletrack-mekka, zo pocht onze op revanche beluste bike-guide zelfverzekerd. We gaan het zien. Voorlopig komt het water met bakken naar beneden. We nemen daarom nog maar een lekker potje bier, want daarop is het goed slapen. De volgende morgen schuif ik wat brak aan de ontbijttafel aan; die halve liters van gisteren hebben er toch harder ingehakt dan goed voor me is. Aan de andere kant; tijd zat, want buiten plenst het nog steeds. No worries dus. Denk ik. Verkeert gedacht, want Johannes komt in full gear – regenbroek, regenjack, regenhoes om de rugzak – de ontbijtzaal ingelopen en zijn gezicht staat op
XX BIKE & TREKKING
ongeduldig. Waar we blijven, is zijn vraag. Als antwoord wijzen we naar buiten, waar de straat bijna blank staat van het vele water dat naar beneden komt. Johannes zucht van zoveel onbenulligheid. Hebben we op onze smartphone dan niet gezien, dat het over precies veertig minuten boven de Diedamskopf gaat opentrekken? Tsja, daar zeg je wat. In Nederland check ik zo’n beetje voor iedere toer Buienradar, maar dat je zoiets ook in Oostenrijk hebt was nog niet bij me opgekomen. We beloven Johannes vaart te maken, klokken de koffie naar binnen, schieten in onze regenkleding en trekken de bikes uit de fietskelder. In de stromende regen rijden we van Au naar het nabijgelegen Schoppenau, waar het dalstation van de Diedamskopf-lift ligt. Dat wordt helemaal niks, denk ik. Maar nog voordat we bij het liftstation zijn houdt het op met regenen. En terwijl we met de gondel naar tweeduizend meter hoogte pendelen trekt de lucht open. Zo, die Johannes kent zijn weer… Liever geen downhillers Over die gondel moet ik trouwens nog wat vertellen. Omdat we Johannes bij ons hebben, mogen we helemaal omhoog, naar tweeduizend meter. Maar zonder officiële bike-guide kom je niet verder dan het middenstation. En moet je de laatste vierhonderd hoogtemeters zelf trappen. Waarom dat dan? Om de kas van gidsen te spekken? Zeker niet, vertelt Johannes. Door het laatste stukje van de gondel niet voor iedereen open te stellen, worden freeriders met full protection en agressieve full face helmen weg uit het gebied geweerd. Want die komen die vierhonderd meter met hun loodzware bikes nooit omhoog. En zo wordt voorkomen dat conflicten met wandelaars ontstaan. Want het is volgens Johannes vooral dit type biker dat voor problemen zorgt. Tsja, daar valt wat voor te zeggen. Bovendien, met onze lichte fullies draaien we onze hand niet om voor een paar hoogtemetertjes. Maar nu we toch in de gondel zitten... Je snapt wel, wij stappen pas op tweeduizend meter uit de gondel. Om op het topje van de Diedamskopf te komen moeten we nog een klein stukje omhoog, eerst fietsend, het laatste deel te voet. En dat is de moeite waard, want naar het noordwesten toe opent zich een fenomenaal uitzicht. In die richting is de lucht, op wat wolkenflarden na, geheel opengetrokken en reikt het uitzicht kilometers ver, tot aan de Bodensee toe. Alleen niet recht naar beneden kijken, want de noordkant van de Diedamskopf bestaat voornamelijk uit kale, loodrechte rotsmassa’s. Terwijl m’n fietsmaatjes van het vergezicht genieten, kan ik het niet laten ik toch even over m’n schouder de andere kant op te kijken. Want vergis ik me nou of ligt daar niet een mooi paadje? Tien minuten later, als we van de top afgedaald zijn en weer op het zadel zitten weet ik het antwoord: een héél mooi paadje! Okay, de ondergrond is nog wat nat van alle regen van de laatste dagen, >>
Rechts: De singletrack over de flanken van de Diedamskopf is de natte droom van iedere biker. Onder: Erg listig, dit pad. Het lijkt appeltje-eitje, maar vanwege de kletsnatte wortels is het zo glad als een ijsbaan.
“Mooier wordt het niet. Over de flanken van de Diedamskopf lopen eindeloze singletracks.”
BIKE & TREKKING XX
“Sommige paden staan op geen enkele kaart en zijn alleen bij de plaatselijke bikeguides bekend.”
XX BIKE & TREKKING
maar dat mag de pret niet drukken. Het pad slingert en golft als een rollercoaster langs de afgrond en we hebben alle ruimte, want vanwege de regen van vanmorgen treffen we nauwelijks wandelaars. Zo kunnen we een tijdje lekker spelen, totdat het pad een grindweg treft. Die volgen we een tiental meters, tot we een singletrack inslaan die min of meer de hoogtelijn blijft volgen. Lekker! Het pad loopt door tot een grote berghut met de naam Neuhornbachhaus. Even houden we in – bakkie doen? – maar aangezien Johannes vandaag nog veel meer voor ons in petto heeft, laten we het Neuhornbachhaus links liggen. De overige hoogtemeters naar het dal werken we razendsnel af, want vanaf nu volgen we een tamelijke brede, slingerende bosweg waar het gas goed open kan. En voor we het door hebben, zijn er alweer dik twaalfhonderd hoogtemeters onder onze wielen doorgerold en staan we met gloeiende remschijven en dito koppen weer in het dal. Dat was lekkerrr. Busje komt zo Tijd voor een snackje. Johannes weet wel wat. Alleen dat is niet echt in de buurt. Omdat we wat krap in de tijd zitten verzin hij een logistieke list. Oftewel: we fietsen even terug naar Au en pakken de VW Transporter plus fietsenaanhanger van het hotel. Press only? Nee hoor, alle hotelgasten kunnen desgewenst van een shuttleservice gebruik maken. Handig, want dat levert een enorme actieradius op, waardoor je tijdens je vakantie veel meer van het gebied kunt zien. Wij gebruiken de bus om naar Schönenbach te rijden, een boeren gehucht in een hooggelegen vallei die alleen ’s zomers bewoond wordt. Waarom die plek? Volgens Johanes serveren ze daar in een gasthof met de naam Egender de aller-lekkerste käsknöpfle – een soort aardapppelpasta met boerenkaas en gebakken uien – van heel het Bregenzerwald en omgeving. En ik moet zeggen: dat is niet overdreven. Want na die keer in Schönenbach heb ik de smaak te pakken en bestel ik het gerecht nog een paar keer, maar geen enkele keer nadien smaken de käsknöpfle zó goed als in Schönenbach. Overigens, we zijn niet de enige bikers daar. Gasthof Egender is namelijk een geliefde lunchplek voor de bike-guides uit de regio. Alleen zijn die gewoon fietsend gekomen en niet met een busje. Toch zijn wij blij met de Transporter, want na de overdadige lunch rijden we richting Bezau, een dorpje tien kilometer westelijker. De route daar is volgens Johannes ‘ein geheimtip’. Die vind je niet op kaarten en websites. Reden: Johannes en zijn collega gidsen hebben de trail zelf ontdekt tijdens exploratietochten in de omgeving. Wat er zo bijzonder aan is zien we al snel. We rijden over een bosweg de bergen in, nemen vervolgens een smal wandelpad met een paar steile looppassages en staan dan plotseling onder een metershoge, loodrechte en op vele plekken zelfs overhangende kalksteenwand. En onder die wand slingert een prachtig pad. Spectaculair! En vooral ook: goed fietsbaar. Als je een beetje fietstechniek in huis hebt, hoef je nergens af te stappen. Alhoewel; de natte wortels die her en der bloot liggen spelen ons wel parten. En dat wordt erger als we na een meter of achthonderd weer bij de wand wegrijden, het bos in. Daar is het zó glad, dat het gebruiken van de voorrem uitgesloten is. Wat onder droge omstandigheden een paadje van niks is, vraagt nu het uiterste van onze bike skills. Maar uiteindelijk rijden we, vele haarspeldbochten lager, toch heelhuids het bos uit. De dag is nog niet om, de bike-dag wel, want ondertussen is het weer gaan regenen en nu we uit het bos zijn krijgen we de volle laag. Snel de Transporter in en naar het hotel. Het is de hoogste tijd voor een warme douche en daarna een aperitiefje aan de bar. Johannes Larch doet ook mee, want zijn missie voor vandaag is geslaagd. Hij heeft het reportageteam uit de Lage Landen laten zien, dat het Bregenzerwald veel meer te bieden heeft dan brede steenslagwegen. Proost Johannes! Ennuh, waar gaan we morgen biken...? >>
Links: Bike-guide Johannes weet wel waar de leuke paadjes liggen. Zoals deze, bij Bezau. Zonder gids vind je dit pad nooit, want het is op geen enkele kaart of website te vinden. Boven: "He Johannes, waar waren nou?"
BIKE & TREKKING XX
“Op sommige plekken doet de streek zijn naam nog steeds eer aan: Bregenzerwald, het Woud van Bregenz.” I
N
F
O
Routes In het Bregenzerwald ligt zo’n 450 kilometer aan uitgepijlde routes. Veel ervan zijn gloednieuw, want de mountainbiker is nog niet lang geleden ontdekt als type vakantieganger dat de regio graag binnenhaalt. Voordeel daarvan is, dat de routes met de nieuwste inzichten zijn aangelegd. En dat de routebordjes nog overal staan. De routes staan ingetekend in de Mountainbike Karte Bregenzerwald (1:32.000) die voor € 9,90 bij de VVV’s te koop is. Op de website van het Bregenzerwald vind je een interactieve kaartsectie met routes, inclusief beschrijving, hoogteprofielen en gps-downloads. bregenzerwald.at au-schoppernau.at Boven: Stelt niets voor, zo’n fietsertje tussen al die enorme bomen. Links: Mmm! In Gasthof Egender worden de allerlekkerste käsknöpfle van heel het Bregenzerwald en omgeving geserveerd.
XX BIKE & TREKKING
Verblijf Wij verbleven in hotel Adler. Dit hotel is gespecialiseerd in mountainbikers daarom ook lid van Mountainbike Holidays. Deze hotelorganisatie heeft in het Bregenzerwald twee gespecialiseerde bikehotels, beide in de plaats Au. Lidmaatschap van Mountainbike Holidays garandeert dat het hotel speciale faciliteiten voor bikers heeft en dat routeinformatie voorhanden is. Ook kunnen deze hotels voorzien in gidsen en bike-instructie. adler-au.at alpenhotel-post.com bike-holidays.com
Gidsen Wie liever geen tijd verspild aan het uitzoeken van routes kan gebruik maken van gespecialiseerde bikeguides. De hotels in Au werken samen met Die Bike Schule van Johannes Larch en Christian Reich. Voordeel van een gids: ze weten routes die op geen enkele kaart staan ingetekend! Zo weet je zeker, dat je het maximale uit je bike-vakantie haalt. die-bike-schule.at
