BREEAM-NL, Waarom een label voor duurzaamheid? René Hersbach Managing Director Projects, ING Real Estate Development / Bestuurslid DGBC
Waarom een label voor duurzaamheid? • ING Real Estate wil voorloper zijn! • Circle of Blame doorbroken? • Duurzaamheid moet meetbaar zijn: BREEAM NL • De praktijk: AkzoNobel HQ
Visieontwikkeling - kennisoverdracht en samenwerking zijn de bouwstenen voor een duurzame ontwikkeltoekomst
1
ING Real Estate wil voorloper zijn
• • • • •
Duurzaamheid speerpunt ING Groep Sinds 2007 100% klimaatneutraal Al 5 jaar best in class in Carbon Disclosure Project 100% duurzame elektriciteit in Nederland, België en VS 63% van de door ING wereldwijd gekochte energie wordt opgewekt door de wind, zon of waterkracht • Chances for Children, Microfinanciering, Cultuursponsoring
ING Real Estate wil voorloper zijn
• Our vision and sustainability principles have been translated to our overall ambition: • ‘To be a leader in developing sustainable real estate in the local real estate markets in which we operate and drive transformation of these markets towards sustainability’
Zlote Tarassy
AkzoNobel HQ
Les Maisons Blanches
NMB Bank Amsterdam
2
ING Real Estate wil voorloper zijn
DE ZES CRITERIA VAN ING REAL ESTATE •
Aanpasbaarheid
Adaptability •
Locatie en toegankelijkheid
Location and accessibilty • •
Energieverbruik en water
Source:
Low energy
Criteria developed by Kingston University, adapted by GVA Grimley
Gebruiksduur van materialen
Longevity •
Aantrekkingskracht voor gebruikers
Appeal to occupants •
Duurzame stedenbouw
Sustainable urbanism
Toegevoegd door ING RED
De meerwaarde van duurzaamheid
Duurzaamheidsbrochure ING RED NL
3
Circle of Blame
Gebruikers “Wij willen graag een duurzaam gebouw maar er zijn er weinig beschikbaar.”
Investeerders “Wij willen investeren in duurzame gebouwen maar er is geen vraag naar.”
CIRCLE OF BLAME
Bouwers “Wij kunnen duurzame gebouwen bouwen maar de ontwikkelaars vragen er niet naar.”
Ontwikkelaars Wij willen duurzame gebouwen maar investeerders willen er niet voor betalen Bron: SenterNovem
Circle of Blame doorbroken?
Voordeel voor gebruikers aantonen CBRE: Who Pays for Green? Maart 2009 • Meer bedrijven willen “groene” huisvesting, • Huur en verkoopprijzen duurzame gebouwen liggen hoger • Energiebesparingen van 10-50% zijn nog niet verwerkt in huurprijzen Jones Lang LaSalle: Duurzame huisvesting. December 2008 • Duurzaamheid is niet voor de toekomst. Het is topprioriteit, vandaag • Duurzame kantoorhuisvesting blijft de komende 5 jaar schaars • Strategisch investeren in duurzaamheid levert een stevige voorsprong op de concurrentie. Ook nu, tijdens de kredietcrisis
4
Circle of Blame doorbroken?
Voordeel voor gebruikers aantonen Eichholtz / Kok: Doing Good by Doing Well. Juli 2008 • Rendement 'groene' gebouwen 16 procent hoger • “Groen” label leidt tot hogere huurprijs t.o.v. directe omgeving • Investeerders zijn bereid een prijs te betalen voor green buildings Dutch Green Building Council: De businesscase voor duurzaamheid: • Lagere exploitatiekosten / besparing op energie (8-9%) • Werknemers gezonder en productiever (5-7%) • Hogere huurinkomsten en betere bezetting • Hogere restwaarde (16%) • Verlaging risico, voorkomen kosten in de toekomst • Noodzakelijk voor imago / imago verbetering • Beter te financieren 9
BREEAM NL
BREEAM.NL • Ontwikkeld door BRE in UK • Vertaald door DGBC: Kantoren, winkels, woningen en scholen • Beta-versie sinds maart 2009 • BREEAM.NL Nieuwbouw 1.0 gereed • BREEAM In Use: gepland eind Q1-2010 • BREEAM.NL Gebied: betaversie gereed eind 2009
10
5
BREEAM NL
• Beoordelingsmethode • Prestatie vaststellen door assesor • Certificering van het gebouw • BREEAM wordt gebruikt om gebouwen te analyseren en te verbeteren. Zowel voor nieuwe gebouwen als voor bestaande gebouwen. • BREEAM: kwalitatieve weging; totaalscore pass, good, very good, excellent of outstanding.
BREEAM NL heeft 9 categorieën Management
Transport
Afval
Gezondheid
Water
Landgebruik & Ecologie
Energie
Materialen
Vervuiling
6
BREEAM NL
Category
Weighting
Management
12%
Health & Wellbeing
15%
Energy
19%
Transport
8%
Water
6%
Materials
12.5%
Waste
7.5%
Land Use & Ecology
10%
Pollution
10%
Waste
Land Use & Ecology Pollution
Materials Management
Water Transport Health & Wellbeing Energy
BREEAM NL
Voorbeeld: ENERGIE (weging 19%)
ENE 1: CO2 emissie-reductie ENE 2: Submetering energieverbruiken ENE 4: Energiezuinige buitenverlichting ENE 5: Toepassing duurzame energie ENE 6: Minimalisatie luchtinfiltratie laad/losplatforms ENE 7: Energiezuinige Koel- en vriesopslag ENE 8: Energiezuinige liften ENE 9: Energiezuinige roltrappen en rolpaden ENE10: Waarborging thermische kwaliteit gebouwverschil
15 punten 3 punten 1 punt 3 punten 1 punt 3 punten 2 punten 1 punt 2 punten
14
7
BREEAM NL Quickscan
Management Man 1 Prestatieborging Man 2 Bouwplaats en Omgeving Man 3 Milieu-impact bouwplaats Man 4 Gebruikershandleiding Man 6 Consultatie Man 7 Gedeelde faciliteiten Man 8 Veiligheid Man 9 Publiceren van gebouwinformatie Man 10 Het gebouw en terrein als educatiemiddel Man 11 Onderhoudsgemak Man 12 Levenscycluskostenanalyse Beschikbaar/Behaald Gezondheid Hea 1 Daglichttoetreding Hea 2 Uitzicht Hea 3 Tegengaan lichthinder Hea 4 Hoogfrequent verlichting Hea 5 Kunstverlichting binnen en buiten Hea 6 Lichtregeling Hea 7 Natuurlijke ventilatie Hea 8 Interne luchtkwaliteit Hea 9 Vluchtige organische verbindingen Hea 10 Thermisch comfort Hea 11 Temperatuurregeling Hea 13 Akoestiek Hea 14 Kantoorwerkplekken Beschikbaar/Behaald Energie Ene 1 CO2 emissie-reductie Ene 2 Submetering energieverbruiken Ene 4 Energiezuinige buitenverlichting Ene 5 Toepassing duurzame energie Ene 6 Minimalisatie luchtinfiltratie laad/losplatforms Ene 7 Energiezuinige Koel- en vriesopslag Ene 8 Energiezuinige liften Ene 9 Energiezuinige roltrappen en rolpaden Beschikbaar/Behaald Transport Tra 1 Aanbod van OV Tra 2 Afstand tot basisvoorzieningen Tra 3 Fietsenstalling Tra 4 Voetgangers- en fietsersveiligheid Tra 5 Vervoerplan en Parkeerbeleid Tra 7 Vervoersinformatiepunt Tra 8 Toelevering en manoeuvreren Beschikbaar/Behaald
ja 2 0 2 1 1 0 n.v.t. 1 1 1 0 9 ja 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 n.v.t 12 ja 12 1 1 3 0 1 1 n.v.t 19 ja 2 1 0 2 3 1 1 10
Credits: ? 0 2 2 0 0 2 n.v.t. 0 0 0 0 6 ? 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 n.v.t. 2 ? 0 1 0 0 1 0 1 n.v.t. 3 ? 0 0 2 0 0 0 0 2
nee 0 0 0 0 1 0 n.v.t. 0 0 0 2 3 nee 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 n.v.t. 0 nee 3 1 0 0 0 0 0 n.v.t. 4 nee 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal:
Totaal:
Totaal:
Totaal:
Credits mogelijk 2 2 4 1 2 2 0 1 1 1 2 18 mogelijk 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 0 14 mogelijk 15 3 1 3 1 1 2 0 26 mogelijk 2 1 2 2 3 1 1 12
percentage ?
33%
van totaal 5%
percentage ?
14%
van totaal 2%
percentage ?
12%
van totaal 2%
percentage ?
17%
van totaal 2%
BREEAM NL Quickscan
Water Wat 1 Wat 2 Wat 3 Wat 4 Wat 5 Wat 6 Wat 7
W aterverbruik W atermeter Hoofd lekdetectie Zelfsluitende watertoevoer sanitair Recycling van water Irrigatiesystemen Voertuig wasservice Beschikbaar/Behaald Materialen Mat 1 Bouwmaterialen Mat 3 Hergebruik van gebouwgevel Mat 4 Hergebruik van gebouwstructuur Mat 5 Onderbouwde herkomst van materialen Mat 7 Robuust ontwerpen Mat 8 IFD Beschikbaar/Behaald Afval Wst 1 Afvalmanagement op de bouwplaats Wst 2 Gebruik van secundair materiaal Wst 3 Opslagruimte voor herbruikbaar afval Wst 5 Compost Wst 6 Inrichting Beschikbaar/Behaald Landgebruik en Ecologie LE 1 Hergebruik van land LE 2 Verontreinigde bodem LE 3 Aanwezige planten en dieren op de locatie van het bouwproject LE 4 Planten en dieren als medegebruiker van het plangebied LE 6 Duurzaam medegebruik van planten en dieren op de lange termijn LE 7 Consulteren van toekomstige gebruikers en omwonenden LE7 wordt on LE 8 Partnerschappen met een lokale natuurorganisatie LE X Grondgebruik Beschikbaar/Behaald Vervuiling Pol 1 GW P van koudemiddelen voor klimatisering Pol 2 Voorkomen van lekkages van koudemiddelen Pol 3 GW P van koudemiddelen voor warenkoeling Pol 4 Ruimteverwarming gerelateerde Nox emissies Pol 5 Minimalisering overstromingsrisico's Pol 6 Minimalisering van vervuiling van afstromend regenwater Pol 7 Minimalisering lichtvervuiling Pol 8 Geluidsoverlast Beschikbaar/Behaald
ja 3 1 0 1 0 0 n.v.t. 5 ja 0 0 0 0 1 0 1 ja 2 0 1 n.v.t. 1 4 ja 3 0 1 0 0 n.v.t. 0 n.v.t. 4 ja 1 0 n.v.t. 0 0 0 0 1 2
? 0 0 1 0 0 0 n.v.t. 1 ? 6 0 0 4 0 3 13 ? 0 0 0 n.v.t. 0 0 ? 0 0 0 1 0 n.v.t. 0 n.v.t. 1 ? 0 2 n.v.t. 3 0 1 1 0 7
nee 0 0 0 0 2 1 n.v.t. 3 nee 0 1 1 0 0 0 2 nee 1 1 0 n.v.t. 0 2 nee 2 2 0 1 1 n.v.t. 1 n.v.t. 7 nee 0 0 n.v.t. 0 0 0 0 0 0
Totaal:
Totaal:
Totaal:
Totaal:
Totaal:
mogelijk 3 1 1 1 2 1 0 9 mogelijk 6 1 1 4 1 3 16 mogelijk 3 1 1 0 1 6 mogelijk 5 2 1 2 1 0 1 0 12 mogelijk 1 2 0 3 0 1 1 1 9
percentage ?
11%
van totaal 1%
percentage ?
81%
van totaal 11%
percentage ?
0%
van totaal 0%
percentage ?
8%
van totaal 1%
percentage ?
78%
van totaal 6%
8
Wettelijk minimum
Minimaal
Outstanding
Excellent
Very Good
Good
Pass
Aantal nieuwe gebouwen
BREEAM NL
BREEAM Doelstelling
Mate van duurzaamheid 17
BREEAM NL
9
De praktijk: AkzoNobel HQ
• • • •
Kantoor Retail Restaurant Parkeergarage
15. 000 m2 BVO 600 m2 BVO 550 m2 BVO 760 parkeerplaatsen (Beethoven)
De praktijk: AkzoNobel HQ
• Waarom kiest AkzoNobel voor duurzaamheid? • Maatschappelijke verantwoordelijkheid: sociaal verantwoord milieu • Positionering van het bedrijf in de markt
• Hoe kiest AkzoNobel voor duurzaamheid? • Door pragmatische afweging tussen investering en opbrengst • Opbrengst versus de bijdrage aan: – People – Planet – Profit
Score DO: A++
10
De praktijk: AkzoNobel HQ Leerpunten: • Behalen BREEAM score is samenspel tussen meerdere partijen – Gemeente, toekomstige gebruikers en ontwikkelaar • Multidisciplinair proces: Techniek, Sociologie en Ecologie • Geïntegreerd ontwerpen levert meer op dan elke discipline apart • Vroeg in het proces je ambitie bepalen zodat je vanaf het begin op credits kunt sturen en de extra kosten minimaal zijn: • Duurzame oplossingen hoeven niets extra’s te kosten en kunnen zelfs besparend werken; wat is de waarde van besparingen? • 80% van de maatregelen past binnen budget marktconform gebouw, 20% brengen meerkosten mee • Vermijden afval en hergebruiken materialen levert veel op • Common sense
De praktijk: AkzoNobel HQ • • • • • • • • • • • • • •
CO² control in meetingrooms 75% heat recovery from ventilation air 5.5 W/m² lighting capacity Workplace lighting Daylight dependent lighting Use daylight- windows Presence detection Second skin with ’valve’ Low temperature heating Openable windows Window frames of timber Heat and cold storage Integrated PV cells on the roof Water saving toilets and taps
11
De praktijk: AkzoNobel HQ
Maximale daglichttoetreding
Koelplafonds
Natuurlijke ventilatie
Individuele regelbaarheid Vloerverwarming Dubbele gevel
De praktijk: AkzoNobel HQ
Category
Score
Management
83 %
Health & Wellbeing
100 %
Energy
85 %
Transport
100 %
Water
44 %
Materials
88 %
Waste
67 %
Land Use & Ecology
42 %
Pollution
100 %
• BREEAM Excellent • Totaal score: 82%
• Score op Land Use & Ecology is laag omdat BREEAM niet vanaf start ontwerp is meegenomen
12
13
