Breder dan school 2012 - 2016 Voortbouwen aan brede scholen in Hilversum
Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling april 2012
Inhoud Inleiding ................................................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1
Ambitie Brede Scholen ................................................................................................. 4
Hoofdstuk 2
Brede School beleid 2008 – 2011................................................................................. 5
Hoofdstuk 3
Resultaten Brede School beleid 2008 - 2011 ............................................................... 6
Hoofdstuk 4
Evaluatie en aandachtspunten..................................................................................... 7
Hoofdstuk 5
Brede School beleid 2012 - 2016.................................................................................. 8
Hoofdstuk 6
Organisatiestructuur: taken en verantwoordelijkheden............................................ 11
Hoofdstuk 7
Financiën en subsidie Brede Scholen ......................................................................... 12
Bijlage
Checklist kwaliteitscriteria Brede School........................................................................ 14
2
Inleiding In Hilversum staat de Brede School ontwikkeling hoog op de politieke agenda. De ambitie om samenhang en verbinding aan te brengen in de verschillende leefomgevingen van een kind is een gedeelde ambitie van gemeente, onderwijs en samenwerkingspartners. In een brede school werken onderwijs en hun samenwerkingpartners samen vanuit de overtuiging dat dit ten goede komt aan de ontwikkelingskansen van kinderen (en hun ouders). Brede Scholen kiezen ervoor om vanuit een gezamenlijke pedagogische visie deze samenwerking te verstevigen en structureel te verankeren op hun Brede School locatie. De komende jaren zal de Brede School ontwikkeling in het teken staan van aanscherpen, uitbouwen en borgen van Brede School initiatieven. Het stimuleren van initiatieven voor Brede School samenwerking in Hilversum is één van de speerpunten uit de nota jeugdbeleid ‘Opgroeien en meedoen’ van de gemeente Hilversum (20082011). In het recente collegeprogramma 2010 – 2014 De bakens verzetten, heeft de gemeente Brede Scholen opnieuw benoemd als een ontwikkeling, die zij beleidsmatig wil stimuleren en ondersteunen. De nota Brede School 2012 – 2016 beschrijft het kader en de afspraken op basis waarvan de Brede School ontwikkeling in Hilversum voortgezet zal worden. De nota is te zien als een aanvulling op en aanscherping van het Brede Schoolbeleid dat is vastgesteld in de nota Breder dan school 2008 – 2011 d.d. november 2008. Brede Schoolbeleid 2012 – 2016 kenmerkt zich in: • voortbouwen op de uitgangspunten Brede School beleid Hilversum en de ervaringen en successen die in de afgelopen jaren zijn opgebouwd; • voortbouwen op de organisatiestructuur waarin de Brede Scholen aan zet zijn, de stedelijk coördinator de Brede Scholen stimuleert en faciliteert en de Adviesgroep Brede School de ontwikkeling kritisch volgt en waar nodig ondersteunt en adviseert; • doorpakken op resultaat en kwaliteit met de invoering van een kwaliteitskader Brede Scholen; • doorpakken op integraal beleid onderwijs en jeugd: structurele samenwerking, doorlopende leerlijnen en continuïteit in aanbod en financiering en • uitbreiden met nieuwe initiatieven brede scholen. In de komende beleidsperiode zal onderzocht moeten worden hoe Hilversum Brede School samenwerking voor heel Hilversum wil realiseren en wat dit betekent voor het lokaal jeugdbeleid. In 2012 zal er een herijking van het lokaal jeugdbeleid plaatsvinden dat zal resulteren in de nota Jeugdbeleid Hilversum 2012 – 2016. De Brede School ontwikkeling wordt daarin opgenomen en verankerd. De nota start in hoofdstuk 1 met een korte beschrijving van de ambitie Brede Scholen in Hilversum en de relatie met andere beleidsterreinen. Hoofdstuk 2 geeft een terugblik op het beleidskader 2008 – 2011. In hoofdstuk 3 worden de resultaten Brede School beleid 2008 – 2011 beschreven. Hoofdstuk 4 gaat over het evaluatietraject Brede Scholen juni 2011 en de aandachtspunten die dat oplevert voor de toekomst. Dit resulteert in het beleidskader Brede Scholen 2012 – 2016 (hoofdstuk 5). Hoofdstuk 6 beschrijft de organisatiestructuur. Hoofdstuk 7 geeft inzicht in het Brede School budget en wordt de subsidie Brede Scholen beschreven. De Checklist kwaliteitscriteria Brede School is als bijlage toegevoegd.
3
Hoofdstuk 1
Ambitie Brede Scholen
Ambitie Brede School De Brede School aanpak is erop gericht om de samenwerking tussen onderwijs en haar partners te verbreden en te verankeren vanuit de overtuiging dat dit ten goede komt aan de ontwikkeling van kinderen. Het is de ambitie om samenhang en verbinding aan te brengen in de verschillende leefomgevingen van een kind. Vanuit het besef dat kinderen zowel binnen als buitenschools leren. Zorg die je met elkaar deelt en afstemt. Door samen te werken, versterk je elkaar en maak je het tot een geïntegreerd en aantrekkelijk aanbod. In een Brede School kiest een aantal partners ervoor om deze samenwerking structureel vorm te geven en als een doorlopend geheel te organiseren. Ouders worden daarbij gezien als belangrijke partner van Brede School samenwerking. Uitgangspunten zijn: • het gaat om de ontwikkeling van kinderen (brede basis voor alle kinderen) • het gaat om positief jeugdbeleid (geen achterstandsstempel) • het gaat om maatwerk, geen blauwdruk denken (bottom up) • de inhoudelijke samenwerking staat centraal, niet de stenen (huisvesting) Brede School beleid heeft diverse raakvlakken met aanpalend beleid op het terrein van cultuureducatie, sport en bewegen, gezondheidsbeleid, opvoedingsondersteuning, doorlopende leerlijn van vroeg naar voorschoolse educatie, speelplaatsenbeleid en (onderwijshuis)vesting als het gaat om samenwerking onder één dak.
Jeugdbeleid in Hilversum 2008 - 2011 In de nota Jeugdbeleid Opgroeien en meedoen 2008 – 20111 is de Brede Schoolontwikkeling als prioriteit opgenomen. Hoe het precies vorm moet krijgen is op dat moment nog niet duidelijk. Als ideaalbeeld voor de toekomst wordt een situatie geschetst waarin voorzieningen voor jeugd op elkaar zijn afgestemd en een sluitend netwerk aan activiteiten creëren. Alle inspanningen dienen erop gericht te zijn dat jongeren een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt behalen. Vanuit het onderwijs en haar samenwerkingspartners waren verschillende initiatieven bekend om als Brede School samen te willen werken. Met deze initiatieven is de Brede Schoolontwikkeling ingezet.
Resultaten jeugdbeleid 2008 - 2011 Op verschillende beleidsterreinen zijn in de afgelopen jaren resultaten bereikt die Brede Schoolsamenwerking stimuleren en mogelijk maken. Voorbeelden hiervan zijn: • Het realiseren van voldoende plaatsen NSO dichtbij of op dezelfde locatie gehuisvest als de (Brede) School. Met gemeentelijke subsidie was het mogelijk om een NSO+ te starten voor het speciaal onderwijs in Hilversum. • Aandacht voor en versterking van de voorschoolse periode (VVE beleid), vastgelegd in de nota Peuterspeelzaalbeleid 2012 – 2016, vastgesteld in december 2011. • Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) beleid en afstemming met onderwijs. Inzet van opvoedspreekuren op locatie en samenwerking bij themabijeenkomsten met ouders. • Het project Sport Lokaal Samen waarmee onder projectleiding van de gemeente plannen worden ontwikkeld om samenwerking tussen onderwijs en sportverenigingen structureel vorm te geven. • De nieuwe cultuurvisie Hilversum, vastgelegd in de nota Visie op cultuur december 2011, waarin de bibliotheek een centrale rol krijgt in de bemiddeling tussen kunst en cultuur en het onderwijs. • Met de richtlijnen in de nota Integraal huisvestingsplan onderwijshuisvesting van december 2011 is een basis gelegd voor samenwerking onder één dak en het gezamenlijk gebruik van ruimten. 1
Nota Opgroeien en meedoen. Jeugdbeleid in Hilversum. Kadernota en uitvoeringsprogramma 2008 – 2011. Dienst Inwoners, februari 2008.
4
Hoofdstuk 2
Brede School beleid 2008 – 2011
De gemeente Hilversum heeft in 2008 onder begeleiding van Sardes, een landelijk bureau voor onderzoek en advies, samen met onderwijs en hun samenwerkingspartners het beleidskader Breder dan school 2008 – 2011 opgesteld. In datzelfde jaar hebben drie pilots Brede Scholen onder begeleiding een gezamenlijke visie en plan van aanpak voor realisatie van hun Brede School ontwikkeld.
Definitie en doelstellingen In het beleidskader Brede Scholen wordt de Brede School ontwikkeling als volgt gedefinieerd: Hilversum werkt aan de ontwikkeling van de Brede School aanpak: een vraaggestuurd, structureel samenwerkingsverband tussen (scho(o)l(en) en andere instellingen, gericht op het bevorderen van de ontwikkelingskansen van kinderen (en hun ouders). De samenwerking richt zich op afstemming van activiteiten. Er is een divers (kindgericht) aanbod waarbinnen kinderen hun talenten kunnen ontplooien. Op termijn streeft men naar een spreiding van de Brede School aanpak over Hilversum, waarbij iedere Brede School werkt op basis van een eigen duidelijk concept. Vanuit bovenstaande definiëring zijn er drie doelstellingen geformuleerd die leidend zijn voor elke Brede School in Hilversum: 1. Het creëren van een pedagogische doorlopende lijn tussen en binnen voorzieningen door het organiseren van structurele activiteiten die de ontwikkelingskansen van kinderen vergroten. 2. Het ontwikkelen van een breed en gevarieerd aanbod van activiteiten, vraaggestuurd, en gebruik makend van bestaande expertise. 3. Extra aandacht voor kinderen, die dat nodig hebben, mede door (extra) zorg, bijvoorbeeld met doorgaande zorglijnen, opvoedingsondersteuning, de relatie met het CJG en ouderbetrokkenheid. Wat betreft huisvesting kan de Brede School gehuisvest zijn in één gebouw, maar ook als netwerk (op loopafstand).
Randvoorwaarden Er is een aantal randvoorwaarden geformuleerd, om bovengenoemde doelstellingen te bereiken: 1. Voor de ontwikkeling van Brede Scholen is gekozen voor een bottom-up samenwerking tussen instellingen. Hierbij gaat het om een vrijwillig gekozen visie en een vrijwillig gekozen samenwerking rondom het kind. Hierdoor wordt het draagvlak op de werkvloer aanzienlijk vergroot. 2. Goede voorzieningen vormen een belangrijke bijdrage aan een succesvolle invoering van het Brede School concept. Benutting van ruimten over en weer wordt nagestreefd. 3. De wijk of buurt is voor de ontwikkeling van de Brede School belangrijk; de Brede School aanpak vervult een ontmoetingsfunctie. 4. Voor een goede kwaliteit van de Brede School aanpak is er aandacht voor de deskundigheidbevordering en begeleiding van professionals.
Implementatie De gemeente Hilversum heeft een budget beschikbaar gesteld om maximaal zes Brede Scholen van start te laten gaan. Deelname vindt plaats op basis van vrijwilligheid. Het initiatief ligt bij het onderwijs en haar samenwerkingspartners. De gemeente stimuleert en ondersteunt de initiatieven. Daarvoor is een stedelijk coördinator aangesteld met de opdracht de Brede School ontwikkeling aan te jagen, het beleid te implementeren, de Brede Scholen op locatie te ondersteunen en kennis en ervaring te delen en breed te verspreiden. Er is afgesproken om in 2011 een evaluatietraject Brede Scholen uit te voeren door een onafhankelijk extern bureau. 5
Hoofdstuk 3
Resultaten Brede School beleid 2008 - 2011
Resultaten Brede Scholen In 2009 zijn de zes Brede Scholen van start gegaan. Onderwijs en hun partners hebben elkaar leren kennen en zijn samen hun Brede School gaan realiseren. Bij alle zes de Brede Scholen staat talentontwikkeling van kinderen centraal. Alle kinderen de kans te geven zich optimaal te ontwikkelen zowel cognitief, lichamelijk, creatief als sociaal emotioneel. Door verschillen in kindpopulatie, mogelijkheden van de wijk, karakter van de school en partnerschap kennen de Brede Scholen onderling verschillen. Waarbij voor de één het accent op zorg ligt, is dat voor de ander het realiseren van een breed pakket van naschools activiteiten. Dit past bij de keus voor maatwerk. Enkele concrete voorbeelden van resultaten uit de praktijk: - Het realiseren van een gezamenlijke pedagogische aanpak van onderwijs en naschoolse opvang. - Organiseren van een breed naschools activiteitenaanbod voor leerlingen (met aandacht voor kunst & cultuur en sport & bewegen, natuur- en omgevingseducatie). - Verstrekken van gegevens en informatie in de overdracht van kinderen tussen onderwijs en voorschoolse voorzieningen (onderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaal). - Aandacht voor laagdrempelige informatie over opvoeden en opgroeien door het aanbieden van foldermateriaal, het organiseren van informatieavonden voor ouders en in samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin het realiseren van opvoedspreekuren op locatie. - Samenwerking met de wijk. Men ziet de Brede School als belangrijke voorziening in een wijk. Enkele hebben dit al geconcretiseerd door met welzijnswerk diverse activiteiten met en voor de wijk te organiseren en/ of hun schoolplein open te stellen voor buurtkinderen en wijkbewoners. - Passende huisvesting speelt een grote rol in de realisatie van Brede Scholen. Waar mogelijk wordt creatief gebruik gemaakt van elkaars ruimen. Velen zijn actief me aanpassing van bestaande huisvesting of hebben dit al gerealiseerd.
Coördinatie en organisatie Voor de implementatie is een overlegstructuur ingericht. Elke Brede School kent een eigen overlegstructuur waarin onderwijs en haar samenwerkingspartners gezamenlijk plannen maken. De coördinator op locatie fungeert als aanspreekpunt en draagt zorg voor de realisatie van de Brede Schoolactiviteiten. De coördinatoren Brede School wisselen zowel onderling als met de stedelijk coördinator informatie uit over hun resultaten en ervaringen. Om de Brede School ontwikkeling kritisch te volgen en van advies te voorzien is er een adviesgroep Brede School ingesteld. Aan de adviesgroep nemen vertegenwoordigers van onderwijs en samenwerkingspartners Brede School deel. Alle leden denken constructief mee en zoeken voortdurend naar mogelijkheden om activiteiten te realiseren en ontwikkelingen in onderwijs en jeugdbeleid te koppelen en aan elkaar te verbinden.
Communicatie en kennisuitwisseling Op de website van de gemeente Hilversum is een pagina over de Brede Scholen met informatie over recente ontwikkelingen. De Brede Scholen zorgen voor informatie naar hun eigen achterban (personeel, ouders, leerlingen/kinderen en de wijk). De Brede Scholen leren vanuit de eigen praktijk en door opgedane kennis en ervaring met elkaar te delen. November 2010 vond in samenwerking met de zes Brede Scholen een symposium plaats voor heel Hilversum. Tijdens die middag werden ervaringen uitgewisseld en was er informatie over allerlei ontwikkelingen die interessant kunnen zijn voor scholen die breed willen samenwerken. Ter gelegenheid van het symposium is een film van de zes Brede Scholen gemaakt.
6
Hoofdstuk 4
Evaluatie en aandachtspunten
Evaluatie Brede Scholen In juni 2011 is door Sardes een evaluatie uitgevoerd naar de resultaten van de Brede School 2 ontwikkeling in Hilversum. Het beleidskader blijkt in de praktijk goed te werken. • De doelstellingen sluiten aan bij de praktijk van de Brede Scholen. Het gaat om de ontwikkeling van kinderen: om het realiseren van een brede basis van zorg en activiteiten voor alle kinderen. • Brede School samenwerking is maatwerk. Binnen het gemeentelijk kader is het aan de Brede School partners om een passend arrangement van activiteiten te organiseren voor hun Brede School. Daarbij past het dat het eigenaarschap bij de Brede Scholen ligt en dat de gemeente ondersteunt en stimuleert. • Partnerschap binnen scholen vindt plaats en wordt gevoed vanuit de overtuiging dat samenwerken op inhoud tot een beter resultaat voor kinderen leidt. Dit gedeelde perspectief is van belang omdat samenwerken in de praktijk vaak veel tijd en energie kost. • Kennis van elkaars kerntaak en visie op inhoudelijke samenwerking is tevens voorwaarde voor het realiseren van passende huisvesting. Het zet de discussie van gezamenlijk gebruik van ruimten centraal en voorkomt gescheiden werelden onder één dak. Sardes concludeert dat de Brede Schoolontwikkeling in Hilversum zich tot nu toe sterk ontwikkeld heeft. Dat er in relatief korte tijd veel tot stand is gekomen. Partners hebben elkaar leren kennen en diverse activiteiten zowel onder als na schooltijd zijn ontwikkeld en gerealiseerd. De resultaten zijn echter nog pril, kennen veelal een ad hoc karakter en zijn sterk afhankelijk van de energie en inzet van de Brede School coördinatoren. Dit past bij deze eerste vier jaren van pionieren; van samen zoeken en ontwikkelen. De komende periode zal gericht moeten zijn op consolidatie van resultaten en gericht verder bouwen. De Brede Scholen geven aan hier ook duidelijk behoefte aan te hebben.
Aandachtpunten Brede School beleid 2012 - 2016 1. Realiseren van integraal beleid op het terrein van onderwijs en jeugd. Het is aan de gemeente om samen met partners in het veld afstemming en samenhang te creëren. 2. Aanscherpen van de inhoudelijke doelstellingen door deze te vertalen naar concrete resultaten. (kwaliteitscriteria) 3. Voortzetten van de overlegstructuur inclusief adviesgroep Brede School en zorg dragen voor een structurele bestuurlijke inbedding van de Brede School ontwikkeling. 4. Stimuleren van zowel inhoudelijke als organisatorische aanscherping en borging van Brede School samenwerking op locatie. Duidelijkheid over partnerschap, gezamenlijke visie, concrete jaarprogramma’s met een structurele evaluatie en aanpassing van Brede School beleid op locatie. Brede School samenwerking als continue leerproces. 5. Specifieke aandacht voor de samenwerking met ouders binnen een Brede School. Hen actief betrekken bij het Brede School beleid op locatie en in de evaluatie een belangrijke bron van informatie laten zijn. 6. Bevorderen van kennisuitwisseling en deskundigheid door gebruik te maken van bestaande kennis en ervaring zowel in de eigen gemeente en regio als in het land. 7. Voortzetting van Brede School subsidie op locatie en dit koppelen aan duidelijke richtlijnen , zoals invoering van een checklist kwaliteitscriteria Brede Scholen. 8. Duidelijkheid creëren over de wijze waarop Hilversum de Brede School ontwikkeling breed wil inzetten voor alle scholen en kinderen in Hilversum. Wat betekent dit op korte termijn en wat is hierin een streven op de langere termijn.
2
Evaluatierapport Brede Scholen, Sardes, juni 2011.
7
Hoofdstuk 5
Brede School beleid 2012 - 2016
Op basis van de ervaringen Brede Scholen en de aandachtspunten uit de evaluatie Brede Scholen is het volgende beleidskader opgesteld voor de Brede School ontwikkeling 2012- 2016.
Doelstellingen Brede Scholen De doelstellingen waarop de Brede Scholen in Hilversum zich richten zijn: 1. Het organiseren van structurele activiteiten die de ontwikkelingskansen van alle kinderen vergroten vanuit een gezamenlijke visie en met doorlopende leerlijnen tussen en binnen voorzieningen. 2. Het ontwikkelen van een breed en gevarieerd naschools aanbod van activiteiten voor alle kinderen van de school en/ of wijk, waarbij kennismaking met en actieve beoefening van sport & bewegen, kunst & cultuur en natuur- & omgevingseducatie centraal staan. 3. Structurele aandacht voor het opvoeden en opgroeien van kinderen in samenwerking met ouders. Extra aandacht voor kinderen die dat nodig hebben,door opvoedingsondersteuning, inzet (extra) zorg en het realiseren van doorgaande zorglijnen in samenwerking met het CJG. Brede Scholen gaan ouders actief betrekken bij hun Brede School. Dit kan op diverse wijze, zoals gerichte activiteiten voor ouders, deelname aan beleidsontwikkeling en inzet van wensen en ideeën van ouders. Daar waar mogelijk willen Brede Scholen de wijk betrekken bij hun ontwikkelingen. Dit betekent het stimuleren van matches tussen wijkpartners bij het organiseren van activiteiten met en voor de wijk.
Integraal beleid De gemeente Hilversum onderschrijft het belang van structurele samenwerking op en rond het onderwijs. Voor de gemeente Hilversum betekent dit invulling geven aan integraal beleid onderwijs en jeugd en investeren in goede voorzieningen zowel op wijkniveau als stedelijk, die hun bijdrage kunnen leveren aan Brede Schoolprogramma´s. De gemeente Hilversum stelt zichzelf de volgende beleidsdoelstellingen: • Het realiseren van een samenhangend (na)schools activiteitenaanbod op het terrein van sport & bewegen, kunst & cultuur, educatie & onderwijs en natuur- en milieueducatie. Hiermee kunnen (Brede) Scholen hun naschools activiteitenaanbod programmeren mogelijk aangevuld met specifiek aanbod passend bij hun Brede School. • Het realiseren van structurele samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen (kinderopvang en peuterspeelzalen) en onderwijs. De wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) biedt het kader om de samenwerking tussen het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvanginstellingen te versterken. • Het realiseren van een positief opvoedklimaat en een sluitende zorgstructuur in en rondom scholen. Invoering Passend Onderwijs en de ontwikkelingen in het kader van de transitie jeugdzorg bieden hier het kader voor. In 2012 zal er een herijking van het lokaal jeugdbeleid plaatsvinden. De beleidsdoelstellingen zullen daarin opgenomen en verankerd worden.
Kwaliteitscriteria Om de doelstellingen van de Brede School te realiseren dienen de Brede Scholen deze uit te werken en te vertalen naar concrete activiteiten. Dat betekent zowel invulling geven aan de inhoudelijke doelstellingen brede scholen en als het organiseren van brede school samenwerking op locatie, zoals partnerschap, visievorming, ontwikkelen en uitvoeren van een programma Brede School, registeren en evalueren van resultaten en borgen van aanpak en gemaakte samenwerkingsafspraken. 8
Om deze reden is de kwaliteitswijzer, ontwikkeld door Oberon/ OOG3, omgezet naar een checklist kwaliteitscriteria die aansluit op de Brede School doelstellingen in Hilversum. In de checklist zijn de doelstellingen vertaald naar concrete resultaten. Het gaat daarbij zowel om de inhoudelijke doelstellingen als het concreet vorm en inhoud geven van samenwerking op locatie. De kwaliteitscriteria dienen tevens als richtlijn voor de toekenning van subsidie.
Uitbreiding aantal brede scholen De Brede School ontwikkeling is ingezet als een ontwikkeling voor heel Hilversum, vanuit de visie dat alle kinderen gebaat zijn bij een structurele samenhang en afstemming tussen onderwijs, opvang, zorg en een brede ontwikkeling ten aanzien van sport & bewegen, kunst & cultuur en natuur- en milieueducatie. Dat betekent dat zowel de zes bestaande Brede Scholen als ook nieuwe initiatieven zich kunnen aanmelden. Als zij voldoen aan de voorwaarden kunnen ook zij in aanmerking komen voor een subsidie Brede School op locatie. Om een Brede School te realiseren en continueren wordt vooralsnog het huidige budget van maximaal € 13.000 per Brede School beschikbaar gesteld. Als het aantal Brede Scholen het beschikbare budget overstijgt zal in overleg met de Adviesgroep Brede School een keus worden gemaakt aan de hand van de opgestelde criteria. Tevens zal de gemeente onderzoeken of en in hoeverre er aanvullende financiering mogelijk is. Op dit moment is nog niet duidelijk wat de diverse ontwikkelingen gericht op het realiseren van structurele samenwerking op en rond het onderwijs concreet gaan betekenen voor de Brede Schoolsamenwerking. Daarom zal er in 2014 een tussenevaluatie plaatsvinden waarin de situatie op dat moment onderzocht wordt en een besluit wordt genomen over het vervolgtraject en de inzet van middelen.
Bestuurlijke inbedding Om de Brede Schoolontwikkeling te borgen en in samenhang met de diverse ontwikkelingen tussen onderwijs en jeugdbeleid door te ontwikkelen, is het van belang dat het Brede Schoolbeleid onderdeel uitmaakt van bestuurlijke samenwerking tussen gemeente, onderwijs en haar samenwerkingspartners. Dat betekent dat de Adviesgroep brede school onderdeel uitmaakt van het Lokaal Educatief Beraad (LEB). De Lokaal Educatieve Agenda bevat diverse doelstellingen die als bouwstenen fungeren voor Brede School samenwerking. Jaarlijks zal er in het LEB een terugkoppeling plaatsvinden over de stand van zaken Brede Scholen Hilversum. Studiedagen en symposia worden op elkaar afgestemd.
Communicatie De Brede Scholen zorgen voor informatie aan hun eigen achterban (personeel, ouders, leerlingen/kinderen en de wijk). Schoolbesturen en managers samenwerkingspartners zijn verantwoordelijk voor informatieverspreiding in hun stichting/ organisatie. In overleg met de Brede Scholen wordt er gezocht naar een interactieve vorm om activiteiten en leerervaringen in de toekomst makkelijk voor elkaar zichtbaar en toegankelijk te maken. De woordvoering vanuit de gemeente ligt bij de wethouder Onderwijs en Jeugdzaken. De stedelijk coördinator is verantwoordelijk voor de informatieverspreiding op stedelijk niveau. Tevens is het diens verantwoordelijkheid dat politiek en gemeente geïnformeerd zijn, zoals de interne ambtelijke organisatie, wethouders (college B&W) en gemeenteraad. De stedelijk coördinator zal in ieder geval informatie verspreiden over de resultaten en ontwikkelingen Brede Scholen naar aanleiding van: - rapportage subsidieverantwoording Brede Scholen - evaluatie Brede Scholen 3
Oberon/ OOG (2004). Kwaliteitscriteria Brede School. Utrecht/ Amsterdam.
9
Deskundigheidsbevordering De Brede Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor gezamenlijke scholing en kennisontwikkeling passend bij hun Brede School. Gezamenlijke scholingstrajecten kunnen van groot belang zijn in de teamvorming van een Brede School. De stedelijk coördinator heeft 3 x per jaar een gesprek met elke Brede School over voortgang, resultaten, kansen en belemmeringen. In deze gesprekken komen zowel de inhoudelijke als de organisatorische ontwikkeling van betreffende Brede School aan de orde. Om ervaringen te delen en met elkaar te leren wordt er jaarlijks een aantal themabijeenkomsten georganiseerd voor (Brede) Scholen en betrokkenen in Hilversum. Mogelijke onderwerpen zijn: ouderbetrokkenheid, zorg en opvoedingsondersteuning, organiseren van activiteitenaanbod na schooltijd en samenwerken met de wijk. Voornemen is om in overleg met het LEB gezamenlijke symposia onderwijs en jeugd te organiseren. Dit zal in het teken staan van ontmoeting, kennis delen en ontwikkelen. Afhankelijk van de situatie zal één thema centraal staan.
Evaluatie In het kader van de subsidie Brede Scholen moeten alle Brede Scholen die subsidie ontvangen een verantwoording opstellen. Voornemen is om de evaluatie van de Brede Scholen plaats te laten vinden via een methode van zelfevaluatie en/ of collegiale evaluatie. Hierdoor wordt kennis en ervaring gedeeld en kan men van en met elkaar leren. In de procesevaluatie 2014 zal gekeken worden in hoeverre Brede schoolbeleid en inzet van middelen tussentijds aangepast dient te worden. In 2016 zal er een eindevaluatie plaatsvinden.
10
Hoofdstuk 6
Organisatiestructuur: taken en verantwoordelijkheden
Om Brede School samenwerking te realiseren en bestuurlijk te verankeren is de volgende overlegstructuur afgesproken: Brede School
Brede School Brede School
Brede School
Brede School Brede School Brede School
Brede School
Brede School
Adviesgroep Brede School Gemeente Hilversum Wethouder Stedelijk coördinator brede school Lokaal Educatief Beraad
•
•
•
•
Elke Brede School zorgt voor een interne structuur waarbij de schooldirecteur en managers samenwerkingspartners verantwoordelijk zijn voor het Brede School beleid op locatie. Zij maken tevens afspraken over de wijze waarop en door wie plannen uitgewerkt en gerealiseerd worden. Schoolbesturen en managers van de samenwerkingspartners ondersteunen en borgen initiatieven uit de praktijk. Ze investeren in gezamenlijke kennisuitwisseling en scholing. De adviesgroep Brede School wordt voortgezet. Aan de adviesgroep nemen vertegenwoordigers van onderwijs en samenwerkingspartners van de Brede Scholen deel. Dat is een aantal schoolbesturen primair onderwijs en CVO ´t Gooi (voortgezet onderwijs), stichting Kinderopvang Hilversum, Versa Welzijn, de bibliotheek, Globe (centrum voor kunst en cultuur), de gemeente Hilversum en de stedelijk coördinator. De adviesgroep staat open voor iedere organisatie die actief mee wil werken aan de Brede Schoolaanpak. De adviesgroep stimuleert en ondersteunt de Brede School ontwikkeling en adviseert de wethouder. De Brede School ontwikkeling wordt bestuurlijke ingebed in het Lokaal Educatief Beraad. (LEB) De Lokaal Educatieve Agenda bevat diverse doelstellingen die als bouwstenen fungeren voor Brede School samenwerking. Jaarlijks vindt er een terugkoppeling plaats over de stand van zaken Brede Scholen Hilversum in het LEB. Studiedagen en symposia worden op elkaar afgestemd. De gemeente Hilversum stimuleert en investeert in Brede Scholen door inzet van middelen op locatie, integraal beleid en uren stedelijke coördinatie.
Stedelijk coördinator De inzet van een stedelijk coördinator is van belang als motor en stimulator van de Brede School ontwikkeling. De functie wordt door de gemeente intern ingevuld. De stedelijk coördinator heeft een aanjaagfunctie, is gericht op kansen en mogelijkheden en is in staat om krachten te bundelen. De stedelijk coördinator functioneert als scharnier tussen gemeente en Brede Scholen. Taken en verantwoordelijkheden: - uitvoering subsidieregeling inclusief 3 gesprekken per jaar met elk kernteam Brede School - verbinden van gemeentelijk beleid met de doelstellingen/praktijk Brede Scholen - aanspreekpunt en contactpersoon voor de Brede Scholen vanuit de gemeente - verspreiden van informatie via gemeentelijke informatiekanalen (website en Nieuwsbrief jeugd) - informeren en adviseren van de gemeentelijke organisatie - jaarlijks opstellen van een verslag voor gemeenteraad en gemeente Hilversum - faciliteren van kennisuitwisseling/ deskundigheidsbevordering - faciliteren van evaluatietraject 11
Hoofdstuk 7
Financiën en subsidie Brede Scholen
Brede School budget De gemeente stelt een subsidiebudget beschikbaar van € 153.000 per jaar. De subsidiemiddelen Brede School op locatie zijn bedoeld als stimuleringsbudget. Het is aan de scholen en instellingen om met middelen en tijdsinzet mee te investeren in hun Brede Scholen. 2012 is een overgangsjaar waarin de huidige zes Brede Scholen subsidie kunnen aanvragen tot eind van het kalenderjaar 2012. Voor 2013 kunnen zowel de huidige als nieuwe initiatieven Brede Scholen zich aanmelden voor een Brede Schoolsubsidie. RAMING JAARLIJKSE BEGROTING 2012 Subsidie Brede Scholen op locatie * 95.000 Deskundigheidsbevordering/ communicatie 10.000 Inzet stedelijk coördinator, 10 uur per week 26.000 In 2016 aangevuld met € 10.000 voor evaluatie Totaal € 95.000 * maximaal € 13.000 per Brede Schoolsamenwerkingsverband
2013 - 2015 117.000 10.000 26.000 € 153.000
2016 117.000 10.000 26.000 10.000 € 163.000
De gemeente zal waar mogelijk een beroep doen op aanvullende (project)subsidies zoals voorheen voor verbouw/ nieuwbouw onderwijshuisvesting in het kader van Brede Scholen en de projectsubsidie sport Lokaal Samen om de samenwerking tussen onderwijs en sportverenigingen structureel vorm te geven.
Subsidieaanvraag Brede Scholen op locatie De subsidie is bedoeld om op locatie de Brede Schooldoelstellingen te realiseren en specifiek naschoolse activiteiten voor alle kinderen te organiseren. Brede Scholen die een beroep willen doen op deze subsidie dienen daarvoor een verzoek in te dienen bij het College van B&W. De onderwijsinstelling dient namens het Brede Schoolsamenwerkingsverband de aanvraag in. Een Brede Schoolsamenwerkingsverband bestaat uit minimaal drie kernpartners waarvan de onderwijsinstelling deel uitmaakt. Bij de aanvraag worden de volgende documenten overgelegd4: - een visiedocument Brede School (opgesteld voor 4 jaar) ondertekend door de kernpartners van het Brede Schoolsamenwerkingsverband; - een activiteitenplanning en begroting voor het komend jaar en - een ingevulde checklist kwaliteitscriteria Brede Scholen. Voor de beoordeling van de subsidieaanvraag wordt gebruik gemaakt van de checklist kwaliteitscriteria Brede School. Als richtlijn geldt dat Brede Scholen aan minimaal 75% van de kwaliteitscriteria dienen te voldoen. Nieuwe initiatieven Brede Scholen dienen in maximaal twee jaar dit te realiseren. Dit is afhankelijk van de mate waarin partners al samenwerken en initiatieven zijn uitgewerkt in concrete activiteiten. De Adviesgroep Brede School adviseert het college of de aanvragen gehonoreerd kunnen worden en/of er bijstellingen nodig zijn. De gemeente beslist. Als het aantal Brede scholen dat voldoet aan de voorwaarden het beschikbare budget overstijgt, zal er in overleg met de Adviesgroep Brede School een keus worden gemaakt welke nieuwe initiatieven in aanmerking komen. Dit gebeurt aan de hand van de volgende criteria. - geografische spreiding over Hilversum - de mate waarin er sprake is van achterstanden bij kinderen 4
Zie Beleidsregel subsidiering Brede Scholen Hilversum 2012 - 2016
12
- spreiding deelname vanuit de verschillende schoolbesturen - de mate waarin initiatieven al zijn uitgewerkt in concrete activiteiten - de mate van draagvlak bij ouders en betrokken medewerkers van de partners De gemeente besluit welke aanvragen gehonoreerd zullen worden. Het Lokaal Educatief Beraad (LEB) wordt geïnformeerd over het besluit inclusief argumentatie.
Toetsingsproces De stedelijk coördinator zal 3 x per jaar een gesprek hebben met elke Brede School. Alle Brede Scholen die subsidie ontvangen dienen dit na uitvoering van de subsidieactiviteit te verantwoorden. Dat betekent een verantwoording ten aanzien van - Brede School plan en realisatie zowel het proces als de resultaten; - (na)schools activiteitenaanbod: deelname, kwaliteit en waardering; - inzet Brede School subsidie en - reactie van betrokkenen: kinderen, ouders, Brede School partners en omgeving De verantwoording richt zich niet op leerling-prestaties (CITO scores e.d.).
13
Bijlage
Checklist kwaliteitscriteria Brede School
Voldoet de Brede School eraan? Aanwezig
Niet aanwezig
In ontwikkeling
Inhoudelijk PEDAGOGISCHE VISIE EN DOORGAANDE LEERLIJNEN De partners hebben een gezamenlijke, schriftelijk vastgelegde ambitie en visie op hun Brede School De partners werken vanuit een gezamenlijk pedagogisch concept, vastgelegd in het visiedocument. Er is sprake van doorgaande ontwikkelingslijnen tussen de partners, uitgewerkt in het visiedocument Deze gedeelde visie is uitgewerkt in SMART5 geformuleerde doelen Visie en doelen komen tot uitdrukking in Brede School activiteiten De verschillende onderdelen van de dagindeling van het kind zijn op elkaar afgestemd De Brede School is terug te vinden in de beleidsvisies van alle afzonderlijke partners Het visiedocument Brede School is in te zien op de website van de partners Brede School Uit de jaarlijkse rapportage blijkt dat er draagvlak is voor de Brede School zowel bij de medewerkers als op managementniveau.
BREED EN GEVARIEERD ACTIVITEITENAANBOD Kinderen van 2 – 12 jaar6 vormen de primaire doelgroep Kinderen worden betrokken bij het opzetten van Brede School activiteiten Activiteiten zijn erop gericht dat alle kinderen gelijke kansen hebben zich te ontwikkelen De activiteiten zijn in ieder geval gericht op talentontwikkeling en het doorbreken van ontwikkelingsachterstanden op het gebied van taalontwikkeling, fysieke en sociale ontwikkeling. De naschools activiteiten sluiten aan bij de (ontwikkel)doelen die de Brede School op dat moment nastreeft. De Brede School biedt minimaal 2 middagen per week naschoolse activiteiten voor kinderen afgestemd op de behoefte van het kind De Brede School stelt waar mogelijk naschoolse activiteiten open voor kinderen uit de wijk, waardoor ze elkaar leren kennen. Naast sport in het curriculum, zijn sportieve activiteiten onderdeel van het activiteitenaanbod. Naast cultuur educatie in het curriculum, zijn culturele activiteiten onderdeel van het activiteitenaanbod. Gezond eten en persoonlijke verzorging zijn onderdeel van het dagarrangement. Er is een activiteitenoverzicht beschikbaar voor kinderen en ouders (website/ flyer) Het aantal deelnemende kinderen worden geregistreerd. Kinderen wordt actief gevraagd naar hun mening over de activiteit. Elke activiteit wordt met de betrokken begeleider/ docent geëvalueerd.
STERKE OPVOEDCONTEXT/ AANDACHT VOOR KINDEREN DIE DAT NODIG HEBBEN Ouders zijn zichtbaar aanwezig in de school en worden gezien als partner in educatie en opvoeding. De Brede School ondersteunt ouders bij de opvoeding van hun kinderen, minimaal 1 activiteit per maand Opvoedingsondersteunende activiteiten zijn gericht op het verbinden van de juiste organisaties en mensen en bevorderen de zelfredzaamheid en de verantwoordelijkheid van ouders voor hun kinderen. Bij opvoedingsondersteuning wordt samengewerkt met het CJG en de sociale partners in de wijk.
5
smart, meetbaar, acceptabel en specifiek Dit kan uitgebreid worden van 0-12 en/of 0-18 jaar in het geval er een samenwerking plaatsvindt met kinderopvang en/of voortgezet onderwijs
6
14
Ouders worden elke maand geïnformeerd over hun Brede School en de activiteiten. Professionals dragen relevante informatie over kinderen schriftelijk én mondeling in overleg met ouders aan elkaar over Er is sprake van adequate signalering en doorverwijzing van zorgleerlingen en –gezinnen De Brede School vormt samen met de sociale partners en sluitend netwerk, wat blijkt uit het ondersteuningsaanbod voor kinderen, ouders en personeel
MAATWERK IN DE WIJK De Brede School sluit met haar activiteiten aan bij de behoeften van de wijk: de kinderen, ouders, wijkbewoners en professionals (gebaseerd op behoeftenonderzoek) De Brede School biedt per jaar minimaal 2 activiteiten voor kinderen gericht op ontmoeting met andere kinderen/ bewoners in de wijk, waardoor ze elkaar leren kennen De Brede School is een herkenbaar ontmoeting- en informatiepunt voor de wijk De Brede School stelt haar schoolplein open voor kinderen en bewoners uit de wijk
Organisatorisch MULTIDISCIPLINAIRE SAMENWERKING De Brede School bestaat uit minimaal 3 kernpartners (waaronder onderwijs) en werkt nauw samen met organisaties uit andere disciplines. In het visiedocument en het jaarlijkse werkplan staat vermeld wie de kernpartners zijn en met welke organisaties wordt samengewerkt Medewerkers die werkzaam bij één van de kernpartners zijn op de hoogte van de Brede School ontwikkeling en hoe hun organisatie daarin samenwerkt Alle medewerkers in de Brede School dienen te beschikken over een bewijs van goed gedrag. Er is sprake van minimaal 2 gemeenschappelijk activiteiten waarbij 40% van de medewerkers van de kernpartners betrokken is
STRUCTURELE AANPAK De Brede School kenmerkt zich door continuïteit: werkzaamheden en afspraken zijn structureel De kernpartners hebben een gezamenlijk visiedocument opgesteld incl. gezamenlijke pedagogisch concept De kernpartners hebben een projectstructuur afgesproken: een kerngroep: leidinggevenden van de kernpartners en een uitvoeringsteam: medewerkers die de activiteiten voorbereiden en uitvoeren Er is een jaarlijks werkplan met programmering en activiteitenplanning (concreet en realistisch) Er is een gezamenlijk communicatieplan Er vindt jaarlijks een evaluatie*) plaats dat resulteert in aanpassing van werkplan en programmering De samenwerkingsrelatie Brede School en afspraken zijn vastgelegd Er is een sluitende financiële basis voor de Brede School Er zijn bindende afspraken gemaakt over de inzet van personeel
OUDERBETROKKENHEID De MR wordt actief betrokken bij de Brede School ontwikkeling en programmering van Brede School activiteiten Ouder(s) kunnen deel uitmaken van het kernteam Brede School. Ouders worden actief op de hoogte gebracht van de activiteiten van de Brede School Ouders worden actief benaderd om hun bijdrage te leveren aan Brede School activiteiten. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van ervaring en expertise van ouders.
NIEUWE PROFESSIONELE HOUDING Het accent van samenwerking tussen partners ligt op ontmoeting, kennisdeling en het benutten van elkaars expertise en gezamenlijke activiteiten.
15
Professionals zijn over en weer op de hoogte van elkaars deskundigheid en maken daar gebruik van. Leidinggevenden stimuleren en faciliteren ontmoeting en informeel overleg tussen professionals
GEBRUIK VAN BESCHIKBARE RUIMTE De Brede School locatie is voor buitenstaanders als zodanig herkenbaar. Ruimten (ook leslokalen) worden daar waar mogelijk multifunctioneel gebruikt De huisvesting van de Brede School stimuleert ontmoeting en (in)formeel overleg tussen professionals De huisvesting van de Brede School biedt kinderen, ouders en overige wijkbewoners gelegenheid tot ontmoeting De veiligheid van kinderen in en rond de Brede School is gewaarborgd Er zijn indien nodig duidelijke, schriftelijk vastgelegde afspraken over beheer en exploitatie
ZICHTBAAR MAKEN VAN RESULTATEN Deelname en resultaten van Brede School activiteiten worden geregistreerd De resultaten van de Brede School worden door middel van evaluatie in beeld gebracht. Kinderen en ouders worden actief gevraagd naar hun mening. Er wordt gebruik gemaakt van een vaste registratiesystematiek Naar aanleiding van de uitkomsten van de evaluatie wordt gezocht naar oplossingen voor knelpunten
16
