BRAND Module 1
Draagbare blusmiddelen Christian Leplat, Directeur Apragaz vzw
1 december 2011 Flanders Expo Gent
PreBes vzw – Diestersteenweg 88 – 3510 Kermt Hasselt Tel. 011/28 83 40 Fax. 011/28 83 49
[email protected] www.prebes.be
«Draagbare g en mobiele brandblussers: wetgeving, g g, normering, plaatsing en onderhoud» Prebes, 01/12/2011 Ir. Ch. Leplat
Draagbare en mobiele brandblussers: wetgeving, i normering, i plaatsing l i en onderhoud
Ir. Ch. Leplat
- Hoofd Departement Brandblussers - Directeur van APRAGAZ 2
INHOUD 1. Bestaande reglementering / Normen 1.1 Voor nieuwe brandblussers 1.2 Voor het onderhoud Historisch verloop 2. Welke waarborgen bieden U de labels BENOR voor nieuwe blussers ? 3. NBN S21-050 « Schouwing en Onderhoud van brandblussers » 4. Erkenning van bevoegde bedrijven + Opvolging 5. Keuze en pplaatsingg van blustoestellen 6. Conclusie 3
1. Bestaande van toepassing zijnde reglementering / normen Historisch i i h Verloop l 1.1 Voor nieuwe i brandblussers b dbl 1.2 Voor het onderhoud
4
1.1 Bestaande van toepassing zijnde reglementering / normen voor nieuwe brandblussers : historisch verloop Op gebied van het DRUK-GEVAAR Voor constante Voor blussers met Druk blussers drijfgaspatronen Art. 349 t/m 363 van het ARAB / Identif. d if stempell " /
Jaren 50
Feb. 1965
Op FUNCTIONEEL geb.
/ NBN 368
July 1968
"
/
Merk BENOR
1974
"
/
July 1997
"
/
NBN S21-011 t/m 18 + Merk BENOR EN3 + Merk BENOR EN1866
1/12/99 (opt.)
Europ.Richtlijn 97/23 Drukapparatuur
"
1/06/02 (verpl.)
(omgezet in belg. recht KB 19/06/99) Brandblussers B dbl o Cat C III Identificatie merk S xxxx (xxxx = n° van het No.Bo. : APRAGAZ = 0029)
" •film
5
1.2 Bestaande voorschriften voor h t onderhoud het d h d van bbrandblussers dbl Historisch verloop jaren 60 :
Art. 52.9.2. « Brandbestrijdingsmaterieel moet in goede staat van onderhoud verkeren … » verkeren, Art 52.11 van het A.R.A.B. « Regelmatig onderzoek door werkgever, zijn aangestelde of zijn afgevaardigde » + Art 358 van het A.R.A.B. « CO2 brandblussers moeten ten minste éénmaal per jaar onderzocht worden door een bevoegd persoon »
Jaren 70 :
REGLEMENT voor BRANDBLUSTOESTELLEN van B.V.V.O. / ASSURALIA Jaarlijkse keuring door een gespecialiseerde firma die minstens één geldende erkenning BENOR-NVBB bezit 6
1.2 Bestaande voorschriften voor h t onderhoud het d h d van bbrandblussers dbl Historisch verloop (vervolg) 1991 :
Technische Nota 117 van ANPI
Juli 2002
Belgische Norm NBN S21-050 « Schouwing en onderhoud van brandblussers »
7
22. W Welke lk waarborgen b bieden bi d U de labels BENOR voor nieuwe blussers ?
8
Welke waarborgen bieden U de labels BENOR voor nieuwe blussers ?
1. Ze waarborgen de conformiteit van de blussers met de van toepassing zijnde : • Wetgevingen (EEC-PED Richtlijn 97/23) • Europese Normen (EN 3); EN 1866 • Nationale voorschriften 2. Ze waarborgen de conformiteit van de blussers met de PROTOTYPE GOEDGEKEURDE TYPES ((iedere batch werd gecontroleerd voor het op de markt brengen) 3. « Certification, testing, inspection, product and markt surveillance » gebeurt bij een neutraal neutraal, onafhankelijk geaccrediteerd organisme : • Dit beschermt de gebruiker • Dit i beschermt b h industrie i d i (« ( secure and d fair f i competition i i »)) 9
3 NBN S 21 - 050 3. « Schouwing en onderhoud van brandblussers »
10
TOEPASSINGSGEBIED Deze norm bepaalt de richtlijnen betreffende : - de schouwingen door de verantwoordelijke persoon - het onderhoud door een bevoegd persoon
• •
• •
•
Schouwing : In de tijd herhaalde regelmatige visuële onderzoeken door de verantwoordelijke persoon of zijn aangestelde V Verantwoordelijke t d lijk persoon : De D perso(o)n(en) ( ) ( ) verantwoordelijk d lijk voor de d routine i schouwingen en die het uit te voeren onderhoud van de draagbare brandblussers voorziet. j handelingen g bestemd om een Onderhoud : Het ggeheel van technische en bestuurlijke brandblusser te onderhouden of terug in de toestand van gewone werking te brengen. Bevoegd persoon : Persoon in dienst of onder een overeenkomst bij een bevoegd bedrijf die aantoonbaar beschikt over de nodige opleiding en ervaring, toegang heeft tot het geschikte gereedschap, uitrusting, inlichtingen, handleidingen en kennis heeft van alle bijzondere werkwijzen opgegeven door de vervaardiger – gebruiker van het merk van overeenkomstigheid -, die hem in staat stelt de onderhoudswerkwijze beschreven in deze norm toe te passen Bevoegd bedrijf : Bedrijf voor het onderhoud van draagbare brandblussers, brandblussers erkend door de Landelijke goedkeuringsinstelling. 11
SCHOUWING UITGEVOERD DOOR DE VERANTWOORDELIJKE PERSOON Regelmatig (minstens driemaandelijks – wenselijk maandelijks of, in bijzondere omstandigheden zelfs vaker) nachekken dat elke brandblusser: omstandigheden, • • • • • •
geplaatst is op de aangewezen plaats; toegankelijk en duidelijk zichtbaar is; een leesbare en juiste gebruiksaanwijzing draagt, naar voor gericht; zichtbaar niet beschadigd is; d naald de ld van de d drukmeter, d k indien i di aanwezig, i zich i h in i het h groene gebied bi d bevindt; b i d de nodige verzegelingen heeft en die niet geschonden zijn.
De verantwoordelijke D t d lijk persoon zall de d gepaste t maatregelen t l treffen t ff om aan de d vastgestelde gebreken te verhelpen. De verantwoordelijke persoon zal voorzien in een jaarlijks onderhoud door een bevoegd persoon van de brandblussers en de drukflessen. 12
ONDERHOUD UITGEVOERD DOOR EEN BEVOEGD PERSOON •
De bevoegde persoon zal de brandblusser onderwerpen aan een nazicht zoals b h beschreven in i de d B-bijlage B bijl en zich i h ervan vergewissen i dat d t de d brandblusser b dbl voldoet ld t aan alle geldende voorchriften of reglementen in zijn vakgebied
•
g persoon p zal na elk nazicht en mogelijke g j herbeproeving p g de nodige g De bevoegde kentekens aanbrengen (zie hierachter).
•
De bevoegde persoon zal de goede bevestiging nazien en mogelijke zichtbare gebreken b k off beschadiging b h di i verhelpen h l en/of / f melden ld aan de d verantwoordelijke t d lijk persoon.
•
De bevoegde persoon zal de verantwoordelijke persoon inlichten met betrekking tot de uitgevoerde werkzaamheden zoals beschreven in deze norm. Hij zal een verslag opmaken waarin hij de verantwoordelijke persoon inlicht met betrekking tot elke brandblusser die niet voldoet aan de geldende voorschriften of reglementen. 13
BRANDBLUSSERS WAAROP GEEN NAZICHT MEER MAG UITGEVOERD WORDEN en die di dus d AFGEKEURD moeten worden d Bijvoorbeeld : • Draagbare brandblussers met scheikundige werking; • Draagbare brandblussers met natriumbicarbonaat en/of een zuur; • Geriveteerde draagbare brandblussers; • Draagbare brandblussers die omgedraaid en neergezet moeten worden om in werking gesteld te worden; • Draagbare brandblussers waarvoor de toebehoren of blusmiddelen, aanbevolen door de vervaardiger, moeten vervangen worden en niet meer beschikbaar zijn; • Draagbare brandblussers uit de handel genomen of te nemen vanwege de geldende reglementen; • Draagbare brandblussers met een lichaam voor éénmalig gebruik zonder vermelding van het tijdstip van verval of waarvan het tijdstip van verval is overschreden; • Draagbare brandblussers waarvan de ijzeren drevels ter bevestiging van het sluitstuk enkel met een uitwendige las zijn aangebracht (zonder inwendige kraag); • …
14
HERVULLING VAN BRANDBLUSSERS De verantwoordelijke persoon moet de nodige schikkingen treffen om gedeeltelijk of volledig geledigde brandblussers te laten hervullen of te vervangen. Dit dient ook te gebeuren indien bij schouwing of bij onderhoud door de bevoegde persoon blijkt dat hervulling noodzakelijk is. Volledige hervulling Verwijder grondig elk resterend blusmiddel, zowel uit het lichaam als uit elk toebehoren. Hervul met de g gepaste p lading g rekening g houdend met de aanduidigen g op de markeringen op de brandblusser, met de voorschriften van de vervaardiger en volgens de voorgeschreven toelaatbare afwijkingen. Hervulling door bijvullen De hervulling door bijvullen is verboden met uitzondering voor de poederbrandblussers (onder wel bepaalde voorwaarden) en de brandblussers met CO2. 15
OPSCHRIFTEN EN KENTEKENS •
De volgende gegevens met betrekking tot het onderhoud worden aangebracht op een markeringsstrook voor het nazicht, die de opschriften van de vervaardiger niet afdekt : a) jaar en maand van uitvoering van het onderhoud; b) jaar en maand van hervulling; c) naam en adres van het bevoegd bedrijf; c) teken dat de bevoegde persoon duidelijk vereenzelvigt.
•
Alle opschriften zoals de markeringen op de brandblusser, gebruiksaanwijzigingen merk, gebruiksaanwijzigingen, merk keuringsbewijzen, keuringsbewijzen technische voorschriften, voorschriften enz. mogen onder geen enkel beding verwijderd, overkleefd of gewijzigd worden, zelfs niet gedeeltelijk. De mogelijke vervanging van één of meerdere opschriften p dient te g gebeuren enkel met door de vervaardiger g geleverde en goedgekeurde stukken.
•
Indien de werkwijze voor het nazicht de opening van de brandblusser voorziet zal er bijj elk onderhoud een inwendig g kenteken aangebracht g worden. Dit kenteken zal ondubbelzinnig toelaten te bepalen in welk kalenderjaar de werkzaamheden zijn uitgevoerd. 16
LEVENSDUUR VAN DE BRANDBLUSSER
De levensduur van een brandblusser schommelt en hangt in grote mate af van een aantal parameters zoals de omgevingsvoorwaarden, beschikbaarheid van oorspronkelijke toebehoren, enz. Met uitzondering van CO2 CO2-brandblussers brandblussers en de drijfgaspatronen zou de levensduur van de draagbare brandblusser de 20 jaar niet mogen overschrijden. Deze tijdspanne kan, rekening houdend met de algemene toestand van de brandblusser, verlengd worden door het b bevoegd d bedrijf b d ijf en dit op haar h verantwoordelijkheid. t d lijkh id 17
Onderhoudstussentijden en hoogst toelaatbare levensduur Onderhoud door bevoegde persoon
Herbeproevingen d door een bevoegd b d bedrijf Niveau I
Maxi levensduur van een draagbare brandblusser
met water,, met water en toevoegstoffen (schuim, enz) met drijfgaspatroon
jaarlijks
--
20 jaar
met p poeder met drijfgaspatroon jg p
jjaarlijks j
--
20 jjaar
met water, met water en toevoegstoffen (schuim, enz) onder blijvende druk
jaarlijks
Om de 10 jaar
20 jaar
met poeder onder blijvende druk
jaarlijks
Om de 10 jaar
20 jaar
met halon
jaarlijks
Om de 10 jaar
20 jaar
jaarlijks
Om de 10 jaar of 5 jaar in geval van gebruik
--
A d ddraagbare Aard b bbrandblusser dbl
met CO2
18
4. Erkenning van bevoegde bedrijven + Opvolging
19
4.1 Voorafgaande g VOORWAARDEN In het bezit zijn van : 1. ISO 9001-2000 certif. voor het ONDERHOUD 2. Onderhoudswerkwijzen / Opleidingshandboek / Technische en Wettelijke voorschriften… 3. Verzekering voor burgerlijke aansprakelijkheid 4. Nakeuringsverslagen van eigen nacontrolesysteem 5. Beschrijving van eigen structuur + lijst van bevoegd personeel (met opleidings l idi geregistreerd i d systeem)) 6. Gereedschap - voor bevoegd personeel (niveau III bevoegd bedrijf), + voor onderhoudswerkplaats (niveau II bevoegd bedrijf) + voor herbeproevingen (niveau I bevoegd bedrijf) 7. Vooraad van oorspronkelijke wisselstukken bewezen met factuur 8. Ondubbelzinnig beschrijving van de in house gebruikte interne jaarlijkse markeringssysteem k i 20
4 2 Erkenning + Jaarlijkse Opvolging door 4.2 keuringsinstelling « APRAGAZ » 1. Contrôles ter plaatse : Alle bovengenoemde punten in 4.1 41 2. Contrôles bij de klanten : (op gemiddeld minstens 3 brandblussers op één uitvoeringsadres van één of meerdere bevoegde personen) Algemene toestand, verzegeling, kentekens, gewicht, slagpin, drijfgaspatroon, slang, knijpkraan, stijgbuis, CO2 verdeelbuis, uitgangsbocht, blusmiddel, oorspronkelijke of g goedgekeurde g toebehoren,, intern kenteken,, …
21
3. Erkenning als Bevoegd Bedrijf Officieel g getuigschrift g wordt uitgereikt g (jaarlijks verlengbaar) Lijst van Erkende Bevoegde Bedrijven op www.apragaz.com Aanbrengen van een genummerd APRAGAZ onderhoudslabel op ieder p onderhoude blusser verplicht. 22
5. Keuze en plaatsing van blustoestellen
23
Regel van Goed Vakmanschap (RGV) Keuze en plaatsing van draagbare en mobiele bl blustoestellen stoestellen
Beschikbaar via www.fireforum.be
24
Stap 1 • Maak een beschrijving van de installatie • Maak plannen met indeling per verdieping
25
Stap 2 • Duid de overheersende klassen aan op de plannen: A A, B, B A+B, A+B C, C D, D F A = vaste stoffen B = vloeistoffen en smeltbare vaste stoffen C = gassen D = metalen F = vetten, ffrituurolie i li
• Duid type brandgevaar aan op de plannen: Laag, matig, hoog 26
Stap 3 • Verdeel elke verdieping in zones met d lfd branklassen dezelfde b kl en type brandgevaar b d + Objectbescherming ? Opslag brandbare vloeistoffen Stockage in de hoogte Werkzones met open vlam Elektrische installaties 27
Stap 4 Bereken het aantal vereiste bluseenheden per zone in functie van het risico en andere beschikbare bl blusmiddelen idd l (haspels, (h l hydranten, h d sprinklers) i kl ) Klasse
Eenheden
A laag/matig
1/150 m²
A hoog
1/100 m²
B
1/100 m²
28
Stap 5 Maak een eerste keuze van te gebruiken type blusser bl in functie van brandklasse en bijkomende parameters (gebruiksgemak, nevenschade, reikwijdte)
29
Stap 6 Bepaal per zone de plaats waar de blussers moeten komen k in functie van de loopafstand (looplijn) of in functie van de afstand tussen de blussers
30
Stap 7 Controleer of het aantal bluseenheden per zone i gehaald is h ld – (cf. stap 4: aantal bluseenheden per zone in functie van de oppervlakte) – (cf. tabel Bluseenheden hierachter)
31
Type toestel met brandklasse
Blusvermogen
Minimum hoeveelheid blusmiddel
Vermelding van bluseenheid
113B 183B 21A + 113B 34A + 183B 21A + 113B 34A + 183B 113B 183B 55B
6 liter 9 liter 6 liter 9 liter 6 kg poeder ABC 9 kg poeder ABC 6 kg poeder BC 9 kg poeder BC 5 kg CO2
1 1,5 1 1,5 1 15 1,5 1 1,5 0,5
conform EN 1866 conform EN 1866 conform EN 1866 conform EN 1866
45 liter 45 liter 50 kg ABC 50 kg BC
7 7 10 10
DRAAGBAAR Water/schuim B water/schuim B water/schuim AB water/schuim AB poeder ABC poeder ABC poeder BC poeder BC CO2 BC MOBIEL Water/schuim AB water/schuim B Poeder 50 kg ABC poeder 50 kg BC
32
Stap 8 Doe beroep op een
Bevoegd Bedrijf om dit te verwezenlijken en de blussers te plaatsen.
33
Stap 9 • Optimaliseer uw keuze • Keuze vastleggen gg opp de interventieplannen p
34
Stap 10 Doe jaarlijks beroep op een bevoegd bedrijf voor het h onderhoud d h d van uw blussers bl volgens l NBN S21-050.
35
6. Conclusies
36
Conclusies 1. Voor nieuwe brandblussers: koop BENOR gelabelde blussers 2. Kies en plaats uw blussers volgens de Regels van Goed Vakmanschap 3. Doe voor het jaarlijks onderhoud van uw brandblussers beroep op een ERKEND BEVOEGD BEDRIJF (zie lijst op www.apragaz.com)
37
en verwezenlijkt door:
38
