Bouwkundig-functionele maatstaven ten behoeve van nieuwbouwplannen voor (centrale) PERSONEELSVOORZIENINGEN in een algemeen ziekenhuis
Cbz/nr bouwmaatstaaf 0.71
BOUWKUNDIG-FUNCTIONELE MAATSTAVEN ten behoeve van nieuwbouwplannen voor (centrale) PERSONEELSVOORZIENINGEN in een algemeen ziekenhuis
Uitgebracht
aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Vastgesteld
door het College voor ziekenhuisvoorzieningen op 28 september 1998
Voorbereid
door de Werkcommissie Ziekenhuizen en de Commissie Bouw
Cbz/nr bouwmaatstaaf 0.71
INHOUDSOPGAVE
INLEIDING
1
Algemeen
1
Status van de maatstaven
1
I. INHOUDELIJKE UITGANGSPUNTEN
2
-
2 2 3 3
Personeelsrestaurant Personeelsrecreatie Overige centrale personeelsvoorzieningen Beschikbaarheidsdienst
II. RUIMTEBEHOEFTE
4
1. Inleiding 2. Samenvatting ruimtebehoefte
4 4
Cbz/nr bouwmaatstaaf 0.71
Maatstaven personeelsvoorzieningen
INLEIDING Algemeen Dit door het College voor ziekenhuisvoorzieningen opgestelde rapport beschrijft bouwkundig-functionele maatstaven voor ruimtelijke voorzieningen voor de hoofdfunctiegroep personeelsvoorzieningen in een algemeen ziekenhuis. Opgemerkt wordt dat bij deze maatstaf het bed nog als parameter is gehanteerd in afwachting van nader onderzoek naar een voor de onderhavige functies meer geëigende parameter. Status van de maatstaven De maatstaven zijn bedoeld als hulpmiddel voor initiatiefnemers, architecten en adviseurs bij het opstellen van een programma van eisen voor nieuw te bouwen ruimtelijke voorzieningen. Het College hanteert de maatstaven als referentiekader bij de toetsing van bouwinitiatieven krachtens de Wet ziekenhuisvoorzieningen (WZV). De maatstaven maken deel uit van het bij die wet behorende Besluit bouwmaatstaven. Met betrekking tot het gebruik van de maatstaven wordt voorts het volgende opgemerkt: -
-
-
de in de maatstaven beschreven opzet kan worden gezien als richtinggevend, hij behoeft niet de enige juiste te zijn. Er kunnen zich omstandigheden voordoen die leiden tot een opzet die in meer of mindere mate afwijkt. Als regel zal worden gevraagd om een onderbouwing van de afwijkingen; een bouwinitiatief moet in beginsel worden gerealiseerd binnen de kostennormen (met name de totale investeringskosten per plaats). In dit verband wordt verwezen naar de Bouwkostennota van het College voor ziekenhuisvoorzieningen; binnen genoemde kostennormen is het toegestaan meer vloeroppervlakte te realiseren dan de maatstaven aangeven, mits dit niet conflicteert met de aan de voorziening gestelde kwaliteitseisen; de maatstaven zijn in beginsel geformuleerd overeenkomstig de methodiek van het Bouwbesluit; ze zijn geschreven in de vorm van prestatie-eisen waaraan ruimten of gebouwdelen moeten voldoen. De maatstaven hebben echter vooral betrekking op zorginhoudelijke en functionele aspecten, terwijl het Bouwbesluit een meer technisch karakter heeft. Van de geformuleerde prestatie-eisen kan worden afgeweken, mits wordt aangetoond dat de gekozen oplossingen tot een kwalitatief tenminste gelijkwaardig resultaat leiden.
Indien bestaande voorzieningen afwijken van de in het rapport beschreven opzet, is een aanvraag tot aanpassing niet op voorhand gemotiveerd. De maatstaven voor algemene en kantoorruimten zijn afzonderlijk gepubliceerd.
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
1
Maatstaven personeelsvoorzieningen
I
INHOUDELIJKE UITGANGSPUNTEN
De personeelsvoorzieningen zijn gericht op het leveren van diensten aan de medewerkers van het ziekenhuis. Tot de hoofdfunctiegroep personeelsvoorzieningen worden de volgende functiegroepen gerekend: personeelsrestaurant; personeelsrecreatie; overige centrale personeelsvoorzieningen; beschikbaarheidsdienst. Per functiegroep gelden de uitgangspunten zoals hierna beschreven. Personeelsrestaurant Tot de functiegroep personeelsrestaurant wordt gerekend het centrale personeelsrestaurant inclusief uitgiftebuffet en bijbehorende nevenruimten, zoals garderobe en toiletten. Op grond van logistieke, organisatorische aspecten en in samenhang met Arbo-eisen wordt de voorkeur gegeven aan een centraal personeelsrestaurant in plaats van decentrale voorzieningen. In het personeelsrestaurant worden koude en warme maaltijden verstrekt. De uitgifteruimte in het personeelsrestaurant moet voldoen aan de huidige richtlijnen van de Warenwet en derhalve aan de HACCP (Hazard Analysis Ciritical Control Point). De aanvoer van maaltijden moet gescheiden zijn van de afvoer van gebruikt serviesgoed en dergelijke. Bij voorkeur wordt het personeelsrestaurant in de nabijheid van de centrale keuken gesitueerd. De capaciteit van het restaurant is in hoge mate afhankelijk van het aantal personeelsleden van wie verwacht mag worden dat ze van deze voorziening gebruik maken. Buiten de normale openstellingstijden vinden verstrekkingen plaats via een aparte counter met automatenwand, in de nabijheid van de lounge, waarbij gedacht wordt aan automaten voor frisdrank, koffie, thee, snacks en broodjes. Het restaurant moet het personeel tevens de mogelijkheid bieden om te recreëren tijdens de pauzetijden, waarbij aandacht wordt gevraagd voor een scheiding naar een niet-rokers- en een rokersgedeelte. Personeelsrecreatie Tot de functiegroep personeelsrecreatie worden voor personeel bestemde recreatieruimten gerekend, inclusief bijbehorende nevenruimten, zoals garderobe en toiletten. Personeelsrecreatieve voorzieningen zijn bijvoorbeeld tv-zitjes, lounge, bar en faciliteiten voor tafeltennis en biljart. In deze maatstaven is de ruimtebehoefte met betrekking tot de personeelsrecreatie gecombineerd beschouwd met die voor het personeelsrestaurant.
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
2
Maatstaven personeelsvoorzieningen
Overige centrale personeelsvoorzieningen Tot de functiegroep overige centrale personeelsvoorzieningen wordt met name de centrale personeelsgarderobe gerekend, inclusief bijbehorende sanitaire ruimten. Ondermeer uit oogpunt van beheer vindt de uitgifte van schone dienstkleding centraal plaats. De garderobe- en kleedruimten zijn veelal binnen de diverse afdelingen van het ziekenhuis, en derhalve decentraal, gelegen. Uitgifte van kleding die gebruikt wordt in ruimten waar hoge hygiënische dan wel steriliteitseisen van kracht zijn, worden als zogenaamde pakketten decentraal uitgegeven. Het inzamelen van vuile dienstkleding vindt uit oogpunt van hygiëne decentraal plaats. Beschikbaarheidsdienst Onder de functiegroep beschikbaarheidsdienst wordt met name zit-/slaapkamers ten behoeve van de nachtdienst (zogenaamde piketkamers) verstaan. Het gaat hierbij om accommodatie voor het garanderen van een personeelsbezetting buiten de normale werktijden ten behoeve van de volgende afdelingen dan wel wachtgroepen: afdeling beeldvormende diagnostiek; afdeling spoedeisende hulp; operatie-afdeling; verlosafdeling; apotheek; klinisch-chemisch laboratorium; medisch-microbiologisch laboratorium; (eventueel) assistent-artsen; (eventueel) co-assistenten; pastorale dienst. Uitgegaan is van een minimale bezetting van 8 personen bij een ziekenhuis van circa 250 bedden. Uit oogpunt van beheer verdient het de voorkeur om de piketkamers bijeen te situeren, tezamen met een bijbehorende huiskamer en pantry, sanitaire voorzieningen en bergruimten.
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
3
Maatstaven personeelsvoorzieningen
II
RUIMTEBEHOEFTE
1.
Inleiding
Op de volgende bladzijden is een samenvatting van de ruimtebehoefte van de hoofdfunctiegroep personeelsvoorzieningen gegeven in de vorm van tabellen. De in de tabellen omschreven ruimtebehoefte geldt voor de volgende situaties: - 250 b.: toegelaten capaciteit 250 bedden, respectievelijk een adherentie van 90.000 inwoners; - 400 b,: toegelaten capaciteit 400 bedden, respectievelijk een adherentie van 144.000 inwoners; - 650 b.: toegelaten capaciteit 650 bedden, respectievelijk een adherentie van 234.000 inwoners. Genoemde capaciteiten zijn gebaseerd op een planningsnorm van 2.8l, exclusief wiegen voor gezonde zuigelingen. Voor het bepalen van de ruimtebehoefte van een ziekenhuis met een niet in de tabellen vermelde toegelaten capaciteit kan in beginsel tussen de in de tabellen vermelde waarden worden geïntrapoleerd, dan wel kunnen deze waarden worden geëxtrapoleerd. Overigens wordt met nadruk opgemerkt dat de toegelaten beddencapaciteit slechts één van de factoren is die de grootte c.q. de ruimtebehoefte van een ziekenhuis bepalen. Derhalve heeft de in de tabellen gepresenteerde opzet een indicatief karakter 2.
Samenvatting ruimtebehoefte 2
In de hierna volgende tabellen is de ruimtebehoefte (uitgedrukt in m nuttige oppervlakte) in samenhang met de omvang van het ziekenhuis weergegeven, op de wijze als hierboven beschreven. Daarbij kan nog het volgende worden opgemerkt: -
het indicatieve karakter van de vermelde oppervlakten neemt toe naarmate deze oppervlakten meer op onderdelen dan op het geheel betrekking hebben. De totale oppervlakte van de functiegroep heeft derhalve een meer normatief karakter dan de oppervlakte van (veel) individuele ruimten. Dit geldt in nog sterkere mate voor de oppervlakte van de hoofdfunctiegroep als geheel. De totale bruto vloeroppervlakte per bed van het ziekenhuis geldt krachtens het Besluit bouwmaatstaven WZV als norm;
-
uit een oogpunt van flexibiliteit is bij de diverse ruimtelijke voorzieningen aangehouden oppervlakten waar mogelijk gestreefd naar een standaardisatie van afmetingen.
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
4
Maatstaven personeelsvoorzieningen
Tabel 1 Ruimtebehoefte personeelsvoorzieningen, totaal, omschrijving hoofdfunctiegroep personeelsvoorzieningen
nuttige oppervlakte in m 250 b.
400 b.
2
opmerkingen 650 b.
nuttige oppervlakte, totaal
660
970
1.350
personeelsrestaurant/ -recreatie
365
530
690
-
225 40 40 10 10 4 4 5 12
340 50 60 10 12 6 6 5 18
450 60 80 12 14 8 8 10 24
12 2
18 2
24 2
160
245
395
p.m. 140 8 8 5
p.m. 220 10 10 5
p.m. 360 12 12 10
beschikbaarheidsdienst
135
195
265
-
96 20 4 2 2 2 2 2 2 2
144 30 6 2 2 2 2 3 3 2
192 40 8 4 4 4 4 4 4 2
-
restaurant/recreatieruimte uitgifteruimte/counter lounge/recreatieruimte automatenwand garderobe toilet(ten) dames heren rolstoeltoilet stallingsruimte transportwagens stoelenberging werkkast
overige centrale personeelsvoorzieningen -
-
uitgifte dienstkleding centrale garderobe toilet(ten) dames heren rolstoeltoilet
piketkamers huiskamer pantry toilet(ten)
dames heren douche(s) dames heren schoonlinnenberging vuillinnenberging werkkast
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
toilet met voorruimte 2 m2 5 m2 per rolstoeltoilet
zie functiegroep linnenverzorging circa 0,55 m2 per bed toilet met voorruimte 2 m2 5 m2 per rolstoeltoilet
12 m2 per piketkamer 2,5 m2 per piketkamer 0,5 m2 per piketkamer toilet met voorruimte 2 m2 douche met voorruimte 2 m2 0,25 m2 per piketkamer 0,25 m2 per piketkamer
5
Maatstaven personeelsvoorzieningen
De in tabel 1 vermelde waarden leiden tot een ruimtebehoefte per capaciteitsbed, die is weergegeven in tabel 2. Tabel 2 Ruimtebehoefte personeelsvoorzieningen, per bed omschrijving
nuttige oppervlakte in m
hoofdfunctiegroep personeelsvoorzieningen
250 b.
nuttige oppervlakte, totaal personeelsrestaurant, personeelsrecreatie overige centrale personeelsvoorzieningen beschikbaarheidsdienst
400 b.
2
opmerkingen 650 b.
2,7
2,4
2,1
1,50
1,30
1,10
0,65 0,55
0,60 0,50
0,60 0,40
Betreft met name centrale garderobe. Voor min. 8 en max. 16 personen
Bruto vloeroppervlakte De bruto vloeroppervlakte van de (centrale) personeelsvoorzieningen wordt als volgt berekend: *totale nuttige oppervlakte*), geprogrammeerd *ontwerpverliezen
ca.
Totale nuttige oppervlakte*), volgens bouwplan *verkeersoppervlakte**) *installatie-oppervlakte
) ) hierover:
100% 4%
t.o.v. nuttige opp., geprogrammeerd
104% 10%
t.o.v. nuttige opp. volgens bouwplan
Totale netto vloeroppervlakte
max. 115%
t.o.v. nuttige opp., geprogrammeerd
*tarra vloeroppervlakte (constructie) hierover:
ca.
t.o.v. netto opp.
Totale bruto vloeroppervlakte (betreft uitsluitend aan alle zijden omsloten en overdekte oppervlakte, conform NEN 2580)
max. 125%
*) **)
max.
10%
t.o.v. nuttige opp., geprogrammeerd
De nuttige oppervlakte, overeenkomstig de bijlage B bij NEN 2580, komt globaal overeen met het begrip gebruiksoppervlakte zoals omschreven in die norm. Betreft uitsluitend afdelingsverkeer; hoofdverkeersruimte van het ziekenhuis is hier derhalve niet bij inbegrepen.
CvZ/nr. bouwmaatstaaf 0.71
6
