! !
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!
!
ONDERZOEK NAAR KEUZE VAN LEERLINGEN ! VMBO-BASIS/KADER VOOR DE RICHTING BWI/BOUW! !
!
!
!
2 november 2015!
Inleiding! De instroom in de bouwopleidingen is de afgelopen jaren sterk afgenomen. De moeilijke tijden waarmee de bouw de afgelopen jaren te kampen had, heeft ook zijn invloed op de instroom gehad. Negatieve berichtgeving en een tekort aan stage- cq werkplekken hebben het imago van de bouw geen goed gedaan. Tijden veranderen echter. Het werk in de bouw begint weer aan te trekken en de bouwbedrijven kunnen leerlingen weer voldoende leer/ werkplekken bieden. Sterker nog: er is, mede ook door de vergrijzing, alweer een roep om meer personeel; voor nu en in de toekomst. Tijd dus om extra gas te geven en jongeren voor de bouw te interesseren. !
!
De huidige leerlingen in de opleiding VMBO-BWI/Bouw hebben al hiervoor gekozen. Hun motivatie om voor BWI/Bouw te kiezen, biedt aanknopingspunten om leerlingen in de onderbouw hier ook voor te interesseren. Waarom hebben zij voor BWI/Bouw gekozen? Hoe hebben zij zich georiënteerd? Zouden ze de leerlingen in de onderbouw aanraden voor BWI/Bouw te kiezen? En hebben ze voor ons nog tips hoe we hen enthousiast kunnen maken om deze richting te gaan doen? Vragen die we in een korte enquête hebben opgesteld en via de docenten VMBO-BWI/Bouw door leerlingen zijn beantwoord. !
!
Zeven van de 16 aangeschreven VMBO scholen hebben aan het onderzoek meegedaan. Eén school gaf aan geen BWI/Bouw opleiding meer te hebben. Volgend jaar mogelijk wel weer. In totaal hebben bij deze zeven scholen 138 leerlingen de vragen beantwoord. De resultaten hiervan staan in het volgende weergegeven.!
! !
Resultaten!
! ! ! ! ! !
De antwoorden die de leerlingen (n=138) hebben gegeven, staan per vraag weergegeven. Het invullen van de enquête was anoniem. Wel is bekend op welke school school deze leerlingen zitten. Zo zijn ook de resultaten per school bekend. Deze zijn met de betreffende docent kort gesloten, zodat hij/zij zelf kan zien wat de antwoorden van zijn/haar leerlingen zijn en dit kan vergelijken met het totaal. !
1 van 8
VRAGEN !
! VRAAG 1! !
Waarom heb je voor BWI/Bouw gekozen? ! (meerdere antwoorden mogelijk)!
!
aantal keer genoemd 60
45
30
15
0
1
2
3
4
5
6
7
! Omdat
Aantal keer genoemd
Percentage
1. ik graag met hout en/of steen werk
59
43%
2. ik iemand uit de praktijk over de bouw heb horen vertellen en dat sprak mij aan.
18
13%
3. vrienden van mij ook voor de bouw hebben gekozen
12
9%
5
4%
5. je in de bouw carrière kunt maken
17
12%
6. je met elkaar iets bouwt waar je trots op kunt zijn
32
23%
7. anders, namelijk ….. (zie kader)
51
37%
4. de docenten enthousiast zijn
! Anders (n=51), namelijk:! ! ! ! ! ! ! ! 1.! mijn vader werkt in de bouw en ik wil het ook doen! ! ! ! 2.! ik wil later wat anders doen (infra, chauffeur, militaire opleiding) en! ! BWI / Bouw is dan hier op school voor mij de beste mogelijkheid! ! 3.! negatieve keuze. Andere richtingen vallen af.! ! ! ! 4.! leek me gewoon leuk! ! ! ! ! ! ! ! 5.! ik wil graag met mijn handen werken!! ! ! ! ! 6.! rest (weet niet, hier heb je het meest aan, creativiteit)! ! ! 7.! niet ingevuld! ! ! ! ! ! ! ! !
x genoemd! ! ! 11! ! ! ! ! ! !
10! 10! 8! 4! 5! 3!
2 van 8
VRAAG 2!
!
Hoe heb je je op deze opleiding georiënteerd? ! (meerdere antwoorden mogelijk)!
! !
Door
Aantal keer genoemd
Percentage
4
3%
2. met de docent Techniek/BWI/Bouw erover te praten
16
12%
3. er met mijn ouder(s) over te praten
68
49%
4. de PSO in de onderbouw
20
14%
5. anderen, die deze opleiding ook doen, er naar te vragen
21
15%
7
5%
27
20%
1. met mijn decaan erover te praten
6. informatie op internet op te zoeken 7. anders, namelijk …. (zie kader)
! !
aantal keer genoemd 70 52,5 35 17,5 0
1
2
3
4
5
6
7
! ! ! Anders (n=27), namelijk:! ! 1.! ik wilde het gewoon! ! 2.! door snuffelstage / ervaring! 3.! rest! ! ! ! 4.! niet ingevuld! ! !
! ! ! ! !
! ! ! ! !
x genoemd! ! 11! ! 5! ! 8! ! 3!
! ! ! ! 3 van 8
! ! VRAAG 3! !
Welke opleiding wil je na deze opleiding doen?! (een antwoord mogelijk)!
!
Aantal keer Percentage! genoemd 1. MBO timmerman, metselaar e.d. (niveau 2)
31
22%
3
2%
3. ik weet nog niet welke opleiding ik na het VMBO wil gaan doen
61
44%
4. iets anders dan BWI/Bouw
10
7%
5. anders, namelijk …. (zie kader)
30
22%
3
2%
2. MBO middenkaderfunctionaris Bouw/Infra (niveau 4)
6. niet ingevuld
!
Aantal keer genoemd 70 52,5 35 17,5 0
!
1
2
3
4
5
6
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!
Anders, namelijk:! 1.! Veva! ! ! ! ! ! ! ! 2.! meubelmaker / fijnhout / interieurbouwer! ! ! 3.! infra! ! ! ! ! ! ! ! 4.! agrarische opleiding! ! ! ! ! ! 5.! rest (multi media, chauffeur, autotechniek, sport, ict,!! ! maritieme opleiding, mechatronica, theater, schilder)! 6.! niet ingevuld! ! ! ! ! ! !
! ! ! !
7! 5! 4! 3! 11!
!
3!
! !
! ! ! 4 van 8
VRAAG 4!
!
Zou jij leerlingen in de onderbouw aanraden later voor BWI / Bouw te kiezen?! ja
nee
14%
niet ingevuld
4%
81%
! ! !
Zo ja, waarom zou je hen aanraden wél voor de bouw te kiezen?! (open vraag)!
!
Omdat
Aantal keer genoemd
Percentage! (n=112)
1. het leuk is / een mooi vak is
65
58%
2. je veel leert
18
16%
3. er veel praktijk is
15
13%
4. er veel werk is / een mooie toekomst
9
8%
5. je veel kanten op kunt
6
5%
6. je altijd nieuwe dingen / werkstukken maakt
5
4%
7. het altijd handig is
5
4%
19
17%
8. rest
! ! !
Zo nee, waarom zou je hen aanraden niét voor de bouw te kiezen?! (open vraag)!
!
Omdat
Aantal keer genoemd
Percentage! (n=20)
10
50%
2. je het zelf moet weten / doen als je het leuk lijkt / eigen keuze
6
30%
3. rest
4
20%
1. het saai is / niet veel aan / niet leuk is
5 van 8
! ! VRAAG 5! !
Hoe kunnen wij, volgen jou, jongeren de onderbouw het beste interesseren voor BWI / bouw? Wat moeten wij dan doen?! (open vraag)!
!
Aantal keer genoemd
Percentage! (n=138)
1. leuke werkstukjes / projecten / opdrachten laten maken
34
25%
2. vertellen (leuk, enthousiast) / goede informatie geven! - wat je ermee kunt doen / bereiken! - dat je veel verschillende dingen doet
18
13%
3. laten zien hoe leuk het is / laten zien wat je maakt / open dagen
13
9%
4. excursies organiseren
10
7%
5. reclame maken / posters ophangen
5
4%
6. workshops / leuke dingen en doe-middagen organiseren
5
4%
7. geen idee
9
7%
8. rest
8
5%
35
25%
9. niet ingevuld
! ! ! ! VRAAG 6! ! Ken je de website www.debouwietsvoorjou.nl?! ! ! ! ! ! ! 3%7% ! ! ! ! ! ! 90% ! ! ! ! ja
nee
niet ingevuld
6 van 8
! !
! ! Conclusies! !
Leerlingen kiezen vooral voor de bouw omdat ze graag met hout en/of steen werken (43%). Ze willen iets maken. Opvallend is de trots die daar bij om de hoek komt kijken. Bijna een kwart van alle leerlingen noemt met elkaar iets bouwen waar je trots op kunt zijn als een reden om voor de bouw te kiezen. 12% van de leerlingen is zich er van bewust dat je in de bouw carrière kunt maken. Dit moeten we dus nadrukkelijker voor de bühne brengen. Dat vrienden voor de bouw hebben gekozen is voor slechts 9% van belang. !
!
Toen de leerlingen nog moesten kiezen of zij deze opleiding gingen doen, heeft de helft met zijn of haar ouder(s) hierover gesproken. Ouders spelen hierin dus nog steeds een grote rol. De vraag is dan: hoe bereiken we hen en laten we hen op een goede manier zien wat de opleiding inhoudt en wat je in de bouw allemaal kunt bereiken. De VMBObouwopleidingen en Bouwen aan de Bouw kunnen hierin nauwer samenwerken.! Voor verdere oriëntatie praten de leerlingen met ervaringsdeskundigen zoals de vakdocenten (12%) en de leerlingen die de opleiding al doen (15%). Ook de eigen ervaring, opgedaan bij bijvoorbeeld de PSO of snuffelstage, is van belang (19%) net als de ervaring van iemand uit de praktijk die over de bouw vertelt. Praktijk ervaren, horen en zien is dus belangrijk om hen voor de BWI / Bouw te interesseren. Belangrijker dan informatie op internet of van decanen.!
!
Nu de leerlingen de opleiding BWI/Bouw doen, is de vraag of zij, na hun opleiding, in dezelfde richting door blijven leren. Kiezen ze op het MBO ook voor de bouw of wordt het iets anders? Een kwart van de leerlingen geeft aan ook op het MBO Bouw te willen blijven doen. 44% weet nog niet welke richting hij/zij na het VMBO gaat doen en bijna 30% geeft aan iets anders te gaan doen, zoals Veva-, meubelmaker, infra of agrarisch. Omdat al deze opleidingen niet op het VMBO worden gegeven, kiezen zij BWI/Bouw als springplank. Bij de 44% die nog niet weet welke opleiding hij/zij na het VMBO gaat doen, liggen mogelijkheden om hen voor de bouw te behouden. !
!
Hoewel velen nog twijfelen en bijna 30% na de opleiding wat anders gaat doen, zegt toch maar liefst 81% van de leerlingen dat zij de jongeren in de onderbouw aanraden voor BWI / Bouw te kiezen. Waarom? Vooral omdat ze het een leuke opleiding vinden waar je veel leert en veel praktijk krijgt.!
!
Om jongeren in de onderbouw voor BWI/Bouw te interesseren moeten we volgens hen deze groep leuke werkstukjes laten maken, vertellen over de opleiding en de bouw, laten zien hoe leuk het is, excursies organiseren en natuurlijk reclame maken. Goede tips waarmee we gezamenlijk, als VMBO-BWI opleidingen en Bouwen aan de Bouw, aan de slag moeten om jongeren voor de sector te interesseren. Aan twee tips wordt inmiddels al gevolg gegeven, namelijk ! 1) posters ‘Bouw zoekt jou!’, met verwijzing naar de website www.debouwietsvoorjou.nl én de vakdocent Bouwen, Wonen en Interieur. Hiermee moet ook de bekendheid van de website onder de leerlingen worden vergroot aangezien slechts 7% deze kent;! 2) ontwikkelen PSO-programma waarbij het totale bouwproces naar voren komt, praktijkopdrachten worden gemaakt, gastdocenten worden gevraagd en excursies worden georganiseerd. Dit alles in samenspraak met enkele docenten. !
!
Maar er is meer te doen. Bijvoorbeeld flyers of een beknopt ‘magazine’ voor ouders ontwikkelen met verwijzing naar de website voor meer informatie? De flyer en/of magazine
7 van 8
kan tijdens Open Dagen aan ouders worden meegegeven. Het al dan niet ontwikkelen van dergelijk materiaal of andere initiatieven is ter bespreking. Hoe kijken docenten en stuurgroep hier tegen aan? Wat is mogelijk?!
! ! ! Met dank aan! !
Aan het onderzoek hebben 7 scholen en 138 leerlingen meegewerkt. Dankzij deze medewerking hebben we bovenstaande conclusies kunnen trekken en is duidelijk waar we mee aan de slag kunnen. Aan allen die hieraan hebben bijgedragen, namens de stuurgroep, onze hartelijke dank.!
! !
Bouwen aan de Bouw! Tineke de Groot!
! ! ! ! !
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!
!
8 van 8
