Borstvoeding in het licht van de neurogedragswetenschap

Borstvoeding in het licht van de neurogedragswetenschap Dr Nils Bergman ”M.D., D.C.H., M.P.H., Ph.D.”

Kaapstad, Zuid Afrika

www.kangaroomothercare.com

GEBOORTE Borstvoedingsgedrag

Huid op huid contact (HOH)

Borstvoedings’BEDRADING’


HOH

Borstvoedings’BEDRADING’ BORSTVOEDING


HOH

Borstvoedings’BEDRADING’ BORSTVOEDING

VOORTDUREND HOH

stimulatie voeding van ZINTUIGEN voor de HERSENEN


HOH


VOORTDUREND HOH Regulatie gemoedstoestand voedingsfrequentie SLAAPcycli

BORSTVOEDING


HOH


VOORTDUREND HOH Regulatie gemoedstoestand voedingsfrequentie SLAAPcycli

BORSTVOEDING stimulatie voeding van ZINTUIGEN voor de HERSENEN


HOH


VOORTDUREND HOH


Regulatie gemoedstoestand voedingsfrequentie SLAAPcycli

HERSEN’BEDRADING’


HOH


VOORTDUREND HOH


Regulatie gemoedstoestand voedingsfrequentie SLAAPcycli

HERSEN’BEDRADING’

Doelstellingen van de presentatie Huid op huidcontact bij de geboorte Voortdurend HOH Borstvoedingsgedrag Borstvoedings’bedrading’ BORSTVOEDING Stimulatie van de zintuigen Regulatie van de gemoedstoestand Slaapcycli Voedingsfrequentie Voeding voor de hersenen HERSEN’BEDRADING’

HET EERSTE UUR

kRITISCHE PERIODE

Dierstudies gaan niet over de lactatie bij zoogdieren, ze gaan over de geboorte bij zoogdieren. Bederf de geboorte – en er is geen lactatie Met een goede geboorte komt de lactatie vanzelf Diane Weissinger

R Shore

Het concept van een kritische periode : “Gunstige momenten in het leven van het jonge kind wanneer de hersenen bij uitstek gevoelig zijn voor input van de zintuigen, waarmee meer geavanceerde zenuwsystemen zich kunnen ontwikkelen.”

… goed geconserveerde neuro-endocriene gedragingen VERDEDIGING

HORMONEN endocrien

VOEDING

ZENUWEN

REPRODUCTIE

SPIEREN

autonoom stelsel somatisch

Doelstellingen van de presentatie Huid op huidcontact bij de geboorte Voortdurend HOH Borstvoedingsgedrag Borstvoedings’bedrading’

BORSTVOEDING Stimulatie van de zintuigen Regulatie van de gemoedstoestand Slaapcycli Voedingsfrequentie Voeding voor de hersenen HERSEN’BEDRADING’

Er zijn “noodzakelijke neurale processen”!

BEGIN bij GEBOORTE

Neurologisch positieve omgeving

HUID OP HUIDCONTACT : MOET BEGINNEN BIJ GEBOORTE MOET ONONDERBROKEN ZIJN

BORSTVOEDING bij PREMATUURTJES

ZELF AAAN DE BORST GAAN.

ZELF AAN DE BORST GAAN.

De pasgeborene mag na de geboorte NIET van moeder gescheiden worden, zeker een prematuur niet!!

Volgorde van borstvoedingsgedragingen bij de pasgeboren baby Noodzakelijke voorwaarde = omgeving hand naar de mond tong beweegt mond beweegt oog heeft tepel in beeld kruipt naar de tepel hapt de tepel aan wordt gezoogd (Widstrom et al 1994)

“De pasgeborene lijkt dan wel hulpeloos, maar hij vertoont indrukwekkende en doelgerichte motorische activiteit waarmee hij, zonder hulp van zijn moeder, bij de tepel komt.” (Michelson et al 1996)

BORSTVOEDING VOOR DE PREMATUUR De aanleg voor borstvoeding is AANGEBOREN De fysieke VAARDIGHEID voor borstvoeding kan echter tekortschieten bij prematuren. Voldragen baby’s hebben geen hulp nodig Premature baby’s zullen wel hulp nodig hebben.

KERSTIN HEDBERG-NYQVIST: (Early Human Dev 55 (1999) 247 -264.)

PIBBS : test voor borstvoeding bij de prematuur Preterm Infant Breastfeeding Behaviour Scale

zoeken 0-2 houvast van tepelhof 0-3 tijdsduur happen (+ vasthouden) 0 - 3 zuigen 0-4 langste tijd aaneengesloten zuigen1 - 6 slikken 0-2

KERSTIN HEDBERG-NYQVIST: PIBBS Preterm Infant Breastfeeding Behaviour Scale

Voedend zuigen = > 5 ml doorgeslikt Volledig borstvoeding = uitsluitend bv

KERSTIN HEDBERG-NYQVIST: (Early Human Dev 55 (1999) 247 -264.)

PIBBS Preterm Infant Breastfeeding Behaviour Scale VOOR ‘T EERST GEOBSERVEERD:

(weken PMA) 28 29 30 31 32 33 34 35 36 zoeken 90% pakken 50% happen 95% zuigen 90% Voedend slikken Effectief zuigperiodes >30 x Volledig borstvoeding 33w

Hormonen in de darmen. (Uvnas-Moberg 1989)

20 verschillende hormonen werken in de darmen – gereguleerd door de nervus vagus. Elk hormoon heeft een specifieke functie.

Hormonen in de darmen. “ ’n kwaaie" - SOMATOSTATINE: (geproduceerd door de foetus, neemt 10-voudig toe door stress)

verhindert maag-darmsecretie, verhindert motiliteit , vermindert bloedtoevoer naar de darmen en opname, veroorzaakt maagretentie, braken, constipatie.

SOMATOSTATINE: hindert de goede hormonen, draagt bij aan trage gewichtstoename. Bij hoge gehaltes hindert het ook de afgifte van groeihormoon.

Het duurt 30 tot 60 minuten voor somatostatine en andere stresshormonen afnemen SLAAP IS VAN VITAAL BELANG!!!

Panksepp 1998

ONTREGELDE BABY VERTOONT GEEN VOEDINGSSIGNALEN

BORSTVOEDING VOOR DE PREMATUUR Premature baby’s hebben hulp nodig. BERLITH PERSSON heeft daarvoor gezorgd …

PERSSON’S WIEL !

1Stap 1 HOH

HUID OP HUID

Voortdurend huidcontact De pasgeborene moet in de juiste omgeving zijn zodat de gedragingen waartoe hij in staat is geuit kunnen worden. Hij heeft bescherming tegen stress nodig en extra warmte. Kangaroo Mother Care biedt het ‘moedernest’

Idealiter krijgen prematuren dit contact bij de GEBOORTE. Het kan echter ook later, zelfs met een neussonde waarmee het kind tegelijkertijd afgekolfde melk krijgt.

Stap 2 en 3

2 De tepel ruiken

De melk ruiken

3

Reukzin

De eerste stappen vereisen het ruiken van de tepel, hetgeen bij een prematuur langer kan duren, En daarna het ruiken van de melk. Baby’s kunnen geuren en smaken van moedermelk herkennen op basis van hun leven in de baarmoeder!

Stap 4

Smaak

Dit bekrachtigt de reuk. De voldragen baby lijkt deze stap over te slaan! Stap 5

Melk proeven

4

Zoeken Nippen

5

Zoeken

Het gaat hier om de mondbewegingen die normaal gesproken volgen bij voldragen kinderen. De prematuur heeft hier hulp nodig, met lichaamshouding en “nippen” = = melk in de mond voelen.

Stap 6 Voor ‘t eerst borstvoeding nemen/ gezoogd worden.

6

Alert om gezoogd te worden

Belangrijke stap, bouwt voort op stappen 1 tot 5. Baby moet wakker en alert zijn. Alertheid is maximaal vlak na de geboorte en duurt 45 - 90 minuten. Als deze periode gemist wordt, heeft de baby voeding nodig, en ontstaan uren vertraging.

Stap 6 Voor ‘t eerst borstvoeding nemen/ gezoogd worden.

Er is verschil tussen ‘suckling’ (gezoogd worden) en ‘sucking’(zuigen)!

6

Alert om gezoogd te worden

“ … een subtiel onderscheid” Laat iets oudere prematuren oefenen aan de borst tijdens volgende alerte periodes, terwijl ze met de sonde gevoed worden.

Borstvoeding & Gezoogd worden Vanaf 16 of 20 weken zwangerschap kan de foetus slikken. Vanaf 26 of 28 weken kan de foetus GEZOOGD worden (suckle) Vanaf 36 weken kan de foetus ZUIGEN

ZUIGEN en ZOGEN klinken hetzelfde, maar zijn ZEER verschillend

Stap 7

Pakken & slikken

De prematuur is fysiek te zwak om naar de tepel toe te kruipen, maar als hij erbij gehouden wordt zal hij in deze fase de tepel pakken.

7 Pakken Slikken

Zodra hij aan de borst is, gaat hij proeven (suckle) Daardoor spuit melk achter in de keel, een beperkte hoeveelheid die het kind veilig kan doorslikken zonder enig probleem met ademhalen Dit is AANGEBOREN.

Stap 8

8

Eerste maaltijd aan de borst.

Stappen 1 tot 7 en volgende verlopen snel bij een voldragen kind. Ze kunnen bij een prematuur plaatsMaaltijd aan de borst vinden tijdens de eerste alerte periode na de geboorte, als zijn conditie het toelaat, maar er kan ook een langere tijd nodig zijn, waarin tijdens volgende alerte periodes steeds een stap gezet wordt. Stap 8 is de eerste keer dat de late prematuur genoeg melk doorslikt voor een echte voeding.

10 9

Voortdurend bij elkaar

Frequent voeden

Stap 9

Frequent voeden

In de baarmoeder drinkt de baby onophoudelijk. Voeden op verzoek is NIET GESCHIKT voor prematuren. De tijd tussen de voedingen mag maximaal 2 uur zijn.

Stap 10 Voortdurend bij elkaar

Het wiel is niet rond Eerst draait het langzaam maar dan gaat het steeds sneller!

Baby Yumna ligt tevreden aan de borst 30 minuten oud, zwangerschapsduur 34 w.

Baby Yumna, 3 uur oud, krijgt nog infuus en sonde.

BORSTVOEDING VOOR EEN PREMATUUR

VOEDING

STAP 1 STAP 2 STAP 3 STAP 4 STAP 5 STAP 6 STAP 7

HOH NEEM DE TIJD Gemoedstoestand: alert, wakker REUK SMAAK HAPPEN GEZOOGD WORDEN

Baby’s moeten eerst goed geslapen hebben. Ze zullen alleen goed slapen als ze voortdurend hoh-contact krijgen . De baby moet de kans krijgen om uit zichzelf WAKKER en ALERT te worden. GEEF DE TIJD …

Zorg voor een houding waarin de baby oogcontact kan maken, vlakbij de tepel zodat hij kan RUIKEN … “Voedingssignalen” zijn allerlei bewegingen waaruit het algemene borstvoedingsgedrag bestaat.

© 2001 Nils Bergman

© 2001 Nils Bergman

In deze echobeelden oefent de foetus de hand naar de mond te brengen: training voor borstvoedingsgedrag!

De gekrulde tong is ook een voedingssignaal, klaar voor de tepel …

Deze snelle beweging van de mond vond plaats na 5 minuten Oefening voor PAKKEN …

Als deze voedingssignalen duidelijk zichtbaar zijn – KOLF DAN EEN DRUPPEL MELK

Als deze voedingssignalen duidelijk zichtbaar zijn – KOLF DAN EEN DRUPPEL MELK

Baby Stohm stortte zich op de tepel

Let op hoe goed Stohm GEPAKT heeft – de tepelhof is in zijn mond

Laat tijdens de voeding de handjes vrij (hoort bij voedingsgedrag)

Deze baby,34 weken, kon maar drie keer goed zuigen en toen was ze moe … … maar ze liet haar moeder zien dat ze het kon!

Stohm heeft nu weer slaap nodig, daarna moet ze alles weer opnieuw doen!

SLIKKEN??

SLIKKEN???

Emma’s kat : “Zig-Zag Thomas”

Ziggy … is in staat om te eten en te spinnen (en te ademen) en dat tegelijkertijd!

Emma’s cat : “Zig-Zag Thomas”

Ziggy … is in staat om te eten en te spinnen (en te ademen) en dat tegelijkertijd! Larynx en huig zorgen voor gescheiden doorgang van lucht en eten

DE PASGEBORENE heeft ook een strottenhoofd dat de huig raakt, ontworpen om de luchtwegen te scheiden van de slokdarm, zodat de pasgeborene tegelijkertijd kan drinken en ademhalen.

Apen (en alle zoogdieren) hebben een hoog strottenhoofd, een gescheiden doorgang voor lucht en eten De pasgeboren mensenbaby OOK!!

Apen (en alle zoogdieren) hebben een hoog strottenhoofd, een gescheiden doorgang voor lucht en eten De pasgeboren mensenbaby OOK!! Pas met 6-18 maanden begint het strottenhoofd te veranderen,

Apen (en alle zoogdieren) hebben een hoog strottenhoofd, een gescheiden doorgang voor lucht en eten De pasgeboren mensenbaby OOK!! Pas met 6-18 maanden begint het strottenhoofd te veranderen, en ontwikkelt zich de mogelijkheid om meer geluiden te maken spraak Uit “Origins Reconsidered” Richard Leakey.

Meier 1988 FLES EN BORSTVOEDING BIJ DE PREMATUUR Prematuur geboren baby’s, 1300g en 34/40 zwangerschapsduur, kregen afwisselend flessen en borstvoeding.

Meier 1988 FLES EN BORSTVOEDING BIJ DE PREMATUUR Prematuur geboren baby’s, 1300g en 34/40 zwangerschapsduur, kregen afwisselend flessen en borstvoeding. Start voeding

Borst

Einde

Duurt langer Continu zuigen (suckling)

Niet-voedend zuigen

10 min later

Basiswaarde pO2

ZUIGEN en slikken goed gecoördineerd, baby’s ZUURSTOFVOORZIENING blijft goed.

Start voeding

Fles

Einde

Zuigactie

10 min later

Zuigactie Rust

Basiswaarde pO2

Zuigen en slikken ongecoördineerd, baby krijgt zuurstoftekort, zodanig dat de hartslag vertraagt.

Meier 1988 FLES EN BORSTVOEDING BIJ DE PREMATUUR Prematuur geboren baby’s, 1300g en 34/40 zwangerschapsduur, kregen afwisselend flessen en borstvoeding. Start voeding Zuigactie

Fles

Einde Zuigactie

Basiswaarde pO2

Rust

Duurt langer

Borst

Continu zuigen (suckling)

10 min later

Niet-voedend

Basiswaarde pO2

FLESVOEDING GEEFT STRESS en is GEVAARLIJK Start voeding

Bottle

Zuigactie Rust

Einde

10 min later

Zuigactie

Basiswaarde pO2

Zuigen en slikken ongecoördineerd, baby krijgt zuurstoftekort, zodanig dat de hartslag vertraagt.

FLESVOEDING GEEFT STRESS en is GEVAARLIJK (Chen et al 2000) 25 baby’s in 80 sessies, allemaal <1800g

“Er waren 2 episodes met apneu en 20 episodes met lage zuurstofverzadiging tijdens flesvoeding en dit kwam tijdens borstvoeding niet voor. We concluderen dat borstvoeding voor de prematuur een meer fysiologische voedingsmethode is en dat flesvoeding kan leiden tot meer stress.”

GEZOOGD WORDEN

de grootste spier in het hoofdje van de baby is in gebruik, maakt de kleinste beweging

ZUIGEN

vereist heel veel kleine en zwakke spieren, die een maximale inspanning verrichten, … veroorzaakt ook zuurstoftekort in weefsels, … en leidt tot STRESS !

Flesvoeding vereist ZUIGEN, waarvoor volstrekt andere spieren nodig zijn en het staat coördinatie tussen slikken en ademen NIET toe. Flesvoeding veroozaakt STRESS bij prematuur geboren baby’s en een relatief zuurstoftekort in het bloed na de voeding.

GEZOOGD WORDEN heeft - op zich, los van voedselinname - weldadige effecten op zowel moeder als baby. STIMULATIE VAN DE ZINTUIGEN ....

Gezoogd worden leidt tot gelijktijdige endocriene effecten in de ingewanden van zowel moeder als kind er bestaat een fysiologische symbiose tussen beiden. Borstvoeding heeft ook psychische effecten; CCK (cholecystokinine) komt vrij, een hormoon dat kalmte en slaap bevordert.

Doelstellingen van de presentatie Huid op huidcontact bij de geboorte Voortdurend HOH Borstvoedingsgedrag Borstvoedings’bedrading’

BORSTVOEDING Stimulatie van de zintuigen Regulatie van gemoedstoestand Slaapcycli Voedingsfrequentie Voeding voor de hersenen HERSEN’BEDRADING’

TRIGLYCERIDE Links: glycerol, Rechts: palmitinezuur, oliezuur, alphalinoleenzuur In fosfoglyceriden komen dezelfde glycerolmoleculen voor: esterificatie van twee vetzuren

TRIGLYCERIDE Links: glycerol, Rechts: palmitinezuur, oliezuur, alphalinoleenzuur In fosfoglyceriden komen dezelfde glycerolmoleculen voor: esterificatie van twee vetzuren fosfolipiden vormen een belangrijk bestanddeel van alle biologische membranen, Sfingomyeline is met name geconcentreerd in HERSENEN belangrijkste onderdeel van MYELINE.

TRIGLYCERIDE MYELINE. Rechts: palmitinezuur, oliezuur, alphalinoleenzuur

VETZUREN ZIJN SPECIFIEK VOOR DE SOORT

TRIGLYCERIDE MYELINE.


Pieken in de aanleg van vertakkingen en myelinisatie komen voor met 2 en 6 maanden maximum bereikt met een jaar ....

TRIGLYCERIDE MYELIN.


Pieken in de aanleg van vertakkingen en myelinisatie komen voor met 2 en 6 maanden maximum bereikt met een jaar .... Met een jaar: moedermelk heeft minder eiwitten, maar MEER TRIGLYCERIDE !!!

Tot aan 6 maanden bevat melk 7.4% vet, maar na 12 maanden is het gehalte 10.7%

,

Published online on November 5, 2007, 10.1073/pnas.0704292104 PNAS | November 20, 2007 | vol. 104 | no. 47 | 18860-18865

Maar: er is een gen voor borstvoeding om intelligentie te verhogen!!! Caspi 2007

CC homozygote voor “FADS*2ontbreekt” geen Bv wel Bv wel Bv NZ 98.4 103.2 98.9 UK 97.3 104.0 100.7 * Fatty Acid Desaturase

Overtuig je ervan dat de min volop melk heeft... want als ze te weinig heeft, geeft ze de baby misschien melk van een geit of een schaap of van een ander dier, want het kind ... dat met dierlijke melk wordt gevoed, is niet zo slim als een kind dat moedermelk heeft gekregen en ziet er altijd dom uit en afwezig en niet goed bij zijn hoofd. 14de eeuwse Toscaanse tekst

BORSTVOEDING EN MOEDERMELK

VERHOGEN IQ

VOEDING MET DE FLES & KUNSTVOEDING

VERLAGEN IQ

http://www.hmbana.org/

“Indien de biologische moeder geen borstvoeding kan geven, is, indien beschikbaar, het gebruik van moedermelk afkomstig van andere bronnen het eerste alternatief. Melkbanken moeten, waar van toepassing, beschikbaar zijn." World Health Organization/Unicef

een soort onzichtbare broeikas

BORST-VOEDING = HERSEN–’BEDRADING’


BORST-VOEDING = HERSEN–’BEDRADING’ 90% VOEDING 10%


BORST - MELK = BESCHERMING


BORST - MELK = BESCHERMING 90% VOEDING 10%

HOE VAAK DRINKT DE BABY: beschikbare onderbouwing & neurowetenschap OVERZICHT: Neurowetenschap Anatomie & fysiologie Beschikbare onderbouwing Voorstel voor voedingsfrequentie Implicaties 117

"Ik hep ijndeluk begreepen dat een goet stel darremen voor ‘n mens meer waart is als wat-er in je hersepan zit.“

http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/stomach/anatomy.html

CNS ANS ENS

Inwendige Somatische omgeving 119

CNS ANS ENS

Inwendige Somatische omgeving

Centraal zenuwstelsel: corticaal / subcorticaal (ook voor Perifeer zenuwstelsel Autonoom zenuwstelsel: emotioneel / limbisch systeem (incl Sympathisch zenuwstelsel Autonoom zenuwstelsel: met myeline omhulde vagus (NA) Autonoom zenuwstelsel: vagus zonder myeline (DMC) onder het middenrif Enteraal zenuwstelsel: submuceuze plexus myenterische plexus 120

ENTERAAL ZENUWSTELSEL!! Het spijsverteringkanaal is voorzien van zijn eigen, locale zenuwstelsel, dat het enterale of intrinsieke zenuwstelsel wordt genoemd.

De omvang en de complexiteit van het enterale zenuwstelsel is immens – het bevat even veel neuronen als het ruggenmerg.

121

FASE VAN HET HOOFD FASE VAN DE MAAG FASE VAN DE DARMEN CNS ANS ENS


FEEDBACK 122

123

Reuk activeert gedrag voorafgaand aan de voeding

Schaal 2004

124

Benoist SCHAAL

REUK

zintuigomgeving :

Inbreuk makend (pijn)

“Reukvermogen bij de foetus en het premature kind: functionele status en klinische implicaties”

ANS

Ondersteunend

Borst

ENS


Verwachte Uitwendige omgeving

Het functioneert aan het eind van het eerste trimester, ontwikkelt zich zeer vroeg, afhankelijk van ervaringen “effectief vanaf 29w 125 zwangerschapsduur” significant Schaal 2004

REUK moduleert de gemoedstoestand wekt emotioneel gedrag op activeert gedrag voorafgaand aan de voeding fysiologische voorbereiding op de vertering reguleert het tempo van voedselinname 126 Schaal 2004

Rond de geboorte zijn de hersenen gericht op “neonatale verwachtingen van geur” Indien daaraan wordt voldaan: kalmerend, autonome oriëntatie, actief op zoek gaan, gunstig voor de stofwisseling. Indien daaraan niet wordt voldaan: teruggetrokken, autonome verdediging & onrust, gaat ten koste van de stofwisseling Schaal 2004

127

DOUCET De afscheiding van de kliertjes van Montgomery rond de tepelhof van lacterende vrouwen wekt bij pasgeborenen een selectieve, ongeconditioneerde respons op

“… chemische signalen van de borst leiden tot activiteit van het mondje aan de tepel, die bij de baby en de moeder leidt tot een stortvloed aan processen: gedragsmatig, neuraal, neuro-endocrien en endocrien.” Doucet 2009

128

Afscheiding van de kliertjes van Montgomery

“In het vroege ontstaan blijft het slapende brein zich zo wellicht bewust van de geuromgeving van een organisme.”

Doucet 2009

129


De maag ontstaat bij de foetus bij 4 weken zwangerschapsduur. Met 11 weken is de maagwand in staat zich samen te trekken. “Patronen van antro-pylorische motiliteit bij gevoede gezonde preterme baby’s”

…de mechanismen van het zenuwstelsel die de coördinatie van de antro-pylorische 132 motiliteit en lediging van de maag regelen zijn met 30 weken goed ontwikkeld. Hassan 2002

Hydrochloridezuur belangrijk voor het activeren van pepsinogeen, onschadelijk maken van microorganismen zoals bacteria.

Pepsinogeen wordt door zuur geactiveerd tot actief pepsine, is er verantwoordelijk voor dat de maag kan beginnen met de vertering van eiwitten.

Chymosine is een enzym dat als rol heeft de melk in de maag te laten stremmen, een bijzonder belangrijk proces bij het zeer jonge dier. 133

melk

Chymosine maakt “kaas” van de melk tussen vloeibaar en vast in de maag is in 60 minuten leeg

134

Hormonen in de darmen. 20 verschillende hormonen werken in de darmen – gereguleerd door de nervus vagus. Elk hormoon heeft een specifieke functie. Uvnas-Moberg 1989

135

FASE VAN HET HOOFD FASE VAN DE MAAG FASE VAN DE DARMEN

FEEDBACK 136

Hormonen in de darmen. “’n kwaaie" - SOMATOSTATINE: (geproduceerd door de foetus, neemt 10-voudig toe door stress)

verhindert maag-darmsecretie, verhindert motiliteit , vermindert bloedtoevoer naar de darmen en opname, veroorzaakt maagretentie, braken, constipatie. Uvnas-Moberg 1989

137

SOMATOSTATINE: hindert de goede hormonen, draagt bij aan trage gewichtstoename. Bij hoge gehaltes hindert het ook de afgifte van groeihormoon.

Uvnas-Moberg 1989

138

Pas na 30 tot 60 minuten HOHcontact nemen somatostatine en andere stresshormonen af HOH EN SLAAP ZIJN VAN VITAAL BELANG!!! 139

Panksepp 1998

140

De “specialiteit” van een pasgeborene HECHTING

VOEDING

SPELEN

SLAPEN

(Alberts)

VOEDING

SLAPEN

Alberts 1994

141

Enteraal zenuwstelsel De “specialiteit” van een pasgeborene HECHTING

VOEDING

SLAPEN

SPELEN

(Alberts)

VOEDING

SLAPEN

142

Een normale slaapcyclus is EEN uur. Hoe vaak moeten pasgeborenen drinken? REM NR1 NR2 NR3 SWS

AS (20 mins)

Graven 2006

QS (40 mins) 143


ONDERBOUWING VOOR VOEDINGSFREQUENTIE ???? Edmond 2006

145

Borstvoeding en moedermelk: 146 Goede en consistente onderbouwing

Voeden met cup versus met de fles: Cup feeding leidt tot meer borstvoeding baby is stabieler 147

Alleen case-studies ... Onvoldoende onderbouwing Maaginhoud wordt niet vermeld

ONDERBOUWING VOOR MAAGINHOUD ???? Edmond 2006

149

VOEDINGSFREQUENTIE

1 . VOEDINGSINTERVAL

MAAGVOLUME 150

VOEDINGSINTERVAL

MAAGVOLUME 151

Stel: een baby weegt 3 kg, heeft nodig 160 ml/kg/dag dat is per dag = 480 ml Standaard METHODE: elke 3 uur voeden

152

CENTRALE VRAAG: WAT IS HET

MAAGVOLUME VAN DE

PASGEBORENE?? 153

“Ontstaan van patronen in het ledigen van de maag bij de foetus”

Sase 2005

154

“Groei van de maag van de foetus bij normale zwangerschappen.”

Goldstein 1987

155

Lengte

Overdwars AP diameter Met +2 standaard deviatie Goldstein 1987

156

BRADSHAW formule

Op basis van Goldstein en Sase: Maaginhoud a terme 10 - 15 ml

157

158

Stel: een baby weegt 2,5 kg, 33w zwangerschapsduur, heeft nodig 150 ml/kg/dag = 375 ml

CYCLI VAN 45 MIN. (32 cycli/dag) 12 ML PER CYCLUS = 384 ml159

Maaginhoud van de pasgeborene. Maagvolume bij de geboorte in correlatie met pH gehalte, gastrine and somatostatine “foetus drinkt vruchtwater in porties van 10 ml…” 160

Widstrom 1988

Het enige recente onderzoek: inhoud werd “bij Autopsie” bepaald in Indiase post-mortem studies “Een Autopsie-onderzoek naar de relatie tussen perinatale maaginhoud en geboortegewicht”

100 x autopsie (63 doodgeboren,37 vroege neonatale sterfte) maag dichtgebonden bij maagmond en pylorus, gevuld met water, geleegd & gemeten, herhaald,“… los van de welvingen van de maag” “zorg voor zo weinig moge161 Naveed 1992 lijk extra rek”

“Een Autopsie-onderzoek naar de relatie tussen perinatale maaginhoud en geboortegewicht”

alleen zuigelingen > 2500g: gemiddeld Range doodgeboren(n 11) 19.6 ml (10-35) vroege dood (n 9) 17.8 ml (10-25) Allen (n 20) 18.8 ml

Naveed 1992

162

KERNESSUK 1997 (Russisch)

Postmortem: in situ gemeten (volgens Bradshaw formule)

pasgeboren (n 11) 2 mnd (n 11) 2-4 mnd (n 10) 4-6 mnd (n 8)

gemiddeld 15 ml 35 ml 50 ml 100 ml 163

Bekende referenties met data:

Scammon en Doyle 1920 “Observaties van de maaginhoud in de eerste tien levensdagen.”

Zuccarelli’s methode: bij autopsie wordt de maag gevuld tot “een druk van tussen de 15 en 20 centimeter water” Scammon 1920

164

“Observaties van de maaginhoud in de eerste tien levensdagen.”

Anatomische inhoud werd bepaald in post-mortem studies belangrijkste dataset Alliot 1905 (n 25) Scammon eigen casus ? (n 13) 30 – 35 ml bij de geboorte – bijna zonder het geboortegewicht in aanmerking te nemen Scammon 1920

165

Review van andere post-mortem studies

166

Review van andere post-mortem studies

167

Bekende referenties met data:

Scammon en Doyle 1920 geciteerd in Silverman 1961

“Observaties van de maaginhoud in de eerste tien levensdagen.”

14571 voedingsverslagen van 323 pasgeborenen “fysiologische capaciteit” allen borstgevoed gewogen voor en na de voeding Scammon 1920

168

“… moderne babyvoeding.” “baby’s kregen 5 keer per dag de borst” CONCLUSIE?? bij 5 voedingen per dag en dagelijkse behoefte 160 ml x 3kg = 480 Vereiste volume: 480 / 5 = 96 ml Maaginhoud werd niet gemeten: Voedingsfrequentie werd vooraf vastgesteld! Scammon 1920

169

170

“… moderne babyvoeding.”

5 x per dag

Maaginhoud werd niet gemeten: Voedingsfrequentie werd vooraf vastgesteld! “ … de cijfers … die we hier presenteren zijn duidelijk hoger dan die van eerdere onderzoekers … niet verwonderlijk, want …(zij) observeerden zuigelingen die per dag acht keer of vaker werden gevoed.” Scammon 1920

171

Verzin een onderzoek !! Laten we de maaginhoud meten met een ballon ... aan het einde van een neusmaagsonde Test de druk bij volwassenen het moet niet onaangenaam zijn zodra de druk begint op te lopen: is er risico op reflux vermijdbaar – verwachte fysiologie

DIT MOET DE MAAGINHOUD ZIJN 172

‘t verzonnen onderzoek is gedaan!! Zangen S et al 2001 Snelle rijping van maagontspanning bij pasgeborenen

No reference given .... Zangen 2001

173

Zangen S et al Snelle rijping van maagontspanning bij pasgeborenen

Druk (mmHg) Ballon wordt opgeblazen tot 15 ml geen toename functionele capaciteit 174

VOORSTELLEN VOOR TERMINOLOGIE “Functionele capaciteit” equivalent aan “verwacht volume”, waarvoor optimale hoeveelheid pepsine/zuur wordt aangemaakt, veroorzaakt geen uitzetting biedt voldoende tijd voor stremming maakt eiwitafbraak mogelijk laat gecontroleerde pyloruspassage toe 175


Druk (mmHg) Ballon wordt opgeblazen tot 15 ml geen toename 20 ml druk OK 176


Druk (mmHg) Ballon wordt opgeblazen tot 15 ml geen toename 20 ml druk OK fysiologische capaciteit ….

177

VOORSTELLEN VOOR TERMINOLOGIE Fysiologische capaciteit Maximale hoeveelheid die de maag aankan zonder onnodige stress. “Opslagcapaciteit” van de MAAG maximale hoeveelheid die het gerekte orgaan kan bevatten “Opnamecapaciteit” van de BABY hoeveelheid baby of zuigeling heeft 178 doorgeslikt,(NB teveel niet in de maag)

Scammon en Doyle wezen hier ook op ....

Fysiologische capaciteit Maximale hoeveelheid die de maag aankan zonder onnodige stress. “Opslagcapaciteit” van de MAAG maximale hoeveelheid die het gerekte orgaan kan bevattens “Opnamecapaciteit” van de BABY hoeveelheid baby of zuigeling heeft doorgeslikt,(NB teveel niet in de maag)179

ONDERBOUWING:

(NBn 111009)

Auteur Sase Goldstein Widstrom Zangen Naveed

Inhoud 10-15 ml 10-15 ml 10 mls 20 mls

20 mls 20 mls Kernessuk 15 mls Scammon 30-35 ml (Alliot)

Bijzonderheden: Levend, Levend, Levend, Levend,

foetus a terme foetus a terme pasgeboren (druk)

Autopsie Autopsie Autopsie Autopsie

(doodgeboren) (vroeg nn dood) (in situ) (waterdruk) 180

VOORSTEL: De CAPACITEIT van de maag van de baby van een week is ongeveer 20 ml. 181

HOE VAAK DRINKT DE BABY: beschikbare onderbouwing & neurowetenschap OVERZICHT: Neurowetenschap Anatomie & fysiologie Beschikbare onderbouwing Voorstel voor voedingsfrequentie Implicaties

182

Stel: een baby weegt 3 kg, heeft 160 ml/kg/dag nodig dat is per dag = 480ml Standard METHODE: voeding om de 3 uur

183

Stel: een baby weegt 3 kg, heeft 160 ml/kg/dag nodig dat is per dag = 480ml

MOEDER NATUUR:

Standard METHODE: voeding om de 3 uur

elk uur een voeding 184

FUNCTIONELE CAPACITEIT FYSIOLOGISCHE CAPACITEIT OPSLAGCAPACITEIT van de maag OPNAMECAPACITEIT van de BABY 185

VOORSTEL: De VOEDINGSFREQUENTIE van de PASGEBORENE is ongeveer 60 min. 186

HERSENCYCLI

REM NR1 NR2 NR3 NR4

187

HERSENCYCLI FASE VAN HET HOOFD FASE VAN DE MAAG FASE VAN DE DARMEN

REM NR1 NR2 NR3 NR4

188

HERSENCYCLI FASE VAN HET HOOFD FASE VAN DE MAAG FASE VAN DE DARMEN

REM NR1 NR2 NR3 NR4

MAAG WORDT GEVULD EN GELEEGD

189

Normale fysiologie van het Enterale Zenuwstelsel De “specialiteit” van een pasgeborene HECHTING

VOEDING

SLAPEN

SPELEN

(Alberts)

VOEDING

SLAPEN

“Kleine en frequente voedingen, volgens de slaapcycli” 190


Zangen S et al Snelle rijping van maagontspanning in pasgeborenen

Een ballon in de maag kan tot 76 ml bevatten Wat doet de maag – zonder ballon – met 76 ml? VERONDERSTEL: elke voeding ca.75 ml

Zangen 2001

REFLUX !!! 192

WAAR IS DE MELK?

Dit volume is niet in de maag

Maag Maag Maag 193

WAAR IS DE MELK? Moeders schouder Slokdarm Duodenum Duodenum Maag Maag Maag 194

WAAR IS DE MELK? Moeders schouder How To Do Just About Everything

Hoe laat je een baby boeren

Slokdarm Duodenum Duodenum

Boeren kan spugen verminderen en een opgeblazen gevoel, dat komt door ingeslikte lucht, verlichten. Hier zijn wat beproefde methodes.

Maag Maag Maag 195

WAAR IS DE MELK? Wat gebeurt er als mijn baby spuugt? How To Do Just About Everything Baby’s spugen als ze teveel gegeten hebben of als ze een Hoe laat je een boertje laten. Het kan ook gebeuren baby boeren als je baby kwijlt.

Spugen is niet braken. Baby’s merken het meestal niet als ze spugen, terwijl braken met kracht gebeurt en pijnlijk is. Spugen is voor de meeste baby’s een doodgewone gebeurtenis.

Boeren kan spugen verminderen en een opgeblazen gevoel, dat komt door ingeslikte lucht, verlichten. Hier zijn wat beproefde 196 methodes.

WAAR IS DE MELK? Wat gebeurt er als mijn baby spuugt? How To Do Just About Everything Baby’s spugen als ze teveel Hoe laat je een baby gegeten hebben of als ze een boertje laten. Het kan ook gebeuren boeren als je baby kwijlt.

Spugen is niet braken. Baby’s merken het meestal niet als ze spugen, terwijl braken met kracht gebeurt en pijnlijk is. Spugen is voor de meeste baby’s een doodgewone gebeurtenis. Copyright © 1996-2007 American Academy of Family Physicians

Boeren kan spugen verminderen en een opgeblazen gevoel, dat komt door ingeslikte lucht, verlichten. Hier zijn wat beproefde methodes. 197

http://familydoctor.org/online/famdocen/home/children/parents/infants/218.html

WAAR IS DE MELK? Wat gebeurt er als mijn baby spuugt? Baby’s spugen als ze teveel gegeten hebben of als ze een boertje laten. Het kan ook gebeuren als je baby kwijlt.

Spugen is niet braken.

Spugen is REFLUX. Nils Bergman, 2011 198

Baker 2008

199

Bloedsuiker kan naar beneden gaan … na 90 minuten ... “In de natuur gebeurt alles met een reden” Aristoteles

Zou de natuur dit toestaan? 200

HYPOGLYCAEMIE De maag van een baby is na 60 minuten leeg Bloedsuiker kan naar beneden gaan … na 90 minuten ... Optie? ELK UUR VOEDEN 201

Gewichtstoename in de 1ste week:

Stettler 2005

voorspelt OBESITAS met 30 jaar 202

Stettler et al Gewichtstoename in de 1ste levensweek en overgewicht op volwassen leeftijd: een cohortstudie onder Europees Amerikaanse personen, die kunstmatige zuigelingenvoeding kregen.

Voedingen in grote hoeveelheden, gerekte maag=

Stettler 2005

dubbele opnamecapaciteit als 203 volwassene

Stettler et al Gewichtstoename in de 1ste levensweek en overgewicht op volwassen leeftijd: een cohortstudie onder Europees Amerikaanse personen, die kunstmatige zuigelingenvoeding kregen.

Deze bevinding is belangrijk, niet zozeer om te voorspellen welke baby’s risico lopen als volwassene overgewicht te ontwikkelen, maar om het belang te begrijpen van de fysiologie van de mens bij de programmering in korte periodes in de vroege jeugd; dit werkt het hele leven door in de ontwikkeling van 204 chronische ziekten.

Syndroom van de overgevulde maag?

205

Syndroom van de overgevulde maag? Excessieve hoeveelheden reflux, aspiratie, koliek Excessief lang tijdsinterval hypoglycaemie Aanpassingen neiging tot diabetes, obesitas

206

Zorg voor de ontwikkeling van ‘t enteraal zenuwstelsel De “specialiteit” van een pasgeborene HECHTING

VOEDING

SLAPEN

(Alberts)

SPELEN

VOEDING

SLAPEN

“Kleine en frequente voedingen, 207 in lijn met de slaapcycli”

WAT IS DE

MAAGINHOUD VAN DE

PREMATUUR?? 208

Ga uit van geringe veerkracht Ga uit van evenredige grootte

209

De CAPACITEIT van een prematuur met laag geboortegewicht (g.g.) op basis van 20ml/3000g = 0.007 x G.G. (g) 1kg x 0.007 = 7ml 2kg x 0.007 = 14ml

Alleen casus ... Onvoldoende bewijs Maaginhoud wordt niet genoemd

Gewicht; freq; vereiste inhoud 2 kg baby: elke 4 u ~ 320 ml/6 = 53ml 1,5 kg baby: elke 3 u ~ 240 ml/8 = 30ml 1 kg baby: elke 2 u ~ 160 ml/12 = 13ml Edmond 2006

212

Standaard op basis van 20ml inhoud voor baby van 3 kg (x 0.007)

Gewicht; freq; vereiste inhoud 2 kg baby: elke 4 u ~ 320 ml/6 = 53ml 1,5 kg baby: elke 3 u ~ 240 ml/8 = 30ml 1 kg baby: elke 2 u ~ 160 ml/12 = 13ml 213

Standaard op basis van 20ml inhoud voor baby van 3 kg (x 0.007)

Gewicht; freq; vereiste inhoud 2 kg baby: elke 4 u ~ 320 ml/6 = 53ml 1,5 kg baby: elke 3 u ~ 240 ml/8 = 30ml 1 kg baby: elke 2 u ~ 160 ml/12 = 13ml

in feite 14 ml 10 ml 7 ml 214

215

Goldstein 1987

216

217

218

219

“JAKOB” Voedingstijd (gekolfde melk) - krijgt fopspeen Moeder geeft de voeding 10.06 u begin van de voeding 17ml ~ elke 2 u

220

10.17 u nog 9 ml cardiorespiratoire instabiliteit 78%

221

10.23 u nog 5 ml cardiorespiratoire instabiliteit 72%

222

10.29 u nog 2 ml 10.31 u einde v d voeding Voedingsduur = 25 minuten

223

224


225


Voorgestelde aanpak

226

Voorgestelde aanpak

Baby’s moeten TELKENS ALS ZE WAKKER WORDEN gevoed worden

227

Voorgestelde aanpak

Alle baby’s moeten tenminste eens per uur gevoed worden!!

228

Voorgestelde aanpak

Alle baby’s moeten tenminste eens per uur gevoed worden!! 229

De eerste toeschietreflex (tsr) opgewekt in < 2 minuten werkt snel na 1 minuut doorgeslikt

Voedingsduur (max) 3 minuten Herhaal elk uur Prime 2007

De “normale” of gebruikelijke en gewone borstvoeding duurt 15 minuten onrust na afloop tijd voor een boertje 5 min.

Voedingsduur 20 min Herhaal elke 3 uur Prime 2007

voeding van 3 min. en 20 ml x 24/d = 72 min. voeding van 20 min. en 60 ml x 8/d = 160 min.

KLEINE EN FREQUENTE VOEDINGEN ZIJN EFFICIENT !!!! ER ZIJN MINDER VERPLEEGKUNDIGEN NODIG !!!

De berekende dagelijkse behoefte aan voeding voor een baby van 3 kg kan gegeven worden zonder toenemende druk .... MINIMAAL RISICO 20 ml x 24 voedingen = 480 ml/dag

Zangen 2001

OUDERS KUNNEN HET VEILIG DOEN!

233

Alle baby’s moeten tenminste eens per uur gevoed worden !! 234

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ?? d1 “WIT GOUD” Gebruik AL het colostrum Voed niet bij

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ??

d3 “ROOD is PARTY-TIME” Voed elk uur Baby regelt ‘t zelf

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ??

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ??

d117 “ORANJE is VOORZICHTIG” Dinosaurusei: geschiedenis!

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ??

d117 “ORANJE is VOORZICHTIG” Dinosaurusei: geschiedenis! Dring nooit voeding op.

HOE ZIT ‘T MET DE

Belly Balls ?? d1 “WIT GOUD” Gebruik AL het colostrum Voed niet bij d3 “ROOD is PARTY-TIME” Voed elk uur Baby regelt ‘t zelf d117 “ORANJE is VOORZICHTIG” Dinosaurusei: geschiedenis! Dring nooit voeding op.

HOEVEELHEID VOEDING Alexis 1700g heeft dagelijks nodig 160ml x 1.7 = 272 ml elke 3 uur = 34 ml elke 2 uur = 22 ml = pingpongbal elk uur = 11 ml = maaginhoud

22 ml

11 ml

65 ml

voedingsfrequentie voor baby’s: Voorstel gebaseerd op beschikbare onderbouwing en neurowetenschap

“Kleine en frequente voedingen, aangepast aan de slaapcycli”

242

Doelstellingen van de presentatie Huid op huidcontact bij de geboorte Voortdurend HOH Borstvoedingsgedrag Borstvoedings’bedrading’ Borstvoeding Stimulatie van de zintuigen Regulatie van de gemoedstoestand Slaapcycli Voedingsfrequentie Voeding voor de hersenen HERSEN’BEDRADING’

Een soort onzichtbare broeikas

BORST - VOEDING

= HERSEN – ‘BEDRADING’

Spelen (=Verrijking van de zintuigen) moet ELK UUR gebeuren

“de eerste drie jaar zijn bepalend”

SPELEN

BORSTVOEDING (=HERSEN’BEDRADING’) moet ELK UUR gebeuren

Vroeger was het een keuze in leefstijl of je wel of niet borstvoeding gaf. Onze nieuwe kennis van de hersenen maakt borstvoeding

een kwestie van

volksgezondheid. (Gail Storr, Fredericton, NB)

DIEPE SLAAP (= Emotionele verbinding) moet ELK UUR gebeuren

Basale Biologische Behoefte SLAAP

Samen slapen ?

VEILIG SLAPEN !!

Rustig uit zichzelf wakker worden (= REM geheugenvorming) moet ELK UUR gebeuren

‘broeikas’ van de zintuigen SPELEN

VOEDING

SLAPEN

SPELEN

VOEDING

SLAPEN

SPELEN VOEDING

SLAPEN

SPELEN VOEDING

SLAPEN Stimlatie v.d. ZINTUIGEN

Voeding v.d. HERSENEN

Regulatie Gemoedstoestand Voedingsfrequentie SLAAPcycli

HERSEN ‘BEDRADING’

GEBOORTE HOH

Borstvoedingsgedrag Borstvoedings’BEDRADING’

VOORTDUREND HOH

BORSTVOEDING Stimlatie v.d. ZINTUIGEN

Voeding v.d. HERSENEN

Regulatie Gemoedstoestand Voedingsfrequentie SLAAPcycli

HERSEN ‘BEDRADING’

SAMENVATTING!! HUID OP HUID (Regulatie)

SLAAP (Hersenen)

VOEDING (Maag)

LIEFDE! ( “geest” )

Borstvoeding in het licht van de neurogedragswetenschap

Recommend Documents