BORN05 UTRECHT MAURICE MENTJENS | JUNI 2014
Het Maliehuis is het kersverse onderkomen van het creatieve bureau Born05. Maurice Mentjens ontwikkelde een kantoorinterieur waarin oude en nieuwe werelden parallel lopen. Abstracte verwijzingen naar de skills van het bureau zijn op subtiele manier gecombineerd met de Genius Loci, de geest van de plek. Verleden, heden en toekomst vervloeien in een eclectische ontdekkingsreis. Bewogen geschiedenis Door de eeuwen heen heeft het Maliehuis verschillende functies gekend. Met telkens weer andere sferen. “Wisselende decors voor het theater van het leven”, aldus Mentjens. De naam dateert uit 1637 toen een simpele herberg clubhuis werd van het chique Maliespel, een balspel verwant aan golf dat gespeeld wordt op een lange baan. Vanaf de 18e eeuw heeft het vervolgens dienst gedaan als herensociëteit, woonhuis, kantoor, school, showroom, bank en museum. Het pand werd geleidelijk verdubbeld en de buitengevels diverse malen ingrijpend aangepast. In de jaren ʼ60 en ʼ70 van de vorige eeuw onderging het interieur een drastische modernisering, terwijl de façade juist gerenoveerd werd in historiserende stijl. Dat alles heeft een reeks bouwsporen nagelaten. En hoewel het een Rijksmonument is, zijn slechts enkele geveldelen, een paar wanden in de entreehal en twee kelders origineel.
Maliehuis in 1697
Maliehuis ± 1895
Maliehuis 1963
Huidige situatie
2
entreeruimte vóór de verbouwing
kantoorruimte begane grond - met systeemplafond
De bestaande situatie voor de verbouwing bestond uit een plattegrond-plan (geupload als losse bijlage via de site) met veel tussenwandjes om kleine kantoorhokjes te creëren, verlaagde systeemplafonds en veel hoogpolig tapijt.
directiekamer 1e vd vóór de verbouwing
3
Parallelle werelden Met zijn concept haakt Maurice Mentjens, die graag werkt vanuit symboliek, aan bij al deze transformaties. “Wat is oud, wat is nieuw? Wat is echt en wat een architectonische illusie?” Het Maliehuis is een monument in beweging dat zich altijd heeft gevoegd naar het momentum. En dat gegeven past verrassend goed bij het motto van de opdrachtgever Born05: ʻwe design journeysʼ. Dit award-winnende communicatiebureau – gespecialiseerd in storytelling, content marketing en nieuwe media – neemt in opdracht van sterke merken als KLM, Philips, KPN en bol.com klanten mee op een virtuele reis. In het interieurontwerp is het idee van een ontdekkingsreis, kenmerkend voor het Maliehuis én Born05, voortgezet in de vorm van parallelle werelden. “We hebben in elke ruimte een andere werkelijkheid of illusie gecreëerd, door en naast elkaar. Denk aan ʻAlice in Wonderlandʼ of de hallucinerende indrukken uit ʻDoors of Perceptionʼ. Zo maak je als bezoeker een reis langs de tijdlijn van het Maliehuis en tegelijkertijd door de verschillende disciplines van Born05.” Surreële entreehal De reis begint in de entreehal die het visitekaartje afgeeft van Born05: gelikt, maar creatief. Via het portaal met oranje glas worden bezoekers gelijk ondergedompeld in een warme, visionaire wereld. Daarachter doemt de ontvangstbalie op als een mysterieuze, spiegelende monoliet. Het lijkt een object uit ʻ2001: A Space Odysseyʼ. Door de spiegeling loopt de vloer in 3D ruitpatroon (de huisstijl) schijnbaar door en zweeft er enkel een flinterdunne witte plaat. De entreehal is ook qua afbouw een illusie. Stucwerk ornamenten en lijstwerk wekken de indruk authentiek te zijn, maar niets is minder waar. Deze decoratie is gloednieuw en verwijst slechts in overdrachtelijke zin naar de historie. Terwijl de echte historie juist zichtbaar is gemaakt in de aangrenzende ruimtes, waar de gestripte balklagen meer doen denken aan een renovatiepand dan aan een statig rijksmonument.
entreehal
4
Nadat bleek dat er helemaal niet zo veel authentiek was aan het bestaand interieur is onderzocht welke elementen ʻoorspronkelijkʼ zijn en bekeken of toevoegingen die door de jaren heen gedaan zijn, weer verwijderd konden worden. Het bleek dat er maar liefst 2 plafondlagen verwijderd konden worden waardoor op de begane grond en op de 1e verdieping meer dan een meter extra hoogte vrij kwam. Door ook de gipsen scheidingswanden weg te halen ontstond één grote lichte ʻopen planʼ werkvloer op de 1e verdieping. Ook op de begane grond is de indeling flink verschoven en zorgde het verwijderen van de dubbele plafonds voor een statige hoogte in de vergaderruimtes.
1e vd vóór de verbouwing
1e vd zonder systeemplafond en tussenwandjes
1e vd zonder stucanet plafond
5
bg hoofdvergaderruimte
bg brainstormruimte
bg interne vergaderruimte
bg 2e vergaderruimte
6
Op weg naar de kruin Elke etage heeft een ander interieur en daarmee een andere sfeer. De interne organisatie is opgebouwd als een boom. In het souterrain de wortels: opslag, server, bekabeling, fotostudio. De stam (de begane grond) draagt de kernwaarden uit. Via het trappenhuis met verticale expositiewand – ʻvensters op andere wereldenʼ – bereik je de onderste takken: de uitkijkpost van de strategische afdelingen. Vormgegeven als Piano Nobile: chique, klassiek met een twist, maar niet elitair. Oude houten balken en enkele originele details worden afgewisseld met moderne interieurelementen waaronder glazen scheidingswanden. Met tapijt in een knoestig plankendessin is de sfeer van het oude pand deels weer teruggebracht. Het werd custom made ontwikkeld, op specificaties van Mentjens die de vlamtekening versterkte tot een tekenachtig beeld. Middenin de ruimte eindigt één wand in een uitvergroot boek; een verwijzing naar de content marketingactiviteiten van het bedrijf.
1e etage - trappenhuis met zicht op wandrek dat over alle etages doorloopt
1e etage met verhoogd plafond en custom vloerbedekking met planken dessin
7
8
De tweede en derde etage zijn recentelijk gerenoveerd en daarom grotendeels intact gelaten. Dit zijn de nestelplekken van de creatieven: de ontwerpers en programmeurs. Zichtbaar gemaakt in subtiele details zoals de vertakte structuur van lichtarmaturen die mede herinnert aan printplaten.
Helemaal in de nok bevindt zich de ʻboomhutʼ, de ontspanningsruimte van Born05. Ook hier is de afwerking geënt op de Genius Loci, in dit geval de weelderige kruinen van de laanbomen langs de Maliebaan. Houten meubilair, veel groentinten, beplanting en dakramen halen het buitengevoel binnen.
2e etage
3e etage
9
Kleurenpsychologie Kleur is volop toegepast en bewust ingezet als ondersteuning van de verschillende werkzaamheden en belevingsmomenten. Direct achter de ʻbrainwashʼ in het oranje voorportaal toont de entreehal een verloop van grijstinten. Bedoeld als overgangszone: van heldere openheid via zelfverzekerdheid naar de mysterieuze wachtruimte achterin de hal. Deze ʻcolour journeyʼ zet zich door in de aangrenzende ontvangst-, presentatie- en brainstormruimtes. Mentjens baseerde zijn kleurkeuzes op de kleurenpsychologie. “Doordat iedere ruimte een eigen kleurstelling heeft, wordt de sfeer ook anders; passend bij de verschillende functies.” Zo is de ʻstand upʼ Agile-ruimte in energiek oranje geschilderd en de Creatieve Brainstormruimte in turquoise, een kleur die communicatie en creatief denken bevordert. Concentratieplekken zijn in geel gehouden, terwijl het blauw van de vergaderruimtes helder en productief maakt. Voor de grote vergaderruimte is zwart/wit gekozen: neutraal en representatief. De vergadertafel die als een omgekrulde tong in de zwarte ruimte steekt, loopt door in een ʻtekstwolkʼ met beeldscherm. Dankzij een speciale coating is het vlak ook geschikt als whiteboard. Hetzelfde is gedaan met de gekleurde wanden in de aangrenzende ruimtes: ʻtekenen op de muur geen bezwaarʼ.
Materialisatie: mix van echt & look-a-like Om in al die nieuwe, soms virtuele werelden niet ontworteld te raken, heeft Mentjens het oude karakter van het monumentale gebouw weer zichtbaar gemaakt. Alles wat er sinds de jaren ʼ70 van de vorige eeuw aan werd toegevoegd, is verwijderd: alle systeemplafonds en niet-historische wanden en vloeren. Daarmee is het casco van de oude balklagen, inclusief alle leidingwerk, open en bloot komen te liggen. Daaronder is simpelweg weer een nieuwe laag gehangen: verlichtingsarmaturen en kabelgoten. Een kritische kijk op de relatief snel veranderde ideeën over erfgoed en de waarde daarvan, vormt een belangrijk onderdeel van dit concept. Mentjens: “Alles wat wij hebben toegevoegd, flirt met de tegenstellingen die verankerd liggen in de bouwhistorie van het Maliehuis. Op het eerste gezicht een eerbiedwaardig monument, maar bij nadere beschouwing een rommelige compilatie van oud & nieuw, van echt & imitatie.” Dat inzicht vormde het uitgangspunt voor de materialisatie: tegenstellingen tussen ʻambachtelijkeʼ materialen en hun hedendaagse ʻlook-a-likesʼ uit de massaproductie, altijd in combinatie met elkaar. Antieke vloerdelen en polyamide vloerbedekking in houtprint, rijk houtfineer plus HPL, verfijnd lakwerk naast melamine. Niet om te choqueren, maar om een spiegel voor te houden. “Elk waardeoordeel is cultureel bepaald, elke interpretatie een mix van waarheid en verbeelding”, zegt Maurice Mentjens. “Virtual reality is van alle tijden…”
10
BEGANE GROND t.v. presentation wall + schrijven op de voorzetwand
zw
nieuw te plaatsen wanden / wand-delen
A
A B
garderobe - scherm
mk
0.06
0.02
zw
B
0.12
0.01
1 1
C
wachtruimte - 4 tot 6 wachtplaatsen
0.04
zw
bestaande wanden
entree / balie - werkplek voor facility manager - printer - muziekinstallatie
C
D
C D
koffie, water, koelkastje, servies koelkastje
0.03
zw standup tafel met laptop
4
zw 4
0.08 0.09 zw
lift
poetskast zw
3
zw
kader om deursparing, in mdf geschilderd 40x200 mm zw
0.05
2
zw
0.12
zw
hoofdvergaderruimte - 10 vergaderstoelen - grote vergadertafel - goed scherm - verduisteringsmogelijkheid
0.01
1
- schoonloopmat - schuifdeuren op bewegingsensor - glazen deuren ontgrendelen middels druksensor bij balie
D
creatieve brainstormruimte - 4 tot max 6 losse zitelementen - actieve hoge tafel + krukken - schrijven op alle wanden - scherm
nieuwe, geluiddichte, glazen taatsdeur
- inspiration & drawboards - scherm
3
0.10 flex / stilteruimte - 4 vergaderstoelen - UX lab: observatoren
0.11 interne vergaderruimte - ronde vergadertafel - 4 kuipstoeltjes - scherm - schrijven op de wand
dit is geen raam, maar een dichte deur kast in deuropening
t.v. presentation wall + schrijven op de wand
nieuwe, geluiddichte, glazen taatsdeur
zw 2e vergaderruimte x - 8 vergaderstoelen - tafel Artifort hergebruiken - geschikt voor conference calls - beeldscherm - verduisteringsmogelijkheid
zw
zw 1
2
1.02A
1e VERDIEPING Inmeting bestaande toestand
telefooncel met werkblad in raamnis
printers & office
- UX lab: proefpersoon 2 - Warroom
account - 2 vast - 1 Caroline - 1 finance - 2 flex
6 totaal
1e VERDIEPING A
garderobe
vluchtweg
lift
1.04
zw
1
zw zw zw
kantoor Rogier - 1 bureaustoel - 4 vergaderstoelen - zithoek (bestaande stoelen) - wakeboard - schaakmeubel - onzichtbare bergruimte / -kast B - koelkastje - rolgordijnen in koof in plafond, onzichtbaar weggewerkt
inmeting BS Plattegrond 1e Verdieping
1.04
1.03 1.08D
1.01
A B C
A B C
- bestaande trap handhaven en omkleden
1.02B
1.02A
Caroline
1.03
Ivo Rogier
zw zw
C
Born05 projectnummer 1401 schaal 1:100 A3
0.02 1.08C 09-01-2014 LR
3
2
1 1
4
1.06 Dennis
1.08A
3
zw
traprek
1.05
wand met foto's en werk zw
2
zw zw
1.09
zw
Alec
1.01
D
www.mauricementjens.com
[email protected] T +31 (0)46 4811405
2
1.06
D
magazinewall, "de plank"
zw 4
mk 1.07 zw redactie en productie - Dennis - 5 vast - 1 uitzendkracht - 3 nieuw in 2014 - 2 flex
12 totaal
- voldoende stopcontacten - opbergruimte
3
zw
koffie / water / kk Lage kastenwand
De geschreven maatvoering dient aangehouden te worden en neemt altijd voorrang op de tekening. Alle maten in het werk te controleren en indien afwijkend in overleg met Maurice Mentjens aan te passen alvorens de uitvoering te starten. Alle intellectuele eigendomsrechten waaronder onder andere doch niet uitsluitend het auteursrecht m.b.t. de door Maurice Mentjens gemaakte plannen, schetsen en ontwerpen zijn eigendom van Maurice Mentjens. In geen geval mogen deze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Maurice Mentjens worden gereproduceerd, openbaar gemaakt, verveelvoudigd of geëxploiteerd in enigerlei vorm of wijze.
0.10
De geschreven maatvoering dient aangehouden te worden en neemt altijd voorrang op de tekening. Alle maten in het werk te controleren en indien afwijkend in overleg met Maurice Mentjens aan te passen alvorens de uitvoering te starten. Alle intellectuele eigendomsrechten waaronder onder andere doch niet uitsluitend het auteursrecht m.b.t. de door Maurice Mentjens gemaakte plannen, schetsen en ontwerpen zijn eigendom van Maurice Mentjens. In geen geval mogen deze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Maurice Mentjens worden gereproduceerd, openbaar gemaakt, verveelvoudigd of geëxploiteerd in enigerlei vorm of wijze.
3
1.02D
1.08B strategie - 2 vast - 1 nieuw 2014 2 - 1 flex 05-05-2014 AB / LR
0.11 09-01-2014 LR
lift
4
4 totaal
- planbord - whiteboard
PvE Plattegrond 1e Verdieping
0.05
inmeting BS Plattegrond Begane grond
mk C
zw whiteboardwanden
kantoor Alec -
Born05 projectnummer 1401 schaal 1:100 A3
agile planbord
0.09 B
Erik
Kast zw
rondom kantoor 1.01 geluiddichte glaswanden
zw 1 www.mauricementjens.com
[email protected] T +31 (0)46 4811405
Born05 projectnummer 1401 schaal 1:100 A3
4 A
N
agile / stand-up / brainstorm ruimte - geen stoelen - tafel
0.03
www.mauricementjens.com
[email protected] T +31 (0)46 4811405
3
De geschreven maatvoering dient aangehouden te worden en neemt altijd voorrang op de tekening. Alle maten in het werk te controleren en indien afwijkend in overleg met Maurice Mentjens aan te passen alvorens de uitvoering te starten. Alle intellectuele eigendomsrechten waaronder onder andere doch niet uitsluitend het auteursrecht m.b.t. de door Maurice Mentjens gemaakte plannen, schetsen en ontwerpen zijn eigendom van Maurice Mentjens. In geen geval mogen deze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Maurice Mentjens worden gereproduceerd, openbaar gemaakt, verveelvoudigd of geëxploiteerd in enigerlei vorm of wijze.
0.08
05-05-2014 AB / LR
B
D
PvE Plattegrond Begane grond
4
Born05 projectnummer 1401 schaal 1:100 A3
N
0.04
koffie kast
A
C
www.mauricementjens.com
[email protected] T +31 (0)46 4811405
nieuwe, geluiddichte, glazen taatsdeur en vast glas
B
N
kast
0.06
kast
traprek
kast
0.07
kast
0.07 awards kast
BEGANE GROND Inmeting bestaande toestand
kast
A
4
mk 1.07 1.08A
1.02E
lift 1.02C 1.08B 3
1.05
1.02B
De geschreven maatvoering dient aangehouden te worden en neemt altijd voorrang op de tekening. Alle maten in het werk te controleren en indien afwijkend in overleg met Maurice Mentjens aan te passen alvorens de uitvoering te starten. Alle intellectuele eigendomsrechten waaronder onder andere doch niet uitsluitend het auteursrecht m.b.t. de door Maurice Mentjens gemaakte plannen, schetsen en ontwerpen zijn eigendom van Maurice Mentjens. In geen geval mogen deze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Maurice Mentjens worden gereproduceerd, openbaar gemaakt, verveelvoudigd of geëxploiteerd in enigerlei vorm of wijze.
D
2
D
Legschappen met glazen rug geluiddichte glaswanden
11