Bonnefantenmuseum Maastricht +31 (0)43 3290190
Betreft voorbereidende les bij het programma Being Baldessari
Geachte docent, Ter voorbereiding op de museumles Being Baldessari stuur ik u een map met daarin de volgende zaken:
brief toelichting voor docent met werkblad voor leerlingen en antwoordenblad set van 13 kleurenkopieën waarop kunstwerken van o.a. John Baldessari CD met afbeeldingen voor kunstwerken voor projectie postertje krant Zuiderlucht met een artikel over de kunstenaar info over meelopen – parkeren – route
Wilt u zo vriendelijk zijn de map met inhoud bij uw bezoek aan het museum mee terug te nemen. Veel plezier met de voorbereidingen en tot ziens in het museum!
Met vriendelijke groet,
Chantal Thomassen educatie
Toelichting bij de voorbereidende les Kinderen ervaren de kunstwerken van de beroemde Amerikaanse John Baldessari heel anders als ze na het museumbezoek zelf creatief aan de slag kunnen. Onder begeleiding van de museumdocent bewerken ze foto’s uit tijdschriften met schaar, viltstift en papier. Kortom kinderen kruipen als het ware in de huid van deze kunstenaar en ervaren zo aan den lijve wat hem bezielt!
Opzet van het programma Being Baldessari Het programma Being Baldessari bestaat uit drie onderdelen te weten: 1. een voorbereidende les op school waarin de leerlingen kennis maken met de kunstenaar John Baldessari. U vindt een korte beschrijving over John Baldessari en zijn werk in de map. Het bijgevoegde werkblad (met antwoordenblad) kunt u gebruiken om door leerlingen te laten maken maar ook voor uzelf als basis voor een kringgesprek. U kunt de kleurenkopieën gebruiken of de kunstwerken projecteren vanaf de meegeleverde CD. Duur: ongeveer een tot anderhalf uur 2. het bezoek aan het museum waarbij de leerlingen zijn werk live aanschouwen en een speurtocht gaan maken. Ook zal het werk van enkele kunstenaars uit de Masterclass en het werk van de kunstenaar Koen van den Broek,die zich hebben laten inspireren door het werk van Baldessari, worden bekeken. Duur: anderhalf uur 3. workshop op school waarin de kinderen als het ware in de huid van John Baldessari kruipen en beeldend hun indrukken gaan verwerken. De museumdocent neemt alle benodigde materialen mee voor de workshop. Duur: anderhalf tot twee uur
John Baldessari Noses & Ears, Etc. (Part Four), 2007
2
Kijken, kijken en nog eens kijken over het werk van de kunstenaar John Baldessari
John Baldessari Noses & Ears, Etc. (Part Two), 2006
Zwart wit foto’s met gekleurde vlakken, portretten met een blauwe neus of met een tekst ernaast, de kunstenaar John Baldessari is geen traditionele kunstenaar. Hoewel hij als schilder is begonnen ruilde hij al snel de kwast in voor bewerkte foto’s. John Baldessari is in 1931 in National City in Californïe geboren. In de jaren vijftig volgde hij verschillende kunstopleidingen aan kunstacademies en de universiteit in Californïe. Het waren vrij traditionele opleidingen waar hij goed leerde schilderen. Na een aantal jaren te hebben geschilderd kreeg hij het op zijn heupen. Baldessari zag zichzelf niet nog veertig jaar dezelfde schilderijen maken. Portretten, landschappen, maar vooral abstracte schilderijen. Eigenlijk was dat in de kunstgeschiedenis allemaal al gedaan. Bovendien gaat schilderen bijna altijd over het creëren van een illusie; de ruimte die je schildert is nooit de echte ruimte. Baldessari vond zijn eigen kunst “boring” geworden. In 1970 verbrandde hij de schilderijen die hij nog in zijn bezit had ritueel in een crematorium en plaatste een overlijdensbericht in de regionale krant. Daarmee sloot hij zijn leven als schilder af maar niet dat van kunstenaar. Hij beloofde nooit meer saaie kunst te maken!
3
Op een kunstwerk uit 1971 wordt die zin in een schools handschrift steeds herhaald, als een soort strafregel. De grap is dat dit misschien wel zijn meest saaie kunstwerk is.
John Baldessari ‘I will not make any more boring art’, 1971
Foto’s hadden namelijk altijd zijn interesse al omdat een foto, beter dan een schilder dat kan, de werkelijkheid weergeeft. In feite had de fotografie de schilderkunst overbodig gemaakt. Bij toeval kreeg Baldessari van een vriend, die in de reclame werkte, stukken van een billboard in handen. Grofkorrelige, willekeurige uitsnedes van een grote reclamefoto, bedoeld om op grote borden de aandacht te trekken van het voorbij razende verkeer. Baldessari’s fascinatie voor foto’s en filmstills (een foto uit een film) was geboren. In de tentoonstelling zijn verschillende werken waarin een foto een rol speelt te vinden. Zijn foto’s zijn heel herkenbaar omdat hij ze vaak bewerkt met gekleurde vlakken die een vervreemdend effect hebben. Door het toevoegen van deze kleurvlakken verwijdert hij informatie uit de foto, en komt de nadruk te liggen op wat er overblijft; maffe houdingen, gezichtsuitdrukkingen maar ook kan de achtergrond ineens voorgrond worden. Hij gebruikt portretten, foto’s uit geflopte b-films, alledaagse snapshots en reclameplaatjes. Allemaal beschouwt hij ze als een spiegel van de werkelijkheid. Met zijn knip en plakwerken maakt hij nieuwe werelden, nieuwe werkelijkheden, levert kritiek maar creëert vooral nieuwe verhalen. John Baldessari & Mario Sorrenti Fashion Project Yves Saint Laurent, 2007
4
De techniek van het plakken & knippen noemen we Collage (het Franse woord voor plakken) Baldessari heeft deze techniek natuurlijk niet uitgevonden. Henri Matisse een kunstenaar die van 1869 tot 1954 leefde ging hem daarin al voor. Maar ook Andy Warhol, een beroemde kunstenaar uit de Pop Art, hield ervan plaatjes van bijvoorbeeld filmsterren of koninginnen uit te knippen en in een nieuwe context te plaatsen. Het werk van Baldessari toont soms raakvlakken met Warhals Pop Art maar intellectueel staat hij dichter bij de conceptuele kunstenaar Sol LeWitt waarvan het museum ondermeer de bekende Spiraal in huis heeft. Bij de entree van tentoonstelling is een video te zien waarop Baldessari een beroemde tekst van Sol Lewitt zingt, maar dan wel met valse stem. Typisch Baldessari: enerzijds omarmt hij de theorieën van de Conceptuele kunst anderzijds geeft hij er een geheel eigen humoristische draai aan. Zoals eigenlijk al bleek uit het humorvolle sleutelwerk Ik zal geen saaie kunst meer maken. Het is vooral deze vrolijke speelsheid die zijn werk alles behalve saai maakt.
Henri Matisse, Nu Bleu, 1952
Andy Warhol Reigning Queens, 1985
Sol LeWitt, 1996, Muurschildering Spiraal in het Bonnefanten
John Baldessari heeft in oktober 2008 een grote prijs gekregen van het Bonnefantenmuseum (€ 50.000,-), de zogenaamde BACA prijs. Hij heeft die niet alleen gekregen omdat hij interessant werk maakt maar ook omdat hij als docent voor veel jonge kunstenaars van grote invloed is geweest. Hij was blijkbaar een goede docent, niet in de laatste plaats omdat hij wel van een grapje hield. John Baldessari in het Bonnefantenmuseum 2008 foto: Harry Heuts
5
Inhoud van het museumbezoek U meldt zich - ook vóór openingstijd - bij de hoofdingang van het gebouw. Daar staat de museumdocent op u te wachten. Zij zal u en de kinderen binnenlaten en naar de garderobe begeleiden. Jassen en tassen kunnen daar worden opgeborgen. Vervolgens zal zij na een kort welkom en een introductie de groep meenemen naar de tentoonstelling van Baldessari. Eerst gaan de leerlingen de ruimten en de kunstwerken bekijken. Zo krijgen zij een eerste indruk van de expositie waarin 25 werken zijn opgenomen. Nadat de museumdocent heeft gecheckt wat de kinderen nog weten van de voorbereidende les, zal zij hen een speurtocht aanbieden waaraan zij ongeveer een half uur kunnen werken. Na de bespreking van de speurtocht gaan zij het werk van enkele kunstenaars uit de Masterclass en het werk van de kunstenaar Koen van den Broek, die zich hebben laten inspireren door het werk van Baldessari, bekijken. We zullen kinderen stimuleren om vragen te stellen en ook de docent zal dat doen.
6
