BONIFATIUSKERK. Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de. Calvijn Kapelaan? Blz.: 27. Henkie en de Dominee. Blz. : 17

Calvijn Kapelaan? Blz.: 27

Henkie en de Dominee. Blz. : 17

Mag een dominee ‘stelen’? Blz.: 20

‘DE SCHAKEL’ Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

BONIFATIUSKERK

Nr.: 1 Lente 2014

Inhoudsopgave: Blz.: 3

Meditatie

Blz.: 5

Gemeentewerken

Blz.: 15

Drs. Theo van Loenen

Blz.: 17

Gelezen en Bijdrage

Blz.: 30

Bloemengroet

Blz.: 31

85+ etc.

Blz. 32

Rooster van Predikanten

Blz.: 34

Contactgegevens

Blz.: 35

Overige informatie 2

MEDITATIE Bladeren in je levensboek “U maakt mij het pad ten leven bekend”. Psalm 16:11 Ds. P. Vermaat Mijn doosje. We hebben het allemaal. Een bijouterie. De ring van je moeder. Het horloge van je vader. De haarlok van een kind. Kostbaarheden met bijzondere herinneringen. Op een speciaal plekje bewaard. In een mooi doosje of kistje. David had dat ook. Als songwriter. Zijn eigen Top Tien. Bijna honderd songs schreef hij. We noemen ze “Psalmen”. Maar vaak kun je ze ook ´smartlaps´ noemen. Want zó zijn ze geboren, deze liederen. Zoals vroeger mensen met een handicap zonder uitkering. Zij schreven op een doek hun ´ongeluk´. Lieten zich naar de markt brengen. Ontrolden hun ´smartlap´. En zongen daar hun levenslied. In de hoop op een uitkering. Zijn smartlap David heeft heel wat ´levensliederen´ geschreven. Over momenten uit zijn bewogen leven. Hoe meer je bladert in zijn levensboek, hoe meer je zijn Psalmen gaat begrijpen. Bijna honderd zijn van hem. Zes ervan hoorden tot zijn Top Tien. Psalm 16 en 56 tot 60. Die hebben allen hetzelfde opschrift. Gouden kleinood, bijouterie. David bezingt daarin bepaalde gebeurtenissen uit zijn leven. Voorvallen, die hem zorg en verdriet gaven. Ook momenten, die hem vreugde en dankbaarheid gaven. Psalm 16 is er zo een. 3

David zingt niet voor een uitkering. Hij zingt voor inkeer en omkeer. Gelukkig schreef hij ze ook op. Voor ónze inkeer en omkeer! Onze Top Tien? Psalm 16 is duidelijk uit zijn latere periode. Er ligt al veel achter hem. Hoogtepunten en dieptepunten. Toch zou hij niet willen ruilen. Met mensen, die andere goden dienen (vs.4). De goden van geld en goed. Zou u dat willen? Als je bladert in je levensboek? Ruilen met mensen uit de goudkust? Hopen, dat je alsnog in de Quote 500 komt? David leerde in zijn leven ander goud kennen. Nee, niet dat zijn leven één succesverhaal is geworden. In huwelijk, gezin, en staatszaken. Er zijn heel wat ´zwarte bladzijden´ geweest. Zonden, waar anderen terecht over vielen. Littekens, door hemzelf veroorzaakt. Maar gelukkig was er vergeving. Soms diep gezocht en….gevonden! Niet zonder een offer, waarin wij al veel van Jezus´ offer zien. Zijn verzoenend lijden en sterven. Is dat het rustpunt voor ons hart? Als wij bladeren in het boek van ons leven? Hij was een begaafd songwriter, David. Prachtige gebeden en liederen. Uit het leven gegrepen. Er hoorden een paar tot zijn Top Tien. Zoals bijvoorbeeld Psalm 16. Uit zijn latere periode. Terugkijkend op zijn leven. En vooruitkijkend naar wat nog komt (vers 10 en 11). Ik weet niet hoe het zijn zal in mijn laatste dagen wanneer ik scheep ga voor mijn laatste reis..... Neem mij Here God het roer dan maar uit handen en laat mij zingend op de voorplecht staan. Dan zal mijn schip niet op de rotsen stranden maar veilig in Uw haven binnengaan. En dat was voor David niet onzeker. Getuige de laatste verzen van dit gouden kleinood. Wilt u ook zó zingend op de voorplecht van uw levensschip staan? Neen, niet alleen straks, maar nu al! P. Vermaat, v.d.m. 4

GEMEENTEWERKEN Belijdenis- en doopdienst. Op 15 december hadden we in ons midden een heel bijzondere belijdenis- en doopdienst. Een vijftal gemeenteleden, dat in de afgelopen jaren de weg naar onze kerk hadden gevonden en met wie ik in het afgelopen jaar samen met br Hans Boer een catechesetraject volgde, deden in ons midden openlijk belijdenis van hun geloof. We denken met grote dankbaarheid terug aan deze dienst en ook aan de teksten, die zij meekregen. Het waren:  Geurt Kramp, Meester Merkxstraat 46: `slechts van horen zeggen had ik van U vernomen, maar nu heeft mijn oog U aanschouwd` Job 42:5  Rita Zaira Post – Aliar, Hisveltplein 44: “Stel uw vertrouwen op de Heere Jezus en gij zult behouden worden, gij en uw huis” Hand.16:31  Hermandus W. van Malssen, Ringallee 72, Rozendaal: “Gij omgeeft mij van achteren en van voren en Gij legt Uw hand op mij” Psalm 139  Daniëlle Mulder-Willems, Bladelstraat 21: “Wie in Mij blijft, zoals Ik in hem/haar, die draagt veel vrucht” Joh. 15:5  Kelvin Mulder, Bladelstraat 21: “En Jezus zei tegen hem: volg Mij en hij stond op en volgde Jezus”. Matth.9:9. Na hun belijdenis werden Rita, Wouter en Kelvin gedoopt. Het was ook heel bijzonder dat zovele van hun familie en vrienden deze dienst bijwoonden. Nieuwe kerkenraadsleden Als kerkenraad hebben we ons bezonnen op het vertrek van br Dik van Zoest als diaken, omdat hij om begrijpelijke redenen geen nieuwe periode meer overziet. Dankbaar voor alles wat hij voor onze gemeente heeft mogen doen, nemen we op DV 9 maart as. officieel afscheid van hem. In deze dienst zullen de broeders Hans Boer en Jacques Ros worden herbevestigd, dankbaar dat zij een nieuwe periode kunnen en willen aanvaarden. Het verheugt me zeer, dat in diezelfde dienst de broeders Wout de Vries uit Rheden en Jan Kramp uit Zevenaar tot ouderling, en de zusters Alie Spang en Geesje Albertus tot diaken kunnen worden bevestigd. U zult begrijpen dat ik ook dit bericht met grote vreugde en dankbaarheid namens de kerkenraad aan u doorgeef. 5

Welkom en meeleven Een kennismakingsbezoek bracht ik bij Arie en Anneke de Jonge, Vrijhoevepad 2, die zich als nieuwe leden van onze gemeente aanmeldden. Zij voelen zich in de prediking en liturgie van onze gemeente toch meer aangesproken dan in de Kandelaar, waarin zij jaren meelevende gemeenteleden waren. Dat een dergelijk afscheid en welkom ook sans rancune kan zijn, mag blijken uit het feit, dat zij hun werk aan ‘Elkaar’- de Schakel van de Kandelaar - willen voortzetten. En zo merk je dan ineens dat de breedte van de PKN ons soms doet zuchten, maar ook soms heilzaam is. Hun vijf kinderen zijn inmiddels uitgevlogen, maar als jonge grootouders zullen ze zich ook in ons midden, naar ik verwacht, spoedig thuis voelen. Ook bij het echtpaar Steeg-van Zoelen, Bankertlaan 9 in Velp bracht ik een kennismakingsbezoek. We zagen hen in de afgelopen tijd al regelmatig aanschuiven in één van onze kerkbanken op zondag en zij besloten zich nu ook officieel als leden van onze gemeente te melden. Ook op deze plaats heten we hen hartelijk welkom en hopen we ook voor en met hen een gezegende tijd tegemoet te gaan. Ook Benjamin en Diane Vos, W. Dreessingel 209 hebben zich bij onze gemeente gevoegd. Afkomstig uit Veenendaal, waar zij nog altijd kerkelijk meeleefden, bleken onze paden zich al eerder te hebben gekruist, zo dat de nadere kennismaking wel heel enthousiast verliep. Beide werkend in de gezondheidszorg, waarin ook zondagsdiensten soms voorkomen, wilden ook zij zich van harte bij onze gemeente voegen. Ook over andere “bezoekers van onze kerkdiensten” hoor ik dat zij overwegen zich ook officieel bij onze gemeente aan te sluiten. We hopen daarop en bidden daarvoor, want voor de instandhouding van onze gemeente is 2014 een belangrijk jaar, gelet op de reorganisatie en hergroepering van wijken en kerkgebouwen in Arnhem. Eusebius De oude toren en de oude kerk worden steeds meer uitgepakt en daardoor zichtbaarder, als gezichtsbepalend profiel van Arnhem. Mooi, dat het Airborne-museum in de toren van de kerk zal worden ondergebracht, zodat van een stukje indrukwekkende geschiedenis nu ook in het centrum van de stad kennis kan worden genomen. Nóg mooier zal het zijn, als in deze oude, vertrouwde centrumkerk ook weer elke zondag het Woord van God open gaat, dat ons door de ogen van God kennis geeft niet alleen van het verleden, maar ook van het heden én van de toekomst! 6

Bijbelkring Op dinsdagmiddag, eenmaal in de drie á vier weken komen we bij elkaar in het ds van Oosterzeehuis. Al ruim een jaar geleden begonnen we met het evangelie van Johannes Inmiddels zijn we nu ruim over de helft. Verrassend is iedere keer weer de opkomst en de aandacht. Wat is het ook fijn om met elkaar bekende en minder bekende, maar wel mooie liederen te zingen. Voor de komende tijd spraken we als data af: 25 maart, 22 april, 13 mei, 3 juni en 01 juli. Een ieder is er hartelijk welkom, ook wie zomaar eens een keer wil aanschuiven. We beginnen om twee uur en gaan om vier uur weer uiteen. Een cursus om in te geloven Kun je geloven leren? Nou, dat niet. Maar al vele jaren wordt in tal van Nederlandse kerken een zogenaamde alpha-cursus gehouden. Veel mensen kwamen door deze cursus tot geloof. Misschien nog wel meer kerkmensen hebben ervaren, dat het volgen van de cursus hun geloof rijker maakte. Het programma van een cursusavond is vrij simpel. Om een uur of 6 is er een gezamenlijke maaltijd. Vervolgens wordt er geluisterd naar een korte toespraak over een kernwaarheid van het christelijk geloof. Hierover wordt vervolgens in groepjes van 8 mensen met elkaar gesproken. Dat is een open gesprek in een veilige omgeving. Alles mag gezegd worden. De cursus gaat over 9 maandagavonden van 18-21 uur. Er is ook op één zaterdag een bijeenkomst. De Alphacursus wordt gegeven door een groep mensen die hier al vele jaren ervaring mee heeft. De kerkenraad van De Rank is blij met deze mogelijkheid en heeft er grote verwachtingen van en beveelt de cursus van harte aan. Het begint op 10 maart en wordt gehouden in het Van Oosterzeehuis. Tot nu toe zijn er 35 aanmeldingen meest van buiten De Rank. We hopen dat er in de Rank ook veel belangstelling zal zijn. U kunt zich opgeven bij br. Hans Boer. Op 10 maart is de eerste bijeenkomst. Paasmiddag Op donderdagmiddag 10 april organiseren de diakenen een Paasmiddag. Bij de Kerstmiddag hadden zij voor een aantal verrassingen gezorgd en dat mogen we wellicht ook voor deze middag verwachten. Altijd is zo’n middag ook een mooie gelegenheid voor oudere gemeenteleden, die niet meer naar de kerkdiensten kunnen komen, om dan toch weer eens een keer ‘in de kring’ te zijn. Bel rustig 7

één van de diakenen en we zorgen met elkaar heel graag voor vervoer. Diaken Joke Schoonderwalt, tel. 026-3814859 regelt het graag. Meeleven De moeder van zr. Wil Phielix, die in Waalstate verbleef, moest met hartklachten in Rijnstate worden opgenomen. Ze bleek ook nog een Tia te hebben gehad, zodat ze nu voor verdere revalidatie naar Alte Nova, Laurier 37 is overgebracht. We leven met haar en Wil mee en wensen hen Gods zegen en vrede toe. Een verlaat verjaarsbezoek bracht ik bij ons oudste gemeentelid zr. Pesch-Rutgers in Rhederhof, kamer 251, die in oktober 102 jaar is geworden. Nog altijd leeft zij intens met onze gemeente mee, die haar man vele jaren als ouderling heeft gediend en stelt zij bezoek vanuit de gemeente zeer op prijs. We bevelen haar en ook andere aan huis gebonden gemeenteleden hartelijk in de voorbede en het meeleven van de gemeente aan. Zr.Dineke van Schooten, Händelstraat 50, vierde haar negentigste verjaardag en verhuisde via het ziekenhuis en Heijendaal naar een meer definitieve kamer in Insula Deï (k.227 N), Velperweg 139 (tel.026-369789!), waar ze zich langzamerhand thuis gaat voelen. Op haar verjaardag was ik ook bij haar en lazen we met elkaar Psalm 90 uit de Bijbel, die haar ouders in 1920 uit handen van ds Hiensch hadden ontvangen. In dezelfde vleugel heeft ook zr Hoogstraten (k 2.49) een kamer, die in het verleden met haar man ook heel intensief met onze gemeente heeft meegeleefd. Br. Wim van Gilst heeft in een andere vleugel een kamer (A 127), zodat een kleine reünie van oudere Rankers daar nu mogelijk is. Br. Dick en zr Rogate van Zoest uit Oosterbeek moesten zich beide in Rijnstate melden. Inmiddels werd duidelijk dat voor Rogate een verdere behandeling nodig was, die ze gelukkig ambulant kon ondergaan. Zr. Dikkie Hartgers liep een stevige longontsteking op, maar herstelde gelukkig weer snel en kon met haar Gijs toch naar de sneeuw om verder op adem te komen. Bij het echtpaar G. Scheperboer, Hennepstraat 35, was ik namens onze gemeente te gast vanwege hun 35 jarig huwelijk, waarmee ik hen van harte heb kunnen feliciteren. Ook bezocht ik br André Dirksen in Velp, tesamen met zijn (in Elden geboren en getogen!) echtgenote, die drie dagen per week in 8

Regina Pacis is. Hij weet veel van het vroegere kerkelijke leven in Arnhem en dat is altijd weer verrassend te horen. Br. van Muijlwijk, Monnikensteeg 1/50 blijft toch wat last houden van zijn longen, waardoor hij de diensten moeilijk kan bezoeken. Daarom is hij nu doorverwezen naar de longarts. Met hem en zijn vrouw hopen en bidden we, dat het tot verlichting mag leiden. In Huissen, Loovelde, Plaza 91, bezocht ik br.Wim Bleijenberg, eens een gevierd midvoor van Ajax, die in zijn leven daarnaast ook de goede strijd van het geloof heeft leren aangaan en daarin vrede vond. Vanuit Apeldoorn is hij hier komen wonen om dicht bij zijn naaste familie te kunnen zijn. We wensen hem van harte ook hier Gods zegen toe. Het is bijzonder dat hij de lof van God ook op zijn mondharmonica mag verkondigen. Op Waalstate 36/11 woont het echtpaar Rodink-Hessing. Zr. Rodink was in het verleden, voordat ze naar elders verhuisde heel actief in onze gemeente en nu ze weer terug is in Arnhem, heeft ze zich er opnieuw bij aangesloten. Kerkdiensten bijwonen gaat helaas niet meer, maar misschien de komende Paasmiddag? Ze zal dat fijn vinden. Zr Bep Jacobs, Salvatorplein 128, is inmiddels ook aan het andere oog geholpen en hoopt daardoor ook ons allen weer beter te kunnen blijven zien. Onder de zegenende handen van onze goede God kunnen mensenhanden mooie dingen doen! Het is fijn om zr Snijder, die vanuit Vorden is komen wonen in Villa Oosterveld, Stepping Stones, het voormalige klooster niet ver van onze kerk, op de Bijbelkring en in de kerkdiensten te ontmoeten. Goed dat zij zich in zo´n korte tijd helemaal in onze kring opgenomen weet. Br. Geurt Kramp, Meester Merkxstraat 46, heeft inmiddels in Rijnstate zijn prostaatoperatie ondergaan en hoopt nu van ongemakken te zijn bevrijd. Zr. F.Schaay-Roebersen, de Burcht 97, kwam 5 jaar geleden vanuit Noord Holland naar Arnhem, waar haar beide zoons wonen en liet zich inschrijven bij onze gemeente, waar ze op een afstand mee meeleeft, omdat ze een ernstige gehoorstoornis heeft, maar gelukkig kan ze, ondanks haar 87 jaar, nog goed lezen. Ook bezocht ik weer eens het echtpaar W. Swaneveld, echte Amsterdammers, die jaren actief met onze gemeente meeleefden, toen ze woonden aan de Hofsingel. Enkele jaren geleden verhuisden ze naar Tiel, de Kranshof 190, tel.0344-607535, waar ze met hun 97 en 9

87 jaar en inmiddels ruim 60 jaar getrouwd nog altijd op afstand met onze gemeente meeleven. Zr Kitty Haighton, Gorinchemstraat 50, k.420, geniet van haar kerktelefoon en andere contacten met onze gemeente en mag in de stormen van haar leven van tijd tot tijd Gods leiding ervaren. Br. J.A.Masman, Goltackers 47, werd op 24 februari 101 jaar en kan nog altijd trouw in de kerk en op de Bijbelkring komen. Hijzelf en ook wij allen ervaren dat als een bijzonder Geschenk van God. In de DrieGasthuizen maakte ik ook kennis met Henk Bötzel, die nog altijd verbonden met zijn geboorteplaats, zijn prachtige piano aan onze kerk schonk om hem te melden, dat we daar dankbaar gebruik van maken. In het hartelijke gesprek bleek ook, hoezeer hij helaas aan zijn kamer gebonden is, maar met het wel en wee van onze gemeente zeer meeleeft. Hen allen, maar ook de niet genoemden beveel ik van harte in uw voorbede en meeleven aan. Groot Nieuws In Spanje legde ik de laatste hand aan een boekje, waarvoor ik was gevraagd door de uitgever het Boekencentrum. Het moest een praktisch boekje zijn, maar ook met een geestelijke inhoud met als titel: “voorbereidingen voor de laatste reis”. Steeds meer wordt er, ook in radio- en tv-programma’s aandacht aan dit onderdeel van het mensenleven besteed, dus gaf het me alle aanleiding om ook eens mooie en minder mooie pastorale ervaringen van de afgelopen jaren, waarmee ook anderen geholpen kunnen worden, aan het papier toe te vertrouwen. Met Radio Groot Nieuws (op 1008) had ik inmiddels een uitgebreid gesprek over de inhoud van dit boekje. En daarna is het dan altijd mooi om te merken, dat er her en der in het land, maar ook in Arnhem en omgeving naar deze radiozender wordt geluisterd. Henrike Walhout Samen met br Jacques Ros was ik op de CHE in Ede, voor een zeer nuttige instructiemorgen in verband met de ´snuffelstage´ van Henrike in onze gemeente. Het was heel bijzonder om weer eens daar rond te lopen, waar ik dertig jaar lang met zoveel vreugde bestuurlijk mede leiding heb mogen geven. Wat mooi, dat ook dit stukje werk zo zegenrijk mag verder gaan. Al vele duizenden studenten van de CHE vonden in de loop der jaren een gewaardeerde 10

plaats in het medische, maatschappelijke, kerkelijke, onderwijs en media beroepenveld. Dat één van die studenten nu een eerste stage periode in onze gemeente wil doorbrengen, vind ik heel mooi. Collecten, giften en Kerkbalans Van tijd tot tijd mag ik bij bezoeken giften ontvangen voor ons gemeentewerk, die ik dan ook gelijk vermeld in de Zondagsbrief, zoals er ook per giro en op allerlei andere manieren regelmatig giften voor het gemeentewerk worden gegeven. Het is goed, dat steeds meer wordt begrepen, dat ook deze rubriek voor de opbouw van onze gemeente heel belangrijk is, evenals de collecten, die gemiddeld ook een behoorlijk stijging te zien geven. Heel belangrijk wordt ook voor ons, hoe de landelijke Aktie Kerkbalans voor onze gemeente heeft uitgepakt, maar daarover zullen onze ouderling-kerkrentmeesters Ros en Theunissen ons binnenkort wel (enthousiast?) informeren. Wekelijks kunnen we in de Zondagsbrief vinden op welke manier mensen lid, steunlid of vriend van onze gemeente kunnen worden en op welke gironummers ze dat kunnen laten blijken! Graag beveel ik dit van harte bij een ieder aan. Vrijwilligersavond We mogen ons in onze gemeente verheugen in het grote aantal vrijwilligers, dat zich inzet voor het materiële en het geestelijke onderhoud. Twee dingen, die moeilijk van elkaar te scheiden zijn. Daarom is het goed om elkaar eenmaal per jaar ook op een ontspannende manier te ontmoeten. Als datum is ditmaal gekozen voor donderdag 27 februari. In een volgende Schakel hoop ik een kort verslag van deze avond te geven. Tafelzilver Zeven jaar geleden kwam de Protestantse gemeente van Arnhem voor het eerst op mijn kerkenpad. Ik werd bijstand in het pastoraat voor twee dagen in de week, als opvolger van collega S. van der Veer. Een voor mij helemaal nieuwe ervaring, waar ik met vreugde aan begon en die ik nog steeds met veel vreugde wekelijks zo beleef. Een kleine gemeente met een eigen kerkgebouw en een toen nog betaalde koster. Inmiddels is er geen betaalde koster meer, maar geschiedt dit werk in grote eensgezindheid door vrijwilligers, ontvingen we een legaat van € 30.000,- van een gewezen kerken11

raadslid, werd het kerkgebouw de Rank verkocht en de opbrengst daarvan toegevoegd aan de reserves van de PGA. We vonden een gastvrij on-

derdak in de inmiddels leegstaande Bonifatiuskerk van Elden, waar de gemeente weer ging groeien. Daarna werd een boerderij in Elden (behorend bij het tafelzilver van de Bonifatius) verkocht en de opbrengst daarvan toegevoegd aan de reserves van de PGA. Binnenkort zal ook het voormalige verenigingsgebouw van de Bonifatius (het zogenaamde Dorpshuis van Elden) worden verkocht en ook hiervan gaat de opbrengst naar de reserves van de PGA. Om begrijpelijke, maar wel verdrietige redenen moet de PGA verder worden gereorganiseerd, waar dure voorstellen voor worden uitgewerkt, waar onze gemeente van Bijzondere Aard verder helemaal niet bij betrokken is. Wel wordt het een spannende vraag hoe in de komende tijd een deel van al dit tafelzilver, dat mede door de rechtsvoorgangers van de Rank en de gemeente rond de Bonifatius is opgespaard vanuit het Inspiratiefonds wordt aangewend voor de verdere opbouw en uitbouw van onze gemeente. Er zal nog wel wat water door de Rijn stromen voordat hierover overeenstemming is bereikt. Van harte wensen we onze (gelukkig groeiende) kerkenraad wijsheid toe bij het overleg, dat hierover heel wat vergadertijd zal vergen. Visitatie Een goede gewoonte is het, dat eenmaal in de vijf jaar een kerkenraad en gemeente wordt gevisiteerd (bezocht) door een predikant en ouderling van elders. Voor ons was op woensdagavond 17 februari in het ds van Oosterzeehuis. De standaard indeling van zo’n avond is: 18.00 – 19.00 u. ontmoeting met de predikant, 19.30 - 19.45 u. ontmoeting met gemeenteleden 20.00 – 22.10 u. ontmoeting met kerkenraad. Inmiddels ligt ook dat weer achter ons en kunnen we alleen maar dankbaar vaststellen dat het een goede en inspirerende ontmoeting met een predikant en een ouderling uit de Achterhoek was. Het kan ook te gezellig worden Als de kerkdienst uitloopt en het koffiedrinken ook, kan het zijn, dat het Van Oosterzeehuis om 11.45 uur niet toegankelijk is voor de kinderoppas van de Hersteld Apostolische Gemeente, die na ons kerkt. 12

Dat kan natuurlijk niet! Iemand heeft voorgesteld onze dienst voortaan om 9.45 te laten beginnen. Dat is nogal ingrijpend en moeten we in eerste instantie vermijden. Het zou dus kunnen zijn, dat we tegen twaalven elkaar met zachte, maar besliste drang verzoeken het Van Oosterzeehuis te verlaten Vijf jaar verder Hoe kort lijkt het nog maar geleden, dat we de laatste dienst in de oude Rank in de binnenstad hadden, in een bus stapten en gezamenlijk naar onze nieuwe locatie de Bonifatius kerk in Elden reisden. Van tijd tot tijd kijk ik naar de foto’s ervan en zie ik hoe spannend we het allemaal vonden. Zou dit het begin van het einde van onze gemeente worden of een hoopvol nieuw begin? Vijf jaar geleden is dat nu en we mogen dankbaar vaststellen, dat het niet ongezegend is gebleven. Soms denk ik weleens: waarom gaan we niet wéér eens zomaar een dagje in mei of juni met elkaar in een bus met een uitgelezen dagprogramma op pad? Voor mij mogen we dan best ook weer eens langs de oude Rank rijden, maar dan vervolgens de stad uit om iets leuks te bekijken en samen te genieten van het mooie Hollandse landschap. Zo’n dagtochtje is ook altijd een prima manier om de onderlinge band te versterken en elkaar nader te leren kennen. Wie bindt deze kat eens de bel aan? Tot besluit. Sommige mensen hebben de goede gewoonte bij het opstaan zich eerst helemaal even uit te rekken en als er een kapstok in de buurt zou zijn zich daaraan ook nog even op te trekken. Zeker, een goed lichamelijk begin van een nieuwe dag. Zo kan een mens zich ook geestelijk laten oprekken door zomaar een kort zinnetje, dat je de hele dag bij blijft. Ter overweging, na en naast alles wat ik u hiervoor heb toevertrouwd ditmaal een klein rekstokje, waarmee we lang geestelijk gezond kunnen blijven: ‘Ik geloof in God, zoals een blinde in de zon,niet omdat hij ze ziet, maar omdat hij ze voelt. ‘(Phil Bosmans) Met hartelijke groeten, ook namens mijn vrouw, uw P. Vermaat, v.d.m. 13

14

De zondagen in de Lijdenstijd Een vorige keer hebben we de zondagen van de Adventstijd besproken. Nu, in de aanloop naar Pasen zullen we de zondagen van de Lijdenstijd bezien. De zondag voor de Lijdenstijd heet Quinquagesima, de 50 e dag voor Pasen. Ook wel wordt deze zondag Mihi esto genoemd; de dichter van psalm 31:3 bidt dat God hem wil horen en verlossing zal schenken. Wees mij een sterke rots en een burcht, waar de dichter verlossing zal vinden. Heel de psalm 31 getuigt, dat, als God recht doet, ook de dichter zal worden verlost. De eerste zondag in de Lijdenstijd wordt Invocavit genoemd, naar psalm 91:15. Uit heel de psalm spreekt een vertrouwen op God; op redding uit gevaar en moeite. Vers 15 is een onderdeel van Gods bescherming en uitredding. Wie God aanroept, die zal Hij verhoren. God zal in benauwdheid bij hem zijn; God zal hem helpen; God zal hem verheerlijken. Dit alles betekent, dat God de gelovige zal zegenen. De tweede zondag. Reminiscere, is een gebed om verlossing, vergeving en om leiding. Na een gebed om Gods bestuur volgt een tweede bede: de psalmist vraagt Gods vergeving voor alle keren dat hij van Zijn weg is afgeweken. Hij vraagt aan God om Zijn barmhartigheid en liefdevolle trouw van oudsher, te gedenken. Daarom: reminiscere, gedenk Heer. Het gebed om vergeving van zonden is niet aan dovemansoren gericht. De derde zondag, Oculi geheten, verwijst naar psalm 25:15. Als besluit van het getuigenis van de dichter zegt hij, dat hij zijn ogen op de Heere gericht zal houden. God bevrijdt zijn voeten uit het net dat zijn tegenstanders voor hem hebben gespannen. De hele psalm spreekt van vertrouwen op God. De zondag daarop wordt Laetare genoemd: naar de woorden van Jesaja 66:10. Dit hoofdstuk is het antwoord op het gebed dat we vanaf Jes. 63: 7 lezen. Een gebed om eenheid gevolgd door de metafoor van een geboorte: diegene, die gebaard heeft is het land of het volk. Diegene, die Sion laat baren is Jahwe. Het is een oproep om blij te zijn met Jeruzalem; hij, die oproep, is gericht tot hen die Jeruzalem 15

liefhebben. Doel is, overdrachtelijk gesproken, om verzadigd te worden van Sions moedermelk. Want: Jeruzalem zal het centrum van het heil in de eindtijd zijn. Laetare: verheug u, dat is de blijdschap in Christus. Vervolgens vieren we zondag Judica, verschaf mij recht; naar de woorden van psalm 43:1. Uit psalm 42 en 43 spreekt een verlangen naar herstel door God. Dit wordt nog niet door ons ervaren, maar hoop daarop is nog altijd niet verdwenen. De psalmdichter vraagt om recht. Als God hem recht verschaft tegenover zijn vijanden, dan is de relatie met God hersteld. Dan is de vijandelijke, goddeloze omgeving die het hem onmogelijk maakte naar Jeruzalem te gaan, uitgeschakeld. Alle gelezen teksten van de afgelopen zondagen spreken van vertrouwen op God en blijdschap over Gods daden. Hierna wordt het anders! De Lijdenstijd eindigt voor Palmzondag. Dit jaar is de tekst Markus 11:1 – 10: De intocht in Jeruzalem. Als Oudtestamentische lezing geldt Jes. 50: 4 – 7. Op deze dag wordt Jezus met gejubel in Jeruzalem ingehaald: de enige dag, dat Hij wordt toegejuicht. Volgens de leesroosters wordt Jesaja 50 gelezen, waarin de profeet spreekt over de Knecht des Heeren. Binnen enkele dagen na de jubelstemming krijgt Jezus met hoon en spot te maken. Erger nog: hij wordt gemarteld en ter dood gebracht. Daarom is ook psalm 22 niet los te zien van Palmzondag, zij het dat die slaat op Goede Vrijdag. Het lijkt, alsof het op Goede Vrijdag helemaal is afgelopen. Wij weten dat Jezus Christus na drie dagen zal opstaan uit de dood en dat Goede Vrijdag niet het einde was, maar dat Pasen het begin is! Drs. Th. D. van Loenen 16

GELEZEN en BIJDRAGEN Henkie (Door Ds. L. Wüllschleger, dir IZB) Da's de eerste keer dat hier in de zaak iemand zit te bidden', zei hij. Henkie: breedgeschouderd en frietboer. Tussen twee afspraken door was ik gauw even een snackbar ingedoken. De tijd was voorts kort. 'Cafetaria Henkie's' stond er uitnodigend op een reclamebord voor de deur. Ik was de enige klant. 'Mag de muziek even wat zachter?', vroeg ik na de bestelling. 'Tuurlijk', zei Henkie, 'voor zo'n nette meneer heb ik wel wat over'. Hij zag aan m'n uitmonstering dat ik niet net achter de cementmolen vandaan kwam. Nadat ik gebeden had, kwam de voltreffer. Voor het eerst dat er in zijn zaak iemand voor het eten bad! En nu hij toch aan het woord was, kwamen de verhalen los. Hij werkte eerst bij de vuilnisophaaldienst, maar had op een goeie dag een carrièreswitch gemaakt. Voor zichzelf begonnen: een cafetaria. De zaak liep goed. Kon ook niet anders: de patat smaakte prima; de kroket ook. Hij ging naar een evangeliegemeente, vertelde hij enthousiast. Een rechttoe-rechtaan-boodschap. Goeie sfeer. Mooie liederen. Strakke muziek. Al vertellend raakte hij in vuur en vlam. Ik voelde sympathie voor zijn verhaal. 'Ja meneer', riep hij, 'dat is wat anders dan hier in de zaak. Als je geestelijk voedsel eet, krijg je nooit meer honger!' 'Die tekst moet je hier aan de muur hangen', zei ik. Op het moment dat Henkie zijn Bijbeltekst uitsprak, was er een andere klant binnengekomen. 'Johannes 6 vers 35', zei hij adrem. Henkie reageerde verbluft: 'Ben jij dan ook christelijk? Nooit geweten'. 'Zeker', zei de klant. 'Waar ga jij dan?' Er volgde de naam van een evangeliegemeente in de regio. Henkie preekte verder van achter de toonbank. De frituurwalm steeg via de afzuigkap als welriekende wierook hemelwaarts. Een paar knullen stapten inmiddels ook binnen. Zij schaarden zich onder het gehoor van Henkie. 'Misschien goed dat je ook nog even aan het aardse voedsel denkt', zei ik tegen Henkie. Na gedankt te hebben, verliet ik de zaak. Tot de volgende keer! Henkie wordt mijn hofleverancier. www.cafetariahenkies-ede.nl Bron: Echo / ZB 17

Zending OMF Nederland is onderdeel van OMF International, een interkerkelijke zendingsorganisatie die in 1865 opgericht werd door James HudsonTaylor. Nelly van Kampen, werkzaam als docent in Maleisië voor een Bi ble Seminary in Kuala Lumpur, meldde in haar rondzendbrief het volgende: Een Nieuwjaar, dat niet zo goed begon: op 2 januari werd een inval gedaan in het kantoor van het Maleisische Bijbelgenootschap in Petaling Jaya, zo ongeveer om de hoek van de plek waar ik tot voor kort woonde. Hoewel de invallers {uiteraard een islamitische organisatie) geen huiszoekingsbevel hadden gedroegen ze zich zeer agressief, waardoor men ze toch maar binnenliet. Meer dan driehonderd Bijbels werden in beslaggenomen. Het ging om Bijbels in de Maleise taal en in het Iban, een stamtaal van Borneo. In beide vertalingen wordt 'God' vertaald met 'Allah'. De kranten staan er vol van en het geeft heel veel onrust Men dreigde de volgende zondag de kerkdiensten te verstoren bij twee kerken: een evangelische kerk in het noorden van Kuala Lumpur en een rooms-katholieke kerk in de havenstad Klang. Dat laatste ging niet door, omdat de politie het sterk afraadde. Vooral bemoedigend was het dat een groep gematigde moslims een beschermend cordon vormde bij de kerk in Klang om agressie te verhinderen en de mensen de gelegenheid te geven 'gewoon' naar de kerk te kunnen gaan. Er komen tegen deze vormen van agressie nu ook protesten los van Maleise moslims. Misschien brengt dat de verandering waarop we hopen? A.s. woensdag is er een bijeenkomst in de kerk waar ik bij hoor, over hoe we ons op moeten stellen als zulke dingen gebeuren. Ik probeer er bij te zijn. 18

Artikel over Palliatieve zorg: Uit een interview in het ND met Corry van Tol, scheidend directeur van hospice Kuria in Amsterdam:’ Het draagvlak groeide gestaag, ook maatschappelijk. Er vormde zich een landelijk netwerk van palliatieve zorg en er werd naar Kuria gekeken als het grote voorbeeld. Want met de jaren was de deskundigheid van de Kuria-mensen toegenomen. Tegelijk kwam in bestaande verpleeg- en verzorgingshuizen de zorg aan het einde van het leven nadrukkelijker in beeld. De omslag voor het werk volgde in 1997, toen koningin Beatrix een bezoek aan het hospice bracht. 'Toen hebben we ook de zorgverzekeraar weer uitgenodigd en vanaf dat moment kregen we geld.' De uitnodiging aan de koningin was zeer tegen de zin van minister Els Borst, die vond dat een hospicevoorziening als Kuria, naast bestaande verpleeghuizen, niet in het zorglandschap thuishoorde. 'Maar de koningin kwam, dus de minister moest mee. Het was een moment van erkenning en herkenning. Beatrix' ouders werden in die tijd ook ouder en afhankelijker. Ze had zich goed voorbereid en toen de mensen hier vertelden hoe belangrijk deze vorm van zorg was, onderstreepte ze dat. Voor de bewoners die er die weken waren, was het natuurlijk heel bijzonder dat de koningin aan het bed kwam. En het maakte op haar zelf diepe indruk, vertelde ze mij tijdens de rondleiding. Nadat we later dat jaar haar kersttoespraak hadden gehoord, zeiden we als collega's tegen elkaar: 'Je kunt aan haar bewoordingen merken hoeveel indruk de hospicezorg van Kuria op haar heeft gemaakt' In de jaren daarna ging Els Borst zich inzetten voor een goede standaard voor palliatieve zorg. 'Ze heeft bijgedragen aan een impuls voor het werk.' Bron: ND (dateert van vóór de trieste gebeurtenissen met Mw. Borst)

19

Stelen of lenen …… Lezing van Prof. Dr. H. van den Belt t.g.v. de Haamstede-conferentie in september 2013. Wie kun je nog vertrouwen als zelfs dominees stelen? Prof. dr. H. van den Belt begon zijn lezing op de Haamstede-conferentie september vorig jaar met een opmerkelijke uitspraak. Hij had vernomen dat in één gemeente twee predikanten kort na elkaar vrijwel dezelfde preek hielden. Ook ontving hij signalen dat predikanten soms grote delen van hun preken van internet ‘downloadden’ en zo werk van anderen kopieerden. Er klonken zware en ernstige vermaningen. 'Voorspelbaarheid en plagiaat zijn symptomen niet alleen van luiheid, maar ook van geestelijke armoede, van onvermogen om de stem van God te horen.' Anderen deden er nog een schepje boven op: Dieven horen niet op de kansel. Even brak er een publicitair relletje uit. Snel waaide het weer over. Bij mij bleef het hangen. Ik keerde met deze ontdekkende waarheid tot mijzelf in. Hoe heb jij dat je hele preekleven gedaan? En ik moest ook steeds aan mijn collega's denken die aan de schandpaal werden genageld. Het werd even heel stil in de zaal na professors woorden meldde een journalist in zijn verslag. Begrijpelijk, want wie is op de kansel ooit helemaal origineel? De eens befaamde ds. Jac. van Dijk zei het al: Er wordt op kansels heel wat opge-knap-t en nage-schilder-d (J.J. Knap en K. Schilder schreven vele meditatie- en prekenbundels).

Wat ik maar wil zeggen is: laten we niet al te zware woorden gebruiken als iemand eens een greep doet naar de wijsheid van begenadigde voorgangers. Isaac Newton (1675) zei ooit: 'Als ik verder heb gezien dan anderen, komt dat doordat ik op de schouders van reuzen stond.' Onder schrijvers bestaat het schrikbeeld van een writers block. Men kan soms gedurende lange tijd niet tot schrijven komen. Zou er ook een preachter's block bestaan? Het is elke week zo weer zondag. En dan? Als het niet lukt? Een klik en een blik op het Preken Web is dan wel heel verleidelijk. Okke Jager dichtte eens: Kon ik maar onder aan de preekstoel bij de trap een hand aan Jezus geven en Hem laten preken, en zeggen: pas op 't deurtje, want de ruimte is krap. Bron: verslag Haamstede conferentie door Ds. J. Maasland

20

Zingen op zondag Wat is er in het verleden – en soms ook nu nog - veel gezegd en getwist over wat de gemeente zal zingen in de eredienst. Weet u het nog? Alleen psalmen zingen, wel of niet ritmisch. Ook gezangen? Wat er ook wordt gekozen en werd besloten: het riep en roept (?) vragen op. Een 'goed' lied moet ‘iets’ te zeggen hebben. Hieronder een goed voorbeeld: Gez. 328 / 314 Liedboek: (oude– en nieuwe) 1. Here Jezus, om uw woord zijn wij hier bijeen gekomen. Laat in 't hart dat naar U hoort uw genade binnenstromen. Heilig ons, dat wij U geven hart en ziel en heel ons leven. 2. Ons gevoel en ons verstand zijn, o Heer, zo zonder klaarheid, als uw Geest de nacht niet bant, ons niet stelt in 't licht der waarheid. 't Goede denken, doen en dichten moet Gij zelf in ons verrichten. 3. O Gij glans der heerlijkheid, licht uit licht, uit God geboren, maak ons voor uw heil bereid, open hart en mond en oren, dat ons bidden en ons zingen tot de hemel door mag dringen. De dichter, Tobias Clausnitzer, is omstreeks 1618 in het bergstadje Thum in het Saksisch Ertsgebergte geboren. Hij werd al jong (1644)veldprediker in het Zweedse leger. Daarna vinden we hem in Weiden (Pfalz), - een stadje in de omgeving van Neurenberg - waar hij in 1684 is overleden. Clausnitzer was lid van het Neurenbergse dichtgezelschap, de z.g. “Schäferorden an der Pegnitz, die later in “Blumenorden” werd omgedoopt, terwijl er van zijn verdere poëtische activiteiten weinig bekend is. Jammer genoeg hebben we in het Liedboek alleen dit lied van hem. Het lied is voor het eerst verschenen in het Altdorfse “Betund Gesangbüchlein” van 1663. 21

De melodie van dit lied is in oorspronkelijke vorm van Johann Rudolph Ahle, - ook zijn naam staat vermeld in het Liedboek. Hij werd in 1625 geboren in het Thüringse Mühlhausen en bekleedde later het dubbelambt van organist én burgemeester van zijn vaderstad. Hij is daar overleden in 1673. De karakteristiek van zijn liederen tekent de auteur zelf met de woorden: “ik heb alleen de lieflijkheid bedoeld, waarmee de prachtige tekst beter onthouden kan worden”. De melodie hoorde bij de aria: “Ja, er ist es, das Heil der Welt”(1664). In 1787 is zij omgevormd voor gemeentezang bij de tekst van Clausnitzer, - en wel door Wolfgang Karl Briegel voor het ‘Darmstädter Kantional”. Een nog latere wijziging onderging deze melodie in de 18e eeuw en in deze vorm komt zij dan viermaal voor in het ‘Evangelisch Kirchen Gesangbuch’. De vertaling naar het Nederlands is gedicht door Ad den Besten. In het Liedboek voor de Kerken staat de melodie tweemaal: behalve in 328 ook in gezang 334. Het lied kan goed geplaatst worden bij de eredienst, - misschien wel bij iedere dienst met het oog op de Schriftlezingen - vanwege het verkondigende Woord van God dat centraal staat. Het is een gedicht voor de gemeente, dat het hart open zet. Op het horen van Gods Woord komt het aan, want alleen in het Woord is klaarheid en licht voor ons. Pas uit de verlichting van onze geest kan het rechte handelen, maar ook het rechte bidden en zingen voortkomen. In de woorden van het derde vers wordt ons de geloofsbelijdenis van Nicea duidelijk: “Licht uit licht, uit God geboren”. Christus’ genade zal ons door dit lied te zingen binnen kunnen stromen: “O Gij glans der heerlijkheid, licht uit licht, uit God geboren, maak ons voor uw heil bereid, open hart en mond en oren, dat ons bidden en ons zingen tot de hemel door mag dringen.”

Ad van der Schoor / JR 22

23

Oefening in overgave Gij badt op enen berg alleen, en...Jesu, ik en vind er geen waar 'k hoog genoeg kan klimmen 0m U alleen te vinden. de wereld wil mij achterna, alwaar ik ga of sta of ooit mijn ogen sla; en arm als ik en is er geen geen een, die nood hebbe en niet klagen kan; die honger en niet vragen kan; die pijne, en niet gewagen kan hoe zeer het doet! o Leert mij, armen dwaas, hoe dat ik bidden moet! Guido Gezelle

Guido Pieter Theodorus Josephus Gezelle (Brugge, 1 mei 1830 - aldaar, 27 november 1899) was een Belgisch priester, lyrisch en hekeldichter en vertaler. Hij is bekend om zijn fijnzinnige gedichten over de natuur, zijn beeldend taalgebruik en als virtuoos taalkunstenaar. O 't ruischen van het ranke riet en Het Schrijverke uit de dichtbundel Dichtoefeningen (1858) zijn slechts twee van zijn bekendste werken. 24

Anno Domini 2014 – Jaar van herdenken (1e WO 1914-1918) Het jaar onzes Heren 2014 is een jaar van herdenken. Honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog, die bloedige oorlog, die een einde zou maken aan alle oorlogen ……. Helaas werd de Tweede Wereldoorlog, amper twintig jaar later, een overtreffende trap van een verschrikkelijke oorlog. En voor ons, Arnhemmers en mensen uit de omgeving van Arnhem, betekent 2014 ook de herdenking van zeventig jaar Slag om Arnhem. Is de Eerste Wereldoorlog voor niemand meer een persoonlijke herdenking, dat geldt des te meer voor de Slag om Arnhem. In de Waarheidsvriend van 13 februari j.l. stond een gedicht van de verzetstheoloog Dietrich Bonhoeffer, die zijn verzet met de dood moest bekopen (3 weken voor waar hij werd vastgehouden werd bevrijd). Hij schreef dit aan het begin van 1945 vanuit zijn dodencel: Door goede machten, trouw en stil omgeven, behoed, getroost, zo wonderlijk en klaar, zo wil ik graag met u, mijn liefsten, leven, en met u ingaan in het nieuwe jaar. Wil nog de oude pijn ons hart vernielen, drukt nog de last van ’t leed dat ons beklemt. O Heer, geef onze opgejaagde zielen het heil waarvoor Gij Zelf ons hebt bestemd. En wilt Gij ons de bittere beker geven met leed gevuld tot aan de hoogste rand, dan nemen wij hem dankbaar zonder beven aan uit uw goede, uw geliefde hand. Maar wilt Gij ons nog eenmaal vreugde schenken om deze wereld en haar zonneschijn. Leer ons wat geleden is herdenken, geheel van U zal dan ons leven zijn. 25

Laat warm en stil de kaarsen branden heden, die Gij hier in ons duister hebt gebracht. Breng als het kan ons samen, geef ons vrede. Wij weten het, Uw licht schijnt in de nacht. Valt om ons heen steeds meer het diepe zwijgen, de eenzaamheid, die nergens uitkomst ziet; laat ons dan allerwege horen stijgen tot lof van U het wereldwijde lied. In goede machten liefderijk geborgen verwachten wij getroost wat komen mag. God is met ons des avonds en des morgens, is zeker met ons elke nieuwe dag.

Dietrich Bonhoeffer (1906 – 1945) Vertaling J.W. Schulte Nordholt Ingezonden door Trudy Rietveld

26

Calvijn een mens n.a.v. Herman J. Selderhuis, Calvijn een mens

De wees (1509-1533) Familietraditie Johannes Calvijn (Jean Cauvin) werd op 10 juli 1509 geboren in Noyon, Noord-Frankrijk. Zowel zijn broer als zijn vader kregen het met de kerk aan de stok. Zijn oudste broer werd zelfs geëxcommuniceerd en voordat hij in 1537 stierf weigerde hij absolutie en het laatste oliesel. Hij werd niet bij de kerk, maar in de onheilige grond onder de galg begraven. Calvijn zette dus een familietraditie voort in zijn conflict met Rome. Calvijns ouders kregen zeven kinderen waaronder twee meisjes; twee broers stierven al jong. Verder is er niet zoveel over bekend. Calvijns moeder sterft al op z’n zesde. Op 12-jarige leeftijd werd Calvijn kapelaan van de kapel La Gésine te Lyon. Het was een functie die door een ander werd uitgevoerd. Op die manier kreeg Calvijn ook enkele functies. Geknakte gezondheid Calvijn is in redelijke welstand opgegroeid. Hoe hun huis eruit zag weten we niet want die werd in 1918 bij een Duits bombardement verwoest. Calvijn vertrok in 1523 naar Parijs om te studeren aan de universiteit aldaar. Calvijn was toen nog maar veertien. Dit college stond niet zo goed aangeschreven omdat het te liberaal was voor iemand die priester wilde worden. Dit was namelijk de bedoeling van Calvijns vader. Aan het College de Montaigu, waarheen Calvijn na enkele maanden vertrok, was de hygiëne zo slecht dat Erasmus, die aan zijn verblijf aldaar eveneens een slecht gestel en een overdosis luizen en vlooien had overgehouden, schreef dat hij ook vele anderen kende die tot op de dag van vandaag nog steeds niet van hun daar opgelopen ziektes los konden komen. Harde bedden, slapeloze nachten, bedorven eten, zo luidt de samenvatting, ‘het college der luizen’ zegt iemand anders. Het onderwijs was hier echter wel conservatief. Calvijn las hier wel stiekem werkjes van Luther en vooral van Melanchthon, wat natuurlijk streng verboden was. Vader sterft, Calvijn staakt rechtenstudie Calvijn studeerde goed. Echter, toen hij bijna klaar was met de eerste helft van de studie en hij zich volledig op de theologie wilde gaan richten, kreeg hij de opdracht van zijn vader theologie te laten schieten en rechten te gaan studeren. Oorzaak: vader Calvijns conflict met de kerk. Vaders wil is 27

wet dus Calvijn ging naar Orléans. Dat was in 1527 of 1528. In 1529 vertrok Calvijn naar Bourges, waar de vermaarde Andrea Alciati lesgaf. Calvijn voelde zich aangetrokken tot de vernieuwende, humanistische wijze van onderwijs. Calvijn heeft hier hard gestudeerd en was gewend maaltijden over te slaan, tot middernacht te werken en ’s morgens vroeg alles wat hij de dag ervoor geleerd had nog even te herhalen. Deze werkwijze bezorgde hem een geweldige kennis en een razend slechte gezondheid. In 1530 was hij weer terug in Orléans. Het jaar daarop stierf Calvijns vader waarna Calvijn de studie afbrak en terugkeerde naar Parijs. Hier nam hij ook les Hebreeuws, waar hij nooit expert van werd, maar wel voldoende om het Oude Testament te kunnen lezen. Daarmee was hij verder dan Erasmus die geen Hebreeuws kende en bang was dat studie van deze taal een herleving van het judaïsme zou veroorzaken! Plotselinge of onverwachtse bekering ‘Hoewel ik mij alle moeite gaf de wil van mijn vader te doen, liet God mij toch door Zijn voorzienigheid een andere weg inslaan’. In de nu volgende tijd vindt ook de bekering van Calvijn plaats. We weten het niet exact. Wellicht behoorde Calvijns bekering tot de Timotheüs-categorie. Calvijn spreekt zelf over ‘subita’, plotseling of onverwacht. Calvijn heeft het niet over een bekering van ongeloof tot geloof, maar over verandering van kerk door over te gaan naar ‘een zuiverder leer’ (purior doctrina). Hij geloofde dus al voordat hij tot een kerkelijke bekering kwam, en dat geloof wilde hij graag gekenmerkt zien door wat de Bijbel het leven in de vreze des Heeren noemt. Calvijn zei het gevoel van Ps. 130 te kennen, uit de diepte van zijn schuld schreeuwde hij naar God. Het is de kwelling van het geweten, veroorzaakt door het besef van zondaar zijn en voor de rechtvaardige en toornende God moeten verschijnen. Boek over Seneca Dat hij met rechten brak, heeft hiermee te maken dat hij door zijn verlegen aard dacht niet geschikt te zijn om advocaat te worden. Maar er moest toch brood op de plank komen. Men kon zich in de wereld der geleerden pas een plaats verwerven wanneer men met een degelijk boek daarnaar gesolliciteerd had. Dat deed Calvijn met een commentaar op De Clementia van Seneca. Calvijn schrijft dat het ideaal van de Stoa in sommige opzichten best lijkt op het christelijke ideaal van een deugdzaam leven. Calvijn wilde met dit boekwerk laten zien wat hij allemaal in huis had en citeerde maar liefst 60 Latijnse en 20 Griekse klassieken. Maar het leverde allemaal niet op dan schulden en frustratie. Het geheel werpt een wat triest beeld 28

op van een jonge man die zo zijn best doet erbij te horen, hogerop te willen. Maar het boek werd een mislukking. Calvijn was een junior-geleerde met weinig perspectief. We weten verder weinig over deze periode, wel dat hij colleges over Seneca gaf. Daar waren ze wel onder de indruk van de geleerdheid van Calvijn. Meegeschreven toespraak Op Allerheiligen, 1 november 1533, vond de toespraak van rector Nicolas Cop plaats, waarin Calvijn een behoorlijk aandeel had. Hierin werden gedachten van Erasmus en Luther gepropageerd. Toen deze zaak gesust was, vond de ‘affaire des placards’ Farel Calvijn Beza Knox plaats: prompt verschenen er pamfletten waarin de mis als een misbruik werd beschreven. Deze pamfletten werden niet alleen hier en daar geplakt, maar tot aan de slaapkamerdeur van de koning. Die man schrok zich de volgende morgen natuurlijk naar. De zaak escaleerde en Cop vluchtte naar Basel. Calvijn vluchtte naar Angouleme. Calvijn behoorde tot de jonge geleerden die openstonden voor nieuwe ideeën, nieuwe uitdagingen, nieuwe vormen van kerk en wetenschap. Calvijn wilde vrij en onafhankelijk zijn. Het liefst een teruggetrokken leven Ondanks de uitspraak dat hij niet graag over zichzelf sprak, kunnen we bij een zorgvuldig lezen van zijn brieven en commentaren in zijn hart kijken. Calvijn noemt vaak zijn negatieve kenmerken op. Hij gaf toe grote moeite te hebben via matiging en verdraagzaamheid de vrede te bewaren, hij werd nogal eens verleid feller te zijn in zijn schrijven dan hij eigenlijk had gewild. Aan Farel schreef hij dat hij liever ergens teruggetrokken zou leven, maar het is God die hem steeds weer op het toneel brengt. ‘Ik moet erkennen dat ik van nature niet veel moed heb, schuchter, bang en slap ben’. ‘Ik heb zo weinig zelfvertrouwen dat ik me liever toesta mijn eigen natuur te volgen dan anderen te vermanen’. Ook schaamte is een begrip dat veel voorkomt bij Calvijn. Calvijn is openhartig over zichzelf en wellicht daarom is hij kwetsbaar en gevoelig voor kritiek geworden. Angst is hem niet vreemd. (Wordt vervolgd)

29

Bloemengroet: Dat. Bloemen

Tel:

Ter gelegenheid van:

1-jan

Dhr. J. Theunissen

026 - 3115164

5-jan

Ds. J.B. Kamp

026-4721796 026 - 3818119

31 – 12 – 1944 = 69 jaar Dank vervangen Ds. Vermaat 18 01- 1979 = 35 jaar

026-3610194

getrouwd 21 - 01 - 1935 = 79 jaar

12-jan Fam Scheperboer 19-jan

Mevr. J. Vogelzang

Mevr. van Schooten 026 - 4423807 Mevr. J. Frentz

0342-417808

collectant Als dank voor zijn komst

026-3113566

26-jan Mevr. W. Phielix Ds. H.J.W. Laseur 2-feb

026-3831899

22 - 01 - 1924 = 90 jaar Als dank als hulp collectant Als dank als hulp

Fam. Heenzen

Lekkernijen Kerstmiddag

9-feb Prof. W. van Gilst

026-4426853

13 - 02 - 1929 = 85 jaar

17-feb Mevr. DHont

026-8400211

1 6 - 02 - 1935 = 79 jaar

026-4433954

26 - 02 - 1933 = 81 jaar

026-3618442 0316-524356

26 - 02 - 1913 = 101 jaar 22 - 02- 1974 = 40 jaar getrouwd

Mevr. G. van Stein

026-4422102

04 - 03 - 1923 = 91 jaar

Dhr. P. Rosseel

026-3636335

09 -03 – 1946 = 68 jaar Her- en bevestiging ambdragers en afscheid Dick van Zoest 17–03-1939 = 75 jaar

Dhr. W. Kip 23-feb Dhr. J. Marsman Fam. W. Hesselink 2-mrt

9-mrt De 2 Nieuwe Ambtsdragers 16-mrt Mevr. K. Ros

026 - 3234338

Bijzonderheden Bijbelkring: 25 mrt. / 22 apr. / 13 mei / 3 jun. / 24 jun.

1e Paasdag: medewerking door het Bonifatius-dameskoor Paasmiddag op 10 april as. Van 14.00 uur tot 18.00 uur met Broodmaatijd 30

Overzicht 85+ Dhr. Mw. Dhr. Mw. Mw.

Muijlwijk v. W.F. Rodink -Hessing J.G. Vries de W. Roebersen F. Wagenaar- Westerneng M.

Arn. Arn. Rhe. Arn. Arn.

12-mei 13-dec 27-okt 27-mrt 29-nov

1928 1928 1928 1927 1926

86 86 86 87 88

Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw.

Doorne-Geuze van J.M. Geldof- Phang K.L. Schooten v. E.G. Steijn v. G.J. Wevers-Jongbloed S. Ponger-Siebelink H.A. Masman J.A. Pesch-Rutgers G.G.

Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. H'ren W'v Rhe.

13-jul 8-nov 22-jan 4-mrt 14-mei 24-jun 26-feb 25-okt

1925 1924 1924 1923 1923 1922 1913 1911

89 90 90 91 91 92 101 103

Doorgeven van wijzigingen in het adressenbestand: Aan dhr. John Hessing tel.: 06 36 34 61 81 e-mail: [email protected]

Gelezen 'Wij kunnen alle pitten in de appel tellen, maar alleen God kan alle appels in een pit tellen' (Ds. Robert H.Schuller).

31

Rooster van Predikanten 2014 (23/02 t/m 27/07) Datum Soort dienst

Naam

Voornaam

23-feb

Brink

Ds. van de W. Veenendaal

2-mrt

Eck

Dr. J. van

Ede

9-mrt

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

12-mrt Biddag voor gewas en arbeid

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

16-mrt

Koelewijn

Ds. W.J.J.

Renkum

23-mrt

Zwanenburg

Dr. L.G.

Ede

30-mrt

Paul

Dr. M.J.

Ede

6-apr

Biersteker

J.

IJsselmuiden

13-apr Voorbereiding H.A.

Groeneveld

Ds. A.

Lunteren

18-apr Goede vrijdag

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

20-apr 1e Paasdag Aanvang 09.45 uur Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

27-apr

Romein

Ds. A.

Ede

4-mei

Koelewijn

Ds. W.J.J.

Renkum

11-mei

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

18-mei

Hovius

Ds. W.Chr.

Apeldoorn

25-mei

Bree

Ds. D.G.F. de Nieuwegein

29-mei Hemelvaartsdag

Hoek

Dr. J.

Veenendaal

1-jun

Laar

Ds. R. van

Rhenen

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

15-jun

Laseur

Ds. H.J.W.

Voorthuizen

22-jun

Brink

Ds. van de W. Veenendaal

29-jun

Heutink

Ds. G.S.

Ede

6-jul

Vermaat

Ds. P.

Veenendaal

8-jun

1e Pinksterdag

Plaats

13-jul

Voorbereiding H.A.

Vroegindeweij Kand. P.

Veenendaal

20-jul

Heilig Avondmaal

Kamp

Ds. J.B.

Heteren

Zwanenburg

Dr. L.G.

Ede

27-jul

32

33

CONTACTGEGEVENS Ds. P. Vermaat / Pred.

0318-510161 / [email protected]

H. Boer / Ouderl./ Deelvz./ Scriba

026-4437934 / [email protected]

J. Ros Ouderl./ Deelvz./ Organist

026-3234338 / [email protected]

P. Rosseel Oud.

026- 3636335 / [email protected]

J. Theunissen / Oud. / Kerkm.

026-3115164 / [email protected]

Kramp S.J. / Oudl.

0316-332175 / [email protected]

Vries de W. / Oudl.

026-4951997 / [email protected]

R. Vos / Diak. / Fin. / Ledenadm.

026-4420722 / [email protected]

Mw. D. Hartgers / Diak.

026-3814382 / [email protected]

Mw. G. Albertus / Diak.

026-3815783 / [email protected]

Mw. A. Spang / Diak.

026-3811860 / [email protected]

Mw. J. Schoonderwald / Diak.

026-3814859 / [email protected]

Mw. D. Melaard / Gastvr.

026-3816708 / [email protected]

Mw. G. Albertus / Gastvr.

026-3815783 / [email protected]

Mw. T. Rietveld / Red. Schakel

026-8403944 / [email protected]

J. Ros / Red. Schakel

026-3234238 / [email protected]

P. Rosseel jr. / Cont. Pred.

026-3636335 / [email protected]

W. van Woerkens / Zondagsbr.

026-3811103 / [email protected]

Kerkelijk Bureau (PGA)

026-4420987 / [email protected]

34

Info verhuur Kerkgebouw Ds. Van Oosterzeehuis 

Voor verhuur: dhr. Geurt Kramp, tel. nr. 026- 3815442



Techniek en onderhoud: dhr. Gijs Hartgers. tel. : 026-3814382 / 0620-131109 / [email protected]



Schoonmaakploeg: inl.:Jack Theunissen. (026-3115164 / 0623 812562 [email protected])

Schakel is een uitgave van Gemeente de Rank Huissensedijk 12, 6842 AK Huissen Redactie: Mw. G. Rietveld, Utrechtseweg 145 (flat: 12),6812 AB Arnhem 026- 8403944 / E-mail: [email protected] Dhr. J. Ros, Eernewoudeweg 15, 6835 JE Arnhem 026-3234338 / E-mail: [email protected]

Wordt abonnee voor € 10,00 per jaar! (meer mag uiteraard ook!) Er zijn nu 53 abonnees: er worden 150 expl. gedrukt en verspreid ……..! Heeft u uw abonnementsgeld voor 2013 al voldaan? Voor 2014 komt nog een acceptgiro-overschrijvingsformulier.

IBAN: NL54 INGB 0001 5599 72

Kopij volgende Schakel Vóór 19 mei 2014 ([email protected] 35

36