Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

De geboorte van Jezus Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op Zijn schouder. En men noemt Zijn Naam Wonderlijk, Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst. Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en u zult Hem de naam Immanuel geven; vertaald betekent dat: God met ons. En de engel zei tegen haar: Wees niet bevreesd, Maria, want u hebt genade gevonden bij God. En het geschiedde, toen zij daar waren, dat de dagen vervuld werden dat zij baren zou, en zij baarde haar eerstgeboren Zoon, wikkelde Hem in doeken en legde Hem in de kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.

'DE SCHAKEL' Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

BONIFATIUSKERK Elden / Arnhem

En er waren herders in diezelfde streek, die zich ophielden in het open veld en 's nachts de wacht hielden over hun kudde. En zie, een engel van de Heere stond bij hen en de heerlijkheid van de Heere omscheen hen en zij werden zeer bevreesd. En de engel zei tegen hen: Wees niet bevreesd, want zie, ik verkondig u grote blijdschap, die voor heel het volk wezen zal, namelijk dat heden voor u in de stad van David de Zaligmaker geboren is; Hij is Christus, de Heere.

Nr.: 4 Winter / Kerst 2014

Inhoud zie de blz.: 03: Meditatie, Ds. P. Vermaat

20: Gelezen

05: Gemeentewerken Ds. P. Vermaat

24:Kerkbezoek

13: Vanuit de Ranken

28: Kerstgevoel

16: Ingezonden

34: Calvijn: 'Calvijn, een mens',

18: Orthodoxie in Arnhem'

36: Overige gegevens

P a g i n a |2

M

E D I T A T I E door Ds. P. Vermaat En toch…..!

“Man Gods, de dood is in de pot, ze konden het niet eten”.2 Kon.4:40b Grote zorgen Herfst. De blaadjes vallen van de bomen. Geen vrolijke tijd. Hoe kleurrijk ook. Ze kondigen het einde aan. Het einde van een jaar. En meer. Het zet je stil bij het einde van de wereld. En bij het einde van je leven. Geen fijne gedachte. ´De dood heeft mij een brief geschreven, ik las die op het vallend blad´. Herfst 2014. Geen vrolijke tijd. De wereld staat op z´n kop. Ebola, terrorisme, MH17, N5H8. Angst bij veel mensen. Durf jij nog wel? Aanslagen, gevaar voor besmetting. Op welke zorg kun je straks nog rekenen? Geen vrolijke tijd, ook niet in het Israël van Elisa. Honger, zeven jaar lang. Terreur, dreiging, grote zorgen. En toch, in het kleine Gilgal. Een profetenschool. Ondanks de grote maatschappelijke problemen. Lees je Bijbel, bid elke dag. Lente in het geloof, ondanks herfst in de wereld. Geldt dat van jou, u, mij? Welke blaadjes rapen wij op? Bladzijden uit het profetisch Woord? Een lint door Berlijn Soms krijgen nadelen ook voordelen. De muur van Berlijn viel 25 jaar geleden. Wie herinnert zich nog die dag, nadat hij was gemetseld? Bisschop Dibelius preekte in Oost Berlijn. Zijn tekst: “met mijn God spring ik over een muur”(Psalm 18:30). De dag er na. Spotprenten in communistische kranten. Dibelius met zijn God…..ha, ha…. De nacht daarna vroor het. Het verse metselwerk begaf het. P a g i n a |3

Honderden mensen konden door de gaten nog weg…. Bij de herdenking dit jaar was er een lint van ballonnen door Berlijn. Een paar jaar ervoor was er al een ander lint. Een helikopterpiloot ontdekte een lint van bloemen door Berlijn. Waar eens de muur stond, waren zaadjes gewaaid. Heel veel soorten, ook zeldzame. Een prachtig lint van bloemen markeerde de voormalige muur. Soms hebben nadelen ook voordelen. En toch…. In Gilgal heerste de honger. Toch was er een bloeiende Bijbelschool. Met een lege maag toch je hart vullen. In Berlijn en in Gilgal gebeurde dat. Waar het Woord van God opengaat, gebeuren wonderen. Zelfs al wordt er mee gespot. En toch…. Hoog bezoek In Gilgal komt ook nog hoog bezoek. Elisa, de profeet. Zet maar een pan op het vuur. Waar het Woord komt, komen ook de wonderen. Tijdens de Bijbelstudie. Wat niemand voor mogelijk houdt. Giftige sierappels, die eetbaar worden. Kalebassen, niet alleen voor de sier. Door een klein beetje bloem. Meel, sago, custard. Een bindmiddel. Op weg naar Kerst Ondanks de dreiging. Ondanks alle zonde en schuld. Ondanks het ´gif´ in eigen hart. Want daar kan ook ‘gif’ in zitten! Ook dit jaar eindigt met Hoog Bezoek. ‘Jezus, mijn Heiland, groot is Uw liefde.’ Waar zien wij naar uit? Geloven we nog in wonderen? Het broodhuis Bethlehem. Brood voor je hart. Zet de pan maar op het Adventsvuur. Hij zorgt voor de rest. Gods Zoon, Jezus Christus. Het enige bindmiddel voor déze wereld. Het is niet zo hopeloos als het lijkt. En toch…. Wie echt in Hem gelooft, wordt zelf ook een bindmiddel. Daar wordt op gewacht! P.Vermaat, v.d.m. P a g i n a |4

G

E ME EN T EW ER K EN

In memoriam br W.F.van Muijlwijk Hoewel hij 86 jaar mocht worden, heeft het toch nog plotselinge levenseinde op 6 oktober ons allen zeer getroffen. Een broeder, die bescheiden en trouw jarenlang deel uitmaakte van onze gemeente en tot voor kort in de kerkdiensten en op de dinsdagmiddag Bijbelkring een graag geziene deelnemer was. Evenals zijn vrouw geboren en getogen in Arnhem, hebben zij een deel van hun werkzame leven in Gorkum doorgebracht, waar zij ook een duidelijke band hadden met de hervormde gemeente. Eenmaal terug in Arnhem werd de ook jaren daarvoor bestaande band met de Rank weer aangehaald. We waren allemaal zeer getroffen door het bericht van nog maar enkele weken daarvoor, dat er voor zijn kwalen geen genezing meer was, maar dat zijn levenstijd hier op aarde nog maar zo kort zou zijn, hebben hooguit zijn vrouw en hijzelf begrepen. Aan een gelukkig huwelijk van 43 jaar kwam in het hospice van Regina Pacis een einde. Zelf heb ik het als heel bijzonder ervaren, dat ik ook in de laatste weken een open en hartelijk contact met hem had en dat mijn laatste pastorale bezoek aan hem en dus ook afscheid van hem maandagmorgen enkele minuten voor zijn heengaan was. De tekst boven zijn rouwbrief over het Vaderhuis met de vele woningen, die hij samen met zijn vrouw had uitgekozen, geeft het uitzicht aan, dat hun troost en houvast was, juist in de weken, waarin van alles moest worden geregeld. Vanuit de inmiddels ook voor hem vertrouwde Bonifatiuskerk hebben we hem uitgedragen. Van harte leven we mee met zijn vrouw, die hem uiteraard het meest zal missen en met allen in wier hart deze bescheiden, hartelijke broeder een grote plaats had. Hun trouwtekst stond in de prachtige herderspsalm 23. Voor hem is het laatste vers nu in vervulling gegaan en zijn vrouw bidden we toe, dat voor haar het vierde vers een bron van kracht zal zijn. In memoriam Nico Rodink Op 21 oktober is hij overleden in Waalstate 36-11, 6826 BR Arnhem, waar hij sinds een aantal jaren samen met zijn vrouw Gerda Rodink-Hessing woonde. Zijn vrouw is al jaren lid van onze gemeente, ook al voordat zij naar Duiven verhuisden en is dat ook weer sinds zij terug zijn in Arnhem. Gerda komt ook op de Kerst- en Paasvieringen en nam deel aan ons reisje naar Elburg, waar zij zo zeer van heeft genoten. Nico is 85 jaar geworden. Hoewel hij geen lid was van onze gemeente, was hij altijd hartelijk en spraakzaam als ik zijn vrouw bezocht. De laatste jaren waren voor hen beide niet gemakkelijk en daarom zag hij er naar uit, dat zijn aardse levensweg ten einde zou lopen. Van harte wensen we zr Gerda en haar (klein) kinderen, sterkte toe en Gods zegen om hun levensweg te kunnen vervolgen, nu een aantal jarenlange zware zorgtaken haar zijn ontvallen. P a g i n a |5

Ontslapen in 2014 In de dienst op zondag 23 november, de eeuwigheidszondag, waarin ds A. Romein uit Ede voorging herdachten we de gemeenteleden, die ook ons in het afgelopen jaar zijn ontvallen. Het was bijzonder dat we dat ook konden doen met een aantal van hun naasten. We noemden hun namen, dachten dankbaar en ontroerd aan hen en aan hun nabestaanden en zongen Psalmen en liederen, die van uitzicht spreken op het eeuwige leven in het Vaderhuis met de vele woningen. Ook op deze plaats noemen we nog eenmaal hun naam, de datum van overlijden en hun leeftijd: - Op 1 maart mevrouw Wil Batterman -Veldhuis, 54 jaar oud. - Op 2 maart mevrouw Jenneke Everdina Phielix-Schoonderbeek, 92 jaar oud. - Op 21 maart ds J Hoekstra, dienstdoend PKN predikant, 58 jaar oud. - Op 9 mei mevrouw Grada Johanna Wilhelmina Bötzel, 78 jaar oud. - Op 1 juni mevrouw Elizabeth van Tuinen, 85 jaar oud. - Op 14 juni mevrouw Johanna Maria van Doorne-Geuze, 89 jaar oud. - Op 6 oktober de heer Willem Frederik van Muijlwijk, 86 jaar oud. - Op 21 oktober de heer Nico Rodink, 85 jaar oud. “Zalig zijn de doden die in de Heere sterven, van nu aan. Ja, zegt de Geest, opdat zij rusten van hun inspanningen, en hun werken volgen met hen”. (Openb.14:13) Eusebiuskerk en de Lutherroos. Soms kom ik berichten tegen, waarvan ik denk: dat is interessant, dat moet ik ook aan anderen doorgeven. Zo las ik ergens iets over de bouw van de (toen nog R.K.) Eusebiuskerk in Arnhem. In het jubeljaar 1450 werden in Arnhem en omgeving aflaten verkocht, waarvan de opbrengst bestemd was voor de bouw van de nieuwe kerk. Op zich natuurlijk een goed doel, hoewel we als protestanten met aflaten niet zoveel hebben, zeker niet met deze. Want: “hoe meer aflaten je koopt, des te mooier wordt je plaatsje straks in de hemel”. Daarom wil ik ditmaal eens aandacht vragen voor de zogenaamde 'Lutherroos' In elke kerk van de Evangelisch Luthersen in binnen- en buitenland is deze Lutherroos te vinden. Luther liet hem in zijn wapen zetten als symbool van zijn theologie en zegt daar zelf over: “Het zwarte kruis staat in een rood hart, want alleen het geloof in de Gekruisigde maakt mij zalig. Midden is een witte roos in een hemelsblauw veld: het geloof geeft vreugde, troost en vrede en nu reeds deel aan de komende hemelse vreugde. Om het blauwe veld een gouden ring: de zaligheid in de hemel duurt eeuwig en is zoveel kostbaarder dan alle aardse vreugde en genot, zoals het goud schoner is en kostbaarder dan alle andere metalen”. Daar zijn dus geen aflaten voor nodig! P a g i n a |6

De brief van Diognetus. Rond 200 na Christus deed ene Diognetus verslag hoe hij christenen had leren kennen en waarderen te midden van het heidendom van zijn tijd. Deze zeer oude brief uit de tijd van de Romeinse christenvervolging is heel beroemd geworden en daarom citeer ik er een paar regels uit: “Christenen verschillen niet van andere mensen, wanneer het gaat om woonplaats, spraak of manier van leven. Zij volgen lokale gewoonten als kleding, voedsel en dergelijke. Zij trouwen, net als ieder ander. Ze krijgen kinderen, maar leggen hun kinderen niet te vondeling. Zij leven hier op aarde, maar zijn in werkelijkheid burgers van de hemel. Ze worden veracht, maar die verachtingen strekken hen tot eer….” Nu het boek van Maarten ’t Hart `een vlucht regenwulpen` (waarin hij hartgrondig afrekent met het christelijk geloof, zoals hij dat in zijn geboorteplaats Maassluis leerde kennen) verheven is tot het Boekenweekgeschenk van 2015, is het aan te bevelen om wat meer naar de brief aan Diognetus te luisteren (zie ook verder in de Schakel, onder 'gelezen').

Meeleven Op zondag 16 november ging dr L.G.Zwanenburg uit Ede voor het laatst bij ons voor. Vele jaren – ook toen we nog in de binnenstad kerkten – kwam hij vanuit Ede naar Arnhem om bij ons het Woord te bedienen. Met heel wat (oud) kerkenraads- en gemeenteleden ontstond daardoor een hechte band. Als afscheidstekst had hij gekozen voor 2 Cor. 5:20. In dit hoofdstuk gaat het over de eindigheid van het mensenleven (ds Zwanenburg werd onlangs 82 jaar) én over het uitzicht dat we door het geloof in Christus mogen hebben op het eeuwige leven. Een persoonlijke en heldere boodschap bracht hij ons, die met grote aandacht werd ontvangen. Bij het koffie drinken na afloop in het ds van Oosterzeehuis sprak br Boer een aantal hartelijke woorden tot ds Zwanenburg en zijn vrouw en overhandigde hij namens onze gemeente een dankbare herinnering aan de fijne contacten van al die jaren met de Rank. Ook op deze plaats wensen we hen beide Gods zegen en Zijn nabijheid toe voor de tijd, die hen samen nog gegeven mag worden. - Voor de fam. Hessing, H.van Someren-Downerstraat 85, zijn de zorgen helaas niet over. Er was hoop, dat het plaatsen van twee stents voldoende zou zijn voor br John om van zijn vermoeidheid af te komen, maar dat is niet gelukt. We hopen nu, dat medicijnen hem toch verlichting zullen geven. - Voor zr. Kitty Haighton, Gorinchemstraat 50, k 420, lag een nieuw ongelukje in een klein hoekje, maar via therapie hoopt ook deze tachtigjarige weer redelijk mobiel te worden. In ons gebed leven we ook met haar mee. - Zr. Wagenaar-Westerneng, Klaaswaalpad 16, die inmiddels 88 jaar mocht worden en wel meer moeite krijgt met lezen, leeft ook met onze gemeente mee. En het is altijd fijn om bij bezoeken (zoals ook bij zr Kitty) de Bijbel te openen, daaruit te P a g i n a |7

-

-

-

-

-

lezen, daarover met elkaar te spreken en zo ook in het gebed Gods nabijheid en kracht te zoeken. Onze medeouderling br. Jan Kramp, kon na een operatie en een aantal spannende dagen toch weer naar huis. We zijn dankbaar, dat God de Here hem herstel geeft, zodat hij met vreugde ook zijn werk in ons midden weer kon hervatten. Zr Joke Frentz-Frentz, Croydonplein 204, herstelde gelukkig van haar wondroos en blaasontsteking, maar moest opnieuw aan haar kaak geholpen worden. We wensen haar bij alle tegenslagen de moed en kracht toe, die de Here God ook haar wil schenken. Zr Dinie Melaard, Pettenstraat 51, zal zich nog lang het dagje uit naar familie in Oud Beijerland blijven herinneren. Bij een onverhoedse rempoging van de buschauffeur kwam zij akelig ten val en moest met een forse hoofdwond en kneuzingen in een ziekenhuis in Rotterdam worden opgenomen. Inmiddels is zij via een paar weken Paasberg Zorghotel weer thuis en we bidden dat God haar de rust en zegen van een volledig herstel geeft. Dochter Liesbeth, Boskoopplantsoen 34, zal binnenkort toch weer een voetoperatie moeten ondergaan en zo worden de zorgtaken over moeder en dochter toch wel moeizaam verdeeld. Br Daan Bötzel, Meester Merkxstraat 7, kreeg een tegenslag te verwerken, waardoor hij met longontsteking voor enkele dagen in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Gelukkig kon hij daarna weer naar huis en ook de vierde chemokuur ondergaan. Half december hoopt hij te beginnen aan een chemo ‘onderhouds’ kuur. Met hem en zijn vrouw Annie zijn we dankbaar dat de Here God deze middelen ook zegent en dat er een duidelijke vooruitgang zichtbaar mag blijven. - Br. Wim Hesselink, Didamseweg 116, 6902 PE Zevenaar, heeft de prostaatoperatie met goed gevolg kunnen ondergaan, en laat dankbaar weten, dat geen verdere behandelingen nodig zijn. Zr Rie Schipper-de Kock, Velperweg 186/3 maakte in de gang van haar woning een kleine duikeling om opnieuw vast te stellen, dat bij het klimmen der jaren stabiliteit steeds meer aandacht moet krijgen. Gelukkig heeft zij br Bert als opvang en wensen we hen ook samen Gods zegen toe als de ouderdom ook met wat gebreken komt. Br Andre Dirksen, Pr.Kennedylaan 304, Velp, laat weten dat zijn vrouw An vanaf half december wordt opgenomen in de Zorg residence Regina in Velp. Van harte hopen we dat het onder Gods zegen voor hen beide een stukje verlichting zal geven van de zorgtaken. Onze diaken zr Dikkie Hartgers-v.d.Linden gaat vanaf februari iets gemakkelijker wonen in Zevenaar, maar blijft met Gijs wel bij ons meeleven, dus hoefden we niet al te zeer te schrikken. Bovendien komt ze in een flat, waarin ook reeds een familie- en kerkenraadslid woont! Als nieuwe leden van onze gemeente bracht ik een bezoek bij het echtpaar van P a g i n a |8

der Rande-de Kler, Volkerakstraat 175. Na ampele overwegingen en een aantal kerkdiensten voelen zij zich bij ons thuis en we heten hen hartelijk welkom. Zr.v.d.Rande moet zich na een aantal Tia’s met behulp van een rollator verplaatsen, maar zal via het Internet ook zeker met ons verbonden zijn. Op een bezoek bij het echtpaar Eleveld-van Voorthuizen, Halsterenstraat 23, trof ik hen als 40 jarig bruidspaar aan. Op 23 november was de officiële dag. Ook op deze plaats feliciteren we hen daar van harte mee. In hun huwelijk, dat in de kerk van Ingen werd ingezegend, werden zij de ouders van drie kinderen en zij hopen ook nog dit jaar voor het eerst grootouders te worden. Heel veel reden om dankbaar terug én op te zien tot Hem, Die hen al die jaren voor elkaar en ook voor hun kinderen spaarde. Van harte feliciteren we hen, ook op deze plaats. - Ons oudste gemeentelid zr Pesch-Rutgers, ziet dankbaar terug op de viering van haar 103e verjaardag én de felicitaties, die zij vanuit de gemeente kreeg. Hoewel zij niet meer van haar kamer komt, geniet zij van elk bezoek uit de gemeente, die haar man zoveel jaren als ouderling diende. Ondanks haar hoge leeftijd kan zij nog heel goed lezen en…. spreken. - Ons oudste mannelijke gemeentelid is br Jan Masman, Goltackers 47. Dankzij de geweldige zorg van Janny komt hij nog regelmatig naar de kerk en naar de Bijbelkring. In Februari hoopt hij 102 jaar te worden. - Br. Wim Bleijenberg, in Huissen, Loovelde, Plaza 91, komt van tijd tot tijd met zijn zoon en schoondochter naar onze diensten en geniet dan zichtbaar van het samen zingen over die ene Naam, die de liefde van zijn hart heeft. Ook hij geniet van het bezoek, dat verschillende kerkenraadsleden en anderen hem brengen. Bijbelkring Op de dinsdagmiddag Bijbelkring zijn we met het Johannes evangelie bijna aan het laatste hoofdstuk toe. In juni 2012 begonnen we daarmee, dus meer dan twee en een half jaar hebben we ons laten boeien door wat deze met woorden en beelden schilderende apostel ons wil laten zien. Als hij in 20:31 ons zegt, dat alleen het geloof in de Naam van Jezus ons het (eeuwige) leven geeft, dan beseffen we, dat we dit evangelie niet zomaar terzijde kunnen leggen. De synode van onze kerk stelde in haar laatste vergadering van dit jaar een duidelijk belijdend document aan de orde, dat helaas als een ‘veel te orthodox stuk’ werd terug gewezen. We zijn benieuwd hoe de nieuwe versie er uit gaat zien en hopen zeer, dat de kern van dit Johannes evangelie duidelijk terug te vinden zal blijven. Op de Kerstmiddag, donderdag 18 december, en op de Bijbelkring van 13 januari en 17 februari hoopt onze consulent ds J.B. Kamp de leiding te hebben en op 17 maart en 14 april hoop ik het slot van het Johannesevangelie aan de orde te stellen en kunnen we tegelijk bespreken met welk Bijbelboek we daarna verder zullen gaan. P a g i n a |9

Hoog bezoek Als mijn vrouw de diensten in onze kerk meemaakt en na afloop de ontmoeting in het ds van Oosterzeehuis, komt ook zij met allerlei mensen in contact, mannen en vrouwen, die tot onze meelevende gemeenteleden behoren. Bij één van die ontmoetingen bleek, dat met name de dames best eens in Veenendaal op bezoek wilden komen voor een nadere kennismaking. En zo gebeurde dat, op een mooie woensdagmorgen in oktober. Met vier auto’s kwamen een vijftiental naar Veenendaal, met óók nog een prachtig herfstboeket, waarvan we een aantal weken hebben genoten. Toen ik de colonne auto’s zag wegrijden, terwijl ik hoognodig Doeke moest uitlaten, was ik dankbaar voor de fijne contacten, die er met hen en met vele anderen in de afgelopen jaren zijn gegroeid. Adventsreis Met ruim 200 deelnemers, waarvan ook een aantal uit Arnhem en naaste omgeving, begonnen we op 27 november aan de bootreis op de Rijn langs een aantal mooie Duitse kerken om zingend op weg te gaan naar Kerst. Als muzikale begeleiders waren we ditmaal in het goede gezelschap van Rineke de Wit, sopraan, HenkJan Drost, trompet, Noortje van Middelkoop, panfluit, Arjen Breukhoven, orgel, terwijl Jan Quintus Zwart op zijn inspirerende wijze de samenzang leidde. Hoewel het al voor de vijfde keer was, dat we voor een dergelijke reis, als een uitloper van het programma Nederland Zingt waren uitgenodigd, vinden we het toch telkens weer bijzonder om met zoveel verschillende mensen een aantal dagen intensief te mogen optrekken. Velen van hen hebben vaak heel wat zorg en verdriet in hun bagage meegenomen en het is een zegen om dat met elkaar te kunnen delen én zingend in Gods handen te leren geven. Kerkenraad Br Jack Theunissen, die voor onze gemeente al heel wat jaren heel veel werk verzet, is eind dit jaar aftredend en heeft aangegeven (wat hij ook al eerder deed), dat hij nu wel van zijn taken als ambtsdrager wil worden ontslagen. Dat spijt ons natuurlijk zeer, al kunnen we het wel begrijpen. Gelukkig heeft hij aangegeven vanuit zijn verbondenheid met onze gemeente, dat hij nog wel een aantal – en dat zijn er niet weinige - taken wil blijven verrichten en daar zijn we natuurlijk heel dankbaar voor. In de komende tijd hopen we in zijn vacature te kunnen voorzien en daarover zijn inmiddels goede contacten. Op de kerkenraadsvergadering van 20 november stelden we ook het rooster van aftreden en herkiesbaar zijn van kerkenraadsleden voor de komende jaren vast. Uit het jaaroverzicht van de wijkkas en van de VB opbrengst blijkt, dat onze gemeente ook financieel steviger wordt, ook al hopen we toch nog wel op steun van de verP a g i n a | 10

schillende kerkelijke organen, zodat we in alle rust kunnen verder bouwen. Dankbaar voor het vele werk dat door de zusters en broeders wordt verricht, beseffen we als kerkenraad heel goed dat de verjonging van onze gemeente ook in de kerkenraad terug te zien moet zijn. Daar bidden we voor en daar werken we aan en we zijn dankbaar dat ook buiten de kerkenraad te horen. Ook kwam ter sprake, dat het groeiend aantal gemeenteleden ons uitnodigt om wat sneller koffie te kunnen zetten in de keuken van het ds van Oosterzeehuis. Maar, zo’n nieuw, groter apparaat kost wel ruim duizend euro. Dus willen we daarvoor gaan sparen. Open tafel Een aantal malen heeft het echtpaar Jan en Driekie Kramp inmiddels gezorgd voor een Open Tafel in het ds van Oosterzeehuis, eerst voor alleengaanden en later ook voor echtparen. Prachtig, zoals ook dit stukje gemeentewerk groeit en door steeds meer mensen gewaardeerd en gedragen wordt. In de Zondagsbrief worden de data vermeld van deze bijeenkomsten, die zich niet alleen in een smakelijke, maar ook in een hartelijke ontmoeting mogen verheugen. Jonge Lidmatenkring Als vaste plaats van samenkomst is voorshands om verschillende redenen gekozen voor Kelvin en Daniëlle Mulder, Bladelstraat 21. Ik ben verrast en dankbaar (gedachtig aan wat de middag Bijbelkring in de afgelopen jaren voor het geheel van onze gemeente heeft mogen betekenen), dat er nu ook een jongeren Bijbelkring is. En daarom vind ik het best moeilijk om deze nieuwe loot aan de Rank een paar maanden te moeten loslaten, maar in maart hoop ik er weer vol enthousiasme mee verder te gaan. Uiteraard ben ik ook heel dankbaar dat br Jan Kramp in deze maanden met deze kring wil verder gaan en wens hem daarbij veel vreugde en vooral Gods zegen toe. Op 2 december kwamen ze opnieuw bij Kelvin en Daniëlle bijeen en kwam Daniël 2 aan de orde en de vragen, die zo’n ingrijpend profetisch gedeelte voor je persoonlijk geloof oproept. Telkens wordt de volgende avond afgesproken en uiteraard zijn jongeren, die willen aansluiten er ook hartelijk welkom. Volg de berichten in de Zondagsbrief. Spanje Van tijd tot tijd zien we in onze kerkdiensten ook “Spaanse kerkgangers” en dan blijkt ineens dat de gemeente rond Benidorm zich ook verbonden weet met de kerk in Arnhem. Vaak leidt dat tot hartelijke gesprekken na afloop van de dienst en tot onderlinge herkenning P a g i n a | 11

Precies hetzelfde gebeurt na afloop van de diensten in het Anker, de naam van het kerkgebouw in Benidorm. Vanaf begin december werden Leni en ik (en Doeke!) daar weer verwacht, als kwartaal domineesechtpaar. We zien dat als een stukje vrijwilligerswerk, dat we dankzij ons beider goede gezondheid nog kunnen doen. Eind februari hopen we weer terug te komen. We hopen er opnieuw een goede en gezegende tijd te mogen meemaken. De gemeente in Benidorm heeft een gemeenteblad met dezelfde naam ‘de Schakel’ als wij dat hebben en ook zij hebben een website www.kerkinbenidorm met allerlei actuele informatie. Br Hans Boer zal in deze tijd de Zondagsbrief verzorgen. Uiterlijk donderdags moeten de berichten bij hem binnen zijn, zodat br Wim van Woerkens op vrijdagmorgen de brief gereed kan maken, waarnaar dan ook in Spanje wordt uitgezien! Fijn om op die manier ook wekelijks op de hoogte te blijven van het wel en wee op zondag en door de week van onze gemeente en op afstand te kunnen meeleven. Tot besluit Op de eerste Adventszondag mocht ik voorgaan in de indrukwekkende NeoGotische Stiftskirche in Bonn, in de negentiende eeuw gebouwd op een plaats waar rond 800 al een kerk stond. De tekst was uit Exodus 2:1-6 en Hebr.11:23. Het thema van de preek; “Advent op het water”, en dat sloeg niet alleen op onze tijdelijke verblijfplaats in die dagen: het varende hotelschip de Swiss Diamond. Dat thema sloeg vooral op de adventsverwachting van Amram en Jochebed, die daarom hun “mooie” kindje Mozes in een biezen mandje op het water hadden gezet om hun verlangen naar de komst van de Verlosser daarmee te belijden. In het lied ‘schoonste Heer’ Jezus’ vonden wij in deze dienst de vervulling van dit adventsverlangen voor een wereld, die buiten de God van Israel geen vrede zal vinden. Dat geloof heeft Israël ook tijdens de verdrukking in Egypte staande en gaande gehouden. Dat adventsverlangen wensen wij elkaar ook toe in deze weken van toeleven naar Kerst. Moge dat gebed ook bij ons terug te vinden zijn in de woorden van het adventslied: “Maak plaats! Doe alle deuren open, houd voor de Heer’ uw hart niet dicht. Als onze weerstand is gebroken, dan ziet Zijn rijk het levenslicht. Geen huis, geen herberg blijft gesloten, de hemel is voor Hem te klein; dit kind zal poorten openstotenGod zal op aarde koning zijn!” P a g i n a | 12

Met een hartelijke groet aan u allen, ook namens mijn wederhelft, wensen we elkaar een in alle opzichten zegenrijke jaarwisseling en goed begin van het nieuwe jaar toe. uw P.Vermaat, v.d.m.

VANUIT DE 'RANKEN'

S NERT MIDD AG

Op donderdagmiddag 19 november jl. was het weer feest in het Ds. Van Oosterzeehuis. Een z.g. 'Snertfeest'. Het was fantastisch en lekker ………. Door Jan en Driekie Kramp, in stimulerende samenwerking met vele dames, werd er erwten- en bonensoep opgediend. Bereid op basis van overgeleverde, oude en beproefde recepten. Wat een kwaliteit en een hoge organisatiegraad! Niet alleen de soepen, maar ook roggebrood met katenspek, crackers met franse kazen, geroosterd brood, etc., etc. En dat allemaal voor zo'n kleine 30 deelnemers …….. En er bleef nog veel over. En wat zaten er veel ballen in de bonensoep! Zonder de namen te noemen: het was geen uitzondering dat er 4x werd opgeschept in de grote en diepe borden: 2x erwten- en 2x bonensoep. Het was heerlijk allemaal én goed om zo als leden van de gemeente bijeen te zijn! Complimenten voor de kookkunsten en de liefdevolle inzet! Dank aan de Here God onder wiens bestel we zo mogen leven. Er was ook een korte overdenking, er is gezongen en na een dankgebed weer naar huis met vele een goede herinneringen. Wanneer weer?

Be ri cht v an Ja ck Th eu ni sse n: Geachte en beste gemeenteleden, Na 6 jaar lang ook deel te hebben uitgemaakt van de Algemene Kerkenraad Arnhem als kerkrentmeester van 'De Rank'/ BonifaP a g i n a | 13

tiuskerk en alle 'wel en wee' van dichtbij en veraf te hebben meegemaakt, ben ik nu op het punt gekomen: tot hier en niet verder. Een van de redenen is dat ik niet langer in mijn ambt pas. Het komt op mij over dat het alleen maar om financieren en bezuinigen gaat, hoe kunnen we zo goedkoop mogelijk iets leveren. Als kerkrentmeester ben ik ook mede verantwoordelijk voor het beleid dat gevolgd moet worden, ook al ben ik persoonlijk het er totaal niet mee eens, en dat kan ik niet langer. Het kost mij slapeloze nachten en ik sta machteloos. Het ziet er niet naar uit dat op korte termijn er ook maar iets zal veranderen en dat heeft mij doen besluiten om mij terug te trekken als ambtsdrager van 'De Rank'/ Bonifatiuskerk. Nu kunnen mensen wel zeggen dat moet je niet zo zien, maar ik zie dat wel zo. Ook de opmerking: wat moeten we zonder jou klopt niet. Als er onverwachts wat met mij gebeurt, gaan de diensten in 'De Rank' gelukkig gewoon door. Op 18 januari 2015 is mijn laatste 'optreden' als ouderling van dienst. Natuurlijk ga ik niet weg, dus ik blijf hand en spandiensten doen voor de kerk maar niet meer als ambtsdrager. Ik dank u allen hartelijk voor het vertrouwen dat ik al die tijd van U heb gekregen. Vriendelijke groeten, Jack Theunissen Een korte reactie: Na vele jaren de gemeente De Rank met grote inzet te hebben gediend neemt Jack Theunissen nu als ouderling-kerkrentmeester afscheid. Wij allen hebben respect voor zijn motieven en begrijpen het ook. Jack legt de taken neer die direct met het ambt verbonden zijn. Maar wij zijn erg blij dat hij zijn 'schier onmisbare' inzet voor De Rank wil blijven leveren. Wij realiseren ons - en zijn Jack dankbaar – voor zijn zeer grote en trouwe inzet voor De Rank gedurende al die jaren, zijn vriendschap en dat hij zijn 'schier onmisbare' inzet voor De Rank wil blijven leveren. Ook danken wij Truus, die al die jaren Jack heeft gesteund, en voor haar – vaak stille – inzet. Fijne mensen zijn het: Jack & Truus! God zegene jullie! Namens heel De Rank, Hans Boer & Jacques Ros

De hof van E(l)den,

H

et zal u deze zomer niet ontgaan zijn: de oase van rust rondom de Bonifatiuskerk bergt een heus paradijs. Dat is de tuin van Herman Albertus. Eind augustus heb ik met toestemming van Herman eerbiedig het mooie groene grasveld betreden. En foto’s gemaakt van dit paradijsje. De P a g i n a | 14

bijgaande zwart-wit foto is natuurlijk een saaie beeld van de schoonheid die Herman uit de grond weet te toveren. Nee, dat zeg ik verkeerd. Want wij weten dat niet Herman, maar de Schepper al dit moois heeft geschapen. Herman getuigt daarvan, als hij zegt: “deze tuin is mijn bijbel”. Een mooi en waar getuigenis. Staat niet in de Bijbel: Want wat een mens over God kan weten is hun bekend omdat God het aan hen kenbaar heeft gemaakt. Zijn onzichtbare eigenschappen zijn vanaf de schepping van de wereld zichtbaar in zijn werken, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid zijn voor het verstand waarneembaar. In de tuin kun je rustig zitten lezen met een paar paradijsvogels op de achtergrond. (foto 2) Vogels in het paradijs pikken niet, zeker deze vogels niet. Die snuffelpaal op de achtergrond staat buiten deze hof. Die is daar door de gemeente neergezet en heeft te maken met wereldse problemen zoals luchtvervuiling. Wie van de zomer de terp besteeg waarop de kerk ligt kan ook niet heen om de bloembakken, die vlak voor de deur stonden. Ook die heeft Herman met veel liefde en vaardigheid opgekweekt. Met aan de ene kant de hof van E(l)den en aan de andere kant de begraafplaats mogen we aan het kerkgebouw daar tussenin best wel een symbolische betekenis hechten.Want dood, waar is uw prikkel, graf, waar is uw overwinning, dat is de verkondiging voor ieder die gelooft. We mogen zomers genieten van de tuin van Herman en dankbaar zijn voor zo’n tuinkunstenaar, in de wetenschap dat het hemelse paradijs onze eeuwige bestemming is. (Bijdrage van Hans Boer)

Creatieve ha ndarbei d We worden verrast tijdens de verschillende gemeentebijeenkomsten op allerlei activiteiten om het gemeenteleven ook financieel haalbaar te houden. Zo kunnen er mooie – en ook qua teksten bijzondere – boekenleggers worden gekocht tegen een onwaarschijnlijk lage prijs. Het mag dan ook iets meer zijn, al gaat het hier niet om P a g i n a | 15

het gewicht ……! In dit geval is het doel de financiering van de komende Kerstmiddag. Het mooie is: een ieder mag meedoen!

Malawi In dit land is zowat behoefte aan 'alles'. De Bijbelkring probeert haar steentje bij te dragen middels de opbrengst van het 'busje'. Bij een ieder zeer bekend! Het doel is drieledig: de kinderen moeten weer naar school; er moet eten zijn voor de kinderen die naar school gaan en een goed werkende waterpomp mag niet ontbreken! Natuurlijk doen we allemaal mee.

Jongvolwass enkring Sinds enige tijd mag De Rank zich verheugen op het 'hebben' van een 'jongvolwassenkring'. Misschien is dat voor een aantal gemeenten niet zo bijzonder, maar wij allen, als leden en vrienden van De Rank, ervaren het als iets heel bijzonders én als een zegen van 'Boven'! De 'kring' wordt geleid door ds. Vermaat en door ouderling Jan Kramp, die gedurende de periode dat ds. Vermaat in Spanje verblijft de 'Kring' alleen zal leiden. Hoe waardevol is het niet als de gemeente, door betrokken jongeren, bij de tijd wordt gehouden en zij op hun wijze meehelpen de gemeente te 'bouwen'! We wensen jullie allen Gods onmisbare zegen toe.

INGEZOND EN Uur van ge be d

p elke 3 e woensdag van de maand komt een groep gemeenteleden bij elkaar. Na een gesprek n.a.v. een korte lezing en het zingen van enkele liederen wordt er samen gebeden. Gebedspunten zijn er voor de predikanten, de kerkenraad en het gemeentewerk (jeugdwerk, pastoraat, etc.), het proces van samenwerking binnen de PGA, zieken, ouderen,etc. Ook leveren onze predikanten gebedspunten aan. Verheugend is te melden, dat de gebedsgroep samengesteld is uit gemeenteleden van de Salvatorkerk, van De Rank en van Elden-deKandelaar. De plaats van samenkomen is Kromwijkplaats nr. 74. We beginnen om 20.00 uur en eindigen om 21.30 uur. Spreekt het u aan en wilt u een keer met ons meebidden, dan bent u van harte welkom. Ook staan wij open voor gemeenteleden, die een gebed willen hebben voor henzelf of voor anderen. U kunt dan dit nummer bellen: 0638725820. Wilt u meer informatie, bel gerust.

O

P a g i n a | 16

NB: Omdat we soms genoodzaakt zijn naar ander adres uit te moeten wijken, is het raadzaam om even te informeren waar we samenkomen. Gebruik dan het genoemde tel. nr.

Met hartelijke groet, Dick van Diggelen.

JOODS E FEESTEN: NIEUW JAAR (door Drs. Theo van Loenen)

H

et lijkt gepast een onderwerp te behandelen dat vlakbij ons is en toch ook niet erg bekend: het joodse Nieuwjaar. In de Vroege Kerk was 1 september het begin van het kerkelijke jaar. De maand september luidt voor de joden ook het begin van het kerkelijke nieuwe jaar in. Op 1 Tisjri, (dit jaar is dat 24 – 26 september) viert men Rosh Hasjana, het nieuwe jaar, letterlijk: het nieuwe gezicht. De bladeren beginnen te vallen, de zomer is voorbij. God schenkt ons een nieuw jaar. De dag van Rosh Hasjana wordt ook wel Jom Hazikaron genoemd, de dag van de herinnering. Het is het moment om terug te kijken op het afgelopen jaar: welke goede dingen hebben we gedaan; welke dingen hadden we beter kunnen doen? Rosh Hasjana wordt ook wel Jom Hadin genoemd; de dag van het Oordeel. In de joodse opvatting heeft God een boek met namen met daarbij vermeld wat ieder gedaan heeft in het afgelopen jaar. Op deze dag kijkt God naar ieders daden. Tegelijkertijd is Rosh Hasjana de dag van de hoop. De verwachting n.l. dat het nieuwe jaar veel goeds zal brengen. Aan de vooravond is er een vreugdevolle maaltijd thuis. Om die vreugde te onderstrepen, trekt men zijn beste kleren aan. Bij de uitvoerige maaltijd wordt, anders dan op de Sjabbat een rond brood gegeten: het jaar is rond en voltooid. Ook lijkt het brood een beetje op een kroon want God is de Koning van de wereld. Een stukje brood en een schijfje appel wordt dan in honing gedoopt. De bedoeling is dat het een zoet nieuw jaar wordt. De viering van Rosh Hasjana thuis wordt besloten met een zegenspreuk: Gezegend zijt Gij, Eeuwige onze God, Koning van al wat bestaat, die ons leven geeft, ons in leven houdt en Die ons deze dag heeft laten bereiken. Het nieuwe jaar wordt welkom geheten in de overvolle sjoel: ook deze ziet er anders uit. De Torarollen hebben witte mantels en de rabbijn en de voorzanger dragen witte mantels. Ook wordt in die dienst de sjofar geblazen: de ramshoorn als herinnering aan het gebeuren op de berg Sinai toen het joodse volk zijn wetten kreeg. Na de dienst gaan sommige mensen naar een beek of rivier en keren ze hun zakken binnenstebuiten. Ze kijken hoe alle kruimeltjes verdwijnen alsof ze de slechte dingen, die ze hebben gedaan, weggooien. Om met een nieuw, schoon en fris nieuw jaar te beginnen, reinigen zij zich. P a g i n a | 17

D E TI J D

A

ls je wat filosofeert over het woordje 'tijd', dan ontdek je dat het een veelomvattend woordje is. De tijd doet namelijk van alles zelf: de tijd kan dringen, de tijd kan gaan - langzaam of snel. En als het heel snel gaat, dan vliegt de tijd. De tijd kan soms ook even stilstaan. Maar je kunt ook zelf wat aan de tijd doen: je kunt de tijd beiden, je kunt de tijd uitzitten, je kunt de tijd ook nemen, je kunt de tijd zelfs doden. Je kunt woekeren met de tijd en je kunt de tijd verdrijven. Je kunt op tijd zijn, want tijd is geld! Je kunt over tijd zijn. Je kunt ook bij de tijd zijn. Sommige mensen hebben vaak geen tijd. We hebben zomertijd en wintertijd en een krant zonder nieuws heeft komkommertijd. Na verloop van tijd kom je er bij tijd en wijle achter dat het hoog tijd wordt je tijd te verdrijven met het lezen van een tijdschrift, hoewel er velen zijn die dit maar een tijdrovende tijdverspilling vinden. Dat is natuurlijk een probleem, want de tijdgeest in dit tijdperk brengt ons in tijdnood en gunt ons weinig tijd, maar als je renteniert heb je tijd aan jezelf. Zo zie je maar weer, komt tijd, komt raad! Zoals die Afrikaan tegen een ontwikkelingswerker zei:" Jullie hebben klokken, maar wij hebben de tijd!" Zoals Prediker al zei: "Alles heeft zijn uur en ieder ding onder de hemel zijn tijd." Wij weten niet wat de tijd ons zal brengen, maar een ding weten we: onze tijden zijn in Gods hand. Ingezonden door Bep Jacobs

ORTHODOXIE

I N A R N H E M (Het woord orthodoxie betekent letterlijk 'juiste aanbidding' of 'juiste leer'. Synoniem: rechtzinnig). Waar komt de naam van 'De Rank' vandaan? (door Paul van Lunteren)

A

fgelopen maanden werd al een aantal keren de vraag gesteld waar de naam 'De Rank' toch vandaan kwam. Zelf werd ik daardoor ook nieuwsgierig en aangezien ik gisteren toch in het Gelders Archief was, ben ik wat gaan zoeken. Het kostte wat bladerwerk door twee jaargangen van Hervormd Arnhem, maar daaruit kwam wel het volgende naar voren: P a g i n a | 18

De naam van 'De Rank' verwijst inderdaad naar het bekende verhaal uit Johannes 15. Maar deze naam was er niet tegelijk met het gebouw en heeft even op zich laten wachten! Een kleine kroniek: Februari 1952: Het eerste bouwmateriaal arriveert voor het nieuwe wijkhuis aan de Groen van Prinstererstraat. Men sprak nadrukkelijk steeds over een wijkhuis. M.i. was het al wel de bedoeling dat hier samenkomsten gehouden zouden worden, maar geen officiële kerkdiensten (zie oktober). Oktober 1952: De bouw vordert nu erg snel. Voor 6000 gulden worden 350 nieuwe stoelen gekocht. Ook spaart men voor een orgel. Op dinsdag 11 oktober neemt de Centrale Kerkenraad het besluit om per ingang van 01-011953 officiële kerkdiensten in het nieuwe wijkhuis te gaan beleggen. 20 december 1952 (zaterdag) Officiële ingebruikname om 15.00 uur. De kansel-Bijbel wordt binnengedragen onder het zingen van Gezang 265: God is tegenwoordig; God is in ons midden, laat ons diep in 't stof aanbidden. (Herv. Bundel uit '38) 21 december 1952 (zondag) Eerste, echte kerkdienst om 10.00 uur. Voorganger is uiteraard de wijkpredikant: ds. D.J. Burgersdijk. Hij leidde ook de ingebruikname een dag tevoren. Vanaf dit moment zijn er kerkdiensten (dus ietsje eerder dan die 01-01-1953). Dan weer even terug naar de naamgeving. De hoek Statenkwartier/Het Broek was al decennia lang wijk E en als je nu 'hervormd' denkt dan is de huidige Rank nog steeds 'wijk E'. Na 1945 zijn de aanduidingen van A, B, C etc. nog een paar jaren gebruikt tot medio jaren vijftig. Dan heet wijk A opeens 'Centrum', wijk B 'West', wijk C 'Moria', wijk D 'Pniël' en ga zo maar door. Het nieuwe wijkhuis aan de Groen van Prinstererstraat werd in eerste instantie "Wijkkapel E" genoemd. In juli 1953 wordt dan de naam "De Rank" gekozen. Daarover schreef ds. D.J. Burgersdijk: 'In de laatstgehouden vergadering van ons wijkbestuur is besloten aan ons wijkgebouw een naam te geven. Wij zijn vrij laat met dit besluit gekomen omdat nu eenmaal een geschikte naam zich niet vanzelf aan ons opdrong. Bovendien, wanneer men eenmaal een naam heeft, dan is het moeilijk om tot naamsverandering over te gaan. Vandaar deze m.i. welverantwoorde traagheid. De naam dan die uiteindelijk het wijkbestuur gekozen heeft, luidt "De Rank". Als men kijkt naar de voorgevel van ons gebouw, boven de woning van de conciërge, dan ziet men daar een gevelsteen, voorstellende vier wijnranken met trossen. Wij denken daarbij aan Joh. 15, waar de Heiland zichzelf noemt de ware wijnstok en de gemeente de ranken die aan Hem kracht ontlenen. Dan P a g i n a | 19

denk ik ook aan het "zonder Mij kunt gij niets doen". Het is ons een eer dat wij ons werk in Christus' naam mogen doen, maar wij doen het in alle bescheidenheid, wetende dat wij uit onszelf niets vermogen. Wij hopen dan ook dat vanuit dit centrum Christus' kracht in de gemeente moge invloeien'. De naam 'Wijk E' verdween geleidelijk naar de achtergrond, alhoewel pas eind november '53 de naam 'De Rank' afgedrukt werd bij het dienstenrooster in Hervormd Arnhem. Op een gegeven moment heeft men dus niet meer gesproken over 'wijk E', maar gewoon wijkgemeente 'De Rank'. Vriendelijke groet, Paul van Lunteren

GELEZEN BERICHT IN D E GELD ERLA NDER: (20 sept. 2014) Kim Phuc, het 'napalmmeisje', tijdens haar toespraak in de Eusebiuskerk in Arnhem

'Napalmmeisje' roept op tot vergeving door Harry van der Ploeg

ARNHEM - Kim Phüc, slachtoffer van een luchtaanval met napalm tijdens de Vietnamoorlog, roept de wereld op om te leren te vergeven. „Het is de moeilijkste les van allemaal", drukte ze gisteren een muisstille zaal op het hart in de Eusebiuskerk in Arnhem. Kim Phüc werd wereldberoemd doordat zij te zien is op waarschijnlijk de bekendste foto uit de Vietnamoorlog. De foto laat haar zien als 9-jarig meisje, naakt wegrennend na een napalm-aanval. Ze is deze vrijdagmiddag de belangrijkste spreker van de conferentie 'Bridge to the Future' van de Stichting War Requiem, die ieder jaar kort voor het herdenkingsweekend van de Slag om Arnhem gehouden wordt. Het thema is onschuld en oorlogsgeweld tegen kinderen. Kim Phüc herinnert zich: „Ik was een blij kind, ik lachte graag. Tot die dag kwam, 8 juni 1972"

Kim Phuc: 'Napalmfoto is nu machtig cadeau' Fotograaf Huyng Cong Nick Ut ziet de napalmbom vallen, een roodgele gloed woekert over de weg. Kim laat de beelden in de kerk zien op een groot scherm. Een vrouw met P a g i n a | 20

een baby met weggebrande huidflarden rent langs. Kims moeder. Kim komt er achteraan rennen. Haar kleren en huid zijn letterlijk van het lijf geschroeid, Ze gilt het uit van onverdraaglijke pijn. De foto groeide uit tot een icoon van de gruwelen van de Vietnam-oorlog. „Ut bracht me naar het ziekenhuis. De soldaten wilden me helpen door water op de huid te gooien. Het zorgde ervoor dat de napalm nog dieper de huid in drong. De dokters lieten me lig gen om te sterven. Maar dat gebeurde niet en ze brachten me naar een ziekenhuis in Saigon. Veertien maanden lag ik daar. Zeventig operaties heb ik in totaal g ehad. De laatste in Duitsland, in 1984, kon ik mijn nek weer bewegen." Het herstel van haar wonden vorderde, maar de strijd tegen de innerlijke verminking van haar onschuld kostte Kim veel meer moeite, zo erkent ze. „Lange tijd was ik erg boos. Ik leerde het christelijk geloof kennen. Dat gaf me veel steun maar ik las ook 'Heb uw vijand lief. Dat was voor mij een hele moeilijke opgave." Het hoogtepunt kwam toen Kim in 1996 tijdens Memorial Day in Washington de kans kreeg om Amerikaanse Vietnamveteranen toe te spreken. Onder hen bevond zich John Plummer, de officier die de aanval op het dorp coördineerde. „We wilden loopgraven bombarderen. We hadden geen idee dat zich daar burgers bevonden. Toen ik de foto van Kim zag was het alsof ik een enorme dreun in mijn gezicht kreeg" Kim toont de ontmoeting met Plummer in een documentaire op een scherm in de Eusebiuskerk. Er wordt geslikt in de zaal, een traan weggepinkt. Kim glimlacht en straalt iedereen tegemoet. „Wij zijn goede vrienden geworden. Mijn leven toont dat vergiffenis meer kracht geeft dan welk wapen dan ooit." Ze drukt de Nederlanders op het hart om hun vrijheid nooit als vanzelfsprekend te gaan zien. Ze verwijst naar de hoop die er in dit land na 1945 was dat het nooit meer oorlog zou zijn. Lange tijd heeft ze gewenst dat Ut de iconische foto nooit gemaakt had. In middels heeft ze die foto geaccepteerd als "een machtig cadeau' om de wereld te veranderen. Als ambassadeur van Unesco opent ze deuren om hulpacties op gang te brengen voor kinderen in oorlogsgebieden. Met een knipoog naar de Arnhemmers zegt ze: „In het leven is geen brug te ver."

K A T H O L I E K (Dr. W. Balke, em. hoogleraar)

H

et is verbazingwekkend hoe Calvijn - op 26-jarige leeftijd - de Schrift vertolkt met nadruk op de katholiciteit. Dat is de volheid van de kerk als het Lichaam van Christus 'opdat gij vervuld wordt tot al de volheid Gods' (Ef.3: 19). CALVIJN LEGT NADRUK OP DE KATHOLICITEIT Katholiek is niet slechts algemeen. Dat is veel te vlak. Het is inhoudelijk, allesomvattend, het is heel de volheid Gods, die Hem behaagt in Christus door de Heilige Geest aan Zijn Lichaam te geven. De katholiciteit is ook heilig. Dat is van God uit gezien. P a g i n a | 21

In deze bedeling komt de kerk nooit uit boven het tegelijk zondaar en gerechtvaardigd zijn. GEEN AFSCHEIDING Wij dienen ons goed bewust te zijn dat de Reformatie geen nieuwe kerk en geen afscheiding is van de Roomse Kerk. De Roomse Kerk is pas ontstaan op het concilie van Trente van 1545-1563, waar de Reformatie is vervloekt. De reformatoren zijn geen scheurmakers geweest. Rome heeft zich afgescheiden van de katholieke kerk, omdat het pausdom zich niet aan de Schrift wilde onderwerpen. Luther en Calvijn hebben eraan geleden dat de hervorming door het pausdom werd afgewezen. Elke geografische en lokale opvatting van de katholiciteit is daarmee bij de wortel afgesneden. 'Rooms katholiek' is een contradictio in terminis. Aan de plaats Rome gebonden en onderworpen aan het pausdom kan deze kerk nooit werkelijk katholiek zijn. Het is een on-Bijbelse en onevangelische aanmatiging.

Z W A R T E P I E T … (n.a.v. een artikel door Ds. W. Verboom, door redactie samengevat) Het gedoe over Zwarte Piet: mag hij nu zwart zijn ……. of niet?

'W

anneer het sinterklaas feest ooit begonnen is, weet ik niet. Maar wij vierden het als kinderen in een bevindelijk nest al. Later hoorde ik dat het niet in ieder christelijk gezin gevierd werd. Het zou een vorm van bijgeloof zijn. Deze opvatting heeft ons nooit overtuigd. We vierden als ouders zelf het feest elk jaar weer met onze kinderen en nu als grootouders ook met onze kleinkinderen. Wat geniet je ervan als kinderen hun sinterklaasgedichten voorlezen, elkaar onschuldig op de korrel nemen en kleinkinderen hun cadeautjes uitpakken. Moetje die gezichten zien. En daar horen voor kinderen Sinterklaas en Zwarte Piet, getooid met hun liedjes, gewoon bij. DISCRIMINATIE En nu ineens wordt er roet in het eten gegooid. Het huidige sinterklaasfeest is eigenlijk iets heel ergs. Het is een vorm van discriminatie en racisme. Zwarte Piet staat voor (het discrimineren van) zwarte medemensen. Op mij komt de hele discussie over als iets schimmigs, geabstraheerd van de belevingswereld van onze kinderen. Zou het echt zo zijn dat onze kleine kinderen door het fenomeen van Zwarte Piet verwerpelijke ideeën krijgen over de superioriteit van het blanke ras over het zwarte? Ik heb dat nog nooit mee gemaakt. Zwarte Piet hoort er gewoon bij, met zak en al, net als de Sint. Welk kind legt hier een verbinding met de slavernij, die inderdaad zeer verwerpelijk was en is. Welk kind denkt als het zingt: 'Kom maar binnen met je knecht': o, wat is die Zwarte Piet een minderwaardige knecht? Laten we een beetje nuchter blijven (!). P a g i n a | 22

GELIJKWAARDIG Ik zie het zo dat het sinterklaas- en zwartepietfeest in een christelijk gezin geen enkel probleem hoeft te zijn. In zo'n gezin, dat zich laat leiden door de normen van de Bijbel, wordt de kleinste kinderen al geleerd dat alle mensen gelijkwaardig zijn. Het maakt niet uit welke kleur je hebt, zwart, blank, geel, rood - en als er blauwe mensen zouden zijn, dan ook zij. In het verhaal van Handelingen 8 gaat het om de kamerling van Kandakè, de koningin van de Ethiopiërs. Zijn huidskleur was zwart. Misschien voor de blanke Filippus even wennen. Gaat het Evangelie zulke grenzen over? Jazeker. In Christus is noch Jood, noch Griek (Gal.3:28). In een christelijk gezin doen huidskleuren er dus niet toe. Soms zijn kinderen er al helemaal aan gewend door adoptiekinderen. Ze horen er gewoon bij. Mensen met de meest uiteenlopende huidskleuren zullen eenmaal, volkomen gelijkwaardig, samen om de Troon staan (Openb.7:a). Tussen Sinterklaas en Zwarte Piet, als heer en knecht is volgens Galaten 3:28 al evenmin verschil in waarde. Ieder mens is even kostbaar. Kinderen hebben al lang van hun ouders geleerd dat God niet wil dat mensen als slaven behandeld en verhandeld worden. Als het kind dat maar weet, kan het ongehinderd door discussies van (on) volwassen mensen sinterklaasfeest vieren. SECULARISATIE Zo bezien moeten we misschien zeggen dat het hele gedoe rond Zwarte Piet een teken is van de doorgaande secularisatie van ons land. Waar Bijbelse normen en waarden over de gelijkwaardigheid van alle mensen verdwijnen, komen mensen tegenover elkaar te staan, met alle gevolgen dien. En kinderen worden het kind van de rekening. Laat het gedoe om Zwarte Piet alsjeblieft geen afleidingsmanoeuvre zijn voor de echte problemen van racisme en discriminatie, zoals dit jaar in Den Haag te h oren viel: 'Dood aan de Joden.' Ik hoop dat onze kleine kinderen niet opgezadeld worden met wat 'grote' mensen bezighoudt. Ik hoop dat ze een fijn, gezellig sinterklaas feest zullen vieren. Ds. W. Verboom

PAPA

P

àààpààà. Mijn dochtertje houdt de klinkers extra lang aan. Ze is met moeder

nog even naar de winkel geweest en is nu op zoek naar mij. Ik ben boven aan het werk. Om me naar beneden te krijgen zet m'n dochtertje, nog geen anderhalf, haar liefste stemmetje op en blijft roepen: P àààpààà. Het is vrijwel onmogelijk geen ge hoor te geven aan deze oproep. Als ik de trap afloop, staat ze al met haar armpjes uitgestrekt klaar. Ik til haar op en we zwieren door de lucht richting het aquarium. Het 'thuiskomritueel' is helder: de vissen moeten gevoerd worden. Ze krijgen uit twee bakjes voer en dan pas kunnen we dag tegen de vissen zeggen. Niet veel later volgt het 'bedritueel'. Ze krijgt haar pyjamaatje aan, we zingen het gebedje en verP a g i n a | 23

volgens krijgen dochter, pop en olifant een nachtkus. Alles gaat in het kinderleven in een vertrouwde vaste volgorde. Bij slapen gaan hoort een kus voor de pop, bij het opstaan is het papa's eerste taak de gordijnen open schuiven. Bidden hoort in dat patroon en zit voor m'n dochtertje in dezelfde categorie als in je handjes klappen. Het is letterlijk 'amen doen'. Hoor je de juiste klanken, dan laat je de Ik probeer het handen actie er op volgen. Glimlachend vouwen consequent te belostel ik op een goede dag vast dat nen met een 'goed zo1 en een mijn dochtertje haar pop weggooit en de handjes vouwt als ze dikke duim de predikant op Kerkomroep amen hoort zeggen. Ook bij de maaltijd automatiseert het ritueel. Soms vouwt ze haar handjes al wanneer ik de Bijbel pak. Hoewel mijn dochter de precieze betekenis niet begrijpt, ben ik wel blij dat ze het doet. Ik probeer het handen vouwen dan ook consequent te belonen met een 'goed zo' en een dikke duim. Mijn dochtertje weet nog niet dat God de Vader een verbond met haar heeft opgericht, maar oefent al wel om Hem te roepen. Bij elk stapje in haar ontwikkeling mag ik haar daar iets uitvoeriger in onderwijzen. En ik hoop dat ze zo van mij leert haar Papa te roepen: de Vader die naar beneden komt om je op te tillen. Arjan Baarssen Drs. A.Baarssen uit Urk is docent geschiedenis en actief in het jongerenwerk van zijn kerkelijke gemeente.

KERKBEZOEK

M

artin Luther heeft eens gezegd: 'uitslapen, mooie kleren aantrekken, achter de kachel zitten, dat kunnen de heidenen ook. Maar gij zult het Woord Gods horen!' Ja, dat kon Luther wel zeggen, maar onder zijn volgelingen waren er genoeg, die 's zondagsmorgens de klok rustig lieten luiden. De moeder van Goethe, hoewel luthers opgevoed en goed thuis in de bijbel, bekende vrijmoedig, dat de gemeenplaatsen van de dominee niet in staat waren op zondagmorgen het warme bed te vervangen. Zo dacht ook Truijtje Toussaint er over, toen zij in 1844 vanuit Alkmaar aan Da Costa schreef: 'Ik die weinig ter kerk ga omdat ik veeleer ontsticht word dan er stichting vind, dank God voor de troost en de kracht, die mij van Van Oosterzee gewordt.'In de korte tijd, dat dr. J.J. van Oosterzee te Alkmaar stond, ging zij trouw naar de kerk. Maar na die tijd schaarde Truijtje zich weer bij de onzichtbare gemeente, want de dominees behoorden volgens haar tot 'een boos ras'. Waarheidsvriend / v.d.G. (Uit 'Kerkbank in / kerkbank uit' door Henk de Jong) P a g i n a | 24

P a g i n a | 25

Predikantendag scherpt het denken over onze roeping in de kerk

DOMINEES IN AMSTERDAM Op maandagmorgen met 600 collega's in de kerk zitten, dat is echt een heel mooie ervaring. Het gebeurde op 22 september in de Amsterdamse Nieuwe Kerk. De Protestantse Kerk had Ds. A.J. Men- in het kader van haar tienjarig bestaan een predikantendag sink is hergeorganiseerd. vormd predikant in Krim- Eerlijk gezegd had ik de uitnodiging daarvoor bijna vanzelfsprepen aan den kend terzijde gelegd. Ik sta immers niet te juichen bij dit jubileum. IJssel en voorzitter van de Er is zoveel pijn om wat teloorging, zoveel zorg om het geheel van Gereformeerde de kerk, zoveel vervreemding binnen de kerk. Misschien was dat Bond. de reden dat ik er weinig hervormd-gereformeerde collega's ontmoette, vooral van mijn generatie en ouder. Ik begrijp het, en toch...

G E R O E PE N ...toch ben ik gegaan. De Protestantse Kerk is ook 'mijn' kerk. In haar midden weet ik me geroepen, anders was ik in 2004 ook afgehaakt. In deze kerk heb ik te dienen, voor te gaan in de dienst van het Woord. Van dat Woord hebben wij, tegen alles in, verwachting. Wij staan in de kerk op de wijze van het nochtans, zoals wij ook in het geloof alleen kunnen staan op de wijze van het nochtans. Laten wij de kerk niet los, wanneer we ons niet meer in haar midden begeven? Achter 2004 kunnen we niet meer terug. We redden het dan ook niet met een klacht alleen dat de Protestantse Kerk zo anders dan de Hervormde is, als zou zij een zakelijke activiteitenkerk zijn die zonder enig historisch besef feestjes viert. De Protestantse Kerk is een feit, en dat er in haar midden goede dingen gezegd en geschreven worden, is ook een feit. Ik denk onder andere aan het werk van de scriba van de kerk. Wat en wie bereiken we met de zo herkenbare verzuchting dat we onze oude moeder, de Nederlandse Hervormde Kerk, missen?

MO M E N T E N Er waren goede momenten in Amsterdam. Goed begeleide samenzang, een inhoudelijk woord van dr. A.J. Plaisier, een aansporing om vooral te blijven verkondigen. In Alister McGrath was er een orthodoxe evangelicaal als hoofdspreker. Midden in Amsterdam werd de lofzang aangeheven, het P a g i n a | 26

Woord uitgeroepen, de Naam van Jezus Christus verkondigd. Door de in breng van prof. dr. G. van den Brink kwam het tot een gedegen inhoudelijk gesprek met McGrath. Er waren mooie voorbeelden van het werk des Heeren in Amsterdam, zoals in de excursie naar de Noorderkerk. Er was de rake analyse van de nieuwe rector van de PThU, prof.dr. M.M. Jansen, dat de waarheidsvraag in onze dagen is ingeruild voor de authenticiteitsvraag.

KN I E L E N Tegelijk lijd je aan zo'n dag. Er worden dingen gezegd die zich niet verdragen met het algemeen christelijke geloof: predikanten die yogales geven. Liturgische momenten waarop de Verbondsnaam van God vervangen wordt door 'de Eeuwige'. De vaak herhaalde slogan dat wij in deze dagen vooral een 'relatiekerk' moeten zijn. Er worden ook dingen niet gezegd. Opvallend was dat de meeste sprekers hun inleiding begonnen met de opmerking dat hen door de organisatie was gevraagd vooral een positief, bemoedigend woord te spreken. Er klonken allemaal hoopvolle verhalen... maar we knielden niet. We leden niet aan de kerk, haar slijtage, haar implosie. We riepen elkaar niet op tot terugkeer tot de levende God, tot het heilig kruisevangelie, tot de belijdenis van onze vaderen. We dachten niet na of Amsterdam een sterkere boodschap nodig heeft dan een veelkleurige verzameling toga's bij het bevrijdingsmonument. Heeft Amsterdam niet een ander bevrijdingsmonument nodig: het kruis van Jezus Christus?

N A D E N KE N In deze kerk staan wij. In deze kerk verricht de Gereformeerde Bond zijn werk, weten wij ons geroepen om de krachtige belijdenis van de Reformatie uit te dragen en de kerk tot deze belijdenis terug te roepen. Een predikantendag als deze geeft een sterke impuls aan het nadenken over onze plaats en roeping in de kerk. Scherpt ons kerkelijk bewustzijn aan. Hoe zoeken wij in en voor déze kerk het katholiekgereformeerde? Dat goede zoeken wij op de knieën. Het moet van de Heere en van Zijn Woord komen, niet van onze bond en van ons getal. Wij mogen classicale en synodale vergaderingen dus niet laten schieten. Wij mogen uitnodigingen voor activiteiten van de kerk niet zomaar naast ons neerleggen. Want er is er een innerlijke tegenstrijdigheid als we binnen onze bond heel goed weten welke koers de Protestantse Kerk zou moeten varen, maar afwezig zijn op het moment dat we daarover in gesprek kunnen zijn. P a g i n a | 27

Pretentie vraagt om presentie. Wat mij betreft belegt de Protestantse Kerk over enkele jaren opnieuw een predikantendag. Mét een dienst voor dominees. Want net als de kerk kunnen zij evenmin zonder het Woord van de overkant leven. Ds. A.J. Mensink (10 oktober 2014)

INGEZONDEN HARTEKREET: SSSSSSSSSST

K

ent u dat? Je wil ergens van genieten en dan word je gestoord door geluiden die je niet wil horen. Zo gaat het mij ook vaak op zondagmorgen. Zittende in de kerk wil ik graag van het voorspel van onze organist beluisteren, de Zondagsbrief en/of de tekst van de preek of het te zingen lied lezen …… .Maar vaak wordt dat mij onmogelijk gemaakt door het gepraat in de kerk. Natuurlijk is het fijn als je elkaar weer kunt ontmoeten in de kerk, maar zou dat dan wat zachter kunnen? Met name voor diegene die aangewezen is op het luisteren via internet is het zeer storend. Ons voorstel is dan ook dat het vanaf 10 min. vóór de dienst, als de organist begint te spelen, het zo stil als mogelijk wordt in de kerk! De melodie wordt dan gespeeld van het aangegeven te zingen lied als de kerkenraad en de predikant binnengekomen zijn. De aanbeveling is dus: gun jezelf, de andere kerkleden én de mensen die op internet zijn aangewezen, de nodige (meditatieve) 'stilte'. Veel dank! Ingezonden door een trouwe kerkganger

'KERST'GEVOEL ………' (! ?) Net terug van een bezoek aan een van die grote tuincentra om een mooie plant in huis te halen. Je kijkt je ogen uit. Nee, niet naar alle planten, maar naar een overd adig aanbod aan 'versieringen' etc. Niets is te gek: het lijkt of het elk jaar uitbundiger wordt…… Goed om nog even de échte betekenis van het Kerstfeest voor het voetlicht te halen. Voor een ieder die het niet meer weet …..: Kerstfeest 'Kerst is het 'gezelligheidsfeest' bij uitstek. In de koude en donkere wintermaanden is het de ideale tijd om als familie en vrienden bij elkaar te zijn. Kerst is echter niet altijd een gezelligheidsfeest geweest. De afgelopen eeuwen hebben christenen tijdens de kerstdagen de geboorte van Jezus Christus gevierd. Voor christenen is Kerst het feest van de komst van Jezus naar onze aarde. Het ontstaan van Kerst als feest Het Kerstfeest wordt niet daadwerkelijk op de geboortedag van Jezus gevierd. Het P a g i n a | 28

feest zoals wij dat kennen stamt uit het jaar 340 na Christus. De toenmalige Paus Julius de Tweede wilde afrekenen met een hardnekkig gebruik. Op 25 december werd namelijk ieder jaar de zon aanbeden. Door op deze dag Kerst te gaan vieren werd een einde gemaakt aan de verering van de zon. Niet de zon maar het licht van de wereld, Jezus Christus verdiende aanbidding. De betekenis van Kerst Kerst betekent de komt van Christus. Hij was de langverwachte Messias en Redder. De diepste betekenis van Kerst is dat God zelf, in Zijn Zoon naar de aarde kwam: (Joh. 3 16 e.v.)

Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft: 'Want God heeft Zijn Zoon niet in de wereld gezonden opdat Hij de wereld zou veroordelen, maar opdat de wereld door Hem behouden zou worden. Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld, maar wie niet gelooft, is al veroordeeld, omdat hij niet geloofd heeft in de Naam van de eniggeboren Zoon van God'. Jezus was trouw tot in de dood. Om zondaren te redden stierf Hij aan het kruis. Hij die geen zonde gekend heeft, heeft voor ons alles volbracht! Het Kerstfeest is daarom het feest van het Licht. Jezus noemde zichzelf het Licht van de Wereld. In een vaak zo donkere wereld brengt Hij licht en redt Hij een ieder die in Hem geloofd! Geloof en leef! JR

Overzicht 85+ J. W. Mw. Dhr. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw.

Frentz Gilst van Rodink -Hessing J.G. Vries de W. Roebersen F. Wagenaar- Westerneng M. Geldof- Phang K.L. Schooten v. E.G. Steijn v. G.J. Wevers-Jongbloed S. Ponger-Siebelink H.A. Masman J.A. Pesch-Rutgers G.G.

Croydonplein 204 Verperweg 139 Waalstraat 36/11 Worth Rhedenseweg 161 de Burcht 97 Klaaswaalpad 16 Teteringenstraat 75 Velperwewg 139 Spijkerstraat 191 Esperantolaan 2 kamer 103 Hyacintstraat 23 Goltackers 47 Worth Rhedenseweg 45/266

Arn. Arn. Arn. Rhe. Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. H'ren W'v Rhe.

12 jul 30-febr. 13-dec 27-okt 27-mrt 29-nov 8-nov 22-jan 4-mrt 14-mei 24-jun 26-feb 25-okt

1930 1929 1928 1928 1927 1926 1924 1924 1923 1923 1922 1913 1911

84 85 86 86 87 88 90 90 91 91 92 101 103

P a g i n a | 29

P a g i n a | 30

FREEK VREEST Ik heb nooit kunnen vermoeden in ons blad (De Waarheidsvriend) nog eens woorden te zullen wijden aan cabaretier en komiek Freek de Jonge. Als zijn opmerkelijk gelaat op de beeldbuis verschijnt, zap ik altijd direct weg: irritante, betweterige priester van de Linkse Kerk. Intussen is me duidelijk geworden dat dit een veel te makkelijk oordeel is. Deze zomer werd Freek zeventig jaar. Ter gelegenheid hiervan verscheen een zeer lezenswaardig boek van historicus en journalist Rob Hartmans, Freek. De cultuurkritiek van een komiek. Hij plaatst De Jonge in de context van ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving vanaf eind jaren zestig van de vorige eeuw. Freek is een product van de tijdgeest, maar heeft die ook zelf gecreëerd 'Lui, leuk en lekker' bestreden. Je kunt die tijdgeest met als doctrine in plaats van en een woord karakteriseren: vrijheid. Alles 'rust reinheid en regelmaat' mag en alles moet kunnen. Jarenlang was Freek de promotor van deze ongeremde hang naar vrijheid. Toch blijkt hij al vroeg zijn vraagtekens te zetten bij deze breed toegejuichte ontwikkelingen in onze samenleving. 'Want wat doen we met onze vrijheid? Hoe geven we ons leven vorm als in beginsel alles kan en mag? Welke waarden en normen aanvaarden we nog, als de moraal een kwestie van een individuele keuze is?' Een thema dat herhaaldelijk opduikt in het werk van Freek is de leegheid van onze cultuur. Domineeszoon De Jonge vindt dat het christendom of een andere traditionele religie voor de meeste mensen geen bruikbare vorm meer is. Mensen proberen intussen op allerlei manieren het lijden aan het leven te verzachten door op zoek te gaan naar andere vormen die geluk brengen. Maar levert het ook echt iets op? Hebben we niet een vormeloze en lege samenleving gekregen? Hij legt de vraag op tafel: 'Wie van de generatie van de drie R'en (rust, reinheid en regelmaat) durft zich nog te verzetten tegen de doctrine van de drie L'en (lui, leuk en lekker)?' De Jonge vindt dat we tegen de verruwing en verplatting van onze samenleving weer aandacht moeten geven aan het taboe. Dat is toch de grondslag van beschaving? 'Maar het taboe is taboe geworden.' Wie deelt niet de vrees van Freek? J. MAASLAND P a g i n a | 31

Het nieuwste boek van Prof. Kuitert (art. door redactie samengevat en ingekort)

De uitgave van het jongste boek van prof. dr. Harry Kuitert: 'Kerk als constructiefout', bij gelegenheid van zijn negentigste verjaardag. Prof. Kuitert is bekend geworden door zijn slagzin dat 'al ons spreken over boven van beneden komt'. In Trouw (15-11) sprak Gerrit-Jan Kleinjan met prof. Kuitert over de kerk. Wat drijft u? 'Ik wil mensen de ogen openen, helpen nadenken. Als je ziet wat er allemaal wel niet gezegd wordt, zin en onzin over kerk en geloof. Ik vat dan toch weer moed. Mijn behoefte om orde te scheppen in de chaos die vandaag de christelijke leer teistert, is nog niet uitgewoed.' Met welke vraag zat u nog ? 'Een vraag kwam voortdurend terug: waarom gaat het met de kerken nou toch zo slecht? Dat komt door de leer van de kerk. Die kerkelijke leer houdt in dat de kerk zichzelf als spreekbuis van boven presenteert, en met die zelfinterpretatie haar gezag over de zielen legitimeert. Zo beroven kerkelijke ambtsdragers de gelovigen bewust of onbewust van hun vrijheid om zelf te kiezen. Maar daarmee zijn de kerken bezig hun eigen graf te graven. Sinds de Verlichting blijken de mensen zich prima zonder kerkte kunnen redden.' (...) Alle boeken die ik geschreven heb in de loop der tijden, dat zijn verslagen van een zoektocht, telkens een stapje verder. Ik wist niet waar ik uit zou komen. Een zoektocht is pas een zoektocht als je niet weet waar het eindigt. Anders is het niet oprecht zoeken.' Op welk moment wist u dat de kerkelijke leer niet is vol te houden? Dat gaat langzaam. Dat proces begon misschien nog wel eerder, maar in ieder geval weet ik nog heel zeker dat er aan een draadje werd getrokken bij de watersnoodramp in Zeeland in 1953. Ik moest de zondag na de ramp preken in Haamstede, een plaats die hard getroffen was. We hoorden dat hele families op hun dak de Westerschelde waren ingedreven en nooit meer waren terug gekomen. Allemaal verdronken. Waar moest ik over preken? Het werd 'scheepke onder Jezus hoede'. Dat die bekende woorden niet betekenen datje niet verdrinkt.' Uiteindelijk duurde het nog jaren voor u de eindconclusie trok: God bestaat, maar alleen in de gedachten van mensen. Uiteindelijk is er een punt geweest waarop voor mij het kwartje viel. Dat was in het jaar 2000. Ik bedacht, we zeggen altijd dat het christelijk geloof geënt is op de God van Israël. Maar waar komt die dan vandaan? Toen zag ik ineens, die komt natuurlijk ook niet uit de lucht vallen. Toen wist ik: eerst waren er mensen, daarna pas religie en goden en God. Toen was het gebeurd.' (...) Reactie van Prof Bakker (Baptist) Tijdens de presentatie van het boek sprak ook prof. dr. Henk Bakker, hoogleraar baptisme aan de VU. Het boek van Kuitert raakt 'niet zozeer de P a g i n a | 32

constructie van de kerk als wel het hart van de kerk, namelijk haar beroep op God'. Enkele passages uit het slot van zijn bijdrage: Ik waag het daarom te spreken van een constructiefout in Kuiterts eigen redenering. Grondleggend voor zijn denken, ook in dit boek, is de bewering: 'Alle spreken over boven komt van beneden, ook de uitspraak dat iets van boven komt.' Maar dit soort totaaluitspraken zegt uiteindelijk niets, juist vanwege het totaalkarakter. Want als alles van beneden is, is niets meer van beneden, net zoals niets meer groen is, als alles groen is. Drie kritische overwegingen: 1. Godskennis pas begint met weet hebben van Gods verborgenheid. Met andere woorden, dat God Zich niet kenbaar maakt is niet de uitzondering. De uitzondering is dat mensen zoals wij iets van Hem mogen ontwaren. Maar dit ontwaren is er, wis en waarachtig, en er valt ook over te praten; 2. Kerk is gebeurende gemeenschap die als vanzelf voortvloeit uit verlossende gemeenschap. Het is nooit anders geweest. Zij is weerloos en kwetsbaar, net zoals Jezus was en net zoals de Schrift die van God getuigt. Het is daarom niet moeilijk om de kerk ervan langs te geven. Het is makkelijk om hard en koud te zijn; 3. Een uitspraak zoals: 'De wereld redt het wel', ook zonder de kerk, is pure bluf. Wie kan dit nog met droge ogen te zeggen in het licht van de kwesties waar we wereldwijd voor staan? Ik wil niet het tegendeel beweren en de eindtijdprofeet uithangen, maar optimisme is beslist nergens op gebaseerd. Daarom meen ik dat het ethos van Jezus Christus meer nodig is dan ooit. Jezus' visie op bijvoorbeeld geweld en vrede, bezit en hebzucht, leegroof van de aarde en verantwoordelijkheid. Maar niet alleen Zijn visie, vooral ook Zijn Geest Die dit door mensen heen uitwerkt. (Ds. G. van Meijeren / Waarheidsvriend)

C

alvijn een mens n.a.v. Prof. Dr. Herman Selderhuis: Calvijn een mens:

4. De vluchteling (1538-1541) Straatsburg

Voor de tweede keer loopt Calvijn tegen een onnatuurlijke vader aan. Toen hij in Straatsburg kwam, stond Bucer hem al op te wachten. En dat terwijl Calvijn eerder in een brief hem zin na zin overdreven kritisch bejegende. Maar Bucer wilde hem als predikant van de Franse vluchtelingengemeente hebben. Bucer hield hem net als Farel een goddelijke vervloeking voor en wees Calvijn op het lot van Jona die ook voor een predikantstaak wegliep. Het was het begin van een vriendschappelijke verhouding tussen die twee. Calvijn heeft in Straatsburg wellicht de mooiste jaren van zijn leven gehad.

P a g i n a | 33

Gemeenteopbouw Calvijn is als het ware in Straatsburg geboren; niet de mens Calvijn maar wel de theoloog en kerkelijk leider. De bestuurlijke organisatie van Straatsburg bracht Erasmus ertoe te zeggen dat hier de wijsheid van Athene, de zedigheid van Sparta en de discipline van Rome hand in hand gingen. De stad was uitgegroeid tot hét asielzoekerscentrum van Europa. Calvijn kreeg een uitgelezen kans in een kerk te realiseren wat hem in een stad nog niet was gelukt, namelijk alles zoveel mogelijk volgens de Bijbel te organiseren. Calvijn preekte twee keer op zondag, vier keer doordeweeks. Zijn kudde bestond uit een mooi overzichtelijke groep van ongeveer 500 vluchtelingen. In plaats van de biecht kwam het pastoraal gesprek, als soort toelatingsgesprek tot het avondmaal. Het huisbezoek werd geboren. Martin Bucer Calvijn kon wat de tucht betreft de kunst afkijken bij Martin Bucer, die een soort ‘kleine-kerkenplan’ had, waarbij de gedachte was dat vanuit een kring van een paar bewuste christenen een hele wijk bereikt kon worden. Bucer voerde het ambt van ouderling in en de diaken als veel meer dan alleen een ophaler van geld. Moet je perse naar de kerk? Als antwoord gaf Calvijn dat het niet zomaar is dat God een ambt heeft ingesteld om de Schriften te onderrichten. We moeten niet denken dat wij kunnen vliegen zonder vleugels. Alleen psalmen zingen In Straatsburg leerde Calvijn zingen. De bekende gereformeerde liturgie van Genève is eigenlijk afkomstig uit Calvijns Straatsburgse tijd. Calvijn wilde zo dicht mogelijk bij de Bijbel blijven en koos uitsluitend voor de psalmen als een door God Zelf gegeven liedboek, terwijl de Duitsers het even Bijbels wilden houden maar vonden dat dit ook wel kon met gezangen die Bijbels verantwoord waren. Calvijn maakte in 1540 een doopformulier. Kinderen dienen volgens Calvijn in een openbare kerkdienst gedoopt te worden. Tegelijk maakte Calvijn ook een formulier voor het avondmaal en het huwelijk. Calvijn was voorstander van knielend bidden (en dat terwijl je in de meeste gereformeerde kerken al blij mag zijn dat je ruimte hebt om zo te zitten dat je knieën zich niet in de bank voor je boren). Bucer was de uitvinder van het belijdenisdoen. P a g i n a | 34

Liturgie Calvijn achtte de katholieke liturgie en kerkinrichting een terugval in het Oude Testament. Toen echter een Franse kerk in Wezel vroeg wat ze moest doen nu ze door het stadsbestuur verplicht werd zich aan enkele lutherse, maar toch rooms aandoende gebruiken te conformeren, zei Calvijn: gewoon doen. Je kunt toch een kerk niet ten onder laten gaan omdat je je niet aan een paar liturgische gebruiken wilt aanpassen? Zelfstandige Bijbeluitleg Op bijna elk Bijbelboek schreef hij een commentaar, maar het boek Openbaring sloeg hij over. Zelf gaf hij daarvoor geen reden. Het nieuwe aan Calvijns commentaren was dat er geen dogmatisch tussenstukje in zit. Zijn collega’s hadden die gewoonte al eeuwenlang. Calvijn schreef de Institutie als een soort handboek bij zijn Bijbeluitleg. Als je ziet wat Calvijn allemaal gedaan heeft, is het haast niet te begrijpen. Het is daarom zo vreemd dat hij in zijn brieven om de haverklap klaagde over zijn luie aard. Waardering voor Luther Met Luther heeft Calvijn nooit een persoonlijk gesprek kunnen hebben en dat lag voor een deel aan Melanchthon die een brief van Calvijn aan Luther achterhield omdat hij bang was dat Luther er kwaad om zou worden. Calvijn schreef aan Bucer dat hij van diens vroomheid overtuigd was, maar toch niet goed wist wat hij verder van Luther moest denken. Hij moest niet zo krampachtig vasthouden aan zijn avondmaalsleer, dat belemmerde de reformatorische eenheid. Calvijn had meer moeite van Luthers karakter dan met Luthers opvattingen. Calvijn wilde Luther niet met Elia vergelijken alsof er na Luther geen profeten meer opgestaan zouden zijn, maar hij stelde wel dat ‘het Evangelie van Wittenberg is uitgegaan’. Als een gesprek met Luther op aarde niet mogelijk zou blijken, hoopte Calvijn dat die mogelijkheid er straks in Gods Koninkrijk wel zou zijn. Calvijn uitte soms ook zijn moeite met de houding van Luther. Deze was namelijk een grote geest maar ook een groot probleem. Aan Melanchthon schreef Calvijn dat het Luther aan zelfbeheersing ontbrak en dat hij zich veel te gemakkelijk tot toorn liet prikkelen. Wel verdedigt Calvijn een keer Luthers heftigheid door te zeggen dat dit nu eenmaal Luthers karakter was. Intussen dacht Calvijn nog steeds aan Genève, hij hield de ontwikkelingen daar bij. En hij ging weer terug naar Genève (wordt vervold). P a g i n a | 35

P R E DI K A NT , O U D E R LI NG E N, D IA KE N E N en V RIJ WI L LI G E R S

Contactgegevens: Predikant: Ds. P. Vermaat.

0318-510161 / [email protected]

Ouderlingen: H. Boer. Deelvz./ Scriba J. Ros. Deelvz./ Organist

026-4437934 / [email protected] 026-3234338 / [email protected]

P. Rosseel Ouderling

026- 3636335 / [email protected]

J. Theunissen. Oud. / Kerkm.


Kramp S.J. Ouderling


Vries de W. Ouderling.


Diakenen: R. Vos. Financien / Ledenadm. Mw. D. Hartgers. Diaken

026-4420722 / [email protected] 026-3814382 / [email protected]

Mw. G. Albertus. Diaken


Mw. A. Spang / Diaken


Mw. J. Schoonderwaldt Diaken


Ontvangst / Gastvrouw Mw. D. Melaard.


Mw. G. Albertus.


Administratie (Leden / Abonn) J. Hessing Ledenadministratie Verjaardagsfonds

0636 34 61 81 / [email protected]

Mw. B. Jacobs

026 – 3216138

Redactie de Schakel: Mw. T. Rietveld


J. Ros.


Contact Predikanten: P. Rosseel jr.


Zondagsbrief: W. van Woerkens


Kerkelijk Bureau (PGA)


P a g i n a | 36

Rooster Predikanten: dec. 2014 – eerste maanden 2015 7-dec 14-dec 21-dec 25-dec 28-dec 31-dec 1-jan 4-jan 11-jan 18-jan 25-jan 1-feb 8-feb 15-feb 22-feb 1-mrt 8-mrt 11-mrt 15-mrt 22-mrt 29-mrt 3-apr 5-apr 12-apr 19-apr 26-apr

Kamp Brink Hovius Meerveld Koelewijn

Ds. J.B. Ds. W. v/d Ds. W.Chr. Ds. J. van Ds. W.J.J.

Heteren Veenendaal Apeldoorn Renkum Renkum

Kamp Meerveld Koelewijn Kamp Voorbereiding H.A. Laar H.A. Heutink Romein Roelofse Hendriks Vermaat Laar Biddag gewas en arbeid Vermaat Asselt Saly Voorbereiding H.A. Laseur Goede vrijdag H.A. Vermaat 1e Paasdag Aanvang 09.45 uur Vermaat Koelewijn Kamp Biersteker

Ds. J.B. Ds. J. van Ds. W.J.J. Ds. J.B. Ds. R. van Ds. G.S. Ds. A. Ds. M. Drs. C. Ds. P. Ds. R. van Ds. P. Ds. G. van Ds. C.W. Ds. H.J.W. Ds. P. Ds. P. Ds. W.J.J. Ds. J.B. J.

Heteren Renkum Renkum Heteren Rhenen Ede Ede Heteren Ede Veenendaal Rhenen Veenendaal Apeldoorn Ede Voorthuizen Veenendaal Veenendaal Renkum Heteren IJsselmuiden

1e Kerstdag Aanv. 09.45 uur Geen dienst Nieuwj.bijeenk. & Meditatie

P a g i n a | 37

K K K K K K K K K K K K K K K

K K

Doorgeven van wijzigingen in het adressenbestand: dhr. John Hessing / tel.: 06 36 34 61 81 / e-mail: [email protected]

De Bijbelkring 2015 wordt gehouden op: 17 mrt. / 14 apr. / 15 mei / 2 jun. en 30 jun. zie ook onze website: www.gemeentederankarnhem.nl

VRAAGJE ………… De kerkenraad is op zoek maar mensen die na de kerkdienst de bloemen kunnen weg brengen. Op het ogenblik zijn er 4 leden die zich beschikbaar hebben gesteld, maar graag hadden we wat meer deelnemers Hulp u ons? U kunt zich opgeven bij Jack Theunissen.

Info verhuur Kerkgebouw Ds. Van Oosterzeehuis Verhuur: dhr. Geurt Kramp, tel. nr. 026- 3815442 Techniek en onderhoud: dhr. Gijs Hartgers. tel. : 026-3814382 / 0620-131109 / [email protected] Schoonmaakploeg: inl.:Jack Theunissen. (026-3115164 / 0623 812562 [email protected])

P a g i n a | 38

Schakel is een uitgave van de Kerkenraad van De Rank Redactie: Mw. G. Rietveld, Utrechtseweg 145 (flat: 12),6812 AB Arnhem 026- 8403944 / E-mail: [email protected] Dhr. J. Ros, Eernewoudeweg 15, 6835 JE Arnhem 026-3234338 / E-mail: [email protected] Rekeningnr. wijkkas: IBAN: NL54 INGB 0001 5599 72

Att. : Kopij inleveren voor de volgende De Schakel:

vóór 01 maart 2015 Verzenden naar: [email protected]

Website & e-mailadres: Hervormde Gemeente De Rank, Huissensedijk 12, 6842 AK Arnhem www.gemeentederankarnhem.nl - [email protected]

P a g i n a | 39

P a g i n a | 40

Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

Recommend Documents