Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

De 'SCHAKEL' Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

BONIFATIUSKERK - Elden Meditatie & Gemeentewerken: Ds. P. Vermaat. Blz. 3 & 5

Hans Boer: Kerstfeest Blz. 10 Theo van loenen: Werenfried: Blz. 11 Achtergrond: Liederen: Blz. 13 Orthodoxie: Blz. 22

Nr: 4 Winter 2013

Inhoudsopgave Op blz.: 3. 5. 10 11. 13. 14. 15. 16. 22. 24. 26. 26.

Meditatie, Ds. P. Vermaat Gemeentewerken Ds. P. Vermaat Hans Boer: 'Licht tot openbaring voor de heidenen……….' Theo van Loenen: Werenfried Achtergrond liederen Financiële zaken Wordingsgeschiedenis van het Orgel Varia (waaronder Bedrijf Hulp Verlening (BHV!) Orthodoxie Gedichten Pastorale eenheden Overige gegevens

De Schakel - 2

Meditatie Ds. Vermaat Lichttherapie voor een ´selfie´ “Maar voor wie Mijn Naam vreest, zal de Zon der gerechtigheid opgaan” Mal.4:2 De laatste terrasjes Het is de laatste maand. In Nederland zakken de temperaturen. Soms kleurt de nieuwe dag wit. In Spanje hebben de bergen ook al een witte hoed. Toch zijn daar de temperaturen overdag nog boven de achttien graden. Dan stromen de terrasjes weer vol. Als ik er langs loop met m´n hondje hoor ik de taal. Noren, Engelsen, Nederlanders, Spanjaarden. Iedereen z´n eigen favoriete restaurantje. Als het even kan, zitten de mensen buiten. Daarvoor ga je toch naar Spanje? De zon, je botten, je spieren en niet te vergeten: je buitenkant. Het is ze nog steeds aan te zien. Hoog bruin, soms buitensporig bruin. Korte broeken, zelfs in december. Maar de huid wordt wel steeds meer craquelé. Het valt niet te ontkennen. De jaren gaan tellen. Je buitenkant kleurt….én… krimpt! De laatste maand Het is de laatste maand. We sluiten een jaar af. Voor velen is dit een feestmaand. De versiering hangt in de straten. Vrolijke muziek helpt bij het winkelen. Maar het valt niet te ontkennen. Er is veel gebeurd dit jaar. Om ons heen. Voor velen werd 2013 hun laatste jaar. Er waren rampen, windhozen, watervloeden. In het Midden Oosten ging het moorden verder. Israël wordt politiek steeds eenzamer. Veilige grenzen bestaan niet meer. Ook niet in ons privé leven. Overal worden we afgeluisterd. Niemand is meer te vertrouwen. Ondanks de hoge vlucht van de techniek. Ondanks nieuwe medische uitvindingen. Het valt niet te ontkennen. De wereld wordt craquelé. De haarscheurtjes worden groter. De problemen ingewikkelder. We kunnen het niet meer verbergen. Een laatste jaar Het is de laatste maand. Het terugblikken is begonnen. Elke krant heeft z´n eigen jaaroverzicht. Engeland koos al “ hét nieuwe woord van 2013”. Een “ selfie”. Iemand maakt een foto van zichzelf. En zet dit vervolgens op het internet. De Schakel - 3

In een mum van tijd gaat jouw gezicht over de hele wereld. Miljoenen mensen kennen je. Craquelé of niet. Hoe eenzaam je ook was, toen je die foto nam. Het valt niet te ontkennen. De schreeuw om aandacht. Ook het sociale leven wordt craquelé. De aandacht voor elkaar. Soms is het ver te zoeken. Mijn laatste Kerst? Het is de laatste maand. Als kerk zingen we meer dan anders. Want zingen is dubbel bidden. En wie heeft daar geen behoefte aan? In deze gebroken wereld met mijn ouder wordende leven. Aandacht van Boven. God, Die méér dan een foto van Zichzelf naar deze wereld stuurde. Zijn eigen Zoon. Jezus Christus, onze Redder, onze Heiland. Het Licht van deze donkere wereld. Ik denk aan het laatste hoofdstuk van de laatste profeet. Maleachi sluit het Oude Testament af. Aangrijpende woorden over een krakende wereld. Een foto, waar je van schrikt. Beelden, die zó van het journaal kunnen komen. Een wereld vol mensen met méér dan wat haarscheurtjes. En dan ineens, dat prachtige woord. “Voor wie Zijn Naam vreest, zal de Zon der gerechtigheid opgaan en…..zal er genezing zijn”. Wie zoekt déze Zon? Die is ook buiten Spanje te vinden! Lichttherapie, aanbevolen door een laatste profeet! Neen, niet voor iedereen. Alleen voor mensen, die niets meer te verbergen hebben. Voor God niet en voor elkaar niet. Voor mensen, die genezing zoeken. Voor al hun pijn. Voor al hun wonden. Voor al hun zonden. Wordt dit mijn laatste Kerst op aarde? “Zie heel mijn hart staat voor U open, doe intocht Heer´, in mijn gemoed!” P. Vermaat, v.d.m.

Gemeentewerken: Ds. Vermaat Gemeentewerken Ditmaal speelde een groot deel van de gemeentewerken zich voor mij in Spanje af, ook al probeerde ik op een afstand toch mee te blijven doen in Arnhem. Dankbaar ben ik voor wat ds Kamp heeft willen overnemen en dat de kerkenraad en de vele vrijwilligers zich spontaan ook bleven inzetten. Ook was het goed om van tijd tot tijd mailcontact te hebben en zo goed op de hoogte te blijven. Mijn bijdrage De Schakel - 4

voor deze Schakel is deze keer nog wat dubbel en incompleet, maar ik hoop dat br Hans Boer mijn lacunes zal opvullen en in de komende maanden u weer helemaal op de hoogte te houden. Preken over David In gemeenten, waar ik voltijds predikant ben geweest (Ooltgensplaat, Vlaardingen, Veenendaal, Maassluis en Scheveningen) preekte ik graag vervolgstoffen. Het voordeel daarvan is, dat je niet elke week naar een tekst hoeft te zoeken en dat op die manier ook minder bekende Bijbelgedeelten aan de orde komen. Zo preekte ik over Genesis, Exodus, Psalmen, grote en kleine profeten, maar ook over boeken en brieven uit het Nieuwe Testament en over het laatste Bijbelboek. Nu ik weer eens drie maanden achtereen in dezelfde gemeente (hoe wisselend de kerkgangers er ook zijn) mocht voorgaan, waagde ik me er weer eens aan. Dertien keer over een andere bladzijde uit het levensboek van David uit 1 en 2 Samuel. Omdat de gemeente zeer verschillend is, is het belangrijk om eenvoudig en duidelijk te preken en niet teveel bekend te veronderstellen. Dat deed mij ook al een aantal jaren eerder besluiten om in Spanje aan het einde van de dienst een samenvatting van preek op één A-viertje mee te geven, om alles, wat in die dienst aan de orde kwam nog eens rustig te kunnen overdenken. Wat heeft David, de man naar Gods hart, een bijzondere levensweg gehad en wat waren er veel momenten van herkenning met de tijd, waarin wij nu leven. Wat heeft David in zijn leven veel zegenrijke dingen mogen doen, maar wat heeft hij ook van tijd tot tijd de plank volledig misgeslagen. Wat had hij veel gaven (als musicus, als politicus, als manager, als echtgenoot en vader), maar wat heeft hij op al die terreinen (behalve de eerste) ook ernstige fouten en zonden begaan. Mede daardoor leerden we zijn Psalmen nader kennen en de rijke inhoud daarvan beter begrijpen. Van tijd tot tijd sloot ik de preek over een donkere bladzijde uit zijn leven, af met een gedicht. Eén daarvan geef ik op verzoek ook op deze plaats nog weer eens door, als een hartelijke groet aan de man van wie ook ik weer veel heb mogen leren. 1. Heer´, dat ik zomaar komen mag, met al mijn fouten, al mijn zonden met al mijn pijn, met al mijn wonden, die niemand in mijn leven zag.

2. Heer´, dat ik zomaar komen kan, met wat ik niemand durf te zeggen met wat ik ook niemand uit kan leggen, maar U weet er toch alles van?!

3. Heer´, dat U mij in Christus ziet, alsof ik nooit kwaad had bedreven, dat U mij in Uw gunst doet leven ik weet het, maar begrijp het niet! NB: Zie onze website: http://www.gemeentederankarnhem.nl/?artikel=vandepredikant Ook heeft de Mannenvereniging in Kampen besloten om ze te gaan gebruiken voor het nieuwe vergaderseizoen. De mannen uit Kampen hebben onze site met de waarvolle inhoud toch maar gevonden. Zoals ds. Vermaat opmerkte: 'Soms is het Internet net als de oude dorpsomroeper....'!

De Schakel - 5

De Schakel - 6

Afscheid van Spanje en terugblik op de periode 'Benidorm' Het zit er weer op. De drie maanden zijn omgevlogen. Leni en ik hebben het weer buitengewoon naar onze zin gehad, ook al hadden we het wel nodig om van tijd tot tijd te whatsappen, mailen, of facetimen met de (klein)kinderen, vrienden en de ´eigen gemeente´ in Arnhem, de Rank. We hebben weer veel mooie dingen mogen meemaken, maar helaas waren er ook verdrietige dingen. Kerkgangers of gemeenteleden, die onverwachts eerder naar huis moesten, vanwege zorgen thuis of problemen met de eigen conditie. We kwamen ook weer in verschillende ziekenhuizen, en mochten ook ´thuis´ op de camping, in het appartement of in de verschillende woningen (na een korte of soms langere zoektocht!) hartelijke gesprekken hebben. Een dertiental gemeenteleden zij ons dit jaar ontvallen. Op de eeuwigheidszondag noemden we hun namen, ontstaken familie of vrienden een apart drijfkaarsje in de dienst en dachten we in de voorbede aan hun naaste familie en vrienden. Ditmaal was ik ook betrokken bij een tweetal rouwdiensten. Met Fred Noorlander en zijn Mali van de Finca Dominga in Alfaz trok ik een aantal maanden heel intensief op. Hij (en zijn broers!) werd voor mij mijn muzikale David in deze Spanje-periode. In de laatste maanden van zijn leven vond hij de God terug met Wie hij thuis in Overschie was opgegroeid en leerde hij Psalmen en liederen van vroeger nu van binnen uit kennen. Hij ontsliep op zondag plotseling, kort na zijn laatste kerkbezoek in onze gemeente. Hij was 69 jaar. Ook voor Willem en Elly Kropf, die met hun caravan op zijn Finca staan, is zijn heengaan (en de weg, die daaraan voorafging!) heel ingrijpend, maar ook bijzonder zegenrijk geweest. Ook daarom beveel ik hen en ook de Thaise Mali, die voor Fred een grote steun en verrijking van zijn leven is geweest, hartelijk in uw voorbede en meeleven aan. Via via werd ik ook gevraagd voor een meditatief moment in de rouwdienst van Anna Gerarda van Zoeren-Beckers, die als eigenaar van de supermarkt, die bekend staat als de Hollandse winkel in Albir bij velen van ons niet onbekend bleek te zijn. Afkomstig uit Limburg, waar in haar jeugd de kerk nog een grote plaats had, was haar wens om niet zonder Woorden van God en uitzicht op het eeuwige leven haar bewogen aardse levensreis te beëindigen. Zij was nog maar 52 jaar, toen een ernstige ziekte dat naderende einde aankondigde. Haar man Michel en haar kinderen (waarvan er enkele ook in de zaak werkzaam zijn) beveel ik in uw hartelijkheid en meeleven aan. Eind oktober zijn we ook weer gestart met de Bijbelkring. Ditmaal hebben we aan de hand van een PowerPoint stilgestaan bij de brieven aan de zeven gemeente uit Openb. 2 en 3. Helaas kon ik dat niet afronden, maar ik hoop dat een volgende keer te kunnen doen. Wij maakten de gemeentedag 2013 mee en dat was werkelijk geweldig. De opkomst, de hartelijkheid, de buitengewoon gevarieerde lunch, het Benidorm Zingt, de wandeltocht naar Santiago, de kwis en vooral de vele fijne ontmoetingen met bekende en minder bekende en met nieuwe (!) gemeenteleden. Kostbaar en mooi! Helaas konden we ditmaal niet meedoen aan één van de wandeltochten. Toen die begonnen was de agenda al dichtgeslibd. We zien opnieuw terug op een mooie en intensieve periode. Van harte wens ik ook mijn opvolger ds Ties Prins een goede en zegenrijke periode toe. De Schakel - 7

Als Leni en ik daarvoor de tijd en de gezondheid krijgen, hopen we dat dit niet ons laatste kwartaal in uw midden was. Op deze plaats wil ik ook nog de kerkenraad hartelijke danken voor de uiterst plezierige samenwerking en dat geldt natuurlijk ook voor Rein en Ria (wat een zegen, dat haar krachten weer gaan toenemen) en de vele vrijwilligers, die zich zo enthousiast voor de gemeente inzetten. Iemand gaf ons voor de terugreis nog wat bemoedigende woorden mee, die ik graag op deze manier aan iedereen doorgeef (ook te zingen op de wijs van Gez, 434): Ga dan op weg en laat hoop en verwachting je leiden, ook al zijn pijn en verdriet voor geen mens te vermijden, wees niet bevreesd, ga en vertrouw op de Geest, Die je van angst zal bevrijden. In memoriam Jan van Beek Vaak is zijn naam in de afgelopen maanden in de voorbede genoemd. We wisten dat Jan van Beek, Arnhemseweg 102 in Rheden ernstig ziek was. Toch is er lange tijd de hoop geweest, dat hij weer herstellen mocht. Maar in de afgelopen weken werd het steeds duidelijker dat zijn aardse levensweg ten einde liep. Dinsdagmiddag is hij in Rijnstate in de vrede, die God hem schonk ontslapen. Zaterdag was in onze kerk de dienst van Woord en gebed, die door ds Kamp werd geleid, die hem gelukkig in de afgelopen tijd (ook op zijn sterfdag!) nog heeft kunnen bezoeken. Daarna is hij in het familiegraf in Veenendaal begraven twee dagen voordat hij 75 jaar zou worden. Jan was al jaren een trouwe bezoeker van onze diensten, zelfs op de camping via het internet. In de afgelopen jaren heb ik hem, en ook Frank, zijn huisgenoot, leren kennen en heel intensief met hem opgetrokken. In alle bescheidenheid zat hij altijd achterin de kerk en was meestal snel vertrokken, zodat het niet gemakkelijk was met hem persoonlijk contact te krijgen. Dat lukte wel bij hem thuis en in het ziekenhuis. Zoals elk mens bladzijden in zijn levensboek heeft, die je niet zo graag door anderen laat lezen, zo was dat ook bij hem. Maar voor God is ons hele levensboek open en daarover konden we van hart tot hart spreken. Hij dacht klein van zichzelf maar groot (ook door zijn opvoeding!) over God en de ernst van het leven met Hem. Tegelijk wist hij ook van de grote liefde van Christus voor zondaren en zo kon hij in alle vrede heengaan, door de genade van God. Voor onze beide diakenen Dikkie en Joke, die hem tot het einde toe hebben bijgestaan, is het omgaan met Jan een bijzondere invulling geworden van hun diakenambt. Ook dat stemt tot dankbaarheid in het midden van onze gemeente. Van harte condoleren we Frank en de familie van Jan en hopen zeer, dat de plaats die hij in onze gemeente leeg laat, door anderen mag worden opgevuld. Onze laatste reis “ Lieverd, weet jij nog wat de lievelingsjurk van je moeder was?”. We moeten er even aan wennen, dat de uitvaartbranche zich nadrukkelijker in de markt gaat zetten. Was het vroeger slechts een bescheiden advertentie met een duidelijk telefoonnummer “dag en nacht bereikbaar”, nu kunnen we met pakkende plaatjes op prime time kennis maken met de “vele mogelijkheden”, die er zijn om aan een afscheidsplechtigheid “een zeer persoonlijke invulling” te geven. De Schakel - 8

Een verandering, die zich laat vergelijken met de totale andere inhoud die het woord “euthanasie” in onze tijd krijgt. Vroeger had het alleen te maken met de geestelijke voorbereiding op het levenseinde: het afscheid van mensen en de ontmoeting met God. Nu slaat het op de lichamelijke en medische kanten van een actieve of passieve levensbeëindiging. Hoe dan ook: aan onze ´laatste reis´ wordt meer (reclame) tijd besteed dan vroeger. Toch deed de KRO bij een enquête onlangs een opmerkelijke ontdekking. Eén derde van de Nederlanders vindt, dat je voor je laatste reis wel belangrijke wensen moet vastleggen, maar tachtig procent blijkt dat dan toch weer niet te doen. En dat ondanks alle aandacht ook in TV programma´s (´zoals ´ik mis je´, en ´de wandeling´). Blijkbaar is het ermee, als met een codicil, veel mensen vinden het goed om bruikbare organen te doneren, maar velen komen er toch niet aan toe, om dat vast te leggen. Als gemeentepredikant kwam ik er uiteraard vaak mee in aanraking. Meer dan eens maakte ik de familieperikelen mee als er ´niets geregeld´ was en was er getuige van hoe divers binnen gezinnen en families over dit onderwerp wordt gedacht. Gesprekken over ´hoe zou Pa het gewild hebben?´ verlopen niet altijd geruisloos. In onze tijd worden steeds meer ´alternatieve´ mogelijkheden aangeboden voor een ´persoonlijke uitvaart´, maar ook zulke gesprekken vinden vaak laat en niet met de persoon zelf plaats. Vanwege allerlei ´wildgroei´, waardoor een eigen christelijke levensstijl ook bij onze laatste reis zou moeten blijken, worden er steeds vaker brochures en boekjes uitgegeven door kerkelijke gemeenten, maar ook door uitvaartleiders om een zorgvuldige voorbereiding van onze laatste reis te bepleiten. Het Boekencentrum vroeg me om Bijbelse lijnen en gedachten over dit onderwerp te bundelen en daarbij te putten uit een rijke bron van ervaringen van heel wat jaren pastoraat. Tegelijk was de vraag om het zo praktisch en concreet mogelijk te houden. Wat is er in een halve eeuw op dit terrein veel veranderd en ook steeds minder ´vanzelfsprekend´ geworden. Wie zelf als hulpverlener (medisch of pastoraal) regelmatig mag meelopen met mensen, die bezig zijn aan het laatste deel van hun aardse levensreis, weet hoe moeilijk het is om ´laatste wensen´ ter sprake te brengen. Het gesprek over ´tere zaken´ wordt nogal eens uitgesteld, omdat we denken dat ´mensen daar nog niet aan toe zijn´. Dat maakt zieken en stervenden soms onnodig eenzaam. Daarom is dit boekje ook bedoeld als een handvat om ´onnodige stilten´ te doorbreken en de laatste reis niet met nogal wat ´open einden´ te laten aflopen. Aan het einde van zijn leven kon de reisapostel Paulus zeggen ´ik heb de goede strijd gestreden´, ook al wist hij van zichzelf dat hij niet altijd goed gestreden had. Als martelaar in Rome heeft hij over het laatste stukje van zijn levensreis weinig zeggenschap gehad. Gelukkig kunnen wij dat (nog) wel hebben, maar laten we er daarom ook tijd en zorg aan besteden. Het is tenslotte de enige reis, die we allen zeker zullen maken. In de serie “geloof en praktijk” verschijnt het boekje van ongeveer 50 pagina´s onder de titel “voorbereiden op de laatste reis” één dezer dagen bij het Boekencentrum. Adventsreis Al een aantal jaren geven Leni en ik mede leiding aan de Advents Rijnreis, die in Arnhem van start gaat en vijf dagen later daar ook weer hoopt aan te meren. De Schakel - 9

Ditmaal onder de gasten verschillende gemeenteleden! Voor ons kwamen de data nu wat ongelukkig uit, maar goed….het zij zo. Vrijdag aan boord en dinsdag weer terug, het is te overzien. Aan voorgaande reizen bewaren we heel fijne herinneringen en we hopen dat het ook dit keer zo zal zijn. Wat is er mooier dan zingend en samen met gekwalificeerde musici de adventstijd in te gaan? Toch hoop ik dat ook de Avondmaalsdienst in de Bonifatius op deze eerste Adventszondag zegenrijk mag zijn en dat de hernieuwde kennismaking met ds F. Wijnhorst, inmiddels helemaal vanuit Katwijk aan Zee, goed zal zijn. Bijbelkring Op dinsdagmiddag 10 december hopen we weer bij elkaar te komen voor de Bijbelkring. We zijn nu toe aan het prachtige hoofdstuk 10 over de Goede Herder, waarmee we ook alvast in de velden van Efratha zullen vertoeven en Bijbelse lijnen van de herderkoning David willen doortrekken naar de grote Zoon van David, de Here Jezus. Ik zie ernaar uit om weer velen in het verwarmde ds van Oosterzeehuis te mogen ontmoeten. We beginnen om twee uur en gaan om vier uur weer uiteen. Belijdenisdienst Ook een bijzondere zondag om naar toe te leven is 15 december. Dan hopen een aantal gemeenteleden belijdenis van hun geloof af te leggen en zullen ook sommige worden gedoopt. Dankbaar ben ik, dat de voorbereidingen daarop ook in de afgelopen maanden door br Hans Boer op verschillende adressen is verder gegaan en natuurlijk hoop ik dat ook de komende ontmoetingen, waaronder die met de kerkenraad voor hen en voor ons als gemeente inspirerend en zegenrijk zullen zijn. Uiteraard beveel ik hen en allen om hen heen in uw medeleven en voorbede aan. In de Zondagsbrieven van de komende weken volgen nog wat details. Tot besluit We gingen op weg met Psalm 121 en hopen met deze Psalm inmiddels ook weer terug te zijn en met vreugde allerlei taken in de gemeente weer ter hand te hebben genomen. Mede namens mijn vrouw groet ik u allen en wens u een zegenrijke laatste maand van het jaar toe. Uw P.Vermaat, v.d.m.

Bijdrage Hans Boer: Kerstfeest! Ook in 2013, de geboorte van Jezus: Licht tot openbaring voor de heidenen………. De oude Simeon, zo was hem door de Heilige Geest beloofd, zou met zijn eigen ogen de beloofde Messias zien. En nu heeft hij in zijn armen een baby’tje, waar voor de toevallige voorbijganger niets bijzonders aan te zien is. Maar iemand, van wie de ogen van het hart geopend zijn, ziet meer. En Simeon profeteert van dit kleine kind, dat het een licht is om de heidenen te verlichten en om Gods volk Israël te verheerlijken. De Schakel - 10

Zitten die heidenvolken dan op het Licht te wachten? Om, zoals de evangelist Johannes het zegt, met je werken in het Licht te kunnen gaan opdat zal blijken dat deze werken de hemel welbehaaglijk zijn? Zitten wij heidenen, u en ik op dit Licht te wachten? Nu, in het oosten, het oude Perzië in elk geval wel. Had de Here niet eeuwen tevoren de heidense koning Kores, bekend gemaakt met zijn almacht: “Ik ben de HERE, en er is geen ander, Die het licht formeert en de duisternis schep” (Jes 45: 7) De heidenen worstelde met de strijd tussen goed en kwaad, tussen licht en duister. Ook aan de heidenen heeft God openbaring geschonken. De religie van het oosten volgde de leer van Zarathustra. Dat was een één godendom en daar tegenover de boze macht. Een priester van deze godsdienst heetten “magoi”, magiër. Zij waren de geleerden, de wijzen van hun tijd. Deze priesters bewaarden de profetie van Zarathustra, dat de ster van de Verlosser, de Saoshyant in het oosten zou opgaan als zijn geboorte was aangebroken. Aan de wijzen wordt een ster geopenbaard en ze volgen gehoorzaam deze openbaring. Dat kan niet gezegd worden van Herodes, de koning die in Jeruzalem op de troon zit. Die troon heeft hij door geweld en bedrog bemachtigd. Herodes is een Edomiet, een nakomeling van Esau. Heeft Rachel al niet ervaren dat Jacob en Esau al vochten in de baarmoeder? De Edomieten, de nakomelingen van Esau, zijn de vijanden van de nakomelingen van Jacob. Nu komen de wijzen hem vertellen van de geboorte van de koning der joden. En Herodes beseft dat het hier om de Messias gaat, want Herodes kent z’n Bijbel. Maar hij laat zich door dit hemelse getuigenis niet gezeggen. Hij meent met geweld de komst van de Heiland te kunnen tegenhouden. Geheel anders de wijzen. Zij worden door de glans van de ster, door openbaring geleid naar het huis en vinden daar het Kind. Daar wordt hun, evenals later de oude Simeon, door openbaring duidelijk dat dit je de geboren koning der Joden is. Het betekent, dat de komst van de Messias ook bedoeld is voor de heidenen, niet alleen en uitsluitend voor Israël. Maar dan moeten de wijzen met hun hele wezen erkennen en tot uitdrukking brengen dat dit Kind het Licht der wereld is, Die in de strijd met de duisternis zal overwinnen. Ook over de duisternis die in het mensenhart leeft. Zij werpen zich daarom voor het Kind neer in aanbidding. Het is de groet aan een koning zoals die in het oosten gebruikelijk was. Dan leggen zij hun kostbaarheden aan zijn voeten. Wat zou een mens God kunnen geven? Zijn de drie geschenken niet drie gebeden? Om dat Licht waar Simeon over sprak. In de oude mythologie wordt het goud gezien als een uitdrukking van gestold hemellicht. Met de wierook, wordt de bede uitgedrukt om de zuivering van de geestelijke atmosfeer, de zuivering van de kwade machten. Met mirre werd het lichaam verfraaid en gezuiverd. Ja, ook het lichaam zal delen in het heil, door de wederopstanding. Goud, wierook en mirre, het zijn in feite 3 gebeden om de volkomen verzoening, de volkomen verlossing, die God door genade aan de mens wil schenken. Zouden wij dan ook niet die Koning aanbidden en tot Hem onze gebeden richten, die ons volkomen kan behouden?

Bijdrage Drs. Theo van Loenen Werenfridus, een heilige in de buurt. De vorige keer hebben we het over Bonifatius gehad: vandaag willen we stilstaan bij Werenfridus, de patroonheilige van Elst en Westervoort. Hij leefde rond 700 De Schakel - 11

want in het jaar 690 is hij met Willibrord en tien andere zendelingen vanuit Engeland op de Nederlandse kust geland: dat getal was opzet: Christus met de 12 discipelen. Werenfridus kreeg als zendingsgebied het tegenwoordige West-Friesland toegewezen: de taal was geen probleem want alle zendelingen uit Engeland spraken Fries (of Saksisch) maar dat was juist een voordeel. De zendelingen uit het Frankische rijk spraken moeilijk of geen Fries en werden om politieke redenen gewantrouwd. In ieder geval wijst de overlevering Wervershoof aan als de woonplaats van Werenfridus, n.l. Werenfridus’ hoeve. Later verhuist hij naar Dorestad en de laatste tijd van zijn leven werkte hij in Elst en wijde omgeving. Na zijn dood is zijn gebeente in een sarcofaag bijgezet onder de kerk, die gebouwd was over twee Romeinse tempels. Later is zijn gebeente door Balderic van Kleef, de bisschop van Utrecht in een relikwieënschrijn geplaatst en werd zijn verering nog meer vergroot. Bij leven was hij al populair onder de mensen, na zijn dood ontstond er een hevige strijd tussen de inwoners van Elst en Westervoort. Waar mocht hij begraven worden? De legende verhaalt, dat beide partijen overeenkwamen om Werenfridus’ stoffelijke resten in een boot te plaatsen en deze te laten varen: waar de boot landde zou hij worden begraven. Tegen de stroom in, dreef de boot naar de Betuwse oever. Omdat men nog geen duidelijkheid had, werd de kist op een wagen met twee ossen geplaatst, welke ossen nog nooit onder het juk waren geweest. Waar de ossen stopten, zou Werenfried worden begraven. De parallel met de Ark des Verbonds (1 Sam. 6:7 vv.) is opmerkelijk; in ieder geval brachten de ossen de wagen met de kist naar de kerk in Elst. Eeuwenlang hebben de resten van Werenfridus in deze kerk gelegen en werden ze vereerd. Vanaf 1488 werd de kerk van Elst aan hem toegewijd. In de woelige dagen van de 80-jarige oorlog zijn de overblijfselen van Werenfridus eerst naar Nijmegen en Goch gebracht. Uiteindelijk kwamen ze in 1644 in de Jezuïetenkerk in Emmerik terecht. Door oorlogshandelingen in 1944/45 is deze kerk verwoest en de resten van Werenfridus, op een enkel stuk bot na, vernietigd. De gotische (Hervormde) kerk van Elst is dus aan Werenfridus gewijd; in 1908 kregen de katholieken een kerk, die ook aan Werenfridus is gewijd. In Westervoort zien wij hetzelfde: de gotische Hervormde kerk is aan Werenfridus gewijd en de veel latere roomskatholieke kerk is ook aan dezelfde heilige gewijd. Het gemeentewapen van Elst is interessant omdat het herinnert aan Werenfridus. Voor de hand zou hebben gelegen om iets van fruit in het wapen af te beelden, maar dat is niet gebeurd. In het wapen links boven staat een kruis van het bisdom Utrecht. Rechts boven staat een klimmende leeuw, n.l. van het hertogdom Gelre. Aan de onderkant van het wapen is een bootje afgebeeld met daarin de kist van Werenfridus. Gij zijt ons Licht, ons eeuwig leven, Gij redt de wereld van de dood; Gij hebt Uw Zoon aan ons gegeven; Zijn lichaam is het levend brood. (Gez. 488A: 4) Dit Licht dat Werenfridus dertien eeuwen geleden predikte; die Boodschap wordt nog steeds aan mensen verteld: in Elst in Arnhem, Elden, ja, over de hele wereld; tot in onze dagen toe. Drs. Th. D. van Loenen De Schakel - 12

Achtergrond van bekende liederen: deze keer: 'Zoals ik ben' Zoals ik ben, 'k heb anders niet (Just as I am, without a plea) 1. Zoal ik ben, 'k heb anders niet dan 't offer ook voor mij geschied en dat U zelf mij roepen liet, o Lam van God, ik kom, ik kom.

2. Zoals ik ben, niet meer gewacht of 'k iets vermag in eigen kracht; tot U, die alles hebt volbracht, Lam van God, ik kom, ik kom.

3 Zoals ik ben, ofschoon altijd in twijfel in opstandigheid, van binnen vrees, van buiten strijd, o Lam van God, ik kom, ik kom.

4. Zoals ik ben, arm, ziek en blind, opdat 'k in U mijn rijkdom vind en U mijn wonden weer verbindt, o Lam van God, ik kom, ik kom.

5 Zoals ik ben, ontvangt U mij, verwelkomt, reinigt, spreekt U vrij; daar ik op uw beloften pleit, o Lam van God, ik kom, ik kom.

6. Zoals ik ben — uw liefde, Heer, wierp elke hinderpaal terneer om slechts te zijn van U, o Heer, o Lam van God, ik kom, ik kom.

7. Opdat in mij uw liefde blijkt, zo hoog, zo diep, zo vol, zo vrij, nu hier, straks bij U in uw rijk, o Lam van God, ik kom, ik kom.

C. Elliot (1789-1791) Vertaling: H. van 't Veld (1932)

Zo op het oog lijkt het lied 'Zoals ik ben' met het refrein 'O, Lam van God, ik kom' alleen maar een stukje geloofsleer op rijm: je mag komen tot Jezus, het Lam Gods, zoals je bent. Maar het wordt anders als men weet dat Charlotte Eliot, toen zij dit lied op 45-jarige leeftijd dichtte, al twaalf jaar invalide was. Toen zij dat werd, was de levenslustige, jonge vrouw heel verdrietig geworden, nu eens depressief, dan weer opstandig. Enerzijds was ze nu vaak in zichzelf gekeerd, anderzijds bekommerde zij zich ook om andere lijders en leeddragenden. Opstandig was ze ook geweest, toen ze nog maar net gehandicapt was en ds. Caesar Malan, de bekende Zwitserse Réveilpredikant, thuis in de pastorie van haar vader in Londen op bezoek kwam. Hij had haar gevraagd, of ze met al haar leed al naar het Lam van God was gegaan. Boos was ze geworden: waar bemoeide die man zich mee! Maar de vraag was haar blijven achtervolgen. Een paar dagen later had ze haar excuses aangeboden en aan ds. Malan gevraagd: 'Hoe moet ik tot Jezus gaan?' Zijn antwoord was kort geweest: 'Kom tot Hem, zoals je bent'. Zo had ze vrede voor haar hart gevonden en meer vrede met haar bestaan. Twaalf jaar later wordt het: 'Zoals ik ben'. Ze logeert bij haar broer, die predikant in Brighton is. Met heel zijn gemeente organiseert hij een bazaar ten bate van een kostschool voor arme domineesdochters. Ze ziet iedereen bezig en voelt zich als achtergebleven logee nutteloos, vooral als alle huisgenoten naar de opening van de bazaar zijn. Eenzaam blijft ze achter. Wat maakt langdurig lijden vaak moedeloos en hoe dikwijls komt in een toestand van depressiviteit geloofstwijfel op! Heeft God haar afgeschreven? Heeft hij voor haar dan niets te doen? Dan herinnert zij zich plotseling de woorden van ds. Malan weer en schrijft ze in het stille huis haar lied, zes coupletten lang. De Schakel - 13

Eerst verwoordt ze, waarom we tot Jezus mogen komen: Hij was het offerlam, dat alles volbracht en Hij nodigt Zelf. Dan belijdt ze, hoe ze tot Hem komt: in twijfel, in opstandigheid, van binnen vrees, van buiten strijd. Vanaf het vijfde couplet bezingt zij, wat wij mogen verwachten als wij tot het Lam Gods komen. Vier jaar later voegt ze er nog een slotvers aan toe met als inhoud: zo komt U, o God, in mij aan Uw eer. Uw liefde mag in mij openbaar worden. Haar lied, in vele talen vertaald, is velen die gebogen door het leven gaan, tot steun geweest, zoals bleek uit meer dan duizend dankbrieven in haar nalatenschap. Ik zou Charlotte Eliot de Nel Benschop van het negentiende-eeuwse Engeland willen noemen. Wat heeft God veel voor haar te doen gehad. Ze is 82 geworden en altijd invalide gebleven. In haar dagboek schreef ze: 'Alleen mijn hemelse Vader weet, wat het is om elke dag weer te moeten vechten tegen zwakte en uitputting. Soms wordt het bijna te veel. Maar Hij heeft mij in staat gesteld om niet toe te geven aan zwaarmoedigheid. Elke morgen is er Zijn woord: als je achter Mij wil komen, mijn Kind, verloochen dan jezelf, neem je kruis op en volg Mij'. Ze droeg vele liederen bij aan een Liedboek voor invaliden. In haar eigen bundel Blijheid en troost in uren van verdriet zijn liederen opgedragen aan bijvoorbeeld 'iemand die vanwege doofheid in de kerk niet kan horen' of 'een moeder bij de dood van haar veelbelovend Kind'. Op haar grafsteen is een lam uitgebeeld en daaronder de staan de woorden: 'O Lamb of God, I come'.

Bijdrage René Vos: Financiële zaken De Rank financieel Zoals inmiddels bekend zijn de kosten om onze gemeente in stand te houden ongeveer € 52.000 euro per jaar. Deze kosten zijn voor pastoraat, onderhoud en verwarming van de gebouwen, afdrachten aan de landelijke kerk en alle overige kosten. Hieronder staat een overzicht van de werkelijke inkomsten in 2012 en een inschatting van de inkomsten in 2013 (gebaseerd op de inkomsten in de eerste 10 maanden): Vrijwillige bijdrage Rente Huur Collecten Extra VB Vrienden Giften Schakel Verjaardagsfonds Overige bijdragen* Totaal Benodigd Nog nodig

2.013 € 11.807 € 4.900 € 8.892 € 5.257 € 1.356 € 1.470 € 2.953 € 1.288 € 1.078 € 2.625 € 41.626 € 52.000 € 10.374

2.012 € 11.160 € 4.922 € 7.405 € 5.687 € 1.850 € 1.490 € 2.060 € 1.253 € 757 € 1.961 € 38.545

* o.a. Rentambt en Gelredome De Schakel - 14

Detail huur Apostolisch Pentecostal wijkkas koffietafels Overig

€ 200 € 30

12 48

€ 2.400 € 1.440 € 900 € 861 € 3.291 € 8.892

per maand per week begrafenissen per maand

Het verwachte tekort is ongeveer gelijk als in de vorige Schakel begroot was. We houden de stijgende lijn dus vast. Als deze verwachting uitkomt dan hebben in 2013 ongeveer 3.000 euro meer bij elkaar gebracht dan in 2012. Voor onze kleine gemeente is dat een hele prestatie(!). Als we op deze manier ieder jaar het tekort kunnen verlagen dan kunnen we er samen voor zorgen dat het geluid van de Rank gehoord blijft worden binnen de Protestantse gemeente van Arnhem.

Wordingsgeschiedenis van het huidige orgel Het is wellicht aardig om te weten dat het eerste instrument dat een orgel genoemd kan worden, stamt uit het jaar 246 v Chr. en wel in Alexandrië in het huidige Egypte, nl. het 'waterorgel'. Er moest tenslotte onder druk lucht in de pijpen komen: een zogenaamd hydraulisch orgel. Duidelijk is dat deze eerste orgels geen liturgische functie hadden. Het waren gewoon 'wereldse instrumenten'. Later kreeg je instrumenten met 'handbalgen'. Bekend is een orgel uit het jaar 228 met vier registers van elk 13 tonen. Omdat het orgel van oorsprong een 'werelds' instrument was, stonden de eerste kerkvaders zonder uitzondering afwijzend tegenover het gebruik hiervan in de eredienst: fraai gezang vond uiteraard wel instemming. Pas in de 14e eeuw verschijnt het orgel als instrument in de Christelijke kerken. Maarten Luther (hij leefde van 1483-1546) zou zeker een bewonderaar van orgelspel geweest zijn: hij beschouwde muziek als een Godsgeschenk, 'na Gods Woord de grootste schat op aarde'. Hij ruimde in de eredienst veel ruimte in voor muziek alsook voor het orgel. Zijn enige voorwaarde was, dat men weet dat het om liederen gaat die tot eer van God zijn geschreven. Calvijn (die leefde van 15091564) zocht het meer in gezongen Bijbelwoorden die hij vond in de Psalmen en die we nu nog steeds zingen. In zijn tijd echter zonder orgel. Pas in 1756 werd er met orgel gezongen in de kathedraal St. Pierre te Genève. In de loop der tijd zijn er schitterende orgels gebouwd in Europa en uiteraard ook in Nederland. Het is echter aan de stadsbesturen te danken geweest dat orgels konden klinken. De synode van Dordrecht (1578) sprak zich nog tegen het orgel uit! Maar de stadsbestuurders hadden zeggenschap over de instrumenten én over de bespelers daarvan. Die behoorden in die tijd tot het wereldlijke domein. Daardoor zijn de orgels in de kerken gebleven en in veel steden werden er op weekdagen bespelingen gehouden. Uiteindelijk werd dat ook door de kerkelijke overheden gesteund, met als gevolg dat na enige tijd vóór en na de kerkdiensten orgelspel klonk. Pas in de I7e eeuw is het orgel langzamerhand gaan dienen als instrument voor begeleiding van de gemeentezang. Mede dankzij Constantijn Huygens die in 1641 een De Schakel - 15

traktaat schreef over het gebruik en ongebruik van het orgel in de kerk van de Verenigde Nederlanden. In de jaren daarna wordt er uiteraard veel geschreven over het kerkelijk orgelspel en de functie van organist. Er komt een Liturgische Beweging en een Organistenvereniging. Wat nog wel vermeld mag worden is het bezoek van de bekende theoloog Noordmans aan de Eusebiuskerk in Arnhem, toen hier nog het door de gebroeders Wagner gebouwde orgel hing. Hij hoorde De Wolf het Preludium en de Fuga in A-moll van J.S. Bach spelen. Hij vond dit zo mooi en later sprak hij over het zonlicht in de kerk, de klanken van het orgel en dat hij nog nooit in zijn leven zo'n sensatie had meegemaakt. Hij noemde het 'de met het oor waarneembare voetstappen Gods'. Zo'n indruk maakte het orgelspel, het zonlicht in de kerk, de ruimte op hem. Jacques Ros

VARIA: uit de pers en ander berichten c.q. bijdragen Bedrijf Hulp Verlening (BHV) In de kerkenraad hebben we ons bezig gehouden met wat gebeurt als er een ongeval plaats vindt of iemand onwel wordt in de kerk. Door Jack Theunissen en ondergetekende is geïnventariseerd wat er aan hulp- en verbandmiddelen in de kerk aanwezig is. Daarna is een plan gemaakt wat te doen bij calamiteiten. Joke Schoonderwaldt heeft haar zwager Henk Schoonderwaldt benaderd om ons een BHV cursus te geven. Met onze enthousiaste kerkleden, elf welgeteld, zijn we met deze cursus begonnen. Eerst wat elementaire voorbereiding over het menselijk lichaam en daarna werden we losgelaten op 'Annie en Frits'. Jullie zullen wel begrijpen dat het wel wat inspanning kost om Annie en Frits te reanimeren…….: Annie en Frits waren poppen om het reanimeren op te oefenen. We hopen maar dat het nooit nodig zal zijn, maar als het zich onverhoopt aandient dan zijn we nu voorbereid. En dat behoort ook tot onze zorg voor elkaar! In de laatste lessen hebben we ons bezig gehouden met vragen over en toepassingen van verband en hulpmiddelen. En ……… alle cursisten zijn geslaagd voor deze opleiding BHV. Gefeliciteerd! Piet Rosseel. HSV-Jongerenbijbel Deze unieke uitgave bevat de complete Bijbeltekst van de HSV, met daarbij heel veel extra's voor jongeren. Waaronder enkele honderden stukjes met uitleg, verwerking en verdieping, die de jongere handvatten geven om de Bijbel beter te begrijpen. In ieder Bijbelboek een of meerdere landkaartjes en illustraties. En tientallen kleurenfoto's. De complete Heidelbergse Catechismus is achterin opgenomen. De HSVJongerenbijbel zal ook beschikbaar komen als Android app voor telefoon en tablet. Na aankoop van de HSV-Jongerenbijbel kun je de app aanschaffen voor € 9,99. Toelichting bij de presentatie: het Woord van God moet niet met een lichtbundel De Schakel - 16

worden vergeleken, waardoor je kilometers ver vooruit kunt zien, maar met een looplamp. De volgende stap wordt bijgelicht! Als zodanig : een Bijbel voor jong én oud! Leven zonder het licht van het Woord, dat vol is van Jezus, is levensgevaarlijk. Daarmee raak je van de weg en eindig je in de eeuwige nacht. Maar wie Hem volgt, reist veilig. Die dwaalt niet in het duister, die raakt niet van de weg, die komt veilig op de plaats van bestemming, die komt eeuwig Thuis. Geen levensangst, geen stervensnood; dat is de kracht, waar ik in sta van eerste stap tot aan de dood leidt Hij de weg waarop ik ga. Van de hand van A.J.K. (Bert) Klei: (voormalig journalist dagblad Trouw) De gereformeerde dominee J.C. Jonkers (1902-1983) hanteerde tijdens de oorlogsjaren de herdersstaf in het Gelderse Scherpenzeel: een orthodox dorp, waar de gereformeerden "licht" waren, vergeleken bij de "zware" hervormden ter plaatse en de nog "zwaardere" mensen van wat werd genoemd de zwarte-kousenkerk. De echtgenote van dominee Jonkers was van lutherse komaf maar daar tilde de gemeente niet zwaar aan: ze kon dat immers niet helpen en bovendien zag je 't niet aan haar. De betrekkelijke "lichtheid" der gereformeerden verhinderde het niet pal te staan voor een strikte zondagsheiliging - een bezigheid die zij ondanks de oorlog niet verzaakten. En zo ontstond opschudding toen een zondagse wandelaar met scherpe ogen liet weten dat hij bij het passeren van de pastorie achter een venster mevrouw Jonkers had waargenomen, terwijl ze bezig was met een haakwerkje. Hoe pakken we dit geval van zondagsontheiliging aan, vroegen de bekommerde gereformeerden zich af. Moest de domineese berispt worden of kon je volstaan met haar te verzoeken het haakwerkje voortaan op een doordeweekse dag ter hand te nemen? Na brede discussie werd besloten het bij een vriendelijk verzoek te laten. Want, zo luidde de redenering, mevrouw was van huis uit luthers …………………..(!)

CALVIJN – DARWIN (Overgenomen uit ‘Tijding’. Informatieblad van de IZB. Door Ds. W Dekker). Kan een aap bidden?  Religie is vandaag weer in. Dat is wel eens anders geweest. Calvijn lijkt dit jaar ook weer in. Waarom? Dat weet je zelden precies met een hype. Misschien heeft al die belangstelling meer met het woord calvinistisch te maken dan met de persoon van Calvijn zelf. Te pas en te onpas wordt immers over calvinisme gesproken.  Het woord calvinistisch wordt gebruikt wanneer het gaat over hard werken, perfectionisme, zuinigheid en ook wel bekrompenheid. Behalve dat Calvijn zelf heel hard werkte, heeft dit alles niet veel met hem te maken. De directe aanleiding voor het Calvijn-jaar is, dat hij 500 jaar geleden geboren werd. De Schakel - 17

Ook nog een heel andere naam kom je dit jaar steeds tegen, namelijk die van Darwin, die 200 jaar geleden geboren werd. Zo is 2009 het Calvijn-jaar én het Darwin-jaar. Calvijn tegen Darwin?  Een interessante vraag is: wat zou Calvijn van Darwin hebben gevonden? Zo'n vraag is lastig, want Calvijn leefde 300 jaar eerder. Toch leefde Calvijn niet meer in de Middeleeuwen. Hij stond aan het begin van een nieuwe tijd in Europa. De tijd waarin hij leefde, was de tijd van Renaissance en Humanisme, van de opkomende wetenschap, ook de natuurwetenschap. Calvijn was daar niet afkerig van. Voor de sterrenkunde had hij bijvoorbeeld grote bewondering. Een kleine stap voor een  En alsof hij al iets vermoedde van de hedenaap, een grote stap voor daagse discussies tussen orthodoxe christenen de evolutie over schepping en evolutie, over Andries Knevel en de EO, schreef hij dat we Genesis 1 niet helemaal letterlijk moeten lezen, maar dat Mozes zich in de beschrijving van de schepping heeft aangepast bij het begrip van eenvoudige mensen.  Al dat spreken over 'letterlijk' met betrekking tot de Bijbel, als betrof het Bijbels onderricht exacte wetenschappelijke informatie, is van veel later tijd. Calvijn had grote eerbied voor de wetenschap en hij was tegelijk diep gelovig. Hij zou ook vandaag behoren tot die mensen, die niet op voorhand een tegenstelling maken tussen geloof en wetenschap. De gedachte dat de Bijbel exacte wetenschappelijke informatie zou bevatten over het ontstaan van hemel en aarde, die vind je bij hem absoluut niet. Biddende aap?  Calvijn zou intussen wel zeer tekeer gegaan zijn tegen mensen, die op grond van Darwins evolutietheorie de conclusie zouden trekken, dat de mens niet veel meer is dan een veredelde aap.  In dat geval zou Calvijn zeggen: heb je dan wel eens een aap zien bidden?  Nee, natuurlijk niet. En heb je wel eens van mensen gehoord die niet bidden? 'Zeker Calvijn, die zijn er genoeg', zijn wij dan misschien geneigd te antwoorden. 'Klopt dat echt? ', zou Calvijn antwoorden. Let eens op alle godsdiensten, die er in de wereld zijn. Overal wordt gebeden. En de mensen, die zeggen: bidden is onzin? Houden ze dat vol?  In hun diepste nood roepen ze ineens weer om hun moeder én om God.  Bij een ramp die op de televisie te zien is, is het 'O my God' niet van de lucht. De mens is geen veredelde aap. De mens is een heel bijzondere schepping van God en dat merk je daaraan dat godsdienst onuitroeibaar is. Calvijn zegt het zó: God heeft het zaad van de godsdienst (semen religionis) in ieder mens uitgestrooid.  Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw waren er onderzoekers die dachten: misschien verdwijnt de religie in het moderne West-Europa wel helemaal. In zeker opzicht kregen ze gelijk. Steeds minder mensen in West-Europa gaan naar de kerk. In een ander opzicht kregen ze echter geen gelijk, want intussen noemt wel 60% van de bevolking in Nederland zich 'ietsist'. Men zegt: ik ben niet echt christelijk of moslim, maar ik geloof wel, dat er 'Iets' is, een hogere macht, een oergeheim achDe Schakel - 18

ter alle dingen. Vreemd. 'Vooral ook erg halfslachtig', zei onze minister Ronald Plasterk eens. Wie niet meer in God gelooft moet consequent durven zijn en atheïst worden, 'iet-sisme' als gebrek aan lef om zonder God te leven.  Maar Calvijn zou zeggen: het zit anders. Het zaad van de godsdienst ontkiemt steeds weer op een of andere manier, omdat God zelf dat heel diep in de diepste lagen van de ziel heeft gestrooid, toen Hij de mensen schiep. Bijbels fundament?  Is het Bijbels wat Calvijn beweerde? De uitdrukking 'het zaad van de godsdienst' komen we zo letterlijk in de Bijbel niet tegen. Maar de gedachtegang wel. Bijvoorbeeld in Handelingen 17, de rede van Paulus op de Areopagus. Paulus maakt een wandeling door Athene met al z'n afgodsbeelden, wordt daar inwendig boos over, maar zegt vervolgens niet tegen de Atheners: jullie zijn bezig met onzin. Hij zegt: jullie zijn allemaal op zoek naar God of je Hem ook al tastende zou kunnen vinden. Dat is niet vreemd, want wij horen van nature allemaal bij God. Wij zijn zelfs van zijn geslacht (Hand. 17:22-28). Dat lijkt wel behoorlijk op wat Calvijn zegt. Calvijn haalt zijn gedachten verder vooral ook uit Romeinen 1:18-23 en Romeinen 2:1416. Kan Calvijn ons helpen?  Is het voor ons vandaag belangrijk naar Calvijn te luisteren? Mijn antwoord is, dat we hem niet zonder meer in alles hoeven te volgen. Maar Calvijn heeft in zijn tijd, waarin alles op z'n kop stond, houvast gezocht bij de Bijbel en is daar toen als geen ander opnieuw doorheen gekropen. Het zou wel heel dom en hoogmoedig zijn wanneer wij zouden zeggen, dat wij daar niet iets van zouden kunnen leren. Natuurlijk zijn we dan niet meer in alles geïnteresseerd. De uitvallen naar de RoomsKatholieke Kerk van zijn dagen ervaren wij bijvoorbeeld als behoorlijk tijdgebonden. Dat komt omdat die kerk intussen niet meer dezelfde is als toen. Maar de mens zelf is niet zoveel veranderd. Wat Calvijn opmerkt over het religieuze zoeken van mensen, het menselijk verlangen naar God en tegelijk de blijkbaar onuitroeibare neiging om in plaats van de ware God allerlei andere goden en machten te gaan dienen, dat alles is nog hoogst actueel. Calvijns gedachten hierover kunnen ons daarom juist ook vandaag helpen. Het is immers niet denkbeeldig, dat onze buurman moslim is, aan de overkant een hindoe woont, een vriendin van ons de laatste tijd aan boeddhistische meditatie doet en een collega op het werk zegt, dat hij eigenlijk niet gelooft, maar soms denkt, dat er misschien toch wel 'iets’ is. Hoe kijk je dan vanuit je eigen geloof tegen al deze mensen aan?  Calvijn zou zeggen: je moet het zó zien, dat God die de Schepper is van al deze mensen, het zaad van de godsdienst in hun harten heeft gestrooid. Niemand is los van de ene ware God, de Schepper van alle mensen. Thuis komen  Ik vind dat een belangrijke gedachte. Nu we als christenen een minderheid worden in de samenleving dreigt namelijk het gevaar, dat we denken, dat onze God ook de God is van een minderheid en dat Hij met al die andere mensen, die zeggen niets met Hém te hebben, ook Zelf niets heeft. Soms kopt een krant: 'Het gaat niet goed met God in Nederland'. In het artikel dat volgt, staat dan bijvoorbeeld dat de kerkgang weer heel sterk is teruggelopen. Dat laatste is bijzonder jammer, want door de kerkgang na te laten ontnemen mensen zich een belangrijke kans om God echt te leren kennen en een relatie met Hem op te bouwen. Maar de kop van het artikel is onzin. God was de God van Nederland al lang voor de zendelingen hier kwamen. Wanneer de mensen, die hier toen woonden niet Zijn mensen waren geweest, hadden ze De Schakel - 19

nooit de boodschap over Hem begrepen, waren ze zeker geen christen geworden.  Wanneer nu vandaag mensen het christelijk geloof de rug toekeren, blijven ze daarmee evengoed Gods mensen. God heerst in oordeel en genade. Hij plant en Hij rukt uit. Hij geeft perioden van geloofsbloei en ook de geloofsafval gaat niet buiten Hem om. Calvijn zou zeggen: dat is Zijn verkiezend handelen. Het is soms om van te huiveren. Want afval en ontrouw blijven niet ongestraft. Maar in en door alles heen blijven mensen Gods schepselen met wie Hij een plan heeft. Dat vooral moeten we in onze tijd van afval en multireligiositeit niet vergeten. In feite is al die hele en halve religiositeit in zichzelf niet zo interessant. Interessant is Hij, die ons geschapen heeft en de kiem van godsdienst in ons heeft gelegd. Aan ons intussen de taak om deze enige God, Vader en Schepper te blijven verkondigen.  Dat dit zin heeft bewijst de praktijk. Dan is er bijvoorbeeld iemand op een Alphacursus, die is aan komen waaien uit het 'niets', zeggen wij dan. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het was de wind van God, die haar of hem dreef. Op een gegeven moment komt de vraag: is dit nu allemaal nieuw voor jou wat je hier hoort? Het antwoord is: ja, aan de ene kant wel, een heleboel feiten en namen ken ik niet. Anderzijds voelt het ook vertrouwd; net alsof nu eindelijk in mijn leven het kwartje valt. Net alsof ik antwoord krijg op datgene waar ik al heel lang naar op zoek was.  Calvijn zou zeggen: dat is ook zo. Nu kom je eindelijk thuis bij die God die al zo lang naar jou op zoek was. Predikant: terug naar 'bijbels ABC' "Er heeft zich een geestelijke aardbeving voorgedaan in Nederland. We gaan richting een religie zonder zonde. Verlossing wordt een horizontaal begrip," zegt Dr. A. A. A. Prosman. Hieronder gedeelten uit zijn toespraak. Kerkverlating Het valt Prosman op dat secularisatie en kerkverlating vaak worden gebruikt als synoniemen. "Maar kerkverlating is een verschijnsel van een dieper liggend probleem. Secularisatie is niet op te hangen aan kerkbezoek. Het is breder. Ook is secularisatie iets anders dan atheïsme, dat het geloof in God bestrijdt. Iemand die de kerk verlaat, is nog geen atheïst. Daarmee heeft kerkverlating iets ongrijpbaars. Ook de sociale druk om wel te gaan is steeds meer naar de achtergrond verdwenen. Er heeft zich een geestelijke aardbeving voorgedaan. Bovendien lijkt het erop dat Europa de ballast van de christelijke beschaving van zich wil afschudden." Religie zonder zonden De dominee ziet een religie zonder zonden opkomen. "Er zal wel religie zijn, maar het zal een religie zijn zonder zonde. En dat is beslissend. Als uit de religie de zonde verdwijnt, wordt ook de verzoening overbodig. Verlossing wordt een horizontaal begrip. Er wordt verlossing verwacht van wetenschap en van welvaart. De religiezonder-zonde is een religie als een vorm van inspiratie en zingeving. In die samenleving zal de kerk moeten overleven, haar weg moeten vinden en haar geloof moeten behouden." Volgens Prosman is het noodzakelijk dat de kerk verdiept en volhardt. Brongericht preken De predikant maakt duidelijk dat kerken weer "het Bijbels ABC" moeten leren: intens luisteren naar het Woord van God dat verdiepend en vernieuwend is. "De laatste decennia is prediking minder brongericht en meer gemeentegericht. De vraag was of mensen zich aangesproken zullen voelen door de preek? Wie De Schakel - 20

hierop inspeelt, ontkomt niet aan preken waarin de gemeente zich bevestigd weet. Maar we hebben uitleg nodig. Niet om de gemeente te vermoeien, maar om net zolang met de Bijbel bezig te zijn totdat er licht valt over kerk en wereld." Bidden is schuilen achter Christus Het gebed is niet alleen overgave, maar ook ontmoeting en gesprek. Deze ontmoeting gaat geheel van de Heere uit. Voor het gebedsleven betekent dit dat het verstomt en afsterft als we niet luisterend leven, schrijft dr. A. de Reuver.  Hoogstens blijft er dan een sleurgebed over dat in feite is afgestompt tot een dorre formule. We zullen deze verbastering van het gebed wel uit ervaring kennen. Je bidt zonder te bidden, zonder ontmoeting en omgang met de Hoorder van het gebed. Soms verzandt je gebed in afgesleten termen. En met een schok kom je tot de ontdekking dat je, ondanks je gebogen knieën, je gevouwen handen en je gesloten ogen, helemaal niet bidt. Waar ben ik toch mee bezig?  Tegen deze kwaal is maar één remedie bestand: ophouden met zulk bidden en beginnen met zwijgen en luisteren. Evenwel met de zucht: ‘O Heere, maak me stil en horig.' En zo moeten we dan maar de gehoorzaal binnenkruipen, waar het geloof wordt gewekt, zittend aan Jezus' voeten, hangend aan Zijn lippen. ‘Geen hechter grondslag voor het gebed', vindt Calvijn, ‘dan het Woord van God. Het gebed rust op het Woord. Het is alsof God de mensen verbiedt te bidden, tenzij Hij ons de woorden voorspreekt.' Ik denk dat de reformator gelijk heeft. Wie op Gods beloften pleit, komt bij Hem nooit ongenodigd en daarom evenmin ongelegen.  Bidden is dus niet alleen ‘ogen dicht en handen samen', maar vooral het oog op de Heere richten en de vinger leggen bij Zijn Woord. Wie God houdt aan Zijn Woord, maakt Hem om zo te zeggen weerloos. De Heere kan om een bidder die Hem zijn eigen belofte voorhoudt niet heen. Vandaar dat Luther zei: ‘Bidden is de volle buidel van Gods beloften voor Hem leegschudden.' Een kind moet je lang niet in alles zijn zin geven, maar als het kan zeggen: ‘Vader, u hebt het beloofd', dan kom je er niet onderuit. Zo vangen we in de gebedsomgang de Heere op Zijn eigen woorden. Zoals die Kananese vrouw uit het Evangelie deed. Als Jezus haar met een hondje vergelijkt, pakt ze dat beeld onmiddellijk op: zelfs die onreine dieren mogen toch eten van de kruimeltjes onder de tafel! ‘Groot' noemt Jezus haar geloof. Orthodoxie Het kwam al een aantal malen binnen onze gemeente ter sprake: waarom worden wij als gemeente 'Orthodox' genoemd. Vaak zo'n beetje als: die mensen lopen nog wat achter met hun denkbeelden, c.q. geloof. Vandaar dat het goed is om – in het kort - na te gaan wat orthodoxie betekent en inhoud. Het woord orthodoxie betekent letterlijk 'juiste aanbidding' of 'juiste leer'. Synoniem hieraan is het woord: rechtzinnig. In de loop van de eeuwen heeft het woord orthodoxie de volgende betekenissen gekregen: 1. Enerzijds kan het toegepast worden op elke naam van een bepaalde religie of De Schakel - 21

2.

3.

4.

5

ideologie. In zo'n geval betekent het dat de aangeduide persoon of groep vasthoudt aan de traditie van de eerder genoemde stroming. Dit dan in tegenstelling tot de vrijzinnigen. Orthodox-protestantisme is een (reformatorische) protestants-christelijke stroming, die de Bijbel beschouwt als het (onfeilbare) Woord van God met exclusieve, absolute en universele zeggingskracht inzake heil en onheil van mens en wereld. Een tegenpool is het vrijzinnig-protestantisme. Orthodoxie versus fundamentalisme: sceptici spreken, waar de term orthodoxprotestantisme wordt gebruikt, dikwijls (in negatieve zin) over christelijk fundamentalisme. Fundamentalisme is in feite echter een geradicaliseerde en gemobiliseerde activiteit, die zich dikwijls uit in actief, militant verzet. Daar is bij orthodoxie geen sprake van. Ook nooit geweest. Oecumene van het hart Er tekent zich onder orthodoxe christenen de tendens af om kerkspecifieke gewoontes en secundaire leringen en opvattingen minder gewicht toe te kennen, en elkaar 'over kerkmuren heen' op te zoeken om samen het geloof te beleven en uit te dragen. Modaliteit De Gereformeerde Bond vormt een modaliteit, een stroming, oorspronkelijk in de Hervormde Kerk en tegenwoordig in de PKN. Omdat de Gereformeerde Bond een modaliteitorganisatie is en geen zelfstandig kerkgenootschap, is men niet automatisch lid van de Gereformeerde Bond wanneer men ingeschreven staat in wat vaak een 'Bondsgemeente' wordt genoemd. Daardoor zit er een groot verschil tussen het aantal leden van de Bond en het aantal gemeenteleden dat tot de achterban van de Bond gerekend wordt.

In onze Hervormde Gemeente de Rank voelen wij ons als 'orthodoxen' veilig bij het Woord van God en nemen afstand van leringen van mensen. Wij bidden om de leiding van Gods Geest om Hem in waarheid en afhankelijkheid te dienen. Hervormingsdag 31 oktober 1517: Luther publiceert zijn 95 stellingen tegen de misstanden in de toenmalige kerk van Rome. Hij wilde de centrale boodschap van het Evangelie, namelijk de vergeving der zonden door het bloed en offer van Jezus Christus, weer centraal stellen. De theologie van Luther wordt daarom soms wel de theologie van het kruis genoemd. Zijn poging werd door Paus Leo X ten enenmale niet onderkend. Het heeft Luther verrast dat zijn stellingen binnen de kortste keren en over een breed front in de samenleving weerklank hebben gevonden. Ook vandaag heeft Luther ons nog veel te zeggen. ATHANASIUS Athanasius wordt geboren aan het einde van de derde eeuw (296) en maakt de laatste grote vervolgingen nog mee. Hij groeit op in Alexandrië en wordt eerst diaken en later bisschop in die stad. De Schakel - 22

Als diaken neemt hij deel aan het concilie van Nicea. Deze kerkelijke vergadering was door keizer Constantijn, de eerste christelijke heerser over het Romeinse rijk, bijeengeroepen. De aanleiding hiervoor was een groot conflict over de identiteit van Jezus Christus. Een zekere Arius leerde dat Jezus Christus niet God is. Hij ging uit van absoluut monotheïsme, waarbij de eenheid van God sterk wordt benadrukt. De Zoon zag hij als het eerste schepsel die de bron is van alle andere schepselen. Vanwege de bijzondere positie van de Zoon kan Hij wel goddelijk genoemd worden. Athanasius en anderen met hem zagen op grond van de Bijbel daar grote problemen in. Voor de verlossing van mensen is het nodig dat Jezus én God én mens is. Op het concilie van Nicea werd op deze wijze ook beleden. De strijd tegen de Arianen zou het leven van Athanasius geheel en al beïnvloeden. Vrij spoedig na het concilie verandert de politieke situatie in het Romeinse Rijk en dit heeft ook weer gevolgen voor de positie van Athanasius en zijn partij. Hij wordt namelijk verbannen naar Trier. Zijn verblijf aldaar betekent overigens dat hij ook grote invloed krijgt in het westelijke deel van het Romeinse rijk. Door nieuwe veranderingen aan het hof kan Athanasius weer terugkeren naar Alexandrië. In totaal zou hij vijf keer worden verbannen en een kleine twintig jaar van zijn leven doorbrengen in ballingschap. Onder andere door zijn onvermoeibare inzet wordt de belijdenis van Nicea uiteindelijk op het concilie van Constantinopel (381), na wat aanpassingen, aanvaard als het gezaghebbende belijdenisgeschrift in de kerk. Athanasius zelf maakt het niet meer mee. Hij overlijdt in 373. Schipbreuk: God, hoe kunt U mij dit aandoen? De enige overlevende van een schipbreuk strandde op een klein onbewoond eiland. Hij bad koortsachtig tot God om hem te redden en elke dag keek hij langs de horizon om te kijken of er al hulp aankwam. Maar niemand leek te komen Uitgeput, lukte het hem uiteindelijk om een kleine hut te bouwen, om hem te beschermen tegen regen, hitte en zon. En om de weinige dingen die hij had op te slaan. Maar toen hij op een dag terug kwam, na een zoektocht naar eten, zag hij zijn hut in vlammen opgaan. De rook verdween in de lucht… Het allerergste wat had kunnen gebeuren, was gebeurd! Alles wat hij bezat was weg. Verdwaasd stond hij er naar te kijken en werd overvallen met woede en verdriet. “God, hoe kunt U mij dit aandoen!” schreeuwde hij met tranen in zijn ogen. De volgende dag, vroeg in de ochtend, werd hij gewekt door het geluid van een schip dat richting zijn eiland voer. Het was gekomen om hem te redden. “Hoe wisten jullie dat ik hier was?”, vroeg de man lusteloos aan zijn redders. “We zagen je rooksignaal”, antwoordden ze. Het is gemakkelijk om ontmoedigt te raken als dingen slecht gaan. Maar we moeten niet opgeven! Want God is aan het werk in onze levens… Zelfs in een tijd van pijn en lijden. De volgende keer dat je kleine hut tot de grond toe afbrand, bedenk je dan, dat het misschien een rooksignaal is, dat de genade van God oproept!!! De Schakel - 23

Gedichten Tekst: Ds. A. Romein (wijze: Gezang 117 of Gezang 90)

1. Ons die met Christus sterven 2. Maar wie de Heer negeren, wacht leven voor altijd, verloochenen zijn naam, volharden in geloven zal Hij de rug toekeren brengt ons tot heerlijkheid, om van hen weg te gaan. wij mogen eeuwig heersen Die willens afgeweken over zijn koninkrijk zijn nodiging weerstaan samen met de Messias Hij zal de band verbreken, in volle majesteit. Hij laat hen buiten staan. 3. Toch zal Hij niet verlaten hen die onzeker zijn, tot ontrouw zijn vervallen, tot twijfelen geneigd, zijn trouw zal nooit bezwijken, wat Hij in ons ook ziet immers: zichzelf verloochenen dat kan de Here niet.

Jan Luyken (1649-1712)

is al bekend als dichter en illustrator als hij op 26-jarige leeftijd tot bekering komt. Dit verandert zijn werk. Gaat zijn eerste bundel vooral over de frivole kant van het leven, de bekende uitspraak van Augustinus lijkt de leidraad voor zijn verdere werk: 'Gij zet ons aan om er vreugde in te vinden U te loven, want Gij hebt ons gemaakt naar U, en onrustig is ons hart totdat het zijn rust vindt in U'

Van de rust der zielen 1. Al ruisen alle wouden, Al bruist het wilde meer, Al beeft het al van donder, Al straalt de bliksem neer, Mijn hart blijft zonder vrezen In zijn wezen.

2. Het kan ons niet verschrikken, Al wat van buiten woelt, Wanneer men maar van binnen, De schoonste ruste voelt. Die schoonste rust van binnen Kan 't verwinnen.

3. Als Jezus zich in 't harte, Te ruste heeft gezet, Laat eens een onweer komen dat deze rust belet. Al 't kwaad versmelt in vrezen Voor Zijn wezen.

4. O mensen wilt u leren Waar in uw heil bestaat. 't Is hier in, dat gij weelde En aardse rijkdom haat, En dat gij trachtte winnen Rust van binnen.

De Schakel - 24

Bloemengroet vanuit de kerk: info Jack Theunissen 10 nov.

Teteringenstraat 75

17 nov.

Mevr. K. Geldof Mevr. C. Hesselink Fam. Akkerman

24 nov.

Mevr. Wagenaar

Klaaswaalpad 6

08 dec.

Dhr. Th. van Loenen

Jachthoorrnlaan 118

15 dec.

Fam. J. Ros

Eerenewoudeweg 15

17 – 12 - 1958 45 jaar getrouwd

22 dec. 25 dec.

Mevr. R. Kramp Mevr. Hessing Dhr. H. Boer Dhr. Quartel Mevr Elzinga

Meester merkxstr.46 Haya.v. Someren 85 Heideweg 6 Alkmenegaard 42 Ezingestraat 7

026-3815442 026-8488663 026-4437934 026 – 3235584 026 – 3230472

29 dec.

026-3818617

08 – 11 - 1924 = 89 jaar 13 – 11 - 1952 = 61 jaar Vrienden van De Rank

026-3810538

29 – 11 – 1926 = 83 jaar

Keulse slag 94

Vrienden van De Rank 2 3- 12 - 1944 = 69 jaar 25 – 12 - 1939 = 74 jaar 26 – 12 - 1947 = 66 jaar 28 - 12 - 1933 = 80 jaar 28 -12 - 1936 = 77 jaar

Bloemendienst.

Zoals u weet worden elke week gemeenteleden verrast met een bos bloemen als daar aanleiding voor is. Bv. bij verjaardagen, huwelijk, jubilea, ziekte of anderszins. Weet u dat we dit jaar ongeveer 83 bossen bloemen mochten weggeven? We zijn blij en dankbaar dat we dit mogen doen. Het is ook het vermelden waard dat alleen al deze zomer er ongeveer 25 bossen bloemen uit de tuin van Herman Albertus kwamen. Herman schonk deze bloemen aan de kerk waarvoor we hem natuurlijk willen bedanken. Ook gemeenteleden van ouder dan 85 jaar krijgen altijd een bloemetje, evenals die thuis komen vanuit het ziekenhuis. Deze bloemen worden door Fam. DHont, Fam. Schipper, Fam. Hartgers of Ouderling Hans Boer bezorgd. Soms ook door andere mensen die dichtbij de gegadigde(n) wonen. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben laat het mij a.u.b. dan even weten. Jack Theunissen

Bericht van de Redactie In de recent door de Rank uitgegeven brochure is aangegeven hoe belangrijk het aantal Pastorale Eenheden (PE) is. Wat is een PE? Op de site van de PKN staat onder meer: 'Een Pastorale Eenheid (afkorting PE) is een groep geregistreerden die pastoraal een eenheid vormen (deze personen kunnen eventueel op verschillende adressen wonen). Meestal is dit een gezin. Dit kan ook een gezin zijn waarbij mensen inwonen (bijvoorbeeld een ouder, pleegkind), of met kinderen die buitenshuis studeren'. Een voorbeeld: een getrouw echtpaar is dus één PE. Ook geregistreerden die samenwonen kunnen een pastorale eenheid vormen. Op basis van onze ledenlijst is het aantal PE's nu: 69. Echter, alleen de betalende leden tellen mee. In 2012 stond in het fin. jaarverslag nog 47. Hoeveel PE's leden zullen er in het fin. verslag van 2013 aangegeven worden? De Schakel - 25

Interessant is ook te weten hoe de opbouw van onze gemeente is. Opbouw qua leeftijd zoals genoemd in onze ledenlijst:        

tussen 1 en 5 jaar: 2 tussen 6 en 40: 5 tussen 41 en 55: 12 tussen 56 en 65: 6 tussen 66 en 75: 33 tussen 76 en 85: 29 tussen 86 en 100: 9 tussen 100 en 105 2 98 Leeftijd onbekend: 11 Totaal: 109 totaal De grootste groep bevindt zich tussen 41 en 85 jaar: 80 leden

Vrijwilligers

Als we naar de kerk of naar het Ds. van Oosterzeehuis gaan is het er meestal al lekker warm en schoon en staat de koffie of thee al klaar. Binnen onze kleine kerkgemeenschap zijn ca. 26 mensen als vrijwilliger actief: tijdens de kerkdienst, oppassen, koffie schenken, schoonmaken. De vrijwilligers doen dat met veel plezier, waarvoor de kerkenraad – en anderen – erg dankbaar zijn. We danken de Here God voor de vele mogelijkheden die we als gemeente de Rank hebben!

Zingen rond de Kerstdagen Mensen die graag zingen kunnen rond de Kerstdagen volop aan hun trekken:  ter gelegenheid van hun 70 jarig jubileum op vrijdagavond 20 december geeft Chr. Gem. Zangvereniging IRENE haar jaarlijkse kerstconcert In de Luckaskerk te Elden aanvang 20.00 uur de kerk is vanaf 19.30 open;  op zondag 22 december is de jaarlijkse Kerstsamenzang in de Eusbiuskerk. Aanvang 20.00 uur de kerk is vanaf 19.15 uur open. Koor is The New Creation, uit Ede. De meditatie zal worden gehouden door Ds. G. Hutten uit Arnhem. Van harte aanbevolen en graag tot ziens!  Wij wensen u allen gezegende feestdagen rondom het gedenken en vieren van de komst van onze Here Jezus. Wij hopen dat u het in gezondheid zal mogen meemaken en hopen u te ontmoeten in de Bonifatiuskerk, het Ds. Van Oosterzeehuis en/of tijdens de zangavonden op diverse plekken. Van harte Gods zegen gewenst!

Kerstmiddag de Rank op donderdag 19 december a.s. U bent welkom vanaf 13.30 uur. De middag wordt afgesloten met een 'aangeklede' broodmaaltijd. Deelname gaarne opgeven aan de diaconie. De Schakel - 26

Kerkdiensten Dec. 2013 / 2014 / Aanvang 10.00 uur 1-dec 8-dec 15-dec 22-dec 25-dec 29-dec 31-dec

Heilig Avondmaal I.pl.v. Dr. Zwanenburg Belijdenisdienst

Wijnhorst Molenaar Vermaat Cuperus 1e Kerstdag Aanvang 09.45 Vermaat Koelewijn Geen dienst

Ds. F.. Ds. H.O. Ds. P.. Ds. D.J. Ds. P. Ds. W.J.J.

Katwijk a/z Oosterbeek Veenendaal Veenendaal Veenendaal Renkum

Vermaat Kamp Zwanenburg Laar Laseur Poortman Molenaar Heutink Brink Eck Hendriks Vermaat Koelewijn

Ds. P. Ds. J.B. Dr. L.G. Ds. R. van Ds. H.J.W. Ds. A.D. Ds. H.O. Ds. G.S. Ds. van de W. Dr. J. van Drs. C. Ds. P. Ds. W.J.J.

Veenendaal Heteren Ede Rhenen Voorthuizen Veenendaal Heelsum Ede Veenendaal Ede Ede Veenendaal Renkum

Zwanenburg Paul Biersteker Groeneveld Vermaat Vermaat Romein Koelewijn Vermaat Hovius Bree Hoek Laar Vermaat Laseur Brink Heutink

Dr. L.G. Dr. M.J. J. Ds. A. Ds. P. Ds. P. Ds. A. Ds. W.J.J. Ds. P. Ds. W.Chr. Ds. D.G.F. de Dr. J. Ds. R. van Ds. P. Ds. H.J.W. Ds. W. van de Ds. G.S.

Ede Ede IJsselmuiden Lunteren Veenendaal Veenendaal Ede Renkum Veenendaal Apeldoorn Nieuwegein Veenendaal Rhenen Veenendaal Voorthuizen Veenendaal Ede

K K K

2014 1-jan 5-jan 12-jan 19-jan 26-jan 2-feb 9-feb 16-feb 23-feb 2-mrt 9-mrt 12-mrt 16-mrt 23-mrt 30-mrt 6-apr 13-apr 18-apr 20-apr 27-apr 4-mei 11-mei 18-mei 25-mei 29-mei 1-jun 8-jun 15-jun 22-jun 29-jun

Nieuwjaarsbijeenk. & Med.

Voorbereiding H.A. H.A en Dienst voor doven

Biddag gewas en arbeid

Voorbereiding H.A. Goede vrijdag H.A. 1e Paasdag Aanv. 09.45 uur

Hemelvaartsdag 1e Pinksterdag

De Schakel - 27

K K K K K K K K K K K K K K K

85- plussers Dhr. Mw. Dhr. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw.

Muijlwijk v. W.F. Monninkensteeg 1/50 Rodink -Hessing J.G. Waalstraat 36/11 Vries de W. Worth Rhedenseweg 161 Roebersen F. de Burcht 97 Wagenaar- Westerneng M. Klaaswaalpad 16 Doorne-Geuze van J.M. Abe Lenstrahof 212 Geldof- Phang K.L. Teteringenstraat 75 Schooten v. E.G. Handelstraat 50 Steijn v. G.J. Spijkerstraat 191 Wevers-Jongbloed S. Esperantolaan 2 kmr 103 Ponger-Siebelink H.A. Hyacintstraat 23 Masman J.A. Goltackers 47 Pesch-Rutgers G.G. Worth Rhedenseweg 45/266

Arn. Arn. Rheden Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. Arn. H'ren W'voort Rheden

12-mei 13-dec 27-okt 27-mrt 29-nov 13-jul 8-nov 22-jan 4-mrt 14-mei 24-jun 26-feb 25-okt

1928 1928 1928 1927 1926 1925 1924 1924 1923 1923 1922 1913 1911

85 85 85 86 87 88 89 89 90 90 91 100 102

026-3510140 026-4951997 026-3810538 026-7512136 026-4423807 026-4422102 026-3234008 026-3251490 026-3618422

Doorgeven wijzigingen in adressenbestand Wilt u wijzigingen, aanvullingen etc. doorgeven aan dhr. John Hessing tel.: 06 36 34 61 81 / e-mail: [email protected]

Een goed bijgewerkt bestand is van groot belang! Uitspraken van Maarten Luther: Zelfs al zou ik weten dat de wereld morgen in stukken uiteenvalt, ik zou toch mijn appelboom planten. Al ken ik de weg niet die God met mij gaat, ik ken wel mijn Gids. Oneliners: Vreemd, hoe mensen bij een concert dolgraag de voorste plaats willen, en zich in de kerk om een achterste plaats verdringen. Bij het tellen van onze zegeningen voelen we ons steeds rijk. Bij het tellen van ons geld valt de opbrengst vaak zwaar tegen!

De Schakel - 28

Kerk en Ds. van Oosterzeehuis De Schakel - 29

Contactgegevens Naam Ds. P. Vermaat Predikant

Adres

PC + Plaats

Thorbeckesingel 115

3904 CW V'daal

Heideweg 6

6823 JV Arnhem

Eernewoudeweg 15

6835 JE Arnhem

Oude Velperweg 24

6824 HD Arnhem

Deurnestraat 45

6843 PM Arnhem

Ossenkamp 2

6932 BX W'voort

Speltstraat 2

6842 CD Arnhem

Lebretweg 40

6861 ZX O'beek

Ouderlingen

H. Boer Deelvoorz. Bl. dienst J. Ros Deelvoorz. Organist P. Rosseel Mw. A. Spang Koffieploeg J. Theunissen Kerkrentmeester Diakenen Mw. D.Hartgers Bloemen & Koffieploeg D.J. van Zoest

Mw. J. Schoonderwaldt Meester Merkxstraat Koffieploeg 52 R. Vos Van OlderbarneveldFinanciën str. 5/19 Administratie (Leden / Abonn) J. Hessing Haya van SomerenLedenadministratie Downerstraat 85 Verjaardagsfonds

6842 CC Arnhem 6828 ZM Arnhem

Tel. & e-mail 0318-510161 [email protected] 026 – 4437934 [email protected] 026 – 3234338 [email protected] 026 – 3636335 [email protected] 026 – 3811860 [email protected] 026 – 3115164 [email protected] 026 – 3814382 [email protected] 026 – 3332695 [email protected] 026 – 3814859 [email protected] 026 – 4420722 [email protected]

6836 RH Arnhem

0636 34 61 81 [email protected]

Salvatorplein 128

6832 AD Arnhem

026 – 3216138

Mw. G. Albertus

Huissensedijk 6

6842 AK Arnhem

Mw. D. Melaard

Pettenstraat 51

6843 JC Arnhem

Mw. B. Jacobs Gastvrouwen

Zondagsbrief, Schakel, Contact Gastpredikanten Mw. T. Rietveld

Utrechtseweg 145/12

6812 AB Arnhem

P. Rosseel

Oude Velperweg 24

6824 HD Arnhem

W. van Woerkens

Deurnestraat 22

6843 PR Arnhem

Algemene Kerkenraad (PGA) Kerk. Bureau

Rosendaalseweg 507

6824 KL Arnhem

De Schakel - 30

026 – 3815783 [email protected] 026 – 3816708 [email protected] 026–8403944 [email protected] 026 – 3636335 [email protected] 026 – 3811103 [email protected] 026 – 4420987 [email protected]

Info verhuur kerk en Ds. Van Oosterzeehuis  Verhuur en gebruik Ds. van Oosterzeehuis: dhr. Geurt Kramp. Tel. nr. 026- 3815442  Techniek en onderhoud: dhr. Gijs Hartgers. Contact: 026-3814382 / 0620131109 / [email protected]  Schoonmaakploeg: inlichtingen: Jack Theunissen. (026-3115164 / 0623 812562 [email protected])

Redactie Schakel is een uitgave van de Kerkenraad van De Rank. Redactie: Mw. G. Rietveld, Utrechtseweg 145 (flat: 12),6812 AB Arnhem 026- 8403944 / E-mail: [email protected] Dhr. J. Ros, Eernewoudeweg 15, 6835 JE Arnhem 026-3234338 / E-mail: [email protected] Wordt abonnee voor € 10,00 per jaar! (meer mag uiteraard ook!) Er zijn nu 53 abonnees: er worden 150 expl. gedrukt en verspreid ……..! Heeft u uw abonnementsgeld voor 2013 al voldaan? IBAN: NL54 INGB 0001 5599 72, t.n.v. Hervormde Wijkgemeente De Rank, Arnhem Kopij voor de volgende Schakel inleveren:

vóór 01 maart 2014 ([email protected]) Hervormde Gemeente De Rank, Huissensedijk 12, 6842 AK Arnhem www.gemeentederankarnhem.nl - [email protected] De Schakel - 31

De Schakel - 32