Nr: 3 Herfst Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de. Vogelwijsheid Blz redenen om naar de kerk te gaan. Blz

De 'SCHAKEL' Kwartaalblad van de Hervormde Gemeente de Rank in de

BONIFATIUSKERK - Elden Meditatie & Gemeen-tewerken: Ds. P. Vermaat. Blz.

3&5

Vogelwijsheid Blz. 17

7 redenen om naar de kerk te gaan. Blz. 18

Nr: 3 Herfst 2013 De Schakel: 1

De Schakel - 2

Inhoudsopgave Meditatie, Ds. P. Vermaat: 3 Gemeentewerken Ds. P. Vermaat: 5 Hans Boer: Bonifatiuskerk en rondom Nieuwe Liedboek: 13 Theo van Loenen: Bonifatius: 16 Varia uit de Pers: 16 Synode PKN: 17 7 redenen etc.: 18

Hulde aan de Kamerleden: 20 Piano: 23 Dank fam. Theunissen: 23 Achtergrond gedichten: 24 René Vos: financiële zaken: 25 e Kerkdiensten 2 helft 2013: 27 Contactgegevens etc.: 28 Gegevens Redactie etc.: 31

Meditatie Ds. Vermaat RAKEN WE OOIT UITGETELD ? " de lofzang is in stilte tot U o God,... U hoort het gebed ...." Psalm 65:2,3. 'Tel uw zegeningen tel ze één voor één...,' We kennen het lied nog van vroeger. Johannes de Heer nam het in zijn Zangbundel op. Daar zingen we uit op de Bijbelkring Ouderen, die niet meer zo goed kunnen lezen, zingen dan uit hun hoofd mee. Ook de Psalmen in de oude berijming. Oude liederen hebben soms een prachtige inhoud. Wordt het niet moeilijk om in onze tijd dit lied nog te blijven zingen? Onze welvaart vertoont aarzeling. Er is een regering, die niet vast in het zadel zit. Pensioenen zijn niet meer waardevast. In de zorg wordt het eigen risico al maar groter. We klimmen maar langzaam uit het dal van de recessie. Bij het ouder worden nemen de ‘klachten en klachtjes’ toe. We kunnen niet meer, wat we vroeger konden. We moeten steeds kleiner gaan wonen. En wat te denken van de zorgen van jonge mensen? De molensteen van de hypotheek. De zorgen over kinderopvang en een goede christelijke school. Banen staan op de tocht. Hoelang houd je het nog allemaal vol? De Schakel - 3

Ook David heeft in zijn leven veel meegemaakt. Daarover hoop ik in Spanje te gaan preken. Vergeelde bladzijden uit zijn levensboek. Voor mezelf en voor anderen weer eens opfrissen. David schreef ook de woorden van deze Psalm. Blijkbaar heeft hij naast de vele tegenslagen ook heel wat zegeningen op te tellen. Als je de Psalm verder leest, kom je ze tegen. De grootheid van God in Zijn schepping. Zagen wij daar iets van tijdens onze vakantie? Of, als we zelf niet met vakantie gingen: op de vakantiegroeten, die we van anderen ontvingen? De bloeiende hei in deze dagen? De bomen, de bloemen, de vogels, die ons elke dag groeten? De oogst, die er toch weer gaat komen? Ook als gemeente hebben we heel wat zegeningen op te tellen. Soms ernstige zieken onder ons krijgen herstel. Er worden weer kinderen gedoopt. Het kerkbezoek neemt toe. Aan het einde van het jaar zullen we D.V. weer een belijdenisdienst hebben. In Psalm 65 zingt David in stille verwondering over alle zegeningen. U moet de hele psalm maar eens lezen, en samen met David mee optellen! Weet u wat voor hem de grootste zegen is? God hoort mijn gebed. En de hoofdinhoud van dat gebed noemt hij ook. ‘Onze overtredingen, die verzoent Gij’. Blijkbaar is dát voor hem de grootste zegen. Hoe is dat bij ons? Regelmatig horen we de geboden van God in onze diensten. Wie daar echt naar luistert, heeft heel wat overtredingen op te tellen. Wat een zegen, dat we met die last niet verder hoeven. David dus ook niet met de zwarte bladzijden uit zijn levensboek. Blijkbaar vindt hij dát de grootste zegen van een kerkdienst (vers 5). Dat God ons vergeeft door de PASSION OF CHRIST. Vergeving, verzoening, vrede. Wie zó naar de kerk gaat, komt in elke dienst vingers te kort. Zullen we ooit uitgeteld raken? De Schakel - 4

Eens aan de avond van mijn leven breng ik van zorg en strijden (en tellen !) moe voor elke dag mij hier gegeven U hoger, reiner loflied toe.

Gemeentewerken: Ds. Vermaat In memoriam Rie Buitelaar-van Egmond. Heel onverwachts – ze was nog maar zeven weken in Waalstate – kwam op 16 mei het aardse levenseinde van zr Buitelaar. Zoals haar man 13 jaar geleden, werd ook zij 88 jaar en sloot deze Maria een zeer arbeidzaam en zorgzaam leven voor haar grote samengestelde gezin van zeven kinderen en een inmiddels grote schare klein- en achterkleinkinderen af. Geboren en getogen in Rijnsburg brachten de oorlogsjaren haar als winkelbediende naar Oegstgeest en daarna naar Arnhem. Niet alleen haar man, maar ook vier (aangetrouwde) kinderen gingen haar in de dood voor en dat heeft de laatste jaren van haar leven nadrukkelijk gestempeld. Vele jaren leefde zij, met haar gezin, mee in de ´oude´ Rank, waar ze heel dichtbij woonde. Tijdens de afscheidsdienst in Moscowa bleek uit de hartelijke toespraken hoe groot de plaats was, die zij in de familiekring zich had verworven. We luisterden met elkaar naar de Psalm die boven haar rouwbericht stond (31:6) en zongen samen Psalmen en liederen, die een leven lang met haar zijn meegegaan. Blijkbaar zijn er woorden van God, die nooit versleten raken, maar in de loop der jaren aan glans en diepte alleen maar winnen. Van harte condoleren we haar kinderen en (achter)kleinkinderen en wensen hen heel veel wijsheid en sterkte toe om het door hun (groot)ouders getrokken spoor te blijven ontdekken, zodat ook zij zich aan ‘die vertrouwde Hand’ leren toevertrouwen. Daarbij denken we met name aan haar jongste zoon Rob en zijn vrouw Lenie, die ook tot onze gemeente behoren en op het adres IJssellaan 21/6 een aantal jaren dichtbij haar woonden. In memoriam Rieka Harbeek-Koopman Vaak liet ik in de afgelopen maanden weten, dat er zorgen waren over het opkorten van de aardse levensweg van Hendrika Willemina Harbeek-Koopman. Op 3 juni is zij in de nacht, die volgde op haar 92e verjaardag ontslapen. De zaterdagavond ervoor was ik nog bij haar in Altenova, waar ze inmiddels een eigen kamer had. Zoals altijd lag haar Bijbeltje dichtbij haar en konden we nog samen lezen en bidden. Het was duidelijk, dat haar einde naderde. Ze zag er niet tegenop. Door het geloof wist ze zich het eigendom van Jezus Christus en in Hem had ze de vrede en rust gevonden, die alle verstand te boven gaat. De Schakel - 5

Geboren in Nijverdal was ze opgegroeid in een Vrij Evangelische gemeente, waar ze de liefde voor het Woord van God en voor de liederen van Johannes de Heer had leren kennen. Ze had er verdriet over (zoals zo veel ouders in onze tijd), dat ze aan haar kinderen dit geloof niet heeft kunnen overdragen, hoewel die haar (na het overlijden van Evert, drie jaar geleden) wel hartelijk terzijde hebben gestaan, toen het tijdelijke verblijf in Altenova (letterlijk: oud-nieuw) toch blijvend moest worden. Jaren moest ze gebruik maken van een rolstoel. Toch kwam zij met haar enorme wilskracht nog lange tijd onder de mensen. Drie jaar geleden overleed haar man Evert, die evenals zij nu, vlakbij ons kerkje is begraven. Onder een stralende hemel droegen we haar uit, nadat we in Matth.11:28 (door haarzelf opgegeven) woorden meekregen, die ons allemaal stilzetten. Van harte condoleren we haar grote familie- en vriendenkring. Kerkennacht. Wat een goed idee was het om dit jaar mee te doen aan de Kerkennacht. Een mooie PowerPoint presentatie in de kerk, welluidende (echte!) orgelmuziek, jongeren en ouderen, die zomaar een poosje rondwandelden, en een prachtig stukje beschreven geschiedenis over onze kerk in het ds van Oosterzeehuis. Natuurlijk kwamen er ook vragen, zoals: waarom staat nummer 10 op de achter- (voorkant?) van de kerk? Heeft de kansel vroeger in de kerk aan de andere kant gestaan? Is die galerij er altijd geweest of ook pas later gekomen? Het laatste woord zal er niet over gezegd en geschreven zijn. Fijn, dat het allemaal zorgvuldig was voorbereid! Van 1602-1837 vormde onze gemeente samen met die van Driel één gemeente. Wie nu de nieuwste wijk van Arnhem ziet aankruipen tegen Elden, vraagt zich af: hoe zal dat in de komende jaren gaan? De Bonifatius. Tijdens de Kerkennacht ontdekte ook ik dat het oude huisnummer van onze kerk zich aan de achterkant, bij de toren bevindt. Inmiddels heb ik op een oude tekening uit 1742 het antwoord gevonden. Je ziet hierop, dat toen onze kerk beduidend groter was en ook nog twee zijbeuken had, die er in de negentiende eeuw zijn afgegaan. Deze tekening hangt ook in het ds van Oosterzeehuis, dus is daar te bewonderen. Toen bevond dus de hoofdingang van onze kerk zich onder de toren en was er naast de toren ook nog een oud ‘lijkenhuisje’ van de begraafplaats. Toen was (denk ik) in één van de zijbeuken van de kerk de consistorie, die nu is terug te vinden in de toren, maar niet meer als zodanig wordt gebruikt. Nu we dankbaar mogen vaststellen, dat het kerkbezoek zich gemiddeld weer in een stijgende lijn De Schakel - 6

bevindt, gaan we misschien ook nog wel dromen over de oude zijbeuken en op zoek naar…..waar zijn die gebleven? De muurankers op de zijgevel vermelden het jaartal 1593. Dankzij de speurzin van velen en de historische vereniging van Elden én het speurwerk van br Piet Rosseel duiken er nu nog meer oude tekeningen van onze kerk op. Zo gaat de geschiedenis leven en spreken. Avondmaalsschaal Onze kerkhistorische vriend Paul van Lunteren heeft in zijn zoektocht naar ons verleden ook weer mooie dingen aan het licht weten te brengen. Onze oude rijk versierde, maar wel broze, zilveren Avondmaalschaal uit 1655, heeft op de voorkant behalve de vier evangelisten Mattheus, Markus, Lukas en Johannes ook nog een viertal Bijbelse voorstellingen. Dat zijn: Jona, die door de vis op het land wordt gespuwd (Jona 2:10), Lot en zijn twee dochters (Gen.19:31), de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Luk.10) en de niet zo bekende gelijkenis van de heer en de knecht (Luk.17:7-10). Een volgende vraag is nu: hoe zijn deze geschiedenissen in verband gebracht met het Heilig Avondmaal? Goed om daar op de Bijbelkring eens verder over te spreken. En wie weet spoort het anderen ook aan om op zoek te gaan en er al mediterend iets over te schrijven. Op de achterkant van de schaal staat in het Latijn: In 1655 na de vleeswording van Christus, toen Winandus Tendaer hier pastor was, en Hendrik Winen en Henrico Cornelii kerkvoogden. Dat roept de vraag op: zijn deze namen (al dan niet verbasterd) nog in Elden of omgeving terug te vinden? Wie het weet, mag het zeggen. Piano Sinds kort staat er in onze kerk ook een piano. Bij de doopdienst van Noa en ook bij onze zangdiensten hadden we al gehoord hoe mooi een piano in onze kerk kan klinken. Nu hebben we zomaar een piano (een echte August Forster!) gekregen. Inmiddels is hij gestemd en ook al tijdens een dienst door de toen dienstdoende ouderling tesamen met het orgel spontaan in gebruik genomen. Prachtig klonk dat. We hopen er ook in de toekomst dankbaar gebruik van te maken. Terwijl ik dit schrijf bedenk ik ineens, dat ook David vaardig was op een snareninstrument. Wie weet wat de komende maanden ook op dit punt ons nog te brengen hebben. Bijbelkring Op dinsdagmiddag 20 augustus hadden we voor het eerst in het nieuwe seizoen weer Bijbelkring. Wat was er een verrassende opkomst en een heerlijke zelfgebakken traktatie van zr Geesje Albertus vanwege haar verjaardag (nog De Schakel - 7

altijd ver beneden de zeventig!). We waren toe aan het prachtige Joh.9, waarover ik al eens in een doopdienst heb gepreekt en waar we nu dingen over aan elkaar konden doorgeven, waar we toen niet aan toekwamen. Op dinsdagmiddag 24 september hoopt ds J.B.Kamp de Bijbelkring te leiden en hij koos daarvoor het onderwerp ´geloof en geloven´. Dat zal zeker boeiend en opbouwend zijn. Als volgende data zijn met hem afgesproken 22 oktober en 12 november. Zelf hoop ik het dan weer op 10 december te kunnen doen. Als datum voor de Kerstmiddag spraken we donderdag 19 december af. Zo zijn er heel wat mooie dingen om naar toe te leven. Belijdeniscatechisatie In de afgelopen maanden zijn we ook begonnen met een belijdeniscatechisatie ten huize van Kelvin en Daniëlle, Bladelstraat 21. Ook Eduardo en Wilma deden eraan mee, maar die moesten op stel en sprong verhuizen naar Dirksland, waar zij de komst van hun eerste kindje hopen mee te maken. Inmiddels hebben zich ook anderen voor deze kring gemeld en spraken we af, dat de belijdenisdienst, waarin ook een paar van hen gedoopt zullen worden op D.V. 15 december zal zijn. In deze dienst hoop ik dan ook weer zelf te kunnen voorgaan. Br. Hans Boer zal in deze maanden een aantal keren de belijdeniscatechisatie geven. Er gebeuren veel zegenrijke dingen in ons midden, waar we ook biddend naar toe leven. Vrijdagavond 6 september is om zeven uur de volgende bijeenkomst bij Kelvin en Daniëlle en de andere data worden via de Zondagsbrief doorgegeven. Meeleven - Voor br. Jan van Beek, Arnhemseweg 102 in Rheden zijn het heel bijzondere maanden geworden. Zware chemobehandelingen werden gezegend, zodat hij net als Hiskia levensverlenging kreeg en de zomermaanden ‘gewoon’ naar de camping kon - Zr Phielix, de moeder van Will, Waalstate 216, vierde haar twee en negentigste verjaardag en dat is met haar zwakke hart toch wel heel bijzonder. Voor dochter Will, Vlaardingenweg 619, werd het stil, toen haar vriend voor wie ze zoveel jaren een buddy was, overleed. Ook moest ze een oogoperatie ondergaan, gelukkig met goed gevolg. - Zr Weenk-Noordhof kon dankbaar haar nieuwe woning aan de IJssellaan betrekken en woont nu in het flat vlakbij Rob en Lenie Buiterlaar, waar eerder ook een gemeentelid van ons woonde. - Zr Anneke Bleijenberg, Hugo de Grootstraat 24, vierde feestelijk haar vijfenzeventigste verjaardag op een locatie in haar geboorteplaats Oosterbeek. - Zr Gerda Rodink, kwam met haar man vanuit Duiven naar Waalstate 011 en De Schakel - 8

sloot zich weer bij onze gemeente aan. Van harte heten we haar ook op deze plaats welkom. - Br.W.van Gilst verkreeg zijn wens en verhuisde vanuit Zutphen naar Insula Dei, Velperweg 139, appartement 341. Inmiddels onderging ook hij een oogoperatie en hopen we met hem dat hij ook weer kan gaan lezen. - Ook zr Hoogstraten-de Jong bezocht ik, die sinds kort in Insula Dei woont. Appartement 249. In de tijd van ds Ooms en ds Burgersdijk heeft zij met veel enthousiasme onze gemeente gediend als diaken. Inmiddels is ook zij de negentig gepasseerd en is er heel wat in haar leven gebeurd. Het was een spontane en hartelijke ontmoeting met haar, na zoveel jaren. - Met de tropische dagen achter ons was het voor sommige oudere gemeenteleden niet altijd gemakkelijk. Ons oudste gemeentelid zr Pesch bezocht ik in Rheden. Hartelijk en meelevend met het welzijn van de gemeente als altijd was zij toch wel wat geschrokken toen zij onlangs plotseling een ernstige bloedneus kreeg. Maar gelukkig was het leed weer snel geleden. - Het echtpaar Kramp uit Zevenaar, Willem de Zwijgerlaan 135, voelt zich als nieuw ingekomenen helemaal thuis in onze gemeente en daar zijn we om allerlei redenen dankbaar voor. - Br. Andre Dirksen, Pres. Kennedylaan 304 in Velp, kan gelukkig van tijd tot tijd naar de kerk komen, soms ook met zijn vrouw, die geboren en getogen in Elden, van huis uit R.K. nu lid is van de Zevende Dags Adventisten. Maar de zorgen van het ouder worden blijven ook hen niet bespaard. - Dinsdagmorgen 14 mei was het feest in de familiekamer van Vreedenhoff, vier hoog, waar zr Fien Wevers-Jongbloed haar negentigste verjaardag vierde. Wat genoot zij en wat genoten velen van ons daarvan. Van harte hopen we dat de Here God haar nog een aantal zegenrijke jaren in ons midden zal geven. - Br Wouter de Vries uit Rheden is in Nijmegen aan zijn knie geopereerd, mocht weer thuis komen en heeft samen met zijn vrouw de weg naar de camping, de kerk en de Bijbelkring weer gevonden. Nu nog de andere knie… - Het echtpaar van Malsen-Franken, Ringallee 72 in Rosendaal had ook wat zorgen rond de gezondheid, maar gelukkig kon met een dag opname in het ziekenhuis en wat vervolg behandelingen de jaarlijkse vakantie in Tunesië toch doorgaan. - Zr Janny Vogelzang is op haar nieuwe adres aan de Klinker in Rheden al helemaal ingeburgerd, heeft nu ook zelf het autorijden weer ter hand genomen en kan zich dus laten inschakelen in de zondagse ophaal dienst. Wat ook al gebeurd is! - De broeders Kip en Janssen (van tijd tot tijd bescheidenlijk aanschuivend in De Schakel - 9

de achterste bank van onze kerk), die boven/onder elkaar wonen op het Kermisland mogen zich in een redelijke gezondheid verheugen, ook al gaan de jaren wel tellen. Als ik in die buurt bezoeken deed, ging ik ook altijd naar mevr. v. Velden. Maar zij verhuisde naar Wenen, waar ook haar dochter woont en laat ons via een bezoek, dat onze zr. Trudy Rietveld haar per trein bracht ons groeten. - Het echtpaar Scheeperboer uit Elden, dat tot de vrienden van de Rank behoort mocht hun 60 jarige trouwdag beleven. Een heel bijzonder jubileum, waarmee we hen en hun familie ook op deze plaats van harte feliciteren. - Ook zr Geldof-Phang, Teteringenstraat 75, die met haar zoon Wouter ook al heel wat jaren bij onze gemeente behoort, bezocht ik. Ondanks haar gevorderde leeftijd is zij dankbaar dat zij met Wouter daar nog zelfstandig kan wonen. Van harte wensen we hen ook op deze plaats Gods zegen toe. - Het was even schrikken aan het einde van een dienst toen Zr Joke Frentz, Croydonplein 204, (net als 5 jaar geleden in de oude Rank) ineens niet goed werd. Maar gelukkig voor Annelien en voor Wim viel het mee en kon ze ook weer op eigen kracht naar huis. - Ook bracht ik weer eens een bezoek bij het echtpaar DHont op het Centraalspoor in de nieuwste wijk van Arnhem, Schuytgraaf. Geboren en getogen in Zeeland, leerde ik hen kennen in Maassluis, waar zij in de Grote kerk kerkten. En na hun verhuizing naar Arnhem kwamen we elkaar weer op het spoor. Ondanks het klimmen der jaren en de lichamelijke beperkingen zijn ze gelukkig nog heel aktief binnen onze gemeente. - Onze diaken, zr Dikkie Hartgers kreeg na vervolgonderzoeken in Nijmegen een buitengewoon goed bericht, waarvoor we de Here God in verwondering hebben gedankt. Voor verder herstel zal nog wel wat tijd en geduld nodig zijn. - Zr van Doorne-Geuze, Abe Lenstrahof 212, trof ik gelukkig welgemoed aan. Dat geldt ook voor zr van Schooten, Händelstraat 50, hoewel haar actie radius geringer wordt. Zij mist nog heel erg de plotseling overleden zr. Corrie Hazeleger, die haar jaren meenam naar de kerkdiensten en is dankbaar voor het bezoek, dat ze van tijd tot tijd namens onze gemeente krijgt. - Br Jack Theunissen zal zich de vakantie in Oostenrijk nog lang herinneren. Een akelige bacterie bezorgde hem wondroos in een been, zodat hij naar een ziekenhuis moest en daar moest verblijven. Gelukkig kon hij weer naar Westervoort komen en gaat het herstel zó voorspoedig, dat hij weer heel wat taken in onze gemeente heeft opgepakt. - Sinds onze verhuizing naar de Bonifatius behoorde zr Sara Pos tot het koffieteam in het ds van Oosterzeehuis. Nu de jaren gaan tellen en jongeren dit De Schakel - 10

werk kunnen overnemen gaf ze de wens te kennen ermee te stoppen. Hartelijk danken we haar voor deze stille en doelgerichte dienstverlening en wensen haar en haar man van harte Gods zegen toe. - Zr Schoof-Versteeg, Brinksestraat 16, gaat nog steeds vooruit, na de ingrijpende operatie en kan de hele dierentuin om haar heen weer voorbeeldig verzorgen. - Br. J.Masman, Goltackers 47 in Westervoort is als honderdjarige ons oudste manlijke gemeentelid. Hij neemt nog regelmatig aan de diensten deel, ook al valt het voor zijn trouwe, kleine, dappere begeleidster zr Janny Mentink niet altijd mee om hem in de rolstoel het laatste grindpad naar de kerk op te krijgen, maar……vele handen maken licht werk! Hij kan ook thuis meeluisteren, maar vindt toch het aanwezig zijn in de dienst zelf, ondanks zijn beperkte gezichtsvermogen het fijnst. En zo is er heel wat om in vreugde, verdriet of zorgen met elkaar mee te leven en de voorbede in onze diensten concreter te maken. Adventsreis Even was ik er bang voor dat ik dit jaar zou moeten overslaan. Al een aantal jaren gaan mijn vrouw en ik mee met de Adventsreis van Amicitia. Met een paar boten en een paar honderd zanglustigen dobberen we dan over de Rijn en gaan bij een paar kerken aan wal om daar samen met een aantal gekwalificeerde musici mooie adventsliederen te zingen. Maar zie, soms vallen dingen mee. Als alles volgens onze plannen mag verlopen, hopen we al weer een paar dagen terug te zijn uit Spanje en kunnen dus D.V. mee. De reis is van 29 november tot 3 december. We zullen ditmaal Bonn, Wiesbaden, Mainz en Koblenz aandoen. Voor het eerst is het geen midweek, maar een weekendreis, want er valt ook een zondag in. Op deze zondag stond ik eigenlijk op het rooster in Arnhem, maar dan hoopt mijn vriend ds F.Wijnhorst uit Katwijk te komen en zal ik zijn dienst op 15 december waarnemen. Het fijne van zo’n reis is ook de contacten op de hotelboot, waar we intensief met elkaar optrekken. Het is zeer de moeite waard om met zo’n reis mee te gaan. Voor informatie en eventuele deelname aan de reis kunt u contact opnemen met Amicitia, telefoon 078-6845354 of [email protected]. Kerkenraad Op de valreep kon ik nog een kerkenraadsvergadering meemaken, ditmaal onder leiding van br Jacques Ros. Na de gebruikelijke opening – in het verlengde van de dienst van de zondag ervoor! – feliciteerden we zr Alie Spang, die trakteerde vanwege haar 45 –jarige huwelijk. Dankbaar stelden we vast, dat we voltallig aanwezig waren en bespraken we de lopende zaken, ook de De Schakel - 11

komende vergadering van alle ambtsdragers van de PGA en de grootse herstructureringsplannen voor de wijken en (nu nog) dienstdoende kerkgebouwen. Vanwege onze bijzondere positie als WBA zullen wij – verwachten we - niet weg gereorganiseerd worden. Wel zijn we benieuwd welk deel van de financiële reserve, dat mede is opgebouwd door wijk de Rank en haar rechtsvoorgangers uiteindelijk bestemd zal worden voor onze wijk. Daar zal nog wel wat water over door de Rijn stromen. In ieder geval kon dankbaar worden gemeld, dat ook hogere centrale organen van onze kerk ons blijven steunen. Maar het meest belangrijk blijft toch, dat het aantal (betalende) leden van onze gemeente blijft groeien. Daar beloofden we allen ons ook voor in te zetten. Tot besluit We komen David voor het eerst in de Bijbel tegen in 1 Sam.16. Te midden van zijn grote (werkeloze, zie 1 Sam.17:28) broers is hij daar duidelijk het kleine broertje, dat in z’n eentje op een kleine kudde mag passen. Ook is hij in de kring van die grote broers bepaald niet populair. En toch gebruikt God niet die grote jongens, maar juist dat ‘kleine broertje’ voor een grootse taak. In een krimpende kerk gaan we ons steeds meer herkennen in de kleine David, die niettemin (te midden van zijn broers!) gezalfd werd tot een grootse taak. Zo lazen we deze eerste bladzijde uit het levensboek van David. We sloten dat af met het volgende gedicht van mevr IJskes-Kooger: Wanhoop toch niet, als mensen je verachten omdat je opkomt voor de eer van God, omdat jij om die gore mop niet lachte omdat je luisteren wilt naar Gods gebod.

Wanhoop toch niet, als je wordt weggeschoven omdat je oud en ziek en eenzaam bent wees in de Heer’ gerust en blijf geloven dat God weet waar je woont; dat Hij je kent. Wanhoop toch niet; God zal je nooit verlaten ook niet als deze wereld ondergaat als ons ontvalt al wat wij hier bezaten zal God een burcht zijn, die onwrikbaar staat. Met een hartelijke groet wens ik u allen Gods zegen toe. We hopen elkaar eind november weer in gezondheid te mogen ontmoeten. Mede namens Leni, en Doeke, onze Friese Stabij, die ook meegaat naar Spanje en beloofd heeft, dat hij niet Spaans zal gaan ‘blaffen’, uw P.Vermaat, v.d.m.

De Schakel - 12

Van de redactie: Middagbijbelkring Zoals u weet zijn Ds. en Mw. Vermaat voor 3 maanden naar Spanje verhuisd om daar de gemeente in Benidorm te dienen. Wij wensen hen veel zegen toe in en met de gemeente aldaar en natuurlijk ook een – zonnige - goede tijd samen! Tijdens de afwezigheid van Ds. Vermaat wordt de middag Bijbelkring waargenomen door Ds. Kamp uit Heteren. Een goede bekende van onze gemeente. Wij zijn dankbaar dat hij dit wil doen. Ook bij bijzonderheden is hij bereikbaar via de kerkenraad. De komende Bijbelkringen zijn vooralsnog gepland op: 24 september - 22 oktober - 12 november - 10 december We beginnen om 14.00 uur (koffie en thee vanaf 13.30 uur) en gaan om 16.oo uur weer uiteen. Kerstmiddag op donderdag 19 december a.s. U bent welkom vanaf 13.30 uur. De middag wordt afgesloten met een 'aangeklede' broodmaaltijd. Deelname gaarne opgeven aan de diaconie.

Bijdrage Hans Boer De Rank (Bonifatiuskerk) Mijmeren over het vroegere kerkje van Elden. Het wordt voor het eerst genoemd in een verzoekschrift uit 1359. Dit verzoekschrift, gericht aan de bisschop van Utrecht, betrof de vraag of in Elden een parochie mocht worden gevestigd. Het huidige kerkgebouw stamt uit 1866. De toren is nog van de oorspronkelijke kerk, dus van ongeveer rond 1350. Kortgeleden was ik aanwezig bij een lezing van ds Vreekamp over het christendom op de Veluwe, een lezing in de Oude Kerk te Oosterbeek. Hemelsbreed 4 kilometer van de Bonifatiuskerk. De Oude Kerk te Oosterbeek stamt vermoedelijk uit de 9e eeuw en is mogelijk de oudste kerk van Nederland. Monniken bouwden dit kerkje van grote stenen, die van een vervallen Romeins fort in Meinerswijk werden gehaald. Waarom bouwden de monniken juist daar in Oosterbeek een kerk? Wel, daar was een heidense offerplaats. En de christelijke zendelingen wilden de oude offerplaatsen omzetten in plaatsen van Godsverering. Die heidense offerplaats stond daar ook weer niet toevallig. Er blijkt namelijk op deze plek een kruispunt te zijn van energielijnen, zogenaamde leylijnen, waarvan een netwerk over de aardbol loopt. Dit is een aan de schepping gebonden fenomeen, waaraan een christen als aanbidder van De Schakel - 13

de Schepper eigenlijk verder geen boodschap heeft. Maar de oudste bewoners van onze streken, de Saksen, leefden met goden, die verbonden waren met natuurfenomenen. Het is niet onwaarschijnlijk dat de oudste bewoners van het Eldense ook op het heiligdom in Oosterbeek waren georiënteerd. En dus ook op de goden Donar, Wodan en Freya. De mythen van deze goden staan opgetekend in de Edda, een beschrijving van de strijd tussen goden en reuzen. Goden die de chaos trachten te bedwingen en de cultuur te scheppen; reuzen die dit bestrijden. Na plm. 1300 na Chr. werden de kerken ook op andere dan heidense offerplaatsen gebouwd. Meestal waren het zaalkerkjes, zoals de Bonifatiuskerk nu ook is. Ontgroeid aan het heidendom kon dus in dit stukje van de Betuwe een kerk ontstaan en een parochie worden gesticht. In de toren (1350 na Chr.) is een kleine nis gemaakt. Hierin staat een beeldje van ongeveer20 cm hoog. Het is gevonden op het kerkhof achter de Bonifatiuskerk. Het maakt een oude, maar vooral een bijna mystieke indruk. Opvallend zijn de gesloten ogen en de merkwaardige zittende houding. In elke hand een kruis. Mogelijk in één van de handen een wereldbol. Zou dit beeldje een verwijzing zijn naar Jezus die door zijn lijden ons met God verzoende, maar ook een verwijzing daarnaar dat wie Hem wil volgen, dagelijks zijn kruis opneme (Mat .16:24)? Die oude Germaanse goden, daar zijn wij moderne westerse mensen allang los van. Maar zijn we ook los van de goden van de moderne tijd? Misschien dat dit oude beeldje ons ook in de huidige situatie kan inspireren om met Jezus te sterven aan de oude mens: Leer ons daaglijks, leer ons duizendwerven, in uw kruisdood meegekruisigd sterven, en herboren, opgestaan, achter U ten hemel gaan'. (Gezang 53 vs: 2, oude bundel. Naar Gal. 2:20) Is dit ook een teken van de tijd? Als scriba ontving ik van een kerkganger een kopie van een publicatie van de Baptistenkerk onder de titel "Is dit ook een teken van de tijd?". Er wordt op gewezen dat bij de presentatie van het nieuwe Liedboek, op 25 mei in Monnickendam er 40 workshops zijn gehouden, waaronder enkele aan de kerk wezensvreemde. De workshop 'Yoga en het Liedboek' kreeg als motivering: "Yoga is waarnemen wat er is in het moment. Yoga is verbinden met het goddelijke. Dat kan met yogahoudingen, De Schakel - 14

zingen en stil zijn." Dat yoga verbindt met het goddelijke is waar. Maar met het goddelijke in de hemelse gewesten waar je, als je beter zou weten, niet mee verbonden wil worden. Alleen de argelozen en onwetenden denken dat de hemelen louter bevolkt zijn met goede engelen. Kortom: deze workshop hoort onzes inziens niet thuis op het kerkelijk erf. Er was ook een workshop 'Het nieuwe Liedboek: Gay', gegeven door Ineke Lautenbach, lid van het Europese LHBT (dat staat voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel en transgender). Het denken en spreken over homofilie vindt plaats in de maatschappij en het vindt ook plaats in de christelijke gemeente. De maatschappij, of 'de wereld' zoals bedoeld in de Bijbel, verschilt in de normering van haar denken hemelsbreed van die van de kerk. Want de wereld kent de Geest der waarheid niet. Johannes 14:17: de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet; maar gij kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn. De uitkomst van het denken en spreken zal op bepaalde punten overeenstemming vertonen. Maar in de wereld lijkt het gesprek soms op een propagandaoorlog, één die soms ontaardt in enerzijds homohaat en anderzijds de exhibitionistisch aspecten van de GayPride. De omgang met elkaar in de christelijke gemeente mag niet een kopie zijn van die van de wereld. Wij kennen de Geest der waarheid en het woord van God. Als homofiel en heterofiel al tastende zoeken naar de leiding van Boven zal ieder zich voor zijn eigen geweten laten overtuigen van wat goed is en wat verkeerd. Laten we dankbaar zijn als in de christelijke gemeente er ruimte is voor het gesprek op dit hoge niveau. Of de workshop 'Het nieuwe Liedboek: gay' hierbij aansluit weet ik niet. Ik was er niet bij, want je moest tot de genodigden behoren.

Bijdrage Drs. Theo van Loenen Bonifatius, zijn levensloopOnze kerk is ooit gewijd aan de gedachtenis van Bonifatius. Van hem kennen we allemaal zijn levenseinde: dat hij in 754 is gedood met zijn gezellen in Friesland. De plaats bij Dokkum, waar dit gebeurde, heet nog altijd Murmurwoude: het bos van de moord. Het grootste gedeelte van zijn leven bracht hij niet in onze contreien door. In Engeland geboren uit Angelsaksische adel, kreeg hij een uitstekende opvoeding. Een opvoeding thuis, maar ook op de kloosterschool waar hij naar toe ging. Missionaris wilde hij worden: de boodschap van Christus’ verlossende boodschap brengen aan de volken op het vasteland. Eenmaal priester gewijd, ging hij in 718 naar Friesland om daar twee jaar te prediken. Omdat dit weinig resultaat opleverde, ging hij in 722 naar Rome, waar hij door paus De Schakel - 15

Gregorius II tot bisschop werd gewijd. Van hem kreeg hij de opdracht om het gebied ten oosten van de Rijn, destijds Germania geheten, te kerstenen. Ook Willibrord, een andere Engelse missionaris, steunde hem in dit werk. In dit verband moet vermeld worden, dat Bonifatius in Geismar, een door de daar wonende mensen als heilige vereerde eik, liet omhakken. Dit als een bewijs dat de God van de Christenen sterker was dan de goden der Germanen. Bonifatius werkte 10 jaar in de gebieden, die we nu kennen als het Harzgebergte, Thüringen en Beieren. Zo rond 730 kunnen we zien, dat de bevolking van bovengenoemde gebieden gekerstend is. Om de kerk aldaar meer structuur te geven, werd hij door paus Gregorius III tot aartsbisschop gewijd met als zetel de stad Mainz. Dat betekende tevens, dat hij zelf priesters en bisschoppen mocht benoemen en wijden. In het destijds grote en dun bevolkte gebied tussen Rijn en Elbe, gaf dit een goede basis voor verdere zendingsarbeid. Na de dood van Gregorius III ziet zijn opvolger, paus Zacharias II het missiewerk in Duitsland niet zitten en hij werkt Bonifatius gewoon tegen. Later komt deze tot een ander inzicht en steunt het werk van Bonifatius. Onze Bonifatius krijgt van de paus ook toestemming om zich in het klooster Fulda terug te trekken om daar zijn levensavond te slijten. Toch bleef bij Bonifatius het oude vuur branden en hij besluit om voor een tweede keer met een aantal volgelingen naar Friesland te gaan. Omdat de grotendeels heidense Friezen iedere Onderschat nooit de Friezen! poging tot missionering zien als een poging van de Frankische koningen om hun gebied te onderwerpen, wordt Bonifatius met zijn gezellen vermoord. Het leven van Bonifatius wordt door drie dingen gekenmerkt: hij wilde graag missionaris worden om onder het volk te werken. Daarentegen werd hij bestuurder en moest als bisschop de grote lijnen uitzetten, terwijl hij liever onder de mensen werkte. Hoewel Bonifatius in de Nederlandse geschiedenis boekjes wordt vermeld, is hij toch grotendeels een bisschop voor Duitsland geweest. Ten derde, hoewel de missionering onder de Friezen altijd zijn hart had behouden, werd hij door diezelfde Friezen om het leven gebracht. Het is door die marteldood dat zijn gedachtenis bewaard bleef, ook in de Bonifatiuskerk in Elden. Drs. Th. D. van Loenen

Varia uit de pers Vogelwijsheid: Er was eens een mees die het volgende aan een duif vroeg: "Zeg, hoeveel weegt een sneeuwvlok?" "Minder dan niks," gaf de duif ten antwoord. "Dan moet ik je een merkwaardig verhaal vertellen", zei de mees. "Ik zat op de tak van een den, dicht bij de stam, toen het begon te sneeuwen; niet met hevig stormgeweld, nee, als in een droom, zonder geluid of gewicht. Daar ik toch niks beters te doen had, De Schakel - 16

begon ik de sneeuwvlokken te tellen die op de twijgen en naalden van mijn tak vielen en daar bleven liggen. Het waren er op de kop af driemiljoenzevenhonderdeenenveertigduizend- negenhonderdtweeënvijftig. Toen de driemiljoenzevenhonderdeenenveertigduizendnegenhonderd-drieënvijftigste vlok omlaag kwam — minder dan niks zoals je zegt — brak de tak af." Het was lang stil en tenslotte vloog de mees weg…... De duif zei na een poos nadenken bij zichzelf: "Misschien ontbreekt er nog maar één stem van één enkel mens om Zijn Woord ingang te doen vinden in het leven van een ander mens".

Synodecommissie PKN: Alverzoening is niet Bijbels. Er is in de Bijbel geen grond te vinden voor de stelling dat alle mensen zalig worden, de zogenoemde alverzoening. Dat schrijft een commissie, ingesteld door de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), naar aanleiding van een gravamen tegen artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis (NGB), ingediend door D. Bokhout uit Haarlem. Een gravamen is een notitie waarin een leerstelling uit de belijdenis van de PKN bestreden wordt door een kerklid. Bokhout stelt op grond van twee Bijbelteksten (Psalm 65:1-4 en 1 Joh. 2:2) dat het on-Bijbels is dat er in artikel 37 van de NGB gesproken wordt over twee soorten mensen, namelijk zij die behouden worden en zij die verloren gaan. „Doordat Jezus vrijwillig slachtoffer werd, zijn alle mensen verzoend met God”, aldus Bokhout. Hij vindt dat de synode van de Protestantse Kerk de fout van de synode van De Schakel - 17

Dordrecht (1618-1619) moet herstellen door een aanvullende verklaring op de belijdenis op te stellen. Het gravamen, ingediend bij de protestantse classis Haarlem, wordt door de synodecommissie echter verworpen. De commissie onderschrijft een uitspraak van de Raad van Advies voor het Gereformeerde Belijden (RAGB), die stelt dat: „de verklaring die de indiener voorstelt, inhoudende dat God elk mens vergeeft en dat iedereen naar de hemel gaat, niet gegrond is op de Schrift.” De synodecommissie stelt verder dat de universele, vergevende liefde van God, verbonden is met de oproep tot geloof en bekering en dat „in het geheel van de Schrift” wordt verkondigd dat God oordeelt. De RAGB waardeert het op zijn beurt als zeer positief dat Bokhout vol is van de vergevende liefde van God, „die in bevindelijke kringen wel „gunning” wordt genoemd: een zo overtuigd zijn van Gods alomvattende liefde, dat men iedereen de zaligheid gunt en ervan uitgaat dat God die ook aan ieder wel zou willen schenken.” De RAGB adviseert Bokhout dan ook: „aan ieder die het maar horen wil te vertellen dat God aan alle mensen vergeving wil schenken.” Het woordje „wil” is in deze uitspraak van de RAGB onderstreept. De synodecommissie erkent dat Bokhout een „pastorale nood” aan de orde stelt. Toch ziet ze geen reden voor de synode om over dit onderwerp een pastorale handreiking op te stellen. „Hierover is voldoende theologisch denkwerk in de kerk voorhanden.” Zeven redenen om naar de kerk te gaan: Iedere zondag staan in Nederland tienduizenden mensen vroeg op om naar de kerk te gaan. Maar waarom eigenlijk? Hier zijn zeven redenen als antwoord op deze vraag. 1. De Heere Jezus ging zelf ook naar de tempel Onze Heere Jezus kwam zelf ook regelmatig in de tempel. Al vanaf dat Hij twaalf jaar oud was, was Hij regelmatig in de tempel te vinden. Waarom? 'En Hij zeide tot hen: Waarom hebt gij naar Mij gezocht? Wist gij niet, dat Ik bezig moet zijn met de dingen mijns Vaders?', vermeldt Lukas 2:49. Het was de gewoonte van Jezus was om elke week naar de synagoge te gaan. Ook wij moeten als kinderen van diezelfde Vader bezig zijn met de dingen van onze Vader; 2. Petrus zegt dat we levende stenen zijn In 1 Petrus 2 vergelijkt de apostel ons met bouwstenen van een tempel. In een gebouw zitten stenen tegen elkaar aan gedrukt, zo vormen ze samen een gebouw. Je hebt niets aan allemaal losse stenen! Door samen te komen als gemeente bouw je elkaar op in geloof en liefde, met de gaven die jij als levende steen van God hebt gekregen. En zo bouwen anderen jou ook weer op. Een win-win situatie dus; 3. Paulus spreekt over de gemeente als een lichaam De Schakel - 18

In zijn brief aan de Korinthe vergelijk de apostel Paulus ons met een lichaam. Een lichaam heeft allemaal verschillende ledematen: handen, voeten, en die handen hebben weer vingers etc. Paulus zegt dat alle ledematen belangrijk zijn. Het kan niet zo zijn dat het ene lichaamsdeel tegen het andere zegt: jou kunnen we niet gebruiken! Juist in de gemeente mag je leren en ervaren dat God ook jou wil gebruiken om Zijn Naam groot te maken. En je hebt anderen nodig om jou daar op te wijzen; 4. Hebreeën zegt dat we de samenkomst niet moeten nalaten In Hebreeën 10:24-25 lezen we: 'En laten wij op elkander acht geven om elkaar aan te vuren tot liefde en goede werken. Wij moeten onze eigen bijeenkomst niet verzuimen zoals sommigen dat gewoon zijn, maar elkander aansporen, en dat des te meer, naarmate gij de dag ziet naderen.' Juist in de eindtijd is het belangrijk om elkaar op te zoeken en te bemoedigen. De eerste christenen en nu ook nog steeds heel veel christenen in andere delen van deze wereld leven in angst. Ze komen in het geheim samen. Met gevaar voor eigen leven zoeken ze elkaar op. Soms moeten ze er nog uren voor lopen ook. In Moldavië is ergens een kerkje waar een handjevol mensen samenkomt. Het zijn arme mensen die ver moeten lopen, toch komen ze elke week trouw en er wordt zelfs gewacht tot iedereen er is. Wat kunnen wij daar veel van leren! 5. De apostelen deden vanaf het begin al alles samen Al vanaf dag één zijn de apostelen en de eerste gemeenteleden bij elkaar om te volharden in het gebed, het bestuderen van de Schriften en voor het breken van het brood. Het heeft zo’n impact op de mensen rondom dat er steeds meer mensen bij willen gaan horen. 6. God heeft bepaalde mensen aangesteld om anderen te helpen groeien in het geloofsleven. Maak van hun gaven gebruik De Here God heeft bepaalde mensen geroepen tot het ambt. Predikanten zijn geroepen door God om Zijn evangelie te verkondigen, maar ook om jou als gelovige te bemoedigen en te vermanen. Een predikant wijdt zijn leven in de dienst aan God. Hij is bezig met het bestuderen van de Bijbel en hij wordt door God ingezet om elke zondag een preek te geven om via dat middel jou als gelovige te bemoedigen. Ik ben dankbaar dat de Heere nog steeds zulke mensen in wil zetten om ook mij als gelovige te laten groeien. Als je lid wordt van de kerk mag je van hun gaven gebruik maken. Prachtig toch? 7. God zei al in het begin dat het niet goed was dat de mens alleen zou zijn Al voordat er sprake was van zonde en gebrek in deze wereld constateerde God al dat er voor Adam in zijn eentje niets aan was. God ging toen meteen aan de slag om een helper voor Adam te maken. Als Adam in een perfect paradijs al niet zonder iemand anders kon, waarom denken wij dat dan wel te kunnen? De Schakel - 19

Een apart gesprek: (Vertaald uit het Engels) Een atheïst zat naast een klein meisje in een vliegtuig, sprak haar aan en vroeg: 'Wil je soms praten? De reis gaat sneller gedurende een gesprek met je medepassagier.' Het kleine meisje, die net was begonnen haar boek te lezen antwoordde de totale vreemdeling, 'waarover zou u dan met mij willen spreken? 'Oh, ik weet niet, zei de atheïst. Maar, wellicht over waarom er is geen God is, of geen hemel of hel, of geen leven na dood?' Terwijl hij zelfvoldaan glimlachte. 'Goed,' zei het meisje. 'Dit kunnen interessante onderwerpen zijn, maar laat me u eerst een vraag stellen. Een paard, een koe en een hert eten dezelfde dingen, namelijk gras. Maar de uitwerpselen van een hert zijn keutels, van een koe noemen we het een koeienvlaai en een paard produceert van die ballen. Waarom denkt u dat dit is?' De atheïst zichtbaar verrast door de intelligentie van het meisje, denkt over de vraag na en zegt tenslotte: 'Hmmm, ik heb geen idee.' Waarna het meisje antwoordt: 'heeft u nu echt het gevoel gekwalificeerd om te discussiëren over God, hemel en hel of leven na dood, als je niets weet over zoiets als uitwerpselen (shit) van dieren? En ze keerde rustig terug naar het lezen van haar boek. "Geestelijk is Europa: nu te vergelijken met het Europa van de derde eeuw toen het uiteindelijk door het Christendom werd gered - moe, onzeker en decadent. Alle vitaliteit wordt in seks, voetbal en drugs gestopt. Daarom zal Europa zich in de komende decennia gaan verweren tegen die ideologie van genzeloze tolerantie." (Alexandr Tsipko, Oekraïnse filosoof en politocoloog, In Elsevier (1994)

Geloof: het is geen groot geloof, maar een waar geloof, dat zalig maakt en de zaligheid ligt niet in het geloof, maar in de Christus op Wie het geloof vertrouwt. Spurgeon

Hulde aan de Kamerleden Voordewind en Van der Staaij (Gepubliceerd vrijdag 14 juni 2013 / auteur niet bekend) Moedig is de inbreng van de Kamerleden Voordewind en Van der Staaij tijdens het Kamerdebat over het burgerinitiatief 'Sloop de Muur'. Met enige andere De Schakel - 20

Kamerleden hadden zij nog de moed het voor Israël op te nemen waarvoor we dankbaar zijn. Zorgen Dat neemt niet weg dat ik mij zorgen maak over ons land, nadat ik de reacties heb beluisterd van met name de woordvoerders van D66, SP en de PvdA. 'Het geduld met Israël is bij deze Kamerleden aan het opraken', heb ik begrepen. Gelukkig zal dat niet de norm zijn die de toekomst van Israël bepaalt, want die wordt bepaald door de soevereine God en Schepper van hemel en aarde (Psalm 2). Toch vond ik het Kamerdebat zinnig, omdat er nu duidelijkheid is en we weten waar onze politici voor staan als het om Israël gaat. Het debat was niet gemakkelijk voor christelijke Kamerleden. Men kon moeilijk verwijzen naar de Bijbel, omdat het internationale recht het uitgangspunt was. Volgens dat recht mag het Westen kennelijk zijn zelfverdediging hanteren ver over de landsgrenzen tot in Afghanistan, maar mag Israël dat kleine stukje land niet verdedigen. Volgens het internationale recht mag Frankrijk ingrijpen in Mali en Libië etc., maar moet Israël zich koest houden. China mag Tibet bezetten en je hoort er niemand over. Volgens het internationale recht zijn we terughoudend tegenover Syrië en de inmenging van Hezbollah, terwijl we dagelijks getuige zijn van de grofste mensenrechtenschendingen. Die gruwelijkheden zijn zodanig van ernst en omvang, dat Israël wel genoodzaakt is zich te beschermen. Selectief neemt men het internationale recht als uitgangspunt, maar de sinaasappeltjes uit het Beloofde Land moeten zo nodig worden gelabeld als minister Timmermans zijn zin krijgt. De selectieve verontwaardiging van Van Agt, die vijf minuten spreektijd kreeg en het gekoketteer van politici met deze oud-premier, is nogal stuitend. Diepe afkeer Tijdens het debat werd verwezen naar moties van de VN uit 1948. Voordat Israël overging tot de noodzakelijke bouw van een veiligheidshek, was Van Agt ook al fel gekant tegen de Joodse staat. Zijn afkeer van Israël zit veel dieper dan hij toegeeft. In zijn permanente verwijzingen naar het internationale recht, gaat hij geheel voorbij aan de Bijbelse beloftes voor Israël, die ook zijn opgenomen in de hem ongetwijfeld zo vertrouwde Willibrordvertaling. Niet en niets: God kan niets maken uit wie nog niet 'niets' is. (Maarten Luther)

Doen wij het beter? In mijn arbeidzame leven als journalist en later in de politiek kwam ik heel veel mensen tegen, die zich onbaatzuchtig en zeer integer inzetten voor onze samenleving. Heel vaak waren zij volkomen ongelovig en soms zelfs vijandig. Maar De Schakel - 21

vooral hadden zij er een hekel aan als christenen zich er op lieten voorstaan, dat zij als volgelingen van Jezus hun geloof vorm gaven door anderen dienstbaar te zijn. Deze vermeende christelijke arrogantie is er de oorzaak van, dat veel betrokken christenen er de voorkeur aan geven te zwijgen ........ Daar behoefde je geen christen voor te zijn, vonden zij en hun daden waren een bevestiging van hun woorden. Daarom gaven veel betrokken christenen er de voorkeur aan te zwijgen over hun geloof als zij zich in zogenaamd neutrale organisaties als bijvoorbeeld het Rode Kruis, het Wereld Natuur Fonds, de Alzheimer Stichting , de Zonnebloem en nog vele andere organisaties die als goede doelen bekend staan, voor de medemens inzetten. Als er dan in de kerk of via christelijke organisaties veel moeite wordt gedaan het christenzijn dan ook maar zoveel mogelijk dood te zwijgen, dan ga je je afvragen wat het nut van dergelijke organisaties dan nog is. Wordt de naam van Christus dan niet misbruikt? Enige tijd geleden vond ik in mijn krant (het Nederlands Dagblad) een ingezonden brief van iemand – zijn naam doet er niet zo veel toe –die dit probleem heel concreet onder woorden wist te brengen. Onder de kop “zout”schreef hij het volgende, dat mij uit het hart gegrepen is: “Als ik in het ND suggesties lees over hoe “zoutend zout” te zijn als christen, komt bij mij de vraag vaak op: Moet ik daarvoor christen zijn? Want dat doen nietchristenen toch ook, maar dan zonder Jezus? Of het nu gaat over een missionair symposium of de visie van een nieuwe directeur op zending: geloven is ‘doen’ geworden en ‘relevant’ zijn voor de maatschappij. Maar waarom heb ik daar Jezus en de kerk voor nodig. Waarom heb ik Jezus nodig voor de zorg voor natuur en milieu, voor Amnesty en ‘goede chocolade’, voor eerlijke koffie en landbouwkrediet. Dat wordt toch ook allemaal evenzogoed buiten de kerk al gedaan en gepromoot? Of denken christenen dat zij het beter doen, als zij hetzelfde religieus verpakken? Is christen-zijn niets anders dan algemeen maatschappelijk verantwoordelijk zijn? Het valt me steeds moeilijker in te zien wat het bestaansrecht van de kerk dan nog is. Waarvoor moet ik dan wèl bij de kerk zijn? Voor de verkondiging van het Evangelie, de verzoening met God en de vergeving van zonden. Een boodschap voor mensen die beseffen dat ze vaak tekortschieten Die weten dat het leven eindig is. Dat is de unieke heilsboodschap die de kerk uitdraagt. Die boodschap hoor je alleen dáár. Als de kerk zich bij die opdracht houdt, staat ze sterk. Dan is het ‘zuivere koffie’.Anders wordt de kerk in onze westerse samenleving een overbodig instituut.” Dominee Vermaat gaf het tijdens onze gemeentemiddag op 26 april zo duidelijk aan: Kenmerk van een Bijbelse gemeente is, dat wij trouw zijn aan het Woord en trouw aan elkaar. Trudy Rietveld.

De Schakel - 22

Een goede gift Een mooie piano in de Bonifatiuskerk! Soms zijn er mooie verrassingen ……. Van Geurt Kramp hoorden we dat een 'Eldenaar', een begunstiger van de Rank én de Bonifatiuskerk, ons een piano wilde schenken! En wat voor één: een goed onderhouden August Förster in een mooie kast. De 'schenker' is dhr. H (Hendrik) J. Bötzel. Nu woonachtig in de DrieGasthuizen. Dhr. Bötzel is inmiddels 82 jaar (28 juni 1931) en is indertijd in de Bonifatiuskerk door ds. Kramer gedoopt en heeft belijdenis gedaan bij ds. Kooistra. Is derhalve jaren lid geweest van de gemeente in onze mooie kerk. Dhr. Bötzel is altijd zeer betrokken, wat ook blijkt dat hij vele jaren lid is geweest van het koor 'Irene'. Wij danken hem hartelijk en hopen hem nog vaak in de Bonifatiuskerk te ontmoeten. Wellicht hoort hij dan hoe mooi 'zijn' piano in de kerk klinkt! Dankbetuiging van Jack en Truus Theunissen: Beste gemeenteleden. Bij deze willen wij een ieder hartelijk danken voor alle belangstelling tijdens de ziekte van Jack. Vol goede moed zijn we op vakantie gegaan niet wetende dat het na 5 dagen al afgelopen was. Op de 5e dag kreeg Jack koorts en werd Jack ziek. De plaatselijke huisarts in Oostenrijk kon Jack wel helpen maar zijn behandeling sloeg niet aan en werd verwezen naar het ziekenhuis in Innsbruck. Daar aangekomen zeiden ze dat het bed voor Jack al klaar stond en voor dat je het allemaal door hebt wat er gaande is lag Jack al in een ziekenhuisbed. Wondroos dat was de oorzaak. En daar stond Truus dan alleen in Oostenrijk zonder vervoer maar gelukkig had Truus een buskaart en kon zo elke dag weer 50 km verder op bezoek komen. We hebben veel gehad aan onze gastvrouw die Truus dagelijks naar de bushalte bracht en weer ophaalde (5 Km verderop) Gelukkig was Jack in goede deskundige handen en zijn we na 13 dagen terug gevlogen naar ons vertrouwde Nederland. Dankbaar dat het langzaam steeds beter gaat willen wij jullie bedanken voor alle goede wensen en belangstelling! De melkbus U heeft hem vast wel zien staan, de melkbus in de hal bij de uitgang van de kerk. Veel mensen hebben ontdekt dat er aan de bovenkant een opening te vinden is in 'gleufvorm'. U begrijpt het al: daar kan wat in, zowel wat rinkelt of ritselt. Alles is De Schakel - 23

welkom. want er zijn altijd van die uitgaven die een aanslag doen op de wijkkas. Een klein voorbeeld: het stemmen van de nieuwe piano. Daarom van harte in uw aandacht aanbevolen en hartelijk dank!

Achtergrond van bekende liederen: deze keer: 'Amazing Grace' Gena van God, hoe loof ik u: 'Amazing grace! how sweet the sound' 1. Gena van God, hoe loof ik u voor redding onverdiend. Verloren eens, gevonden nu, een blinde die mag zien. 2. Genade toonde mij mijn schuld en heeft mij vrijgekocht. Gena heeft mij met dank vervuld, toen ik geloven mocht. 3. Door veel gevaren ging mijn reis, door tegenspoed en kruis. Genade heeft mij steeds geleid, genade brengt mij thuis. 4. Ja, als dit hart, dit vlees bezwijkt na deze levenstijd, zal ik beerven in Gods rijk de eeuwge zaligheid. Zie ook JdH 275; J. Newton (1725-1807) Vertaling: H. van 't Veld (1932) Wereldberoemd geworden is het lied 'Amazing grace! how sweet the sound' van John Newton. De dichter werd in 1725 in Londen geboren. Toen hij nog maar zeven jaar was, stierf zijn moeder. Op zijn elfde kwam hij al aan boord bij zijn vader, die scheepskapitein was. Een bewogen leven volgde: hij werd geronseld op een oorlogsschip, probeerde tevergeefs te deserteren, werd afgeranseld, gedegradeerd en diende uiteindelijk op een schip dat slaven uit Afrika haalde en naar Amerika transporteerde. Door veel gevaren ging zijn reis. Hij wilde van het geloof van zijn vrome moeder niet meer weten en leidde een losbandig leven. In 1750 kwam de toen 25-jarige jongeman, die het bekende boekje van Thomas a Kempis over de Navolging van Christus in handen had gekregen en aan een dreigende schipbreuk was ontkomen, tot bekering. Tot 1754 bleef hij varen, zelfs als kapitein op een slavenhaler. Kennelijk zag hij, als zoveel christenen van zijn tijd, daarin geen kwaad en was hij blind voor het leed en het onrecht dat de slaven werd aangedaan. Wegens ziekte raakte hij aan wal en aanvaardde hij een baan als douaneambtenaar in de haven van Liverpool. Nadat hij de opwekkingsprediker George Whitefield had ontmoet, ging hij voor predikant studeren. Tijdens die studie sloot hij vriendschap met de grote methodistenpredikant John Wesley. In 1764 werd hij dominee te Olney, waar ook de jurist en dichter William Cowper woonde. Newton en Cowper gaven samen in 1779 de Olney Hymns uit, een van de eerste godsdienstige liedboeken in het Engels. Van 1780 tot zijn dood in 1807 was Newton predikant in Londen. Daar raakte hij bevriend met William Wilberforce. De Schakel - 24

Toen deze predikant wilde worden, haalde Newton hem over om parlementslid te blijven, omdat hij zich dan nog beter kon inzetten voor de afschaffing van de door hem verfoeide slavernij. Wilberforce bereikte dat in 1807, het jaar van Newtons dood, de slavenhandel op Afrika werd verboden en in 1833, zijn eigen sterfjaar, in het gehele Britse rijk werd afgeschaft. De laatste jaren van zijn leven — Newton werd 82 — was hij letterlijk bijna blind. Ook kon hij bijna niets meer onthouden, 'maar twee dingen kan ik nooit vergeten: ik ben een groot zondaar en Jezus Christus is een grote Zaligmaker'. Genade, die hem steeds had geleid, bracht hem thuis. Zijn grafschrift, dat de diepte van zijn leven vermeldt: 'Eens een ongelovige en vrijbuiter in dienst van een slavenhaler in Afrika' 'Hij werd door de rijke genade van onze Here en Zaligmaker Jezus Christus gered, vernieuwd en verzoend én geroepen om hetzelfde Evangelie te verkondigen, waaraan hij zo lang had geprobeerd afbreuk te doen' ~~~~~~~~~~

Bijdrage René Vos: Financiële zaken De Rank financieel: In de vorige Schakel is aangegeven dat onze gemeente per jaar € 52.000 euro aan kosten heeft. Deze kosten zijn voor pastoraat, onderhoud en verwarming van de gebouwen, afdrachten aan de landelijke kerk en alle overige kosten. Hieronder een overzicht van de werkelijke cijfers 2012 en een inschatting van inkomsten 2013. Geraamde bijdrage 2013 , berekend op grond van inkomsten 1e 4 maanden: 2013 2012 Vrijwillige bijdrage VB Rente Huur Collecten Extra VB Vrienden Giften Schakel Verjaardagsfonds Overige Bijdrage Totaal Benodigd Nog nodig

€ 11.807 € 4.900 € 8.489 € 5.323 € 1.697 € 1.689 € 2.464 € 1.288 € 1.017 € 2.625 € 41.299 € 52.000 € 10.701

€ 11.160 € 4.922 € 7.405 € 5.687 € 1.850 € 1.490 € 2.060 € 1.253 € 757 € 1.961 € 38.545

De Schakel - 25

Let wel: de vrijwillige bijdrage 2013 in hier gebaseerd op cijfers 2012. Die moeten dus nog waargemaakt worden! Overige bijdragen bestaan o.a. uit een gift Gelredome ad. € 400 en de jaarlijkse gift van Rentambt ad. € 1.250. In 2012 heeft onze gemeente een legaat (een erfenis) ontvangen. In 2012 is een deel van dit legaat gebruikt om het tekort te dekken. Op dit moment is er nog een bedrag over van € 24.856 over. Dit geld zal de komende jaren ingezet worden om het tekort te dekken.~ Extra VB over 2013: € 990 extra VB over 2012 was: € 1.850 Totaal resultaat: € 2.840

Bloemengroet vanuit de kerk: info Jack Theunissen 07 juli 14 juli 21 juli

Mevr. J. Frentz Dhr. H. Albertus Mevr. J. v. Doorne Mevr. T Rietveld Mevr. D. Melaard Mevr. T. van Gijn Mevr. S. Pos

Croydonplein 204 Huissensedijk Abe Lenstrahof 212 Utrechtseweg 145/12 Petterstraat 51 Velperweg 150/5 Overschiepad 11

28 juli.

Mevr. T. Theunissen Ossenkamp 2 Fam. Steeg Velp Fam Scheperboer 04 augustus Dhr. G Hartgers Speldstraat 2

026-3113566 026 - 7512136 026- 8403944 026 -3816708 026-3236367 026-3810034 Vrienden v/d Rank 026-3814382

12-07-1930= 83 03-07-1945= 73 13-07-1925= 88 13-07-1936= 77 15-07-1936= 77 21-07-1933= 80 Stopt met koffie zetten Jarig op 12-07-2013 60 jaar getrouwd 08-08-1942=71

11 augustus Mevr M. de Vries Dhr. R. Vos 18 augustus Mevr. G Albertus

Worth Rhedenseweg

026-4951997

Huissensedijk 6

026-3815783

12-08-1933=80 18 - 10 - 1973 = 19 - 08 - 1946 = 67

25 augustus Mevr. Groenheide

Emmastraat 44

026-4455023

23 - 08 - 1932 = 81

01 sept

Overschiepad 11

026-3810034

02 – 09 - 1935 = 78

Mevr. S. Pos

Dit zijn de mensen die de afgelopen periode de bloemen namens de kerk hebben gekregen. Mochten er naar aanleding hiervan nog vragen zijn dan hoor ik die graag. M.n. als u van mening bent dat er iemand is vergeten! Vriendelijke groeten Jack Theunissen

De Schakel - 26

Kerkdiensten 2e helft 2013 / Aanvang om 10.00 uur 8-sep 15-sep 22-sep 29-sep 6-okt 13-okt 20-okt 27-okt 3-nov 6-nov 10-nov 17-nov 24-nov 1-dec 8-dec 15-dec 22-dec 25-dec 29-dec 31-dec

Dienst voor doven

M.m.v. Koor Arnhem-Zuid

Dankdag voor gewas en arbeid

Voorbereiding H.A Heilig Avondmaal & Herdenken I.pl.v. Dr. Zwanenburg Belijdenisdienst 1e Kerstdag Aanvang 09.45 uur

Poortman Romein Kortleve Biersteker

Ds. A.D. Ds. A. Ds. A.C. J.

Veenendaal Ede Veenendaal IJsselmuiden

K

Kamp Verhoeven Romein Laar Eck

Ds. J.B. Ds. J.A.W. Ds. A. Ds. R. van Dr. J. van

Heteren Leerdam Ede Rhenen Ede

K

Kamp Zwanenburg Hendriks Hovius

Ds. J.B. Dr. L.G. Drs. C. Ds. W.Chr.

Wijnhorst Molenaar Vermaat Cuperus

Ds. F.. Ds. H.O. Ds. P.. Ds. D.J.

Heteren Ede Ede Apeldoorn Katwijk aan Zee Oosterbeek Veenendaal Veenendaal

Vermaat Koelewijn

Ds. P. Ds. W.J.J.

Veenendaal Renkum

Geen dienst

De Schakel - 27

K

K K

K K

K K

K

85- plussers 25-10Mw. G.G. Pesch-Rutgers 1911 26-2-1913 Dhr. J.A. Masman Mw. H.A. Ponger24-6-1922 Siebelink 4-3-1923 Mw. G.J. van Steijn Mw. S. Wevers14-5-1923 Jongbloed 22-1-1924 Mw. E.G. van Schooten

Worth Rhed'seweg 6991 DV 45 Goltackers 47 6931 HG

8-11-1924 Mw. K.L. Geldof-Phang Mw. J.M. v Doorne13-7-1925 Geuze

Teteringenstraat 75 6844 DB

ARNH. 3818617

Abe Lenstrahof 212 6833 LS

ARN.

RHE'N ? W’VRT 3618422

Hyacintstraat 23

6666 BR

HET'N 3251490

Spijkerstraat 191 Esperantolaan 2 / kmr. 103 Handelstraat 50

6828 DC

ARN.

4422102

6824 LV

ARN.

3234008

6815 CZ

ARN.

4423807

7512136

Contactgegevens Naam Ds. P. Vermaat Predikant Ouderlingen H. Boer Deelvoorz. Bloemendienst J. Ros Deelvoorz. Organist P. Rosseel Mw. A. Spang Koffieploeg Theunissen Kerkrentmeester Diakenen Mw. D.Hartgers Bloemen & Koffieploeg

Adres Thorbeckesingel 115

PC + Plaats 3904 CW Veenendaal

Tel. & e-mail 0318-510161 [email protected]

Heideweg 6

6823 JV Arnhem

Eernewoudeweg 15 Oude Velperweg 24 Deurnestraat 45

6835 JE Arnhem

Ossenkamp 2

6932 BX Westervoort

026 – 4437934 [email protected] 026 – 3234338 [email protected] 026 – 3636335 [email protected] 026 – 3811860 [email protected] 026 – 3115164 j.theunissen22@chello. nl

Speltstraat 2

6842 CD Arnhem

6824 HD Arnhem 6843 PM Arnhem

De Schakel - 28

026 – 3814382 [email protected]

D.J. van Zoest

Lebretweg 40

Mw. J. Schoonderwaldt Koffieploeg R. Vos Financiën

Meester Merkxstraat 52 Van Olderbarneveldstr. 15/19

Administratie (Leden / Abonn) J. Hessing Haya van SomeLedenadministratie ren-Downerstraat 85 Verjaardagsfonds Mw. B. Jacobs Salvatorplein 128 Gastvrouwen Mw. G. Albertus Huissensedijk 6 Mw. D. Melaard

Pettenstraat 51

6861 ZX Oosterbeek 6842 CC Arnhem

6828 ZM Arnhem

6836 RH Arnhem

0636 34 61 81 [email protected]

6832 AD Arnhem

026 – 3216138

6842 AK Arnhem

026 – 3815783 [email protected] 026 – 3816708 [email protected]

6843 JC Arnhem

Zondagsbrief, Schakel, Contact Gastpredikanten Mw. T. Rietveld Utrechtseweg 6812 AB Arnhem 145/12 P. Rosseel W. van Woerkens

Oude Velperweg 24 Deurnestraat 22

Algemene Kerkenraad (PGA) Kerk. Bureau Rosendaalseweg 507

026 – 3332695 [email protected] 026 – 3814859 [email protected] 026 – 4420722 [email protected]

6824 HD Arnhem 6843 PR Arnhem

6824 KL Arnhem

026–8403944 [email protected] 026 – 3636335 [email protected] 026 – 3811103 [email protected] 026 – 4420987 [email protected]

Doorgeven van wijzigingen adressenbestand etc. Wilt u wijzigingen, aanvullingen op uw persoonsgegevens etc. doorgeven aan dhr. John Hessing, tel.: 06 36 34 61 81 E-mail: [email protected]

De Schakel - 29

Kerk en Ds. van Oosterzeehuis De Schakel - 30

Info verhuur kerk en Ds. Van Oosterzeehuis  Verhuur en gebruik Ds. van Oosterzeehuis: dhr. Geurt Kramp. Tel. nr. 026- 3815442  Techniek en onderhoud: dhr. Gijs Hartgers. Contact: 026-3814382 / 0620131109 / [email protected]  Schoonmaakploeg: inlichtingen: Jack Theunissen. (026-3115164 / 0623 812562 [email protected])

Redactie Schakel is een uitgave van de Kerkenraad van De Rank. Redactie: Mw. G. Rietveld, Utrechtseweg 145 (flat: 12),6812 AB Arnhem 026- 8403944. E-mail: [email protected] Dhr. J. Ros, Eernewoudeweg 15, 6835 JE Arnhem / 026-3234338. E-mail: [email protected]

Abonnement: € 10,00 per jaar (uiteraard mag meer ook!). ING: 155 99 72, t.n.v. Hervormde Wijkgemeente De Rank, Arnhem Kopij voor de volgende Schakel inleveren:

vóór 16 november 2013 ([email protected])

Hervormde Gemeente De Rank, Huissensedijk 12, 6842 AK Arnhem www.gemeentederankarnhem.nl - [email protected]

De Schakel - 31

De Schakel - 32