Dennis over Dood van een leraar
thema:
4 >>> | Koerstrui
T. Jefferson Parker over De agent die met de vijand heult pag 13 >>>
Reizen pag
pag
9 >>>
pag
17 >>>
adve rte n ti e
b o e k e n k r a n t v o o r n e d e r l a n d e n v l a a n d e r e n • G r a t i s • j a a r g a n g 5 • n u m m e r 3 • a p r i l 2 0 1 1 • w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
Slechte schrijvers
Mark Schalekamp De Parvenu pag 5 >>>
‘Ik heb vooral jongere fans, die blijken soms obsessief. Hebben ze alles al van me gelezen en dan willen ze overal mijn handtekening.’
Ellen Gerretzen Bloedbruiloft
pag
micheal berg Hôtel du Lac Herman Brusselmans Willem Zundap schrijft een roman. Hij mislukt echter hopeloos en degradeert tot auteur van radioteksten. Van drie tot zes is Brusselmans’ 56e boek. Wat typeert de slechte schrijver? U bent ‘een zeer belangrijk schrijver’, zo is te lezen op de covers van uw boeken. Vanwaar de keuze voor een mislukte schrijver als hoofdpersonage? ‘Mislukte schrijvers zijn geweldige personages. Trager dan de snelheid, mijn
vorige roman, ging over een mislukte dichter, Louis Tinner. Hij ging in het huis van Hugo Claus wonen en wilde per se een betere dichter worden dan Claus, maar dat ging hopeloos fout. Omdat ik een bekend schrijver ben, krijg ik vaak manuscripten toegestuurd ter beoorde ling. Het meeste daarvan is erg slecht. Ik bedoel dat niet neerbuigend, maar het heeft iets dieptragisch, zo’n persoon die vele uren in een bedroevend slecht manuscript heeft gestoken.’
Wat typeert de slechte schrijver? ‘Slechte schrijvers denken van hun werk nog altijd dat het een meesterwerk is. Ze zijn kwaad en gefrustreerd, omdat ze zijn afgewezen. Hun falen komt ook altijd door anderen: de uitgeverijen, hun vrouw, de buurman. De meesten kijken nooit in de spiegel. Ze betreden paden die allang zijn platgetreden. Louis Paul Boon zei: “Alles is al geschreven, maar we moeten het op andere manieren
verder op pagina 3 >>>
Met onder meer: Arjen Lubach Magnus
>>> pag 4
In De vrijwilligster zet Willemijn zich in om de Turkse Nuray, een importbruid, in de Nederlandse taal en cultuur in te wijden. De twee worden vrienden, hoewel ze totaal verschillend zijn. Hoe ver gaat die vriendschap?
Simon Lelic Opgesloten
>>> pag 13
Willem van Toorn Het grote landschapsboek
>>> pag 16
Pieter steinz Macbeth heeft echt geleefd
>>> pag 17
Antje Visser Foto Michele Hutchison
13 >>>
jessica de jong Vrouwen zijn gelijk aan mannen pag 17 >>>
Verder in dit nummer:
Vriendschap met een moslima
>>> verder op pagina 5
pag
8 >>>
Losse delen Stripwereld Win een boek
pagina 2 pagina 15 pagina 19
a dv e rt e nt i es
DRIE NIEUWE TOPTITELS vanaf week 11 verkrijgbaar
Voor liefhebbers van vliegtuigen en spectaculaire actie
www.silvesterstrips.nl
deel 26 | lees het boekfragment
Christine was een week met haar ouders op Ibiza geweest. Ik vond haar op mijn beantwoorder, of ik mee ging naar het zomerconcert. Vooraf aten www.sil
1
LOSSE DELEN
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.
Populaire boeken De Boekenweek was qua verkoop minder succesvol dan vorig jaar. Nu willen we natuurlijk weten waarom. De Boekenweek opende met het uiterst exclusieve Boekenbal in de Stadsschouwburg, maar voor het eerst was er ook de ‘grande finale’ in Koninklijk Theater Carré. Dat klinkt best snob, maar het ligt toevallig wel buiten de grachtengordel! De redactie van de Boekenkrant bezocht tijdens de Boekenweek de Dag van de Literatuur in Rotterdam. Die is bedoeld voor jongeren en wordt georganiseerd door Passionate Bulkboek. Het was een enorm succes. Ik kwam er zelfs mijn uiterst geletterde neefje Siebe tegen – helemaal uit Harlingen. En natuurlijk waren er heel veel schrijvers. Maar waarom viel de verkoop tijdens de Boekenweek tegen? Door koopkracht en internet? Mijn gedachte is: het grote publiek voelt zich te weinig betrok ken. En juist daarom bieden wij met de Boekenkrant kwaliteit voor een breed publiek. Met niet alleen aandacht voor literatuur, maar ook voor spanning, non-fictie, strips en jeugd. En met in elke editie de column van de hoofd redacteur, die een semikritische noot en enkele wervende woorden niet schuwt. Boeken moeten winnen aan populariteit en zelfs het uitroepteken schuw ik daarbij niet! Siebe Huizinga hoofdredacteur
Verstuur dit boek als covercard www.covercards.nl
[email protected]
Op de Dag van de Literatuur was er een ware oortjesparade. Vele BS’ers (Bekende Schrijvers) trokken voorbij. Maar welke BS’er mist zijn oortje?
Jongeren opgelet!
Bestsellerdichter Marc Pairon waarschuwt de jeugd voor zijn eigen erotische en seksuele oneliners. Op zijn nieuwste dichtbundel Erotiek is seks zonder lachbuien staat vermeld: “16+”. Jongeren waarschuwen? Dan weet u het wel!
Wie is toch die man naast Marian? Het is Arthur! Arthur week tijdens de Dag van de Literatuur niet van Marians zijde – en omgekeerd. Wat een prachtig stel!
Beabio
Koningin Beatrix is de hoofdpersoon in de roman Ik, Beatrix die 19 april aanstaande verschijnt. Mariëtta Nollen is de schrijfster, Prometheus is de uitgever. Het boek is ‘een diepgra vend psychologisch portret waarin de eenzaamheid van koningin Beatrix haast tastbaar is.’
De redactie van de Boekenkrant heeft 875 vrienden – op Facebook. In het echt heeft de hoofdredacteur er vier, en de literair redacteur overweegt de aanschaf van een kat.
ISBN 978 90 773 5063 8 (€ 39,95)
Lege woorden
What every man thinks about apart from sex van Sheridan Simove bleek een verkoopknaller. Het boek telt enkel lege pagina’s. Of er een Nederlandse vertaling komt, is nog niet bekend.
Libris Literatuurprijs in het kort
2
3 Annejet van der Zijl – Sonny Boy. Filmeditie Querido – € 12,50 De liefde tussen een Surinaamse student en een getrouwde Hol landse vrouw zorgt in de jaren twintig voor een schandaal.
Foer verfilmd
Extreem luid en ongelofelijk dichtbij Jonathan Safran Foer komt op het witte doek. Het verhaal speelt in het New York van de 9/11-aanslagen en volgt Oscar, een jongen die zijn vader zoekt. Ook Safran Foers debuut Alles is verlicht kreeg een filmversie.
De shortlist van de Libris Literatuurprijs 2011 is bekend. Bonita Avenue van Peter Buwalda, De maagd Marino van Yves Petry, De omweg van Gerbrand Bakker, Huid en Haar van Arnon Grunberg, Superduif van Esther Gerritsen en Tikkop van Adriaan van Dis. Op maandag 9 mei aanstaande wordt de winnaar bekendgemaakt.
1 Herman Koch – Zomerhuis met zwembad Anthos – € 20,95 Huisarts Marc Schlosser heeft een medische fout gemaakt, waarvan een beroemd acteur het slachtoffer is. Of ging het om een afrekening? 2 Jenna Blum – Het familieportret De Boekerij – € 10,00 Roman over Trudy’s zoektocht naar het oorlogsverleden van haar Duitse moeder. Welk ver haal vertelt de familiefoto met een nazi-officier haar?
Oortjes op de Dag van de Literatuur
Echte vrienden
Topografische Atlas Nederland
nederland top 3
2011, week 13
De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.
vlaanderen top 3
2011, week 13
1 Suske en Wiske 312 – De zappende ziel Standaard uitgeverij – € 5,25 Lambik wil zichzelf vanuit het verleden terugflitsen naar het heden. Hij neemt een onzichtba re geest mee. Plots komen allerlei voorwerpen tot leven, wat het leven van onze vrienden op zijn kop te zet. 2 Marie-Rose Morel – Leve het leven! Standaard Uitgeverij – € 12,95 De bekende Vlaamse politica Morel kreeg op haar 36e te horen dat ze baar moederhalskanker had. Een moeilijke tijd volgde, maar ze overleefde, voor haarzelf en voor haar kinderen. 3 De Rode ridder 229 – De vreemdeling Standaard Uitgeverij – € 5,25 Op de terugreis uit Japan over vallen piraten Johans boot. Hij wordt alleen achtergelaten en strandt in China, waar hij Marco Polo zoekt, die voor hem de route naar huis kan uitstippelen.
boekenkrant tIp 3
2011, week 13
1 Herman Brusselmans – Van drie tot zes Het waarschijnlijk 56e boek van Brusselmans is een aangename provocatie voor iedereen die al te behoudend over literatuur denkt. Geestig en gevat als altijd. 2 Simon Lelic – Opgesloten Schending van privacy in de war on terror is steeds vaker een discussieonderwerp. Simon Lelic laat zien wat er gebeurt als een land daarin te ver gaat.
3 Willem van Toorn – Het grote landschapsboek Voor succesjes op korte termijn vernielen politici landschappen die zich eeu wenlang hebben ontwikkeld. Willem van Toorn maakt zich hier boos over.
Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com
we een hamburger, na afloop dronken we een biertje op een terras. Van het concert kan ik me gek genoeg niets herinneren, wel dat de avond zoel
LITERATUUR
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
uitgelicht
Bittere bloemen
Kankeren, daarin zijn weinigen zo bedreven als Jeroen Brouwers. In Bittere bloemen is de hoofdpersoon dan ook een typische Brouwerskankeraar met een sterke speaking name. Grijsaard heet hij. Grijsaard zit tegen zijn zin in op een cruiseschip in de Middellandse Zee. Hij wás, vooral: schrijver, politicus, rechter. En over wat hij was, kan hij goed, en cynisch, kankeren.
vervolg pagina 1 >>> proberen.” Die andere manieren zijn intussen ook aardig uitgewerkt. Het vraagt een goede schrijver om nog met iets nieuws te komen, zelfs al is het oude wijn in nieuwe zakken.’ Maar wat maakt een goede schrijver? ‘Wie is de beste schrijver? Wat is een meesterwerk? Dat Usain Bolt de snelste sprinter is, kun je tot op de duizendste seconde vastleggen. Maar wat een goede schrijver is, dat is een puur subjectieve vraag.’ Laat ik de vraag anders stellen: waarin komen goede schrijvers overeen? ‘Literatuur van betekenis schept, net als andere kunstvormen, altijd vooren tegenstanders. Mensen die je werk bewonderen en mensen die het verach ten. Literatuur moet confronteren. Als je lauwe reacties ontvangt, doe je iets niet goed.’ Willem Zundap lijkt niet gefrustreerd. Van drie tot zes lijkt zowaar tips te geven aan mislukte schrijvers, zoals de tip om af te zien van seksscènes. ‘Dat is al zo vaak gedaan, uitentreuren herhaald en uitgemolken, dat het bijna gênant wordt. De mogelijkheden van een seksscène zijn nogal beperkt en het heeft vaak geen functie in het verhaal. Zundap overweegt even een seksscène, maar besluit dan dat zelfs een man met een aspergemes interessanter is dan een man met een erectie.’
En Zundap zoekt zijn heil bij Uitgeverij Prometheus… ‘Waarom zou ik hem naar een andere uitgeverij laten zoeken? Prometheus is duidelijk de beste. Ik snap niet dat een goede schrijver naar een andere uitge verij zou gaan. Ik voer mijn redacteur bij Prometheus ook op in het boek.’ Paul Mennes en Christophe Vekeman komen ook in het boek voor, maar zij
‘Literatuur moet confronteren. Als je lauwe reacties ontvangt, doe je iets niet goed.’ zitten niet bij Prometheus… ‘Paul Mennes en Christophe Vekeman zijn literaire vrienden, en schrijvers waarvan ik vind dat ze meer aandacht verdienen, want ze zijn steengoed. Kijk, dat Prometheus genoemd is, is natuur lijk ironie, een knipoog. Net zoals de recensies die ik al jarenlang voor Playboy schrijf. Zodra een nieuw boek van mij is uitgekomen, bespreek ik dat altijd – en natuurlijk erg lovend.’
NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR € 15. ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 6 nummers voor € 15,inclusief bezorgkosten
Naam Straat Postcode Land e-mail Handtekening
: : : : : :
U blijkt fans genoeg te hebben... ‘De meeste lezers zijn oudere vrouwen, maar die lezen mijn boeken waarschijn lijk niet. Of misschien een keer, in een typisch Nederlandse leesclub, maar dan schrikken ze zich rot en gaan ze weer Saskia Noort en Esther Verhoef lezen. Ik heb vooral jongere fans, die blijken soms obsessief. Hebben ze alles al van me gelezen en dan willen ze overal mijn handtekening. Ik mocht een keer mijn handtekening op een clitoris zetten. Dat was lastig, want daar paste alleen “Herm” op. Moest ik op haar billen verder schrijven.’ Herman Brusselmans, Van drie tot zes, Uitgeverij Prometheus, ISBN
Jeroen Brouwers,
978 90 446 1744 3
Bittere bloemen,
(€ 17,95)
Uitgeverij Atlas, ISBN 978 90 450 8281 3
Snappen lezers die ironie? ‘Niet altijd, maar dat is geen reden om
a d v e r t e nt i e
Ja,
niet ironisch te zijn. Trouwens, ook als er een ander boek van Prometheus te recenseren is, bespreek ik het in Playboy natuurlijk positief. Ook dat is ironie. Het mooie is dat het gewoon mag en kan. Willem Zundap noemt op de ene pagina de Zeeman een kutmerk, en op de andere pagina vindt hij het weer geweldig. Als mensen zich daaraan storen, staan ze niet open voor mijn boeken.’
Toch overheerst in Bittere bloemen de humor en de opgewekte stemming waarin Grijsaard kankert. Hij heeft het dan ook niet bepaald slecht gehad in het leven. Grijsaard had succes in de beroepen die hij uitoefende. Het ontbrak hem echter aan liefde, daarom zit hij in zijn eentje op het cruiseschip. Toch kan het hem nog overkomen, de liefde, wanneer het cruiseschip aan meert in Ajaccio, Corsica. Hij ontmoet een vroegere leerlinge en in Ajaccio brengen ze een paar dagen samen door. Illusies bloeien kortstondig op en verwelken daarna langzaam, als bittere bloemen. Het geeft genoeg aanleiding voor pessimistisch proza, maar buiten het gekanker van Grijsaard blijkt de schrijvershand van Jeroen Brouwers oprecht te geven om zijn verhaal en zijn personage. De schrijfstijl van Bittere bloemen is, zeker voor Brouwers’ doen, esthetisch van aard. De beelden zijn niet rauw, zoals in zijn beroemde Indische romans, maar lezen als een mooi stilleven. Bittere bloemen is een aangename verrassing voor de lief hebbers van Jeroen Brouwers, en een toegankelijk werk voor mensen die nog met zijn boeken kennis moeten maken.
Plaats
Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein 160 3511 LX Utrecht Nederland
(€ 21,95)
uitgelicht
Het kabinet van de familie Staal
De waarheid is het enige dat telt, vindt Kobe. Hij is trots op zijn geordende leven en zijn ijzeren discipline. Kobe werkt hard, laat de hoeren links lig gen, drinkt en rookt niet. Kobe maakt een strikt onderscheid tussen feit en fictie en verkettert het laatste. Dingen tellen pas als je ze kan vastleggen, vindt hij. Zijn jongste dochter Mees gelooft er niet in. Volgens haar kun je de waarheid niet zo strikt vastleggen. Sterker nog, Mees gelooft niet in de waarheid. In de familie wordt een boel verzwegen, en Mees gaat erover fantaseren en speculeren – juist wat Kobe zo veracht. Mees heeft vragen
waar geen antwoorden op komen. Wat moet ze anders dan fantaseren, zeker als Kobe haar verbiedt een weerwoord, of zelfs maar een eigen mening te hebben. Hoe gaat Mees om met de angst die iedereen kent: pre cies zo te worden als je ouders?
warm was en dat het terras afgeladen vol zat met Italiaanse toeristen en congresgangers. Christine nipte van de schuimkraag, zette het glas
Yolanda Entius, Het kabinet van de familie Staal, Uitgeverij Cossee, ISBN 978 90 593 6306 9 (€ 18,90)
3
LITERATUUR
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
bespreking
uitgelicht
Dood van een leraar Een gerespecteerd en gelauwerd criticus en essayist. Zo mag je Cyrille Offermans gerust omschrijven. Zijn werk werd bekroond met de J. Greshoffprijs en de Busken Huetprijs en het essay Waarom ik moet liegen tegen mijn demente moeder (2006) werd ook in Duitsland een succes. Met Dood van een leraar beproeft Offermans nu ook zijn geluk als romancier. Door Dennis Smits De titel, Dood van een leraar, is enigszins misleidend. In het verhaal overlijdt er weliswaar een docent onder dubieuze omstandigheden, maar verwacht in geen geval een whodunit met een thril lerachtige spanningsboog. Dood van een leraar is een interessante mix van een Bildungsroman en een schets van het hedendaags onderwijs in Nederland. In de Bildungsroman wordt hoofdpersoon Freek Moedrijk gevolgd in verschillende stadia van zijn leven; zijn puberjaren, zijn jaren als filosofiestudent, de tijd als net
column
afgestudeerd werkzoekende en zijn tijd als docent aan een middelbare school, de periode die uitgebreid aan bod komt. Het is in die periode dat de symbolische werking van de titel gezocht kan worden. Veel meer dan op het overlijden van een van Freeks collega’s, slaat die titel op het overlijden van zijn idealistische voorstel ling van het leraarschap. Zijn beschrij ving van de mores in de docentenkamer op het Swammerdam College is ontluis terend. Docenten gaan zich te buiten aan roddel en achterklap en pesterijen en lijken op geen enkele wijze gemotiveerd om het beste uit hun leerlingen te halen. De school wordt volledig in beslag geno men door een strijd tussen de oude garde (dicteren, orde en gezag) aan de ene kant en de jonge generatie (nieuwsgierigheid kweken, inspiratie) aan de andere kant. Aan die mix van Bildungsroman en onderwijsschets vergrijpt Offermans zich. Hij lijkt zoveel te willen vertellen dat Dood van een leraar nogal wat losse eindjes kent, die nergens aan vastge knoopt worden. Van Freeks plotseling per ansichtkaart opgedoken schoolliefde Minnie is vanaf de tweede helft van het boek geen spoor meer te bekennen, en een turbulente vlucht naar Spanje met vrouw en kind wordt nog geen halve pagina later afgesloten met een gigan tische anticlimax en een applausje voor de piloot. Tussendoor strooit Moerdijk
met korte verhandelingen over filosofie, muziek, kunst, en architectuur, waarbij hij maar wat graag zijn kennis van die zaken etaleert. Hoewel ze het ritme van het verhaal niet ten goede komen, zijn het die overpein zingen die Dood van een leraar overeind houden, samen met Offermans’ onmis kenbare stilistische kwaliteiten. Elk woord in de roman is grondig gewogen en goed gekozen, waardoor prachtige, gewichtige zinnen ontstaan als deze: ‘Bij gebrek aan reële aanknopingspunten voor hun nieuwsgierigheid en zinvolle motieven voor hun fantasie, zochten ze het noodgedwongen in zelfbedachte, verboden oefeningen, in een soort sur realistische ondermijning van het gezag, waarvan ze de kick niet meer konden missen.’ Die ene zin illustreert perfect de kracht en de tekortkomingen van Cyrille Offermans als schrijver; te omslach tig en onpersoonlijk om een soepel en spannend verhaal te creëren, maar te weloverwogen en te stilistisch om voor onkundig te worden versleten. Het voor deel van de twijfel is hem, na dit romande buut, zeker gegund.
Merlijn Kaiser is niet in Zweden, maar toch heeft iemand in een Zweeds pretpark flink rondgezwaaid met zijn creditcard. Merlijn gaat op onderzoek uit – hoewel dat een groot risico met zich meebrengt. Merlijn heeft epilepsie. Hij smakt soms met zijn mond, draait zijn ogen weg en is dan tijdelijk van de wereld. Merlijns leven speelt zich daarom soms bui ten hemzelf af. In Amsterdam, waar hij woont, kan hij om die reden geen normaal leven leiden, en is hij vaak afhankelijk van anderen. Hij heeft een vriendenkring, maar het contact met de meesten van hen is nagenoeg ver dwenen. En om het erger te maken: zijn vriendin Caro heeft hem ingeruild voor een artiest. De reis naar Zweden moet Merlijn dan ook de nodige afleiding brengen. Maar zijn herinnering reist in zijn hoofd voortdurend met hem mee. Wanneer hij nieuwe mensen ontmoet, is hij gedwongen tot een terugblik op de relatie met zijn oude vriendengroep. En natuurlijk neemt Merlijn ook zijn epilepsie met zich mee naar Zweden. Lukt het hem de dief van zijn geld te ach terhalen en zijn geld terug te krijgen? Arjen Lubach,
Cyrille Offermans,
Magnus, Uitgeverij
Dood van een leraar,
Podium, ISBN 978 90 575
Uitgeverij Cossee,
9428 1 (€ 18,50)
ISBN 978 90 593 6298 7 (€ 19,90)
Reality show
adve rte n ti e
(ET PAARD IN ONZE TAAL *4#/ FVSP "VUFVS'SBOT$PMMJHOPO
)FUQBBSENBBLUFUPU[PO IPOEFSEKBBSHFMFEFOFFO CFMBOHSJKLEFFMVJUWBOPOT EBHFMJKLTFMFWFO)FUXBTFFO WBOEFTOFMTUFNBOJFSFOPNKF UFWFSWPFSFO%FBVUPXBTOPH NBBSOFUVJUHFWPOEFOFOFOLFM WPPSSJKLFXBBHIBM[FO XFHHFMFHE (FFOXPOEFSEBUEFUBBMWBO UPFOEPPSTQFLUXBTNFU XPPSEFOEJFBBOIFUQBBSE XBSFOWFSCPOEFO
Als de kat van huis is... *4#/ FVSP 7BO.BSUIB$B[FNJFS NFUUFLFOJOHFOWBO+PLF1PTUFM
*OEJUCPFL[JKOEFNFFTU HBOHCBSF/FEFSMBOETF TQSFFLXPPSEFO HF[FHEFOFO VJUESVLLJOHFOCJKFFOHFCSBDIU FO[JKOWPPS[JFOWBOFFO CFLOPQUFPNTDISJKWJOHEJFEF CFUFLFOJTBBOHFFGU
,FNQFS$POTFJM1VCMJTIJOHt8FTUWMJFUXFH't""%FO)BBH UFMtGBYtXFCTJUFXXXLFNQFSDPOTFJMDPN
neer en zei dat ze me iets moest vertellen. Ik hoor het haar nog zeggen, letterlijk, ik hoor de vibratie in haar stem. Ondanks Spiro’s levensles was ik
%F[FCPFLFO[JKOWFSLSJKHCBBSWJBEFCPFLIBOEFMPGWJBEFVJUHFWFS
altijd een reality show opgediend. Op de duur wist ik wie waar parkeerde, en ook wie bij welke auto hoorde. Ik kende de boekentassen die werknemers droegen, en kon voor spellen wie zijn spullen in de kofferbak gooide, of op de achter bank zwierde. Rond vijf uur ‘s avonds hetzelfde liedje. Ik wist welke mannen hun das los knoopten zodra ze naar hun huis stapten. De vrouwen die lang in hun handtas moesten zoeken naar hun sleutel, kon ik er zo uithalen. Ook was ik getuige van de liefdesrelaties op de werkvloer: ik zag op het parkeerterrein mannen op vrouwen wachten, en omge keerd. Ik keek toe als ze elkaar snel in de kont knepen. Soms gingen de twee in de auto zitten. Een half uurtje. Daarna Ik schrijf in de verleden tijd. stapte een van de twee weer Want zoals dat met grote, zo uit, en liep naar zijn eigen goed als braakliggende terrei auto. Ik fantaseerde geregeld nen in de stad gaat: ze worden Foto: Tom van Nuffel over hun levens. opgekocht door bouwpromo toren. Zoals dat ook met grote bedrijven Vandaag kijk ik ook wel bij mensen bin in de stad gaat: ze verhuizen naar de nen. Maar samen met de lege ruimte, rand. Op het parkeerterrein van weleer, lijkt ook de ruimte voor de verbeelding staat nu een ‘woonerf’. In het midden weg gehaald. Al ben ik de eigenaar prijkt een torenhoge appartementsblok van het hoogste appartement van de in bruine baksteen. Aan de zijkanten toren uiterst dankbaar. Hij heeft zijn bevinden zich een zestigtal identieke woonkamer, waar ik recht op uitkijk, woningen van twee verdiepingen hoog. met volle boekenkasten gevuld. Vooral Ik hoef je niet te vertellen dat ik het in het avondlicht levert dat, te midden parkeerterrein veruit prefereerde. Het van de andere woonkamers waarin was mooi En het had iets onwerkelijks, een flatscreen domineert, een prachtig, die kale ruimte die tot drie jaar geleden sfeervol en tot de verbeelding sprekend ’s ochtends geleidelijk aan met auto’s plaatje op. werd ingekleurd. Tussen acht en negen, dat is de tijd waarrond ik met koffie Margot Vanderstraeten probeer wakker te worden, kreeg ik Op 16 september 2002 begon Martin Bril zijn column in de Volkskrant met deze zin: ‘Aan de rand van een groot en volko men leeg parkeerterrein in Antwerpen, schuin achter het gebouw van Alcatel, zaten op zaterdagmiddag drie negers te musiceren.’ Martin scheef deze column toen hij en zijn vrouw Anneke bij ons logeerden. Ze betrokken de derde verdie ping van dit huis, dat aan de achterzijde inderdaad uitgaf op een gigantisch terrein waar het personeel van Alcatel alleen tijdens werkdagen zijn auto kwijt kon. Tijdens het weekend regeerde de leegte. En in die leegte werd dan gre tig muziek gespeeld, gevoet bald, gefietst, ….
4
Magnus
LITERATUUR
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
interview
Iedereen is een parvenu
De Parvenu vertelt over het leven van Hugo Stadman. Vlotte jongen in de bankierswereld, bij gelegenheid hoerenbezoeker, geregeld gebruiker van cocaïne. Dat leven wil hij graag verstopt houden, want Hugo wil slagen. Zijn afkomst en zijn schaduwleven werken als een rem op zijn maatschappelijke ontwikkeling.
‘Mijn boek moest gaan over het onvermo gen van een mens om met zijn zwakke kanten om te gaan. Omdat De Parvenu mijn eerste boek was, heb ik de omgeving gezocht die ik ken: de bankierswereld. Met bijbehorende rauwe kanten.’
Hugo is een parvenu? ‘Hugo komt uit een arbeidersmilieu en wil naar een andere klasse springen. Dat hij daar niet in thuishoort, en dat dit hem in de problemen brengt, is een van de verhaallijnen in De Parvenu. Hij verdient veel geld als je naar zijn achtergrond kijkt, maar hij beheerst de etiquette niet die bij dat geld hoort. Hugo is een nouveau riche, een fikse belediging voor mensen als hij.’
Is Hugo een typisch voorbeeld van een jongen uit de bankierswereld? ‘De Zuidas zit vol met Hugo’s: een bepaald slag jongere werknemers in de wereld van banken, advocatenkantoren, media. Parvenu’s die zichzelf een sprong naar een andere sociale klasse hebben opgelegd. Het is geen verwijt, ik denk dat het iets heel normaals is. Je wilt het altijd beter doen dan je ouders, hoger op de maatschappelijke ladder klimmen, maar je beheerst de regels van dat “nieuwe
leven” niet. Je ziet dat trouwens al ver voor het bedrijfsleven.’ Waar begint dat dan? ‘Veel leden van een studentencorps zijn, of worden, een parvenu. Als je de jaarlijkse contributie betaalt, en de rare dingen doet die ze tijdens de ontgroening van je vragen, zit je erbij – waar je ook vandaan komt. Veel studenten gebruiken het als springplank. Er is niets mis mee, maar het geeft het succesverhaal een dikke zwarte rand.’ Waarom? ‘De groep waar de parvenu bij wil, beschouwt hem niet als een van hen. Dat levert wrijving op en vormt een glazen plafond. Verenigingen, besturen, bedrij ven, de wereld zit vol met parvenu’s.’
Hugo gaat naar de hoeren, gebruikt cocaïne – De Parvenu heeft een behoorlijk rock ’n roll-gehalte! ‘Buitenstaanders vinden het dermate rock ’n roll dat ze denken dat het ver zonnen is. Maar mensen die wel uit die wereld komen, zeggen allemaal: “Zo ken ik er wel een stuk of tien.” Meer mensen dan je zou denken, gebruiken cocaïne. Stephen Fry en Jack Wouterse, die recent hun cokeverslaving bekend hebben, zijn maar enkelen van de massa gebruikers.’
Wilde je lezers met De Parvenu een spiegel voorhouden? ‘Een spiegel is het zeker geworden. Maar ik wilde in elk geval niet oordelen, noch over Hugo, noch over lezers uit die Zuidas-achtige omgeving. Als mensen een preek willen, gaan ze wel naar de kerk of naar de Volkskrant.’
Waarom gebruikt Hugo coke? ‘Hij is te hard voor zichzelf. Hij wil koste wat kost zo hoog mogelijk in het bedrijfs leven terechtkomen, zo hard mogelijk werken. Cocaïne is voor hem een vlucht, weg van die enorme druk. Onder invloed ziet hij zichzelf als “Hugo de Grote”. Hij is voor een dubbeltje geboren en wil per se een kwartje zijn.’
Mark Schalekamp, De Parvenu, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 7622 2 (€ 19,95)
Mark Schalekamp
interview
Vriendschap met een moslima ‘Willemijn is goedbedoelend maar naïef. Ze kan slecht nee zeggen en gaat heel ver om Nuray te helpen. Nuray en haar man Mustafa leunen sterk op Willemijn en ze merkt dat het uit de hand begint te lopen.’ Dit zegt Antje Visser, die als vrijwilligster taalles gaf aan Turkse immigranten. En De vrijwilligster, haar boek, gaat deels over dit onderwerp. Is het ook de weerslag van haar vrijwilligerswerk? ‘Ik had niet die intentie, maar ben tijdens het schrijven wel dicht bij mijn ervaringen gebleven.’
Vriendschap De vrijwilligster, benadrukt Visser, gaat vooral over de scheve verhouding tussen Nuray en Willemijn. ‘Het is een verhaal over vriendschap tussen mensen die sterk van elkaar verschillen, en de lastige situaties waar die vriendschap toe kan leiden. Ik wilde het uitzichtloze leven van een importbruid dichterbij brengen en laten zien hoe moeilijk het is om iemand echt te helpen als de verhouding zo onge lijkwaardig is.’ Het is verleidelijk om het boek te lezen met de voortdurende discussies over inte gratie in het achterhoofd. ‘Ik geef geen oplossingen, en ik neem ook geen stand punten in. Dan had ik wel een betoog
gemeenplaatsen en in politiek gekleurde uitspraken hangen.’ Islamisering Desgewenst kan je De vrijwilligster lezen als een toevoeging aan de verkrampte discussies over islam, moslims en inte gratie. ‘In de publieke opinie wordt de term “islamisering” gebruikt, terwijl de islam voor mensen als Nuray een heel alledaagse en weinig beangstigende rol speelt.’ Waar politieke uitspraken men sen bang kunnen maken, maakt
De vrijwilligster de wereld van een mos lima voelbaar en begrijpelijk. Niet door een mening te ventileren, maar door een inlevend verhaal te vertellen. Antje Visser, De vrijwilligster, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 7533 1 (€ 16,95)
adve rte n ti e
Antje Visser
Foto Michele Hutchison
geschreven. In De vrijwilligster probeer ik de vragen en problemen die leven invoel baar te maken. Fictie laat je ervaren hoe complex een bepaald onderwerp kan zijn. In een debat of discussie blijf je teveel in
volkomen argeloos. Christine biechtte op dat ze een ander zag. Huub Velterman, een dirigent, een getrouwd man. Christine had hem uitverkoren,
5
BOEKFRAGMENT
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
De man die zijn liefde kwijt raakte Kristoffel François, Vrienden voor het leven, Reality Bites Publishing, ISBN 978 94 907 8326 6 (€ 19,95)
Ze was mijn vrouw, een liefde zoals je die maar een keer in een leven tegenkomt, zo natuurlijk, sprankelend en hartstochtelijk. Ik verbaas me nog altijd over de nonchalance waarmee ik haar uitzwaaide. Ze nam het vliegtuig naar de Picos de Europa en verdwaalde in het diepste van de aarde. Weg, dacht ik, dood. Later bleek dat ze verdwenen was omdat ze zielsveel van me hield. ‘Stenen behouden ook zonder naam hun eigenschappen,’ zei Anton, ‘Net als bomen of apen. Hedendaagse kunst, zonder naam en handleiding heeft geen eigenschap en is dus niets. Afval.’ ‘Nou ja,’ lachte Hilly. ‘Ik ben schroothandelaar,’ zei Anton. ‘Geen illusies.’ We absorbeerden het statement. Janet bracht een terrine soep. ‘Stenen met eigenschappen?’ vroeg moeder Hoogerhof. ‘Je bedoelt helende edelstenen en zo? Ik heb een vriendin en die zweert bij jade. Ze beweert dat het goed is voor de nieren.’ ‘Mam, dat is toch onzin,’ zei Hilly. Zij konden opscheppen en praten tege lijk, een circusact. ‘De naam jade,’ kon ik wat kennis spuien, ‘komt van het Spaanse piedra de ijada,
steen van de len denen. Sommige mensen geloven dat de naam oude volks kennis doorgeeft.’ ‘Wat denk jij? Heeft mijn vriendin gelijk?’ Ik zag de opschep lepel naderen. ‘Ons wordt geleerd enkel te geloven in mecha nische en chemische eigenschappen. Geen mystiek, louter feiten.’ ‘Je bent een weten schapper,’ zei Hilly warm, en ze legde kort haar hand op de mijne. Het was die avond haar eerste openlijke affectie. Het gesprek ging verder over zangvogel wedstrijden. Mevrouw Hoogerhof had gelezen dat opgekooide kanarieman netjes veel tijd besteedden aan zingen omdat ze hun voedsel niet meer hoef den te zoeken en hun territorium was afgebakend. Als de eigenaar zorgde dat ze andere mannetjes hoorden gingen ze
vanzelf concurreren en werden ze steeds beter. Of het een steek onder water was weet ik niet. Bij mijn opgekooide vader had het sys teem duidelijk niet gewerkt. ‘Zijn zangvogelwed strijden populair op Aruba?’ vroeg mevrouw Hoogerhof. ‘Nee, het is iets Surinaams,’ ant woordde ik. Om half tien zaten we aan het room ijs met honing. Mevrouw Hoogerhof zei dat ze het gezel lig had gevonden. Zij en Jellersma trokken zich terug. Janet ruimde af. ‘Moet je vroeg op?’ vroeg Hilly. Ik schudde nee, zo nonchalant mogelijk. Hilly vulde onze wijnglazen. ‘Kom, we gaan naar boven.’ De lift stopte op de vijfde. In de gang stonden verhuisdozen. ‘Aan uitpakken ben ik nog niet toegekomen.’ Ze opende
de deur tegenover de lift en klikte het licht aan. Het was een enorme slaap kamer, diep en breed als de voorgevel. Drie ramen boden uitzicht op de nachte lijke stad. Hilly trok de gordijnen dicht. ‘Jellersma is een patser. Je kan wel met hem lachen. Lekker ongenuanceerd.’ ‘Sorry dat ik zo stil was vanavond,’ zei ik. ‘Mijn Frans is waardeloos, soms mis ik de clou.’ ‘Anton stelt zich aan. Hij heeft twin tig citaten uit zijn hoofd geleerd en daar doet hij het mee. Is eigenlijk wel komisch.’ Hilly liep op me toe, ging tegenover me staan. ‘Ik vind het helemaal niet erg als je af en toe stil bent.’ Ze pakte het wijn glas uit mijn hand, zette het weg op het nachtkastje, sloeg haar armen om me heen en zoende me op mijn mond. Het werd een nacht met ongekende hoogte punten. Hilly was mijn vrouw. Ze was lief en slim en zacht en stevig en zinnelijk. Mensenkinderen wat een vrouw, wat een heerlijke vrouw. Dat zo een vrouw vrij rond liep! En dat ik hier was, bij haar! Die nacht wist ik het honderd procent absoluut helemaal totaal onbeschrijfelijk zeker. Ik had mijn vrouw gevonden.
Een improvisatie voor drie heren
Henk Bernlef, Remco Campert en Theo Loevendie, CC. Een correspondentie, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, isbn 978 90 5937 277 1 (168 pagina’s, € 18,50)
CC. Een correspondentie is een briefwisseling tussen twee dichters en een componist. Wat begon als een vrolijke doorgehaalde zomernacht werd al gauw een bijzondere, bij vlagen hilarische correspondentie tussen drie vrienden. Amsterdam, 30 mei 2008 Beste Henk, Het schrijfmachineprobleem is voorlopig opgelost, dank voor de aandacht die je eraan besteed hebt. Ik beschik nu over een stukke Olivetti, een hele Olivetti en een Hermes 3000 met kleine bezwaren, maar nog heel goed bruikbaar. Voor de stukke Olivetti heb ik een specialist in Groningen gevonden, ik hoop hem te kunnen meegeven aan Jan Mulder die daar sinds kort weer woont, weliswaar niet in Stad, maar toch dichterbij dan ik. De stroken van zilverpapier waarover je schreef herinner ik me goed. In de oorlog
6
woonde ik buiten Epe en vond ze vaak in het bos tegen over ons huis. Een keer waren er ook foto’s uitgestrooid van Juliana en de ‘prinsesjes’ zit tend op een zonnig Canadees gazon, iet wat naïef, alsof men daar op zat te wach ten. Hoewel, we woonden natuurlijk in de biblebelt. In ieder geval kon je ze maar beter niet bij je hebben. Ik vond ook een keer in een greppel een verroeste revolver. Geen idee waar die gebleven is. In 1947 was ik lid van de Stan Kenton Fanclub. Die zat ergens in een zaaltje bij de Munt, ik geloof boven wat nu Aurora is. Daar kocht ik een keer voor
vijftig gulden een heel klein revolver tje, damesformaat. Jazz en misdaad ging samen, hoewel er toen nog geen weed was – het werd me in ieder geval niet aangeboden. Het was een armoedige tijd: hoe kwam ik aan vijftig gulden? Mijn moeder had in een laatje dertig biljetten van honderd liggen en daar pikte ik er zo af en toe een van. Het geld was afkomstig van de opbrengst van mijn vaders gedicht ‘De 18 doden’ en mijn moeder bewaarde het voor me om me een goede start te bezorgen als ik eindexamen had gedaan. Dat laatste is er nooit van gekomen en toen ik voortijdig de school verliet was er
nog maar een dun stapeltje over. Ze heeft er nooit iets van gezegd. Weer veel oorlog, merk ik. Nu ja, mis schien mag dat in de meimaand. Jaren geleden besloot ik al om dat gezeur over de oorlog af te schaffen, maar het lukt niet erg. Iedere keer als er iets dienaangaande op televisie is (Slag om Stalingrad, Pearl Harbour, etc.) vind ik mezelf weer gefascineerd voor het toestel terug. Happy days van Beckett gaat in de schouwburg, lees ik net. Misschien ga ik ernaartoe, hoewel ik ’s avonds meestal door luiheid overvallen word. En de voor stellingen duren de laatste jaren uren en uren en uren, een aanval van de regis seurs op ons zitvlees. Hartelijke groet Remco cc Theo
zonder scrupules, of eigenlijk mét, maar dan jegens mij. Het kwam er op neer dat ik haar lichaam gewekt had. Ze voelde lusten kroelen die ze nooit
LITERATUUR
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
interview
Als een vuist in het gezicht Krijsende politiesirenes, agressieve straatgevechten, armoede en werkloosheid tekenen de jeugd van Mikey Walsh. Walsh is pas 31 jaar, maar publiceert nu al zijn memoires.
‘Zigeuners zijn trotse familiemensen, boos op de buitenwereld om wat hen in de geschiedenis is aangedaan. Ze zijn ook erg behoudend. Homoseksualiteit is uit den boze. Toen ik ontdekte dat ik homo seksueel was, had ik een groot probleem. Net zo erg was het geweld van mijn vader, en het seksueel misbruik door mijn oom. Ik wist dat ik buiten de zigeunerge meenschap aan mezelf overgeleverd zou zijn, maar binnen de gemeenschap kon ik niet langer blijven.’ A gypsy kid becomes… En dus vluchtte de Engelse zigeuner
Walsh, op 15-jarige leeftijd, naar wat hij de andere kant of gene zijde noemt. ‘The
‘Ik ben geen slachtoffer, ik ben niet zielig en ik heb geen spijt’ other side, alsof ik doodging. Zo voelde het ook: ik ging dood en werd opnieuw geboren. Ik kon niet lezen of schrijven, had geen diploma’s en geen bezittingen. Ik had alleen mezelf. Ik leefde heel inten sief, moest vreselijk veel leren, en elke dag overleven.’
uitgelicht In Het onderzoek komt u geen namen tegen. De hoofdpersoon heet Onderzoeker. Hij bezoekt het Bedrijf waar hij het Onderzoek verricht. Het Onderzoek betreft een golf van zelfmoor den die het Bedrijf recent trof. Maar het Onderzoek raakt gefrustreerd omdat Onderzoeker fanatieke tegenwerking ondervindt. Voor Het onderzoek moet Claudel inten sief hebben geroken aan twee wereld beroemde boeken: 1984 van George
Het onderzoek
Orwell, en Der Prozess van Franz Kafka. Onderzoeker ontmoet personages die Nachtportier, Psycholoog en Politieman heten en nadrukkelijk een sfeer van ano nimiteit neerzetten. Dat, en de surrealis tische wendingen en tegenwerkingen in Het onderzoek, maken het boek ver vreemdend, ongemakkelijk en schurend. In Het onderzoek zijn mensen dienend
A. Zomerhout
De man die zijn liefde kwijt raakte Onweerstaanbaar debuut van A. Zomerhout Sprankelend & hartstochtelijk Ze was mijn vrouw, een liefde zoals je die maar een keer in een leven tegenkomt, zo natuurlijk, sprankelend en hartstochtelijk. Ik verbaas me nog altijd over de nonchalance waarmee ik haar uitzwaaide. Ze nam het vliegtuig naar de Picos de Europa en verdwaalde in het diepste van de aarde. Weg, dacht ik, dood. Later bleek dat ze verdwenen was omdat ze zielsveel van me hield. Ik wist van niks, ik was gebroken. God weet hoe wanhopig ik probeerde om mijn leven weer op te bouwen. Gênant om het zonder terughoudendheid te vertellen. Toen het gerucht opdook dat mijn grote liefde nog leefde, ergens, anoniem, ja, toen moest ik iets verzinnen. Het was een idioot plan maar het werkte. En hoe! Ik dank de schrijver voor onze avonden op Aruba. Hij heeft er een mooi boek van gemaakt. Ik kan er eindelijk om lachen en weet je, dat is het mooiste, dat ik erom kan lachen. Heerlijk. www.uitgeverij-ijzer.nl
[email protected] tel 030 2521798
mij niets doet, doet het andere mensen zeker niets. Zigeunerkind moet je als een vuistslag in het gezicht slaan.’ Like it or not! Zigeunerkind is het zelfportret van iemand die geen medelijden en sympa thie vraagt. Ik heb alles opgeschreven, goede én slechte herinneringen. Ik ben geen slachtoffer, ik ben niet zielig en ik heb geen spijt. Ik ben als volwassene ook geen klootzak omdat ik als kind ben mis bruikt. Ik ben wie ik ben, like it or not.’ Mikey Walsh,
Zigeunerkind, Uitgeverij Lannoo, ISBN 978 90 209 9586 2 (€ 17,99) Vertaling: Barbara Luijken
stige slachtoffers van de onbeheersbare almacht waarschuwen.
gemaakt aan machines en techniek. In de bar kan de Onderzoeker geen grog krijgen, want de techniek staat het niet toe. In het hotel krijgt hij geen eten, geen drinken en geen bed, en zit het soms stampvol, en de dag erna vrijwel leeg. Het boek is opgedragen aan “al degenen die nog komen, opdat zij niet de volgenden zijn.” Claudel wil toekom
Philippe Claudel, Het onderzoek, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 6384 9 (€ 19,90) Vertaling: Manik Sarkar
bespreking
a d v e r t e nt i e
Uitgeverij IJzer Postbus 628 3500 AP Utrecht
…an uptight middleclass twit. ‘Ik was opnieuw geboren en dacht ten koste van alles een ander mens te moeten zijn. Ik verloochende mezelf. Maar terwijl ik nauwelijks onderwijs heb gehad, was mijn imitatie van een brave burger overtuigend. Dat bleek wel toen iemand mij uitschold voor uptight middleclass twit. Veel Britser krijg je het niet!’ De scheldpartij duwde Walsh met zijn neus op de feiten. ‘Ik rende van mezelf weg. Sinds ik mijn familie heb verlaten, zitten zij, en mijn oude leven, in mijn hoofd. Ik schreef dagboeken. Dat werd dit boek, waar ik lang mee bezig was. Het was intensief en confronterend. Ik vorderde nauwelijks, maar het moest. Het voelde alsof het vlees van mijn bot ten werd gesneden, maar het schrijven werkte therapeutisch. Ik dacht: als het
Roman. 218 pagina’s. 18,50 euro. ISBN 978 90 8684 055 7
De heftige casus die liefde heet
‘Ze had een fles in haar hand. Ze kotste en nam een slok. Haar hoofd sloeg voorover tegen de wc-pot, er rolde iets over de grond. Het was een tand, haar linkerhoektand. Ik pakte de tand en deed hem in mijn mond. Iemand had mij ooit verteld dat tanden terug geplaatst kunnen worden als je ze meteen in je mond doet.’ Door Bram Bakker
Rond het nieuwe boek van Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, is rumoer ontstaan. Het geanonimiseerde, zeer persoonlijke ver slag van zijn relatie met een vrouw die alle kenmerken heeft van een zware psy chiatrische patiënte, is volgens sommige critici onethisch, omdat er teveel mensen in het boek herkenbaar zouden zijn. De zorg daarover lijkt vooral betrekking te hebben op de toenmalige tijdschriftcol lega’s van Van Casteren. In essentie doet Van Casteren precies hetzelfde als hij al eerder deed in zijn veelgeroemde boek Lelystad (2008): hij beschrijft in een strakke, droge stijl een onderwerp waarover je je tijdens het lezen vanzelf een oordeel vormt. Van Casteren laat zijn eigen mening erbuiten, en dat maakt het boek tot uitstekende literaire non-fictie. Het is vreemd dat er nu protesten klinken met betrekking tot zijn werkwijze. Het is voor mij als lezer
immers helemaal niet relevant bij welk tijdschrift Van Casteren werkte, en of de vader van de hoofdfiguur Luna directeur bij Shell, Philips of ING was. Centraal staat dat de schrijver verliefd werd op een meisje dat geleidelijk steeds gekker bleek, en niet te redden was. Althans niet door hem. Een impulsieve jonge vrouw, die haar zucht naar drank en drugs steeds slechter kon beteugelen, maar die daarnaast onder zware stem mingswisselingen leed, en waarvan ik me regelmatig afvroeg of ze niet ook psychotisch was. Hoewel het diagnos tische label ‘borderline’ passeerde, wist Van Casteren het boek zo te schrijven dat ik ook als professional de ruimte had om te twijfelen aan die diagnose. Je zou een heel interessant college psychiatrie kun nen wijden aan deze heftige casus, inclu sief een discussie hoe je zo iemand moet behandelen. Alleen al vanwege die reden en de uiterst doeltreffende stijl is het boek de moeite waard. Het verhaal over Luna, of hoe ze in werkelijkheid ook mag heten, moet je lezen als je geïnteresseerd bent in verslaving en gekte, niet omdat er in de marge grachtengor deltypes figureren. Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, Uitgeverij Prometheus, ISBN 978 90 446 1759 7 (€ 17,95)
eerder ervaren had. Ze kon het niet langer verdragen maagd te zijn, ze wilde compléét worden, haar pianospel had het nodig, waren de componisten
7
SPANNING
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
bespreking
interview
Last van een thrillergen De hoofdpersoon in een spannend boek moet jong en aantrekkelijk zijn. En als de auteur een vrouw is, moet zij ook over een vrouw schrijven. Jong en mooi – en seks natuurlijk – verkoopt. Ellen Gerretzen trekt zich hier niets van aan: haar hoofdpersoon is een 55-jarige excommissaris. ‘Ik ben 50 jaar, niet jong en niet mooi en ik vind het makkelijker om me in een ‘oudje’ te verplaatsen.’ En: ‘Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen. Een aberratie in de menselijke evolutie.’
hij een huisje bij Almeria. Ik heb vrolijk aangehaakt en beide locaties beval len uitstekend.’ Inmiddels is het huisje verruild voor een woning in een dorp op het platteland. ‘Geen vrijstaand huis buiten, maar gewoon in een rijtje in een gewone straat waar de buurvrouwen ’s ochtends hun straatje vegen en schrob
‘Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen’
Gijs Korevaar Het debuut van Gerretzen, Bloedbruiloft, is verschenen bij de Belgische uitgever Manteau. Diverse Nederlandse uitge vers hielden de boot af. ‘Blijkbaar pas ik niet in het stramien van de vrouwelijke thrillerschrijver. Wellicht zijn de uitge vers geneigd vast te houden aan succes formules,’ aldus de schrijfster vanuit haar dorpje in de Spaanse Extremadura. Haar boek speelt ook op het zuidelijke platteland van Spanje. Maar ook een beetje in Berlijn. Haar hoofdpersoon is de Berlijnse ex-commissaris Wolfgang. Samen met Esteban, een bevriende eige naar van een Spaanse restaurant, trekt hij naar de Extremadura om de moord op te lossen in het geboortedorp van Esteban. Daar krijgt Wolfgang te maken met een autoritaire officier van de Guardia Civil, fraude met Iberische hammen en vetes, die soms nog stammen uit de tijd van de burgeroorlog en de dictator Franco.
Ellen Gerretzen Een huisje bij Almeria Gerretzen is pas na een lange carrière bij het UWV tot de ontdekking gekomen dat zij schrijfster wil worden. ‘Ik heb altijd van taal en schrijven gehouden,’ verklaart ze. In haar tijd als ambtenaar genoot ze het meest van het schrijven van nota’s, alhoewel ‘je jezelf in zo’n notitie niet altijd zo kunt uitleven als je zou willen’. ‘Ik ben geen prater maar een luisteraar en een observator die het geluk heeft taal en schrijven lief te hebben.’ Vooral Berlijn en het Spaanse land trek ken haar aan. ‘Mijn partner heeft een paar jaar in Berlijn gewoond en gestu deerd en toen we elkaar ontmoetten had
column
Nederlandse kanjers
De wereld van het spannende boek was tot voor kort overzichtelijk. In Nederland was er een klein aantal uitgevers dat zich met deze tak van sport bezig hield. Voornamelijk de grotere bedrijven met soms een kleintje. Luitingh-Sijthoff, De Bezige Bij, A.W. Bruna tegenover De Geus of Anthos. En er waren maar heel weinig Nederlandse schrijvers en schrijfsters die zich aan het genre waagden. René Appel, Tomas Ross, Felix Thijssen, om er enkelen te noemen, domineerden ‘hun’ wereld. Voor de rest waren het vooral ‘de buitenlanders’ van wie de boeken met succes op de Nederlandse markt kwamen.
Toen kwam Saskia Noort. En met haar een keur aan schrijfsters die de geza pige thrillerwereld op haar kop zetten. Opeens bleken Nederlandse auteurs net zo goed te kunnen schrijven als hun buitenlandse concurrenten. Esther Verhoef, Simone van der Vlugt, Lieneke Dijkzeul, Marion Pauw, zij benaderden de verkoopcijfers van de buitenlandse grootheden die in vertaling in de schap pen lagen. Die verkoopcijfers zorgden er vervolgens voor dat uitgevers op zoek gingen naar eigen ‘winners’. Uitgeverij Anthos, bijvoorbeeld, slaagde daar voor
8
treffelijk in. Veel Nederlandse kanjers zaten bij dit fonds: Van Saskia Noort tot Elvin Post en van Esther Verhoef tot Tess Franke – de schrijfster die schrijver Gert Jan de Vries bleek te zijn. Veel nieuwe schrijvers stortten zich op het genre. De een succesvoller dan de ander. Eenzelfde ontwik keling is in Vlaanderen te zien. Telkens weer komen er nieuwe auteurs. Ellen Gerretzen is hiervan een goed voorbeeld. En aange zien zij als Nederlandse bij een Vlaamse uitgever zit, betekent haar boek mis schien wel de doorbraak van Nederlandse schrijvers in Vlaanderen en andersom. Want hoe goed Bavo Dhooge of Luc Deflo ook schrijven, zij verko pen matig in Nederland. En hoe goed Charles den Tex of Michael Berg ook zijn, hun verkoopcijfers in Vlaanderen blijven laag. Steeds meer uitgevers zoeken thrillerau teurs van eigen bodem en steeds meer spannende boeken worden uitgege ven. Dit aanbod van boeken maakt het voor de liefhebbers moeilijker om een keuze te maken. Maar gelukkig is er de Boekenkrant om in het bos op de mooie bomen te wijzen. Gijs Korevaar
ben en daarna hun kwaaltjes en die van de familie doornemen in de winkel op de hoek.’ Het gewone leven De inspiratie voor haar boek heeft Gerretzen gevonden in het gewone leven. ‘De worsteling van mensen om zich in het dagelijks leven staande te houden met behoud van hun waardig heid en moraliteit. Een worsteling die je zo maar kunt verliezen.’ Die inspiratie is ook gekomen van de vele boeken die ze leest. Elizabeth George is een groot voorbeeld, net als John Le Carré. ‘Maar het begon allemaal met Agatha Christie, toen ik dertien was. Ik heb al haar boeken kapot gelezen en kon nooit uitvogelen wie het gedaan had en waarom. Dat wilde ik ook. Waarom? Misschien heb je als thrillerschrijver een bepaald soort geest nodig, bestaat er een thrillergen. Een aberratie in de mense lijke evolutie.’
De bedreigende overheid De strijd tegen terrorisme kan soms ver gaan. Geheime CIA-gevangenissen, opgesloten zonder vorm van proces op Guantanamo, full body scan op het vliegveld, zijn vormen van die strijd. De Engelse thrillerschrijver Simon Lelic laat in Opgesloten zien wat er kan gebeuren als de overheid nóg verder gaat. In Opgesloten deelt de overheid op alle mogelijke manieren de lakens uit in Engeland. Wetgeving om terrorisme te bestrijden heeft een einde gemaakt aan tolerantie, aan gedogen en aan rechten van gewone burgers. De veilig heidsdienst mag oppakken wie ze wil op verdenking van terroristische activi teiten. De mensen die in handen vallen van die veiligheidsdienst verdwijnen spoorloos. Een van die gewone burgers die in het boek van Lelic klem komen te zitten, is Arthur Priestly. Hij is door de politie van zijn bed gelicht. De autoriteiten ontkennen echter dat zij iets van Arthur weten. Zijn wanhopige vrouw zoekt contact met onderzoeksjourna list Tom Clarke die al langer tegen de schenen van de overheid schopt over de inperking van burgerrechten. Maar als de twee op onderzoek uit gaan, keert het logge overheidsapparaat zich tegen hen. In Opgesloten maakt Lelic duidelijk waar de huidige trend van intolerantie, strenger straffen en meer volmachten voor politie en veiligheidsdiensten toe kan leiden. De overheid kan zich niet veroorloven dat de waarheid ooit boven tafel komt en wie toch probeert achter de schermen te kijken, vertelt het niet na.
Simon Lelic, Ellen Gerretzen,
Opgesloten,
Bloedbruiloft,
Uitgeverij Mouria,
Uitgeverij Manteau,
ISBN 978 90 458 0969 4
ISBN 978 90 223 2541 4
(€ 18,95)
(€ 19,95)
adve rte n ti e
DOE DE LETTERENLOOP EN STEUN RUN4SCHOOLS ZONDAG 5 JUNI 2011 De Letterenloop staat voor hardlopen met schrijvers, journalisten, cabaretiers, mensen uit het boekenvak, lezers en andere enthousiaste lopers. In 2011 doen ondermeer Kader Abdolah, Thomas Acda en Bram Bakker mee. Met de Letterenloop wordt geld opgehaald voor Stichting Run4Schools, een Nederlandse organisatie, die met behulp van sport kinderen in het township Mitchell’s Plain bij Kaapstad behoedt voor criminaliteit en prostitutie.
Geef je op via www.letterenloop.nl
maagd? Nee. Ik had haar toevertrouwd dat ik wegens mijn katholieke geloof als maagd het huwelijk in wilde en dat begreep ze, dat respecteerde ze.
THEMA reizen
Reizen zonder bestemming
In Tirza, van Arnon Grunberg, reist vader Jörgen zijn dochter achterna. Hij trekt naar de woestijn van Namibië, omdat hij niet zonder haar kan. In Levi Andreas, van David Pefko, werkt Rosa in een stomerij. Ze volgt de eigenaar van een overhemd naar Brussel, New York, Patagonië, het einde van de wereld. In De verzopen katten en de Hollander en Pleun, het tweeluik van Detlev van Heest, draait het reizen juist om het ontwijken. Leefde de hoofdpersoon in het eerste boek nog te midden van een bonte verzameling mensen middenin het megalomane Tokyo, in Pleun verhuist hij naar Nieuw Zeeland. Weg van de mensen, tussen de eenden, ganzen, kippen, pauwen en schapen. Om te reizen heb je eerst een reden nodig, dan pas een bestemming. En om te lezen? nieuwe titels
uitgelicht Reis in beeld
Nog maar weinig toeristen ontdekken het raadselachtige Finland, dat een magi sche en mysterieuze schoonheid heeft. Rough Guide
Finland, Uitgeverij Unieboek|Spectrum, ISBN 978 90 475 1898 3 (€ 19,99)
Met deze gids heeft u alle informatie om Barcelona te ontdek ken. Leer de opval lenste gebouwen, de beste musea en de belangrijkste bezienswaardigheden kennen.
‘Zoek mannen voor onze kere reis. Weinig loon, hevige koude, lange maanden in duisternis, voortdurend gevaar. Terugkeer onzeker. Eer en erkenning bij succes.’ Ernest Shackleton werft met deze tekst in de krant een groot deel van de bemanning voor de ‘Endurance’, het schip waarmee hij in 1914 naar de Zuidpool ver trekt. Het wordt een van de onge looflijkste ont dekkingsreizen van de twintigste eeuw. Prachtig verbeeld!
Uitgeverij Elmar,
Cambium, ISBN 978 90 665
Bertho en Boidin,
Jo Knubben, Gulpener
ISBN 978 90 389 2006 1
5615 7 (€ 19,90)
Endurance,
Heuvellandroutes,
(€ 16,95)
Wie zich in het bui tenland wil wanen, moet gaan wandelen in Zuid-Limburg. De begin-, eind- en pauzeplaatsen worden gemarkeerd door café’s, eethuizen en hotels, waar het Bourgondische leven nog bestaat.
Ruim zeventig wan delingen in het meest zuidelijke stukje Frankrijk, van ont spannende strand wandelingen tot uitdagende tochten door de bergen. Klaus Wolfsperger,
Wandelgids Corsica,
Barcelona, Uitgeverij
uitgeverij Silvester,
Uitgeverij TIC, ISBN 978
ISBN 978 90 588 5436 0
90 784 0778 2 (€ 10,90)
(€ 19,95)
9
a dv e rt e nt i es
I NSIGHT G UIDES Het grootste aanbod van kwaliteitsreisgidsen
R BIJ DE BO A E BA DEL ● AN KH
● VERKRIJ G
Binnenkort leverBaar
W
S.
W
W .I N
NL
RUIM 150 TITELS LEVERBAAR!
10
SIG H T G
UID
E
THEMA reizen interview
‘Colombia is een geweldig land!’ Judith en Sabine van Vugt reisden dwars door Colombia. Het land van de FARC, Tanja Nijmeijer, drugs en ontvoeringen. ‘Ik heb nog nooit zo’n warm, gastvrij land meegemaakt,’ vinden de zussen Van Vugt.
hielden zodat we direct mee konden.’ Judith: ‘Ook andere rare kanten van Colombia wilden we laten zien. Wij kwa men in de jungle een dorpje tegen zonder wegen. De rijkste man van het dorpje had, om zijn rijkdom te laten zien, een auto gekocht en voor zijn huis neergezet. Terwijl hij nog geen meter kon rijden…’
Judith: ‘Colombiaans carnaval is als een stripalbum, met veel flat characters die snel aan je voorbijtrekken. Zoals je het in het echt ook overkomt als je met een rugzak in een land rondreist. We vullen de gezichten bewust niet of nauwelijks in, dat doen lezers daarom vaak zelf.’
Sabine: ‘Colombia is een eng en span nend land, vooral voor thuisblijvers. Iedereen dacht dat we ontvoerd zouden worden, dat de FARC ons gevangen zou nemen. Twee meisjes die in de jungle gaan backpacken, het lijkt vragen om problemen.’
Sabine: ‘We hebben Colombiaans carnaval geschreven in fysiek proza. Je ruikt de geuren van het land, voelt de intense regenbuien en de spinnenwebben langs je armen, wanneer je in de jungle bent.’ Judith: ‘Het boek moest in elk geval geen dagboek of reisverslag worden. We hebben een aantal tips opgenomen, maar verder is Colombiaans carnaval volgens mij een Quentin Tarantino-achtig verhaal, als een groepsportret van de ver schillende gezichten van Colombia.’
Judith en Sabine van Vugt Zoals een jongen van twintig, die wij spraken. Hij heeft geen vrienden meer, omdat ze allemaal als drugskoerier zijn heengezonden en zijn doodgeschoten.’
Sabine: ‘Linda, het hoofdpersonage, is nogal naïef. Ze laat zich afleiden door de vrolijkheid van Colombia. Toen wij daar waren, merkten we dat de mensen welis waar vrolijk en uitgelaten zijn, maar dat er veel tragiek onder hun lach schuilgaat.
Judith: ‘Linda stoort zich aan de dingen die anders gaan, ze begrijpt het niet. In Colombia betekenen begrippen als “tijd” en “afstand” niets. En voorbereiding ook niet, ze regelen alles ter plekke. Wij
KNUFFELEN - KNUTSELEN - KNUPPELEN 022010
032010
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
05 2011
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland.
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
Kasteel Groeneveld, buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie wil de stad en het (platte)land opnieuw met elkaar verbinden.
‘De ontdekkingsreis bestaat niet uit het zien van nieuwe landschappen, maar uit het krijgen van nieuwe ogen’
IN DIT NUMMER
grnvld nr.05 2011
Dit varken wil een ever zwijn. Zijn, bedoel ik. Of zoiets. Een varken vindt hij zo banaal. Varkens zijn we allemaal, Vindt hij. Hij vindt zijn kleur niet leuk. Roos is frivool en geeft ons jeuk, Vindt hij. Hij is een echte strever:
‘ landschap als muze’ In zijn hart klopt er een ever.
Zwijn, bedoel ik. Of zoiets.
Nu loopt hij door het woud en huilt En zoekt en zoekt en ander varken
In wiens hart ook een ever schuilt.
Nora Eeckels Uit Dit varken wil een ever zwijn Uitgeverij Atlas isbn 978 90 450 3314 3
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
‘ Woest en ledig was het land’
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
Fragment uit Domweg gelukkig in de Dapperstraat van J.C. Bloem (1887- 1966) Uit Verzamelde Gedichten Copyright © 1965 Athenaeum – Polak & Van Gennep
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
Natuur is voor tevredenen of legen. En dan: wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant, Een heuvel met wat villaatjes ertegen.
‘ Waar de vogels fluiten…’
Uit: essay van Marcel Proust
grnvld nr.04 2010
grnvld nr.03 2010
grnvld nr.02 2010
BUITEN en dacht, ar BUITEN,
042010
MAGAZINE OVER HET VERBINDEN VAN STAD EN LAND
Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland.
Sabine: ‘Dat merkten we wel toen we anderhalf uur voor het vertrek van een vliegtuig op het vliegveld waren. Doodnormaal in Europa. Maar ze waren zó verbaasd dat ze een ander vliegtuig, dat zou vertrekken, even aan de grond
Sabine en Judith van Vugt, Colombiaans Carnaval, Uitgeverij Maarten Muntinga, ISBN 978 90 583 1547 2 (€ 16,95)
luisteren
a d v e r t e nt i e
Kasteel Groeneveld, Buitenplaats voor stad en land, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit raakt mensen zodanig dat zij zich verantwoordelijke voelen voor landschap en platteland.
kwamen er zelf ook al na enkele dagen achter: plan niets van tevoren, het heeft geen zin.’
Judith: ‘Colombia bleek gastvrij, we heb ben ons overal vreselijk welkom gevoeld. Er komen maar weinig toeristen door de belabberde reputatie; ze doen hun best om die paar toeristen te behouden. En of we in Nederland willen vertellen dat het een geweldig land is om te bezoeken. Bij deze!’
Nature morte
PAULINE TERREEHORST
Bruine Bonen Bende
ONNO KLEYN
Weg van vlees
PAUL SCHNABEL EN VERDER MET
Gerrie Hondius A.L. Snijders
‘ Want dieren zijn precies als mensen…’
Wat is jouw relatie met dieren? Maak een foto voor de rubriek Schutting in het GRNVLD magazine. Op de schutting van GRNVLD nr 6 is plaats voor fotografie. Maak een foto over de relatie tussen dier en mens en mail deze in hoge resolutie (JPG of TIFF) vóór 29 april naar
[email protected] o.v.v. ‘De schutting’. Vermeld daarbij je naam en adres. Een selectie van de ingezonden foto’s wordt gepubliceerd in het juninummer van GRNVLD.
Wouter Tulp
De hoorbaarheidsfactor van het luisterboek
De Triffids van John Wyndham, De Aaibaarheidsfactor van Rudy Kousbroek, Tikkop van Adriaan van Dis, De vrouw met de sleutel van Vonne van der Meer, 100% Mila van Niki Smit en Zomerhuis met zwembad van Herman Koch. Het is een greep uit een koffer vol luisterboeken. De redactie van de Boekenkrant stelt zich kwetsbaar op: wij hadden nog niet eerder een luisterboek ‘gelezen’. Wat vinden wij ervan?
is laag wanneer het gaat om Midas Dekkers die Rudy Kousbroek leest. Of als Herman Koch zelf op lichtbekakte wijze de woorden uitspreekt waarmee Zomerhuis met zwembad begint: ‘Ik ben huisarts. Van ’s ochtends halfnegen tot één uur ’s middags houd ik spreekuur.’ Maar liefst negen cd’s zijn er voor de roman met bijna vierhonderd pagina’s.
De Triffids is een meesterwerk van John Wyndham, dat al decennia terug ons hart heeft gestolen. 100% Mila van Niki Smit was ons als titel (en auteur) niet onbekend, maar hadden wij niet eerder gelezen. Elk van de hier genoemde titels is geheel zichzelf; wat hen verbindt is de hoorbaarheidsfactor.
Persoonlijk en intiem Het luisterboek heeft iets persoonlijks en intiems. En het is knus zo te worden voorge lezen. Alsof iemand de woorden met een lepel naar binnen schept. Wel zijn we hierbij sterk afhankelijk van de stem. Nicolette van Dam, bijvoorbeeld, leest Niki Smit. Het begint met een dikke kus, en dat hakt erin, net als de krachtige hoogte van de stem. Elk boek is persoonlijk en dat geldt ook het luister boek. Verrekte handig voor op reis!
Stemmen in je hoofd Het verschil tussen boek en luisterboek? Het geschreven verhaal heeft de stem van het proza, het luisterboek heeft die van de vertel ler. Het is even wennen, een stem toelaten in je hoofd. Maar de drempel
11
a dv e rt e nt i es
L EE ,RD 98 OO T € EV O TI U T NA N BI R M AA CO ESP B
Het Bose Wave music system ®
®
Veelgeprezen prestaties en eenvoud Optimaal genieten van uw muziek. Ons populairste muzieksysteem maakt genieten van levensecht geluid eenvoudiger dan ooit. Om te genieten hoeft u alleen maar de stekker in het stopcontact te steken en het systeem in te schakelen. Als u naar dit systeem luistert, zult u aangenaam verrast zijn door het levensechte, gedetailleerde geluid dat dit elegante systeem produceert. Dit systeem is uitgerust met luidsprekers, versterker, tuner, cd-speler, klok, wekkerfunctie met geleidelijk toenemend volume en zelfdimmende display, en is zelfs met accessoires nog zo compact dat u het vrijwel overal kunt neerzetten.
Exclusieve technologie. Unieke innovaties. Meer dan dertig jaar ervaring in onderzoek heeft geleid tot een volstrekt uniek muzieksysteem. Zodra u het systeem inschakelt, hoort u het verschil. De exclusieve digitale signaalverwerkingstechnologie voert automatisch de aanpassingen uit die nodig zijn voor hoogwaardige reproductie van stereogeluid. Twee nauwkeurig gevouwen waveguidekamers van 660 mm zorgen voor helder en realistisch geluid en een breed muzikaal bereik met prachtige nuances. Het resultaat: kamervullend geluid dat zich kan meten met dat van grotere, complexe systemen met meerdere componenten.
Opvallende veelzijdigheid Ongeëvenaarde eenvoud en gebruiksgemak. Met een Wave music system kunt u cd's of mp3-cd's afspelen, luisteren naar AM/FM-radio, muziek vanaf uw computer streamen, afspeellijsten op uw iPhone of iPod delen en urenlang onafgebroken genieten van muziek. Dit veelzijdige systeem zou dan ook wel eens het enige hifisysteem kunnen worden dat u nodig hebt. En welk systeem u ook kiest, de installatie is altijd eenvoudig, zonder omvangrijke gebruiksaanwijzingen en ingewikkelde menu's. De handige afstandsbediening ter grootte van een creditcard regelt alle functies en is zo overzichtelijk dat u al na een paar minuten met dit systeem uit de voeten kunt. ®
Wave music system - SoundLink ®
™
Geniet overal in huis van de muziek van uw computer. Met levensecht geluid. Draadloos.
Draadloos
14 dagen vrijblijvend uitproberen. Laat onze medewerkers weten hoe u graag naar muziek luistert en ze helpen u om te bepalen met welk Wave music system en welke accessoires uw muziek het beste tot zijn recht komt. Profiteer van het combinatievoordeel en bespaar nu tot € 98,-. Bel gratis 0800 267 33 33 voor een vrijblijvende proefperiode van 14 dagen voor het systeem dat bij u past. De Wave -systemen zijn niet in de winkel verkrijgbaar, maar uitsluitend rechtstreeks bij Bose. ®
®
Wave music system met connect kit voor iPhone en iPod
Wave music system & multi cd-wisselaar
Kamervullend geluid uit uw iPhone en iPod.
Urenlang muziek – onafgebroken.
iPod/iPhone
Wisselaar voor cd’s en mp3-cd’s
®
®
iPod niet inbegrepen
Combinatievoordeel: bespaar € 49,-
Combinatievoordeel: bespaar € 49,-
Combinatievoordeel: bespaar € 98,-
14 dagen vrijblijvend thuis uitproberen: bel GRATIS ✆ 0800 267 33 33 Telefonische openingstijden: ma - vr: 09.00 - 20.00 uur / za - zo: 10.00 - 14.00 uur. Referentienummer 1ABK14
Alleen verkrijgbaar via Bose • Bezoek: www.boseinfo.nl * De connect kit is compatibel met de meeste iPod-modellen en de iPhone. Alle rechten voorbehouden. Vrijblijvend heeft alleen betrekking op de proefperiode van 14 dagen. Wave is een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de VS en andere landen. iPod en iPhone zijn handelsmerken van Apple Inc. Geregistreerd kantoor: Bose B.V., Nijverheidstraat 8, 1135 GE Edam. ®
12 WMS_versatility_wood_Boekenkrant_260x390.indd 1
3/24/11 1:37 PM
SPANNING
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
interview
Vriendschap en bedrog Thrillerauteur Michael Berg is er zich van bewust dat hij niet de snelste schrijver is. ‘Het komt mij niet aanwaaien.’ Schrijven, herschrijven, nog een keer alles doornemen, het kost tijd en moeite. ‘Ik heb er ook moeite mee afstand te nemen van een boek.’
kloon van Esther Verhoef te schrijven. Waarom schrijf je niet over een man van je eigen leeftijd, zei hij. Dat heeft me aan het denken gezet en ik ben dit boek gaan schrijven. Maar Twee zomers, mijn debuut, lag nog bij uitgevers en The
‘Ik zadel de lezer op met een raadsel’
Door Gijs Korevaar Michael Berg, oud-journalist en ex-direc teur van de Limburgse omroep, heeft zijn baan opgegeven om zich als schrijver in Frankrijk te vestigen – en dat is te mer ken. Zijn boeken spelen in midden-Frank rijk, zodat hij dicht bij huis blijft met het beschrijven van de omgeving. Berg heeft tot nu toe een serie van drie boeken over de Nederlandse journaliste Chantal
House of Books wilde het hebben. En zij wilden eerst een vervolg. En nog een vervolg. Pas daarna kwam Hôtel du Lac aan de beurt.’ Limburgs provinciaaltje Hôtel du Lac mag dan grotendeels in Frankrijk spelen, Berg kijkt er ook uit gebreid in terug op Amsterdam in de jaren zeventig. ‘Ik ben in die jaren zelf als Limburgs provinciaaltje in Amsterdam aangekomen. Dus ik weet waar ik het
‘Waarom schrijf je niet over een man van je eigen leeftijd?’ geschreven, die werkt bij het lokale radiostation. In zijn vierde boek Hôtel du Lac – een ongelukkige titel, want het boek Hotel du Lac van Anita Brookner won in 1984 de Engelse Booker price – komt die journaliste echter niet voor. Dit keer is het de vijftigjarige Maarten Walda die de hoofdrol speelt. Hij wil zijn vijftigste verjaardag in een gîte in Frankrijk vieren met zijn nieuwe Oegandese vriendin Aisa en zijn oude maten uit zijn studententijd in het Amsterdam van de jaren zeventig.
bespreking
De Amerikaanse schrijver T. Jefferson Parker richt zich in zijn nieuwe boek, Bloedgeld, op dit uitgangspunt. Tijdens een gewone patrouille wordt de ervaren agent Terry Laws neergeschoten. In de door jeugdbendes vergeven voorstad van Los Angeles gaat de beschuldigende vinger onmiddellijk uit naar één van die bendeleden die niet lang daarvoor ruzie had met Laws. Maar de jonge agent Hood, die ook in de surveillancewagen zat tijdens de aanslag op Laws, zet er zo zijn vraagtekens bij. Laws leefde duidelijk boven zijn stand. Hood gaat samen met de afdeling interne zaken op onderzoek uit en stuit al snel op moord, drugssmokkel en heel veel zwart geld. Parker schetst in zijn boek helder hoe een agent keuzes maakt en op het slechte pad terecht komt. Later krijgt de man spijt als haren op zijn hoofd, maar
Michael Berg, Hôtel
du Lac, Uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 2989 6 (€ 17,95)
nieuwe titels Michael Berg Maar in dat huisje loopt de spanning snel hoog op. Zeker als Aisa al na een dag plotseling verdwijnt. Kloon ‘Dit is een boek dat al een paar jaar klaar was,’ verklaart Michael Berg. ‘Ik had een eerste boek over Chantal geschreven en naar uitgevers gestuurd. Eén uitgever liet mij weten dat ik niet moest proberen een
Bloedgeld
Een ‘foute’ agent is niet zo maar een politieman die zichzelf verrijkt. Het is iemand die met de ‘vijand’ heult en daarmee zijn collega’s en vrienden ‘verraadt’. Politieagenten keren zich massaal af van de dienst interne zaken, maar als puntje bij paaltje komt zijn de verraders van het korps toch nog een graadje erger dan de dienstkloppers in eigen gelederen.
over heb als ik over Maarten schrijf. Ik heb in het wereldje van de krakers rond gelopen, acties gevoerd tegen de metro, een baantje gehad als muzikant. Ik ben gaan graven in mijn eigen ervaringen en dat heb ik met heel veel plezier opgeschreven.’ De ingrediënten in het boek – de verdwij ning van Aisa, de dood van Maartens eerste vrouw – geven Hôtel du Lac het karakter van een echt spannend boek. Maar volgens Berg kan zijn boek beter worden omschreven als een spannende roman. ‘Ik zadel de lezer op met een raadsel, maar het is ook een roman over vriendschap en bedrog. Over hoe iemand zich kan vergissen in oude vrienden.’
een weg terug is er niet meer. En de beloning is zo goed dat Laws daarmee zijn geweten sust. Aan de andere kant staat de jonge agent Hood, die rechtlij nig elke vorm van criminaliteit afwijst. Hij neemt geen genoegen met halve maatregelen en procedures en bijt zich vast in de zaak. Het plot in Bloedgeld is tot in de puntjes verzorgd. Langzaam maar zeker ontrolt zich het drama van verkeerde keuzes en afschuwelijke acties die Laws in het moeras hebben getrokken. De aanvan kelijke sympathie voor de vermoorde agent verdwijnt snel als Hood steeds dieper in de zaak weet door te dringen. De karakters van de hoofdpersonen zijn zoals gebruikelijk bij Parker zeer goed uitgewerkt waarbij hij vooral de tegenstelling tussen Laws en Hood uit werkt. Bloedgeld is door het plot en de karakters tot een prachtige pagetur ner geworden.
De imker
Een fokker van bij enrassen kweekt een dodelijke soort om een aanslag mee te plegen. Tegelijk vecht een jonkvrouw voor het behoud van haar landgoed en familie bank. Commissaris Ben van Arkel ontdekt de betrokkenheid van een Oekraïense bende die de familiebank in handen wil krijgen. Een goede thriller van een oude Nederlandse meester.
Boekerij, ISBN 978 90 225 5722 8 (€ 15,00) Harlan Coben, Tegenwerking, Uitgeverij De Boekerij, ISBN 978 90 225 5723 5 (€ 15,00)
Zielsverwanten
Onder druk
John Koopman, eige naar van een eetcafé, moet een taakstraf uitvoeren in een zorginstelling waar Ageeth Vos als direc teur werkt. Ze krijgen samen iets, maar weten niet dat Ageeth wordt gevolgd door iemand die haar koste wat kost terug wil. Den Hollander keert met dit boek terug naar een wereld die zij kent als voorma lig directeur van een verzorgingshuis. De veelschrijfster slaat opnieuw toe.
Loes den Hollander, Zielsverwanten, Uitgeverij Karakter, ISBN 978 90 611 2487 0 (€ 19,95)
De wachters
Bruna Uitgevers, ISBN 978 90 229 9646 1
Kuipers
Harlan Coben, Vals Spel, Uitgeverij De
ISBN 978 90 866 0124 0 (€ 19,95)
T. Jefferson Parker,
Vertaling: hugo
De eerste boeken van de Amerikaanse schrijver Harlan Coben zijn nooit in het Nederlands vertaald. Dat gebrek haalt de uitgever nu in met Tegenwerking en Vals Spel. Hierin maakt de lezer kennis met sportmakelaar en detective Myron Bolitar. Coben op zijn best.
Jacob Vis, De imker, Uitgeverij Ellesy,
Bloedgeld, A.W.
(€ 15,00)
Vals spel
stollend verhaal…
Vier tieners in een leegstaand huis leven zich uit maar gaan daarin te ver. Jaren later pleegt een van de vrienden zelf moord en komen de drie anderen bijeen en worden zij gecon fronteerd met dit verleden. Een bloed
Keiharde actie, bloedige confrontaties en span ning, heel veel span ning. Dat zijn de gebrui kelijke ingrediënten van de thrillers van de Amerikaanse schrijver Jeffrey Deaver. Dit keer moet de FBI een recher cheur helpen, omdat een crimineel achter zijn geheimen aan zit. Onder druk, een onvervalste pageturner. Jeffrey Deaver, Onder druk, Uitgeverij
Unieboek, ISBN 978 90 475 1608 8 (€ 18,95)
Het familiekapitaal
De Engelse schrijver Robert Goddard is een auteur die maar niet echt wil doorbreken naar het grote publiek en dat is jammer. Zijn boeken ademen de rust van een Engelse plattelandsroman, terwijl hij uitblinkt in mooie plots. In Familiekapitaal wordt een Engelse chirurg geconfronteerd met zijn verleden, omdat de man die hij redde nu als oorlogsmisdadiger terecht staat. Een mooi en sfeervol boek.
Robert Goddard, Het familiekapitaal,
Andrew Pyper, De wachters, Uitgeverij
Uitgeverij Luitingh, ISBN 978 90 245 7721 7
Anthos, ISBN 978 90 414 1669 8 (€ 19,95)
(€ 19,95)
En daarom had ze Huub na een repetitie gevraagd haar te ontmaagden. Mijn mond viel open. Wie ik was, wilde zijn, zou worden: nu de brave Christine
13
a dv e rt e nt i es
‘Voor liefhebbers van vliegtuigen en spectaculaire actie’
Deel 1: Het duel Softcover - 48 pagina’s kleur - 8 7,95 ISBN 978-90-5885-638-8
Deel 2: Gevechten Softcover - 48 pagina’s kleur - 8 7,95 ISBN 978-90-5885-639-5
BOVEN DE WOLKEN De Franse toppiloot Pierre Lucas-Ferron wordt gered door de Amerikaanse toppiloot Allan Thompson. Hij was neergestort in de Andes. De twee vliegers worden vrienden. Boven de wolken delen ze hun liefde voor vliegen, aan de grond zitten ze achter hetzelfde meisje aan. Pierre verdwijnt nadat hij bijna om het leven komt bij een crash. Allan geeft zich vrijwillig op voor de oorlog in Europa. Daar ontmoetten de twee gewezen vrienden elkaar opnieuw. Ze vechten vooral tegen elkaar ook al zijn ze bondgenoten. Ze strijden zij aan zij, van aangezicht tot aangezicht... Tekenaar Romain Hugault en scenarist Régis Hautiere maakten samen een prachtig en bovenal goed gedocumenteerd tweeluik. Het luchtvaartepos is getekend met veel gevoel voor detail. De serie heeft ook niet voor niets de zegen van het Franse luchtvaartmuseum bij Parijs. Beide boeken zijn ook verkrijgbaar in hardcover.
www.silvesterstrips.nl
DEEL 26 - DE MUITERS VAN ANKER
Jorg de Vos - romano molenaar, storm - de muiters Van anker, uitgeVeriJ don lawrence collection, isbn 978 90 888 6075 1, h 7,95
Vanuit de ijzeren stad Anker terroriseert een bende moordzuchtige piraten de vreedzame afstammelingen van de orde van de Telg. Tijdens een geweldadige actie valt Roodhaar in handen van de muiters van Anker en Storm en Nomad moeten alles op alles zetten om Roodhaar te bevrijden. Maar Anker is een onneembare vesting, die met harde hand wordt bestuurd door de wrede ridder Shart, en die is geenszins van plan om Roodhaar te laten gaan. uit het kader brak werd ook mijn eigen bestaan amorf. Wiskunde bracht orde en schoonheid. Hormonen brachten chaos en verval. Ik druilde door 14 Meer info op www.eppo.nu
STRIPWERELD
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
uitgelicht
nieuwe titels
Ronson, Storm en Haas
Vaderland of dood. Wij zullen overwinnen! ‘Eind dit jaar zijn we helden of mar telaars. Vertel uw lezers dat!’ Castro is getekend door Reinhard Kleist, die onder meer ook het leven van Johnny Cash verbeeldde (Cash, I see a darkness). En net als in Cash begint het verhaal vanuit een derde persoon, in dit geval de Duitse journalist Karl Mertens. Het is oktober 1958 en hij zoekt Castro en zijn rebellen op om verslag te doen van de revolutie
bespreking
Reinhard Kleist, Castro, Uitgeverij Silvester, ISBN 978 90 5885 581 7 (€ 19,95)
bespreking
De wraak van Bakamé
De haas Bakamé is de Afrikaanse vos Reinaert, die de hyena Mpyisi telkens weer te slim af is. Als Mpyisi verantwoor delijk wordt gehouden voor het neer storten van het nationale voetbalelftal en daarin weer de hand ziet van de haas Bakamé, schakelt hij de hulp in van de tovenaar Bwana Kero. Wanneer Mpyisi en zijn vrouw echter denken de tovenaar op hun beurt een hak te kunnen zetten, gaat het enorm verkeerd… De wraak van Bakamé is niet alleen een geweldige satire over corruptie en andere menselijke onhebbelijkheden, het is ook een zedeloze zedenschets. Janssen woonde en werkte een aantal jaren in Rwanda. ‘’Ik begon waargebeurde verhalen en autobiografische flarden om te zetten in striptekeningen.’ Een van de prachtige resultaten hiervan is De wraak van Bakamé.
Kleist stroomt, dan wordt dat leven een kunstwerk!
op Cuba. Het blijkt een strijd waarin de journalist zich niet afzijdig kan houden. Castro verschijnt niet lang na de publi catie van Ché. Althans in Nederland. De mannen zijn strijdmakkers van het eer ste uur, en het is een verrijking om beide albums zo kort na elkaar te mogen lezen. De levens van Castro en Ché blijven tot de verbeelding spreken. Wanneer deze verbeelding uit de hand van Reinhard
Ronson, Storm en Haas: drie prachtige, krachtige titels uit de stal van Don Lawrence. Van Ronson is zojuist het tweede deel Goudeerlijk verschenen. Storm is al toe aan de zesentwintigste edi tie: De muiters van Anker. Haas debuteert met De weg terug. De delen twee en drie van dit oorlogsepos verwachten we later het jaar. Wie tekenen er voor deze drie schitterende actiestrips? Niemand minder dan Minck Oosterveer, Romano Molenaar en Fred de Heij! In woord worden ze bijge staan door Jorg de Vos, Willem Ritstier en Rob van Bavel. ‘Bij de schoot van moeder Pandarve! Wat gebeurt er?!’
Het grote kwaad Jeroen Janssen
De Turkse regering spreekt liever van ‘kwestie’ dan van ‘genocide’. De Armeniërs noemen de moord en depor tatie op hun volk ‘Het Grote Kwaad’. Paolo Cossi doet dit ook in zijn album, waarvan het omslag weinig verbergt over hetgeen de lezer te wachten staat. Cossi tekent de gruwelen zwart/wit, op directe en sobere wijze. De Armeniërs waren veroordeeld tot ‘elke doodsoor zaak die men ooit is tegengekomen’ en dat wordt duidelijk. Medz Yeghern oftewel Het Grote Kwaad is niet bedoeld om de lezer te shockeren. Maar niets is erger dan de werkelijkheid. Paolo Cossi, Het Grote Kwaad,
Janssen & Van Oudheusden, De wraak van
Uitgeverij
Bakamé, Uitgeverij Oogachtend, ISBN 978
Silvester, ISBN
90 775 4961 2 (€ 22,-) Met dank aan het Vlaams
978 90 885 444 5
Fonds voor de Letteren.
(€ 19,95) de nachtelijke stad, sleet als een weekdier de dagen in het levenloze huis, hing voor de buis in de draaiorgelkamer met mijn jongeheer in de hand,
15
NON-FICTIE
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
uitgelicht
Liefde voor het landschap
Het grote landschapsboek doet beseffen hoe belangrijk onze natuurlijke omgeving is. Want het landschap, zegt Willem van Toorn, is een “prentenboek van ons geheugen”.
Die kracht is nu samengebracht in Het grote landschapsboek. Het werk is nog zeker geen in memoriam van onze getemde natuur, maar bevat observaties die ons kunnen helpen om zorgzamer naar het eigen landschap te kijken, dat onder vinexwijken en bedrijventer reinen verdwijnt. Het landschap is een “prentenboek van ons geheugen”. Maar economisch gewin en politieke onver schilligheid vernielen die belangrijke landschappen. Het grote landschapsboek doet ons dat beseffen. Geniet rustig van uw omgeving, maar blijf alert op de vergankelijkheid ervan. En weet: geen enkel kortzichtig belang rechtvaardigt de vernietigende kracht waarmee de bulldo zer ons landschap pelijk geheugen wist.
Ons landschap, vereeuwigd door de schilders uit de zeventiende eeuw, wordt verwoest door de bestuurders van nu. ‘Waarom die ambitie van bestuurders? Waarom op die soms enorme en onmen
‘De melancholie om het verval, het verlangen om iets vast te houden in taal’ selijke schaal? Wie wordt er beter van?’ vroeg Willem van Toorn zich af in een interview met de Boekenkrant. De schrij ver/dichter ontving in oktober 2010 de Groeneveldprijs, die het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit jaarlijks uitreikt aan personen of instan ties die bijdragen aan het debat over “de groene ruimte”. Het grote landschapsboek, zijn langverwachte magnum opus, was toen in aantocht en is intussen gepubliceerd.
het verlangen om iets vast te houden in taal,’ dat vormt de kracht van Van Toorns werk.
“Ik heb mijn betrokkenheid bij land schappen altijd gezien als een gevolg van het opgroeien tussen twee werelden: dat Amsterdam-West van voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en het Betuwse land waar mijn ouders en mijn hele ver dere familie vandaan kwamen,” schrijft Van Toorn. Vanuit die betrokkenheid publiceerde hij ondermeer zijn roman Een leeg landschap (1988), dat werd geno
mineerd voor de AKO Literatuurprijs. Het verhaal van een middag (1994) kwam op de lijst voor de Libris Literatuur Prijs. En voor zijn poëzie ontving Willem van Toorn de Jan Campertprijs, de Herman Gorterprijs en de A. Roland Holst-penning. Als Van Toorn de Roland Holst-penning ontvangt, prijst de jury zijn bezorgdheid: ‘De melancholie om het verval, de liefde voor het landschap,
Willem van Toorn, Het grote landschapsboek, Uitgeverij Querido, ISBN 978 90 214 3899 3 (€ 24,95)
Dit artikel is onderdeel van de Groeneveldreeks over landschapsliteratuur
boekfragment
gestolen levens Ronald Israël, Gestolen levens, Uitgeverij Free Musketeers, ISBN 978 90 484 9013 4 (€ 17,95)
In Gestolen levens wisselen fictie en feit elkaar af. Het fictieve deel omvat drie samenhangende verhaallijnen: mensenhandel, valsemunterij en de jacht op een verkrachtende seriemoordenaar. In het feitelijke deel beleeft de alter ego van de schrijver, Donald de Jong, autobiografische gebeurtenissen, in de vorm van spannende en angstaanjagende flashbacks. Deze hebben alles te maken met herinneringen aan zijn jaren als joodse jongen, ondergedoken in het kleine Friese dorp Bontegea. De situatie was op zijn zachtst gezegd gespannen. Drie van de vier buiten landse gasten spraken geen woord van een andere dan hun eigen taal, laat staan Nederlands. Alleen Serva sprak voldoende Engels om een eenvoudige conversatie gaande te houden. Zij was dan ook de tolk voor de andere drie en, zo leek het, de oudste. Vanaf het moment dat ze binnengeko men waren, gedroegen de meisjes zich alsof ze hier thuis waren. Over het eten deden ze niets dan klagen. ‘They don’t
16
like Dutch food,’ vertaalde Serva hun aversie tegen het eten dat Roos hun voorzette. Of het nu rijst, macaroni of bami was, niets von den ze lekker. Alleen frites, dat ging er nog een beetje in, ‘maar niet te veel, want dan worden we te dik,’ lichtte Serva hun gedrag toe. Roos was radeloos, maar Donald zei dat ze zich er niets van moest aantrekken. ‘Geen cent te mak ken en nog praat jes ook,’ riep de gekwelde gastvrouw regelmatig. Na het eten gingen de dames uitgebreid voor de tv zitten en met de afstandsbe diening in de hand bepaalden zij waar naar gekeken werd. Dat waren zeker niet de favoriete programma’s van Roos en
Donald. Ze zochten en vonden de films met seks en geweld en leken daarvan te genieten, ook al ver stonden ze er geen woord van en konden ze de ondertiteling niet lezen. Maar gastvrij als ze waren, durfden Donald en Roos er eigenlijk niets van te zeggen. Dat gold ook voor het gebruik van de badkamer. Om te beginnen stonden de dames niet echt vroeg op. En zodra ze uit bed kwamen, namen ze langdurig bezit van de badkamer. Daar gebruik ten ze zoveel water, dat Donald vreesde dat de gas- en waterrekeningen skyhigh zouden zijn opgelopen als de meisjes eenmaal vertrokken waren. Daarnaast schroomden ze niet vrijwel naakt door het huis te lopen. Dat was vooral Roos
een doorn in het oog. ‘Ze schamen zich echt nergens voor,’ klaagde ze. Donald haalde zijn schouders op. ‘Tja, wat wil je dat ik eraan doe?’ vroeg hij met een hulpeloos gebaar. ‘Ja, jij vindt het wel leuk, hè,’ zei Roos geërgerd, ‘die naakte jonge meiden.’ ‘Nou ja, ik zou huichelen als ik nee zei,’ antwoordde Donald naar waarheid, ‘maar je hoeft niet jaloers te zijn, hoor. Je weet wat ze zeggen: kijken mag, aankomen niet.’ Roos kon er niet om lachen. ‘Maar ik zal het er wel even met Serva over heb ben,’ zei Donald. Hij herinnerde zich de eerste keer dat hij een indruk kreeg van het type meisjes dat ze in huis gehaald hadden. Dat was nog dezelfde dag dat ze door Harry waren gebracht. Hij had hun bagage in de gang gezet. Een voor een hadden de meisje hun eigendommen opgepakt. Jelena, het meisje met het lange zwarte haar en het ronde gezichtje, stond voor hem.
wachtend op een gordijnenshow die niet kwam. Het meisjeshuis aan de overzijde was gelijk mijn eigen studentenhuis verlaten. Ik stond te laat
NON-FICTIE
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
interview
Schort er iets aan vrouwelijke ambitie? Journaliste Jessica de Jong verdiepte zich in de vrouwenemancipatie – en ontdekte dat vrouwen in Nederlandse directiekamers niet gelijk zijn aan mannen.
Vrouwen zien er niet uit als een leider? ‘Mannen zijn vaak groter en sterker en agressiever dan vrouwen. Dat maakt dat men sneller een leider ziet in een man nelijk figuur. Maar de verschillen tussen een “typische man” en een “typische
Toen ik voor het eerst van je boek hoorde, dacht ik: vrouwendiscriminatie, bestaat dat nog in Nederland? ‘Ja! Niet dat we het niet wíllen weten, maar het bestaat nog steeds. Er blijkt sprake van onbewuste discriminatie. Uit onderzoek naar promotiekansen van vrouwen, bijvoorbeeld, blijkt dat vrouwen hierbij duidelijk een achterstand hebben.’
‘Laat gewoon zien dat je goed kan werken!’ vrouw” zijn maar klein. Individuele ver schillen zijn veel groter dan zogenaamde groepskenmerken.’
En dat komt door onbewuste discriminatie? ‘Deels. Vrouwen werken meer in deeltijd, zorgen vaker voor de kinderen. Maar ongeveer een derde deel is niet te verkla ren, en moet dus wel door onbewuste dis criminatie komen. Dat vindt zijn oorzaak in vooroordelen.’
Waarom denken we dan dat die verschillen groot zijn? ‘Omdat ze van jongs af aan sterk over dreven worden. Baby’s worden al in een mannelijk of vrouwelijk traject gebracht, met kleuren, speelgoed en dergelijke. De scheiding wordt daarna alleen maar ver der benadrukt in bijvoorbeeld toiletten en sporten.’
Zoals: de vrouw is niet zakelijk genoeg voor de hogere managementfuncties? ‘Bij een ideale leider denken mensen aan een man. Niet expres, maar omdat men sen denken dat leiderskwaliteiten zoals assertiviteit en taakgerichtheid manne lijk zijn. Een leider heeft óók empathie, en dat vind je eerder terug in vrouwen. “De ideale leider” heeft echter ook een fysieke uitstraling.’ Jessica de Jong
( ( LUISTER ) )
)
Het hoorspel is terug...
●
ISBN: 9789047608394
●
Prijs € 18,95
●
ISBN: 9789047609247
●
Prijs € 14,95
Wat proberen bedrijven om meer vrouwen op hogere functies te krijgen? ‘Ze maken hun vacatures minder tech nisch, zelfs als het om een technische functie gaat. Niet omdat vrouwen atechnisch zijn, maar omdat techniek geen hoog aanzien heeft bij Nederlandse vrouwen. Bedrijven plaatsen vriendelijk kijkende vrouwengezichten naast de tekst. Soms staat er zelfs v/m in plaats van m/v. Maar het is te weinig.’ Schort er ook iets aan vrouwelijke ambitie? ‘Vrouwen die de ambitie hebben om de top te halen, mogen geen glazen pla fonds tegenkomen, zich niet geremd voelen. Ze moeten zich ook niet verplicht voelen kunstjes te doen om mannen te imponeren. Laat gewoon zien dat je goed kan werken!’ Jessica de
Vrouwen beschikken net zo goed over leiderskwaliteiten? ‘Ook vrouwen kunnen rationeel, zake lijk en assertief zijn, net zoals mannen empathie kunnen hebben. Maar hoewel er uitzonderingen zijn (denk aan Neelie Kroes, Nebahat Albayrak) wordt de groep
Jong, Vrouwen zijn gelijk aan mannen, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9309 5 (€ 16,95)
nieuwe titels
a d v e r t e nt i e
(
tegengehouden. Je ziet dat bedrijven wel wat proberen, maar het gaat nog te aarzelend.’
Macbeth heeft echt geleefd
Hoe zagen de levens van Koning Arthur, Vlad Dracula, Robin Hood, Don Juan, Rabbi Löw, Lady Macbeth, Ridder Roeland, Wilhelm Tell en Tijl Uilenspiegel eruit? Journalist Pieter Steinz onderzocht de achtergronden van zestien literaire helden op de plekken waar hun legendarische levensverhalen zich hebben afgespeeld. Want deze hel den hebben echt bestaan.
Ik ga op reis en laat achter
Simone Awhina kreeg haar deel aan tragiek te verwer ken door de dood van twee vrienden. Ze probeert een car rière als zangeres op te bouwen in Amerika, maar na jaren heeft ze nog altijd geen succes. Het roer moet drastisch om en Simone besluit de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela te lopen. Hartje zomer, in haar eentje.
Pieter Steinz, Macbeth heeft echt geleefd,
Simone Awhina en Jessica Menheere, Ik
Uitgeverij Nieuw Amsterdam,
ga op reis en laat achter, Uitgeverij The
ISBN 978 90 468 0996 9 (€ 24,95)
House of Books, ISBN 978 90 443 2956 8 (€ 17,95)
Koerstrui!
●
ISBN: 9789047606635
●
Prijs € 16,95
...en heet luisterboek – Het Parool
www.rubinstein.nl
Ruim 3000 wielrentruien verzamelde Henk Theuns. Het begon met een trui van wielrenner Jo de Roo. In de eerste jaren groeide de verzameling lang zaam, maar toen hij de regenboogtrui van Oscar Freire kreeg, ging het snel. Theuns kocht een apart onderkomen voor zijn verzameling, maar dat is intussen ook te klein. In dit boek komen de truien en hun wielerge schiedenis aan bod, en passeren gelauwerde grootheden zoals Richard
Virenque, Tom Simpson, Alberto Contador en Lance Armstrong de revue. Elke trui heeft zijn eigen verhaal, dat bondig wordt verteld. Het boek bevat verder de typische foto’s van strijdende wielrenners en legendarische koersen die nooit vervelen. John van Ierland
en Evert de Rooij, Koerstrui!, Uitgeverij Trichis Publishing, ISBN 978 94 906 0806 4 (€ 24,95)
op, werkte bij de Griek, dronk teveel, ging te laat naar bed. ’s Nachts liet ik de gordijnen open zodat de straatlantaarns de nacht uit mijn kamer
17
JEUGD
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
uitgelicht
In de zee zijn krokodillen
Enayatollah Akbari is tien jaar en ont vlucht zijn thuisland Afghanistan en de Taliban. Hij is zijn leven niet meer zeker, en zoekt een plek die hij ‘thuis’ kan noemen – zijn geboortegrond, een tot op
de fundamenten vernietigd land, is dat in elk geval niet. Enayatollahs moeder neemt hem mee naar Pakistan om hem daar achter te laten. Is het een daad van liefde of is het diepe tragiek? Van zijn moeder leerde hij: gebruik geen drugs en geen wapens, en steel niet. En nu is ze weg. En Enayatollah reist alleen door, via
interview
Amika – Voor altijd samen
Merel is een half jaar in Engeland geweest. Wanneer ze terugkeert, blijkt thuis niets meer wat het was toen ze wegging. Zo is er een nieuwe stalhulp op de manege, voor Merel is geen plaats. En Jan kijkt veel liever naar Lotte dan naar Merel. De manege heeft geldproblemen en richt zich op een paard dat een groot succes moet worden: Amika, het nieuwe lespaard. Marie-Claire is terug en wil manager worden van de manege. Daarvoor zal ze de strijd met Merel aan moeten gaan.
Luc Tuymans, één van de grootste hedendaagse kunstenaars ter wereld, publiceerde een jeugdboek. Schilderen op ijs gaat over zijn leven en werk. De Antwerpse schilder werkte daarvoor samen met jeugdauteur-journalist Paul De Moor. In korte hoofdstukken komen we meer te weten over zijn jeugd en evolutie als schilder. Dat het een prentenboek werd, is niet verwonderlijk. Door Wendy Claes
‘De titel volgt uit de vrijheid van de schrijver. Ik denk dat Paul met Schilderen op ijs bedoelt dat niets is wat het lijkt. Het houdt een soort gevaar in, want een schil derij is zo breekbaar,’ zegt Luc Tuymans.
Bij ieder hoofdstuk hoort een schilderij. ‘Een schilderij is meergelaagd. In eerste instantie werkt het visueel en in tweede instantie geeft het een boodschap mee. Ik heb er achtergrondinformatie aan gegeven, omdat het belangrijk is om volledig te zijn. In die zin is het boeiend dat de schrijver documentatie van het werk maakt en niet alleen zijn eigen interpretatie.’ Kan het jongeren inspireren, denkt u? ‘Het is een boek met een zekere diepgang. Ik hoop dat ze zullen nadenken over de tekst en een koppeling maken naar de beelden. Het zou fijn zijn mochten ze nieuwsgierig worden, werken proberen opzoeken en op die manier in contact komen met andere kunstenaars. Daartoe kan het maar bijdragen.’
18
Fabio Geda, In de zee zijn krokodillen, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 7357 3 (€ 16,50)
uitgelicht
Schilderen op ijs
Het is een kinderkunstboek, maar evengoed voor volwassenen? ‘Jazeker. Schilderen op ijs is geschikt voor lezers vanaf 11 jaar, al is het geen evident boek, geef ik toe. De tekst is vrij donker voor een kinderkunstboek, maar bon, dat mag wel eens.’
Iran, Turkije en Griekenland, naar Italië. Hij meldde zich als vluchteling en ver kreeg de vluchtelingenstatus. Italië was zijn nieuwe thuis. Enayatollah woont en werkt er nog steeds. En schrijver Fabio Geda tekende zijn ongelofelijke verhaal op in het boek In de zee zijn krokodillen.
Luc Tuymans, Schilderen op ijs, Uitgeverij Ludion, ISBN 978 90 554 4854 8 (€ 17,95)
In het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel loopt tot en met 8 mei een uitgebreide retrospectieve van Luc Tuymans.
Dieren in groen, rood, geel en blauw is een machtig mooi boekwerk vol levensgrote, wonderlijke en kleurrijke dieren. Meet of je benen even lang zijn als de poten van een roze flamingo en leg jezelf langs de meetlat van de olifantenslurf. Verwonder je over de imposante blauwpootgent en laat je niet afschrikken door de alligator. Dit fantastische boek met uitvouwpagi na’s laat de rijkdom van het dierenleven zien – in alle soorten en maten.
Dieren in groen, rood, geel en blauw,
Uitgeverij Lannoo, ISBN 978 90 209 9458 2
Studio 100, ISBN 978 90 591 6632 5 (€ 6,99)
(€ 14,99)
adve rte n ti e
Luc Tuymans ‘De hoofdmoot van mijn werk is geschilderd’ staat er te lezen. Wat wordt daarmee bedoeld? ‘Mijn carrière is niet over, maar ik denk niet dat ik nog hetzelfde aantal schilde rijen zal maken. Nu bevat mijn oeuvre een 500-tal schil derijen. Wellicht zal ik geen er 500 meer maken.’
Paul de Moor,
Dieren in groen, rood, geel en blauw
Amika – Voor altijd samen, Uitgeverij
NU TE KOOP!
K311-00373
Stel: je bent tien jaar oud en je woont in Afghanistan. Zou je weggaan als je kon?
De K3 musketiers VOORLEESBOEK
Olala, magnifique! Oefen maar je beste Frans want Josje, Karen en Kristel treden op in Parijs! Onze drie topmeiden spelen er mee in de musical ‘De Drie Musketiers’. Hun prachtige stemmen doen zelfs de Eiffeltoren smelten, tot een valse manager de mooie plannen dwarsboomt… verschijningsdatum: 20 april
6,99
€
verdreven. Beschenen door elektrisch licht wiegelden de boombladeren in de bries. Ik verlangde naar Aruba, naar de nestwarmte, de zee, het vissen
WIN EEN BOEK
B o e k e n k r a n t - v e r d e r l e z e n ? ga n aa r w w w. b o e k e n k r a n t. c o m
GESPLETEN PERSOONLIJKHEID
twitter
De Boekenkrant is ook actief op twitter! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 1600 volgers.
Deze schrijver heeft last van een gespleten persoon lijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen tot en met maandag 25 april 2011 naar:
[email protected].
Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.
agenda België, tot en met 30 april Literaire Lente. Tal van literaire activiteiten dwars door het land. Zie www.boek.be Utrecht, 6 april U-slam, café De Bastaard. Poëziecircus Soest, 6 april Een ontmoeting met Yasmine Allas. Stichting Literaire Activiteiten Soest Utrecht, 9-21 april City 2 Cities, internationaal literatuurfestival UtrechtEdinburgh-Stockholm City2Cities Amsterdam, 10 april In het hoofd van de dichter, met Tjitske Jansen, Wim Brands en Erik Lindner. Het perron. Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam Heerenveen, 12 april Een gesprek met Gerbrand Bakker. Stichting Literaire Activiteiten Heerenveen Amsterdam, 12 april Wie is er bang voor humor? Schrijvers (o.a. Arjen Lubach en Kees ‘t Hart) over humor in literatuur. Het Perron
dit kunt u winnen
Utrecht, 14 april iPoetry Live met o.a. Arjen Lubach. Poëziecircus Utrecht, 16 april Vorlesebühne, maandelijks podium van dichter Bernhard Christiansen. Voordracht van kort absurdistisch proza. Vorlesebühne Antwerpen, 17 april Lezing door schrijver/redacteur Joris van Parys over de tijd en het werk van schrijver Cyriel Buysse. Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience Rotterdam, 17 april Verhalenfontein, verhalenprogramma en een open podium. Centrale bibliotheek
Topografische Atlas Nederland
ISBN 978 90 773 5063 8 (€ 39,95) Verschijnt eind mei!
Antwerpen, 21 april De staat van het boek. Hoe gaat het boek de toekomst in? Serie lezingen en discussies. deSingel Gent, 23 april Guido Lauwaert leest voor uit Landschap tussen alles of niets van Steven Van Watermeulen Annelies Verbeke interviewt hem. Vooruit Gent, 23 april Literaire middag met Annelies Beck, Raf Goossens, Kristien Hemmerechts, Jo Van Damme en Annelies Verbeke. Standaard Boekhandel Gent, 26 april Uitgelezen, met Herman Brusselmans en Phara de Aguirre. Met Het onderzoek van Philippe Claudel, Bonita Avenue van Peter Buwalda en Meisjes van Martin Bril. Vooruit Gent, 28 april Het literair café van Alliance française bespreekt Ego Tango van Caroline De Mulder. Vooruit
Winnaars
adve rte n ti e
Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Christianne Vink, Anita Terpstra en Kader Abdolah. Uit de vele inzendingen trokken wij A. ten Bosch uit Capelle aan den IJssel. A. ten Bosch wint
een exemplaar van De koning van Kader Abdolah, u ter beschikking gesteld door uitgeverij De Geus.
Van harte gefeliciteerd!
Het Grote Kwaad
Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via
[email protected] of kijk op www.boekenkrant.com
COLOFON COLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels.
ER dE LEES OV NocidE gE E S N E E ARM 6) IN dIT (1914-191 ENdE P IJ R G AAN bEuRdE wAARGE AL VERHA
Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30
2231718; fax +31 30 2145823; e-mail
[email protected]. Redacteuren Siebe Huizinga, hoofdredacteur
(
[email protected]); Roel Weerheijm, literair redacteur (
[email protected]); Gijs Korevaar, redacteur spanning. Vormgeving en lay-out Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers (
[email protected]). Met dank aan Wendy Claes, Dennis Smits, Iris Borst. Oplage 21.000. Distributie Vervoerscentrale CB. Abonnementenservice
[email protected]. Informatie over adverteren? tel. +31 30 2231718;
[email protected] www.boekenkrant.com.
De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www.boekenkrant.com.
silvesterstrips.nl
met vrienden, zwemmen. Dan maar geen carrière bij Shell. Dan maar lekker leven op een klein overzichtelijk eiland waar je iedereen kent. Christine
19
a dv e rt e nt i es
‘Sterk geschreven (...) Hermansiaanse thematiek, fraaie dialogen, vette wanhoop en subtiel (zelf)bedrog.’ – NRC Handelsblad ‘Meeslepende roman.’ – Trouw ‘Een romantische roadmovie.’ – Het Financieele Dagblad ‘Een pageturner om op te vreten.’ – nu.nl
UITGEVERIJPODIUM.NL
20
had me belazerd. Ik was een loser. Uit: A. Zomerhout, De man die zijn liefde kwijtraakte, Uitgeverij IJzer, ISBN 978 90 868 4055 7 (€ 18,50)