boekenkrant voor nederland en vlaanderen jaargang 7 nummer 2 februari Met onder meer:

50ste editie. Nu extra dik! Origami­ vogels ­knutselen pag

Ode aan de liefde

3 >>>

pag

adve rte n ti e

HET GROTE BOEK OVER

FAMILIES

23 >>>

www.middernachtpers.nl

b o e k e n k r a n t v o o r n e d e r l a n d e n v l a a n d e r e n • j a a r g a n g 7 • n u m m e r 2 • f e b r u a r i 2 0 1 2 • w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Vaderangst

Vrouwkje Tuinman De rouwclub pag 7

Katja Schoondergang Tarantobloed pag 11

Amanda Hocking Lokroep pag 17

Kort voor zijn tachtigste verjaardag bezoekt Christine Otten haar vader, voor het eerst in jaren. Ze probeerde hem van zich weg te houden, uit angst dat zij haar vaders gekte zou doorgeven. Het herstelde contact laat Otten terugkijken op de moeilijke band met haar vader.

foto tessa posthuma de boer

verder op pagina 5 >>>

Verder in dit nummer:

Met onder meer:

‘Experimenten moeten een noodzaak hebben. Anders is het snel een hol vat – een indruk die zogenaamde experimentele literatuur vaak maakt.’

pag

9 >>>

Geert Mak Reizen zonder John pag 20

Guus Bauer Het geheim van Treurwegen >>> pag 3 Philippe Claudel Geuren

>>> pag 8

John Ajvide Lindqvist Wolfskinderen

>>> pag 13

Marije Koopmans Boet en de rode knop

>>> pag 19

Strips Boekhandels Win een boek

pagina 23 pagina 26 pagina 27

a dv e rt e nt i es

DE NIEUWE VANAF

OKTOBER

IN DE WINKEL

19,95€

KEWLOX BOEKENKASTEN Showroom Nieuwegein Ravenswade 98b 030 231 40 41 Showroom Amsterdam Overtoom 205 020 412 13 00

www.kewlox.nl

1

LOSSE DELEN

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.

boekenkrant tIp 3 2013, week 5 1 Ilja Leonard Pfeijffer - La Superba Een kleurrijk boek over de stad waar schrijver en dichter Pfeijffer zijn hart aan verpand heeft: Genua.

[email protected]

Behoud de begeerte

Februari is de maand van de theatertoernee Saint Amour, georganiseerd door stichting Behoud de Begeerte. In Vlaanderen en Nederland zullen dichters en schrijvers voordragen over de liefde. Kom luisteren naar o.a. Maartje Wortel, Christophe Vekeman, Leonard Nolens, Erwin Mortier en Marcel Möring. Zie ‘Win een boek’, op pagina 27, voor de speellijst.

DEBUTEREN

Voor u ligt de vijftigste Boekenkrant. Gemaakt in de maand dat Koningin Beatrix haar abdicatie bekendmaakte. Deze Boekenkrant, aan het begin van 2013, gaat over beginnen: debuteren. Myrthe van der Meer schreef haar debuutroman, PAAZ, over haar verblijf in een psychiatrische afdeling. En Amanda Hocking bracht, na jaren succesvol bloggen en publiceren in eigen beheer, haar eerste boek uit via een uitgeverij. Vrouwkje Tuinman debuteerde als dichteres en schreef met De rouwclub haar eerste voldragen roman. En we bespreken ook auteurs van wie het debuut al lang geleden is: Geert Mak, Christine Otten, Philippe Claudel en R.J. Ellory. Gedebuteerd lang voor ik hier zat. Zoals de koningin voor mij nooit als koningin gedebuteerd is en de Boekenkrant debuteerde toen ik nog tentamens Moderne Letterkunde moest doen. Voor u ligt de vijftigste Boekenkrant. Op naar de honderd! Roel Weerheijm hoofdredacteur

Verstuur dit boek als covercard www.covercards.nl

2 Amanda Hocking - Lokroep Schrijven is ontsnappen aan de wereld. Sprookjes inspireerden Hocking tot een roman over een fundamentele keuze.

He’s bad, he’s bad, you know it…

Fans van de King of Pop hebben het leven van Michael Jacksonbiograaf Randall Sullivan zuur gemaakt. Op websites waar zijn boek Untouchable: The Strange Life and Tragic Death of Michael Jackson werd verkocht, reageerden ze met recensies met één ster en een eindeloze stroom aan tirades. De woede gaat over passages over plastische chirurgie en het seksleven van Jackson.

3 Geert Mak - Reizen zonder John John Steinbeck schreef een persoonlijk verslag van zijn reis door Amerika. Hoe ligt het land er nu bij?

Lance Armstrong, fictieschrijver

Ook in de boekenwereld is gereageerd op de dopingbekentenis van oud-wielrenner Lance Armstrong. Een Australische bibliotheek zou de volgende instructie voor de boekenlezers hebben geplaatst: ‘All non-fiction Lance Armstrong books will soon be moved to the fiction section’ (zie foto). Later bleek dat het bericht zelf fictie was.

nederland top 3 2013, week 5 1 Milja Praagman - Nog 100 nachtjes slapen Het wachten op haar verjaardag duurt Dorus veel te lang. Zij maakt haar eigen feestje wel.

Jeugdprijs voor Van Lieshout

Jeugdboekenschrijver Ted van Lieshout is genomineerd voor een van de belangrijkste prijzen in zijn vakgebied: de Hans Christian Andersen Award. In 1988 won Annie M.G. Schmidt hem, in 2004 Max Velthuijs. Van Lieshout valt vaak in de prijzen met zijn boeken. Hij won onder meer de Theo Thijssen-prijs, de Woutertje Pieterseprijs (voor Driedelig paard) en liefst acht maal de Zilveren Griffel.

2 Suzanne Vermeer - Het chalet Als de vroegere hartsvriendinnen Annelies en Sara elkaar na jaren weer treffen, gebeurt er iets vreemds.

Nederland leest Bomans

Erik of het klein insectenboek van Godfried Bomans (1913-1971) staat in november 2013 centraal tijdens de campagne Nederland leest. Het boek gaat over Erik, die ’s nachts het schilderij boven zijn bed in springt en allerlei avonturen beleeft met de dieren die hij ontmoet. Het fabel verscheen in 1941 en is het bekendste boek van Bomans.

3 Jan Mulder - Doodstil Voor de Maand van de Spiritualiteit schreef Jan Mulder over stilte. En over lawaai van windmolens rond zijn huis.

In de voorselectie voor de Libris Literatuurprijs

Tommy Wieringa, Christiaan Weijts, Christophe Vekeman, Joost Vandecasteele, Anton Valens, Peter Terrin, Elvis Peeters, Nelleke Noordervliet, Edzard Mik, Sipko Melissen, Mensje van Keulen, Oek de Jong, Kees ‘t Hart, Arnon Grunberg, Saskia Goldschmidt, Esther Gerritsen, Rob van Essen en Stefan van Dierendonck zijn genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2013. De jury, met Clairy Polak aan het hoofd, presenteert op 11 maart zes nominaties uit deze longlist.

Spiritueel succes Hannah van Wieringen, De kermis van Gravezuid, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6850 0 (€ 16,90)

strip

2013

Spirituele oplossingen van Deepak Chopra is onlangs uitgeroepen tot beste spirituele boek van 2012. “Het boek stijgt uit boven een gemiddeld niveau van goede raad aan mensen in crisis doordat Chopra in zijn antwoorden zijn inzicht en ervaring van de afgelopen boeken verwerkt,” aldus de jury.

De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.

vlaanderen top 3

2013, week 5

1 E.J. James - Vijftig tinten grijs PROMETHEUS €15,00 Studente Anastasia Steele krijgt een sadomasochistische verhouding met Christian Grey. Deel een van trilogie.

2. E.J. James - Vijftig tinten donkerder PROMETHEUS €15,00 Vervolg op Vijftig tinten grijs. Anastasia schrikt van de duistere kanten van Chris Grey, maar blijft naar hem verlangen. 3. E.J. James - Vijftig tinten vrij PROMETHEUS €15,00 Slotdeel van de Vijftig tintentrilogie. Juist nu Anastasia en Christian Grey gelukkig zijn, dreigt het noodlot.

2

Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com

februari

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

Origamivogels knutselen PAAZ vertelt het verhaal van Emma Nieuwenhuis. De paaz is de Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis en Emma maakt er sinds kort deel van uit. Niet als verzorger maar als patiënt. Van de een op de andere dag wordt ze opgenomen, dit is volgens haar een grote fout. Door Sanne Wolters Op het eerste oog zou je inderdaad denken dat Emma niet thuishoort op de paaz. Het is een hardwerkende vrouw en is lichamelijk gezond. Ook heeft ze een geweldige vriend en een goed leven. Toch heeft Emma last

van depressies en overheerst er altijd een somber gevoel. Ze wil eigenlijk niet meer leven en is daarom opgenomen. Zelf heeft ze niet door dat die suïcidale gedachten niet bij het leven horen. Op de paaz probeert ze zichzelf opnieuw te vinden en het leven niet meer te zien als een kwestie van overleven. Het liefst wil ze weer een gewoon leven en terug aan het werk. Dit gaat niet zolang ze zich niet realiseert dat ze er niet voor niets zit en het idee heeft dat ze er maar beter niet meer kan zijn. Emma moet op zoek naar zichzelf en dit betekent dat ze zich niet meer kan verbergen achter een dosis humor. Tijdens deze uitputtende innerlijke zoektocht vertelt ze allerlei verhalen over de paaz, haar patiënten en haar therapeuten. Haar

uitgelicht

Het geheim van Treurwegen De bijzondere band tussen Nederland en België is niet alleen terug te voeren op de overeenkomsten in de taal, of op de jaren 1815-1830, toen beide landen een politieke eenheid waren.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin de totale oorlog realiteit werd en soldaten ook burgers bij het conflict betrokken, plaatste het Duitse leger een groot hek met schrikdraad aan de BelgischNederlandse grens. Ten zuiden daarvan voltrok zich de ‘Rape of Belgium’: het ooit zo vooroplopende België werd door de Duitsers kapotgemaakt. Duizenden gebouwen, waaronder de bibliotheek van de Leuvense universiteit, werden in brand gestoken, rond de loopgraven zijn hele dorpen vernield en gifgasaanvallen deden hun intrede. Hoewel we de Duitsers niet teveel tegen wilden werken – het was ook toen onze grootste handelspartner – richtte het neutrale Nederland intussen eenentwintig kampen in voor Belgische oorlogsvluchtelingen.

Tegen die achtergrond schreef Guus Bauer Het geheim van Treurwegen. Willem Maria Treurwegen vertelt het verhaal. Hij is al in de vroegste minuten van de twintigste eeuw geboren en maakt als veertienjarige het oorlogsgeweld volop mee. Voor een eenvoudige jongen uit een eenvoudig gezin leek de toekomst al vast te liggen. Maar oorlog maakt alles altijd anders. Willem is een ietwat volks, spontaan karakter die met veertienjarige verbazing de surrealistische ontwikkelingen van de oorlog probeert te begrijpen. Zijn verhaal is een enthousiast relaas, vol indrukken en anekdotes die over elkaar heen buitelen. Guus Bauer,

Het geheim van Treurwegen, Uitgeverij Signatuur, ISBN 978 90 567 2465 8 (€ 19,95)

a d v e r t e nt i e

NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR € 15.

Ja,

ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 6 nummers voor € 15,inclusief bezorgkosten

Naam Straat Postcode Land e-mail Handtekening

: : : : : :

Plaats

Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein 160 3511 LX Utrecht Nederland

Haar leven bestaat nu uit knappe therapeuten en reddende nachtverplegers. leven bestaat nu uit knappe therapeuten en reddende nachtverplegers. Er worden origamivogels geknutseld tijdens de bezigheidstherapie en puzzels van tenminste 500 stukjes gemaakt. Het draait nu om meerkoetjes en wandelingen over de parkeerplaats. Er zijn slapeloze nachten op de paaz en Emma krijgt te maken met een kamergenote met epileptische aanvallen. Ondertussen worstelt ze met haar eigen gevoelens en besluit ze hard aan zichzelf te gaan werken zodat ze weer beter wordt. Dit blijkt nog niet zo makkelijk. Alles wat haar zekerheid biedt, bevindt zich op de paaz. Zelfs haar vriend houdt ze op een veilige afstand. Hoe graag ze ook weer ‘beter’ wil worden:

het lijkt niet te lukken. De dagen dat ze zich gelukkig voelt, zijn het gevolg van de antidepressiva die ze krijgt. Wanneer het slaapprobleem van Emma niet meer opgelost lijkt te kunnen worden, stelt haar therapeut voor om naar een andere plek te gaan. Terug naar haar vriend, terug naar huis? Emma is bang, bang voor het leven. Toch is zij de enige die kan bepalen of ze de paaz verlaat, al dan niet genezen. Deze autobiografisch getinte debuutroman van Myrthe van der Meer (pseudoniem) is een meeslepend verhaal over een vrouw die het zelf ook allemaal niet meer weet. De reportage over het leven op de paaz komt hard aan en biedt een kijkje in een wereld die je liever niet kent. Lees PAAZ als je wil weten hoe iemand met een depressie elke dag opnieuw moet vechten en het leven ervaart op de psychiatrische afdeling.

Myrthe van der Meer, Paaz, uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 3667 2 (€ 17,95)

column

Wat is een debutant eigenlijk?

De mensen die de literatuur moeten verkopen zijn dol op het woord ‘debuutroman’. Het bekt lekker, wekt de nieuwsgierigheid op, en je houdt er toch een slag mee om de arm. Als het boek tegenvalt kun je in ieder geval nog beweren dat de schrijver in kwestie wel een belofte in zich heeft. Of hoe zeggen ze dat ook al weer in literair proza? Als je in de recente Nederlandse literatuur kijkt welke boeken furore maakten als waren zij debuutromans, dan springen er direct twee enorme bestsellers in het oog: Joe Speedboot (2005) was het eerste grote succes van Tommy Wieringa, maar allesbehalve zijn eerste boek. Ook het enorm succesvolle Boven is het stil (2006) van Gerbrand Bakker was niet zijn eerste werk dat werd uitgegeven. Bakker liet zich zelfs verleiden om zijn jeugdroman Perenbomen bloeien wit (1999) te herschrijven voor volwassenen. Het werd ons in 2007 gepresenteerd als ware het een vervolg. En hoewel de boeken die zowel Wieringa als Bakker sinds hun doorbraak het licht lieten zien zonder uitzondering van hun klasse getuigden, werden het toch nooit zulke krakers als hun ‘debuutromans’. Er zit magie in dat woord, net als overigens in de term debuutalbum bij een talentvolle band, zanger of zangeres. Het vervelende is dat het succes van

het zogenaamde debuut niet zelden een grote druk veroorzaakt, die de auteur of artiest nooit meer kwijt raken. De beroemdste debuutroman waarvoor dat geldt is waarschijnlijk The Catcher in the Rye (1951) van J.D. Salinger. De schrijver verwierf er (terecht) wereldfaam mee, maar tot zijn dood in 2010 publiceerde hij niets substantieels meer. De beste debuutroman die ik in jaren las, De kunst van het veldspel (2012) van Chad Harbach lijkt me moeilijk te overtreffen voor deze echte debutant. En de Nederlandse literatuurliefhebbers die reikhalzend uitkijken naar de tweede roman van Peter Buwalda, moeten zich wel realiseren dat ook het niveau van Bonita Avenue (2010) niet eenvoudig geëvenaard zal worden door de schrijver. Er zijn gelukkig ook voorbeelden van auteurs die het wel klaarspelen. Zoals Jonathan Franzen, die wereldwijd doorbrak met De correcties (2001, en ook niet zijn echte debuutroman), en die het indrukwekkende niveau van dit boek tenminste evenaarde met zijn al even magistrale roman Vrijheid (2010). Een serieuze schrijver doet er verstandig aan zich van het woord debuut zo min mogelijk aan te trekken. Hij (of zij) schreef meestal al veel langer, en wil dat vermoedelijk blijven doen. Bram Bakker

3

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

recensie

Ode aan Genua: La Superba In het voorjaar van 2008 stapte Ilja Leonard Pfeijffer op de fiets. De ambitieuze eindbestemming, Rome, werd gehaald, maar onderweg was havenstad Genua aangedaan en eigenlijk was daarmee de échte eindbestemming wel bereikt. Sinds juli 2008 is het zijn woonplaats. Pfeijffers nieuwe roman is een ode aan Genua. La Superba, luidt de titel, naar de bijnaam van de stad: de hoogmoedige. Door Dennis Smits De ode aan Pfeijffers stad bestaat godzijdank niet uit een aaneenschakeling van pittoreske stadsgezichten en beschrijvingen van het temperamentvolle Zuid-Europese leven. Natuurlijk, ze zijn er, de piazza’s, de labyrintische steegjes en de palazzi. Maar bij Pfeijffer zijn ze het toneel van misdaad, travestie en, bovenal, illusies. Pfeijjer bouwt zijn roman op in drie delen en twee intermezzi. De drie delen draaien om Ilja, of Leonardo, zoals hij door zijn Genuese vrienden wordt genoemd. Ilja

column

is een langharige, Negroni drinkende dichter die naar Genua is gekomen, omdat hij het in vaderland wel een beetje gezien had. In de twee intermezzi worden de levensverhalen van twee andere buitenlandse bewoners van ‘La Supberba’ uit de doeken gedaan. Allereerst is er Don, hoogleraar en geheim agent. Dagelijks houdt Don

“Illusie is de verbindende factor tussen de personages.” audiëntie op het Piazza delle Erbe, het plein dat hem uiteindelijk fataal wordt. In het tweede intermezzo komt Djiby aan het woord, Senegalees bootvluchteling. Op het terras vertelt Djiby aan Ilja het hartverscheurende relaas over zijn vluchtpogingen naar Europa. Illusie is de verbindende factor tussen de ogenschijnlijk onvergelijkbare personages Don en Djiby. Beide levensverhalen zijn

Literaire ontmaagding

ik als ghostwriter schreef, werd door Ik debuteerde tien jaar geleden. Een een recensent die mijn proza graag in jaar later ontving ik de Debuutprijs. stukjes hakte, op lachwekkende wijze Toen leek het of ik opnieuw de hemel in geprezen. debuteerde. Vanaf mijn ghostwriterschap ben ik Echter. Niet iedereen vult debuteren op dezelfde manier in. Bij de uitreiking recensenten dus al wat kritischer gaan bekijken. van de Debuutprijs vroeg Alle spinrag dat door de een vooraanstaand lid buitenwereld rond je van het feestcomité me of roman wordt geweven; de bekroning mijn eerste tussen mijn debuut en nu roman betrof. Ik meende is het er almaar minder dat ik de man niet goed toe gaan doen. verstond, of dat ik hem In tegenstelling tot het niet goed begrepen had. boek zelf. Dat wint, en ik Maar hij herhaalde zijn spreek voor mezelf, met zin, en zette daarbij een de dag en soms zelfs met intelligente blik op. het uur aan belang. Al vanaf mijn debuut Het gaat je om de lezers. ben ik literaire prijzen en Foto: Tom van Nuffel Het gaat je om de jury’s dus al een tikkeltjes literatuur. kritischer gaan bekijken. Het gaat je om datgene waarvoor je Die tien jaar geleden, de winter van denkt dat je geboren bent. 2002 waarin mijn eerste roman verZeker. Je bent een vorm van spontanischeen, lijken vandaag zowel ver weg teit kwijt. Je schrijft niet meer in het als dichtbij. Dat eerste boek komt nooit meer terug. lege. Je weet dat je uitgegeven zal worden. Je weet dat er lezers op je wachZonder kunstmatige ingrepen kan een ten. En dat die lezers ook verwachten. mens, en zeker een vrouw, slechts een Ik weet niet wat u ervan denkt. Maar keer worden ontmaagd. Maar pseuik denk dit. Het echte genot. Het doniemen vormen zo’n kunstmatige hogere plezier. De dieptes van zelfveringreep. En het ghostwriterschap ook. trouwen, de krachten van de twijfel, de Een pseudoniem heb ik, in de literauniciteit van wie jij bent, en van wie tuur, nog niet gehad. die ander (de taal) is, … Ach, dat alles Als ghostwriter heb ik wel opnieuw kom je zelfs bij de beste ontmaagding een debuut beleefd. Die ervaring vindt niet tegen. Daarvoor moet je volhouweliswaar achter de schermen plaats; den. Almaar volhouden. alleen jij weet ervan, en de uitgever, en de persoon in wiens naam je het Margot Vanderstraeten werk hebt geschreven. Het boek dat

4

doordrenkt met illusie en bedrog. En zo is het ook met protagonist Ilja zelf. Want ook met hem loopt het niet lekker af, terwijl het zo rooskleurig begon, met een appartement in een Middeleeuwse stad met steegjes die er dan wel, dan weer niet lijken te zijn, een relatie met het mooiste meisje van Genua en de mogelijke aankoop van een klassiek theatertje. Een roman over illusies dus, maar daarnaast is de roman zélf een illusie. Het is het spel met fictie en metafictie dat we kennen van Pfeijffer, maar hij beheerst dat spel dan ook tot in de finesses. Het verhaal, de personages, het is allemaal illusie. Regelmatig richt Ilja het woord tot een onbekende ‘vriend’, die hij vertelt de zojuist gestuurde notities onmogelijk in een roman te kunnen verwerken, omdat de lezer het als ongeloofwaardig zou beschouwen. Of het moment waarop Don in een gesprek met Ilja besluit pas de volgende dag verder te vertellen, omdat Ilja ‘het ander s allemaal in hetzelfde hoofdstuk zet.’ En personage Ilja rept ineens over schrijver Ilja’s roman Het ware leven, een roman, ook al zo’n kunststukje van fictie en metafictie.

Ilja Leonard Pfeijffer verveelde westerling. Maar het is dat spel tussen fictie, metafictie en werkelijkheid waarin Ilja Leonard Pfeijffer ongenaakbaar is. Het maakt La Superba tot een waardig monument voor Genua. Op het boek én de stad zul je nooit grip krijgen, maar je wilt er nooit meer vandaan. Ilja Leonard Pfeijffer,

La Superba is een gloedvolle, en haarscherpe afrekening met de fantasie van een beter bestaan elders, of je nu een straatarme Afrikaan bent of een rijke,

La Superba, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8727 3 (€ 19,95)

adve rte n ti e

www.pathofthepatriots.com KEMPER CONSEIL Publishing

februari

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Bescheidenheid is een deugd Christine Otten nam dik drie jaar geleden contact op met haar vader, op zijn initiatief. Hun leven lang was hun verhouding moeizaam en vooral afstandelijk geweest – bewust, vertelt Otten. De hernieuwde verhouding resulteerde in een roman: Om adem te kunnen halen.

‘Mijn vader was een psychiatrisch patiënt. Zodra het voor mijn gevoel mogelijk was, ontvluchtte ik mijn ouderlijk huis in Deventer. Met mijn moeder heb ik goed contact gehouden, maar met mijn vader was dat niet mogelijk.’

mijn vaders persoon gaan denken. Ik schrijf überhaupt dicht op personages, maar in dit boek moest dat zeker. Het werd precies, gedetailleerd, feitelijk, zonder interpretatie en uitleg. In romanvorm, omdat het dan beter overkomt. Fictie maakt een verhaal veel levensechter.’ Hoeveel vraagt zo’n persoonlijke roman van jezelf? ‘Om dit boek te maken, moest ik ver gaan. Het best mogelijke boek kost moeite en is altijd een confrontatie met je zwakke kanten. Ik bleek een aantal dingen te hebben geblokkeerd. In het boek staat een scène waarin ik, toen ik zwanger was, mijn vader de deur uitzette. Of de scène waarin ik als puber mijn vader moest uitleggen dat hij niet thuis kon zijn. Dat soort ervaringen moest ik er echt uit persen. Als ik dat niet deed, was het verhaal veel meer op de vlakte gebleven.’

Ik bleek een aantal dingen te hebben geblokkeerd.

Waarom niet? ‘Ik was bang. Zijn gekte kon op mij overslaan, dacht ik. Als puber was het noodzakelijk dat ik een verzorgende rol op me nam, terwijl ik daar nog helemaal niet klaar voor was. Hoe verder ik hem weg hield, hoe veiliger ik me voelde. Later, toen ik jonge kinderen had, was ik bang dat hij de gekte aan mijn kinderen kon doorgeven. Gelukkig begreep mijn vader dit.’

Dat laatste geeft blijk van de complexe verhouding met je vader: er is veel afstand tussen jou en je vader, maar er is ook liefde. ‘Mijn verhouding met mijn vader had inderdaad veel liefde en goede bedoelingen in zich. Hij kon niet echt iets aan zijn situatie doen. Maar gelukkig kon hij met mijn angst omgaan, hij respecteerde mijn wens om afstand te houden. Pas een paar jaar geleden kon ik me over mijn angst heen zetten en een contact opbouwen.’ Hij nam het initiatief tot het contact. Wat gebeurde er toen? ‘De laatste drie jaar van zijn leven werd hij eindelijk de vader die hij had willen zijn. Hij belde spontaan op, hij had interesse. En ik gaf hem continu boeken, hij las graag en veel. We communiceerden als het ware via de boeken die hij las.’ Was direct communiceren te lastig? ‘Misschien. Die boeken lagen tussen ons in om de afstand te verkleinen en omdat het een gezamenlijk gespreksonderwerp was.’ Waarom deel je vervolgens zo’n persoonlijk verhaal in romanvorm met de wereld? ‘Juist omdát het zo persoonlijk is. Een ouder wordende vader, een moeilijke ouder-kind-relatie: dat kennen heel veel mensen. Hoe persoonlijker en gedetailleerder je zo’n verhaal vertelt, hoe universeler het wordt. Omdat je dan iets echts, iets persoonlijks deelt. Dan kunnen lezers zich in je verhaal verplaatsen.’ Moet ik het schrijven zien als een journalistieke reconstructie? ‘Ik heb die nieuwe ervaringen met mijn vader precies zoals het is gebeurd, willen opschrijven. Alles in Om adem te kunnen halen is echt. Toch is het fictie, een manier van vertellen. Ik moest vanuit

Wat vond je vader ervan dat je dit boek schreef? ‘Hij wist dat het boek er kwam, maar daar was hij trots op. Het is moeilijk, maar wanneer je schrijft vanuit liefde, en met een goede intentie, kan het. Hij heeft niets gelezen, overigens. Dat wilde ik niet.’ Er zijn veel boeken verschenen over ouderkindverhoudingen. Denk aan Sprakeloos, Mijn getijdenboek en Knielen op een bed violen. Staat Om adem te kunnen halen voor jou in verhouding tot die boeken? ‘Met die boeken ben ik niet bezig geweest tijdens het schrijven. Ik lees wel als ik schrijf, maar een heel ander soort boeken. Winterlogboek van Paul Auster, bijvoorbeeld. Dat heeft in het onderwerp weinig te maken met dit boek, maar het inspireerde me wel.’ Hoe inspireert Auster je? ‘Hij laat zien dat schrijven werkt zoals de liefde: je moet jezelf helemaal overgeven. In de liefde aan de ander, in het schrijven aan je tekst. Alleen dan communiceer je echt. Voor mij werkt dat het beste als het schrijven resoneert met heel persoonlijke ervaringen. Dat kan pijnlijk zijn. Maar als je schrijf met liefde, met de goede intenties, komt het goed.’ J.M. Coetzee zei dat je je bij het schrijven moet afvragen wat er op het spel staat. ‘Dat is ook wat ik belangrijk vind. Door vanuit die persoonlijke ervaringen te schrijven, door dat pijnlijke proces te doorlopen, zet ik veel op het spel. Dat is waarom ik schrijf: om adem te kunnen halen.’ Christine Otten, Om adem te kunnen halen, Uitgeverij

tessa posthuma de boer

Christine Otten adve rte n ti e

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen. De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustieke vrijstaande landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost € 250,– en een week € 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

Atlas Contact, ISBN 978 90 254 3582 0 (€ 18,95)

5

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

De verloren patiënten van dokter Andrés Miranda Alberto Barrera Tyszka, De verloren patiënten van dokter Andrés Miranda, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2500 2 (€ 18,90)

Een ontroerende roman die de kern van het leven raakt. Een arts weet dat zijn vader ongeneeslijk ziek is. Hoe moet hij het hem vertellen? Hij kijkt naar Mariana en voelt in zijn binnenste een trilling, een spanning. De begeerte maakt gebruik van het lichaam maar heeft daar niet van te lijden. De begeerte krijgt geen rimpels; ze verandert, wordt omgevormd, maar kent geen leeftijd. Nu kijkt hij naar Mariana en begeert haar. Deze avond, neerslachtig en vermoeid als hij is, is de begeerte, na veertien jaar samen, nog ongeslagen. Hij houdt van haar. Hij houdt van haar smalle, tengere schouders. Hij houdt van haar lengte, haar huid, haar billen, haar voeten, haar geslacht. Hij is zo vaak in datzelfde lichaam geweest en toch wordt hij nog opgewonden als hij haar naakt ziet. ‘Hoe lang zit je hier al?’ vraagt ze wanneer ze hem eindelijk ontdekt. Andrés geeft geen antwoord. Hij trekt haar naar zich toe, pakt haar zachtjes het badlaken af, begint haar af te drogen. ‘Wat is er? Hoe ging het met je vader?’ Hij gaat als afwezig door, beweegt het laken over het lichaam van Mariana.

Ze draait zich, bij zo veel stilte, ten slotte om, om hem recht en strak aan te kijken. ‘Hoe ging het?’ dringt ze aan. ‘Ik wil nu even niet praten,’ fluistert Andrés, zachtjes, voordat hij dichter bij haar gezicht komt, een kus zoekt. Alsof hij de woorden wil vermoorden. Ze uitvlakken. Met zijn lippen, ze ommuren. Ze hebben in de badkamer de liefde bedreven. Onstuimig. Als jongeren. Ze ging schrijlings op hem zitten, met haar rug naar hem toe. Andrés beet in haar nek, haar schouders. Ze hebben de liefde bedreven als katten. Ze kregen allebei een hevig orgasme en daarna bleven ze stil en hijgend liggen, alsof ieder lichaam even tijd nodig had om weer op zijn plek te komen. Ze gingen naar de kamer, gingen naakt languit op bed liggen en hebben met

elkaar gepraat. Toen hij haar leerde kennen voelde Andrés niet echt iets bijzonders. Mariana evenmin. Het was geen liefde op het eerste gezicht. Ook niet op het tweede, zelfs niet op het derde gezicht. Rond hen fladderde een aangenaam gevoel, een innerlijk gevoel van rijpheid dat groeide, totdat ze op een avond, tijdens een feestje in het huis van een vriendin, net als anders maar met een fles wijn te veel op, er genoeg van kregen om op de video naar een Russische film te kijken en ze samen naar een andere kamer gingen. Daar begonnen ze te praten, hun aantrekkingskracht te herkennen en, zonder goed te weten hoe, begonnen ze elkaar ook uit te kleden, tussen kussen en strelingen door. Ze drukten zich tegen elkaar aan, stevig. Ze hadden seks zoals twee lichamen die

elkaar niet kennen gewoonlijk de eerste keer seks hebben, lichamen die hun eigen intimiteit nog niet hebben opgebouwd. Daarna bleven ze de hele avond liggen praten, naakt op de granieten vloer. Dat is misschien wat ze zich het meest herinneren van die eerste keer: de kou van het graniet aan hun billen. ‘Papa heeft kanker,’ zegt Andrés. De zin, hard, als uit één enkel stuk, valt ook op het bed. Gaat tussen hen beiden in liggen. Mariana is verbaasd, hapert. Ze weet niet hoe ze moet reageren. ‘Het is longkanker.’ ‘Maar...’

Zeg me wie ik ben Julia Navarro, Zeg me wie ik ben, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2497 5 (€ 19,90 t/m 31 maart, daarna € 24,90)

Een onvergetelijke vrouw: bourgeois, revolutionair, minnares, spionne, moordenares. Een pageturner: liefde, politiek, intrige en verraad. Een monumentale roman over een allesbepalende keuze in het leven. Mijn tante Marta bekeek me van top tot teen, alsof ze me voor het eerst zag en ze leek te aarzelen voordat ze besloot me haar voorstel te doen. ‘Goed, ik ga je een baan aanbieden en een goed betaalde ook nog. Ik vertrouw erop dat je wat we van je verwachten, aankunt.’ ‘Ik weet niet wat je me wilt aanbieden, maar het antwoord is nee. Ik ga niet op kantoor zitten, daar heb ik een bloedhekel aan. Ik ben hier alleen omdat mijn moeder het me heeft gevraagd.’ ‘Ik wil je helemaal geen baan in het bedrijf aanbieden,’ antwoordde ze, alsof het idee alleen al waanzinnig was. ‘Dus...’ ‘En dus wil ik je een opdracht geven die te maken heeft met de familie, iets persoonlijkers; om je de waarheid te zeggen: iets in de privésfeer.’ Mijn tante bleef die blik in haar ogen

6

houden, alsof ze er niet zeker van was dat ze geen grote fout maakte met haar voorstel. ‘Het gaat erom dat je een oude familiegeschiedenis uitzoekt, een geschiedenis die te maken heeft met je overgrootmoeder, mijn grootmoeder.’ Ik wist niet wat ik hierop moest zeggen. Mijn overgrootmoeder was een taboe in de familie. Niemand sprak ooit over haar; mijn neven en nichten en ik waren amper iets over die mysterieuze vrouw te weten gekomen, over wie je niets mocht vragen en van wie er niet één foto was. ‘Mijn overgrootmoeder? En wat moet ik dan over haar uitzoeken?’ ‘Je weet dat ik bijna alle familiefoto’s heb; en nu had ik gedacht mijn broers en zus komende kerst een cadeau te geven. Daarom ben ik begonnen met het uitzoeken van oude foto’s om er kopieën van te maken. Ik heb ook zitten snuf-

felen in papieren en documenten van mijn vader, omdat ik me herinnerde dat ik tussen zijn spullen ooit een foto had gezien en, inderdaad, ik heb er een paar gevonden... nou goed, tussen zijn papieren zat een gesloten envelop, die heb ik geopend en daar zat deze foto in...’ Mijn tante keerde zich om naar haar bureau en pakte een envelop waaruit ze een foto haalde. Die gaf ze aarzelend aan mij, alsof ze bang was dat het kiekje in de handen van zo’n lomperik als ik niet veilig was. Het plaatje had rafelige randjes en door het verstrijken van de tijd was het vergeeld, maar toch was het een fascinerend beeld van een glimlachende jonge vrouw in een trouwjurk en met een bosje bloemen in haar handen. ‘Wie is dat?’ ‘Ik weet het niet. Nou goed, we denken dat het onze grootmoeder, jouw over-

grootmoeder zou kunnen zijn... Ik heb dit aan je moeder en mijn broers laten zien en we zijn het er allemaal over eens dat onze vader op haar leek. Kortom: we hebben besloten dat we eindelijk eens moeten uitzoeken wat er met haar is gebeurd.’ ‘Zomaar ineens? Jullie hebben ons nooit iets over haar willen vertellen. En nu vind je een foto en omdat jullie veronderstellen dat het een plaatje is van jullie grootmoeder, moet er worden achterhaald wat er gebeurd is.’ ‘Je moeder zal je toch wel eens iets over haar hebben verteld...’ ‘Mijn moeder heeft mij precies hetzelfde verteld als jij aan jouw kinderen: praktisch niets.’ ‘Dat komt omdat wij er ook niet zo veel van weten; onze vader sprak nooit over haar, na al die jaren leed hij nog onder de pijn van haar verdwijning.’ ‘Voor zover ik weet, heeft hij haar nooit gekend. Was hij niet nog een baby toen ze hem in de steek liet?’ Mijn tante Marta leek te twijfelen; zou ze me alles wat ze wist vertellen of nu meteen maar afscheid van me nemen?

februari

2013•

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Neem de dood niet te persoonlijk Harold organiseert een festival, Walhalla. Dan krijgt hij een ongeluk. Hij gaat via de traumakamer het ziekenhuis in, waar hij al snel komt te overlijden. Zijn naasten rouwen, maar nemen ook een levenslustig besluit: Walhalla moet doorgaan!

Daarna zijn er de nabestaanden… ‘Die vormen een interessante club mensen: degene die hen bond, is weg. Maar ze hebben elkaar nodig om dingen te regelen. Harold was druk bezig met het organiseren van een festival. Zijn naasten besluiten dat het festival er moet komen.’

‘Het fijne van het schrijven van De rouwclub was de controle die ik had over de gebeurtenissen, de personages. Het feit dat je een beslissing neemt over een personage vind ik spannend.’

Die collaboratie staat centraal in het plot van De rouwclub. Wat levert dat aan thema’s op? ‘Hoe gaan die mensen met elkaar om? Er ontstaat een bepaalde hiërarchie in het rouwen. Hoe botsen die verschillende rouwprocessen met elkaar? De nabestaanden gaan zichzelf herdefiniëren ten opzichte van Harold, ten opzichte van elkaar – en ook ten opzichte van wie zij denken te zijn. De rouw confronteert hen met de tekorten in hun eigen levens. En organiseren ze Walhalla niet ook vanuit egoïstische motieven?’

Ik ben nauwelijks met mijn eigen dood bezig. Dit soort beslissingen neem je niet bij het schrijven van een gedicht. ‘Nee.’ Wat maakt het interessant om daarmee bezig te zijn? ‘Voor Harold heb ik de beslissing genomen dat hij gecremeerd werd. Het spreekt me aan dat het na de uitvaart afgelopen is: de overledene wordt geruisloos weggebracht en de crematie zelf gebeurt zonder aanwezigheid van de nabestaanden. Na het afscheid geruisloos in het niets verdwijnen. Wat doodgaan in feite inhoudt.’

Ondanks de zware thematiek is het een luchtig en grappig boek over de dood geworden. ‘Dank je.’ Waarom vind je dat complimenteus? ‘Ik til zelf niet zo zwaar aan de dood. Het gebeurt, maar daar moeten we niet te pathetisch over doen. Daarom houd ik ook niet van die verplichtingen rond de dood – het is een grote misvatting dat je je op een bepaalde manier moet, of niet mag gedragen. Ik ben nauwelijks met mijn eigen dood bezig en ik denk er ook niet bij na dat je naasten kunnen verdwij-

nieuwe titels De vrucht

Jason gaat naar Dublin om zijn roots te zoeken. Pius, een katoliek, heeft zijn echte moeder Shauna goed gekend. Zij leed onder het strengkatholieke klimaat in het Ierland van de jaren zestig. Pius helpt Jason, maar heeft zelf ook hulp nodig: de autoriteiten willen het klooster waar Pius woont omvormen tot een luxe hotel. Onder meer een oud kerkhof moet worden geruimd.

Ruth Hopkins, De vrucht, Uitgeverij De Geus, ISBN 978 90 445 1745 3 (€ 19,95)

Tobi

Nickie is dood. Het dwarse meisje waar iedereen de pik op had, is ontzield gevonden in een bos. Tobi lijkt er iets mee te maken te hebben. Waarom ging hij anders zoveel met haar om, de weken voor haar dood? Tobi’s moeder was kort daarvoor overleden en haar dood zat hem vanzelfsprekend heel hoog. Wat heeft Tobi’s moeder met Nickie te maken?

Wissel

De vader van Ada ondergaat een geslachtsverandering. Voor Ada zijn dingen als school en vriendinnetjes voorlopig onbelangrijk. Ze beziet hoe haar vader langzaam verandert. Na diens verhuizing probeert de moeder van Ada het gezin zo gelukkig mogelijk te houden. Ada vindt de verhuizing best, terwijl haar broer op hereniging hoopt. Langzaam ontwricht het gezin.

foto keke keukelaar

Vrouwkje Tuinman

nen. De dood moet je niet zo persoonlijk opvatten.’ Is het verkeerd, naar jouw mening, om die dingen persoonlijk te nemen? ‘Ja: het is niet persoonlijk bedoeld. Iedereen gaat een keer dood.’

alles leren, alles te weten komen over mijn onderwerp. Dat geldt ook voor zo’n roman. De feiten moeten kloppen, tot in het aantal dixie-toiletten op een festivalterrein, een bedrag uit de begroting en de houterige formuleringen van artsen.’

Is het ook je literaire opvatting om dingen niet te persoonlijk op te nemen? ‘Schrijven is ego. Het gaat vooral om jezelf, om wat het aan jouw persoon toevoegt als je schrijft. Niet om het uitgeven, niet om de aandacht, maar om jou.’

Veel schrijvers willen dat hun verhalen kloppen, maar ze willen ook vrijheid voor hun verhaal. Hoe ver ga je in je onderzoek? ‘Zover dat ik plattegronden teken voor de gebouwen waar de personages in rondlopen. Ik ben bij een vergadering van Lowlands geweest om te begrijpen hoe zo’n groep mensen een festival organiseert. Ik ben in een traumakamer van een ziekenhuis geweest, toen er geen patiënt was, om te ervaren hoe zo’n kamer eruit ziet. Alleen zo komt dat verhaal er. Dat verhaal schrijven is het journalistieke onderzoek van een fictief verhaal.’

Houdt dat in dat je veel van jezelf gebruikt in het boek? ‘Nee, juist niet. Het draait om je persoon, bedoel ik. Op enkele kleine, concrete dingen na staat het hele boek buiten mij. Neem de plafondschildering van wolken in de traumakamer waar Harold naartoe wordt gebracht: die heb ik ooit echt gezien. Of de scène waarin het kattenvoer door de brievenbus gaat: dat zou ik zo kunnen zijn. Maar schrijven gaat niet om het verwerken van persoonlijke ervaringen. Voor mij is schrijven een manier om iets te leren.’ Leren? ‘Schrijven lijkt erg op journalistiek werk, waar ik mijn brood mee verdien. Ik wil

Vrouwkje Tuinman, De rouwclub, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, ISBN 978 90 388 9632 8 (€ 18,95)

adve rte n ti e

Sabine van den Berg, Wissel, Uitgeverij

Atlas Contact, ISBN 978 90 457 0169 1 (€ 19,95)

Een geslaagd leven

Andor sterft bij een ongeluk. Zijn zusje Ana gelooft dat hij bij haar is gebleven na zijn dood en haar helpt op belangrijke momenten. Dan ontdekt Ana dat haar vader een affaire heeft. Ze kan na alle gebeurtenissen niet anders dan zich afreageren op de minnares van haar vader. Ze probeert zo de eenheid in de familie te herstellen, maar Andor lijkt Ana te hebben verlaten…

Vincent Overeem, Tobi, Uitgeverij

Marian Boyer, Een geslaagd leven, Uit­

De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 7164 6 (€ 18,90)

geverij De Geus, ISBN 978 90 445 2472 7 (€ 18,95)

7

internationaal

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

achtergrond

Levenslustige geuren De geur van aarde, asfalt en feestje. De geur van cannabis, mist en mest. Philippe Claudel schreef een reeks korte, persoonlijke verhalen over zijn jeugd. De verhalen wekken de suggestie van autobiografie maar het zijn vooral schitterende miniaturen over iemand die de wereld zintuiglijk leert kennen aan de hand van geuren. De concentratie op één zingtuig dat de verhalen leidt, maakt van Geuren een kinderlijk enthousiast boek. Het boek heeft dan ook de aanstekelijke nieuwsgierigheid en dito optimisme. Een herinnering aan zijn vader, die zich scheert en aftershave op zijn kin, hals en wangen gooit. Een blik in het voormalige imperium van de drogist: ‘De drogist gaat op dezelfde manier met de taal om als met zijn koopwaar. Nooit verheft hij zijn stem, nooit schudt hij zijn woorden.’ De drogist als een onkreukbaar relikwie uit een verloren tijd. Philippe Claudel kon in dit boek eindelijk eens jong zijn en de wereld ontdekken. Geuren is een levens-

lustige uitzondering in zijn werk. Philippe Claudel schrijft twee soorten boeken. Beide staan onder een sombere spanning en de dood is altijd aanwezig. Er zijn de boeken over individuele catharsis. Meestal voert Claudel een hoofdpersoon ten tonele die zijn vrouw of vriendin verloor. Hij moet de confrontatie aan met het verlies en een rouwproces doormaken. Steevast hangt er een lage, zwaarbewolkte lucht, regent het flink en treffen we de hoofdpersoon aan in half verlaten dorpjes, waar alleen aan drank verslaafde, ongelukkige, vaak lethargische mensen aan de bar hangen. Rivier van vergetelheid, Claudels debuut, vertelt over een man die vlucht naar Feil, een dorpje in de Ardennen, met precies dit decor. Hij huurt een kamer, eet en drinkt daar en probeert zijn overleden vriendin Paule te vergeten. Ook duiken sombere herinneringen aan zijn moeder op. Zij was prostituee en behandelde haar zoon slecht. In de kroeg brengt de man tijd door met oude mannen die een kla-

verjascompetitie houden met een geit als hoofdprijs. Een variant hierop is Alles waar ik spijt van heb. De hoofdpersoon moet de

Claudels karakters weigeren om bij de pakken neer te zitten begrafenis van zijn moeder regelen. Zij heeft een envelop voor hem achtergelaten met daarin de naam van zijn vader. Zonder twijfels verbrandt hij de envelop met inhoud, zonder de naam van zijn vader te lezen. Dit boek is veelzijdiger en gedurfder: naast de dubbele afrekening met het verleden (moeder én vader) benadert Claudel het leed van zijn protagonist subtieler, menselijker en dus moeilijker. Diens catharsis is niet meer de melodramatische eendimensionaliteit uit Claudels debuut. In Zonder mij loopt een bittere man rond, diep geraakt door de dood van zijn vrouw, walgend van zijn collega en zijn werk (hij moet nabestaanden overtuigen het lichaam van hun dierbare af te staan voor orgaandonatie). Hij heeft een dochtertje van bijna twee, het enige lichtpunt in zijn leven. Het boek lijkt af te stevenen op een grootse zelfmoord, maar gaandeweg nuanceert de man zijn gitzwarte monoloog. Die wending vat

Claudel in een taal die rauw en poëtisch tegelijk is – veel van zijn boeken stileert hij met een geconcentreerde, originele, beeldende schrijfstijl waarmee hij de complexe en continu stromende emoties nauwkeurig vorm geeft. Daarnaast staan de maatschappelijk getinte boeken: Grijze zielen, Het verslag van Brodeck en Het onderzoek. Deze boeken hebben wat meer personages, spelen niet in het hoofd van de protagonist maar in een wereld met communicerende mensen. Grijze zielen toont de zwarte, cynische wereld van Noord-Frankrijk ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Een meisje is vermoord en niemand heeft het gedaan. Het onderzoek is een Kafka-achtig boek: anonieme personages, ‘Het proces’achtige plot. Een falen ligt al op de loer voor het eerste hoofdstuk uit is. Toch is Claudels werk ook altijd hoopvol, veerkrachtig. Zijn karakters weigeren uiteindelijk om bij de pakken neer te zitten en kiezen voor het leven. Zijn personages zweren de dood af en accepteren hun vergankelijkheid veelal met berusting en melancholie. Geuren is een boek dat de drijvende krachten achter die louteringen toont: een gretige jonge geest met de pen van een dichter. Philippe Claudel, Geuren, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 7426 5 (€ 17,50)

bespreking

Zuidenwind david balicki

Philippe Claudel

uitgelicht

Een liefde in oorlogstijd De kwestie wat goed is en wat fout, blijft inspireren tot verhalen. Zeker wanneer je die kwestie belast met overspel door een getrouwde vrouw, met de Duitse vijand tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een van de eerste zinnen uit Een liefde in oorlogstijd beschrijft de woning van Vivienne en Eugene. Het is een karakteristieke zin voor dit boek. Wie zich door deze ritmische zin kan laten meeslepen, zal het boek van kaft tot kaft lezen: “Het amberkleurige licht van de ondergaande zon valt op alle voorwerpen in de kamer - alles is zo prettig en vertrouwd: mijn piano en de stapels bladmuziek, de Staffordshire-honden en de zilveren eierdopjes, de vele boeken op de planken, het theeservies met bloemetjesmotief in de vitrinekast met glazen deurtjes.” Is Vivienne goed of fout? Ze blijft met haar twee kinderen achter op Guernsey, in het Kanaal, nadat haar man Eugene voor de oorlog is vertrokken naar Londen.

8

De Duitsers vallen Frankrijk binnen en ze bezetten ook Guernsey. De Duitse officier Gunther valt als een blok voor Vivienne. Gunther blijkt een veel oprechtere en betere minnaar dan Eugene. Formeel is hij haar onderdrukker en vanuit die positie komt zijn liefde voor Vivienne bij haar aan als mokerslagen. Weliswaar heeft Vivienne de keus om voor het verzet te kiezen of, desnoods, om weg te vluchten. Maar door weg te vluchten zou ze enorme risico’s nemen en haar kinderen in de steek laten. Kiezen voor het verzet komt op hetzelfde neer. En Gunther zorgt beter voor haar dan Eugene ooit gedaan heeft… Is Vivienne goed of fout? Margaret Leroy, Een

liefde in oorlogstijd, Uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 3693 1 (€ 18,95)

De grote roman van Norman Douglas, South wind, verschijnt als Zuidenwind in een Nederlandse vertaling. Alleen spelling en grammatica lijken aangepast aan de eenentwintigste eeuw. Door zo dicht mogelijk bij South wind te blijven, ervaren we de sfeer van wereldreizen aan het begin van de twintigste eeuw.

Heard werkte aan de evenaar als bisschop. Zuidenwind begint bij zijn terugreis uit tropisch Afrika naar Engeland. Onderweg doet hij het eiland Nepenthe aan, waar zijn nicht woont. Hij neemt zich voor er twee weken te blijven. Maar hij kan niet weten wat die twee weken met hem zullen doen. Het eiland herbergt een schat aan unieke levensverhalen en karakteristieke inwoners. Behalve de plaatselijke bevolking ontmoet de bisschop er rijke emigranten en een drankzuchtige vrouw, een monnik, genotszoekers, een exhibitionist en een groep Russen. De bisschop praat met ze over diverse onderwerpen. Zuidenwind verkent de wereld vanuit verschillende visies op een manier die typisch was voor het begin van de twintigste eeuw: groots en meeslepend. Of de gesprekken over seks of kunst gaat, over historische feiten of over de culturen van verschillende landen en werelddelen, Heard bespreekt ze met passie. Zuidenwind is een literair reisboek om

traag te lezen. Douglas bouwt lange spanningsbogen en wijdt graag uit. Bovendien hanteert hij die typisch beschrijvende, sjieke stijl uit die tijd. Daar horen kreten bij die we nu racistisch kunnen vinden. Afrika heet bijvoorbeeld het Zwarte Continent. Een passage luidt: “Afrika – hij was bisschop van Bampopo, in de Equatoriale Gebieden – had danig huisgehouden in zijn lagere gastrische regionen en hem bijna invalide gemaakt, een omstandigheid waarop hij in genen dele trots was, aangezien een slechte gezondheid op alle terreinen van het leven leidde tot inefficiëntie.” En even verderop, in een passage over zeeziekte: “Vanwaar nu deze onbekende en onaangename gewaarwording in het hogere deel van zijn spijsverteringsstelsel? Uitermate hinderlijk! Hij had de avond tevoren in zijn hotel matig gedineerd; hij had een eenvoudig ontbijt genuttigd.” Het boek heeft, in eigentijdse zin, nauwelijks een plot. Zuidenwind is een waterval aan karakters, verhalen en ervaringen uit een wereld die pas net de moderniteit in is geslingerd. De horizon ligt onzichtbaar ver weg. Norman Douglas, Zuidenwind, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 4190 9 (€ 22,50)

februari

2013•

poëzie

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Vuist en vraagteken Maar zingend heet de zesde dichtbundel van Mark Boog. Een bundel die sprankelt en zingt. Een bundel met spannende gedichten, maar ook met poëzie die –gelukkig!– moeilijk te vatten is. Waar staat Mark Boog in het landschap van de poëzie?

‘Heel belangrijk in mijn gedichten is de muzikaliteit. Elke zin is een melodie. De klank van woorden geeft de gedichten hun ontwikkeling mee. En de regels moeten een ritme hebben – geen metrum, dat zet de gedichten juist vast.’

Isa Boog

Mark Boog

Wanneer muziek de enige factor zou zijn die je woorden en zinnen stuurt, had ik een heel ander soort bundel verwacht. ‘Tekstueel is muziek de belangrijkste factor. Maar het gaat ook om de dingen die je in je gedichten uit wil zoeken, de vragen die je wilt stellen. Het is opvallend dat mensen mijn poëzie tegelijk toegankelijk en hermetisch vinden. Dat zal beide wel door de muzikaliteit komen. Ik kan geen betekenisloze poëzie schrijven.’

Je moet opschrijven wat nodig is. Maar zingend kent een paar tegenstellingen. Zo heb je een optimistische toon, maar lijk je je ook te verbazen over dat optimisme. Waar komt dat vandaan? ‘De vraag die ik me voor deze bundel stelde, was: waarom blijven mensen ondanks ellende en tegenslagen levenslustig? Het zat nadrukkelijk voorin mijn gedachten. Ondanks alles blijven mensen genieten. Misschien wel tegen beter weten in. In een recensie noemde iemand mij een “wonderlijk optimistische fata-

list”. Dat vat het goed samen.’ Je bent tegelijkertijd stellig en bevragend. Het is geregeld alsof je gedichten zichzelf ter discussie willen stellen. ‘Inderdaad wil ik niet te stellig zijn in mijn gedichten. Het komt voor dat ik een stevige zin neerschrijf, maar achter zo’n vuist komt meteen een zin in de vorm van een vraagteken. Je moet jezelf voortdurend bevragen en daarbij is het onzekerheid. Kan ik dit wel? Tegelijkertijd voel ik een enorme grootheidswaan. Die gedichten moeten er zijn en die bundels ook.’ Je gedichten zoeken. Waarnaar? ‘Dat zoekende karakter zal komen doordat ik een huiver heb voor aanstellerij. Experimentele poëzie zegt me bijvoorbeeld niets. Wat wil je daarmee bereiken? Een experiment is alleen nuttig als je een oplossing zoekt voor een probleem. Je moet opschrijven wat nodig is. Expres de grammatica verstoren omdat het toevallig poëtisch staat, of de boel ontregelen alleen omdat je dat leuk vind, dat vind ik nergens voor nodig.’

‘Nee, maar dat komt omdat het klopt in hun gedichten. Hun poëzie rechtvaardigt dat, het doorbreken van de grammatica gebeurt bij hen niet zomaar. Kijk, een goed gedicht is spannend. Daar zijn geen regels voor, maar die spanning geeft je poëzie een noodzaak. Zo’n gedicht geeft precies de gedachte weer die je op papier wilt zetten. Dat geldt voor Gerbrandy en Pfeijffer ook.’ Maar zingend wordt nergens geëngageerd, maatschappelijk, politiek. Het blijft muzikale poëzie. ‘Ik heb ook niet de minste behoefte om mijn mening weer te geven in een gedicht. Zo houd ik ook niet van andere dichters die dat doen. Als je boos bent, kun je van alles gaan doen, maar ga geen gedichten schrijven. Maar zingend wil dan ook niets aantonen. De feiten doen maar wat. In poëzie mag dat gelukkig.’

Mark Boog,

Piet Gerbrandy en Ilja Leonard Pfeijffer zijn dichters die ontregelen, die de grammaticale regels bewust verstoren. Vind je dat aanstellers?

Maar zingend, Uitgeverij Cossee, ISBN 978 90 593 6373 1 (€ 18,90)

bespreking

Ramsey Nasr: Vier jaar Dichter des Vaderlands Vier jaar lang bekleedde Ramsey Nasr een functie die vóór hem min of meer een erefunctie was. Gerrit Komrij was de eerste in een rij van dichters die van tijd tot tijd een gedicht over de Nederlandse actualiteit zou schrijven en daarnaast een niet helemaal duidelijke ambassadeursrol voor de poëzie vervulde. Ramsey Nasr had vanaf zijn aantreden ogenschijnlijk wél een aantal duidelijke doelen. Hij zou zich uitermate geëngageerd opstellen, met zijn poëzie de huidige maatschappelijke problematiek in kaart brengen en zich in het politieke debat mengen. Daarnaast wilde hij internationaal bekende dissidenten intervie-

wen en steunen (zoals de Chinese kunstenaar Ai Weiwei en de Birmese politica Aung San Suu Kyi) – voor Nasr hield zijn rol niet op bij de grens. Pas in de derde plaats was Nasr de beoogde ‘ambassadeur voor de poëzie’. Hij schreef gelegenheidsgedichten over actuele onderwerpen, zoals 400 jaar New York, de aanslagen van Tristan van der V. en Karst T., en de Damschreeuwer. Maar Nasr was op zijn sterkst als een van de prominenten die de kunstenaarskar trokken in de felle kritiek op Halbe Zijlstra. Zijn speech op het Malieveld, ‘Alleen op cultuur zet je een Ork’, geldt als een

van de sterkst geformuleerde en best onderbouwde reacties op het anti-kunstbeleid van het kabinet Rutte-I. Nasr was cynisch en legde feilloos de inconsequenties bloot van Zijlstra’s voorstellen, die het tegenovergestelde doel bereikten van wat ze beoogden. Een poëtische Dichter des Vaderlands is Nasr niet geweest. Daarvoor lag zijn focus veel te nadrukkelijk op politiek en maatschappij. Driek van Wissen en zelfs Gerrit Komrij leken zich soms veel te weinig bewust van de mogelijkheden, zeker de mogelijkheden buiten het schrijven van gedichten. (Overigens had Komrij de rol niet eens nodig om te zijn

wie hij was: de enige échte ambassadeur van de poëzie.) Ramsey Nasr heeft van de Dichter des Vaderlands een veel kleurrijker, veel meer aanwezig en beladen rol gemaakt. De Dichter des Vaderlands treedt af. Leve de Dichter des Vaderlands. Ramsey Nasr, Dichter draagt voor, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 7488 3 (€ 7,50)

bespreking

Het absurde van het herkenbare Door is de negende dichtbundel van F. Starik. De bundel ademt een jongvolwassen verbazing over het gewone. Maar gepokt en gemazeld is hij wél: ‘Ik heb Bert Schierbeek nog gekend.’ Het eerste gedicht is een opmaat en een interessante parallel aan de rol van de dichter. F. Starik portretteert de acteur: De hele wereld is een steiger/van de wankelste soort en jij/staat daar natuurlijk bovenop voor je beroep/ doe je belangrijke mensen na Gaat dit over acteurs? Het is prima van toepassing op dichters – in elk geval op de dichter die in Door aan het woord is.

Dat is een acteur die zijn tekst zelf schrijft en ons met beeldende teksten zijn filosofie in trekt. Logisch, maar overtuigend, zijn de gedichten in Door erg toegankelijk van toon. Starik draait alledaagse en herkenbare taferelen naar licht absurde scènes. Er zijn twee soorten mensen: lezers en kijkers./Allen duwen tegen deuren waarop TREKKEN staat geschreven,/ dat doet echt iedereen. De lezer stapt het toilet pas binnen/na zorgvuldige bestudering van wie de man moet voorstellen,/wie de vrouw. De lezer kijkt en de kijker leest. De dingen die verkeerd gaan, vallen op.

In ‘Feest’ krijgt moeder een klok cadeau, ‘want mama vergeet nog weleens wat’. Geleidelijk verandert de sfeer van optimistisch naar cynisch naar grimmig: het pijnlijke gevoel van een moeder die geestelijk achteruitgaat. Door behandelt een enorme waaier aan stijlen in deze bundel. Van ritmisch (‘zegge, voszegge, valse voszegge, stekelzegge, rotzegge, stijve zegge, afgebroken zegge’) naar romantisch (‘O bloem der jeugd, o schande van mijn steelse blik’) en anekdotisch: Er werd gefluisterd dat oma nooit de afwas deed/omdat ze vroeger voor concertpianiste studeerde,/dan zijn je handen je kostbaarst bezit.

Ook de onderwerpen, van Jezus tot IKEA en van een requiem voor een vriend tot een boompje in de achtertuin, variëren enorm. Door is veelzijdig, verleidelijk, beeldend, toegankelijk, soms absurd – en mooi.

F. Starik, Door, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1401 7 (€ 19,95)

9

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

De schreeuw van de vlinder Jan Herman Brinks, De schreeuw van de vlinder, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0504 2 (€ 19,95), ISBN e-book 978 90 789 0504 2

In het hermetisch afgesloten OostBerlijn krijgt de Nederlandse onderzoeker Xavier Heckel steeds meer het gevoel dat elke stap die hij zet geregistreerd wordt. Eén geconcentreerde blik van de grenswacht op zijn paspoort was genoeg geweest om hem op te nemen. Zo nu en dan flitsten er flarden van de stad voorbij, achtergronden die deel uitmaakten van een voorstelling waarvoor hij niet had geboekt, en plotseling stond hij voor Ilses voordeur. Geagiteerd drukte Xavier op de voordeurbel, luisterde aandachtig, maar er roerde zich niets. Hij belde nogmaals, maar de deur bleef potdicht. Merkwaardig, mompelde hij in zichzelf. Ze verwachtte hem en het was niet eerder voorgekomen dat ze verstek liet gaan. Hij liet een roffel op het bovenste deurvlak neerkomen, wachtte een paar seconden en klopte opnieuw, ditmaal harder, met zijn vingerknokkels. Maar andermaal overspoelde hem de sonore stilte die uit Ilses woning opsteeg. Hij aarzelde, liet zijn blik zoekend langs de beide andere voordeuren in het portiek glijden, alsof hij daarachter een antwoord verwachtte. Een van de

portiekdeuren ging langzaam open. Een oude man stak zijn hoofd naar buiten en zei nors: ‘Frida is er niet.’ ‘Frida?’ ‘Ja. Frida. Daar wilt u toch heen?’ ‘Nee, ik wil naar Ilse, Ilse Freigast.’ ‘Die woont hier niet.’ Heel even keek Xavier hem onthutst aan. Toen zei hij vol overtuiging: ‘Maar ik weet zeker dat zij hier woont! Ik ben hier al zo vaak geweest. Dit is de woning van Ilse, Ilse Freigast.’ ‘Jongeman,’ antwoordde de grijsaard met een strenge blik, ‘ik woon hier al sinds vijfendertig jaar en ik ken mijn buren. U vergist zich. Hier woont geen Ilse en hier heeft ook nooit een Ilse gewoond.’ Hij draaide zich geërgerd om en trok de deur met een harde klap achter zich dicht. Xavier belde opnieuw bij Ilse aan,

langdurig, zonder onderbreking, toen klopte hij nog een, twee, drie keer achter elkaar, maar weer zonder resultaat. Angstig, alsof iemand de deur naar de rest van zijn leven had gebarricadeerd, stommelde hij de trap af. Beneden aangekomen boog hij af naar de binnenplaats die in een broeierig, asgrauw namiddaglicht was gedompeld. Met lichte tred, alsof hij beducht was dat zijn stappen het een of andere evenwicht zouden kunnen verstoren, ging hij in het midden van de grijze vierkante schacht staan, een front van ramengalerijen dat bijeen werd gehouden door ruw pleisterwerk van een onbestemde kleur. Hij hief zijn hoofd en begon de ramen met zijn ogen af te tasten. Verwonderd realiseerde Xavier zich dat hij niet eens wist waaraan hij de

achterkant van Ilses appartement kon herkennen. Nog nooit had hij vanuit haar woning een blik naar beneden geworpen. Welke kamer bevond zich eigenlijk aan de achterzijde, haar keuken, de logeerkamer? Het enige wat hij zeker wist was dat haar woonetage op de vierde verdieping was gesitueerd en twee, misschien drie kamers had. Opnieuw gleden zijn ogen langs de vele ramen, van links naar rechts en weer terug. Maar hij bespeurde niets persoonlijks, een versiering, een raamfrutseltje op grond waarvan hij haar appartement had kunnen identificeren. Wacht, daar, het vierde raam van links, daar bewoog een gordijn. Het verplaatste zich, een klein stukje maar, werd door een onzichtbare hand aan de kant geschoven.

Het Stockholm Octavo Karen Engelmann, Het Stockholm Octavo, Uitgeverij Orlando, ISBN 978 90 229 6201 5 (€ 19,95)

Het Stockholm Octavo is een adembenemende, spannende en onvergetelijke historische roman die op ingenieuze wijze geschiedenis, politiek, romantiek, mystiek en de geheime taal van waaiers combineert. Stockholm wordt het Venetië van het noorden genoemd, en terecht. Reizigers beweren dat het net zo complex, net zo groot en net zo mysterieus is als zijn zusje in het zuiden. In het ijzige Mälarmeer en de wirwar van waterwegen van de Oostzee weerspiegelen zich grootse paleizen, strogele huizen, sierlijke bruggen en ranke skiffs waarmee de inwoners zich verplaatsen tussen de veertien eilanden waaruit de stad bestaat. Alleen waaieren deze niet uit naar een zonnig, gecultiveerd Italië, maar vormen de dichte bossen die deze glinsterende archipel omringen een blauwgroene grens vol wolven en ander wild spul, die de toegang markeert tot een eeuwenoud land en het harde boerenleven dat vlak achter de Stad ligt. Maar op de rand van het slotdecennium van de eeuw, in de laatste jaren van het

10

verlichte koninkrijk van Zijne Majesteit koning Gustaaf III, dacht ik zelden aan het platteland of de paar ploeterende mensen die daar woonden. De Stad had veel te veel te bieden en het leven leek vol kansen. Het klopt dat het op het eerste gezicht niet de beste tijd was. Boerderijdieren leefden vaak in de huizen, plaggendaken vermolmden tot bouwvallen en niemand kon zijn ogen sluiten voor de pokkenlittekens, de slijmhoest of de talloze andere tekenen van ziekten die de bevolking kwelden. De doodsklokken luidden elk uur, want de Dood was meer thuis in Stockholm dan in welke andere stad in Europa ook. De stank van vuil rioolwater, rottend voedsel en ongewassen lijven verstikte de lucht.

Ik was dol op kaarten, net als iedereen in de Stad. Kaartspelletjes maakten deel uit van elke bijeenkomst, en als je niet meedeed, werd je niet beschouwd als onbeschoft, maar als dood. Mensen vermaakten zich met elk willekeurig spel dat op tafel lag, maar Boston Whist was het nationale spel. Gokken was een vak dat, eigenlijk net als prostitutie, nog net geen gilde en wapenschild had, maar wel werd erkend als een steunpilaar van de sociale constructie van de stad. Het zorgde ook voor een soort sociale corridor: mensen met wie je anders misschien nooit zou omgaan, konden zomaar tegenover je aan de kaarttafel zitten, vooral als je het toegewijde type speler was dat werd toegelaten in de goklokalen van

mevrouw Sofia Mus. Toegang tot dit etablissement was zeer gewild, want hoewel het gezelschap gemengd was – hogere en lagere klasse, dames en heren – was een persoonlijke aanbeveling vereist om binnen te komen, waarna de in Frankrijk geboren mevrouw Mus haar nieuwe gasten doorlichtte aan de hand van een systeem dat niemand echt kon doorgronden: spelniveau, charme, politiek, haar eigen occulte gevoelens. Als je niet aan haar normen voldeed, mocht je niet meer terugkomen. Mijn uitnodiging was afkomstig van de politiespion op straat, met wie ik een nuttige uitwisseling van informatie en goederen had bekokstoofd voor mijn werk bij het douane- en accijnskantoor. Het was mijn bedoeling een van de vertrouwde vaste klanten van Mus te worden en op elke mogelijke manier fortuin te maken. Zoals onze koning Gustaaf een bevroren provinciale uithoek had gekozen en die had getransformeerd tot een baken van cultuur en verfijning, wilde ik opklimmen van loopjongen tot een gerespecteerde, in rode mantel gehulde Sekretaire.

februari

2013•

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Flamenco is het leven Binnenkort ligt Tarantobloed in de winkel. Schrijfster Katja Schoondergang vertelt over het ontstaan van het boek.

‘Machtsstrijd is een thema dat veel terugkomt in mijn boeken. Tarantobloed gaat over de verhoudingen tussen verschillende mensen: een jongen, Quique, twee mensen die hem willen helpen, en zijn ouders. Quique heeft veel meegemaakt. Hij heeft een stiefvader die onbetrouwbaar is. Hij heeft zijn moeder vermoord en liegt erover. Quique is onrustig en tegendraads. Hij wil naar Sevilla, waar zijn echte vader woont. De man die Quique wil helpen is bewaker, leeft in het recht. Hij gelooft in zijn eigen rechtvaardige wereld. Hij knijpt een oogje toe tijdens zijn werk, uit goede bedoelingen. Het brengt hem in de problemen. De vrouw ging flamenco dansen in Spanje en kwam berooid terug. Ze woont in kraakpanden en ontwijkt de wet. Dat botst. Wie van de twee zoekt een dominante rol?’

hebben aangesloten en de Amerikanen hadden hem.’ Schoondergang schreef zijn verhaal op – en die gebeurtenis veranderde haar leven. ‘Op het moment dat ik aan het schrijven ben, kan ik alles. Ik maak een geheel eigen wereld, ik kan karakters verzinnen en ik heb alles zelf in de hand.’

Bij het schrijven richt Schoondergang zich op taal. Toen ze het verhaal van Lindh schreef, voelde ze zich beperkt. Liever verzint ze en verhaal volledig bij elkaar. Schoondergang kopieert geen enkele passage wanneer ze een nieuwe versie van een manuscript schrijft. ‘Ik schrijf alles opnieuw op. Ik blijf erop gebrand dat de teksten blijven lopen, dat het eenvoudig en toegankelijk blijft en dat het taalgebruik nergens uit de toon valt.’ Is het opvallend dat een schrijfster van spannende boeken zich zo op taal richt? Of is het omgekeerd? ‘Ik lees graag. Vroeger Patricia Highsmith en Ruth Rendell, nu onder meer de boeken van Arnaldur Indridason en Graham Swift. Ze schrijven heel literair en ze gebruiken soms thrillerachtige wendingen in hun boeken. Zelfs de romans van de bekende Russische schrijvers waren spannende boeken.’

‘Tarantobloed is een boek over macht.’

John Walker Lindh zette Katja Schoondergang aan tot schrijven. Zonder dat ze dat zelf wilde. ‘Ik ging naar Jemen en deelde een huis met een islamitische Amerikaan. Hij sloeg helemaal door in zijn opvattingen en leefde op voet van oorlog met me. Op een gegeven moment verdween hij naar Pakistan. Jemen vond hij niet streng genoeg. Een jaar of wat later kwam hij in het nieuws. John Walker Lindh bleek zich bij de Taliban te

Tarantobloed is een flamencoboek, vertelt Schoondergang. ‘Het komt letterlijk voor, maar de dans zit er ook indirect in. Flamenco is het leven. Het verleidt,

uitgelicht

De laatste dochter Maeve Kerrigan is de politieagent over wie Jane Casey intussen drie boeken heeft geschreven. Ze is de goede agent in een racistisch, seksistisch politiekantoor.

In De laatste dochter doet de vijftienjarige Lydia een traumatische ontdekking: ze vindt haar vermoorde tweelingzus. Haar keel is afgesneden. Ook haar moeder is slachtoffer van dezelfde moordenaar. Maeve Kerrigan denkt dat de vader van het meisje ermee te maken heeft en denkt met een klassiek gezinsdrama te maken te hebben. Maar de vader is bewusteloos. Wanneer hij weer bij kennis is, maakt hij Kerrigan duidelijk dat hij ook een beoogd slachtoffer was. Hij is ontsnapt aan het mes van de moordenaar. De man heeft een carrière als strafrechtadvocaat, wat hem in de loop der jaren een aantal felle vijanden heeft opgeleverd. Zou een ervan de moordenaar zijn? Zijn dochter Lydia is als enige ontzien. En ze moet de enige getuige zijn geweest.

Maar Lydia vertikt het om haar mond open te doen. Kerrigan heeft grote moeite om het dossier tot een goed einde te brengen en ook in haar privéleven gaat het moeizaam. Kerrigan durft zich niet te binden en reageert kinderachtig wanneer haar liefde, Rob, er met een ander vandoor gaat. Kerrigans inzet in de dubbele moordzaak zorgt er dan ook voor dat vooruitgang eerder ondanks dan dankzij haar wordt geboekt. Jane Casey heeft van haar allerminst een succesvolle, sterke, onafhankelijke of anderszins indrukwekkend karakter gemaakt. Kerrigan is niet buitengewoon begaafd of getalenteerd. Ze is een mens om jezelf mee te vergelijken, niet om je aan op te trekken.

Allard de Witte

Katja Schoondergang

het straalt passie en levenslust uit. De positieve en de duistere kanten van het leven zitten erin. De jurken die de dames dragen, maken er een feestelijke aangelegenheid van, maar in Tarantobloed ontdoe ik de dans en de jurken van hun camouflerende versierselen.’ Denkt ze nog weleens aan John Walker Lindh? ‘Alleen wanneer iemand het me vraagt!’

Katja Schoondergang, Tarantobloed, Uitgeverij Q, ISBN 978 90 214 4251 8 (€ 19,95)

adve rte n ti e

Jane Casey, De laatste dochter, Uitgeverij Anthos, ISBN 978 90 414 2031 2 (€ 19,95)

Een Weekend Hotel du Cap 11

a dv e rt e nt i e

Spannende historische roman vol avontuur

Voor de liefhebbers van Britannia Road 22

nancy richler

De oorlogsbruid ‘Een prachtige roman die je van het na-oorlogse Montreal meeneemt naar het door oorlog verscheurde Europa en weer terug.’ – Shilpi Gowda, schrijfster van Secret Sister

‘Een verhaal als een wervelende fanfare, met een meeslepend en knetterend eindspel.’ – The Guardian

www.leescluborlando.nl 12

februari

2013•

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

Wolfskinderen De Scandinavische landen horen tot de hofleveranciers van thrillers en detectives. Iets achter de grootste kanonnen zoals Jens Lapidus en Kurt Wallander staat John Lindqvist. Wolfskinderen is een tweezijdig boek: een spannende pageturner en een portret van een speciaal soort kind.

“Toen hij zijn ogen weer opendeed, zag hij iets zwarts op de weg voor hem. Een weerkaatsing van het zonlicht op glimmend metaal en toen Lennart wilde uitwijken was het hem al gepasseerd. Een auto. Lennart wierp een blik in de binnenspiegel om het kenteken te zien, maar de auto reed minstens tachtig over de grindweg en wierp een wolk van stof achter zich op. Toch was Lennart er vrij zeker van dat het een bmw was. Een zwarte bmw met getinte ruiten. Lennart reed nog driehonderd meter door naar de plek waar hij altijd parkeerde, schakelde de motor uit en zat nog even na te hijgen. Wat was dat verdomme?”

Lennart vindt een gewonde, hulpeloze baby. Hij besluit haar mee naar huis te nemen. Lennart weet zijn vrouw te overreden de baby thuis te houden, maar ze verstoppen haar in de kelder om niet in de gaten te lopen. In eerste instantie lukt dit. Zo groeit het meisje verweesd, eenzaam op zonder menselijk contact. Ze heeft een naam gekregen: Theres. Ze kent geen emoties, maar desondanks zingt ze beklijvend mooi. Wanneer haar isolement door een voorval verbroken wordt en Theres de buitenwereld in moet, went ze maar langzaam aan andere mensen. Een van de mensen die ze tegenkomt, is de loner Theresa: op het eerste gezicht een normaal meisje met een erg slecht zelfbeeld. Treiteraars zijn haar deel. De meisjes worden vriendinnen en maken muziek. Al snel zijn ze het boegbeeld van allerlei onzekere pubermeisjes. Even lijkt het goed te gaan voor Theres en Theresa. Maar dan besluiten de meisjes wraak te nemen op hun demonen…

Wolfskinderen zijn kinderen die buiten de samenleving zijn opgegroeid. Soms jarenlang zien ze geen mensen en groeien ze eenzaam op in de natuur, vaak bij volwassen wolven. Het gebeurde eeuwen geleden en het gebeurt nu nog altijd. Maar ook kinderen die wel in de samenleving zijn opgegroeid, kunnen soms als quasi-wolfskinderen opgroeien. Individualiteit en anonimiteit, zeker in steden, neemt toe en ook pesten duwt kinderen vaak weg van het sociale verkeer. Wolfskinderen laat zien wat er gebeurt als het fout gaat, wanneer tieners die de marge in gedwongen zijn, het niet meer pikken. John Ajvide Lindqvist, Wolfskinderen, Uitgeverij Signatuur, ISBN 978 90 567 2431 3 (€ 19,95)

John Lindqvist

uitgelicht

Maalstroom Een inspecteur vindt twee nauwelijks levende mannen die op tegengestelde manier moesten sterven. Leiden de aanwijzingen naar dezelfde moordenaar?

Een van de mannen is vastgebonden aan een verwarmingsketel. Hij bevindt zich in een leegstaand huis. Hij heeft zware brandwonden. De andere man is vastgebonden aan een rots. Hij dobbert in

bespreking

“New York balanceerde op de rand van faillissement,” legde schrijver Jay McInerny ons een paar jaar geleden uit. “Hele huizenblokken stonden leeg. De stad trok allerlei randfiguren aan: arme mensen, jonge mensen, studenten, kunstenaars, bohemiens, avonturiers – en natuurlijk een hoop criminelen.” Tegen die achtergrond volgt Ellory Frank Parrish, rechercheur bij de New Yorkse politie, en diens vader. De laatste is roemrucht binnen het korps en heeft herhaaldelijk op het randje van ontslag gebalanceerd. Op Frank Parrish heeft zijn vader een heel andere indruk gemaakt, zo blijkt. De helden van New York is niet alleen een boek vol actie en misdaad, maar heeft ook een psychologische dimensie. Parrish zit geregeld bij de psycholoog en praat zijn drukke leven en zijn chaotische gedachten enigszins op orde. De politieagent in een spannend boek is wel vaker een man die in het dagelijkse leven maar wat aanmoddert, misschien om zich zo

Frode Granhus, Maalstroom, Uitgeverij Q,

ISBN 978 90 214 4304 1 (€ 19,95)

nieuwe titels

Klopjacht uit bewijsdrang

In de jaren zeventig en tachtig spoelde een golf van misdaad over New York, met onder meer torenhoge moordcijfers als gevolg. De politie voerde een permanente oorlog tegen de New Yorkse maffia en wist de criminelen alleen met de grootste moeite de baas te blijven.

lugubere ontwikkeling voor: er spoelen lijken aan. De lichamen zijn gekleed in poppenkleren.

ijskoud zeewater. Beiden weten niet wat er is gebeurd. Ze hebben geen idee wie hen vastgeketend en zwaargewond een langzame dood in wilde laten lijden. Ze weten dat ze door het oog van de naald zijn gekropen. Politieagent Rino Carlsen kan geen verklaring vinden voor de bizarre moordaanslagen. Sporen leiden hem naar een dorpje aan de kust. Daar doet zich een

weinig mogelijk van zijn werk af te laten leiden. Dat beeld kantelt door Parrish’ gesprekken met de psycholoog. Tot in de details kunnen we meekijken in de zielenroerselen van Frank. Intussen is Parrish bezig met een onvervalst spannende moordzaak. Een drugsdealer is gedood. Het was een kleine baas, dus het levert geen reuring op. Maar bij hem thuis ligt het levenloze lichaam van zijn zus. Toeval? Of is hier iets gaande? Parrish heeft geen bewijzen, maar hij moet en zal de misdadiger die sowieso één en wellicht zelfs twee afrekeningen in het criminele circuit op zijn geweten heeft, achter de tralies krijgen. Hij maakt er een ware klopjacht van. Misschien is het bewijsdrang als compensatie voor zijn bezoek aan de psycholoog, bewijsdrang voor zijn mislukte huwelijk of voor zijn verwaarloosde sociale leven. Maar Parrish zal in deze missie slagen. Hoe dan ook! R.J. Ellory, De helden van New York, Uitgeverij De Fontein, ISBN 978 90 261 3363 3 (€ 10,00)

Vluchtplan

De grafkelder

Jerry Mitchell voert oefeningen uit in de onderzeeër USS Michigan. Plotseling moet hij naar de kust van Iran. Twee dissidenten, vijanden van de dictatuur, moeten worden opgepikt omdat ze over belangrijke informatie beschikken. Dan vindt een explosie plaats in de mini-onderzeeër die ze aan land moet brengen. De overlevenden moeten naar de kust van de vijand zwemmen…

Na een carrière als inspecteur probeert Wexford van zijn pensioen genieten. Maar hij mist zijn oude baan. Dan vraagt de politie zijn advies in een moordzaak. Twee mannen en twee vrouwen zijn vermoord. Drie lichamen liggen er al twaalf jaar, één vrouw is er een paar jaar geleden bij gegooid. Maar via het huis kan je de kelder niet bereiken, en de eigenaar van het huis wist niet van het bestaan ervan…

Uitgevers, ISBN 978 90 452 0198 6 (€ 19,95)

Uitgevers, ISBN 978 94 005 0163 8 (€ 19,95)

Deadline

Vermissing

Larry Bond, Vluchtplan, Karakter

Politiecommissaris Mark van den Eede geeft leiding aan het FAST-team. Het team staat continu onder hoogspanning. De man die wraak wil nemen op de rechters die hem hebben veroordeeld en de man die zich in die vendetta mengt om zijn eigen oude rekeningen te vereffenen zijn maar twee van de vele zaken die Van den Eede tot een goed einde moet zien te brengen.

Ruth Rendell, De grafkelder, A.W. Bruna

Spitsbergen. Ella, een kleuter van vijf, verdwijnt. In de snijdende kou moet ze zo snel mogelijk worden gevonden. De zaak neemt een wending als er voetafdrukken zijn gevonden waar Ella verdween. Haar moeder vertelt dat ze de avond ervoor heeft verteld van de geplande echtscheiding. Haar ex kan het kind hebben meegenomen, maar hij overlijdt na een explosie in de stad.

Koen Vermeiren, Deadline, Uitgeverij

Monica Kristensen, Vermissing, Uitgeverij

Manteau, ISBN 978 90 223 2792 0 (€ 21,95)

De Geus, ISBN 978 90 445 2468 0 (€ 15,00)

13

a dv e rt e nt i e

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

Sterrenmoord Govert Derix, Sterrenmoord, Uitgeverij TIC, ISBN 978 94 915 6108 5 (€ 19,90)

Onder aanvoering van de Engelse koninklijk astronoom Emperor start een zoektocht naar de opeens verdwenen sterren. Spannend en meeslepend literair debuut van Govert Derix. Proloog Omikron Ceti – Mira – De Wonderbaarlijke ‘Vraag der vragen: bestaat er een verbinding tussen de kosmos en het goede?’ ‘Help me even.’ ‘Is er een relatie tussen de sterrenhemel boven hen en de ethische wet in hen?’ ‘Je hebt het over mensen?’ ‘Je raadt het.’ ‘Wat is het goede?’ ‘Ook dat is de vraag.’ ‘Hebben ze het al gevonden?’ ‘In bedroevend onvoldoende mate.’ ‘Wat staat ons te doen?’ ‘Toekijken.’ ‘Niet een kleine ingreep?’ ‘Dat hebben ze niet verdiend.’ ‘Maar misschien toch vlak voordat het te laat is?’ ‘Oké. Maar dan iets wat niemand had kunnen bedenken.’ ‘Zal het helpen?’ ‘De voortzetting van hun verleden langs

oude lijnen heeft in elk geval geen toekomst.’ ‘Dus?’ ‘Is de beslissing nabij.’ ‘Inzicht of geen inzicht.’ ‘Dat is de vraag.’ ‘Maar is daar zo’n vreselijk verhaal voor nodig?’ ‘Iedere religie is gebaseerd op een perversie. Zeggen ze.’ ‘Geldt dat ook voor ons?’ ‘De geschiedenis zal het leren.’ ‘Laten we wedden.’ ‘Ik wed dat ze het niet halen.’ ‘Ik wed van wel.’ ‘En de winnaar?’ ‘Heeft het laatste woord.’ Het was laat in de middag toen Barnaby Emperor de koninklijke sterrenwacht van Greenwich verliet en door het park afdaalde in de richting van de underground. Niets had hem die dag kunnen voorbereiden op wat er die avond zou

gebeuren. Niets wees erop dat de komende nacht de vreemdste zou worden in de geschiedenis van de mensheid. Zoals altijd stapte Barnaby in Canary Wharf over op de lijn naar London Bridge, om van daaruit het laatste stuk weer te lopen. Via vertrouwde onderdoorgangen kwam hij bij de oever van de Thames en liep langs het Globe Theatre. Dat wil zeggen een kopie van het theater dat zo’n belangrijke rol had gespeeld in het leven van de toneelschrijver Shakespeare. Zoals vaker stond hij even stil bij het feit dat niemand exact wist waar het origineel had gelegen. Hij liep langs de voormalige elektriciteitscentrale die jaren geleden was omgebouwd tot het prestigieuze Tate-museum voor moderne en hedendaagse kunst. Vijf minuten later nam hij de vierentwintig treden van de trap van een ultramodern flatgebouw, opende met zijn pasje de

deur naar de vestibule en ging met de lift naar het penthouse op de vierentwintigste verdieping. Daar opende hij de voordeur en na zes stappen de glazen deur aan het einde van de gang. De zon wierp lange schaduwen door de woonkamer. Hij hield van dit moment. Het oogcontact met de hemel gaf rust. Niets zo beklemmend als een woonruimte zonder uitzicht. Ook thuis wilde Barnaby het universum om zich heen voelen. ’s Zomers kon je van hieruit zien hoe de zonneschijf verdween achter de skyline van de city. In de winter volgde hij de vuurbal totdat hij wegzonk achter de Big Ben en de Houses of Parliament die dan vaak fonkelden in de prachtigste kleurschakeringen. Barnaby bleef er soms op wachten en stemde afspraken zelfs af op het tijdstip van zonsondergang. Die tijdstippen stonden in zijn agenda – precies zoals je van een astronomer royal mocht verwachten. Dus stond er ook hoe laat de zon op deze ogenschijnlijk doodgewone dag zou wegzakken achter de bebouwde horizon. 18 uur en 18 minuten. Dat was het tijdstip waarop het begon. Althans in Londen.

Pelgrim Jan Heijn, Pelgrim, Uitgeverij Julai, ISBN 978 90 819 9480 4 (€ 19,95)

Pelgrim is een meeslepend en vooral bijzonder verhaal over de dynamiek tussen mensen, de boeiende spiritualiteit, de kracht van oprechtheid en de magie van de liefde zoals nooit eerder beschreven. Een pageturner en eye-opener. Rauw en zacht tegelijk. Die avond had Alexander een paar keer oogcontact met een meisje dat zijn gedachten maar bleef vasthouden. Hij zag haar silhouet in het schijnsel van het kampvuur, terwijl ze stond te praten met een paar vriendinnen. Hij benaderde het groepje en ging naast haar staan. Zonder er ook maar bij na te denken streelde hij met zijn vingertoppen haar linkerhand. De aanraking van Alexander bracht een tinteling teweeg die haar ziel raakte. Er was niemand anders op deze wereld die die plek op haar hand had kunnen vinden, dan Alexander. Met een lichaam vol vertrouwen keek ze hem in de ogen. Alexander zei niets maar schoof – onzichtbaar voor anderen - voorzichtig een paar vingers in haar hand en bewoog in de richting van de waterkant. Ze liep met hem mee. Niemand keek op

14

en niemand vroeg zich iets af toen het gebeurde. Hij ging tegenover haar staan en streek een lok haren uit haar gezicht. Hij had een beker met rode wijn in zijn hand en bracht die omhoog. Met beide handen hield ze zijn hand met daarin de beker wijn vast. Ze nam een paar slokjes terwijl ze hem aankeek. Daarna liet ze zijn hand langzaam zakken. Alexander kuste haar voorzichtig op haar lippen. Haar gezicht ontspande. Ze sloot haar ogen en liet hem toe. Ze zoenden zachtjes. Voorzichtig en verkennend. Ze pakte zijn lijf en haalde het naar zich toe. Speels en vol passie beet hij zachtjes op haar lip. Hij voelde hoe ze haar lichaam tegen dat van hem aandrukte. Hij liet zijn handen door haar haren en over

haar lichaam gaan en voelde de rondingen van haar mooie heupen, haar mooie billen en de onderkant van haar mooie borsten. Het breekbare moment werd steeds sterker. De spanning van de liefde zinderde en deed de rest van de wereld vervagen. Alexander opende zijn ogen en stopte even met zoenen. Ze keek hem aan. Alexander vroeg zachtjes: ‘ga je mee?’ Ze glimlachte en zei: ‘ik ga met mijn vriendinnen mee’. ‘Hoe heet je?’ vroeg Alexander. ‘Hoe zou je willen dat ik heet?’ Zei ze glimlachend. Ondanks dat de liefde door zijn lijf gierde, drong Alexander niet verder aan en liet haar gaan.

Alexander zag haar steeds verder van hem verwijderd raken. Ze keek nog eens om en blies hem een kus toe. Ze was zo mooi. Zo natuurlijk. Zo oorspronkelijk. Zijn gedachten waren stil maar zijn ziel raasde door zijn lijf. Verward bleef Alexander staan. Zijn ziel riep hem toe: ‘houd haar niet tegen, maar laat haar niet gaan’! ‘Vlinder’, fluisterde Alexander zachtjes. ‘Ik noem je Vlinder’. Niet lang daarna verliet Alexander het feestterrein en slenterde terug naar zijn appartement. Hij was wel een en ander gewend met vrouwen. Maar zij, Vlinder, over haar had hij geen twijfels meer. Hij had opgemerkt dat ze haar weg in het liefdesspel wel wist. Maar dat was niet meer waar het hem nog om ging. Er was iets anders wat hen verbond. Alexander kon niet onder woorden brengen wat het was. Zij was niet nieuw voor hem. Al wist hij zeker dat hij haar nog nooit had gezien. Het voelde alsof hij haar altijd al had gekend.

Valentina en de donkere kamer Evie Blake, Valentina en de donkere kamer, Uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 3849 2 (€ 15,00)

Fotografe Valentina is erg gelukkig is met haar vriend Theo, al is hun relatie niet meer zo spannend. Wanneer ze een opdracht krijgt voor een fotoshoot in de wereld van de bondage en sm, komt een duistere kant van haar eigen seksualiteit aan het licht. Valentina kijkt op haar slapende geliefde neer. Theo ligt op zijn buik, met zijn hoofd van haar weggedraaid. Ze vraagt zich af waar zijn dromen hem heen voeren. Ze vraagt zich af of hij straks wakker wordt met het spoor van haar aanraking nog in gedachten. Vannacht wilde ze hem zo graag laten klaarkomen, terwijl ze zelf vreemd genoeg niet verlangde naar een orgasme. Dat is normaal gesproken niets voor haar. Zo kent ze zichzelf niet, denkt ze. Zelfs op dit moment dringt ze niet aan op ochtendseks. Dooft de passie op een bepaald moment langzaam uit? Als de seksuele aantrekkingskracht tussen Theo en haar verdwijnt, blijft er dan iets over? Vreemden voordat ze elkaar ontmoetten, en vreemden na afloop. Is het tijd om het af te kappen? Nee, nog niet, klinkt het smekend in haar hoofd, en ze probeert

haar onrust weg te slikken. Het is nergens voor nodig om in paniek te raken. Dat hele samenwonen is gewoon zo nieuw voor haar. Ze heeft haar appartement nooit eerder met iemand gedeeld, niet sinds het vertrek van haar moeder. Het brengt haar nog steeds van haar stuk hoe makkelijk alles op zijn plek viel met het intrekken van Theo. Ze weet waarom ze het hem heeft gevraagd. Het was een reflex op haar moeders waarschuwing. Gebruikt hij haar? Instinctief laat ze die gedachte varen. Hij accepteerde haar aanbod heel aarzelend en vroeg haar keer op keer of ze het wel zeker wist. Hij heeft inderdaad iets ongewoons. Hij heeft haar al op haar slechtst gezien, maar is gebleven. Valentina draait de punt van het laken

om haar vinger en trekt het strak. Een ring van wit katoen die in haar huid snijdt, die haar op haar lip doet bijten. Het komt omdat hij niets voor lief neemt, denkt ze. Ondanks zijn luxeleven probeert hij het haar onophoudelijk naar de zin te maken. Ze gaat weer liggen. Glimlachend naar het plafond bestudeert ze een voor een de glimmende kristallen van haar kroonluchter, mijmerend over afgelopen nacht. Onzeker haalt ze haar tong langs haar lippen. Ze proeft hem nog. Terwijl ze terugdenkt aan de manier waarop ze hem met haar mond liefkoosde, koestert ze de zilte smaak van haar geliefde. Ze dreef hem tot het uiterste en hield vol ondanks zijn smeekbede om bij haar naar binnen te gaan. Ze stond het niet toe. Ze wilde dat alles om hem

draaide. Dus ze ging door: ze likte hem, tergde hem met haar tanden, liet haar tong langs zijn volle lengte spelen en klemde zijn fluwelen erectie stevig tussen haar lippen. Ze snakte ernaar om zijn overgave te voelen in haar mond. Zijn kwetsbaarheid, en haar macht, terwijl ze hem over het randje duwde. En toen Theo haar naam uitschreeuwde, scheerde er een steekvlam langs haar hart die haar tegelijkertijd verwarmde en verbrandde. Ze kreeg een dubbelzinnig gevoel van angst en bevrediging. Hoe was dat mogelijk? Ze houdt er helemaal niet van als haar minnaars beginnen te praten, laat staan schreeuwen. Ze eist altijd stilte tijdens het vrijen. Ze heeft een hekel aan valse liefdesverklaringen die opwellen in de hitte van de passie. Maar Theo riep haar aan, en ondanks haar weloverwogen afkeur weerklonk er diep vanbinnen een echo. Valentina en de donkere kamer van Evie Blake ligt nu in de winkel. In augustus verschijnt deel twee, Valentina over de drempel, en in januari 2014 volgt het slotdeel, Valentina ontketend.

15

boekfragment

a dv e rt e nt i e w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

S1ngle love Hanco Kolk en Peter de Wit, S1ngle love, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6861 6 (€ 12,50)

Fatima is verliefd op Harold. Maar dan komt de mysterieuze Tim in haar leven en wordt ze ook op hem tot over haar oren verliefd. Ze kan niet kiezen, maar gelukkig heeft ze haar vriendinnen Stella en Nienke die haar als een Keuringsdienst van de Ware gaan helpen.

a dv e rt e nt i e

Geschreven door KNISTER, auteur van Heksje Lilly

Vanaf 27 maart 2013 te zien in de bioscoop, maar nu al als boek verkrijgbaar!

Meer info op kluitman.nl

16

2013

februari

2013•

young adult

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

interview

Soft blijven De tiener Gemma heeft het allemaal. Maar na een feestje wordt ze verward wakker. Drie meisjes hebben haar leven behekst, lijkt het wel. Wanneer ze in zee gaat zwemmen, maakt Gemma een schokkende verandering door. Voor ze het weet, moet de onbezorgde Gemma de keuze van haar leven maken…

Op een cruciaal punt in Lokroep refereer je aan oude verhalen over zeemeerminnen en aan de Sirenen die Odysseus tegenkwam. Op welke manier zijn sprookjes en mythen voor jou deel van het vertellen van je verhaal? ‘Ik heb veel inspiratie geput uit sprookjes, en ook uit de Griekse mythologie. Volgens mij zijn dat echt tijdloze verhalen. De Sprookjes van Grimm worden nog dagelijks door duizenden ouders aan hun kinderen voorgelezen. En je ziet dat talloze tv-series, films en boeken verwijzen naar sprookjes en mythen.’ Maar dan wel op een eigentijdse manier… ‘Klopt. Ik wilde het doen met jonge vrouwelijke protagonisten uit deze tijd: jonge bikkels.’ Wat is volgens jou de kracht van sprookjes? ‘Hoewel ze een afstand hebben tot de realiteit, gaan sprookjes gewoon over het echte leven. Het gaat over actie en romantiek, en over goed en kwaad. In zekere zin vertellen veel van zulke sprookjes een verhaal dat ik zelf ook wil vertellen. Ik stop daarom zoveel mogelijk uit de sprookjeswereld in mijn boeken.’ Wanneer je boeken leest, en schrijft, is dat voor jou een manier om aan de echte wereld te ontsnappen zoals je in een sprookje doet? Is het gezond om soms afstand tot de realiteit te nemen om alles in het juiste perspectief te zien? ‘Dat is het precies. Wanneer ik schrijf, is dat mijn doel: aan de echte wereld ontsnappen. Ik hoop dat mensen mijn boek pakken, gaan zitten en gewoon

lol hebben voor een paar uur. Er gebeurt genoeg narigheid buiten de deur, dus als ik iemand kan helpen die narigheid te vergeten en de tijd met mijn personages door te brengen, vind ik dat geweldig.’ Je boek gaat over kiezen. Gemma moet een fundamentele keuze maken tussen twee werelden en je zou snel kunnen verdrinken in moeilijk getob. Maar je boek is juist veerkrachtig en optimistisch. ‘Op mijn weblog citeerde ik Kurt Vonnegut: “Be soft. Do not let the world make you hard.” Je moet dicht bij jezelf blijven en jezelf niet verloochenen. Hoe goed het ook met haar gaat, Gemma heeft het zwaar. Ze moet kiezen tussen twee werelden waar ze zich allebei heel erg in thuis voelt. Afscheid nemen van een ervan zou hoe dan ook vreselijk zijn. Maar als je je laat leiden door negatieve dingen, door negatieve energie, of door dingen die niet zo gaan zoals je zelf zou willen, word je een hard mens. Je waardeert het moois dan niet meer dat het leven en de wereld je te bieden hebben.’ Gemma moet dus proberen ‘soft’ te blijven… ‘Dat lukt haar, zeker in het begin, goed. Het is bijna onmogelijk om daar te blijven, gezien de diepte en de gevolgen van haar keuze. Veel van Lokroep gaat daarover.’

Mijn doel: aan de echte wereld ontsnappen. Amanda Hocking

adve rte n ti e

Is het een persoonlijk boek? ‘Ja, in de zin dat het schrijven een erg persoonlijke bezigheid is voor mij. Ik stop referenties in de verhalen waar ik zelf erg van geniet. Maar ik verzin verhalen, het zijn geen autobiografieën of anderszins persoonlijke boeken. Gemma lijkt dan ook niet op mij, ze is veel extraverter en ondernemender dan ik ben. Mocht je mij toch willen zoeken in Lokroep: misschien lijk ik wel een beetje op Marcy, die in de bibliotheek werkt. In de volgende boeken gaat zij een grotere rol spelen.’ Amanda Hocking, Lokroep, Uitgeverij Sijthoff, ISBN 978 90 218 0737 9 (€ 16,95)

nieuwe titels Dromen

Nora ontwaakt en ontdekt dat ze op een kerkhof ligt. Ze weet niet hoe en waarom ze daar ligt. Sterker nog, de laatste maanden zijn een groot zwart gat in haar geheugen. Met moeite probeert ze weer grip op haar leven te krijgen door de routine van voor het zwarte gat op te pakken. Ze brengt veel tijd door met vriendinnen en de nieuwe vriend van haar moeder probeert ze op afstand te houden. Maar ze blijft fantasiebeelden voor zich zien van engelenvleugels… Becca Fitzpatrick, Dromen,

Een nieuwe zomer

Taylor ziet het helemaal voor zich: een hele zomer lang aan het zwembad liggen. Een donderslag bij heldere hemel verplettert die droom. Haar vader heeft nog maar een paar maanden te leven. Hij wil zijn laatste zomer met zijn gezin doorbrengen in het huisje waar ze een tijd geleden vaak kwamen. Taylor leerde er haar eerste vriendje kennen en liet er haar beste vriendin achter. Terwijl ze de kans krijgt om veel plooien in haar leven glad te strijken, moet ze zien om te gaan met de naderende dood van haar vader.

Sommige kinderen hebben veel broertjes en zusjes, ooms en tantes, opa’s en oma’s, neven en nichten. Anderen hebben een kleine familie. Je kunt al een familie zijn met z’n tweetjes. Wie hoort er allemaal bij jouw familie?

Morgan Matson, Een nieuwe zomer,

Uitgeverij The House of Books,

een nieuw begin, Uitgeverij De Fontein,

ISBN 978 90 443 3710 5 (€ 16,95)

ISBN 978 90 261 3351 0 (€ 17,95)

www.middernachtpers.nl

17

aadv dveert rteent nti ei e februari

2013•

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

BOEKFRAGMENT

villa willemina CircusPatz, Villa Willemina, Uitgeverij A.W. Bruna, ISBN 978 94 005 0204 8 (€ 14,95)

Verwoest me Tahereh Mafi, Verwoest me, Blossom Books, ISBN 978 90 206 79632 (€ 9,95)

Het fascinerende en alles onthullende boek Verwoest me is deel 1,5 uit de Touching Juliette-trilogie. Het speelt zich af na Vrees me en voor Breek me en wordt volledig verteld vanuit het perspectief van Warner, een van de meedogenloze leiders van de dictatoriale regering. Wanneer ik weer op mijn kamer kom, staat hij me daar al op te wachten. ‘De bevelen zijn uitgevaardigd,’ zeg ik zonder zijn kant op te kijken. ‘Vanavond komen we in actie.’ Ik aarzel. ‘Dus misschien wil je me verontschuldigen? Ik heb op het moment andere zaken om me mee bezig te houden.’ ‘Hoe is het nou,’ vraagt hij, ‘om zo gewond te zijn?’ Hij glimlacht. ‘Hoe kun je jezelf nog in de ogen kijken terwijl je door je eigen ondergeschikten bent uitgeschakeld?’ Voor de deur naar mijn kantoor blijf ik even staan. ‘Wat wil je van me?’ ‘Wat,’ vraagt hij, ‘is precies jouw fascinatie voor dat meisje?’ Mijn ruggengraat verstijft. ‘Ze is meer voor je dan alleen een experi-

18

ment, nietwaar?’ Ik draai me langzaam om. Hij staat midden in mijn kamer, met zijn handen in zijn zakken, en kijkt me met een glimlachje aan, alsof hij van me walgt. ‘Waar heb je het over?’ ‘Kijk nou eens naar jezelf. Ik heb haar naam nog niet eens uitgesproken en je hebt het nu al niet meer.’ Hoofdschuddend blijft hij naar me kijken. ‘Je gezicht is bleek, je hebt je goede hand tot een vuist gebald. Je ademt veel te snel en je hele lichaam staat strak van de spanning.’ Een korte stilte. ‘Je hebt jezelf verraden, jongen. Je vindt jezelf zo vreselijk slim, maar je vergeet wie je al die trucjes heeft geleerd.’ Ik krijg het warm en koud tegelijk. Ik probeer mijn vingers te ontspannen, maar

het lukt me niet. Ik wil tegen hem zeggen dat hij het mis heeft, maar ik voel me plotseling zo slap. Had ik nou maar meer gegeten bij het ontbijt, denk ik, en meteen daarna: had ik nou maar helemaal niets gegeten. ‘Er ligt werk op me te wachten,’ weet ik uit te brengen. ‘Zeg me dat het je niets doet als ze samen met de anderen sterft.’ ‘Wat?’ Voor ik het besef is de nerveuze, beverige vraag al aan mijn lippen ontsnapt. Mijn vader laat zijn blik zakken. Slaat een moment zijn handen ineen. ‘Je hebt me in zo veel opzichten teleurgesteld.’ Zijn stem klinkt verraderlijk zacht. ‘Laat dit niet de zoveelste teleurstelling zijn.’ Heel even heb ik het gevoel dat ik buiten mijn lichaam zweef, alsof ik vanuit zijn

perspectief naar mezelf kijk. Ik zie mijn gezicht, mijn gewonde arm, die benen die plotseling niet meer in staat lijken mijn gewicht te dragen. Er verschijnen barstjes in mijn gezicht, die omlaag schieten naar mijn armen, mijn bovenlijf, mijn benen. Ik stel me voor dat dit is hoe het voelt om in te storten. Ik realiseer me pas dat hij mijn naam heeft gezegd wanneer hij hem nog twee keer herhaalt. ‘Wat wil je van me?’ vraag ik en het verbaast me hoe kalm ik klink. ‘Je bent zonder toestemming mijn kamer binnengekomen; je staat hier en beschuldigt me van dingen waarvoor ik de tijd niet heb om ze te begrijpen. Ik gehoorzaam aan jouw regels, jouw bevelen. We vertrekken vanavond; we zullen hun schuilplaats vinden. Je kunt ze vernietigen als jij dat wilt.’ ‘En je meisje?’ Hij houdt zijn hoofd schuin. ‘Jouw Juliette?’

februari

2013•

jeugd

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

uitgelicht

interview

Yoko

“In volle vaart komt Pia uit school gefietst, net als altijd. Bij de oprit voor het gezellige houten huis met de witte luiken gaat ze vol op de rem staan; ze laat haar fiets in de struiken vallen en mikt haar rugzak op de veranda. De auto van haar moeder staat niet op het pad en dat betekent dat ze nog op het reisbureau is. Mooi. Ze weet niet dat Pia vandaag eerder vrij was. Dat komt Pia prima uit, want nu is haar irritante zusje Marcella ook nog niet thuis.” Pia is elf en vindt haar leven saai. Ze heeft een vriendje, Luka, maar ook hij kan haar niet opbeuren. Met haar zusje Marcella kan ze het helemaal niet vinden. Maar dan komt Yoko in Pia’s leven. Yoko doet alles wat normale kinderen niet doen. Hij kan zichzelf onzichtbaar maken, bijvoorbeeld. En rappen tot zijn oren flapperen. Alles in Pia’s leven is voortaan gericht op Yoko! Knister, Yoko, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 8398 (€ 12,50)

wedstrijd

Boet en de rode knop Is het een droom, of is het echt? Boet gaat slapen nadat hij zijn tanden gepoetst heeft en een verhaaltje gelezen heeft. Maar wanneer het donker is, glipt hij uit bed en sluipt hij op kousenvoeten naar buiten. Daar staat een helikopter klaar. Boet kan de verleiding niet weerstaan en klimt erin. Hij drukt op de rode knop en vertrekt. Daarna mag jij het beslissen! Gaat Boet naar de olifanten om naar een teteretetconcert te luisteren? Gaat hij naar de ijsfabriek om te kijken hoeveel ijs er in zijn buik past? Of gaat hij naar de koningin

om met haar te ontbijten? Natuurlijk mag je zelf ook een bestemming bedenken. Waar wil jij Boet naartoe sturen? En wat gaat hij daar meemaken? Bedenk je eigen verhaal over Boet! Stuur het vóór 20 maart 2013 in naar redactie@boekenkrant. com. De mooiste inzending plaatsen wij in de Boekenkrant van april! Marije Koopmans,

Boet en de rode knop, Studio Marie, ISBN 978 90 818 9700 6 (€ 14,95)

nieuwe titels Tempel van de spiegels

‘In de Grot was het onverwacht warm. Langs de ongelijkmatig gevormde muren brandde een hele reeks olielampjes. Het meisje richtte haar blik omhoog toen ze een vlaag tocht langs haar wangen voelde strijken.’ Zo begint Tempel van de spiegels, het eerste van een reeks van drie boeken. Drie heldinnen gaan op een avontuurlijke queeste en belanden in een wereld vol koningen, rovers en magie. Wie van de boeken van Tonke Dragt hield, zal deze boeken ook verslinden. Mirjam Gielen, Tempel van de Spiegels,

Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 2471 7 (€ 14,95)

Dik Trom in Afrika

Generaties kinderen groeiden op met de originele verhalen over Dik Trom, geschreven door C. Joh. Kieviet. Nu blaast zijn achterkleinzoon de naam nieuw leven in met een boek over de gelijknamige achterkleinzoon van Dik Trom. De beste vriend van Dik, Ntoro, heeft om zijn hulp gevraagd. Dik reist voor hem naar Kenia, met zijn vader en vrienden. Hij staat ook in oog met een buffel en probeert een wilde struisvogel te temmen. Dik moet voor Ntoro het heilige bos van de Maasai-stam redden. Ton van der Lee, Dik Trom in Afrika,

Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 2106 8 (€ 9,95)

19

NON-FICTIE

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

achtergrond

Chroniqueur van het landschap Tracy Metz, journalist en auteur over urban issues, kreeg 31 januari jl. de Groeneveldprijs 2012. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of organisatie die zich bijzonder heeft ingezet voor het debat over de groene ruimte en die daarbij een afwijkend, kritisch geluid laat horen. Door Stichting Groeneveld

Tracy Metz, van oorsprong Amerikaanse, heeft zo’n eigen kritisch geluid. ‘Traag door oneindig

laagland gaan’ is niet haar ding. Met de snelheid van licht past beter. Hollands licht! Dat voortdurend verandert en het waterige land eronder steeds anders uitlicht. Als een regisseur kiest ze frames waarmee ze het landschap in de spotlights zet om de lezer, die eigenlijk kijker is, te laten zien wat er gebeurt. Als een chroniqueur van het Nederlandse landschap en wat zich daarin voltrekt schildert Tracy de tekst op haar toetsenbord. Ze schrijft over architectuur en kunst, die als verbindingen tussen ratio en gevoel reflecteren op wat er gebeurt. Door haar kennis van zaken is ze in staat informatie in behapbare proporties voor een breed

publiek op te dienen. Tracy’s werk is ook heel Nederlands: niet zeuren, het is zoals het is. Ze blijft ver van het vrijblijvend observeren vanuit een nivellerende globalisering en ziet liefdevol toe op het intelligente geploeter in de Delta. Dat heeft bij elkaar een mooi en toegankelijk oeuvre opgeleverd, dat zich laat lezen als een kroniek. Nieuwe natuur (1998) , Atlas van de verandering (2000), Pret (2002), Nature as artifice (2008) en Huis in Frankrijk, Nederlanders en hun

Martine Sprangers

Tracy Metz

column

Een andere kant van de Dubai

Er zijn veel manieren waarop je een land kunt ontdekken. Een goede reisgids is onmisbaar voor een eerste verkenning, maar om echt tot het hart van de cultuur te komen is meer nodig. Veel landen zijn bovendien heel divers. Dubai lijkt zelfs volledig in tweeën te zijn gedeeld: aan de ene kant bestaat het land uit een absurde bouw van grote steden en aan de andere kant is het een grote zandbak. De stedelijke kant lijkt internationale anonimiteit te bieden en zorgt ervoor dat je geheel onwetend kunt blijven over wat Dubai tot Dubai maakt. Zo is de officiële staatsinrichting Islamitisch, terwijl je er volledig Westers kunt leven: je drinkt een cocktail terwijl je vanuit de verte de vage klanken van een moskee hoort. En na een paar dagen valt het je in de Mall ook niet meer op dat sommige mensen traditionele kledingdracht dragen. De woestijn lijkt nog minder bloot te leggen. En masse vertrekken de toeristen uit de gigantische superluxe hotels de woestijn in om Dubai te ontdekken door middel van een kamelenrit, dunebashing of sandboarden. Aangekomen op een kameel kijk je om je heen, maar wat zie je dan? Hier heb je geen groene natuur, enkel uitgebreide zandvlaktes - je ziet zand, heel veel zand en niets anders dan zand. Wat er al aan geschiedenis was, is al lang weer vergaan, zo lijkt. Het is dan ook makkelijk om te concluderen dat deze

20

kant van Dubai niets betekent en dat je naar het bebouwde gedeelte moet kijken voor de Dubaiaanse cultuur. Ik wist ook niet wat ik ermee aan moest, totdat ik de gedichten van een lokale Indiase dichteres en debutante, Geeta Chhabra, tegenkwam. In haar An Indian Ode To The Emirates, allerlei gedichten over de Burj Khalifa (het hoogste gebouw ter wereld) en andere stedelijke gezichten van Dubai, maar ook over het alomvattende zand. Chhabra weet haarfijn de vinger op de gevoelige plek te leggen; ik kijk naar de woestijn en zie een keiharde lege natuur waarin niet te overleven is, waar geen groen blaadje te ontdekken is. Men weet hier echter precies nog hoe je moet volharden in lastige omstandigheden, die kennis is verweven in de cultuur. Zo gaat men hier niet alleen maar gesluierd vanwege (oubollige) religieuze redenen. Iedere expat die een echte zandstorm heeft meegemaakt, weet dat maar al te goed. Een meter voor je uit zie je al niets meer en het zand komt overal. Misschien nog wel het belangrijkst: al dat zand is funest voor je haar. En nu het ook hier winter is, is het weer zover. In Nederland valt er sneeuw uit de hemel, in Dubai komt het verraderlijke zand van alle kanten. En het enige wat je dan denkt is: had ik ook maar een sluier. Sharon Hagenbeek

maison de campagne (2010), zijn slechts enkele voorbeelden van haar werk. Leven in Nederland is de strijd tegen en met het water, die landschap en bewoners tot een onlosmakelijke eenheid heeft gesmeed en wordt weerspiegeld in de taal: ‘en de boer hij ploegde voort’, ‘een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst.’ Het resultaat is steeds het startpunt voor de volgende ingreep. Steeds veranderen in de verwachting dat het nog beter wordt, blijft alles toch onvervreemdbaar Nederlands. Zie daar een perpetuum mobile! De beweging terwijl toch alles hetzelfde blijft. Zie daar ook het voordeel van de roots van Tracy Metz. Genoeg Amerikaans om het bijzondere gedoe van het ‘gepolder’ te zien. Genoeg Nederlands om de logica ervan te begrijpen. Een perpetuum mobile is een onbereikbaar ideaal. Het houdt een keer op. Is Nederland af? is misschien de werkzame vraag. Maar ook een retorische, want het bestaan van dit land is direct gekoppeld aan de bewegingen van het water dat bij Lobith en Eijden het land instroomt en van de Noordzee op de kust slaat. Ophouden met ingrijpen is ophouden met bestaan. Dit jaar is het zestig jaar geleden dat het

fout ging in de Delta omdat er te lang niets was gedaan. Tracy Metz was lid van de Deltacommissie die ons voorhield dat de schop opnieuw ter hand moet worden genomen om klimaatverandering en zeespiegelstijging te overleven. Van levensbelang is dat de ook discussie doorgaat. Dat er plekken en instellingen als Kasteel Groeneveld zijn, die deze discussie bevorderen. Dat schrijvers en kunstenaars, zoals Tracy Metz het oppakken en verder brengen. Die verschuivingen in waarden signaleren en duiden en zo bijdragen aan een cultuur die Nederland in stand houdt door te veranderen. Tracy Metz, Zoet en Zout, Nai Uitgevers, ISBN 978 90 566 2847 5 (€ 29,50)

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Kasteel Groeneveld

recensie

Reizen met Mak ‘1960 is het jaar waarin deze geschiedenis begint.’ De exploderende welvaart en de hegemonie van Amerika na de oorlog zijn een unicum. John Steinbeck maakte in 1960 een Amerikaanse reis. Een halve eeuw later deed Geert Mak die reis over.

Een portret van een land ter grootte van een half werelddeel is nooit eerlijk voor het onderwerp. Zelfs niet wanneer dat portret honderden pagina’s in beslag neemt. Geert Mak is wel dicht in de buurt gekomen. De reis door Amerika die schrijver John Steinbeck in 1960 met zijn poedel Charlie maakte, inspireerde Geert Mak tot een vergelijkbare reis in de eenentwintigste eeuw. Een goede journalist stelt in de eerste plaats goede vragen. Reizen zonder John is een open, veelzijdig journalistiek reisverslag. Mak zoekt het grote verhaal over Amerika, de grote ontwikkelingen en veranderingen in de enige echte wereldmacht anno 2012. Hoe heeft Amerika zich, vanuit het portret dat Steinbeck maakte, de afgelopen 50 jaar grofweg ontwikkeld en veranderd? Daarop probeert een goede journalist probeert ofwel goede antwoorden te vinden, ofwel nieuwe, voortschrijdende vragen te formuleren. In Reizen zonder John doet Mak het tweede – vooral omdat zijn vragen te diffuus en te veelomvattend zijn. Zijn relaas neemt veel zijpaden, waaronder de ontwikkeling van Amerikaans Engels ten opzichte van Brits Engels, de ontwikkeling van het bijzondere, zelfstandige karakter van Seattle en het verschuiven van de achterban van de Democratische en de Republikeinse partij

naar de huidige verhoudingen. Geregeld heeft het verhaal helemaal niets meer met John Steinbeck te maken. Een zwakte is dat niet. Reizen zonder John leest als de Amerikaanse variant van In Europa, het boek over de Europese twintigste eeuw. Daar vertelden en suggereerden kleine verhalen de grote verhalen. In Reizen zonder John draait het deels om de waarnemingen en notities van Steinbeck ten opzichte van Geert Maks eigen observaties. Hij richt zich op Steinbecks persoonlijke passages, zoals diens ode aan San Fransisco. Had deze stad nog uitsluitend laagbouw toen Steinbeck er verliefd op werd, Mak constateert dat moderne wolkenkrabbers het vroegere overzicht, en het vroegere karakter van de stad verpest hebben. Daarnaast is Reizen zonder John een poging om vanuit een persoonlijke beleving te duiden waar Amerika nu staat, hoe machtig het nog is, wat er over is van de aloude roem en glorie. In welke mate die poging is geslaagd, vind ik minder belangrijk dan de poging zelf. Mak vertelt aanstekelijk en hoewel hij bij vlagen duidelijk als een docent schrijft, vergeef je dat hem meteen. Reizen zonder John is de meest overtuigende vertelling over Amerika van de laatste jaren.

Mak zoekt het grote verhaal over Amerika

Geert Mak, Reizen zonder John, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 450 2161 4 (€ 24,95)

februari

2013•

NON-FICTIE

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

Filmgeschiedenis komt tot leven in iconische beelden Er is weinig nodig om het geheugen in beweging te zetten en één beeld te gebruiken om een hele film in herinnering op te roepen”, zegt Paolo Mereghetti. Als een van de meest belangrijke Italiaanse filmcritici en cultuurjournalisten heeft hij vele hoogtepunten uit de filmgeschiedenis verzameld in een fotoboek: Movie:Box. Door Wendy Claes Het boek telt 418 foto’s van ster­acteurs op en naast de set. De beelden zijn ondergebracht in (sub) menu’s, waaronder ‘in close-up’ en ‘het rollenspel’: portretten van zowel Hollywoodiconen uit het verleden als hedendaagse filmsterren. De belofte van iconische beelden wordt waargemaakt: het boek toont vooral alom gekende beelden van kaskrakers. Daarnaast gunt Movie:Box een blik achter de schermen. Zodoende wordt het

filmproces belicht, van de preproductie: repetities, grimering, kostuumontwerpers en decors tot regisseurs en technici aan het werk. Bovendien is er een hoofdstuk besteed aan het openbare bestaan: awarduitreikingen, publiek en filmzalen, maar evenzeer toont het acteurs in hun privéleven. Ieder hoofdstuk opent met een quote en inleiding. Hier en daar verdiept Mereghetti zich ook in het levensverhaal van een acteur of regisseur of biedt hij achtergrondinformatie. Dit alles is mooi verpakt in een kartonnen kaft met magnetische flappen. Movie:Box maakt immers deel uit van de serie Music:Box, Fashion:Box en Photo:Box. Kortom, een must voor filmliefhebbers.

Fellini doet voor hoe Marcello Mastroianni moet lopen.

Paolo Mereghetti, Movie:box, Uitgeverij THOTH, ISBN 978 90 776 9913 3 (€ 29,90)

nieuwe titels Het meisje zonder identiteit

Dierenbrein en mensenlijf

Klaudia Raczova heeft een lange en vervelende jeugd achter de rug. Ze verbleef in diverse asielcentra in een land dat haar, naar haar gevoel, permanent onwelkom heette. Ze verbleef in een gezin waar haar stiefvader, die verslaafd was aan alcohol, haar sloeg. Ze ondernam zelfs enkele zelfmoordpogingen. Klaudia bleef desondanks zoeken naar een echt leven en een eigen identiteit.

Cardiologe Barbara Natterson moest een aap met een hartkwaal helpen. Het gaf haar een eenvoudig maar indringend inzicht dat haar carrière, en dat van haar collegae, zou veranderen: dieren en mensen liggen veel dichter bij elkaar dan de medische wetenschap denkt. Dieren en mensen kunnen dezelfde ziektes krijgen. Hebben mensen echt een dierenbrein? Ja, denkt Natterson – en ze legt het graag uit.

Klaudia Raczova en Raf Liefkens, Het meisje

De eerste 3D film in de jaren vijftig.

Barbara Natterson en Kathryn Bowers,

Dierenbrein en mensenlijf, Uitgeverij The House of Books, ISBN 978 90 443 3748 8 (9,95)

De geest in dit huis is liefderijk

IJzeren gordijn

De Eentietige Bandiet

Na de korte maar extreem hevige tirannie van de nazi’s in OostEuropa, hoopten onder meer Polen, Tsjechen en Hongaren op vrijheid. Het pakte anders uit. De verpletterende zegetocht van het Russische leger tegen de Duitse vijand leidde een periode in van sterke Russische invloed in Oost-Europa. Een dictatoriaal regerende hand zou er tot 1989 tegen de mond van de bevolking drukken.

adve rte n ti e

J o sje d e Kl er k

zonder identiteit, Uitgeverij Manteau, ISBN 978 90 223 2814 9 (€ 19,95)

Kees Boeke staat te boek als een groots onderwijshervormer maar zijn idealen waren niet minder dan het stichten van een nieuwe wereld. Hij begon met een school waar deze nieuwe wereld van nul af zou opbouwen. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werd Prinses Beatrix een van de nieuwe leerlingen. Niet alleen was deze koninklijke aanwezigheid de kroon op Boeke’s werk, hij leidde ook tot zijn ondergang.

Drive-in bioscoop in Amerika vertoont De tien geboden.

Daniela Hooghiemstra, De geest in dit huis

IJzeren gordijn, de inlijving van Oost-

is liefderijk, Uitgeverij De Arbeiderspers,

Europa 1944-1956, Uitgeverij Ambo,

ISBN 978 90 295 8614 6 (€ 29,95)

ISBN 978 90 263 2630 1 (€ 34,95)

Josje de Klerk

De Eentietige Bandiet is niet uitsluitend het verhaal van een vrouw met borstkanker. Het is een verhaal geworden over kracht en geloof in jezelf. De beschrijving van goede ervaringen, die toch ook gepaard gaan met verlies en verdriet door de ziekte borstkanker, geeft dit boek vooral een positieve uitstraling. De auteur gunt de lezer een intiem inzicht in haar leven, haar psyche en ook in haar gezin, mede door veel dialoog in te lassen. Zelfspot en humor verpakken de inhoud, maar verhullen niets. Geschreven als ego-document, zal van dit boek voor lotgenoten en voor de naasten van lotgenoten een therapeutische werking kunnen uitgaan. Willy Salemink recensente NBD Biblion ISBN: 978-90-819426-0-7 Uitgever: www.banditpublishers.nl

21

a dv e rt e nt i e

boekfragment

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

Perfecte moeders bestaan niet Diana Koster, Perfecte moeders bestaan niet, Uitgeverij Kostbaar, ISBN 978 90 819 7770 8 (€ 24,95)

Zwanger zijn en moeder worden zorgt voor een grote verandering in iemands leven. Vrouwen kunnen behoorlijk uit balans raken door problemen rond de zwangerschap. Uit onderzoek blijkt een op de vijf zwangeren en jonge moeders zich depressief of angstig te voelen. Toch denken vrouwen dat zij de enige zijn.

ik door onze verhuizing minder vaak kon helpen. Ik miste de mensen waar ik mee was opgegroeid en realiseerde me dat ik me best eenzaam voelde.

“Ik was 29 weken zwanger van mijn tweede kind, voelde me uitgeput en vond dat ik op alle vlakken tekort schoot. Iedereen leek in staat om stralend zwanger te zijn én een baan op topniveau te combineren met een grote vriendenkring en een mooi huis. Iedereen, behalve ik. Ik had er grote moeite mee dat de dingen niet gingen zoals ik had verwacht. Een soort ‘verloren race’-gevoel, maar tegelijkertijd ook een heel opgejaagd gevoel.

Voor mijn verlof wilde ik me nog zo graag profileren in mijn nieuwe baan, maar liep eigenlijk veel te hard van stapel. Thuis wilde ik ook dat alles tiptop in orde was voor de nieuwe baby. Daarvoor was het noodzakelijk dat onze oudste naar een nieuw kamertje verhuisde. Daarbij was ik afhankelijk van mijn man, maar die werkte fulltime en had ook niet altijd zin om het hele weekend verplicht te klussen. Daar werd ik dan weer onrustig van. Grappig, hoe je zelf niet kunt zien in welke vicieuze cirkel je je bevindt. Ik wilde rust maar creeërde onrust. Mijn

We waren vanwege het werk van mijn man naar het westen verhuisd, ik had een nieuwe baan, mijn tweede zwangerschap viel me fysiek een stuk zwaarder dan de eerste, mijn peuterpubertje van twee telde bijna voor een extra baan en ik maakte me zorgen om m’n ouders, die

onrust sloeg weer over op mijn man. Ik probeerde hem mijn planning op te leggen. Hij raakte daar geïrriteerd van, met als gevolg dat er nog minder gebeurde en daar werd ik weer onrustig van. Ook onze oudste werd daardoor onrustig en ging opeens ’s nachts weer spoken. De huisarts verwees me door naar Diana.

kon kiezen om op een andere manier te reageren. Dat inzicht gaf lucht en rust, niet alleen voor mij, maar ook voor mijn man. Ik leerde hem te vragen wat zijn planning was en het daarna los te laten. Hij pakte daardoor meer dingen op, op zijn manier en in zijn tijd. Het werd er thuis een stuk gezelliger op.”

Tijdens het coachingstraject kwam ik er achter, dat ik in tijden van stress terugschiet in oud gedrag, zoals ik dat vroeger thuis had aangeleerd. Dan ga ik lopen redderen als een kip-zonder-kop en dat versterkt juist mijn onzekerheid en het gevoel dat ik het allemaal niet ‘goed genoeg’ doe. Ik leerde dat dit oude gedrag nu niet langer nodig was en zelfs tegen me werkte. Dat ik nu in een hele andere situatie zat en ervoor

De Eentietige Bandiet Josje de Klerk, De Eentietige Bandiet, Bandit Publishers, ISBN 978 90 8194 2607 (€ 17,95)

Probeer dit eens: maak in je hoofd een plaatje van een elegante, slanke vrouw met lang donker krullend haar en twee volle borsten. Heb je dat? Zet daarnaast diezelfde vrouw, alleen dan met kort grijs haar en een asymmetrische torso. Trek deze laatste de zwierige lange jurk aan die in de kast van de eerste hangt, doe haar een paar oorbellen in, geef haar dat kittige Pradatasje in handen en je kijkt naar een kerel in travestie. Een van de voordelen van het bestrijden van borstkanker met chemotherapie en amputatie, is dat je dankzij je nieuwe uiterlijk ook meteen een heel nieuwe garderobe moet aanschaffen. Dan maar meteen het roer om. Zo strijdbaar als ik me voel, kleed ik me ook. Aangenaam kennis te maken, ik ben De Eentietige Bandiet. Josje: In juli 2010 werd er borstkanker bij

22

me geconstateerd. Ik was en ben één van de velen. Jaarlijks krijgen zo’n 13.000 mensen de diagnose. Vaak staan hun ingrijpende behandelingen te wachten: een operatie, chemotherapie en bestraling. Ook ik heb dat traject doorlopen. Ik heb na de diagnose mijn leven onder de loep genomen en het roer omgegooid. Vanaf het moment dat ik te horen kreeg met een levensbedreigende aandoening rond te lopen, ontvlamde in mij de passie voor het leven. Dat klinkt paradoxaal; in mijn boek beschrijf ik dit proces. Naast intensieve therapieën, heb ik ook een mentale en –voor de liefhebber- spirituele groei doorgemaakt. Op relationeel vlak en op het

gebied van het moederschap is er veel bloot komen te liggen. Na eens goed te hebben gekeken, heb ik sommige zaken opgenomen en over mijn schouder weggegooid en andere liefdevol met een zacht dekentje toegedekt. De kaarten zijn opnieuw geschud, ik ben begonnen aan de tweede, leuke helft van mijn leven. Mijn wapen tegen pijn is humor. Het doel van De Eentietige Bandiet is dan ook niet per se om mijn tenenkrommende behandeltraject wereldkundig te maken. Uiteraard kan het, voor mensen die voor dezelfde opgave staan, steunend zijn hierover te lezen. Ook denk ik dat eenieder die iets vergelijkbaars heeft meegemaakt er veel herkenning in vindt.

Mijn boek is geschreven voor iedereen: voor hen die bang zijn, voor hen die herkenning zoeken, voor iedereen die zin heeft om mee te huilen én te lachen. En geloof het of niet: ik heb me sufgelachen…

www.banditpublishers.nl

februari

2013•

strips

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

recensie

Ode aan de liefde

interview

naar elkaar toe, en van elkaar weg, op de zitting van de bank.

Floor de Goede schreef een graphic novel over twee jongens. Dansen op de vulkaan is een kwetsbaar verhaal over de moeilijke kanten van de liefde.

Flo gaat op vakantie zonder zijn grote liefde Bas. Het is een fantastische plek die Flo bezoekt, maar hij mist zijn lief. Flo kan niet genieten en voor een groot deel van de vakantie chagrijnt hij voor zich uit. Thuisgekomen is nog niet alles goed. De wederzijdse vriend Tom staat ’s avonds laat huilend aan de voordeur. Hij komt vaak aan huis en neemt zijn twee cavia’s mee, die naar Bas en Flo zijn vernoemd. ‘Bas neemt vaak het voortouw en Flo is heel stil en chagrijnig,’ legt Tom uit. Wanneer ze met z’n drieën uitgaan en Flo Tom een andere jongen ziet zoenen, heeft dat grote gevolgen voor Flo – en voor Bas. Dansen op de vulkaan is krachtig in het kleine en subtiele gebaar. Vooral de stille reeksen plaatjes in het boek zijn voltreffers van een grote psychologische kracht. Als Flo in het vakantieoord met Bas belt, heeft De Goede alleen een gebogen hoofd van Flo nodig, laag in het plaatje getekend, om zijn gemis voelbaar te maken. Later, als ze met Tom in een disco zijn en Tom met een andere jongen zoent, blijkt Flo’s jaloezie uit een paar heel stille plaatjes van Flo. En wanneer Tom met de jongens op de bank zit, beeldt De Goede de spanning tussen de drie pagina’s lang uit door een subtiel geschuif van voeten

Van tijd tot tijd haalt De Goede een visuele grap uit. Het vakantie-eiland aan het begin van het boek lijkt op een soort zeemonster, zijn kamergenoot verandert in een olifant. Met dezelfde visuele kracht toont hij het conflict tussen Flo’s fantasie en de werkelijkheid, door die in elkaar te vlechten. Maar het sterkst in Dansen op de vulkaan zijn de plekken waar de problemen tussen de oren het grootst worden bij Flo. De plekken waar hij ongelofelijk met zijn kwade gedachten en doemscenario’s in de knoop zit. Waar Bas ook een oogje op Tom heeft maar dit een plek kan geven zonder dat de relatie erop stuk gaat, lijdt Flo onder zijn gevoelens en komt hij er maar ternauwernood uit – en dat pas nadat Bas hem voor de keuze heeft gesteld. Nee, Flo heeft het niet gemakkelijk. Zijn eigen uitstapjes maken zijn troebelige hoofd er niet rustiger op. Of het goed komt tussen de twee?

Floor de Goede, Dansen op de vulkaan, Uitgeverij Oog&Blik, ISBN 978 90 549 2369 5 (€ 24,90)

Peter’s Zeurkalender 2013 Peter van Straaten, Peter’s Zeurkalender 2013, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6832 6 (€ 14,90)

Het is een verslavende gewoonte om jaarlijks Peter’s Zeurkalender aan te schaffen. En gelukkig kunt u ook in 2013 weer genieten van de herkenbare situaties die Van Straaten zo meesterlijk schetst. Met deze twintigste Zeurkalender scheurt u zich lachend het jaar door.

adve rte n ti e

Lekker eten en toch op gewicht blijven? Dat kan. Zegt diëtiste Marianne Mascini.

Kijk voor meer informatie op www.klapwijkenkeijsers.nl

23

a dv e rt e nt i e

Uitdagender dan

Vijftig tinten grijs!

Roekeloze

Evie Blake, pseudoniem van de bekende Engelse auteur Noelle Harrison, schreef een zinderende erotische roman, gebaseerd op de creatie van de beroemde Italiaanse striptekenaar Guido Crepax. Valentina staat symbool voor de vrije geest van alle vrouwen.

€ 15,-

dromen

Sensuele fantasieën

Valentina krijgt een opdracht voor een fotoshoot in de wereld van de bondage en sm. Daar komt een duistere kant van haar eigen seksualiteit aan het licht.

Belle leidt een dubbelleven als courtisane in Venetië. Ze zoekt een man die niet alleen van haar houdt maar die ook aan al haar seksuele verlangens kan voldoen. Wat verbindt hun levens?

Valentina en de donkere kamer – Evie Blake • ISBN 9789044338492 • € 15,-

24

februari

2013•

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Hallo leesclub!

leesclub

De Boekenkrant stelt elke maand een nieuw boek en zijn schrijver/schrijfster aan u voor. Hierbij geven wij ook een stelling en een aantal vragen. Deze zijn om met nog meer gevoel en betrokkenheid van het boek te kunnen genieten. Alleen of samen, in de leesclub! dossier

De kermis van Gravezuid

In knipperend kermislicht, schuin boven haar, net iets verder het schuurtje in, hing het slappe lichaam van de vrouw van de oude kroegbaas. Aan de ketting voor de roeibootjes hing Geesje, als aan een grijparm, als een knuffelprijs. Als een knuffelprijs hing ze in het roze, rode en gele kermislicht zachtjes heen en weer te wiegen, piepend aan de ketting. Sabine zag het niet. Sabine keek naar haar voeten. Sabine probeerde diep te zuchten. Kermisweekend 1994. Terwijl de dorpsbewoners zich in het dorpscafé en op het kermisterreintje vermaken met fotoschieten, spookhuis, gokken, katknuppelen en de jaarlijkse playbackshow, nadert vanuit het oosten een onweersbui die zijn weerga niet kent. De kermis van Gavezuid speelt zich af in een kleine gemeenschap in de kop van Noord-Holland. De verhalen zijn stilistisch sterk en strak gecomponeerd, en schetsen een geestig, triest en nietsontziend beeld van een dorp, waarin gedroomd wordt, gevreesd, geleefd en geleden. Als in een televisieserie (Six Feet Under, True Blood) staat elke aflevering op zichzelf maar vormen alle verhalen samen een geheel. Hannah van Wieringen, De kermis van Grave­ zuid, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6850 0 (€ 16,90)

Hannah van Wieringen

ruben van schalm

overtuig ons Vertelt u ons per mail waarom juist ú De Kermis van Gravezuid van Hannah van Wieringen zou willen ontvangen. Voor de vijf meest overtuigende inzendingen stelt uitgeverij De Bezige Bij de boeken gratis ter beschikking. Mailt u naar: [email protected] o.v.v. Hannah van Wieringen

Hannah van Wieringen (1982) volgde de opleiding Writing for Performance aan de Faculteit Theater van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Vanaf 2006 nam ze deel aan Gastschrijvers; een schrijflaboratorium van Het Gasthuis. Hier viel ze op met de eenakters Reiger ex Machina (2006) en Lege Plek (2007). Daarna volgde het avondvullende stuk Er moet licht zijn (2009) bij Toneelgroep Oostpool in regie van Marcus Azzini. Ook vertaalde en bewerkte ze toneel voor o.a. MTV producties. Naast haar teksten voor toneel schrijft Van Wieringen artikelen en columns voor ELLE en ELLE eten. De kermis van Gravezuid is Van Wieringens prozadebuut.

uitnodiging

De 500e leesclub is opgericht

Vrijdag 18 januari heeft Stichting Senia haar 500e leesclub opgericht in de bibliotheek van Purmerend. De 500 leesclubs behandelen 6 of 7 boeken per jaar waarvoor Senia de discussiewijzers levert. Bij Senia zijn nu zo’n 400 leesgroepen

Inzendingen die Nederlandse of vertaalde literatuur lezen en bespreken, 58 leesgroepen geschiedenis aangesloten, 23 groepen Frans, 13 Engels en 2 Duits. Onder de 400 Nederlandse leesgroepen zijn ook groepen die alleen klassiekers behandelen. Senia denkt het komend jaar vele nieuwe groepen op te richten omdat er veel belangstelling voor bestaat. Op de website van Senia (www.senia.nl) geeft de pagina ‘zin in een leesgroep?’ een overzicht van de plaatsen waar bijeenkomsten gehouden worden als in Purmerend om nieuwe groepen te starten.

Maak kans op een leuk boekenpakket! De Boekenkrant wil meer doen voor de leesclubs. Daarom komen wij graag met u in contact. Beantwoord de volgende vragen en maak kans op een leuk boekenpakket of op een meet & greet met een echte schrijver! • Hoeveel deelnemers telt uw leesclub? • Hoe vaak komt u samen? • In welke plaats komt u samen? • Wat is uw laatst gelezen boek? Stuur uw antwoorden met uw naam en adres naar: [email protected]

25

boekhandel

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • f e b r u a r i

2013

Hallo boekhandel!

De Boekenkrant stelt elke maand enkele boekhandelaren aan u voor. Waarschijnlijk kent u ze. Dankzij hen leest u immers de Boekenkrant – en heel veel goede boeken! boekhandels die de boekenkrant verspreiden Alblasserdam

Emmen

Beilen

Heeze

Nieuwegein

Veenendaal

Boekhandel de Krekel dekrekel.nl

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl

BLZ Lektura lektura.nl

Boekhandel Manschot boekhandelmanschot.nl

Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl

Boekhandel Feijn feijn.nl

Eerste Bergensche Boekhandel eerstebergenscheboek­handel.nl

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

De Nijmeegse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl

Bek Boeken bekboeken.nl

Enschede

Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl

Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl

De Hoevelakense Boekhandel hoevelakenseboekhandel.nl

Roelants [in LUX] roelants.nl

Etten-Leur

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

Nuenen

Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl

Boekhandel van de Moosdijk moosdijk.com

Exloo

Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl

Purmerend

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl

Het Boekeneiland boekeneiland.nl

Franeker

Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl

Alkmaar

Boekhandel Het Keerpunt boekhandelhetkeerpunt.nl Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl Alphen a/d Rijn

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl Amersfoort

De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl Amsterdam

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl Amsterdam-Z.O.

Boekhandel Barends & Donkersloot boekhandelbend.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Apeldoorn

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl

Bergen NH

Bilthoven

Bleiswijk

Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl Bloemendaal

Enkhuizen

Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl

Boekhandel Bloemendaal boekhandelbloemendaal.nl

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl

Boekhandel Elckerlijc elckerlijc.nl

Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl

Boxtel

Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Castricum

Groningen

Boekhandel Wolters boekhandelwolters.nl Haarlem

Scholte boek-en kantoorboekhandel boekhandelscholte.nl

Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl

Den Haag

Doorn

Haren GN

Hengelo

Hoevelaken

Holten

Hoorn

Kerkrade

Krimpen aan den IJssel

Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl

Boekhandel De Boekenwurm deboekenwurm.info

Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl

Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl

Leiden

Lochem

Maassluis

Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl Meppel

De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn

Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl

De Drvkkery de-drvkkery.nl

Boekhandel Iwema iwema.nl

Voster Boek & Kantoor voster.nl

Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl

Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Boekhandel Maas & Waal boekhandelmaasenwaal.nl

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl

Nimo Boek nimoboek.nl

Assen

Baarn

Dronten

Druten

Heemstede

Heerlen

zoek mijn boek

Puttershoek

Boekhandel Marjan Houtman marjanhoutman.nl

Boomker Boeken boomker.nl Harlingen

Boekhandel Van den Hoorn [email protected]

Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl

Boekhandel Binkhorst [email protected]

Arnhem

Nijmegen

Boekhandel Barth boekhandelbarth.nl

Roosendaal

Scheveningen

Sittard

Deeder Boekhandel deeder.nl

Veghel

Velp GLD

Venlo

Venray

Boek- en kantoorvakhandel van den munckhof boekhandelvenray.nl Wormerveer

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl Zeist

Groenveld Boeken [email protected] Zeist

Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl Zwolle

Waanders Boekverkopers waandersboekverkopers.nl

Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl Soest

Middelburg

Boekhandel Van de Ven boekhandelvandeven.nl

Mijdrecht

Steenwijcks Boeckhuys boekwinkel.com

Monnickendam

Boekhandel Libris Utrecht boekhandellibrisutrecht.nl

Steenwijk

Utrecht

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via [email protected]

tip van Boekhandelaar

Boekhandel Libris in utrecht

Dit is boekhandel Libris in Utrecht. Zoek op de foto naar drie boektitels en stuur ze naar [email protected] o.v.v. ‘Libris Utrecht’.

Boekhandel De Krekel uit Alblasserdam

wat is er te doen bij… Boekhandel Blokker in Heemstede

Dinsdag 12 februari: Ziggy Klazes interviewt Thomas Rosenboom. Thomas Rosenboom schreef De rode loper. Over een man die meer verloren heeft dan hij bezit, maar blijft zoeken naar geborgenheid. Aanvang: 20.00 uur. Toegang € 5,=. Reserveer via [email protected] Woensdag 20 februari: Lezing door André Aleman over Het Seniorenbrein. We maken ons allemaal zorgen over ons geheugen en ons verstand, zeker als we de vijftig gepasseerd zijn. Maar een ouder brein kan beter omgaan met complexe situaties dan een jong brein. Aanvang: 20.00 uur. Toegang € 5,= Reserveer via

26

[email protected] Donderdag 21 februari: Lezing door Guus Bauer over Het geheim van Treurwegen. Bauer schreef een historische roman over familiebanden en vriendschap, tegen de achtergrond van eerste helft van de vorige eeuw. Aanvang: 20.00 uur. Toegang € 5,=. Reserveer via info@ boekhandelblokker.nl Donderdag 28 februari: Lezing door Fik Meijer over Paulus, de grondlegger van het christendom. Zonder hem zou de westerse wereld er anders hebben uitgezien. Fik Meijer volgt Paulus op zijn reizen van Jeruzalem tot in Rome. Aanvang: 20.00 uur. Toegang € 5,= Reserveer via info@ boekhandelblokker.nl

Boekhandel De Krekel uit Alblasserdam tipt de volgende vier boeken: • Macht der gewoonte – Fay Weldon. 1899. De adellijke familie Dilberne leeft ver boven hun stand. Hun hoop is gevestigd op Arthur, oudste zoon en erfgenaam. Hij moet met een rijke vrouw trouwen om de familie te redden. Het boek is humoristisch geschreven en leest makkelijk weg en geeft inzicht in het leven in die tijd. • Miss Communicatie – Astrid Harrewijn. Didi schrijft een artikel over sociale media. Op een Twitterparty wordt ze direct verliefd op Joep. Na een tijdje krijgt ze het gevoel dat er iets aan hem niet klopt. Ze komt op het spoor van enkele vermoorde meisjes, met alle gevolgen van dien. Een verrassend boek dat begint als chicklit maar daarna verrassend overgaat in een thriller. Humoristisch geschreven. • Limiet – Frank Schätzing. 2025. Re­chercheur Owen zoekt naar een dissident. De speurtocht ontaardt in een

achtervolging over de continenten naar het kantoor van Orley. Hij organiseert een maanreis voor steenrijke beroemdheden die naar het maanhotel Gaya leidt. Maar er is iemand met slechte bedoelingen aan boord…. Limiet is een superspannend boek van meer dan 1000 pagina’s. • De ontdekking van de hemel – Harry Mulisch. Misschien wel het mooiste boek ooit. Het is makkelijk leesbaar maar doet heel ingewikkelde thema’s aan. God en zijn engelen ontzet door zijn schepping en door de technische almacht van de mens in leven en dood. Zij besluiten in te grijpen en gebruiken daar 2 vrienden en een vrouw om Quinten te creëren. Hij moet de Stenen Tafelen terughalen.

waar is mijn boekhandel? Kent u een boekhandel die ook op deze pagina thuishoort? Omdat het zo’n mooie winkel is met een prachtige collectie en fantastische medewerkers? Mail de plaats en de naam naar [email protected], o.v.v. ‘waar is mijn boekhandel’.

februari

2013•

WIN EEN BOEK

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

GESPLETEN PERSOONLIJKHEID

nieuwsbrief

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor maandag 4 maart 2013 naar redactie@ boekenkrant.com.

Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.

agenda Bilthoven, vrijdag 8 februari Cafe pensant, met interviews, boekbesprekingen en muziek. Zie www.slas-soest.nl Groningen, dinsdag 12 februari Literair Dispuut Flanor, met Tonnus Oosterhoff. Zie www.slaggroningen.nl Groningen, zondagh 17 februari Zondagsschrijvers, met Arjen Lubach, Mariken Jongman en Maarten Praamstra. Zie www.slaggroningen.nl Zwolle, woensdag 20 februari Het wereldbeeld van Hella S. Haasse. Met o.a. redacteur Patricia de Groot en journalist Aleid Truijens. Zie lazzwolle.nl Amsterdam, woensdag 20 februari West Words, een avond over de hoogste liefde. Samenstelling en presentatie door Tsead Bruinja, met onder meer Piet Gerbrandy en Mark Boog. www.slaa.nl Groningen, donderdag 28 februari Boek&Film: Extremely Loud and Incredibly Close van Jonathan Safran Foer. Zie www.slaggroningen.nl

Literaire theatertoernee Behoud de Begeerte organiseert in februari weer de Vlaams-Nederlandse literaire theatertoernee Saint Amour. Zie hieronder de volledige speellijst:

dit kunt u winnen De Kermis van Gravezuid is stillistisch sterk en schetst een geestig en nietsontziend beeld van een dorp in NoordHolland.

De kermis van Gravezuid

ISBN 978 90 761 6850 0 (€ 16,90)

winnaars Castricum als winnares. Karin Kok wint een exemplaar van Leiderschap onder vuur.

Van harte gefeliciteerd!

vrienden en volgers

De Boekenkrant is ook actief op Twitter en Facebook! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 8451 vrienden en volgers.

adverteren?

adve rte n ti e

Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de

DO IT THE FUCK IT WAY!

mogelijkheden via [email protected] of kijk op www.boekenkrant.com

medewerkers

Wendy Claes

Siebe Huizinga

Sanne Wolters

11 02 13 20.00 Leuven 30CC Schouwburg 13 02 13 20.00 Enschede Wilminktheater en Muziekcentrum 14 02 13 20.30 Amsterdam Stadsschouwburg 15 02 13 20.30 Eindhoven Parktheater 16 02 13 20.15 Den Haag Koninklijke Schouwburg 17 02 13 19.30 Heerlen Theater Heerlen 19 02 13 20.15 Wageningen Theater Junushoff 23 02 13 20.15 Tilburg Theaters Tilburg 24 02 13 19.30 Leiden Leidse Schouwburg

Hannah van Wieringen, Uitgeverij De Harmonie,

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Thomas Roosenboom, Bram de Houck, J.M. Coetzee. Uit de vele inzendingen trokken wij Karin Kok uit

31-01-13 20.00 Antwerpen Bourla 01 02 13 20.15 Mechelen Stadsschouwburg 02 02 13 20.00 Brussel KVS 03 02 13 20.00 Hasselt Cultuurcentrum 04 02 13 20.15 Kortrijk Kortrijkse Schouwburg 06 02 13 20.00 Gent Vooruit 07 02 13 20.00 Aalst De Werf 08 02 13 20.00 Brugge Stadsschouwburg 09 02 13 20.15 Turnhout De Warande 10 02 13 20.00 Oostende De Grote Post

Roel Margot Leoni Weerheijm ­Vanderstraeten Nijland

Abe Borst

Sharon Jolijn Klein Hagenbeek Kranenbarg

HET PRAKTISCHE VERVOLG OP PARKINS SUCCESVOLLE BOEK FUCK IT

Bram Bakker

colofon COLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels. Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30 2231718; fax +31 30 2145823; e-mail [email protected]. Redacteuren Roel Weerheijm, hoofdredacteur; Sanne Wolters, redacteur; Wendy Claes, redacteur; Siebe Huizinga, redactie-adviseur Vormgeving en lay-out Titus Vegter.

VERSCHIJNT 11 FEBRUARI 2013 ISBN 978 90 259 0209 4 | € 17,95 VERKRIJGBAAR BIJ DE (ONLINE) BOEKHANDEL

Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie, Utrecht. Uitgever Jan Louwers ([email protected]). Oplage 21.000. Abonnementenservice [email protected] Informatie over adverteren? tel. +31 30 2231718; [email protected] www.boekenkrant.com. De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www.boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 3. De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 maart 2013! Advertentie 128x94,5mm Fuck it 2 c.indd 1

27

30-01-13 16:13

a dv e rt e nt i e

28