Blessurepreventie Ervaringen uit de topsport vertaald naar de recreatieve hardloper ‘Keuzecross’ 20ste Looptrainerdag zaterdag 7 november 2015
Arjan Kokshoorn • • • • • •
Sportarts SMCP Sportpoli Rijnstate Ziekenhuis Arnhem CTO Papendal (volleybal, wielrennen) / Dansacademie ArtEZ Sportmedische ketenzorg breedte- en topsport Projecten start-to-run, dutchrunners.nl, KTS-expertgroep Voorheen bondsarts Atletiekunie (OS Beijing)
Inhoud • • • • • • • • • •
Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO) Leerlijn sportmedisch voor talent en topsporter Intredekeuring CTO Verantwoord hardlopen – een hele prestatie Blessures Sportmedische ketenzorg Websites: sportzorg.nl en nocnsf.nl Sportgeneeskunde als basiszorg Marathonpakket XL Vragen en discussie
CTO Papendal • Na Athene 2004 noodzaak centraliseren fulltime programma’s met de beste faciliteiten op basis van internationale standaard • Trainen, wonen, studeren op één plek • Voordelen: topsportcultuur, kennisdeling, gestandaardiseerde kwaliteit en procedures • Vier CTO’s waaronder CTO Papendal • (Subsidie VWS)
CTO Papendal • Uitgangspunten CTO:
• Bond eindverantwoordelijk voor programma • CTO is ‘de winkel met faciliteiten’ • Coach stuurt experts op CTO aan, coördineert overleggen • Alle registratie in Athletic Logic, coach kan 24/7 inzien
CTO Papendal Sporten : • Wielrennen - aangepast / baan / BMX / opleiding • Atletiek • Bobslee/skeleton • Boksen • CP voetbal • Handbal • Handboog • Rolstoelbasketbal • Schutters • Tafeltennis • Volleybal
Organisatiestructuur SC Papendal
Multidisciplinair team Coach
Strength & Conditioning coach
Sportarts
Atleet Voedingsdeskundige
Lifeskills coach
Studieintermediair
Fysiotherapeut
Medische voorzieningen • Vaste sportarts (casemanager) en fysiotherapeut(en) op één programma • Fysiotherapie / massage volgens vast rooster • Dagelijks 1 uur CTO inloopspreekuur sportarts / fysio • Medisch en multidisciplinair overleg • Alle registratie in Athletic Logic • Blessures binnen 24 uur zien • Afspraken huisarts/tandarts Arnhem • Revalidatie altijd op zorgverzekering • Intredekeuring voorafgaand aan toetreding
Leerlijn sportmedisch • • • •
Leerlijnen voeding, psychologie, doping en medisch Long term athlete development plan Van talent- naar topsporter Van regionaal (RTO) naar centraal (CTO)
Thema’s: - Ken je lichaam / sport / omgeving / preventie - Preventief / curatief / sportmedische begeleiding / prestatiebevordering
Intredekeuring (sportarts) • Verplicht onderdeel aanname beleid CTO • Beoordelen (medische) belastbaarheid talent: • Kennis sportspecifieke belasting en risicofactoren blessures: - volleybal: enkel / schouder / knie / vingers - wielrennen: fietspositie / overtraining / trauma
Sportmedisch onderzoek • • • • • • •
Algemene informatie Sportbelasting Herstel en balans Vitale functies / interne organen Houding en bewegingsapparaat Mentale status Voeding
Algemene informatie • Leeftijd - groeifactor kind / jong volwassene • Geslacht - verschillen tussen man (jongen) en vrouw (meisje)
Sportbelasting • Sporttak • Kennis sportspecifieke belasting en risicofactoren hardlopen: bijv. lopersknie • Sportieve voorgeschiedenis en toekomst - jaren- en urenbelasting - actuele weekbelasting - doel korte (CTO?) en lange termijn • Trainingsschema in balans? overtraining?
Herstel en balans • Slaapkwaliteit (uren) • Actief herstel? - massage - middagdutje - sauna of (ijs-)baden - warming-up / cooling down • Voeding
Vitale functies / interne organen • KNO / allergie • Tandarts periodieke controle (pilot NOC) • Hart Lausanne screening (acute hartdood jonge leeftijd) • Buik • Longen (astma, EIB) • Vrouwen (menstruatie) • Medicijngebruik dopingautoriteit.nl – dopingwaaier app • Vaccinatiestatus
Vitale functies / interne organen
• Onderzoek longfunctie / hartfunctie / bloed • Inspanningstest met ademgasanalyse (op indicatie) - gezondheid hart, longen, spieren - prestatiediagnostiek duursport (fiets- looptest / veld) - nulmeting / onbegrepen prestatieverlies / overtraining
Houding en bewegingsapparaat • Operaties • Blessurevoorgeschiedenis • Actuele blessures (klachten) - netwerk ketenzorg / sportzorgprofessionals - snelheid en kwaliteit • Onderzoek bewegingsapparaat - mobiliteit en stabiliteit (romp) - kracht - sportspecifieke aandacht
Mentale status • Problemen binnen directe leefomgeving? familie, werk, school, relatie, etc • Wedstrijdspecifiek minder presteren? stress? • Paniekaanval / mentale blokkade (competitie) • Depressiviteit, psychose, angststoornis • Vliegangst? • Rol sportpsycholoog • Klinisch psycholoog / psychiater • Netwerk NOC
Voeding • Gezonde basisvoeding • Sportvoeding en herstel • Voedingssupplementen (NZVT): - gezondheid (multi, vit D) - performance (creatine, cafeïne) • Meten BMI en vetpercentage • Overgewicht? Ondergewicht? - gezondheidsnorm versus sportnorm - blessure- en gezondheidrisico (prestatieverlies)
Intredekeuring (sportarts) • APK voor jonge topsporters • Hoe zit het met uw APK en brandstoffen? • … en die van uw pupillen??
‘Audi voorsprong door techniek’
Verantwoord hardlopen – een hele prestatie • • • • • • •
Populaire sport met veel blessures Na veldvoetbal de sport met het grootste aantal blessures Stijging aantal blessures, (meer) beginnende hardlopers Overbelasting Te snelle trainingsopbouw, vermoeidheid, verkeerd schoeisel Doelgerichte hardloper loopt meer risico op blessures 91% blessure onderbeen: (lopers-)knie – kuit/scheenbeen achillespees
Bron: http://www.veiligheid.nl/cijfers/hardloopblessures (feb 2014)
Blessures • Basis preventie ligt bij goede voorzorg: www.sportzorg.nl/beginnenmethardlopen • Bron: KTS hardlopen - evidence and expert based advies
• • • •
Sportmedisch advies noodzakelijk? Hoe kies ik mijn hardloopschoenen? Trainingsschema (trainer versus ‘papier’) Hoe beoordeel ik pijn?
Blessures • Spierpijn klacht blessure • Overbelasting (overtraining) >>> trauma Bekende hardloopblessures, oa: • Lopersknie • Achillespees achillespeespoli (folder) • Stressfractuur (duursport / topsport) • www.sportzorg.nl/blessureadviseur Sportmedische ketenzorg vereniging!
Sportmedische ketenzorg Sportmedische zorg vereniging (intern netwerk): • Rol trainer • Sportmasseur – sportfysiotherapeut Extern netwerk: • Rol vereniging • Sportmasseur / sportfysiotherapie (manuele therapie) • Sportarts diagnose / aanvullend onderzoek preventief sportmedisch onderzoek Kwaliteit en snelheid – ken je netwerk!
websites • http://www.sportzorg.nl/welkom • http://www.sportzorg.nl/blessure-adviseur
• http://www.nocnsf.nl/wot/factsheets-bij-sportzorg-nl
Sportgeneeskunde als basiszorg • Erkenning medisch specialist • kosten - preventief sportmedisch onderzoek in aanvullende verzekering zie http://www.sportzorg.nl/vergoedingen-sportzorg - blessureconsulten naar basisverzekering (2016) • contact www.smcp.nl / 088-0881300 / foldermateriaal • kortingsactie preventief sportmedisch onderzoek (10%) • SMCP stand Loopsport Expo!
Marathonpakket XL • Marathon als ultieme uitdaging ‘once in a lifetime’ / bucketlist • • -
Totaalpakket voor goede en gezonde begeleiding Team van experts: Uitgebreid sportmedisch onderzoek (sportarts Arjan Kokshoorn) Fysiotherapeutische testbatterij (sportfysio Luc Schout) Individueel sportvoedingsadvies (sportdiëtiste Anja van Geel) Trainingsadvies op maat (trainer/topsporter Gert-Jan Wassink)
• (totaal)pakket op maat voor u? • Meer info: www.smcp.nl / stand Loopsport Expo / folder
Vragen en discussie
Coach Strength & Conditioning coach
Sportarts
Lifeskills coach
Atleet
Voedingsdeskundige
StudieFysiotherapeut intermediair
