BinnenstadBericht Informatie over de Salvatorparochie Utrecht
In dit nummer onder andere: Kerstwensen van het pastoraal team Een bijzonder Kerstverhaal Michiel de Kerstmuis
KERSTMIS 2010
IN DIT BINNENSTADBERICHT
COLOFON Jaargang 14, speciale Kersteditie Een uitgave van de kathedrale Salvatorparochie, Utrecht
blz. 3: blz. 4: blz. 7: blz. 10:
Redactieadres: Rozenstraat 1 3511 BV Utrecht E-mail:
[email protected] Het bestuur van de kathedrale Salvatorparochie draagt de verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit BinnenstadBericht.
blz. 12: blz. 15: blz. 19:
Van de redactie Een Kerstrecept van pastoor Van der Vegt Een apart Kerstverhaal Overzicht van de vieringen rond Kerst en Oud en Nieuw Pastor Schrama over het Kerstfeest bij St. Augustinus Michiel de Kerstmuis Een gedicht van Eddy Lie
Overname van artikelen is met bronvermelding toegestaan.
Zie, ik verkondig U grote blijdschap die heel het volk ten deel zal vallen. U is heden de Heiland geboren, namelijk Christus, de Heer, in de stad van David. Lucas 2:10-11
2
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
VAN DE REDACTIE Geachte lezers van deze speciale Kerstuitgave van het BinnenstadBericht van de Salvatorparochie, In de maand december heeft de redactie van oudsher de minste moeite om aan voldoende kopij te komen. Het BinnenstadBericht van december had zijn normale volume en ook voor deze uitgave hebben wij weer leuke, interessante en serieuze artikelen voor U. Vele maanden hebben we naar een kerstverhaal gezocht dat, naar alle waarschijnlijkheid, nog niemand van U ooit heeft gelezen. Een eigentijds verhaal waarbij het moeilijk zal zijn om de ogen droog te houden. Pastoor Van der Vegt levert zijn visie voor een kerstrecept en pater Schrama o.s.a. verhaalt over Augustinus en het Kerstfeest. Ook de kinderen worden weer niet vergeten met een speciaal Kerstverhaal van Michiel de Kerkmuis en een leuke kleurplaat. Voor uw gemak hebben we de diensten van Kerst en Oud en Nieuw nogmaals opgenomen en van Eddy Lie is er een gedicht over de herders. De decembermaand is een maand vol van verwachtingen die wij als christenen mogen hebben, vooral bij Kerstmis. Verwachtingsvol zoals kinderen uitkijken naar een feest of een verjaardag. Daar sluiten we ons als redactie graag bij aan. Op weg naar Kerstmis zoals de herders op weg gingen naar de stal, op weg naar onze Verlosser. Ubi caritas et amor Deus ibi est (Waar vriendschap is en liefde daar is God) De redactie wenst alle lezers een Zalig Kerstmis en een Gezegend Nieuwjaar!
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
3
KERSTRECEPT Ik hoop dat ik nog op tijd ben, want ik heb een kerstrecept voor ons allemaal. Het leuke is dat je geen inkopen hoeft te doen, of zelfs een keuken moet hebben. Zelfs geen Herrie in de keuken of Hell’s Kitchen, en ook Herman kan thuis blijven. Je hoeft ook geen masterchef of topkok te zijn. Allemaal niet nodig. Hier volgen de ingrediënten in zes stappen: • • • • • •
Een goed gevulde maat eenvoud en veel brokjes menselijkheid; Enkele grammen schaamte om wat er aan liefdeloosheid gebeurt; Een stuk berouw om al het goede dat wij vergeten te doen; Zoek een portie goede wil; Kruid dit alles met eerlijkheid zodat de gezonde smaak niet verloren gaat; Schraap van dat alles je pretentie af.
Wat overblijft is de kern van het maal: een echt mens naar Gods hart. Zoals een goed recept vraagt dit om uitleg. Ik heb daarvoor het kerstkookboek voor me liggen. Gevulde maat eenvoud Een eenvoudige stal, eenvoudige mensen. Geen geschreeuw van een leeuw, of hij nu Paul heet of niet. Zelfs geen gemekker van een witte man al of niet met baard en een andere Paul. Ook geen politicus die al of niet met gedoogsteun zaken overeind houdt. Alles gewoon, zonder alle toeters en bellen. Wat kan eenvoud toch weldadig zijn: het geeft ruimte in je woonkamer, je huis. Je hoeft niet als een razende Roeland overal achteraan te gaan, alsof het allemaal om jou zou draaien in het leven. Eenvoud wijst de mens op ieder verantwoordelijkheid of, om het poëtisch Bijbels uit te drukken: naakt kom je uit de moederschoot, naakt keer je terug (Boek Job). Brokjes menselijkheid Eenvoud kan alleen gedijen met menselijkheid. Dat de mens gericht is naar elkaar toe, met elkaars gezichten. Augustus - de keizer, niet onze parochieheilige - had niet veel op met menselijkheid. Door hem
4
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
wordt het kerstgebeuren een wreed verhaal. Mensen tellen, omdat het macht betekent. Macht is omgekeerd evenredig met menselijkheid. Hoe meer macht, hoe meer de menselijkheid het raam uitvliegt. Enkele grammen schaamte Een schitterende deugd die al vanaf de conceptie is gelegd in ieder mens. Schaamte, als even een stap terug doen, een terughoudendheid. Een moment van inkeer, zoals de herders door een grote vrees, ontzag werden bevangen. Schaamte is niet negatief, juist zeer positief omdat het de mens laat inkeren in zichzelf. Je slaat de ogen neer, omdat je ergens overweldigd door bent. Het is de blik van je eigen ik in waardering voor de ander. Het is het respect dat je laat zien naar de ander toe en dus ook naar jezelf toe. Schaamte in een dubbele beweging, naar de ander (respect) en naar jezelf (zelfrespect). Over de liefdeloosheid hoeven wij het niet te hebben. Daar kunnen wij zelf te kust en te keur voorbeelden van geven. Berouw om het vergeten goede Echt berouw heeft de intentie in zich om het beter te doen. In echt berouw kan iets nieuws geboren worden, op een manier zoals uit Maria Jezus geboren wordt. Nieuw leven ziet het levenslicht, nieuwe kansen liggen voor ons. Het ligt zelfs op straat, al die nieuwe mogelijkheden ook door alle crises heen, persoonlijk en economisch. Het echte berouw laat iemand toe die je op weg helpt, als een Jozef bij Maria en het kind. Iemand die je onder de arm neemt en met je de weg uitstippelt en wil gaan, die leidt naar toekomst en een echte goede. Een portie goede wil Waar zijn wij zonder wil, maar dan op de juiste manier aangestuurd. Waar zijn wij als kerk van Jezus Christus in onze wereld. Alom wordt gezegd dat wij een steengoed product hebben: Jezus Christus, Gods Zoon, geboren uit Maria om ons uit te breken uit de banden van de dood in vele gezichten: verslaving, ellende, zonde en de dood zelf. Het hout van de kerstkribbe is hetzelfde als van het kruis. Het kruis als
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
5
sleutel die past op de deur van leven: eeuwig leven, nu al. Een steengoed product. Waar zijn mensen van goede wil, die willen meedenken met ons, met Jezus. De wil om – net als die herders Jezus te vinden in een eenvoudige stal, zonder poespas. De wil om plaats te maken in de herberg van deze wereld voor mensen die hun verantwoordelijkheid ontdekken en gaan gebruiken. De kerk, wij, kan u niet missen. Kruiden met eerlijkheid voor de goede smaak Waren banken maar eerlijk, waren mensen die leningen afsloten maar eerlijk. Leuk gezegd, maar ben ik eerlijk? Laten wij de eerlijkheid vooral thuis, bij onszelf zoeken en vinden. Met het vingertje wijzen heeft nooit iemand gebaat. De hand in eigen boezem steken heeft menigeen tot inkeer gebracht. De eerlijkheid laat mensen bouwen op elkaar en vertrouwen hebben in elkaar. De eerlijkheid doet je gaan van Nazareth naar Bethlehem. Van het alledaagse liegen en bedriegen, naar de plek van de geboorte van een nieuwe, andere mens. Schraap de pretenties eraf O mensen, waarom moeten wij zoveel bereiken, zoveel betekenen, alsof wij allemaal kleine Pietertjes van de Hogenband moeten zijn, of Rutte in de naam moeten hebben staan. De wereldpolitiek redt het ook zonder ons. Wij hoeven niet op het Damrak of op Wall Street te overnachten. Om in de trant van Johan C. te spreken: alles wat omhoog gaat, komt ook weer naar beneden; alles wat naar beneden gaat, kan ook weer stijgen. De enige pretentie die nuttig is, is de pretentie van het nu. Dit moment, wat kan ik betekenen voor de medemens, die nu een vraag heeft, of een uitnodiging. Heden is u een Redder geboren, niet op het Damrak, niet op Wall Street, maar in een eenvoudige stal. Een Redder, die mensen bij de hand neemt en wegleidt uit alle angst en wanhoop. Wat houden wij over: een mens naar Gods hart. U ziet, een eenvoudig recept voor iedere dag. Het is al 2000 jaar bekroond met vijf sterren, wat zeg ik: ontelbare sterren. Gebruik het. En, vraagt je iemand, van wie je dit recept hebt, zeg dan in alle eenvoud: opgeraapt en gevonden, al 2000 jaar geleden: Het GOEDE NIEUWS van JEZUS CHRISTUS. Pastoor Van der Vegt
6
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
EEN APART KERSTVERHAAL God wordt mens op aarde, een wonderbaarlijke ruil. God daalt af en komt wonen midden onder ons, in zijn Zoon Jezus Christus. Een ruil, want doordat God afdaalt vanuit de hemel wordt voor ons de weg naar de hemel weer duidelijk Een kleine jongen werd door een ambulance met loeiende sirene en blauw zwaailicht naar het ziekenhuis gebracht. Een dokter onderzocht hem en maakte snel röntgenfoto’s en een scan. Met een lachje zei de dokter, die ook chirurg was, tegen de jongen: “Ik ga je hart openen.” De jongen onderbrak hem met een levendige stem: “U zult daar Jezus vinden.” De chirurg die in God noch gebod geloofde, keek op en fronste zijn wenkbrauwen. “Ik zal je hart openen om te zien welke schade je ziekte heeft aangericht in je hart. Jezus… fff.” “Maar wanneer u mijn hart geopend hebt, dan zult u daar Jezus vinden”, antwoordde de jongen. De chirurg keek naar de ouders, die heel rustig bij hun ziek kind stonden. Hij ging verder: “Wanneer ik de schade heb vastgesteld, zal ik je hart en je borstkast weer dichtmaken en dan zal ik beslissen met je ouders welke ingreep er nodig is”. “Maar u zult Jezus in mijn hart vinden. De Bijbel zegt dat, dat Hij
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
7
daar leeft in mij en ook alle liederen die ik zing met ander mensen zeggen dat. Hij leeft daar en u zult Hem vinden.” De chirurg kreeg er nu genoeg van en begon zijn geduld te verliezen. “Ik zal je zeggen wat ik daar zal vinden: een beschadigde hartspier, een slechte bloedtoevoer, slechte bloedvaten. Dan zal ik weten of ik je weer gezond kan maken.” “En u zult Jezus daar vinden. Hij is daar…” De chirurg keerde zich om en verliet boos de onderzoekskamer. Hij mompelde: “Arm en zielig joch, wat hebben ze hem wijsgemaakt.” Zoals voorzien opereerde hij de jongen. De schade was heel ernstig, veel ernstiger dan hij had kunnen voorzien. In feite kon hij niets meer voor het jochie doen. Later aan zijn bureau maakte hij aantekeningen van wat hij aangetroffen had: beschadigde aorta, beschadigde bloedvaten; spierweefsel aan het afsterven, slecht werkende hartklep. Geen hoop op een transplantatie; dat zou het jochie niet overleven. Alleen pijnbestrijding en rust. Prognose… Hier pauzeerde hij even… De dood zou binnen een jaar intreden. Hij stond op en keek naar boven. Hij richtte zich tot die Jezus waar het jochie het steeds over had. “Waarom,” riep hij, “waarom hebt U dat gedaan, waarom hem hierheen gestuurd. U hebt dit jochie veroordeeld om aan deze ziekte te sterven. WAAROM…? Toen hij zijn kamer wilde uitlopen, hoorde hij een innerlijke stem, die antwoordde: “Dit kind is niet bestemd om vele jaren tot jouw kudde te behoren. Hij behoort aan Mijn kudde en zal altijd bij jullie zijn. “Hier in mijn kudde bestaat geen pijn en dit jochie zal getroost zijn op een manier die u zich niet kunt voorstellen. Zijn ouders zullen op een dag ook hierheen komen en vrede vinden. Mijn kudde zal verder groeien.”
8
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
Met de klink van de deur in de hand sprongen de tranen in de ogen van de chirurg. Maar zijn hoogmoedige en beschuldigde houding tegenover die stem nam weer de overhand. “U hebt dit jochie het leven gegeven, over enkele maanden zal hij dood zijn. Waarom??” De stem antwoordde weer: “Deze jongen zal in Mijn kudde terugkeren, omdat hij zijn taak volbracht heeft. Ik heb dit kind niet op aarde het leven gegeven om hem te verliezen, maar om een ander verloren schaap terug te vinden!” De chirurg stond aan de grond genageld. Hij begreep dat dit jochie er niet toevallig was, maar om hem. Aan hem werd een les gegeven, die hij nog nooit had gehoord en in geen boek gelezen. Zijn hele leven flitste aan hem voorbij. Het heil van zijn ziel had hij vergeten door zijn aandacht voor zijn carrière en zijn status. Hij was de chirurg. Punt uit. Hij kwam de kamer van de jongen binnen en zette zich neer aan het bed van de jongen. Zijn ouders stonden naast het bed. De jongen was bezig om uit de narcose te ontwaken. Met een zacht stemmetje en half open ogen zei hij, toen hij de chirurg zag: “U hebt mijn hart geopend?” “Ja,” antwoordde de chirurg. “Wat hebt u daar gevonden,” vroeg de kleine zieke. “Ik heb daar Jezus gevonden,” antwoordde de chirurg en hij huilde als een klein kind, hoewel hij al over de 50 was. In de korte tijd dat de jongen nog leefde werd de chirurg en het jochie dikke vrienden. Kerst is het feest van de ruil, omdat God ons wil aanraken en vriendschap wil sluiten. Een gebeuren dat van twee kanten mag komen.
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
9
VIERINGEN RONDOM SINT AUGUSTINUSKERK Vrijdag 17 december 12.30 uur: Boeteviering Zaterdag 18 december 11.15 uur: Rozenkransgebed 12.00 uur: Eucharistieviering met cantor Zondag 19 december 09.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Hoogmis 12.30 uur: Holy Mass in English 14.30 uur: Kerstsamenzang Maandag 20 december – donderdag 23 december 12.30 uur: Eucharistieviering Vrijdag 24 december 19.00 uur: Kinderviering (géén Eucharistieviering) 21.30 uur: Kerstsamenzang 22.00 uur: Nachtmis met koor en orkest Zaterdag 25 december 09.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Hoogmis met koor en orkest 12.30 uur: Holy Mass in English Zondag 26 december 09.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Hoogmis met koor 12.30 uur: Holy Mass in English Maandag 27 december – donderdag 30 december 12.30 uur: Eucharistieviering Vrijdag 31 december 12.30 uur: Eucharistieviering met koor Zaterdag 1 januari 09.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Hoogmis met koor Zondag 2 januari Openbaring des Heren 09.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Eucharistieviering met cantor
10
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
KERSTMIS 2010 SINT CATHARINAKATHEDRAAL Woensdag 22 december 18.30 uur: Rozenkransgebed 19.00 uur: Rorateviering onder kaarslicht in de kerk Vrijdag 24 december 19.00 uur: Kerstviering voor kinderen (géén Eucharistieviering) 22.00 uur: Kerstnachtmis met het Kathedrale Koor (Hoofdcelebrant Mgr. W.J. Eijk) Zaterdag 25 december 10.30 uur: Hoogfeest van Kerstmis (Hoofdcelebrant Mgr. W.J. Eijk) Zondag 26 december H. Familie, Jezus, Maria, Jozef 10.30 uur: Hoogmis Woensdag 29 december 18.30 uur: Rozenkransgebed 19.00 uur: H. Mis in de vredeskapel Vrijdag 31 december 18.30 uur: Eucharistieviering op Oudejaarsavond Zaterdag 1 januari 10.30 uur: Hoogfeest van Heilige Maria, Moeder van God; aansluitend een uur aanbidding van het Allerheiligst Sacrament Zondag 2 januari 10.30 uur: Eucharistieviering Openbaring des Heren (Hoofdcelebrant Mgr. W.J. Eijk) Woensdag 5 januari 18.30 uur: Rozenkransgebed 19.00 uur: Eucharistieviering Zaterdag 8 januari 17.00 uur: Aanbidding en biechtgelegenheid tot 18.00 uur 18.30 uur: Eucharistieviering vooravond Doop van de Heer Zondag 9 januari 10.30 uur: Feest Doop van de Heer
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
11
KERSTFEEST IN HIPPO Hij heeft zich verwaardigd mens te worden, wat wilt u nog meer? Is God voor u niet genoeg vernederd? Hij die God was, is mens geworden. Een benauwde behuizing: gewikkeld in doeken is Hij in een kribbe gelegd. U hoorde het in de evangelielezing. Wie zou zich er niet over verbazen? Die de wereld vervulde, vond geen plaats in de herberg. Die in een kribbe gelegd werd, is ons voedsel geworden. Laten de twee dieren bij de kribbe komen, de twee volkeren: de os kent immers zijn eigenaar, de ezel de krib van zijn meester. Ga naar de kribbe, en schaam u niet lastdier te zijn van de Heer. U zult Christus dragen, u zult op uw weg niet verdwalen, want de Weg zit op u. Herinnert u zich dat ezeltje nog dat [op Palmzondag] naar de Heer werd gebracht? Dat zijn wij. Niemand hoeft zich daarvoor te generen. Laat de Heer maar op onze rug zitten en ons roepen waarheen Hij wil. Wij zijn Zijn lastdier. Wij zijn op weg naar Jerusalem. Met Hem op de rug voelen we geen last, maar verlichting. Met Hem als gids verdwalen we niet: wij gaan naar Hem toe; door Hem gaan wij, en dan gaan wij niet ten onder. (Augustinus, preek 189,4) Oorsprong van het Kerstfeest Augustinus kende Kerstmis als liturgisch feest. Er zijn van hem minstens dertien kerstpreken bewaard. Rond 400 was het Kerstfeest in Noord Afrika pas enkele tientallen jaren populair. Volgens sommigen werd het Kerstfeest vanuit de Kerk van Rome ingesteld ter vervanging van het heidense feest van de Onoverwinnelijke Zon (Natalis Solis Invicti). Het is opvallend dat Augustinus het thema van de Onoverwinnelijke Zon (bij hem is dat Jesus Christus) in zijn kerstpreken steeds laat klinken. Van sneeuw is er geen sprake. De Noordafrikaanse donatisten weigerden het feest van Epifanie (Driekoningen) dat uit het Oosten kwam, over te nemen. Maar het Kerstfeest vierden ze wel. Dus moet het Kerstfeest reeds vóór 312 in Noord Afrika zijn ingevoerd. In 275 had keizer Aurelianus 25 december als de feestdag van de Sol Invictus bepaald. Keizer Constantijn en zijn familie hebben aanvankelijk deze zonnecultus beleden. Toen Constantijn de christenen begon te begunstigen werd in 321 de ZONdag - niet langer meer gewijd aan de geschapen zon maar aan de Eeuwige Zon - zelfs een openbare rustdag met een christelijk accent. Dit zou ervoor kunnen pleiten, dat de invoering van Kerstmis uit de tijd van keizer Constantijn stamde. De Kerk zou de datum van 25 december hebben overgenomen, omdat zij door de ware Zon der
12
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
Gerechtigheid, Jesus Christus, de zonnegod wilde verdringen. Het Kerstfeest zou met opzet op 25 december zijn geplaatst, op de dag van het solsticium, de zonnewende; daarna gingen immers de dagen lengen. Het lengen van de dagen vanaf Kerstmis wordt door Augustinus vaak in zijn kerstpreken aangehaald. Een andere grote predikant, Johannes Chrysostomus, getuigt in een preek van 386, dat Antiochië het Kerstfeest pas in 376 invoerde. In die tijd werd het nog niet in Jerusalem gevierd, ook niet in Alexandrië waar men het pas rond 430 aanvaardde. Vanuit Rome verbreidde het feest zich naar Noord Italië en Noord Afrika. Noord Afrika had een liturgische relatie met Rome. Rond 360 moet het reeds in Afrika hebben bestaan, want de oudst bewaarde kerstpreek daar dateert van 360. Zij was van Optatus van Mileve. Optatus kent nog niet het feest van Epifanie. Kerstmis is bij hem het feest van de verschijning van de Heer in het vlees, waarbij hij naar drie thema’s tegelijk verwijst: de geboorte, de aanbidding der wijzen, de moord op de onnozele kinderen. Ook de herders als beeld van de Kerk uit de Joden, en de wijzen als beeld van de Kerk uit de heidenen is al door Optatus uitgewerkt. Kerstmis in Hippo en in Rome Toen het Kerstfeest in Hippo werd ingevoerd, waren de thema’s van de aanbidding der wijzen en de moord op de onnozele kinderen reeds aan de thematiek van het Kerstfeest onttrokken, omdat men inmiddels in Hippo vanuit het Oosten Epifanie had overgenomen. Op 25 december vierde men in de bisschopsstad van Augustinus dus alleen Jesus’ geboorte. Augustinus kent beide feesten, Kerstmis en Epifanie, en wijst ook op hun samenhang. Bij hem wordt de datum, 25 december, tot thema, telkens als hij preekt over het feit, dat de Heer
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
13
de dag van zijn geboorte zelf heeft uitgekozen, evengoed als Hij zijn eigen moeder heeft uitgekozen. Voor Augustinus is 25 december de historische geboortedag van Jesus. Dus volgens hem is Jesus precies op 25 december geboren. Jesus heeft die dag uitgekozen om ons te doen begrijpen dat Hij het ware Licht is dat de hele wereld en iedere mens verlicht. Hij is het Licht, geboren uit het Licht. God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God, geboren niet geschapen. Augustinus legt grote nadruk op het bijeenhoren van Kerstmis en Epifanie. Beide feesten beelden het bijeenhoren uit van de twee volken, Israel en de heidenen. Hij wijst in dat verband ook op het getal twaalf, het aantal dagen dat tussen Kerstmis en Epifanie ligt. Uit twee brieven van Augustinus aan Januarius weten we, dat de bisschop van Hippo aan Kerstmis niet de rang van mysterium toekent, zoals aan Pasen. Hij plaatst Kerstmis niet onder de sacramenta, de heilige tekens die zo sterk naar het goddelijke geheim verwijzen dat degenen die ze vieren er in feite werkelijk aan deelnemen. Kerstmis is de geboortedag en de verjaardag van Jesus, een historisch feit uit het verleden. Bij Pasen gaat het om meer: daar gaat het over dood en verrijzenis. Wanneer je Pasen liturgisch viert, neem je ook aan dood en verrijzenis deel. Bij Kerstmis gebeurt dat niet, volgens Augustinus, dan neem je niet deel aan d egeboorte. Dan gaat het alleen om de herdenking van de menselijke geboorte van Jesus. Het zal pas Paus Leo de Grote zijn die spreekt over Kerstmis als het sacramentum nativitatis. Rond 400 eeuw was er in Rome op Kerstmis slechts één enkele Mis. Maar in de eerste helft van de vijfde eeuw liet paus Sixtus III (432440) de Liberius-basiliek herbouwen. Daarin stond een kopie van de grot te Bethlehem, de Sancta Maria ad Praesepe. Met Kerstmis werd daar een nachtmis gevierd. Dit blijkt echter eeuwenlang alleen voorbehouden te zijn geweest aan de pauselijke liturgie. Men imiteerde daarin Jerusalem, waar de Kerstviering te middernacht begon, in Bethlehem. De dagmis had echter de oudste rechten. In Rome las men dan uit het eerste hoofdstuk van het Evangelie volgens Johannes: In het begin was het Woord. Nachtmis, evenals trouwens Advent, Kerstvigilie en Kerstoctaaf waren in het Hippo van Augustinus nog totaal onbekend. pastor Martijn Schrama o.s.a.
14
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
MICHIEL DE KERKMUIS ONVERWACHT BEZOEK: KERSTMIS Origineel verhaal: Brian Ogden Vertaling: Truus Ackerschott Het was Kerstavond en Michiel kon zich geen koudere Kerst herinneren. De wind blies hard tegen de sacristieramen en de sneeuwvlokken dwarrelden in de wind. Het was bitterkoud ook al was de verwarming aan voor de Kerstdagvieringen. Michiel had zijn presentjes al aan Patrick, Paula en de muizenkinderen gegeven. Hij had een kaart gestuurd naar Barnabas de kerkvleermuis, naar Herbert de egel en naar Robert en zijn konijnenfamilie. Michiel was eigenlijk trots op zichzelf en voelde zich heel vredig. Hij was helemaal klaar voor die ene grote dag. Hij had zijn boodschappen gedaan en al het eten gekocht wat hij nodig had. Gewoonlijk at hij met Kerstmis bij Patrick en Paula, maar zij gingen weg en Michiel was in zijn eentje. Er waren oude films op t.v.: Mary Poppins over een muizenzuster die wonderbaarlijke dingen kon doen, de Sneeuwmuis en Zwarte roetvlekjes en de zeven muizenkinderen. Hij had ze allemaal van tevoren al gezien. “Ik kan maar beter naar bed gaan,” zegt hij tegen een lege sacristie. “Dan kan ik als ik wakker ben mijn presentjes open maken. Het gaat een eenzame kerst worden voor mezelf.” BINNENSTADBERICHT KERST 2010
15
Michiel nestelt zich onder zijn dekbed. Hij had tijd besteed om enkele papieren zakdoekjes en een echte zakdoek te vinden, dus zijn bed was lekker warm en comfortabel. Spoedig was hij in slaap en snurkte stil. Na een half uur hoorde hij een vreemd geluid. Het klonk alsof er iemand probeerde door Michiels speciale holletje toch de sacristie binnen te komen. Van de eerste geluiden werd Michiel niet wakker maar toen het luider werd, stond hij op. Plotseling was hij klaarwakker. Er was absoluut iemand in zijn sacristie. Hij lag heel stil op z’n bed en luisterde goed. Er waren twee personen – hij kon horen dat ze tegen elkaar fluisterden. Waren deze inbrekers op zijn presentjes uit? Werd hij overvallen, gekidnapt en gegijzeld?? Na een minuut of tien kon hij het niet langer uithouden. Zij waren er nog steeds en hij moest weten wat ze aan het doen waren. Hij stond vlug op en vond de kleine zaklamp die hij onder zijn bed bewaarde. Hij knipte hem aan en scheen de sacristie rond. Daar op het vloerkleed bij - de tafel van de pastoor – met hun pootjes beschermend voor hun ogen tegen het felle licht waren twee onbekende muizen. Ze keken erg koud en nat en erg moe. “En wat dachten jullie nu te gaan doen,” vraagt Michiel, dapperder klinkend dan hij zich voelde. “Dit is mijn sacristie, jullie zijn indringende muizen.” “We zijn aan ’t kijken of we ergens kunnen verblijven,” zegt een van de muizen. “Zoals je ziet, zal mijn vrouw spoedig muizenbaby’s moeten krijgen. We zijn dakloos en het vriest buiten, alstublieft, alstublieft mogen we blijven?” Michiel wrijft zich over zijn hoofd met zijn poot. Zij keken zo ongelukkig dat hij ze er niet uit kon gooien. “Ja, eh... natuurlijk. Ik neem aan dat jullie honger hebben,” merkt hij op. “Ik zal kijken of ik iets kan vinden.” Hij kijkt naar zijn Kerstlunch van kerstlaken-pasta met kaarsenwassaus. Misschien dat het hen wel kon opvrolijken. Hij warmde het vlug
16
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
op en gaf het aan de bezoekers. Hij maakte wat brandnetelthee en ging bij hen zitten toen ze hun pootjes warmden rond de mokken. Michiel spreidt zijn dekbed rond de schouders van de dame-muis. “Mijn naam is Jozef en mijn vrouw heet Maria. Het huis waar wij woonden is afgebroken omdat er een nieuwe weg moest komen. We hebben wanhopig gezocht naar iets anders voor onze eerste muizenkinderen. Het is zo vriendelijk van je... eh, meneer... um…” “Michiel,” zegt Michiel. “Ik ben de muisbewaarder van de kerk. Ik houd een oogje op alles voor de pastoor.” “Meneer Michiel, het is echt heel erg fijn van je dat we hier mogen blijven.” Michiel vond nog meer warme dingen voor Jozef en Maria en zij nestelden zich om te slapen. Het was al erg laat toen Michiel op Kerstmorgen wakker werd. Hij gaapte en strekte zijn pootjes en begon na te denken over wat er die nacht gebeurd was. Toen hoorde hij zachte leuke geluidjes, hetzelfde soort piepende geluidjes dat Paula’s kleine muizenkinderen soms maakten. Michiel sprong uit zijn bed en rende naar de tafel van pastoor. Daar in een open lade was een erg trots kijkende Jozef en een vermoeide maar gelukkig kijkende Maria en zes kleine muizenbaby’s. “Michiel, ontmoet je ere-kleinkinderen,” zegt Jozef met een grijns. Michiel was sprakeloos. Het was zo verbazend om te zien hoe de kleine muizen zich bij hun moeder nestelden. Hun oogjes waren gesloten en hun vacht was erg dun, ze lagen lekker ingestopt in Michiels dekbed en ze leken warm en gelukkig te zijn. “Wel,” zegt Michiel, “ik weet niet wat ik moet zeggen. Het is nogal een verrassing, wakker worden en zes nieuwe muizenkinderen vinden in mijn sacristie. Gefeliciteerd! Hebben jullie al nagedacht over wat namen?”
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
17
“Er zijn twee jongens en vier meisjes,” zegt Jozef. “Wij denken erover, als je het niet erg vindt, de oudste jongen naar jou te noemen, Michiel en de jongste Thomas. De meisjes willen we naar onze moeders noemen, Suzan en Sally en naar de grootouders van de kinderen, Elly en Patty.” “Ik zou erg vereerd zijn,” zegt Michiel.” “Ik hoop dat je niet te eenzaam bent geweest, zonder ons,” zegt Paula wanneer de familie weer terug is. “Ja, we hebben wel aan je gedacht,” zegt Patrick, “dat je zo op je eentje was.” “Ik was niet op mijn eentje,” zegt Michiel. “Ik had een prachtige Kerst. Zie je, ik had enkele onverwachte bezoekers en zij hadden baby’s en ik ben een eervolle grootvader.” Michiel vertelt Patrick en Paula het hele verhaal, hoe Jozef en Maria waren aangekomen en hoe hun baby’s geboren waren in de sacristie toen ze dakloos waren. “Het is erg vreemd omdat het hier niet stopt. Net nadat ze waren vertrokken om een huis te vinden ging ik de kerk in. Liggend op de vloer onder de koorstoelen lag een kerstlied. Ik was het net aan het opeten toen mijn ogen sommige woorden lazen. Het waren deze woorden, ze waren zo mooi dat ik ze van buiten leerde.” Weggestopt in een stal, geen wieg voor een bed. De kleine koning Jezus legt neer zijn lieve hoofd. De sterren in de heldere lucht kijken neer waar hij ligt. De kleine koning Jezus slapend in het hooi. “Het herinnert me aan wat er op Kerstnacht is gebeurd in mijn sacristie.”
Vader in de Hemel: U geeft ons Jezus op Kerstnacht. Help ons hem te kennen, van Hem te houden en Hem te dienen elke dag van het jaar.
18
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
DE HERDERS Gewone mannen, arbeiders in een donkere nacht herders in de stilte op wacht in de hand een stevige stok wakend over hun kostbare kudde plotseling zien ze een groot licht dat hen als goud verlicht de nacht wordt even dag de engel Gods verschijnt spreekt: vrede, wees niet bang verheug je vandaag is de Heiland geboren Hij is de Christus, de Heer ga naar Bethlehem daar zal je een kind vinden in een kribbe in doeken gehuld op het woord van de engel vertrekken de ontroerde herders vinden tot hun grote vreugde het kind in een eenvoudig stal Eddy Lie
BINNENSTADBERICHT KERST 2010
19
KATHEDRALE SALVATORPAROCHIE Pastoraal Centrum Rozenstraat 1 3511 BV Utrecht tel.: 030-2318545 e-mail:
[email protected]
Voor informatie en vragen over de parochie kunt u bij het Pastoraal Centrum terecht op werkdagen van 9.30 tot 12.30 uur. De ingang van het Pastoraal Centrum bevindt zich achter de St.- Augustinuskerk naast de ingang van parkeergarage La Vie. Buiten de openingstijden kunt u de voicemail inspreken, dan wordt u tijdens onze openingstijden teruggebeld.
Pastoraal team: pastoor G.M.J. van der Vegt pastor M. Schrama o.s.a. assistent-pastor O. Swijnenberg assistent-diaken J.C.J. den Hartog Telefoonnummer pastoor: 06-14395413 Gironummers: Actie Kerkbalans Salvatorparochie: 3341144 Salvatorparochie St. Augustinus: 136740 Salvatorparochie St. Catharina: 148501
St.-Augustinuskerk Oudegracht 69 www.deaugustinus.com koster: Th. van Hasselt De kerk is van maandag t/m zaterdag geopend van 9.30-16.30 uur. Zaterdag: 11.15 uur: Rozenkransgebed 12.00 uur: H. Mis met samenzang Zondag: 9.45 uur: Rozenkransgebed 10.30 uur: Hoogmis 12.30 uur: Holy Mass in English Maandag t/m vrijdag: 12.30 uur: H. Mis Biechtgelegenheid: dinsdag en donderdag 12.00-12.20
St.-Catharinakathedraal Lange Nieuwstraat 36 www.dekathedraal.com kosters: W. Zuurhout, H. van Bunnik Zaterdag: 11.00-17.00 uur: Open Kerk 17.00-18.00 uur: Aanbidding 18.30 uur: H. Mis met samenzang Zondag: 10.30 uur: Hoogmis Woensdag: 18.30 uur: Rozenkransgebed 19.00 uur: H. Mis (in de Vredeskapel) Biechtgelegenheid: zaterdag 17.00-18.00