Bijstelling Werkprogramma Economie 2015 Opsteller: Tjeerd Leistra Datum: 7 mei 2015

Bijstelling Werkprogramma Economie 2015 Opsteller: Tjeerd Leistra Datum: 7 mei 2015 Op 26 maart 2015 is de voortgang van het Programma Economie besproken in een werkbijeenkomst met de gemeenteraad. De voortgangsrapportage, het nieuwe collegeprogramma en de werkbespreking met de gemeenteraad zijn aanleiding om het werkprogramma economie bij te stellen. De jaarlijkse voortgangsbespreking en eventuele bijstelling door het college worden genoemd in het Programma Economie zoals dat door de gemeenteraad is vastgesteld in december 2013. Het nieuwe collegeprogramma heeft belangrijke economische speerpunten overgenomen in het collegeprogramma 2014-2018. Voor belangrijke onderdelen van het Programma Economie worden door het college aparte programma’s ontwikkeld; te weten voor Food en voor de Kennisas Ede-Wageningen. Ook voor het Buitengebied en Ede Centrum wordt de aanpak herijkt. Het college blijft zich inzetten voor de komst van het World Food Center. In 2015 wordt in de regio het Werkgeversservicepunt (WSP) FoodValley geïmplementeerd. Toerisme vraagt meer aandacht dan bij de vaststelling van het Programma Economie in 2013 was gedacht. Wat betreft toerisme ligt de prioriteit op het opzetten van een duurzame toeristische organisatiestructuur en de toekomstbestendigheid van onze vakantieparken. De accountmanagers van het team economie leggen de focus op de Integrale Aanpak van Bedrijventerreinen en Werklocaties. Dit plan wordt tegelijkertijd met deze notitie aangeboden. Werkprogramma Economie 2015 Onderdeel Food als economische motor

Werklocaties Ede Centrum Detailhandel Buitengebied Regionale Arbeidsmarkt

Accountmanagement Acquisitie Toegevoegd: Toerisme

Uitwerking Programma Food Ontwikkeling World Food Center (WFC) Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties Plan van Aanpak Ede Centrum Prioriteit aan referendum en plan van aanpak Ede Centrum Programma Buitengebied Implementatieplan WSP FoodValley Evaluatie Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA) Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties Toeristische organisatiestructuur Onderzoek toekomstbestendigheid vakantieparken

Voortgangsbespreking 2016 In maart-april 2016 willen we de voortgang van het Programma Economie met de gemeenteraad bespreken, zoals we dat ook dit jaar hebben gedaan. We kiezen voor dit tijdstip omdat rond deze tijd de werkgelegenheidscijfers over 2015 bekend zijn. De ontwikkeling van de werkgelegenheid vormt naast de kavelverkoop onze belangrijkste indicator van het functioneren van de economie. Kernindicatoren Programma Economie Kernindicator Werkgelegenheid

Kavelverkoop Ontwikkeling Food-sector

Uitwerking - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen houdt gelijke tred met groei inwonertal - Meer arbeidsplaatsen dan beroepsbevolking - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen positiever dan landelijk gemiddeld - Afname werkloze beroepsbevolking - Minder werkloze beroepsbevolking dan landelijk gemiddeld - 2-3 ha per jaar - Aandeel agrofood-cluster in totale werkgelegenheid - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen in de Food-sector

Kosten en dekking: De kosten en dekking van de onderdelen van het Programma Economie worden per onderdeel geregeld. De voortgangsrapportage en voortgangsbespreking zijn onderdeel van de reguliere werkzaamheden van de beleidsadviseur economie, waarbij gebruik wordt gemaakt van de Provinciale Werkgelegenheids Enquête.

Bijlage: Input werkbijeenkomst gemeenteraad over Programma Economie 26 maart 2015 Groep Accountmanagement Dennis Hadderingh/Ina Baar Conclusie op hoofdlijnen: - Positieve feedback over accountmanagement - Ondernemers vragen wat er verbeterd kan worden - Grote groep ambassadeurs kweken buiten de ‘harde kern’ - Netwerken met je buren voortzetten Ook nog genoemd: - Acquisitie en accountmanagement liggen dicht tegen elkaar aan - Partijen verbinden - Creëren van draagvlak Dit betekent voor 2015: - Doorgaan op de ingeslagen weg - Zie ook Integrale Aanpak van Bedrijventerreinen en Werklocaties

Groep Acquisitie Martin Egging/Dion Thielen Conclusie op hoofdlijnen: - Ambassadeursschap - Acquisitie met focus op Food, rode loper - Grote vissen lastig, maar met WFC meer mogelijk - Vele kleintjes maken een grote; start ups aandacht geven/laten landen op Kennisas - Onderscheidende werkmilieus aanbieden Dit betekent voor 2015: - Opmerkingen worden meegenomen in Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties

Groep Prioritering Willemien Vreugdenhil/Tjeerd Leistra Conclusie op hoofdlijnen: - Gevraagd: 2x€ 200.000 tbv integrale aanpak van bedrijventerreinen, uitstel voor detailhandel en toerisme, economie is kleine afdeling, aandacht voor after sales. - Meer aandacht voor accountmanagement, mensen er bij, werkgelegenheid belangrijk - Geen verzet tegen prioritering Vragen: - Kunnen we het wel? Acquisitie vergt lange termijninvestering, on-Edes denken, expertise in huis halen om grote internationale bedrijven te trekken, WFC, samenwerking met Wageningen UR, Stichting Food Valley NL en Oost NV, website in Engels en Mandarijn - Focus op Food, kunnen we ons dat veroorloven? Geen bedrijven weigeren. Harde acquisitie op Food. Vasthouden aan concept duurt langer maar levert wel kwaliteit op. Dit betekent voor 2015: - Prioriteit voor Integrale Aanpak Bedrijventerreinen en Werklocaties - Acquisitie in samenwerking met partners; regio, Wageningen UR, Oost NV

-

In bovenregionale acquisitie focus op Food, ieder bedrijf is in principe welkom

EBC/Ondernemersklimaat/Opvolging BOKS Wim vdBrandt/Martin Kraaienvanger Conclusie op hoofdlijnen: - Aandacht voor aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (elektra, metaal, food). MBO/HBO. Afstemming tussen diverse initiatieven. Laat jongeren zien wat er gebeurt. Laat bedrijfsleven aanschuiven bij structureel overleg onderwijs-gemeente - Transparanter maken van financieringslandschap voor ondernemers. Doel: lokale economie op gang brengen. Fondsen provincie te duur (9% rente). Eerst proefbijeenkomst met EBC, later FOV. Afstemming initiatieven fondsen. - Ondernemersmanifestatie BOKS. Vervolg geven. - Zorg voor Food-opleiding op kenniscampus - Treed als bedrijf meer naar buiten. Laat jongere zien wat er gebeurt. Rol gemeente: breng partijen bij elkaar en verbindt. Dit betekent voor 2015: - Bedrijfsleven wordt betrokken bij aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt - Financieringslandschap wordt in beeld gebracht - Food-opleiding op kenniscampus heeft aandacht van gemeente

Groep Werklocaties Jan Paul van de Hoef/Angelique Gerritsen Conclusie op hoofdlijnen: Bestaande bouw nu goedkoper dan nieuwbouw - De markt reguleert zichzelf (opknappen panden ed) maar faciliteren door overheid op gebied van bestemmingsplan - Kennisas is een merk. (JP) Laat hem beginnen bij Nizo/Vika - Bedrijvigheid in een bepaald gebied in een bepaalde sector trekt elkaar aan - Laboratoria zijn nu niet te huisvesten in Ede, vanwege beperkingen bestemmingsplan - WFC is een kans - Foodcluster inrichten, bestem BT De Klomp als Foodbedrijventerrein, want als WFC komt, gaat het los en grote laboratoria kun je niet langs Kennisas kwijt Ook nog genoemd: - Investeer in locaties die je hebt en investeer in de Kennisas - BT A12 is niet aantrekkelijk voor Food-bedrijven - Maak een keuze met BT De Klomp, wat wordt je doelgroep - Betrek het bedrijfsleven bij inkomende missies - Kievitsmeent: Overlast stankoverlast. Let daar op bij bestaand bedrijflseven, zodat men niet vertrekt - Geen concurrentie met Wageningen of Veenendaal. Naar Barneveld vertrekt Logistiek - Logistiek wordt naar Barneveld doorverwezen, maar inherent aan webshops/internetverkopen ook hier behoefte aan ligistieke overslag/opslagcentra - Beeldmerk Food langs A12 + A30 - Brand Foodvalley, zet het bij de ingang van de gemeente, zet het op je briefpapier - Het is goedkoper nu te huren in bestaande bouw dan iets nieuws neer te zetten - Wat is het uitgiftebeleid van de gemeente? - Leegstaande kantoren ombouwen naar wonen; daar waar kan Dit betekent voor 2015:

Integrale aanpak van bedrijventerreinen en werklocaties: Bij te ontwikkelen bedrijventerreinen meer aansluiten bij wensen doelgroepen, minder regels, ruimte voor ontwikkeling van het Food-cluster (o.a. laboratoria)

Groep ZZP/internet/innovatie Marc vdWoude/Sander vdPol Conclusie op hoofdlijnen: Innovatie: Creëer ontmoetingen en maak innovatieve bedrijven zichtbaar Internet: - Zorg dat snel internet op orde is. Ten eerste op bedrijventerreinen, maar ook in woongebieden. Zie het als riolering. - Er is een relatie tussen economische groei en de aanwezigheid van glasvezel - Probeer als overheid optimaal te faciliteren en ga daarin ver, zoek naar nieuwe mogelijkheden

Dit betekent voor 2015: - Snel internet aandachtspunt voor gemeente, blijft wel zaak van particulier initiatief - Initiatief provincie voor breedband in buitengebied wordt ondersteund - Netwerkbijeenkomsten primair particulier initiatief. Accountmanagement blijft netwerkbijeenkomsten bezoeken en soms organiseren; zie activiteitenprogramma integrale aanpak bedrijventerreinen en werklocaties

Nog opgemerkt in laatste plenaire commentaarronde -

Prioritering: Relatie economie met arbeidsmarkt ook belangrijk Kijk kritisch naar regelgeving Neem in werkprogramma paragraaf op voor regionaal beleid, laat zien wat Ede voor de regio doet Ook aandacht voor bestaande bedrijventerreinen Idee Dennis Hadderingh openbare ruimte BT A12, food, arbeidservaring

De economische ambitie van Ede

Krachtig de brede en duurzame werkgelegenheid stimuleren

september 2013

Economische ambitie en werkprogramma

Inhoud De Economische ambitie van Ede

5

1. Food: de economische motor

7

Innovatie in uitvoering

7

Een ondernemende campus

7

Het World Food Center als icoon

7

Welkom in de Hoofdstad van de smaak

7

2. Ruimte voor ondernemerschap Een breed aanbod aan werklocaties

8 8

Bedrijventerrein A12

8

Kennisas

8

Ede Centrum

8

Buitengebied

9

3. Een sterke regionale arbeidsmarkt Optimale samenwerking

Werkgelegenheid voor iedereen

10 10 10

4. Een ondernemende gemeente

11

Werkprogramma Economie

13

Bijlage 1 : Overzicht werklocaties en ontwikkelingsrichting

21

Bijlage 2: Kernindicatoren economisch beleid

22

Bijlage 3: Uitgebreide Monitor Economie

3

24

4


De economische ambitie van Ede Ede heeft veel ambitie en potentieel, ook op economisch gebied. Strategisch gelegen tussen Ruhrgebied en Randstad, in een regio met een universiteit die bekend is over de hele wereld. De CHE behoort tot de beste hogescholen van Nederland. En Ede beschikt over een nationaal en internationaal toonaangevend bedrijfsleven, grootse natuur om geïnspireerd te raken en te ontspannen en een ondernemersklimaat vol kansen. Ook als de economische conjunctuur tegenzit. Ede wil de werkgelegenheid in de gemeente en de regio krachtig stimuleren. Die groei in werkgelegenheid moet breed (qua sectoren) en duurzaam (toekomst bestendig) zijn. Dat verdienen onze inwoners en dat verdienen onze ondernemers. Hoewel de werkgelegenheid zich breed moet ontwikkelen, kiest Ede er voor niet voor elk thema en elke sector apart beleid te maken, maar volop te gaan voor Food. Daar ligt voor onze gemeente het grootste potentieel. En dat zal een brede uitwerking (spin off) hebben naar alle sectoren. Food is in de komende jaren dé economische aanjager voor Ede, dé bron van nieuw en hernieuwd ondernemerschap en het thema voor succesvolle samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven. Niet alleen voor nieuwe ondernemingen die in Ede of de regio een mooie vestigingsplaats gaan vinden, maar ook voor bestaande ondernemingen die met deze innovaties een bron van groei zullen vormen. Groei in ondernemerssucces en groei in werkgelegenheid. Ede kan deze ambities niet zelfstandig realiseren. Dat valt of staat met de kracht van de samenwerking tussen Ede en de regio: -- het bedrijfsleven: lokaal, nationaal en internationaal;

5

-- de onderwijs- en kennisinstellingen in de regio, zoals de Wageningen UR -- de Stichting Food Valley NL en Oost NV -- de provincie Gelderland en onze buurgemeenten Wij kiezen er dan ook voor om te investeren in de goede relaties die er al zijn en het verbeteren van deze relaties waar dat mogelijk is. Meer dan in het verleden zal de gemeente de makelaar spelen om partijen bij elkaar te brengen, bestaande en beginnende ondernemers introduceren bij innovatieve kennisinstellingen en vice versa. Zo draagt de gemeente bij aan economisch succes van lab tot schap, en van onderwijs naar onderneming. Ede verbetert haar ondernemersklimaat waar dat mogelijk is en biedt mooie vestigingslocaties. Kiest een ondernemer er voor om zich elders in de FoodValley te vestigen, dan zijn we daar net zo blij om en trots op. Ede gelooft en investeert in de economische kracht van de FoodValley, maar werkt ook samen met onze andere buurgemeenten en de steden om ons heen. We kunnen het alleen samen.

Het team Economie van de gemeente werkt aan een geloofwaardige en authentieke vertrouwensrelatie met het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Een dergelijke relatie is de kritische succesfactor voor een bloeiende en groeiende economie. Daarbij past een team Economie met een open en ondernemende instelling. Ruimdenkend, innovatief en creatief in oplossingen, niet afwachtend maar (pro)actief vanuit haar verantwoordelijkheid, gericht op samenwerking en co-creatie met triple helix-partners. Kortom, een team dat volledig opereert vanuit de merkwaarden open, levendig en ondernemend. De ambitie om de werkgelegenheid krachtig en duurzaam te stimuleren met de focus op Food, vertaalt zich in een werkprogramma dat bestaat uit vier pijlers. Het werkprogramma is tot stand gekomen met de intensieve en enthousiaste inbreng van talloze ondernemers, specialisten en andere betrokkenen. Daarom durven we juist in deze economische tijd vol ambitie uit te dragen: Ede zal samen met haar partners zorgen voor groei in werkgelegenheid. We doen dit door ruimte te bieden aan innovatieve ondernemers en mensen van onze kennisen onderwijsinstellingen, die hun ontdekkingen willen vermarkten. Uiteindelijk profiteert iedereen in de Edese maatschappij en in de regio hier van. De vier pijlers van het werkprogramma Economie zijn: 1: Food: de economische motor 2: Ruimte voor ondernemerschap 3: Stimuleren werkgelegenheid 4: De ondernemende gemeente

6


1. Food: de economische motor Innovatie in uitvoering Ede heeft een brede economie waarin bijna alle bedrijfstakken zijn vertegenwoordigd. Dit is een sterk punt. Veel bedrijfstakken werken met Food en verdienen aan Food. Onze bedrijven ontwikkelen en produceren niet alleen Food, ze verzorgen ook de marketing, verkoop, verpakking en transport van Food. De hele Edese economie profiteert van een sterke Foodsector. We zijn er trots op dat de kennis die in onze regio wordt ontwikkeld de hele wereld over gaat. Maar ook zelf kunnen we meer met deze kennis doen. Door meer contact tussen bedrijven, organisaties en kennisinstellingen, maar ook door meer samenwerking tussen de kennisinstellingen onderling. En door ondernemerschap op onze kennisinstellingen te bevorderen. We willen graag dat studenten hun kennis bij ons in praktijk kunnen brengen; bij onze bedrijven of door zelf een bedrijf te beginnen.

Een ondernemende campus De Kenniscampus Ede wil een herkenbare en ondernemende campus zijn. De onderwijsinstellingen werken succesvol samen en de campus levert goede werknemers af. De campus werkt ook als een broedplaats voor nieuw ondernemerschap. Daar waar mogelijk streven we naar het uitbreiden van de food-gerelateerde studiemogelijkheden in Ede. De Kenniscampus is onderdeel van de Kennisas Ede-Wageningen.

Het World Food Center als icoon Het World Food Center heeft als ambitie dé internationale etalage te worden van de totale Nederlandse Food- en tuinbouwsector. Een ontmoetingsplek voor bedrijven, kennisinstellingen en consumenten met als doel kennis over voeding en gezondheid, verduurzaming, productiemethoden en technische ontwikkelingen te verspreiden. De vele partijen die onderdak kunnen krijgen variëren van

7

producenten en veredelaars tot aan retailers, boeren, vissers, tuinders, chef-koks en gezondheidsspecialisten. Bij het World Food Center is ca 20 ha beschikbaar voor innovatieve Food-bedrijven.

Welkom in de Hoofdstad van de smaak In 2014, nog voor het World Food Center gerealiseerd is, zijn we Hoofdstad van de Smaak. Hiermee treedt Ede naar buiten als gemeente waar het goed eten, wonen, werken, recreëren en ondernemen is.

2. Ruimte voor ondernemerschap Een breed aanbod aan werklocaties Ede zorgt voor een breed en aantrekkelijk aanbod aan werklocaties; zowel bedrijventerreinen als multifunctionele gebieden. Locaties die aan de wensen van het bedrijfsleven voldoen en toekomstbestendig zijn. Het beheer van bedrijventerreinen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van bedrijven en gemeente. De gemeente is verantwoordelijk voor de openbare ruimte, maar we staan open voor meer inbreng van bedrijven. Bedrijfsbebouwing en parkeren is een verantwoordelijkheid van de eigenaar. We weten elkaar te vinden om samen te zorgen voor een goede uitstraling van het hele terrein. Met de Stichting Bedrijventerreinen Ede (SBE) gaan we in gesprek over het instellen van een Ondernemersfonds. Voor ZZP’ers zijn de mogelijkheden voor werken aan huis, flexibele werken ontmoetingslocaties zoals ‘seats to meet’ van belang. Dit moet vooral door bedrijven worden opgepakt, de gemeente heeft hierin een beperkte faciliterende rol. In De Reehost is inmiddels een ‘seats to meet’ geopend. De bedrijventerreinen, maar ook de andere stadsdelen, de dorpen en het buitengebied dienen aangesloten te zijn op het glasvezelnet. Waar dit nog niet is gerealiseerd, vragen we de markt dit op te pakken, de gemeente heeft een faciliterende rol. Wat werklocaties betreft ligt de focus de komende jaren op:

Bedrijventerrein A12 Momenteel bevindt een kwart van de werkgelegenheid zich op de Edese bedrijventerreinen. Hier zijn vooral grotere bedrijven gevestigd, en bedrijven die zich minder goed laten mengen met de woonfunctie of andere functies. We

8

ontwikkelen de laatste fase van Bedrijventerrein A12, De Klomp Oost, als terrein dat geschikt is voor de Foodsector en aanverwante sectoren. Ook in een hogere milieucategorie, zodat ook productiebedrijven zich in Ede kunnen vestigen.

Economische ambitie en werkprogramma Kennisas Met de gemeente Wageningen ontwikkelen we de Kennisas Ede-Wageningen.

KennisAs Ede - Wageningen Nieuwe woon/werkgebieden

World Food Center Station Ede-Wageningen

Ziekenhuis Gelderse Vallei Locatie voor kennis/food/agrobedrijven

Dicht bij het World Food Center en de Kenniscampus Ede bieden we ruimte voor bedrijven die gevestigd willen zijn in het episch centrum van FoodValley. Het gaat hier om bestaande werklocaties in Ede zoals het kazerneterrein, het Horapark en Stadspoort met ruimte voor herstructurering en nieuwbouw. Dit multifunctionele gebied is bij uitstek aantrekkelijk voor kenniswerkers. In Wageningen maken de A12

Kenniscampus Ede

Cinemec en omgeving

campus van Wageningen UR, met ruimte voor R&D-bedrijven zoals Friesland Campina, en het Science and Business Parc onderdeel uit van de Kennisas.

Bennekom

Bus

Ede Centrum Het centrum biedt ruimte voor ondernemerschap in detailhandel, horeca, leisure

Auto

en cultuur. In onze regelgeving bieden we ruimte aan meer functies dan alleen detailhandel. Naar het centrum ga je om te winkelen, uit te gaan, vrienden Campus WUR

te ontmoeten en inspiratie op te doen. In het centrum wordt ook gewoond. Regelmatig zijn er pop-up-activiteiten en evenementen. Er is WiFi. In het centrum is meer te beleven. Dit moet ook, door de opkomst van internet veranderen de

Locatie voor kennis/food/agrobedrijven

wensen van de consument. De gemeente blijft met de Stichting Binnenstads-

Nieuwe woongebieden

Centrum Wageningen

management Ede een actieve rol spelen om ondernemerschap aan te trekken, te ontwikkelen en te faciliteren; Het bureau Vitamine E geeft aan het centrum een extra impuls.

Buitengebied Vier focuspunten voor ons buitengebied: -- We werken actief mee aan functieverandering van agrarische bedrijven -- Streekproducten als Remeker kaas en de producten van Eco Fields zijn bij de kenner bekend. Daar waar mogelijk dragen we bij aan het gebruik en de marketing van onze streekproducten. Ede geeft zelf het goede voorbeeld door waar mogelijk voor streekproducten te kiezen in haar bedrijfsrestaurant. -- Ede wil niet alleen in het hoogseizoen, maar het hele jaar door aantrekkelijk zijn voor toeristen en streeft naar diversificatie van het aanbod. Recreatiebedrijven

9

moeten kunnen inspelen op veranderende wensen van de consument. Een goed voorbeeld is Droomparken De Zanding. In ons nieuwe bestemmingsplan voor recreatieterreinen kiezen we voor uitnodigingsplanologie1. -- Bij Wekerom ontwikkelen we bedrijventerrein Het Laar voor klein/middelgrote bedrijven uit het buitengebied.

1

De gemeente bepaalt op hoofdlijnen waar ontwikkelingen gewenst zijn. Voor ondernemers heeft de gemeente een faciliterende rol.

3. Een sterke regionale arbeidsmarkt Optimale samenwerking Goed en bekwaam personeel is een van de pijlers voor een bloeiende economie. Een optimale samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheid is daarbij de succesfactor. Als centrumgemeente voor de arbeidsmarktregio FoodValley zet Ede zich in voor een sterke regionale arbeidsmarkt. Voor 1 januari 2015 is er een gezamenlijk arbeidsmarktbeleid, een regionale werkgeversdienstverlening en transparante informatievoorziening.

Werkgelegenheid voor iedereen Een sterke regionale arbeidsmarkt betekent ook gebruik maken van alle beschikbare kwaliteiten, diversiteit waarderen en beperkingen omzetten in mogelijkheden. Overheid, ondernemers en onderwijs staan voor de gezamenlijke opgave om zoveel mogelijk mensen een passende plek te bieden op de arbeidsmarkt. Voor mensen met arbeidsbeperkingen geldt dat er wellicht extra inzet nodig is om tot een passende plek te komen. Ede gebruikt de inzet van Social Return on Investment en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen als belangrijke instrumenten om te bouwen aan een inclusieve arbeidsmarkt. Een vraaggerichte werkgeversdienstverlening helpt werkgevers om meer werkzoekenden aan het werk te helpen.

10


4. Een ondernemende gemeente De Economische Ambitie van Ede is gezamenlijk opgesteld met tal van bedrijven en organisaties. Bij het uitvoeren van het Werkprogramma Economie zetten we deze werkwijze voort. In deze samenwerking wil Ede een betrouwbare overheid zijn. Voor iedereen en voor ondernemers in het bijzonder. Dit betekent niet dat we regels breken of buigen (tenzij ze overbodig blijken te zijn, dan schaffen we ze graag af), maar wel dat we creatief en constructief meedenken over hoe ondernemerssucces aangejaagd kan worden. Ook in individuele gevallen. Onze accountmanagers fungeren daarbij als eerste aanspreekpunt en zijn zeer benaderbaar. Ede wil in de samenwerking een waardevolle partner zijn. De rol van de gemeente in de economie ligt deels op het gebied van vestigingsvoorwaarden. We willen het voor bedrijven aantrekkelijk maken en houden om in Ede te investeren. De gemeente zet zich in voor: -- Behoud en ontwikkeling van aantrekkelijke en goed bereikbare werklocaties -- Behoud en ontwikkeling van het vestigingsklimaat in Ede in brede zin; als aantrekkelijke gemeente niet alleen om te werken, maar ook om te wonen, te winkelen, te studeren en te recreëren -- Versterking van ons ondernemersklimaat door goede contacten in de triple helix2 met een focus op Food, maatschappelijk verantwoord ondernemen en het stimuleren van startende ondernemers. -- Ede spant zich in om gunstige voorwaarden voor ondernemerschap te creëren. Om onze werkgelegenheid verder te stimuleren en om ons te ontwikkelen tot topregio op het gebied van Food gaan we onze acquisitie-inspanningen verhogen. We zijn heel blij dat ondernemers hieraan mee willen werken als Edeambassadeur. Ondernemers die vertellen hoe goed je in Ede kunt ondernemen, maken op bedrijven minstens zo veel indruk als onze accountmanagers. Ook in de

11

acquisitie werken we samen met onze triple helix-partners, want samen hebben we een veel groter netwerk dan alleen. In onze werkwijze willen we aansluiten bij de werkwijze in het bedrijfsleven: Geen zware sectorale beleidsnota, maar een compact ambitiedocument en een integraal en flexibel werkprogramma dat de mogelijkheid biedt om op veranderende omstandigheden in te spelen. Het werkprogramma wordt jaarlijks geëvalueerd met bedrijven en organisaties en vervolgens bijgesteld door het college van B&W.

2

De triple helix bestaat uit kennisen onderwijsinstellingen, ondernemers en de gemeente.

Het team Economie van de gemeente werkt aan een geloofwaardige en authentieke vertrouwensrelatie met het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Een dergelijke relatie is de kritische succesfactor voor een bloeiende en groeiende economie. Daarbij past een team Economie met een open en ondernemende instelling. Ruimdenkend, innovatief en creatief in oplossingen, niet afwachtend maar (pro)actief vanuit haar verantwoordelijkheid, gericht op samenwerking en co-creatie met triple helix-partners. Kortom, een team dat volledig opereert vanuit de merkwaarden open, levendig en ondernemend.

12


Werkprogramma Economie Het Werkprogramma Economie is opgesteld in samenspraak met bedrijven en organisaties in de gemeente. Op basis van de bespreking van het plan van aanpak in de raadscommissie AZ&M is een aantal thema’s geformuleerd die voor de economie van Ede belangrijk zijn. Een tiental groepen met vertegenwoordigers van bedrijven, organisaties en gemeente hebben de thema’s uitgewerkt. Naast de Visie Ede 2025 vormen de ideeën van deze groepen een belangrijk onderdeel van het Programma Economie. Het werkprogramma is een overzicht van projecten en andere acties die in 2013/2014 lopen of die we opstarten om de ambities van Ede op het gebied van economie waar te maken. Nu ligt het accent in het werkprogramma nog veel op de gemeente, de komende jaren willen we naar een meer gezamenlijk programma van de gemeente met onze partners.

13

Werkprogramma Economie 2013/2014 Algemeen Programmamanagement

Projectleider: Leistra O.a. ontwikkelen monitor en jaarlijkse evaluatie en bijstelling

Food Valley is een nieuwe economische motor voor Ede Makelen in innovatie

Mogelijkheden Stichting Food Valley NL, Oost NV en andere stimulansen voor innovatie onder de aandacht brengen van Edes bedrijfsleven Aanspreekpunt vanuit gemeente: Accountmanagement

Kenniscampus Ede

Projectleider: Dimmendaal De Kenniscampus Ede (Zandlaan e.o.) ontwikkelt een doorlopende leerlijn en een doorlopende ondernemerslijn. Het project heeft de volgende drie doelstellingen: 1. Een herkenbaar en aantrekkelijk gebied, bebouwing en openbare ruimte vormen een herkenbare campus. De gemeente is hiervan trekker; 2. Goed onderwijs door samenwerking, gezamenlijk gebruik van faciliteiten, gezamenlijke onderwijsprogramma’s. De onderwijsinstellingen zijn hiervan trekker; 3. Ondernemend voor bedrijven, instellingen en bewoners; samenwerkingsverbanden met bedrijven, bedrijven en bewoners als klant. Behalve doorlopende leerlijnen ook een doorlopende ondernemerslijn (stimuleren ondernemersschap onder studenten, mogelijkheden voor startende bedrijven, doorstart- en doorgroeimogelijkheden bedrijven). De gemeente is hiervan trekker. In 2013/2014 Centrum voor Jong Ondernemersschap en Loket voor bedrijven (project kopgroep Citymarketing)

World Food Center

Projectleider: Muller Haalbaarheidsstudie met financier en initiatiefnemer,

Hoofdstad van de smaak

Stichting wordt opgericht. Contactpersoon gemeente: vd Andel

14


Werklocaties; met name BT A12 en Kennisas Bedrijventerrein A12

Projectleider: Biesta Ontwikkeling en uitgifte BT A12 Marktstudie en planvorming De Klomp Actualisering bestemmingsplan

Kennisas Ede-Wageningen

Project met gemeente Wageningen gezamenlijk Projectleider: Dimmendaal Betrokken: provincie, WUR, campus Ede, WFC, andere aanwonenden Drie programmalijnen: -- ruimtelijke afstemming gebiedsontwikkeling -- prospectus/acquisitie -- communitybuilding Majeure investeringen: Nieuwe ontsluiting (Parklaan), nieuw station, ontwikkeling campus, ontwikkeling WFC

Glasvezel

Voor bedrijventerreinen is EBC trekker In stedelijk gebied en buitengebied zijn marktpartijen actief.

Parkmanagement

Uitvoering verantwoordelijkheid van EBC. O.a. beveiliging

Truckparking

Verantwoordelijkheid bedrijfsleven

Haalbaarheidsonderzoek

EBC

Ondernemersfonds Revitalisering bestaande bebouwing

Revitaliseringsprijs uit te reiken tijdens jaarlijkse bijeenkomst met bedrijfsleven, bijv. bij jaarlijkse monitor van dit programma economie Actie: Accountmanagement

Flexibele werken vergaderlocaties

Moet door de markt worden opgepakt

ZZP’ers

Gemeente faciliteert (afdeling RO)

Bestemmingsplannen

Scan op voldoende flexibiliteit voor ontwikkeling bedrijven (Leistra met afdeling RO)

Regionale afstemming

Contactpersoon gemeente: Leistra O.a. monitor Regionaal Programma Bedrijventerreinen

15

Ede Centrum Samenwerking ondernemers

In de Stichting Binnenstadsmanagement Ede (SBE) zijn de ondernemers en eigenaren van Ede Centrum georganiseerd. De SBE organiseert evenementen in het centrum, en heeft projecten om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals ‘het nieuwe winkelen’. De SBE wordt gefinancierd door ‘reclamebelasting’ Accountmanagement gemeente: Voorwinde

Nieuwe initiatieven

-- Start van het bureau Vitamine E. Het bureau initieert en stimuleert nieuwe initiatieven zoals pop-up winkels en evenementen die bijdragen aan een meer levendig centrum, en legt contacten met vastgoedeigenaren en financiers. Accountmanager gemeente: VdPol -- Acquisitie. Belangrijk is het bijhouden van de ontwikkelingen in de landelijke winkelketens, met name de ontwikkeling van nieuwe formules; Ede in de markt zetten voor deze nieuwe formules. Actie: werkgroep acquisitie SBE. Accountmanager gemeente: Voorwinde

Consumentenonderzoek

Onderzoek doen naar de wensen van de consument en bespreken van de resultaten daarvan met de ondernemers in het centrum. Actie door SBE met team Onderzoek en Statistiek van de gemeente.

Evenementen

Organisatie door SBE en anderen, zoals de Stichting Heideweek. De SBE is verantwoordelijk voor de evenementenkalender. Coördinatie en evenementenloket gemeente: Lockhorn

Detailhandelsbeleid Evaluatie detalhandelsbeleid

De gemeente evalueert één keer in de twee jaar haar beleid in samenspraak met de ondernemersorganisaties (laatste evaluatie dec 2012)

Internet-winkelen

De gemeente maakt afhaalpunten voor de via internet gekochte producten mogelijk (Voorwinde)

16

Economische ambitie en werkprogramma Buitengebied Ontwikkeling en uitgifte

Projectleider: Biesta

bedrijventerrein Het Laar Functieverandering agrarische

Accountmanager gemeente: Butz

bedrijven

- Positieve grondhouding - Regelmatig overleg met LTO - 1x per maand overleg gemeenten/provincie over beleid en lopende verzoeken

Programma Voedselstrategie

Verantwoordelijk manager gemeente: Canninga Ongeveer 10% van onze agrarische bedrijven produceert biologisch. Streekproducten als Remeker kaas en Heidebier zijn bij de kenner bekend. De marketing en distributie van streekproducten kan beter. Acties in dit kader worden gedefinieerd in het Programma Voedselstrategie.

Vernieuwing recreatiebedrijven

Het bestemmingsplan recreatiebedrijven wordt 2013 herzien i.o.m. bedrijfsleven. Uitgangspunt voor het nieuwe bestemmingsplan voor recreatieterreinen is ‘uitnodigingsplanologie’. Uitnodigingsplanologie houdt in dat de gemeente een faciliterende rol heeft ten opzichte van private initiatiefnemers, minder dichtregelt en vooral anderen verleidt om ruimtelijke ontwikkelingen in te vullen. Hierbij blijft uitgangspunt dat de kwaliteit van natuur en landschap niet achteruit mag gaan, natuur en landschap vormen het sterkste punt van Ede als recreatiegemeente. In de beoordeling van plannen van ondernemers vormt productvernieuwing en kwaliteitsverbetering een belangrijk criterium. Projectleiding: Fokkert/ Riemersma

Regio

Actieve rol gemeente in regio FoodValley wat betreft agrarische bedrijven (Butz) en op Veluweniveau wat betreft toerisme (Leistra)

17

Regionale arbeidsmarkt Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt

Vernieuwing structuur, POA werkt regionaal

(POA)

Contactpersoon gemeente: VdAa

Werkgeversbenadering Regio Food

Ede is trekker van de regionale portefeuille Arbeidsmarkt (VdAa)

Valley

Werkgeversbenadering wordt regionaal uitgewerkt Ede neemt deel aan of is trekker van de volgende opdrachten 1. Transparantie van de arbeidsmarkt (arbeidsmarktanalyses en regionaal marktbewerkingsplan) 2. Vraaggerichte werkgeversdienstverlening; 3. Informatisering en automatisering waaronder een operationele verbinding met de UWV-systemen. 4. Sluitende infrastructuur onderwijs

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) Platform MVO

Het MVO-platform Ede is een samenwerkingsverband van bedrijven, onderwijsinstellingen, inwoners en gemeente, die gezamenlijk Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in Ede en omgeving willen stimuleren en ondersteunen door kennis, ervaring en ideeën te delen, met elkaar en met de buitenwereld, en door samen te werken. Daarmee kunnen informatie en ideeën ook worden getoetst, kan er meegedacht worden of kunnen anderen op ideeën worden gebracht, wellicht ook in daadwerkelijke zin gefaciliteerd. De samenstelling ervan en vooral die van de werkgroepen is in principe dynamisch en past zich aan aan de actuele behoefte en mogelijkheden. Vanuit de gemeente wordt gezorgd voor een vaste kern als waarborg van continuïteit en afstemming. Projectleider: VdAndel

Social Return on Investment.

Doel van het project is het realiseren van arbeidsplaatsen of leerwerkplekken ter versterking van de sociale, maatschappelijke en economische ontwikkeling van burgers in z’n algemeenheid en van inwoners van de gemeente Ede en Wageningen in het bijzonder. Social Return on Investment is bedoeld voor werkzoekenden die staan ingeschreven bij het UWV of die anderszi ns een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Social Return on Investment creëert extra werkgelegenheid voor de doelgroep en ondersteunt werkgevers bij het vinden van personeel. De aanpak heeft twee lijnen: - toepassing in inkoopbeleid van de gemeente Ede, en - ondersteuning van werkgevers die arbeidsplaatsen aanbieden (ontzorgen). Projectleider: Bottenberg

18

Economische ambitie en werkprogramma Accountmanagement Gemeentelijk aanspreekpunt voor

De accountmanagers Economie zijn het eerste aanspreekpunt voor

bedrijven

ondernemers binnen de gemeente. De focus van accountmanagers ligt op de gevestigde bedrijven in Ede. Daarbij gaat het om het onderhouden en beheren van de contacten met het zittende bedrijfsleven en het leggen van verbindingen tussen ondernemers onderling. Ook begeleiden de accountmanagers startende bedrijven en bedrijven van buiten Ede die vestiging in de gemeente Ede zoeken.

Afstand tot de arbeidsmarkt

Het kabinet werkt aan een nieuwe Participatiewet. Voor uitkeringsgerechtigden blijft het recht op bijstand bestaan, alleen moeten zij hiervoor een tegenprestatie gaan leveren. Het ministerie wil dat gemeenten en bedrijven gezamenlijk deze mensen aan het werk krijgen. Dit geldt ook voor werknemers met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Regio FoodValley werkt aan een gezamenlijke werkgeversbenadering. Een goed accountmanagement voor bedrijven is daarbij essentieel.

Netwerken

De accountmanagers hebben een actieve rol in verschillende netwerken zoals 0318Samen, de Edese ‘chapters’ van Business Network International, en organiseren op de bestaande bedrijventerreinen bijeenkomsten zoals ‘netwerken met je buren’. Dit draagt bij aan de zichtbaarheid van de gemeente. De accountmanager detailhandel participeert in de Stichting Binnenstadsmanagement Ede. Nieuwe aandachtspunt: Het ontwikkelen van een Food-netwerk

Stimuleren startende ondernemers

Startende bedrijven zijn belangrijk voor een vitale economie. Startende bedrijven worden ondersteund door middel van het project ‘Ik start smart’ van de Kamer van Koophandel. Ede heeft een accountmanager voor startende bedrijven (Voorwinde) en organiseert een paar keer per jaar een Starterscafé (Baar)

19

Acquisitie Vergroten zichtbaarheid Ede als

Accountmanager: Gerritsen

aantrekkelijke vestigingslocatie

Gezamenlijk plan van Accountmanagement en een aantal Edese bedrijven (Veconet, DOT XS, van Maurik ICT Management, Gezondheid aan Huis): - De accountmanagers dragen de succesverhalen die ze horen van bedrijven actief uit, via (social) media en mondeling. - Vergroten zichtbaarheid aantrekkelijkheid Ede als vestigingslocatie in de media: Ede komt minimaal 5 keer per jaar op positieve wijze in de landelijke media. - Exposure langs A12 en A30 (nog uit te werken in welke vorm: bouwbord, logo’s, oid).

Netwerk Ede-ambassadeurs

Accountmanager: Gerritsen De accountmanagers Economie benaderen ondernemers of ze als ambassadeur voor Ede willen optreden. Via deze ambassadeurs willen we nieuwe ondernemers kennis laten maken met Ede. De eerste stap bij deze actie is het uitwerken van het profiel van de gewenste ambassadeurs, om vervolgens een ambassadeurs-programma op te zetten. Het ambassadeurs-programma vormt onderdeel van een breder programma, ook voor bewoners en bezoekers, ingesteld vanuit citymarketing.

Acquisitie BT A12

Accountmanager: Gerritsen

Versterking acquisitie Food

Acquisitieplan (opsteller: Kraaijenvanger) Uitgangspunten: - Gebruik maken van op te richten Food-netwerk, en van Edeambassadeur(s) - Gebruik maken van belangstelling bedrijven voor het WFC - Ontwikkelen van een acquisitiestrategie voor de Kennisas EdeWageningen - Een actieve samenwerking met Oost NV en Wageningen UR - De acquisitie past binnen de strategie voor citymarketing (Citymarketeer: Lameris)

20


Bijlage 1: Overzicht werklocaties en ontwikkelingsrichting Werklocatie

Huidige functie

Ontwikkelingsrichting

Ede Centrum

Vooral detailhandel en

Functieverbreding, nieuwe formules,

dienstverlening

meer beleving

Vooroorlogse wijken Ede

Wonen en werken gemengd, van

Behoud karakter, mits passend bij woonfunctie

Naoorlogse wijken Ede

Functiescheiding, wijkcentra

Winkelvoorzieningen voor dagelijkse boodschappen

In woonwijken vooral ZZP-

in wijkcentra, overige werkgelegenheid faciliteren

diensten, zorg

mits passend bij woonfunctie

Bedrijventerrein

Ontwikkeling naar specifiek of multifunctioneel

oudsher gegroeid

Binnenstedelijke bedrijventerreinen

terrein mits passend bij werkfunctie (Lorentzstraat grootschalige detailhandel, Reehorsterweg campus en wonen)

Frankeneng/Heestereng/

Bedrijventerrein

Vallei Kievitsmeent Bedrijventerrein A12

Behoud als bedrijventerrein, andere functies kunnen bedrijvigheid hier belemmeren

Bedrijventerrein geschikt voor

Behoud als bedrijventerrein, andere functies

hogere milieucategorie

kunnen bedrijvigheid hier belemmeren

Nieuw bedrijventerrein

In ontwikkeling. Met name voor grotere en geclusterde bedrijven. Geschikt voor de Foodsector (handel, productie)

Kennisas

Gemengd gebied. Onderdelen:

Ontwikkelen en in de markt zetten als

stationsgebied, Horapark,

hoogwaardige werklocatie voor bedrijven in multi-

Reehorsterweg, Kenniscampus,

functionele omgeving bij station, campus en WFC,

Stadspoort.

geschikt voor de Food-sector (m.n. advies)

Gebied met relatief veel leegstand Kazerneterrein

Kazerneterrein

Woongebied, ook ruimte voor werken (levendigheid) mits passend bij woonfunctie. In zuidelijk deel bij station ruimte voor bedrijven bij WFC, zie Kennisas

Dorpen

Wonen en werken gemengd,

Behoud functiemenging in dorpen, mits passend bij

van oudsher gegroeid,

woonfunctie, op bedrijventerreinen is werkfunctie

meeste dorpen hebben ook

bepalend.

bedrijventerrein

Dorpen wat betreft dagelijkse boodschappen zelfvoorzienend. Ontwikkeling nieuw bedrijventerrein Het Laar voor klein/middelgrote bedrijven.

Buitengebied

Van oudsher agrarisch, ook zorg en recreatie belangrijk.

21

Het buitengebied heeft een belangrijke broedplaats-functie

Versterking streekproducten en recreatie

Bijlage 2: Kernindicatoren economisch beleid De voortgang van het economisch beleid kan worden gemeten met de volgende kernindicatoren: -- Werkgelegenheid -- Functioneren arbeidsmarkt -- Ontwikkeling Food-sector -- Ondernemersklimaat Per kernindicator gaan we hieronder in op de doelstelling en de wijze van meten. Werkgelegenheid: Positieve ontwikkeling werkgelegenheid Percentage arbeidsplaatsen ten opzichte van aantal inwoners: 51% Het percentage arbeidsplaatsen ten opzichte van het aantal inwoners wordt al jaren gemeten ten behoeve van de programmabegroting. Deze kernindicator willen we handhaven. De indicator staat al jaren op 51%. De werkgelegenheid heeft zich ontwikkeld van 51.600 arbeidsplaatsen in 2004 tot 55.500 in 2008, daarna is de groei van het aantal arbeidsplaatsen gestagneerd. In 2011 werd de piek bereikt van 55.930 arbeidsplaatsen, in 2012 daalde het aantal arbeidsplaatsen licht naar 55.890. Het aantal inwoners ontwikkelde zich in dezelfde periode gestadig van 105.495 in 2004 tot 109.824 per 1-1-2013. In 2012 was de verhouding arbeidsplaatseninwoners nog net 51%, maar als de trend van een stagnatie in arbeidsplaatsen en groei van het aantal inwoners doorzet gaat de verhouding naar 50%. Onder een positieve ontwikkeling van de werkgelegenheid verstaan we een positievere ontwikkeling dan landelijk. Het CBS verwacht zowel voor 2013 als 2014 een daling van de werkgelegenheid. Ondanks deze negatieve verwachtingen voor de werkgelegenheid en ondanks het feit dat het aantal inwoners van Ede blijft groeien stellen we onze doelstelling voor 2014 voor wat betreft de verhouding arbeidsplaatsen-inwoners op 51%. De werkgelegenheid in Ede kan groeien als:

22

-- het World Food Center wordt gerealiseerd (hopelijk in 2014 meer duidelijkheid, oplevering dan verwacht in 2018);

Economische ambitie en werkprogramma -- het bedrijfsleven een rol wil spelen in de acquisitie van Ede; verschillende bedrijven hebben aangegeven dit te willen doen of zijn al Ede-ambassadeur. We streven naar 5 nieuwe Ede-ambassadeurs per jaar; -- de gezamenlijke acquisitie met Oost NV, Wageningen en de regio vorm krijgt zoals beschreven in het Programma Economie. Functioneren arbeidsmarkt: Meer mensen aan het werk Meetbare doelstelling te bepalen op basis van regionaal plan in 2014 Ede werkt als centrumgemeente voor de arbeidsmarktregio FoodValley aan een beleidsplan voor de arbeidsmarkt in de regio FoodValley. In dit plan zullen doelstellingen worden opgenomen voor wat betreft het aantal vacatures, het aantal werkzoekenden en de omvang van de jeugdwerkloosheid. We verwachten in 2014 een regionaal plan voor de arbeidsmarkt gereed te hebben. De gemeente krijgt een rol in het realiseren van arbeidsplaatsen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Ede wil daarbij aansluiten bij de landelijke richtlijn. Ondernemersklimaat: Uitstekend Ede in de Top-5 van de benchmark ondernemersklimaat voor de grote steden Het kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten (KING) werkt met de grote steden (G-32) aan een benchmark ondernemersklimaat. KING is het bureau achter het Bewijs van Goede Dienst, dat Ede in 2012 de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven heeft onderzocht en een Bewijs van Goede Dienst heeft verleend. De benchmark is nog niet definitief, maar zal zoals het er nu uitziet de volgende elementen bevatten: -- tevredenheid ondernemers met de directe bedrijfsomgeving, zoals voorzieningen, bereikbaarheid en openbare ruimte -- tevredenheid ondernemers met de gemeentelijke dienstverlening, zoals vergunningen, regelgeving en accountmanagement -- tevredenheid ondernemers met het ondernemersklimaat in het algemeen, zoals arbeidsmarkt, kennisinstellingen, veiligheid, woon- en leefklimaat Ede wil participeren in de benchmark. Onze doelstelling is tot de Top-5 te behoren. De 0-meting zal naar verwachting in 2014 worden uitgevoerd. Ontwikkeling Food-sector: Meer Food- en Foodgerelateerde bedrijven, meer werknemers Meetbare doelstelling te bepalen op basis van 0-meting in 2014

23

Ede werkt met de CHE en de provincie Gelderland aan het beter in beeld brengen van de Food-sector en Food-gerelateerde bedrijvigheid in de regio. De 0-meting wordt in 2014 uitgevoerd.

24

regionaal Food-cluster

Ontwikkeling gemeentelijk/-

Nieuwe bedrijven

- Innovatie in Foodcluster

bedrijvigheid)

meer Food-gerelateerde

voor NL

- Krimp agrarische sector

werknemers Food-bedrijven,

kansrijke en stuwende bedrijfstak

jaar nog steeds toe -- Food wordt landelijk gezien als

Ede neemt het aantal bedrijven per -- Ontwikkeling Food-cluster (meer

vertrekkende/opgeheven bedrijven

het aantal bedrijven toe, o.a. door

een toename van ZZP’ers. Ook in

Meer nieuwe bedrijven dan

Landelijk en in Gelderland neemt

innovatievraag

en Oost NV door Edese bedrijven met

-- Ook te meten: Inschakeling Syntens

bedrijvigheid

Foodbedrijven en Food-gerelateerde

activiteit en aantal werknemers

S&O/CHE/provincie. Gemeten wordt

uitgevoerd begin 2014 door afd

-- Nulmeting Foodbedrijven wordt

beschikbaar in januari)

gemeten door provincie (resultaat

aan het woord’, te beginnen in 2014 Aantal bedrijven wordt jaarlijks

de gemeentelijke enquete ‘Inwoners

één keer per twee jaar gemeten in

-- Of mensen een baan hebben wordt

en per economische sector.

verwacht. Ook in Ede stagneert de

werkgelegenheid

Weergeven voor gemeente en regio,

jaarlijks gemeten door provincie

komende jaren wordt stabilisatie

- Meer mensen aan het werk

stagneert de ontwikkeling van

-- Ontwikkeling werkgelegenheid wordt (resultaat beschikbaar in januari),

- Groei werkgelegenheid

Landelijk en in Gelderland

Stimuleren werkgelegenheid

de werkgelegenheid, ook voor de

Huidige situatie en autonome Concretisering doelstelling ontwikkeling

Doelstelling in concept Programma Economie

blikt terug op het voorgaande half jaar.

Meetbaarheid

De monitoring van het Programma Economie wordt opgenomen in de Economische Monitor Ede. De Economische Monitor komt twee keer per jaar uit en

Bijlage 3: Uitgebreide Monitor Economie

2016 3ha, vanaf 2018 4 ha per jaar,

gemiddeld 4-5ha, vorig jaar

stagnatie 0,5 ha. Stagnatie is ook

landelijke trend

op marktvraag en met ruimte

voor Food

-- BT Wekerom 0,5-0,8 ha per jaar

-- Uitgifte BT A12 2ha per jaar, vanaf

Uitgifte afgelopen vier jaar

Bedrijventerrein inspelend

richtlijnen Doelstelling GREX:

arbeidsmarkt conform landelijke

mensen met afstand tot de

-- Aantal arbeidsplaatsen voor

-- Minder werkzoekenden

regionale arbeidsmarkt

-- Gezamenlijk plan van aanpak

1-1-2015

Future, Food2Market -- Realisatie regionale

Europese projecten als Food

-- Deelname Edese bedrijven aan

(a)

arbeidsmarktbeleid

Ede trekt in de regio FoodValley

Sterke regionale arbeidsmarkt

Wordt gemeten door Grondzaken

monitor

keer per jaar gemeten in economische

Aantal werkzoekenden wordt twee

Valley NL)

Food Center, Europees Food Knowledge & Innovation Center

(gemeente, Oost NV, Stichting Food

Voortgangsrapportage projectleiding

Kennisas Ede-Wageningen, World

-- Realisatie speerpunt-projecten:

werkgeversdienstverlening per

provinciaal erkend als topsector

in Europees verband

25

het nieuw op te zetten regionale

Cluster wordt landelijk en

Toonaangevend Food-cluster


26

Goed ondernemersklimaat

Vitaal buitengebied

Levendig Ede Centrum -- Functieverbreding -- Nieuwe creatieve ondernemers in

door de recessie, opkomst van internetwinkelen en overaanbod.

aanbod) Waardering vestigingsklimaat en gemeentelijke dienstverlening door bedrijven

Ede heeft Bewijs van Goede Dienst (landelijke erkenning voor dienstverlening aan bedrijven)

recreatiebedrijven (meer divers

-- Productvernieuwing

bedrijven

behoefte aan productvernieuwing recreatiebedrijven

functieverandering agrarische

-- Mogelijkheden voor

verblijfsduur

bestedingen en een langere

-- Meer bezoekers, meer

een levendig straatbeeld

-- Meer activiteiten om te komen tot

behoefte aan functie-verandering,

Krimp agrarische sector,

bezoekersaantal af.

tijd toe, in het centrum neemt het

stabiel, maar neemt de laatste

leegstaand vastgoed

aan:

de winkel-leegstand toeneemt

In Ede is de winkelleegstand

Bureau Vitamine E verbindt zich

Landelijk is de verwachting dat

G32-gemeenten, in 2014 nulmeting.

Deelnemen aan landelijke Benchmark

(te meten bij afd. RO)

Ingediende en gehonoreerde plannen

meten in 2014

enquete ‘Inwoners aan het woord’, te

jaar gemeten in gemeentelijke

Centrum wordt één keer per twee

-- Waardering inwoners van Ede

jaarlijks gemeten (Locatus)

-- Leegstand en passanten worden

ontwikkeling Veranderende rol: van focus op Vastgoed naar de netwerken

Programma Economie Acquisitie en

accountmanagement

van ons netwerk

inspanningen, gebruik makend

-- Verhogen acquisitie-

tussen kennis en bedrijfsleven

-- Verbindingen tot stand brengen

bedrijfsleven

-- Investeren in relaties met

Concretisering doelstelling

Te meten door accountmanagers

-- Aantal deelnemers IkStartSmart

-- 100 nieuwe leads per jaar

Wageningen en Wageningen UR

-- Gezamenlijke acquisitie met

positief in landelijke media

-- 6x per jaar vestigingsklimaat Ede

-- 1 nieuw landelijk Food-event per jaar

en kennisinstellingen

-- 50 nieuwe contacten tussen bedrijven

gericht op innovatie

bedrijven en kennisinstellingen

-- 4 bijeenkomsten per jaar voor

jaar, programma Ede-ambassadeurs

-- Vijf nieuwe Ede-ambassadeurs per

Food

Top 20-bedrijven waaronder Top 10

-- Eén keer per twee jaar bedrijfsbezoek

Concreet:

Meetbaarheid

Innovation Community” (KIC) voor de foodsector, te realiseren in Wageningen

(a) FoodBEST verenigt het bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen uit Denemarken, Zweden, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Het doel is het opzetten van een “Knowledge and

27 verbindingskant.

Huidige situatie en autonome

Doelstelling in concept


Voortgangsrapportage Programma Economie TL 9 maart 2015 In december 2013 is het Programma Economie door de gemeenteraad vastgesteld. In het Programma staat dat het werkprogramma jaarlijks wordt geëvalueerd met bedrijven en organisaties en vervolgens wordt bijgesteld door het college van B&W. Begin 2015 hebben we de voortgang van de voor 2014 geplande werkzaamheden in kaart gebracht en besproken met de meest betrokken bedrijven. Kerinindicator: werkgelegenheid De kernindicator voor ‘het behoud en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie’ werd en wordt gemeten in het percentage arbeidsplaatsen ten opzichte van het aantal inwoners. In deze voortgangsrapportage hebben we deze doelstelling als volgt uitgewerkt en gemeten: Indicatoren/Meetbare doelstellingen werkgelegenheid - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen houdt gelijke tred met groei inwonertal - Meer arbeidsplaatsen dan beroepsbevolking - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen positiever dan landelijk gemiddeld - Afname werkloze beroepsbevolking - Minder werkloze beroepsbevolking dan landelijk gemiddeld Groen: voldoet aan doelstellingen Blauw: voldoet aan belangrijk deel doelstellingen Gegevens

2009 % arbeidsplaatsen t.o.v. aantal inwoners Ede Aantal arbeidsplaatsen Ede Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen Ede Referentie landelijk ontwikkeling arbeidsplaats Beroepsbevolking Ede 15-65 jr Aantal niet-werkende werkzoekenden Ede % werkloze beroepsbevolking Ede Referentie landelijk % werkloze beroep Bron: provincie gelderland/zakgeld

51% 55.500

49.380 1901 3,3 % 4,8%

2010

2011

2012

2013

2014

51% 55.750 + 0,5 % - 0,4% 49.100 2259 3,6 % 5,4%

51% 56.340 + 1,1 % +0,5% 49.130 2018 3,9 % 5,4%

51% 56.250 - 0,2% -0,7% 49.700 2101 3,9 % 6,4%

51% 56.520 + 0,5% -1,1% 50.150 2244 5,6 % 8,5%

51% 56.090 - 0,8% - 1,1% 50.490 3861 6,1 % 9,4%

2. Voortgang werkprogramma Economie Het werkprogramma economie 2013/2014 bestaat uit een negental programmalijnen met beleidsvoornemens en projecten. In april 2014 is een nieuw college van B&W van start gegaan met een collegeconvenant dat voor de economie een aantal nieuwe accenten legt. 2.1 Food als economische motor Het nieuwe college heeft Food als speerpunt opgenomen in het collegeprogramma. Momenteel worden een Visie Food en een Programma Food opgesteld. De belangrijkste ontwikkelingen in 2014: - in december 2014 heeft de gemeenteraad besloten over een vervolgstap voor het World Food Center; - Ede was in 2014 Hoofdstad van de Smaak - Op de kenniscampus Ede is een Centrum voor Jong Ondernemersschap van start gegaan, het bedrijfsleven is een onderzoek naar de behoefte van personeel Food en Foodopleidingen gestart. 2.2 Werklocaties Overzicht uitgifte bedrijventerreinen 2009 13,1 ha

2010

2011 5,1 ha

2012 7,6 ha

2013 1,1 ha

2014 2,2 ha

0,7 ha

De uitgifte van bedrijventerreinen bleef in 2014 achter bij de verwachtingen. De integrale aanpak van bedrijventerreinen en werklocaties (op product, promotie en prijs) is een belangrijk speerpunt voor de gemeente Ede in 2015. Eind augustus 2014 hebben we een nieuwe aquisiteur met Foodachtergrond in dienst genomen. Voor de integrale aanpak van bedrijventerreinen, onze bedrijvenvisie en marketing en acquisitie zijn en worden begin 2015 plannen opgesteld. Andere belangrijke ontwikkelingen in 2014 - Studie naar glasvezel/verbetering mogelijkheden internet op diverse locaties in samenwerking met EBC - Nieuwe flexibele werkruimtes voor ZZP ‘ers in ontwikkeling op Kazerneterrein en Horapark - Project revitalisering/aanpak rotte plekken en inventarisatie mogelijkheden Ondernemersfonds met EBC 2.3 Ede Centrum De belangrijkste ontwikkelingen in 2014: - Onderzoek Walas Concepts - Nieuwe evenementen (o.a. Festival streekproducten, Living Statues) en een (tijdelijke) invulling van een aantal leegstaande ruimten. - Project Katapult voor nieuwe ondernemers Eind 2013 heeft bureau Walas Concepts opdracht gekregen om een analyse te maken van het centrum van Ede en een begin te maken met het verlevendigen van het centrum. Walas heeft in december 2014 een eindrapportage opgeleverd. Op basis van de conclusies en aanbevelingen van Walas wordt begin 2015 een nieuw plan van aanpak opgesteld in samenspraak met de betrokken partijen. 2.4 Detailhandel De belangrijke ontwikkelingen in 2014 waren behalve Ede Centrum: - de besluitvorming over ‘De Fietser’ naar het ENKA-terrein - aanpassing winkeltijdenverordening - de voorbereiding van een referendum over winkeltijden en de wenselijkheid van zondagopenstelling, zoals afgesproken in het nieuwe collegeconvenant - start bouw winkelcentrum Parkweide In 2015 ligt de prioriteit bij het referendum en de aanpak van Ede Centrum. 2.5 Buitengebied Op basis van het collegeconvenant is in 2014 gestart met de Visie Buitengebied, met veel aandacht voor de economische ontwikkelingsmogelijkheden, bedrijfshuisvesting, functieverandering en recreatie. De visie wordt in 2015 afgerond, ter besluitvorming voorgelegd en vervolgens vertaald in operationeel beleid en bestemmingsplannen (o.a. voor de recreatieterreinen). 2.6 Regionale arbeidsmarkt In 2014 heeft Ede gewerkt aan het opzetten van de nieuwe arbeidsmarktregio FoodValley. In oktober 2014 is het implementatieplan Werkgeversservicepunt FoodValley (WSP) vastgesteld, waarmee de uitgangspunten zijn bepaald voor de regionale publieke dienstverlening aan werkgevers. Voor 2015 is de opgave de gemaakte afspraken en uitgangspunten te vertalen naar een succesvolle uitvoeringspraktijk. Dit is des te belangrijker omdat in de opgave rondom het realiseren van de baanafspraak in de arbeidsmarktregio FoodValley het WSP een cruciale rol heeft. De uitvoering van de Participatiewet heeft in 2015 prioriteit. In 2014 is gestart met een evaluatie van het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA), conclusies worden verwacht in de eerste helft van 2015. De Federatie van Ondernemersverenigingen Valleiregio (FOV) heeft samen met de FNLI (Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie) een studie gedaan onder Foodbedrijven naar de behoefte aan personeel. De FOV is met de ondrwijsinstellingen in gesprek om vervolg te geven aan het onderzoek. 2.7 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het Platform Maatschappelijk Ondernemen is als platform inmiddels niet meer actief. Het platform bestond uit drie werkgroepen; Platform niet meer actief, er waren 3 werkgroepen; Ede Fairtrade

(titel behaald), Human resources (slapende, wordt nu opgepakt in Arbeidsmarktregio) en Eetbaar Ede (gaat door). Het programma voor Social Return on Investment was een succes, de evaluatie is in januari 2015 aangeboden aan de gemeenteraad. De resultaten lagen in 2014 ruim boven de doelstelling (50 mensen per jaar aan het werk). In 2014 vonden 43 aanbestedingen plaats, waarmee 196 mensen aan werk werd geholpen. 2.8 Accountmanagement Het accountmanagement van het team economie heeft in 2014 verder gewerkt aan een geloofwaardige en authentieke vertrouwensrelatie met de bedrijven in Ede. Gesproken werd met 350 bedrijven, de accountmanagers participeerden in de diverse bedrijfsnetwerken in Ede. Voor 10 bedrijven is bemiddeld bij uitbreiding, voor 35 bedrijven is bemiddeld in huisvesting, waarvan 17 bedrijven nieuw waren voor Ede. Al eerder is gemeld dat er 0,7 ha bedrijfsterrein is verkocht. De accountmanagers onderhielden het contact met de ondernemersverenigingen in Ede. Ede continueerde haar ondersteuning van startende ondernemers; dit leidde tot 129 startende ondernemers waarvan 33 via het project IkStartSmart. Ede organiseerde twee starterscafé’s en een beurs voor doorstarters in Cultura. De accountmanagers bemiddelden in innovatie in samenwerking met de innovatiemakelaar van RCT De Vallei; concreet werd bekendheid gegeven aan de mogelijkheden van innovatievouchers en werd met bedrijven een bezoek gebracht aan de Food Inspiration Day. De accountmanagers brachten het goede vestigingsklimaat van Ede onder de aandacht op een vijftal beurzen; en organiseerde daarna voor belangstellenden tours door Ede en de regio. Vermeldenswaard: • Natuurinclusief ontwerpen; behoud en versterking werkgelegenheid: Falk (Kievitsmeent) heeft uitgebreid in goede samenspraak met ecologische zone, ook pand ernaast gekocht, maakt dakplaten, nu ook met nestruimte • Innovatie en landelijke bekendheid Ede in de Food-sector: Organisatie Food Unplugged; tour langs foodproducenten in Ede en festival op kazerneterrein begin juli 2014 • Netwerk Food-ambassadeurs gestart 2.9 Acquisitie Eind augustus 2014 hebben we een acquisiteur in dienst genomen met een Food-achtergrond. De acquisiteur voert gesprekken met Food-bedrijven in het hele land en participeert in landelijke Foodnetwerken. De acquisitie-inspanningen zijn daarmee fors verhoogd. Inmiddels lopen er, in samenwerking met het regionale acquisitieteam, diverse acquisitieacties. Voor 2015 ligt de prioriteit bij het team economie op de integrale aanpak van bedrijventerreinen en werklocaties. Begin 2015 wordt een marketing- en acquisitieplan opgesteld. 2.10 Overige zaken Overige zaken voor het team economie in 2014: - Midden in de zomer van 2014 ging het Veluws Bureau voor Toerisme failliet. In augustus hebben we tijdelijke maatregelen genomen om gastheerschap en marketing te continueren, in 2015 krijgt gastheerschap en marketing haar definitieve vorm. - Het team Economie werd actiever in regionale en landelijke netwerken: een kwalitatieve verdieping van de regionale programmering van bedrijventerreinen, een convenant voor de toeristische sector op de Veluwe. Ede werd vice-voorzitter van de peiler Economie en Werk van het stedennetwerk G32.

Overzicht Programma Economie, voortgang werkprogramma in 2014 Programma Economie vastgesteld door gemeenteraad december 2013 afgerond op schema x verdient aandacht

1.1 makelen in innovatie

x

1.2 Kenniscampus Ede

1.3 WFC

1.4 Hoofdstad van de Smaak 2. Werklocaties 2.1 BT A12

/ x

2.2 Kennisas

2.3 Glasvezel

2.4 Parkmanagement

/ x

2.5 Truckparking 2.6 Ondernemersfonds

2.7 Revitalisering bestaande bebouwing

2.8 Flexibele werkruimtes/ZZP’ers

2.9 Flexibiliteit bestemmingsplannen

Prestatie 1. Food als economische motor

Toelichting

Bekendheid gegeven aan Innovatievouchers (provincie/FoodValleyNL), Samenwerking met innovatiemakelaar RCT De Vallei Bezoek met bedrijven aan Food Inspiration Day Start Centrum voor Jong Ondernemersschap (CvJO) Onderzoek FNLI/FOV naar behoefte personeel Food en Food-opleidingen is gereed Gepland nieuwe Foodopleiding Groenhorst/ROC A12 voor aug. 2015 In december 2014 heeft raad besloten over vervolgstap op basis van haalbaarheidsonderzoek o.a. Smaakfietsroutes, Food Unplugged en streekmarkt Marktstudie De Klomp gereed, plan De Klomp in ontwikkeling In 2014 geen grond verkocht op BT A12 Acquisiteur in dienst per aug 2014, marketing- en acquisitieplan wordt opgesteld Prospectus gereed Ruimtelijk bouwstenenboekje gereed Marketing en acuisitieplan wordt opgesteld WFC zie 1.3 Advisering over hotel bij Cinemec Op alle bedrijventerreinen in Ede ligt glasvezel (particulier initiatief, meerdere providers). Peiling Kievitsmeent en onderzoek Frankeneng leverde onvoldoende aantallen op tbv vraagbundeling additionele aanleg Bennekom en Lunteren hebben glasvezel Ede heeft kabel, veel bedrijven hebben voldoende aan koperverbinding. Buitengebied geen glasvezel of kabel Corporatie Lunteren/De Valk bezig met initiatief glasvezel Contact met provincie over stimuleren breedband in buitengebied Oprichting BTV Klaphek Parkmanagementorganisatie failliet in 2013 BT A12 heeft parkmanagement en beveiliging via collectieve contracten in combinatie met beperkt parkmanagement en raamcontract beveiliging via EBC voor de overige bedrijventerreinen Voorstel gereed (bij waterzuivering) Inventarisatie mogelijkheden Bedrijveninvesteringszone (BIZ) op BT Kievitsmeent (proefpeiling gepland) en Lunteren Centrum Project EBC met steun prov.: aanpakken rotte plekken om aantrekkingskracht en econ. waarde te verhogen, Revitaliseringsfonds via PPM Oost CvJO (zie 1.2) Color Business Center: nieuw restaurant Contact met StartLife Wageningen over huisvesting startups Mogelijk ruimte startende ondernemers op kazerneterrein en op Horapark Onderdeel van Bedrijvenvisie die in 2014 is opgestart

2.10 Regionale afstemming

3. Ede Centrum

/ x

4. Detailhandel

5. Buitengebied

5.1 Het Laar 5.2 Functieverandering

/ x

5.3 Programma Voedselstrategie

5.4 Vernieuwing recreatiebedrijven

5.5 Actieve rol in regio FoodValley en op Veluwe (toerisme) 6. Regionale arbeidsmarkt 6.1 Vernieuwing POA 6.2 Regionale werkgeversdienstverlening 7. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) 7.1 Platform MVO

7.2 SROI (social return on investment)

8. Accountmanagement 8.1 Contacten bedrijven

8.2 Gezamenlijke werkgeversbenadering (o.a. participatie)

8.3 Netwerken bedrijven

8.4 Stimuleren startende

Monitor Regionale Programmering Bedrijventerreinen, kwalitatieve verdieping doelgroepen gereed Bijdrage aan Strategische Agenda geleverd Bijdrage Walas heeft impulsen opgeleverd en nieuwe invulling leegstaande winkelruimte In 2014 door accountmanagement economie veel tijd besteed aan Ede Centrum Project Katapult stimuleren nieuwe ondernemers In 2015 nieuwe projectleider aangesteld die aantrekkelijk centrum moet realiseren in samenwerking met betrokkenen/ondernemers. Plan van aanpak wordt eind maart aangeboden aan gemeenteraad Leegstand niet afgenomen Diverse evenementen georganiseerd (www.edecentrum.nl) Laatste evaluatie detailhandelsbeleid dec 2012 In 2014 aanpassing winkeltijdenverordening, besluitvorming De Fietser en start bouw wkc Parkweide Nu prioriteit aan referendum koopzondag Visie Buitengebied in 2014 opgestart met ruimte aandacht voor economische structuur Geen kavels verkocht, plan wordt tegen het licht gehouden Met huidig beleid 25 gevallen van functieverandering Beleid en eventuele aanpassing daarvan wordt meegenomen in Visie Buitengebied Opgestart, in jan 2015 brede inspiratiebijeenkomst met bedrijven Wordt meegenomen in Visie Buitengebied, daarna nieuw bestemmingsplan Nieuwe college zet hier meer op in, met ambtelijke ondersteuning POA evalueert zichzelf met actieve rol overheid In okt 2014 implementatieplan WSP FoodValley vastgesteld, wordt nu uitgevoerd

Platform niet meer actief, er waren 3 werkgroepen; Ede Fairtrade (titel behaald), Human resources (slapende, wordt nu opgepakt in Arbeidsmarktregio) en Eetbaar Ede (gaat verder) Tot jan 2015 43 aanbestedingen, 196 mensen aan werk geholpen, resultaat ligt ruim boven doelstelling 50/jr. Evaluatie jan 2015 aangeboden aan gemeenteraad Accountmanagement EZ ca 350 individuele gesprekken met bedrijven, verder veel contacten op netwerkbijeenkomsten Accountmanagement Werk ca 100 gesprekken met bedrijven CRM-systeem ontbreekt Behandeld in planatelier (uitbreiding) 10 bedrijven Voor 35 bedrijven succesvol bemiddeld in huisvesting, waarvan 17 nieuwe, 0,7 ha bedrijventerrein verkocht Social media: Twitteraccount Ondernemen in Ede 2240 volgers Intensievere samenwerking teams economie/werk, voorbeeld o.a inzet accountmanagers WerkI bij (aantrekken) nieuwe bedrijven, gezamenlijke presentatie in bedrijvennetwerken Contacten met 18 ondernemersverenigingen dorpen en bedrijventerreinen Deelname aan 0318-Samen, EBC, 2 chapters Business Network Int., BIZ Organisatie 2 starterscafé’s in Ede, organisatie Starting

ondernemers

Smart Together-beurs in Cultura juni ‘14, deelname landel. Startersdag nov ‘14 In 2014 33 deelnemers IkStartSmart, in totaal 129 startende ondernemers

9. Acquisitie Vergroten zichtbaarheid Ede in landelijke media

Ede/FoodValley op landelijke vakbeurzen

Tours

Netwerk Ede Ambassadeurs Kavelverkoop Nieuwe bedrijven

/ x

Acquisitie Food

Acquisitiegesprekken Intensief contact netwerken tbv acquisitie

FoodValley vestigingsklimaat in Financieel Dagblad, Hoofdstad van de Smaak in Telegraaf, Airborne in landelijke pers Mede organisatie Food Unplugged in Ede juli 2014 Ede gastheer VersEvent (jaarlijks) Deelname aan Provada, Food Valley Expo, AgroFoodTechnologyWeek, Ted-X Bezoek aan o.a. ViV, Horecava FoodValley-tour voor bedrijven (in groep en persoonlijk), met bedrijven naar Food Inspiration Day Opgestart, enthousiaste bedrijven Kavelverkoop 0.7 ha in 2014 blijft achter bij ramingen Voor 17 nieuwe bedrijven succesvol bemiddeld in huisvesting PM overzicht Food volgt nog Acquisiteur met Food-achtergrond in dienst per aug 2014, marketing- en acquisitieplan wordt opgesteld 160 gesprekken met Foodbedrijven in 4 maanden Innofood 115 bedrijven, Machevo procestechnologie 90 bedrijven, NVC verpakkingsindustrie 500 bedrijven, FME heeft 100 netwerken als Machevo

3. Betrokkenheid ondernemers De voortgang van het Programma Economie is besproken met de meest betrokken ondernemers en het bestuur van het Edes Bedrijfs Contact (EBC). De gespreksverslagen zijn opgenomen in een bijlage bij deze rapportage. Hierbij de conclusies die we hebben getrokken uit de gesprekken op hoofdlijnen: Proces • Het is gelukt bedrijven te betrekken bij de uitvoering van het Programma Economie. Met name de werkgroepen Werklocaties en Acquisitie hebben geleid tot concrete betrokkenheid van het bedrijfsleven. • Het gaat dan om het georganiseerde bedrijfsleven, maar ook om onafhankelijke ondernemers. De motivatie voor onafhankelijke ondernemers is netwerkvorming; relaties opbouwen, goed houden en uitnutten • Op bestaande werklocaties speelde het EBC een belangrijke rol in parkmanagement, onderzoek naar verbetering van de digitale infrastructuur en revitalisering van bestaande bebouwing. • Gestart is met een netwerk van Ede- en Foodambassadeurs uit het bedrijfsleven. • De bij de evaluatie betrokken ondernemers willen betrokken blijven bij het economisch beleid. Geadviseerd wordt economische vraagstukken terug te blijven leggen bij het bedrijfsleven. • Georganiseerd bedrijfsleven betrekken bij economisch beleid, maar ook onafhankelijke ondernemers Prioriteiten voor komend jaar. Door bedrijven genoemd: • Basisinfrastructuur op orde; behalve de weg ook goede internetverbindingen • Werklocaties die echt voldoen aan de marktvraag • Parkmanagement aandachtspunt • Arbeidsmarkt; goede werknemers, afstemming met opleidingen. POA voldoet niet meer aan triple helix gedachte, bedrijfsleven te weinig betrokken. Initiatief van FOV; betere

• • •

aansluiting opleidingen bij wensen van het (Food-)bedrijfsleven. FOV benadert daarmee zelf de opleidingen. Food: ontwikkel concrete acties met bedrijven; ambassadeurs, congressen naar Ede halen, WFC heel belangrijk, heeft grote aantrekkingskracht op bedrijven Marketing Ede samen met bedrijven, WFC en Smaak van Van Gogh kans. De Stichting Promotie Veenendaal wordt als een goed voorbeeld gezien. ZZP als aandachtspunt; deels kansrijk, deels verkapte werkloosheid. Locaties, maar vooral ook community-vorming belangrijk.

4. Kernindicatoren De gemeenteraad meet de voortgang van het Programma Economische Zaken tot nu toe met een beperkt aantal kernindicatoren; het percentage arbeidsplaatsen t.o.v. het aantal inwoners, het aantal toeristische overnachtingen en de uitgifte van bedrijventerrein. Daarnaast wordt de voortgang van een aantal beleidsvoornemens en projecten gerapporteerd. In de eerste voortgangsrapportage rapporteren we uitgebreid over de voortgang van beleidsvoornemens en projecten. Daarnaast hebben we een begin gemaakt met een monitoring aan de hand van kernindicatoren, zoals voorgesteld in bijlage 2 van het Programma Economie. Dit betreft: 1. Werkgelegenheid 2. Functioneren arbeidsmarkt 3. Ontwikkeling Food-sector 4. Ondernemersklimaat Om de voortgang aan de hand van een aantal kernindicatoren te meten, is nodig: - beleidsdoelstellingen - indicatoren - een nulmeting Werkgelegenheid De kernindicator voor ‘het behoud en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie’ werd en wordt gemeten in het percentage arbeidsplaatsen ten opzichte van het aantal inwoners. In deze voortgangsrapportage hebben we de doelstellingen als volgt geoperationaliseerd en gemeten: - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen houdt gelijke tred met groei inwonertal - Meer arbeidsplaatsen dan beroepsbevolking - Ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen positiever dan landelijk gemiddeld - Afname werkloze beroepsbevolking - Minder werkloze beroepsbevolking dan landelijk gemiddeld Arbeidsmarkt In 2014 heeft Ede gewerkt aan het opzetten van de nieuwe arbeidsmarktregio FoodValley. In oktober 2014 is het implementatieplan Werkgeversservicepunt FoodValley (WSP) vastgesteld, waarmee de uitgangspunten zijn bepaald voor de regionale publieke dienstverlening aan werkgevers. Voor 2015 is de opgave de gemaakte afspraken en uitgangspunten te vertalen naar een succesvolle uitvoeringspraktijk. Dit is des te belangrijker omdat in de opgave rondom het realiseren van de baanafspraak in de arbeidsmarktregio FoodValley het WSP een cruciale rol heeft. Ontwikkeling Food-sector In 2014 heeft Ede in samenwerking met de provincie, de regio en de CHE voor de regio FoodValley een nulmeting uitgevoerd van bedrijven in de Food-sector in de regio FoodValley (Food Database). De doelstellingen zijn (nog) niet bepaald.

Het Bureau Economisch Onderzoek van de provincie heeft op basis van de PWEGelderland/LISA-Nederland 2014 een analyse uitgevoerd over de regionale cijfers met als conclusie: - In Nederland is het Agro Food cluster verantwoordelijk voor 6,2% van de totale werkgelegenheid. In Food Valley is dat maar liefst 11,8%. - In Nederland is de werkgelegenheid in de Food-sector de afgelopen 3 jaren gedaald met resp. -1,1% ,-0,4% en -1,4%. In Food Valley was de ontwikkeling met 1,6%, 3,6% en -0,3% een stuk gunstiger. - Volg je daarbij de afbakening van de regionale Food Database (o.a. inclusief onderzoeksinstellingen en Wageningen UR) dan is het beeld: 3,1%, 3,8% en -3,2%. Die laatste daling wordt overigens voor een groot deel bepaald door het vertrek van Danone. Ondernemersklimaat In 2015 zal een Benchmark Ondernemersklimaat worden uitgevoerd, waarin het ondernemersklimaat in Ede wordt vergeleken met andere gemeenten in Nederland.

5. Prioriteiten voor 2015 Het Programma Economie is opgesteld in twee werksessies met ondernemers en organisaties. Destijds was die aanpak nieuw. Inmiddels worden verschillende onderdelen uit het Programma Economie; Food en Levendig centrum, op een interactieve manier opgepakt onder leiding van de betrokken wethouder. De voor economie in 2015 belangrijkste programma’s en projecten: - Ontwikkeling World Food Center (privaat initiatief) - Programma Kennisas Ede-Wageningen - Programma Food - Bedrijventerrein A12 De Klomp - Plan van Aanpak Levendig Centrum - Visie Buitengebied - Strategische agenda FoodValley - Implementatie Werkgeversservicepunt FoodValley Voor 2015 ligt de prioriteit bij het team economie op • de integrale aanpak van bedrijventerreinen en werklocaties; aanbod beter laten aansluiten op de vraag, marketing en acquisitie. De aanpak staat beschreven in een aparte notitie en wordt uitgewerkt in een marketing- en acquisitieplan; • accountmanagement: het opbouwen en onderhouden van relaties met bedrijven in de gemeente t.b.v. behoud en versterking werkgelegenheid.

Bijlage: Gesprekken met EBC en betrokken bedrijven Gesprekken met wethouder en twee betrokkenen van het team economie, 2 en 3 maart 2014 Dennis Hadderingh (dot XS), werkgroep accountmanagement en acquisitie Dennis Hadderingh was lid van de werkgroep marketing en acquisitie en is nu Ede-ambassadeur. De belangrijkste conclusies uit het gesprek: - In marketing en acquisitie is het opbouwen, onderhouden en uitnutten van relaties cruciaal. Dit geldt niet alleen voor bedrijven, maar ook voor de accountmanagers van het team economie. - Spreek als gemeente bedrijven aan op de economie. Bedrijven die kritiek hebben op de gemeente kan je vragen aan te geven hoe het dan wel moet. Beperk je als gemeente niet tot contacten met belangenorganisaties. - De belangrijkste uitdaging voor dit moment is de arbeidsmarkt; het vinden van goed personeel. Samenwerking van het bedrijfsleven met onderwijsinstellingen en de gemeente is noodzakelijk. Bij een focus op Food zijn goede Food-opleidingen nodig. Wim Vaessen (Essensor), stichting Ede Hoofdstad van de Smaak Wim Vaessen was voorzitter van de stichting die Ede Hoofdstad van de Smaak heeft georganiseerd en is nu Ede-ambassadeur. De belangrijkste conclusies uit het gesprek: - Food is een kans voor Ede. Vertaal het wel in practische acties en ontwikkelingen; zoals het organiseren van meer congressen. Concreet speelt de mogelijke komst van een congres met vakgenoten naar Ede. - Het Food-netwerk van gemeente, bedrijven en onderwijsorganisaties is belangrijk voor Food-bedrijven. - Food is breder dan economie. Ook de aantrekkelijkheid van de stad is belangrijk. Jan Paul van de Hoef (Keus makelaars), werkgroep werklocaties Jan Paul van de Hoef was lid van de werkgroep werklocaties en is nu Ede-ambassadeur. De belangrijkste conclusies uit het gesprek: - Werk samen met makelaars aan het vermarkten van Ede. Makelaars hebben veel marktkennis en veel contacten. Voorkom dat je werklocaties aanbiedt die niet aansluiten bij de marktvraag. - Wees als gemeente niet te arrogant, ga niet rigide om met regels. In Ede Centrum zijn het project Katapult en het Aanjaagteam goede ontwikkelingen. - Het WFC, en de profilering op Food en met de Smaak van Van Gogh, bieden kansen voor de marketing. Werk samen met Ede-ambassadeurs. Van de Hoef onderschrijft het belang van warme contacten. Yvonne Veenendaal, Marc van der Woude, Maurice Verhalle (ZZP ‘ers) Yvonne Veenendaal, Marc van der Woude, Maurice Verhalle waren lid van de werkgroep ZZP. Yvonne Veenendaal zit in het bestuur van netwerkorganisatie ZZP-Valley. De belangrijkste conclusies uit het gesprek: - Snel internet in de hele gemeente is een basisvoorwaarde voor economische ontwikkeling. Het kan een reden zijn om je wel of niet in Ede te vestigen, ook als particulier of zzp'er. Nu is glasvezel de standaard, maar over 5-10 jaar is dat 5G met een downloadsnelheid van 10 Gbps. Vanuit beleid is het verstandig om te anticiperen op toekomstige technieken en ontwikkelingen in hoe het internet wordt gebruikt. - Flexibele werklocaties zijn belangrijk, goed dat er een aantal zijn/worden gerealiseerd. Hieraan kan worden toegevoegd Marktplaats in Ede Centrum. Minstens zo belangrijk als werklocaties is voor ZZP’ers communityvorming en verbindingen leggen met het ‘grotere’ bedrijfsleven. - Ede-Wageningen als innovatiehub; kruisbestuiving en samenwerking kan helpen. De netwerken missen een gezamenlijkheid met een sterke push naar de toekomst. Van der Woude wil meedenken over het voeden van een innovatiecultuur. - Ongeveer een derde van de ZZP’ers is succesvol met een bovenmodaal inkomen, een ander derde deel leeft op of onder de armoedegrens. Er is sprake van verkapte werkloosheid.

Bestuur Edes Bedrijfs Contact (EBC); Wim vdBrand, Sandra Brands, Tjeerd Grunbauer, Jan Paul van de Hoef, Rein Kreeft, Christiaan de Nooij, Peter Pors Het EBC heeft een belangrijke rol op de bedrijventerreinen; belangenbehartiging, vraagbundeling glasvezel, parkmanagement en revitalisering van bestaande bebouwing. Commentaar op tabel voortgangsrapportage 1.2 Kenniscampus: - Gewenst: Meeting Point bedrijven/onderwijs op Kennisas - Onderzoek FNLI/FOV naar behoefte personeel Food en Food-opleidingen gereed, FOV praat zelf met opleidingen over vervolg op/gevolg geven aan de studie 2.3 Glasvezel: - Peiling Kievitsmeent en onderzoek Frankeneng leverde onvoldoende aantallen op t.b.v. vraagbundeling additionele aanleg. - Voldoende glasvezel op terreinen, gesproken met Glasvezel.nl, check of oude contracten konden worden omgezet naar nieuwe aanbieder, niet haalbaar. - Deel bedrijven heeft voldoende aan snelle koperverbinding 2.4 Parkmanagement - BT A12 heeft parkmanagement en beveiliging via collectieve contracten in combinatie met beperkt parkmanagement en raamcontract beveiliging via EBC voor de overige bedrijventerreinen - De huidige situatie is niet ideaal, parkmanagement zou op alle terreinen zo geregeld moeten worden als op Bedrijventerrein A12 2.5 Truckparking - Komt die wel op de goede plek, is plek goed bereikbaar en duidelijk - Eerst alternatief bieden, dan handhaving andere locaties. 2.7 Revitalisering bestaande bebouwing - Revitaliseringsfonds PPM Oost, 7,5 mln. 6.1 Vernieuwing POA - Vraagtekens bij een zichzelf evaluerend POA, bedrijfsleven niet betrokken. Ook nodig: - Oplossing probleem uitvoegstrook DB Schenker. Overige opmerkingen: - De aandacht van de gemeente voor het binnenhalen van nieuwe bedrijven is gezien de noodzaak van kavelverkoop begrijpelijk, maar aandacht voor behoud en uitbouw van de al aanwezige bedrijven is minstens zo belangrijk en qua werkgelegenheid effectiever. - FoodValley: Breng beter in beeld wat Ede allemaal doet voor de regio. De Food-ambitie wekt soms de indruk van veel geluid maar weinig wol. Voorkom dubbel werk. De Federatie van Ondernemersverenigingen in de Valleiregio (FOV) ziet voor zichzelf een rol weggelegd in het vertalen van kansen van de Food-profilering naar ondernemers (o.a. bijeenkomst 12 maart). - Het functioneren van de arbeidsmarkt is voor bedrijven te belangrijk om over te laten aan onderwijsinstellingen en overheden. - RO-beleid in het buitengebied is onduidelijk; de indruk bestaat dat men heel moeilijk doet over kleine zaken, maar grote zaken over het hoofd ziet. ODDV wordt gezien als de dienst van njet, van de gemeente wordt verwacht dat ze meedenkt en zoekt naar oplossingen. - RCT de Vallei moet van provincie zoeken naar regionale financiering; doelstelling 10% uit regio/van regiogemeenten. - Wees realistisch bij het inschatten van de marktmogelijkheden, de gemeente heeft soms erg hoge verwachtingen. Betrek marktpartijen hierbij. - De Stichting Promotie Veenendaal is goed voorbeeld van marketing gezamenlijk met bedrijfsleven.

Bijstelling Werkprogramma Economie 2015 Opsteller: Tjeerd Leistra Datum: 7 mei 2015

Recommend Documents