Bijlage Excerpten verslagen Toelichting Partijen en afkortingen In de onderstaande excerpten van de verslagen worden afkortingen gebruikt. De betrokken partijen en gebruikte afkortingen zijn: 1. Theastertechniek (TP) 2. Architectenstudio Hertzberger (HER en AHH) 3. Ing. buro Zonnenveld (ZON) 4. Huisman & Van Muijen (H&M en Huisman) 5. Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Utrecht (OGU), dit gemeentelijke organisatieonderdeel tradt tijdens de VO en DO op als vertegenwoordiger van de Gemeente Utrecht. 6. Ingenieursbureau Linssen (LIN) 7. Jo Coenen & Co (JCC en Bureau Coenen) Vergaderingen Aanvullend merken wij op dat in het kader van het project verschillende teams hebben gewerkt aan en vergadert over het plan (van Voorlopig Ontwerp tot uiteindelijk het bestek) .: -
Ontwerpteam 23 december 2004 tot en met 19 september 2006;
-
Bouwteamoverleg 2 mei 2006 tot en met 21 augustus 2007;
Incidenteel is ook in het gebruikersoverleg gesproken over (bouw)akoestische onderwerpen. Tijdens de vergadering komt een scala aan onderwerpen voorbij, zoals planning, budget, ontwerptechnische aspecten, input van adviseurs over diverse onderwerpen (van waar komt de bar te staan tot de brandveiligheid en het materiaal van de gevel). Niet in elke vergadering wordt gesproken over (bouw)akoestische onderwerpen. Bijvoorbeeld omdat er inhoudelijk geen punten zijn om te bespreken of omdat de geluidsadviseur die vergadering niet aanwezig is. Onderstaande opsomming betreft alle tekstdelen in de verslagen van het ontwerpteam, het bouwteamoverleg en gebruikersoverleg waar (bouw) akoestische onderwerpen met betrekking tot de interne en externe geluidsisolatie ter sprake zijn gekomen. Slechts één keer wordt in het verslag een opmerking gemaakt over welk bedrijf de (bouw)akoestische advisering gaat doen (vergadering ontwerpteam 6 september 2005). Daarnaast blijkt uit de gebruikte afkorting in de verslagen zelf welk bedrijf als (bouw) akoestisch adviseur heeft deelgenomen aan de vergadering. De originele tekst is geplakt in dit document.
Ontwerpteam overleg van 23 december 2004 1.4 Presentatie PvA (adviseurs)
DHV In het haalbaarheidsonderzoek is men uitgegaan van 15 dB(A) per zaal.
vertelt dat DHV wil
onderzoeken of de eis van15 dB voor alle zalen van toepassing zou moeten zijn, aangezien hier een kostenbesparing mogelijk is. Tevens geeft hij aan dat de biotopen los zouden moeten kunnen hangen. Tenslotte geeft
aan dat
de glazen stolp moeilijk te conditioneren is. Mogelijk dat de gevel een zijwand van de zaal zou kunnen worden. Actiepuntenlijst 6
DHV
Vaststellen geluidseisen biotopen
Ontwerpteam overleg van 13 januari 2005 2.8 Bouwfysica - Akoestiek - Brandveiligheid Geluid: Voor het geluid is het een voordeel en waarschijnlijk makkelijker geluidsdicht te houden. Glas maakt geluidsdicht maken wel lastig. De vraag wordt gesteld of de afmetingen van de zalen definitief en hard zijn. Gaat dat alleen om omvang of ook om akoestiek? Er zit n.l. verschil in klassiek en pop. Bij Pop is wat verschuiven mogelijk. Huisman: Introductie op concerten e.d. waar gebeurt dat?
antwoordt op de vraag dat dit in de
zaal zal plaatsvinden net als nu ook het geval is. Bouwfysica. DHV heeft een advies overhandigd omtrent de minimale en maximale geluidseisen van de zalen. Aangezien hier hoge kosten mee gemoeid zijn is de vraag aan de gebruikers of zij akkoord gaan met de gesteld eisen. Definitieve keuze hangt ook af van gebruikers. Niveau beneden 15 dBA is nauwelijks reëel. Voor Jazz 25-30 dBA. Rock en Pop kan meer zijn, maar bij voorkeur ook 25 dBA aanhouden. Evt, in Popzaal varianten mogelijk tussen 25-40 dBA.(25 voor luisterstand 40 voor meer geluid zodat ventilatiesysteem flink aan kan.
Kamermuziekzaal, Isolatie 110 DbA grens is realistische grens voor Pop /rock en Dance. Bij de 110 is tevens de grens voor de meeste andere zalen.Gesproken over identieke niveaus pieken kunnen er uitschieten. Als je op de hoge isolatie (frequentie) grens zit dan is elke 5 dBA meer isolatie een verdubbeling van de kosten!! geeft aan dat een gemiddelde van 105 dBA akkoord is als je een popzaal wilt plaatsen. Met 105 dBA kun je in principe in Nederland) alles programmeren, verder is dit goedkoper in bouwkosten dan de eis van 110 0f 120dBa. In principe op 110 dBA gaan zitten.
Bovenstaand wordt besproken in het gebruikersoverleg. Actiepuntenlijst 6
DHV
Vaststellen geluidseisen biotopen
1.4
23-12-2004 25-1-2005
Ontwerpteam overleg van 22 februari 2005 5.4 Presentatie modellenstudie Reacties op presentatie modellenstudie: (DHV) reageert positief op model a, met de volgende kanttekeningen; • •
De ziel van het gebouw met name met het oog op geluid moet nog gaan leven.
Het huidig model biedt technisch voldoende mogelijkheden, in de zalen kan een binnendoos gecreëerd worden.
•
Het plein op niveau 5 kan problemen geven, met name als er geen activiteiten zijn in het gebouw kan het plein een lege/ stille ruimte worden.
Aandachtspunt is geluidsoverdracht naar omliggende bebouwing 6
DHV
Vaststellen geluidseisen biotopen
Ontwerpteam overleg van 8 maart 2005 6.8 Bouwfysica - Akoestiek - Brandveiligheid DHV; In het kader van de MER moet er aandacht zijn voor de geluidsemissie (uitstraling van het geluid naar buiten), van met name de bestaande zaal. In dat kader is het belangrijk om de over bestaande vergunning hinderwet te kunnen beschikken
110
HER-
Afstemmen van hoek achter de Popzaal, boven
JOC
het bestaande muziekcentrum vredenburg,
DHV
voor gebruik voor change-over. Tevens hier de akoestische scheiding in de gaten houden
Ontwerpteam overleg van 18 oktober 2005 16.5 Bouwfysica + akoestiek + brandveiligheid DHV geeft aan dat de goederenlift de kamermuziekzaal en de popzaal koppelt. Hierdoor ontstaat een geluidslek. Dit betekent dat een geluidsluis bij deze zalen noodzakelijk is, één van deze geluidsluizen kan niet zomaar vervallen. DHV zal nu gaan starten met het bouwfysische onderzoek & de EPNberekening. Ontwerpteam overleg van 1 november 2005 17.5 Bouwfysica + akoestiek + brandveiligheid De geluidsuitstraling naar de omgeving naar buiten toe is in het huidige ontwerp 55 dB in de zaal. Bij gelijktijdigheid zal er een overschrijding van dit maximum plaats vinden. De kamermuziekzaal is nu erg goed uitgewerkt. Ter plaatse van de daklantaarn is er een grote geluidsuitstraling naar buiten. 126
HER-DHV
Alle geluidsluizen, met name ter plaatste van de liften goed checken.
Ontwerpteam overleg van 15 november 2005 18.5 Bouwfysica + akoestiek + brandveiligheid In de kostenopstelling van BBN wordt aangegeven dat door extra akoestische voorzieningen er een overschrijding van 1.500.000,-- euro plaats zal vinden op akoestisch vlak.
is het
met deze stelling niet eens en zou hier graag afstemming over willen hebben. geeft aan dat over bepaalde keuzes geen communicatie is geweest. BBN-DHV willen graag nog over de dB binnen het gebouw afstemmen. Er wordt besloten door de gebruikers dat op het plein maximaal 85 dB geluid gehandhaafd zal worden.
Ontwerpteam overleg van 10 januari 2006 21.5 Bouwfysica + akoestiek + brandveiligheid Van belang is dat de berekende waardes aansluiten op het ontwerp dat 1 februari er moet liggen. Dat betekent dat voor bureau DHV op 20 januari de tekeningen bevroren moeten zijn. (DHV) wil ook graag overleg met Frederick Leenders (milieu) met betrekking tot geluid (geluidhinderwet). DHV gaat uit van een geluidsniveau van 20 dB in de bestaande zaal, bureau Linssen gaat uit van 25 dB. Hierover dient afstemming plaats te
vinden.
148
OGU-DHV
afspraak afdeling milieu, mbt geluidshindereisen
149
LIN-DHV
Afstemming over 20 of 25 dB geluidsniveau
Bouwteam overleg van 16 mei 2006 2.9 Planbegeleiding, vergunningen Naast het Muziekpaleis (noordblok) zullen nieuwe woningen worden ontwikkeld. Hoe is er rekening gehouden met de uitstraling van het geluid?
(DHV) geeft aan dat
er conform wet- en regelgeving voldoende geluidwering is vanuit het muziekpaleis. Indien gewenst zal
de technisch inhoudelijke gegevens hiervoor doorgeven.
Bouwteam overleg van 30 mei 2006 3.11 Rondvraag & afsluiting heeft een notitie ontvangen van bureau Coenen met betrekking tot geluid & lift deuren. Dit stuk is niet bekend bij OGU. Hierop hoeft geen actie ondernomen te worden.
Gebruikersoverleg van 12 juni 2006 Geluidsisolatie
AHH zal het document van DHV betreffende de benodigde geluidsisolerende deuren (popzaal en jazzzaal) ook naar de gebruikers doorsturen. Ontwerpteam overleg van 13 juni 2006 1.2.9 kamermuziekzaal Overleg is gewenst met TP (theastertechniek) en DHV (akoestische panelen).
1.2.10 crossoverzaal Momenteel wordt er gewerkt aan een aantal optimalisaties van onder anderen de zichtlijnen en de open aantreden van de balkons. NLA stelt voor om een van de bars te plaatsen op het dak van een van de uitstulpingen aan de zaal, in feite in de algemene foyerruimte. DHV geeft aan dat dit voor wat betreft de geluidsisolatie geen problemen oplevert. NLA vraagt aandacht voor de installaties boven op de crossoverzaal. AHH laat weten momenteel samen met LIN en ZON alle installatietechnische en constructieve elementen te inventariseren. Zodra deze in beeld zijn kan afstemming plaatsvinden met NLA. 1.3 Voortgang adviseurs
1.3.3 Adviseur bouwfysica en acoustiek
DHV vraagt de constructeur extra aandacht te besteden aan de benodigde dilataties en verende opleggingen.
1.5 Actiepuntenlijst 2006-06-13
DHV
voorstel doen voor de geluidsisolatie van de artiestenfoyer
Ontwerpteam overleg van 27 juni 2006 1.2.6 symphoniezaal / renovatie DHV zal nog een voorstel doen voor de geluidsisolatie van de artiestenfoyer op laag2 in de noordoosthoek. 1.2.9 kamermuziekzaal AHH wil graag de akoestische panelen bespreken met DHV. Dit zal in een ontwerpoverleg plaatsvinden. 1.3.4 Adviseur bouwfysica en acoustiek
DHV heeft geen concrete op/aanmerkingen op de reeds getoonde wijzigingen. Wel is de vraag wat er gebeurt in de verschillende ruimten. (artiestenfoyer e.d.) hierbij doelt men op het feit of hier ook harde muziek o.d. wordt gespeeld. Tivoli geeft aan dat dit niet de bedoeling is. 1.4 rondvraag •
OGU verzoekt DHV om een gesprek te beleggen om nog het een ander door te spreken.
Ontwerpteam overleg van 12 juli 2006 1.2.9 kamermuziekzaal AHH vraagt aan DHV of het een probleem is als men de, aan de jazz-zaal grenzende betonwand (gips/spouw afwerking) spiegelt tov het bestaande ontwerp. Dit betekent dat er aan de zijde van de jazz-zaal een gipswand(spouw) komt. En aan de zijde van de kamermuziekzaal een betonwand. Dit voor DHV geen probleem. ATA geeft aan hiermee ook in te stemmen.
1.3.4 Adviseur bouwfysica en acoustiek
DHV vraagt aan AHH/ZON hoe om te gaan bij de ontkoppeling van de vloer (Foyer/zaal) tpv de betonwand. DHV & AHH zullen z.s.m. afspraak maken om de mogelijkheden te bespreken betreffende de geluidswering in de schachten en de daarbij behorende deuren. DHV geeft aan de voorstellen van de definitieve vloerpaketten te hebben ontvangen. Deze heeft nog wel enkele kleine vragen hierover en zal dit na de vergadering in een klein overleg met AHH bespreken. DHV geeft aan dat er op een tekening, enkele luiken zijn aangegeven op acoustische wanden. Men vraagt aan LIN en TP of hier techniek achter is gesitueerd. Dit is echter een geluidlek bij het openen van dit luik. LIN,TP en DHV zullen dit in een overleg bekijken en tevens oplossen. DHV geeft aan dat het wenselijk is om meerdere doorsneden te ontvangen om mogelijke knelpunten te lokaliseren. AHH geeft aan dat er 3 doorsneden beschikbaar zijn en dat deze regelmatig worden “geupdate”. Ten behoeven van de flexibele opleggingen zal DHV nog contact opnemen met ZON om deze te bespreken.
1.5c Actiepuntenlijst – 11 juli 2006 2006-07-11
DHV
optie verplaatsen deur bekijken.
2006-07-11
LIN / TP geluidslekken luiken in acoustische wand bekijken/oplossen.
Bouwteam overleg van 27 juni 2006
5.11 Rondvraag & afsluiting Vraag 1
SMP:
Hoe is het met de isolatiewaarden gesteld na de sloop van het vredenburg gebouw, mbt de toekomstige bouw van de belendende percelen. Antwoord:
DHV
Er is bij het DO in eerste instantie rekening gehouden met de oude situatie. In het adviesrapport staat omschreven dat de uitstraling van het geluid aan de buitenzijde 50 dB is en het geluidsniveau aan de binnenzijde max.110 dB. Het advies is gebaseerd op de bestaande omgeving en bestaande situatie. Wel verdient het daklicht in de grote zaal extra aandacht.
Bouwteam overleg van 5 september 2006 Adviseur Bouwfysica DHV zal met HER nog een overleg plannen mbt de EPC, Bouwfysica. Bouwteam overleg van 3 oktober 2006 9.5 Adviseurs Adviseur Bouwfysica; DHV vraagt aan het OGU waneer zijn rapportage mbt bouwlawaai uiterlijk gereed moet zijn. Het OGU geeft aan dat dit deze maand graag afgerond dient te worden. 70
OGU/DHV
Offerte van DHV aan het OGU om een C&D berekening uit te laten voeren.
73
DHV
Contact opnemen met tekenaar van het OGU/POS
Bouwteam overleg van 17 oktober 2006 Adviseur Bouwfysica; DHV is momenteel bezig met de uitwerking van de geluidsuitstraling en de gevelopbouw. Het OGU wil graag de geluid-uitstralingseisen van de sloopwerkzaamheden naar de omliggende gebouwen ontvangen. Dit is belangrijk voor de sloopaanvraag. DHV geeft aan dat hiervoor een norm is opgenomen door het VROM. De gegevens hiervan zullen naar het OGU worden gecommuniceerd. DHV geeft aan dat de niveau’s tbv de woningen reeds zijn opgegeven. De gestelde eisen/normen zullen in het bestek moeten worden opgenomen. Het OGU zal bij de Gemeente Utrecht de publieksrechtelijke eisen hiervoor nagaan. DHV wil graag de tekeningen van de omliggende bebouwing ontvangen. Het OGU verzoekt DHV hiervoor contact op te nemen met Gert Jan van Beijnum. (adressenlijst) Bouwteam overleg van 31 Oktober 2006 Adviseur Bouwfysica; DHV zal zijn rapportage afronden. Momenteel zijn DHV en JCC de deuren met de lift aan het afstemmen. Er zal nog een bespreking worden gepland tbv de CFD-berekening. Voor de kamermuziekzaal moet men nog de techniek bespreken.
Bouwteam overleg van 14 november 2006 12.2 Opmerkingen vorig verslag
Bladzijde 4, (Adviseur bouwfysica) bij de vermelding van de rapportage-afronding van DHV dient te worden vermeldt dat dit een rapportage ten behoeve van de MER betreft.
Adviseur Bouwfysica; DHV is druk doende om de LBH-kanalen in beeld te brengen. Onlangs is er een accoord vanuit het OGU gegeven om een CFD-berekening te maken. Hiervoor zal DHV de consequenties van de reeds gemaakte wijzigingen in het ontwerp moeten meenemen.
Bouwteam overleg van 28 november 2006 Adviseur Bouwfysica;
DHV zal nog een gesprek met de bestekschrijver overleggen. Met HER zal een gesprek over de kamermuziekzaal plaatsvinden. Het CFD-model is reeds afgefrond. Hiervoor zal DHV met LIN nog een gesprek plannen. Ivm de uitkomsten van het dynamisch-onderzoek zal DHV nog contact opnemen met ZON om de gegevens hierover af te stemmen (acoestiek e.d.)
Architect (Symphonie/renovatie - overall); Samen met DHV is HER een voorstel voor een hefdeur aan het onderzoeken en/of de geluidsdichtheidseisen hieraan voldoen. HER, TP, DHV hebben een gesprek gehad tbv de kamermuziekzaal. De uitkomsten hieruit zijn onder andere dat de kamermuziekzaal primair als kamermuziekzaal / congreszaal kan worden ingezet, hierbij denkende aan de uitstekende acoestiek voor deze doeleinden. Als secundaire optie, zoals pop/rock o.d. is de acoestiek niet zo geschikt. Architect (Popzaal); Tbv de materialisering zal JCC nog een gesprek met DHV aangaan tbv de akoestische eigenschappen.
Bouwteam overleg van 27 februari 2007 21
JCC / HER /
Mogelijke oplossing tbv de kozijnkwestie in de
DHV
popzaal bekijken
Bouwteam overleg van 19 april 2007 18.10 Bouwfysica DHV: Adviseur Bouwfysica: DHV legt momenteel de laatste hand op de definitieve rapportage. Wat betreft het huidige ontwerp, kan DHV melden dat de nieuwbouw voldoet aan de wettelijke eisen. Er zijn alleen m.b.t. gebruik van de “oude” huidige zaal, enkele beperkingen die enige aandacht behoeven.
Belangrijk hierin is ook de discussie m.b.t. de marges ten behoeve van de nieuwbouw van CORIO.
DHV wil graag nog informatie van HER / SMP met betrekking tot de nieuwe stoelen in de symfoniezaal.
Bouwteam overleg van 12 juni 2007 21.7.3 Bouwfysica • •
DHV geeft aan dat het onderzoek naar de EPC inmiddels is afgerond.
De rapportage van DHV zal tevens voor de aanbestedingsstukken worden afgerond en toegevoegd worden aan het bestek.
Bouwteam overleg van 21 augustus 2007 23.7 Bouwkundig Architect & Adviseurs Bouwfysica
De EPN berekening is nog niet ontvangen. Hierom zal worden gevraagd bij DHV.
