Bijlage bij: ouderbrief schooljaar 2013 – 2014 nr 2
fOcus Programma 2013-‐2014
Voorwoord Een gymnasiast is niet slechts een middelbare scholier die toevallig een klassieke taal leert. Een gymnasiast is iemand die een brede interesse en een onderzoekende houding heeft, iemand die graag meer wil weten van de wereld om hem heen. Na de herfstvakantie worden er onder de naam fOcus verschillende cursussen, workshops en lezingen aangeboden over onderwerpen waar jij altijd al meer van hebt willen weten. Tijdens die bijeenkomsten zoom je in op een bepaald thema. Er is een zeer divers, boeiend en uitdagend programma voor jullie samengesteld, waaraan experts uit verschillende vakgebieden een bijdrage leveren. Het aanbod varieert van relati-‐ viteitstheorie tot portret tekenen, van schitterende Friese kerken tot een Leesclub en van Romeinse katapulten bouwen tot een creatief schrijven-‐cursus. De afgelopen twee jaar heeft de sectie Frans aan klas 5 Delf Junior aangeboden – Frans op hoog niveau. Dat was een succes en ook dit jaar kunnen vijfdeklassers zich weer inschrijven voor Delf. Vijfdeklas-‐ sers met aanleg voor of interesse in de Duitse taal kunnen zich dit jaar weer aanmelden voor Goethe Deutsch. Ook biedt mw. Veenhoven weer een beginnerscursus Spaans aan, gericht op leerlingen uit alle jaarlagen. fOcus is voor geïnteresseerde leerlingen uit klas 1 tot en met 6 die wat extra’s willen halen uit hun schoolcarrière. Niet alle pluslessen zijn voor iedereen toegankelijk: elke cursus heeft een maximum aantal deelnemers en enkele cursussen zijn gericht op een beperkt aantal leerjaren. Je kunt je met bijgaand inschrijfformulier opgeven voor een cursus. Lever dit formulier in-‐ gevuld in bij de administratie. Voor de cursussen geldt een uiterste inschrijfdatum: • voor Delf Junior, Goethe Deutsch, Spaans, de Leesclub en Portret tekenen moet je je vóór vrijdag 25 oktober opgeven. Dat kan met bijgaand inschrijfformulier, maar kan ook via de email:
[email protected] • voor de Debatclub, de speciale relativiteitstheorie en de Schrijfclub moet je je vóór woensdag 18 december opgeven. • voor Juwelen voor God en Romeinse Ballista bouwen moet je je vóór woensdag 19 februari opgeven. Wel geldt: hoe eerder je je inschrijft, hoe zekerder je bent van een plekje in de cursus. Je ontvangt thuis bericht wanneer je bent toegelaten tot een cursus. Als je je inschrijft voor een cursus verwachten we dat je aanwezig bent. Mocht je verhin-‐ derd zijn, dan dien je je van te voren met een goede reden bij de organisatie af te melden. fOcus vindt plaats op maandagen, dinsdagen en woensdagen tussen de herfst-‐ en de mei-‐ vakantie tijdens het negende uur. Normaalgesproken duurt een cursus zo’n 6 à 7 lessen. Hieronder volgt het cursusaanbod. A. Marchand, coördinator fOcus
Delf Junior
Ga jij de uitdaging aan? Laat zien wat je kunt! DELF Junior! Wat is DELF Junior? Het DELF (diplôme d’études en langue française) is een officieel diploma van het Franse Ministerie van Onderwijs, georganiseerd door het Institut français, dat onbeperkt geldig en internationaal erkend is. Wat heb je aan een DELF-‐diploma? Met dit diploma kun je overal ter wereld laten zien op welk niveau je de Franse taal be-‐ heerst op basis van het Europees Referentiekader. Je toont er je meerwaarde mee aan wanneer je bijvoorbeeld solliciteert. Als je je diploma op niveau B2 hebt gehaald, krijg je zelfs vrijstelling voor de taaltoets bij inschrijving aan een Franse universiteit. In klas 5 gaan de leerlingen in eerste instantie op voor een diploma op B1 niveau. Wat staat je te wachten? Tijdens de fOcus-‐uren gaan we ons met name richten op de gespreksvaardigheid. De schrijf-‐ luister-‐ en leesvaardigheid train je thuis, waarna de opdrachten tijdens de lessen besproken worden. Meer weten? Je kunt altijd contact opnemen met de docent die DELF dit jaar aanbiedt: Carla de Jong (
[email protected]) of kijk op www.institutfrançais.nl
à plus!
Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
DELF Junior Klas 5 Tussen herfst-‐ en meivakantie. Maandag het 9e uur 20 C. de Jong 20
Goethe Zertifikat Deutsch B2 (ERK B2) Wil je graag met andere jongeren in Duitsland kunnen communiceren als je op vakantie gaat en wil je je goed kunnen redden in alledaagse situaties? En vind je het leuk aan het eind ook een certificaat van het Goethe-‐Institut te halen? Doe dan mee! Wat is het Goethe-‐Zertifikat?Het is een internationaal erkent Diploma wat door het Goethe-‐Institut wordt afgenomen. Dit certificaat is op de hele wereld geldig en bekend. Wat heb je aan het diploma?Het wordt door heel veel werkgevers en het voortgezet on-‐ derwijs in verschillende landen als kwalificatiebewijs gewaardeerd. Dit diploma geeft je de mogelijkheid om aan een Duitse universiteit toegelaten te worden, om te studeren. Boven-‐ dien is het Goethe Zertifikat een in het bedrijfsleven erkend diploma. Wat gaan we doen? Wij gaan ons tijdens de fOcus-‐uren op alle vier vaardigheden richten. Het gaat om lees-‐ vaardigheid, luistervaardigheid, spreekvaardigheid en schrijfvaardigheid, zodat je als je in Duitsland bent je helemaal kan redden. Op de spreekvaardigheid zal de grootse nadruk ge-‐ legd worden. Je kan dan natuurlijk ook vol vertrouwen het examen van het Goethe-‐Institut tegemoet gaan. Voor wie? Voor alle leerlingen van klas 5 VWO. Zijn er kosten?Ja. Het examen kost 100,-‐ . Waarschijnlijk wordt het examen in Amsterdam af genomen. Dat is afhankelijk van het aantal belangstellenden. Wat kan je aan het eind van de cursus? Selbständige Sprachverwendung -‐ B2 Kann die Hauptinhalte komplexer Texte zu konkreten und abstrakten Themen verstehen; versteht im eigenen Spezialgebiet auch Fachdiskussionen. Kann sich so spontan und flie-‐ ßend verständigen, dass ein normales Gespräch mit Muttersprachlern ohne größere An-‐ strengung auf beiden Seiten gut möglich ist. Kann sich zu einem breiten Themenspektrum klar und detailliert ausdrücken, einen Standpunkt zu einer aktuellen Frage erläutern und die Vor-‐ und Nachteile verschiedener Möglichkeiten angeben. http://www.goethe.de/lrn/prj/pba/bes/gb2/mat/deindex.htm voorbeelden van oefeningen van het Goethe-‐Instituut. Meer weten? Je kunt altijd contact opnemen met de docent die Goethe dit jaar aanbiedt: Claudia Müller (
[email protected]) Titel cursus Goethe-‐Zertifikat B2 Voor wie Klas 5 Wanneer Tussen herfst-‐ en meivakantie. Dinsdag het 9e uur Waar Op het Stedelijk Gymnasium, lokaal 13 Aantal bijeenkomsten +/-‐ 25 Organisatie C. Müller Maximum aantal leerlingen 25
Spaans
Toe aan een nieuwe taal? Schrijf je in voor de fOcus-‐cursus Spaans!
Spaans in de wereld Spaans is een taal die je overal tegenkomt. Het is, na het Engels, de taal die het meest ge-‐ bruikt wordt voor internationale communicatie en binnen de Verenigde Naties is Spaans een officiële taal. Het is de moedertaal van ruim 400 miljoen mensen. Daarnaast wordt het door zo’n 100 miljoen mensen gebruikt als tweede taal. Spaans wordt natuurlijk gesproken in Spanje, maar vergeet niet de talrijke landen in Zuid-‐Amerika! Ook in Noord-‐Amerika neemt de Spaanse taal een steeds grotere plaats in, wat je ziet aan het stijgende aantal Spaanse tijdschriften, kranten en televisieprogramma’s. Spaans en jij Tijdens de cursus leer je basis van het Spaans. Elke week duik je de Spaanse taal en cultuur in om zoveel mogelijk te ontdekken en te leren. Je zult veel woorden en grammatica her-‐ kennen uit het Latijn en het Frans. Dit kan je helpen het Spaans sneller te doorgronden. Meer weten? Neem contact op met E. Veenhoven:
[email protected]
Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
Spaans Alle klassen Tussen herfst-‐ en kerstvakantie. Dinsdag het 9e uur 6 E. Veenhoven 20
Portret tekenen Een portret kan op vele manieren worden vorm gegeven. Als schilderij, gebeeldhouwde buste, collage, assemblage, foto, documentaire, beeldhouwwerk.... Het betreft altijd een voorstelling van een persoon of groep. Met als belangrijkste doel te tonen hoe de persoon eruit ziet en\of welke plek hij inneemt in de maatschappij… Dit roept soms vragen op. “Wat deed hij?” “En waarom?” “Werd hij bewonderd of geminacht?” “Had hij veel of weinig macht en welke positie had hij in de maatschappij?” De herkenbaarheid van het gezicht kan daarbij ondergeschikt zijn aan de bedoeling van de kunstenaar. Domweg ter herinne-‐ ring, een gebeurtenis weergeven (klassenfoto, familieportret, kroning), verheerlijking (sta-‐ tie portret, pop foto, idool), of het uitdragen van een boodschap (propaganda foto’s van Hitler, vrijheid strijd posters van Che Guevara). De aan een portret gestelde eisen verschillen door de eeuwen. In de tijd van de Romeinen werd verwacht dat de beeltenis realistisch was maar tijdens de vierde eeuw ging men rich-‐ ting verheerlijking. Om vervolgens in de late Middeleeuwen weer de werkelijkheid op te zoeken… De verwachtingen veranderen dus, afhankelijk van cultuur, macht en tijdgeest… Een portret legt iemand vast. Het is een soort vinger afdruk voor de eeuwigheid. Denk bijvoorbeeld aan Leonardo da Vinci's schilderij Mona Lisa, een portret van een onbekende vrouw. Nooit in de geschiedenis is een portret zo vaak en met zoveel verschillende meningen besproken… En nu mag jij je eigen “Mona Lisa” maken! Wie vind jij zo belangrijk dat je hem of haar wilt vast leggen voor de eeuwigheid? Lady Gaga, Obama, Epke Zonderland? Of misschien jezelf? Jij bent de kunstenaar en maakt dus de keuze… PROGRAMMA: • JE NEEMT ZELF EEN FOTO MEE VAN DEGENE DIE JE WILT TEKENEN. EEN FOTO “EN-‐ FACE”. (VAN VOREN GEFOTOGRAFEERD) • VAN DEZE FOTO MAAK JE EEN BASIS SCHETS ALS STARTPUNT. • EN WERKT HEM VERVOLGENS UIT IN EEN DOOR JE ZELF GEKOZEN TECHNIEK. Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
Portret tekenen Klas 1 t/m 5 Tussen herfst-‐ en kerstvakantie. Dinsdag het 9e uur 6 mw. Doorman 15
De leesclub Wat doet De leesclub? De leden van De leesclub lezen en bespreken gezamenlijk vijf boe-‐ ken uit de Nederlandse volwassenenliteratuur. Voor wie is De leesclub? De leesclub is voor leerlingen uit klas 4, 5 en 6 die van lezen houden en het leuk vinden om met een groep gelijkgezinden over literatuur te praten. Iedere deelnemer verplicht zich tot het lezen van de boeken en een actieve bijdrage aan de bespreking. Welke boeken kiezen we? Drie boeken liggen vast: dat zijn de boeken van de Inktaap 2013. De Inktaap is een literaire jongerenprijs. Jaarlijks worden – door volwassenen – drie grote literaire prijzen uitgereikt. Bij de Inktaap bepalen jongeren uit heel Nederland welke van die drie boeken zij het beste vinden. Twee boeken worden gekozen op voorspraak van een of meer van de clubleden: titels die absoluut gelezen moeten worden… Hoe werkt De leesclub? De leesclub-‐leden lezen de vijf boeken verdeeld over vijftien weken: dus circa elke drie we-‐ ken een boek . De eerste bijeenkomst stellen we het programma vast. Elke bijeenkomst wordt door een groepje leerlingen in het bijzonder voorbereid; zij leiden bovendien de bespreking en maken er een verslag van. Tijdens de derde bijeenkomst over de Inktaap-‐boeken kiezen De leesclub-‐leden hun favo-‐ riete boek; traditiegetrouw gaan we eerst samen uit eten. Indien daar belangstelling voor is, gaan we op 24 maart 2014 naar de ‘feestelijke slotdag’ in Rotterdam. Wat levert het je op? Door deelname aan De leesclub kun je je liefde voor lezen delen met leeftijdgenoten. Door samen te praten over boe-‐ ken oefen je je bovendien in het doorgronden van romans, waardoor je er nog meer van kunt genieten! Deelname levert nog meer op: elk boek kan op je literatuur-‐ lijst voor Nederlands en je bijdragen aan de gesprekken en de verslagen volstaan natuurlijk als verwerkingsopdrachten. Titel cursus De Leesclub Voor wie Klas 4 t/m 6 Wanneer Tussen herfst-‐ en voorjaarsvakantie. Woensdag het 9e uur Aantal bijeenkomsten 6 Organisatie A. van der Meulen en N. Bienfait Maximum aantal leerlingen 10
NB. De Leesclub is al van start gegaan. Als je nog graag wilt meedoen, meld je dan zelf aan bij mw. Bienfait of mw. van der Meulen en vraag naar de voorwaarden.
De speciale relativiteitstheorie, een inleiding In deze inleiding tot de speciale relativiteitstheorie onderzoeken we een aantal van de vreemde verschijnselen dat optreedt wanneer je reist met een snelheid die de lichtsnelheid nadert. Denk bijvoorbeeld aan de tijd, die niet meer voor iedereen dezelfde is. Beroemd is de zogeheten tweelingparadox, waarin de ene helft van een identieke tweeling met een snelle raket de aarde verlaat om na enkele jaren terug te keren en erachter komt dat zijn broer inmiddels een oude man is geworden. Maar ook begrippen als massa en lengte krij-‐ gen een nieuwe betekenis als blijkt dat de grootte ervan afhangt van de snelheid waarmee het voorwerp beweegt. Hoe dit allemaal kan, zullen we in het eerste deel (I: “relativiteitstheorie voor beginners”) op een grafische manier onderzoeken. Met grafieken en een minimum aan formules. Het tweede deel (II: “relativiteitstheorie voor gevorderden”) is een vervolg op het eerste deel. Het kenmerkt zich niet alleen door een intensiever gebruik van de wiskunde, maar ook door bestudering van abstracte concepten als de vier-‐vector. De inhoud van de lessenserie is voor een belangrijk deel gebaseerd op de volgende boeken. o Sander Bais, De sublieme eenvoud van relativiteit (een visuele inleiding), Amsterdam University Press, Amster-‐ dam (2007). o Vincent Icke, Niks relatief, Uitgeverij Contact, Amster-‐ dam (2005) Doelgroep: Het eerste deel (I.) is bestemd voor leerlingen uit de klassen 3 t/m 6. Door het intensievere gebruik van de wiskunde in het tweede deel (II.) is deze primair bedoeld voor leerlingen uit de klassen 4 t/m 6.
Titel cursus Voor wie
De speciale relativiteitstheorie, een inleiding I: Klas 3 t/m 6 II: Klas 4 t/m 6 Wanneer I: Tussen kerst-‐ en voorjaarsvakantie. Maandag het 9e uur II: Tussen voorjaars-‐ en meivakantie. Maandag het 9e uur Aantal bijeenkomsten I: 6 II: 6 Organisatie D. van der Woude Maximum aantal leerlingen 20
Write here, write now! Een cursus creatief schrijven Droom jij (stiekem) van een schrijfcarrière of lijkt het je leuk om de schrijver in jou te ont-‐ dekken? Dan is deze cursus wellicht wat voor jou! We gaan aan de slag met het schrijven van een kort verhaal, maar ook uitstapjes naar poëzie en toneelteksten zijn mogelijk. In vijf bijeenkomsten werken we toe naar jouw beste tekst door middel van oefeningen en feed-‐ backrondes. Je uiteindelijke versie sturen we in voor de belangrijkste schrijfwedstrijd voor jongeren: Write Now! Met deze wedstrijd zijn fantastische prijzen te winnen. Je kunt vast een kijkje nemen op www.writenow.nl. Ben jij hét nieuwe literaire talent? Voor wie? Voor een ieder die op 1 april 2014 minimaal 15 jaar is. Wanneer? 8-‐01, 15-‐01, 29-‐01, 12-‐02 en 19-‐02 (de woensdagen tussen kerst-‐ en voorjaars-‐ vakantie). Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
Write here, write now! Klas 3 t/m 6 Tussen kerst-‐ en voorjaarsvakantie. Woensdag het 9e uur 5 A. de Kleijn 10
De Debatclub Vele Nederlandse gymnasia kennen een actieve debatclub waarmee ook regelmatig deel wordt genomen aan debattoernooien voor middelbare scholieren. Onze school kent al eni-‐ ge jaren geen debatclub meer, maar er lopen wel meer dan genoeg leerlingen rond die een goede discussie niet uit de weg gaan. Daarom gaat de sectie filosofie de debatclub nieuw leven inblazen.
Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
Debatclub Klas 3 t/m 6 Tussen kerst-‐ en voorjaarsvakantie. Woensdag het 9e uur 5 A. Koek en L. Groen 20
Juwelen voor God Schatkamers van kerkelijke kunst en architectuur in Friesland In deze cursus gaan we met de sectie Geschiedenis op excursie naar een aantal van de mooiste kerken die Friesland rijk is. De door ons uitgezochte Friese kerken zijn bijzonder omdat het schatkamers zijn van Nederlandse architectuur vanaf de Middeleeuwen tot de Twintigste Eeuw. Tijdens een vijftal voorbereidende bijeenkomsten op school leren we je de belangrijkste stijlen van de kerken die we gaan bezoeken herkennen: Romaans, Gotisch, Renaissancistisch, Neo-‐Gotisch en Amsterdamse School. Je leert waar je bij het bezoeken van een oude kerk op moet letten en waar de belangrijkste schatten van een kerk zich meestal bevinden. De cursus is niet speciaal voor Christelijke leerlingen georganiseerd. We hebben gekozen voor dit type gebouw omdat hierin de enorme rijkdom van de Friese cultuur goed zichtbaar is. In Bolsward bezoeken we de gotische Martinikerk. De Middeleeuwse koorbanken van deze kerk bevatten gotisch houtsnijwerk van een kwaliteit die in Nederland nergens meer te zien is. De kerk is al eerder bezocht tijdens een adstructieweek, maar ditmaal gaan we de ban-‐ ken gebruiken om je te laten zien wat gotiek eigenlijk is en hoe je die stijl kunt herkennen. Even verderop staat de eveneens prachtige Franciscuskerk. Deze kerk ziet er van buiten onopvallend uit. Het gaat ons om de lichtontploffing die op je af komt zodra je door de voordeur naar binnen stapt. Een korte wandeling door deze kerk levert prachtige details op. Eveneens van Europese kwaliteit is het Renaissance-‐oksaal van de Hervormde Kerk van Easterein. Deze schitterend versierde koorwand wordt door kunsthistorici beschouwd als de mooiste van West-‐Europa. Je begrijpt eigenlijk niet hoe het kan dat een dergelijk kunstwerk in een Fries dorpje als Easterein terecht is gekomen. De reis eindigt in Leeuwarden, waar verborgen in een kleine straat de Pelikaankerk staat. De kerk is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School en één van de mooiste voor-‐ beelden van die stijl in het noorden van ons land. Ook hier levert het moment dat je het gebouw binnen stapt de grootste verrassing op. De sectie Geschiedenis daagt je uit om je te laten verrassen door gebouwen waarvan je aan de buitenkant niet ziet dat ze heel erg bijzonder zijn. Elke kerk die we gaan bezoeken is ei-‐ genlijk een soort heerlijke bonbon waarvan je de smaken pas ontdekt als je er in bijt. De cursus wordt geopend met een lezing van dr. J. Kroesen, docent kerkarchitectuur aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dr. Kroesen is vorig jaar door de medewerkers en studenten van de RUG gekozen tot de beste docent van de universiteit. Zijn boeken over dit onder-‐ werp zijn in heel Europa vertaald. Dat hij op onze school wil komen praten met de leerlin-‐ gen is een buitenkans. Dhr. Marchand en dhr. Hooijmaaijers van de sectie Geschiedenis – niet zo beroemd maar toch ook goed op de hoogte -‐ praten met je over de stijlen van de kerken die we gaan bekijken: hoe herken je die en waarom zijn ze zo bijzonder? De cursus heeft vijf bijeenkomsten op school, maar het mooiste is natuurlijk de excursiedag zelf. In een optocht van gehuurde minibusjes rijden we door het Friese landschap. We wis-‐ selen de bezoeken aan de “Juwelen voor God” af met Friese kruidkoek en een picknick on-‐ derweg. Je hoeft het Friese volkslied niet te kennen, maar je moet het wel kunnen playbac-‐ ken.
Voor wie is de cursus bedoeld? De cursus is bedoeld voor alle leerlingen van klas 1 tot en met klas 6. Je hoeft geen enkele voorkennis te hebben en ook geen verstand van kunst. Het is voldoende dat je van mooie dingen houdt en je door ons wilt laten verrassen. Kost het ook wat? Nee. De sectie Geschiedenis trakteert. Ook de excursiedag die we in het voorjaar organise-‐ ren is gratis. De cursus wordt georganiseerd door dhr. Hooijmaaijers en dhr. Marchand van de sectie Geschiedenis. Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen
Juwelen voor God Klas 1 t/m 6 Tussen voorjaars-‐ en meivakantie. Woensdag het 9e uur 5 E. Hooijmaaijers en A. Marchand 25
Romeinse katapult bouwen De Romeinen legers stonden bekend om hun razendsnelle marsen waarmee ze hun te-‐ genstanders konden verrassen, maar waren ook zeer bedreven in het belegeren en in-‐ nemen van steden. Een belangrijk hulpmiddel daarbij was de Romeinse katapult waarmee gaten in de verdedigingswerken van de vijand werden geschoten. In deze workshop gaan we uitvinden hoe zo’n katapult werkte en gaan we er in groep-‐ jes ook echt een bouwen. Natuurlijk moet de katapult ook worden uitgeprobeerd en gaan we bepalen welk groepje samen de katapult heeft gebouwd die een projectiel het verste weg kan slingeren. Hou je van knutselen, samenwerken en antieke vernietigingswapens: schrijf je dan in!
Titel cursus Voor wie Wanneer Aantal bijeenkomsten Organisatie Maximum aantal leerlingen R
Romeinse katapult bouwen Klas 1 t/m 3 Tussen voorjaars-‐ en meivakantie. Maandag het 9e uur 5 dhr. H. Spiekstra en dhr. A. Marchand 15
