B1
Bijlage 1 Bewonersadvies ‘Groen, rust, ruimte met een vleugje avontuur’
Gebiedsvisie Brabantpark
67
Gebiedsvisie Brabantpark
68
Bewonersadvies
Groen, rust, ruimte met een vleugje avontuur Aanbevelingen voor de toekomst van 180 Brabantparkers
Gebiedsvisie Brabantpark
69
Gebiedsvisie Brabantpark
70
Bewonersadvies
Groen, rust, ruimte met een vleugje avontuur Aanbevelingen voor de toekomst van 180 Brabantparkers
Gebiedsvisie Brabantpark
71
Gebiedsvisie Brabantpark
72
Gebiedsvisie Brabantpark
73
Gebiedsvisie Brabantpark
74
Inleiding Brabantpark ondervindt de komende jaren een flinke uitbreiding van het aantal woningen, onder andere omdat verschillende industrieterreinen vrijkomen. Om te zorgen dat alle bewonerscategorieën voldoende aan hun trekken komen in deze zeer gemêleerde wijk, wordt door de Gemeente Breda een nieuwe gebiedsvisie opgesteld. De toekomst van de wijk op gebied van onderwerpen als verkeer, groen, spelen, onderwijs, wonen en voorzieningen wordt hier opnieuw vastgelegd. De Gemeente Breda wil in de aanloop naar dit proces van zoveel mogelijk bewoners uit alle categorieën horen wat zij belangrijk vinden voor de toekomst. Brabantpark heeft daarnaast een zeer actieve wijkraad die behoefte heeft aan coördinatie van ontwikkelingen op voornamelijk het ruimtelijk en maatschappelijk gebied. De hulp van B_in motion is ingeroepen om een aantrekkelijke aanpak te bedenken waardoor mensen uit alle gelederen uitgedaagd worden om hun stem te laten horen en betrokken te raken en te blijven bij de toekomst van hun eigen wijk waar ze zo plezierig wonen. Met de gedachte aan een wijk die zo divers is, waar dus van alles te ontdekken is en die ook nog eens voorzien is van ‘wilde dierenstraatnamen’ werd het idee van de buurtsafari geboren.
Gebiedsvisie Brabantpark
75
Gebiedsvisie Brabantpark
76
Werkwijze Een buurtsafari, een ontdekkingstocht door je eigen buurt, zorgt ervoor dat je de omgeving aan den lijve ondervindt. Je staat letterlijk stil bij punten en onderwerpen die belangrijk zijn voor goed leven. Je ontdekt mensen en plekken die je nog niet kende, waardeert je wijk meer, geeft je mening en raakt betrokken. We organiseren elf buurtsafari’s waarin een aantal van de thema’s aan de orde komen. Acht voor een gemixte groep bewoners en drie speciaal gericht op een doelgroep. We besteden extra aandacht aan jongeren, ouderen en een groep allochtone vrouwen die we persoonlijk uitnodigen voor een speciaal op maat gemaakte buurtsafari. Ook aan de mening van kinderen is gedacht. Bij iedere safari gaan twee kinderen mee als verslaggevers. Ze krijgen een wegwerpcamera met de opdracht om een fotoverslag te maken en mooie, lelijke en andere opvallende zaken onderweg te fotograferen. Met de foto’s, die er vaak spannend en kunstzinnig uitzien, maken we het Brabant park fotosafarispel: een leuke manier om wijkweetjes te leren en vooral ook om met elkaar van gedachten te wisselen over de wijk. In iedere safari heeft één van de thema’s een zwaardere rol. Elke groep telt zo’n tien personen is de bedoeling, maar het aantal ligt in de praktijk een stuk hoger wegens het grote animo om mee te doen. Dit animo komt ook van medewerkers van alle betrokken afdelingen van de Gemeente Breda. De expeditie bevat ont moetingen met wijkgenoten en ervaringen op markante plekken in de buurt. Ze leveren een interessante bijdrage aan de inhoud van het bewonersadvies. Tijdens iedere ontmoeting wordt het onderwerp op een positieve manier onder zocht: met het oog op de toekomst. Er zijn ook steeds deelnemers namens de wijkraad en de gemeente bij; voor de achtergrondinformatie en om sturende vragen te stellen. Inhoudelijk werken we tijdens de organisatie van de expedities ook nauw samen met de wijkraad om zo efficiënt mogelijk te werk te gaan. De verslagen van de buurtsafari’s worden gebruikt tijdens de bijeenkomsten van de begeleidingsgroep die parallel lopen aan de safari’s.
Gebiedsvisie Brabantpark
77
Slotmanifestatie Na afloop van de expedities is er een slotmanifestatie om de open eindjes weg te werken. Het wordt een feestelijke bijeenkomst in safarisfeer waarbij we alle wijkbewoners weer uitnodigen. Hij start met een korte samenvatting van de bevindingen. Een soort voorproefje van waar het bewonersadvies op uit zal draaien. Dan worden de aanwezigen in groepen verdeeld. Onder leiding van gemeenteambtenaren en leden van de begeleidingsgroep wordt het foto safarispel gespeeld. Nog openstaande vragen komen zo nog aan bod. Het Brabantpark fotosafarispel is aangeboden aan de wijkraad met de opdracht om het spel met behulp van de inwoners uit te breiden en te blijven gebruiken voor ontmoetingen tussen Brabantparkers.
Het resultaat van de buurtsafari’s is: •
110 nieuwe betrokken wijkbewoners
•
De grote lijnen op acht onderwerpen via de minienquête op de uitnodigingen
•
Uitgebreide verslagen van de buurtsafari’s op alle onderwerpen
•
Extra informatie uit de slotmanifestatie
•
Alles verwerkt in een uitgebreid bewonersadvies
Samenstelling deelnemers We hebben er door middel van actief werven en speciale safari’s voor gezorgd dat de deelnemende groep een afspiegeling is van de buurt. De 180 deelnemers bestaan dus uit volwassenen, van laag tot hoog opgeleid, mensen met een beperking, ouderen, jongeren, kinderen, mensen uit de Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Molukse gemeenschap.
10
Gebiedsvisie Brabantpark
78
Gebiedsvisie Brabantpark
79
Gebiedsvisie Brabantpark
80
De resultaten
Minienquête De bewoners krijgen in december 200 een uitnodiging om zich op te geven voor een buurtsafari. Je kunt je ook opgeven als gids om de groep te ontvangen en een prangend buurtonderwerp aan te snijden of om de groep mee te nemen naar een belangrijke plek. Op de uitnodiging staan de onderwerpen met een sym bool aangeduid. De bewoners wordt gevraagd om het onderwerp dat het meest aanspreekt aan te kruisen en die keuze te motiveren. Bij de andere onderwerpen wordt gevraagd om op te schrijven hoe ze het zien in 2020. 1. Parken, pleinen, speeltuinen in Brabantpark mogen voor mij: Blijven! Volop gebruikt en benut worden: groen, open en overzichtelijk, sfeer vol en vooral rijkelijk aanwezig zijn. Dat is toch wel de belangrijkste reactie. De bewoners zijn bang dat nieuwbouw stukjes groen zal afknabbelen. Men is tevreden met de hoeveelheid groen en komt met suggesties om het groen beter genietbaar te maken zoals wat fleuriger door middel van kunst. De parken worden zeer gewaardeerd maar mogen wel beter onderhouden, gemod erniseerd, ‘afgeschermd’ en verlicht worden zodat het betere en veiligere ont moetingsplekken worden. Daartoe mogen er meer bankjes bij. Opvallend is ook, dat de termen: opvallender, uitdagender, speelser en avontuurlijker vallen: ‘minder wipkip, meer creatieve natuur’. Tijdens de buurtsafari’s komen deze termen ook regelmatig terug, dus een interessante uitdaging voor de Gemeente Breda maar zeker ook voor de bewoners zelf. Hetzelfde geldt voor de klachten over zwerfvuil. Het Brabantplein baart de mensen zorgen: ‘dit kan veel beter!’. Aan Brabantplein besteden we een apart hoofdstukje. Hier heeft iedereen wel iets over te zeggen maar dat het anders moet, is duidelijk! Conclusie: Groen koesteren en openbare ruimte avontuurlijker en sfeervoller maken. 2. Het karakteristieke van Brabantpark is voor mij: ‘Dat het al jaren hetzelfde is’. Rustig, vertrouwd, (nog) veel groen, de Molenley, (nog) goede voorzieningen, dicht bij stad en uitvalswegen. De ruimte, sfeer, kleinschalig en zeer gemêleerd, door het park wandelen, sinterklaas in de Poelewei, gewone woonwijk, de sfeer van een al wat oudere wijk. De vijver. Het Brabantplein en het park, de ruime opzet met toch knusse hofjes. De Michaël kerktoren.
Gebiedsvisie Brabantpark
81
13
Dit bovenstaande ademt een lome zomervakantiemiddag in de jaren 600 uit. Het is een sterke sfeer en het is bijzonder dat het karakter van weleer de tand des tijds kennelijk heeft overleefd. Dynamisch, avontuurlijk, actie en dat soort bewoordingen kom je hier helemaal niet tegen. Bij de uitingen: ‘authentiek, multicultureel, rijk, arm, jong en oud, diversiteit, vriendelijkheid, diversiteit aan woningen en cultuur’ kun je je ook een iets dynamischere buurt voorstellen. Gezien het probleem dat de diverse bewoners groepen, die zo gewaardeerd worden, toch zo weinig contact met elkaar lijken te hebben, ligt hier wel een uitdaging. ‘Brabantpark ontwaakt’ of zoiets! Conclusie: Een wijk met een uitgesproken karakter. Laat dat zien! Slapende wijk iets meer geur en kleur geven. 3. Bij nieuwbouw in Brabantpark denk ik aan: ‘Meer auto’s, meer lawaai, parkeeroverlast in de Eekhoornstraat. De parken verdwijnen. Vooral geen moderne blokkendozen! Drukker en drukker. Te veel hoge flats die onbetaalbaar zijn’. Het zijn de schrikbeelden van bewoners die hun rust in gevaar zien komen. Logisch. ‘Laagbouw met groen, lichte doorzonwoningen, ruim opgezet zodat het karakter behouden blijft, gevarieerd met dorps karakter’. De komst van nog meer apparte menten wordt als angstbeeld ervaren. Een gelegenheid ook hier weer om de bewoners goed op de hoogte te houden van de plannen. Tegelijkertijd zien de meeste mensen ook kansen. En dat is maar goed ook! Het past bij het beeld van een wijk waar de tijd heeft stilgestaan en die best wel een opkikkertje kan gebruiken. Al was het maar op het maatschappelijk vlak. ‘Dat de wijk weer opbloeit en beter wordt’. Mensen denken bij nieuwbouw ook aan kleur, warme tinten, vriendelijke uitstraling, ‘starterswoningen om de wijk op te pimpen’, opwaardering van de wijk, ouderen die lang in de wijk kunnen blijven wonen, de modernere appartementencomplexen die weggezet worden ter vervanging van de grauwe jaren ‘50 complexen die er nu veel staan. Geschikt wonen voor iedereen. Ook de herinrichting Brabantplein komt weer aan de orde. De sportvelden van PCP en de Lage Kant kunnen wat de omwonenden betreft ook wel een op knapbeurt gebruiken: ‘het ziet er zo armoedig uit’. Gewaardeerde nieuwbouw is de bibliotheek/Michaëlkerk. Ook het ovale com plex aan de Topaasstraat kunnen de mensen waarderen. In het kader van
14
Gebiedsvisie Brabantpark
82
de wijk avontuurlijk maken wordt getipt om gedurfde architectuur toe te passen. ‘Dit is ook duurder!’ merkt de bewoner hierbij op. Conclusie: Behoud de rust en het karakter met zo min mogelijk hoogbouw (appartementen) en grijp de ontwikkeling in de wijk aan om hem levendiger en fleuriger te maken. 4. Verkeer en parkeren in Brabantpark is: Goed, maar: verkeer rijdt te hard. De 30 kilometerzone wordt niet gerespecteerd. ‘Op de Lage Kant is het nog steeds levensgevaarlijk’, wordt meermalen gezegd. In de periode van de buurtsafari raakt de zus van een deelnemer er levens gevaarlijk gewond. Dit maakt de zaak extra gevoelig. Er zijn gevaarlijke kruispunten. Vooral die bij de Mgr. De Vetstraat en Brabant plein is een onduidelijk geval. Het woord onduidelijk komt vaker terug. ‘Er moet meer worden opgetreden door de politie’, wordt gezegd. Tijdens de buurtsafari hebben daarom een ontmoeting met de wijkagent gearrangeerd die ons vertelt hoe het zit. De bussluis in de Topaasstraat is ook een heikel punt: moet de straatafsluiting worden opgeheven? Of juist niet? Er zijn voor en tegenstanders. Parkeren in de Eekhoornstraat is een probleem, de bewoners van het complex Eekhoornstaete schijnen te weinig gebruik te maken van de ondergrondse garage die er speciaal voor hen is.´Bij de flats staat de parkeergarage leeg het is overvol in de straat´.Verder wordt er gewezen op parkeren bij de open uitritten van Topaasstaete. Conclusie: Maak het verkeer en parkeren duidelijker en consequenter. 5. Ik zou het nog beter naar mijn zin hebben in Brabantpark als: Deze vraag levert een interessant beeld van de wijk op. Want over de hele linie zijn er maar een paar – relatief onschuldige – punten die het leven van de bewoners zouden veraangenamen: als de wijk schoner zou zijn, als het verkeer onder controle komt, als het winkelaanbod wordt uitgebreid met iets als een Blokker, een Zeeman of Marskramer, als sommige woningen worden op geknapt en als er meer eengezinswoningen zouden komen, als het Brabant plein wordt opgeknapt. Daarnaast ook regelmatig opmerking in de trant van dat er ‘te veel allochtone mensen zouden komen wonen’, waarnaast ook net zo vaak de hoop wordt geuit dat ‘de volwassenen in mijn straat meer met elkaar spraken, er betere sociale contacten zouden zijn, ik meer mensen en de buurt kende’. Dit is typerend voor een wijk als Brabantpark. Je kunt concluderen dat de wijk rustig is en ieder zijn eigen leven leidt. Ook hier staat
Gebiedsvisie Brabantpark
83
15
weer de roep om meer avontuur en kleur in de wijk tegenover: het ligt voor het oprapen, doe er je voordeel mee. Bewustwording en mensen over de streep trekken zijn de eerste dingen die opkomen. Conclusie: Veel verbeterpunten op gebied van leefbaarheid in Brabantpark kun je zelf aanpakken! 6. Bij winkelen en werken in Brabantpark denk ik aan: Uitgebreider winkelaanbod, meer sfeer en gezelligheid en aanpak Brabantplein staan weer hoog op de lijst. ‘Als er meer winkeltjes komen betekent dat ook meer werk’, zegt een bewoner. Als oplossingen worden aangedragen: meer bomen en bankjes, meer winkels en een opknapbeurt voor de winkelstrips. Bij de term ‘werken’ gaan er niet veel belletjes rinkelen bij de bewoners. De wijk wordt niet als een werkplek ervaren. Is dat erg? Conclusie: het winkelaanbod is dringend toe aan heroverweging en aanpassing aan deze tijd. 7. Als je jong bent, is wonen in Brabantpark: Voor kleintjes is de wijk prachtig, maar voor de grotere kinderen is het saai. Er is weinig te doen voor jongeren tussen 12 en 20 jaar. Positief is dat Brabantpark dicht bij de stad is. De kleine kinderen genieten van het groen en de vele speeltuintjes. Ook hier komt de gammele mix tussen autochtone en allochtone kinderen aan de orde. De meeste autochtone kinderen gaan naar de Josephschool en de Tweesprong. Basisschool De Fontein, een school die in het hart van de wijk ligt, heeft grotendeels allochtone kinderen. Conclusie: Geef de jeugd een rol van betekenis. Zet Brede School in voor een betere mix. 8. Brabantpark blijft als ik ouder word een geschikte wijk om te wonen, want: Voor ouderen is Brabantpark een ideale wijk met veel voorzieningen, rust en groen. Er wordt maar weinig negatiefs op deze vraag geantwoord: ‘Apotheek, huisarts, fysio, winkels, bus… alles in de buurt. Jammer dat ze de goedkope appartementen afbreken in plaats van renoveren’. Een enkeling voelt zich onveilig door toenemende criminaliteit. ‘Er zijn toch seniorenwoningen hoop ik? Ik blijf hier graag wonen!’ Conclusie: Geschikt Wonen voor Iedereen moet hoog in het vaandel (blijven) staan in Brabantpark.
16
Gebiedsvisie Brabantpark
84
We hebben regelmatig stilgestaan bij de dierenstraatnamen en gevraagd welk dier bij Brabantpark past. Dit kwam er uit: Luipaard: slaapwijk Cheetah: slapen, waakzaam, snel in beweging te krijgen en toch kwetsbaar.
Gebiedsvisie Brabantpark
85
1
Gebiedsvisie Brabantpark
86
Gebiedsvisie Brabantpark
87
Gebiedsvisie Brabantpark
88
Bewonersadvies Een bewoonster typeert de wijk als “eenvoudig” en dat voelt als een term die prima en in positieve zin past bij Brabantpark. Dankzij alle ideeën en opmerkingen van deelnemers aan de buurtsafari’s hebben we nu een schat aan informatie. Dit is bij deze verwerkt tot een bewonersadvies. Hierin doen we ook aanbevelingen over betrokkenheid van wijkbewoners en de rol van gemeente en wijkraad. Per onderwerp gaan we uit van de conclusie uit de minienquête. Voor de volledige verslagen van de verschillende buurtsafari’s verwijzen we u naar www.wijkraadbrabantpark.nl.
Openbare ruimte en groen Groen koesteren en openbare ruimte avontuurlijker en sfeervoller maken. Deze safari is een echt avontuur. Met stadsecoloog Jeroen Stoutjesdijk voorop lopen wij de hele Molenleij af tijdens een vier uur durende safari door de regen. We staan stil bij groen, natuur en de openbare ruimte en we dragen zelf een steentje bij aan het onderhoud van de wijk: we zagen met zijn achttienen een perceel berken om! In de loop van de tijd is veel open ruimte volgebouwd. De bewoners waken, om in safaritermen te blijven, als leeuwen voor behoud van alle groen en openheid. Uiteindelijk worden er meer bomen gekapt dan geplant en dat is jammer, vinden de bewoners. Men zou het toejuichen als het groen meer in de wijk zou worden teruggebracht. ‘We moeten ook investeren in de monumentale bomen voor onze kleinkinderen’ is gezegd. Al wordt ook opgemerkt dat het niet te vol moet komen met bomen ‘want je moet ook fatsoenlijk kunnen fietsen’. Een goed voornemen zou zijn om in ieder geval de omwonenden op de hoogte te stellen van het hoe en waarom als er bomen gerooid worden. En de mensen bewust maken van de waardevolle oude bomen. Zij dragen de historie met zich mee.
“Brabantpark is in 2020 de groene long van Breda.”
Gebiedsvisie Brabantpark
89
21
Avontuurlijk spelen Struiken in de parken zijn punt van discussie tussen ouders en kinderen: ouders vinden het onveilig, maar de kinderen bouwen er graag hutten. ‘Waarom maakt de gemeente die kapot?’, vragen ze. Meer spanning en avontuur als het aan de kinderen ligt. Geen voetbalkooien langs de Molenleij maar avontuurlijke (water)speelplaatsen. Hier is ruimte om de natuur in de stad te ervaren. Voor kinderen is het uitdagend terrein. Een waterspeel plaats zou passend zijn. Er wordt ook gevraagd om ‘meer speelvoorzieningen voor kinderen en bankjes om naar ze te kijken’. Het laat zien dat het Hooghout park intensief voor spelen gebruikt wordt. Stadsecoloog Jeroen Stoutjesdijk vraagt tijdens de safari of de bewoners willen nadenken over een goede bestemming voor de mislukte paddenpoel in het Hooghoutpark. De eerste ideeën: maak er een avontuurlijk landschapspark van door het juist heuvelachtiger maken: meer poelen en heuvels als een soort golflandschap. Nadeel hiervan is dat er dan geen tent voor een festival meer kan staan. Het is ook een idee om in de paddenpoel een Johan Cruijf veldje te maken. Het ligt dan lager, waardoor je er meteen een soort “tribune” omheen hebt. Er is wel animo voor het idee van een waterspeeltuin in Hooghoutpark (stedelijk water).
Groen beleven Actrice en regisseur Heleen van Doremalen grijpt de kans om haar droom ‘Theater in het Park’ te lanceren. In het Koolwijkpark staan we er even bij stil. Theatervoorstellingen kunnen veel mensen bij elkaar en een park tot leven brengen. Dit park heeft een typische rol: het is een prachtig, rustig en romantisch park maar ‘het ligt niet voor de hand om er te komen’. Er is geen speeltuin dus met de kinderen kom je niet hier. Dit is een plek om te koesteren. Hier vind je echt de rust. Er hoeft dus ook geen speeltuin te komen. Vanuit het revalidatiecentrum en de Leystroom zou je het Koolwijkpark en de Molenleij moeten kunnen gebruiken om te revalideren. Mét goede oversteken voor rolstoelen.
Karakter Een wijk met een uitgesproken karakter. Laat dat zien! slapende wijk iets meer geur en kleur geven. Architect in ruste Hans Derks zei het al: ‘maak dingen zichtbaar die niet op vallen’. We kwamen deze ‘dingen’ tegen in de hele wijk. Vaak verborgen.
22
Gebiedsvisie Brabantpark
90
TyPIsCH BrABAnTPArk groen Poelewei Heroterrein toren Michaelkerk mormonenkerk Hotel pension het Scheepshuys oude panden Teteringsedijk Hooghoutpark met de eendenvijver Molenleij met watervalletje Maria Mater Dei klooster Koolwijkpark het oude Ignatius ziekenhuis het oude casino garage Otten de Driesprong.
De ondernemers van de Bastionstraat, het islamitisch centrum in de Antiloop straat, de schoolwerktuin, de kunstenaars aan de Teteringsedijk, de rust in het Koolwijkpark, de waardevolle reeks aan oude boomsoorten, de voetbalclub die contact zoekt, de historie op de Teteringsedijk, het atelier van Felix en ga zo maar door. Op dit vlak zijn talloze (buurt)projecten denkbaar om mensen iets van zichzelf in de wijk te laten brengen. Wat het bestemmingsplan betreft bevelen we de Gemeente Breda aan om de basis, die typische jaren 5060 uitstraling van Brabantpark zonder te veel hoogbouw, te bewaken. Met de toren van de Michaëlkerk als baken. Bij nieuwbouw de context van Brabantpark (divers, kleurrijk en low profile) mee laten tellen.
Wonen Behoud de rust met zo min mogelijk hoogbouw (appartementen) en grijp de groei van de wijk aan om hem levendiger en fleuriger te maken. Voor deze safari langs allerlei woonvormen in Brabantpark, worden we met zeventien man hartelijk ontvangen op ons startadres bij studente Jessica in een antikraakflatje aan de Nieuwe Inslag. Om leegstand en verloedering te voorkomen worden de vrijkomende flats verhuurd in afwachting van ont wikkeling op deze locatie. Pratend over de sloop van deze gebouwen mogen we ons best afvragen of die nu beeldbepalend behoren te zijn voor het Brabantpark. ‘De gebouwen tonen toch een goedbedoelde, maar mislukte poging om ze niet te laten lijken op de bekende Oostblok bouwdozen’, wordt opgemerkt. Boven dien zijn ze overduidelijk in een slechte staat. Wat sommige wijkbewoners wel
Gebiedsvisie Brabantpark
91
23
zorgen baart is de herbouw. Het gaat per saldo om een enorme oppervlakte en dat creëert onmiddellijk de angst voor grote, modern ogende appartementen complexen. Een allergie voor nog meer appartementen is duidelijk voelbaar en de vraag is dan ook om vooral te denken aan een gevarieerd woningaanbod. Zodat je een waardige ‘wooncarrière’ kunt maken en je eigen wijk oud kunt worden. Denk ook aan patiowoningen voor ouderen. Die mix past bij de veel zijdigheid van de wijk. Laat dat zien in de nieuwbouw. Opvallend is tegelijkertijd dat bewoners aangeven dat juist de drie hoog apparte mentencomplexen uit de jaren 5060 Brabantpark zoveel sfeer en nostalgie geven. Het advies is dan ook om de bouwstijl uit de jaren 50 te behouden. Renoveer dit soort behuizingen waar mogelijk. De meeste zijn juist heel degelijk. Kijk waar je van twee woningen één kunt maken zodat de jaren 50 bouwstijl voor de wijk behouden blijft. Tussentijdse inbreidingen met moderne complexen verrommelen de wijk en doen afbreuk aan het open en groene karakter dat Brabantpark nu (nog) heeft. ‘Liever duurzame renovatie dan nieuwbouw’ oppert een bewoonster. Een verrassende ontmoeting is die met de bewoonsters van het Maria Mater Dei Klooster aan de Mgr. Hopmanstraat. Een oase van rust waar opvallend veel bewoners geen weet van hebben! Over een jaar of tien zijn de zusters ‘uitgestorven’ en krijgt het klooster een andere bestemming. Het is een prachtige plek in Brabantpark en het gebouw biedt meerdere mogelijkheden.
Studenten ‘Leuk maar hoe hou je het in de hand?’ is de reactie vaak. Woningen in straten die door studenten gebruikt worden ogen vaak rommelig. Dat stoort de andere bewoners. We hebben gepraat over alle studenten bij elkaar laten wonen of gespreid over de wijk. De gemeente zoekt naar een oplossing. Misschien een bundeling aan de noordkant van de Antiloopstraat? Of als NHTV/Avans campus in het Maria Mater Dei klooster als dat over een jaar of tien vrijkomt? Een tegen hanger hiervan is de wens van de zusters Fransiscanessen die hier nu wonen: het klooster zou omgebouwd kunnen worden tot appartementencomplex met zorgfuncties. Weer anderen pleiten voor een Brede School op deze plek. Of startende ondernemers en ateliers. Iets met een openbare functie. In ieder geval kan het herbestemmen van oude gebouwen op veel steun van de bewon ers rekenen. De bewoners adviseren in ieder geval om de studenten meer betrokken te maken bij de wijk. Ze een rol te geven in de wijk. ‘We moeten eens nadenken over “gebruik” maken van de expertise van de studenten. Zij willen altijd wel iets bijverdienen. Er is te weinig contact tussen wijkbewoners en studenten. Een rol voor studenten kan heel leuk uitpakken omdat ze uit alle windstreken komen. Het
24
Gebiedsvisie Brabantpark
92
interessante contrast van ver weg en dichtbij: bijzondere mensen van ver wonen dichtbij in jouw eigen wijk. Dit gegeven moeten we beter in de wijk brengen! Bijvoorbeeld in vorm van een boek. De NHTV wil hier wel een rol in spelen. Ze hebben studierichtingen Ruimtelijke Ordening en Planologie en Urban Design. Ook is er een lesgroep ‘Branding’. Allemaal logische aanknopings punten om als studenten wat samen met de wijkgenoten te doen. We pleiten voor een speciaal project met de filosofie: ‘Je hoeft niet ver weg te gaan om anders te leren kijken’. Studenten ervaren Breda als een oase van gezelligheid. Laat ze dan ook hun eigen wijk ervaren. Hoe kunnen we dit aanpakken? Kort samengevat is de boodschap: houdt Brabantpark groen, open, dynamisch en behoudt de karakteristieke jaren 50 bouwstijl. Bescherm al het huidige groen in de wijk tegen nieuwbouw. Dat geldt ook voor de sportvelden van onder andere voetbalclub PCP. ‘Prop de wijk niet vol’. De vrijgevallen industrieterreinen bieden een kans om deze karaktereigenschappen door te voeren en er voor te zorgen dat er over 1020 jaar een mooie groenstrook is.
Verkeer Maak het duidelijker en consequenter. De buurtsafari over verkeer wordt gedaan per fietscafé. Flink zwoegen met zeventien man maakt van ons een langzame, maar duidelijk aanwezige verkeersdeelnemer. Het blijkt een goede manier om het verkeer aan den lijve te ondervinden. Onduidelijke situaties, 30 km zones en parkeren zijn de hoofd onderwerpen. Vanwege de ruime straten zijn aparte fietsstroken of markeringen geen overbodige luxe. Dit zal ook werken tegen de klacht dat het Brabantplein ‘fietsdomein’ is geworden. Het recente ongeluk op de Lage kant is echt een ongeluk en niet te wijten aan een foute verkeerssituatie, maar deze plek wordt wel regelmatig genoemd als punt van aandacht. Hetzelfde geldt voor het plateaukruispunt Mgr. De Vetstraat en Mgr. Leijtenstraat: het is onduidelijk en daardoor gevaarlijk. Het verschil tussen uitritten en straten en de term ‘plateaukruispunt’ blijkt ook moeilijk. Rijschoolhouder Olof van Dongen: ‘Dat is niet consequent doorgevoerd in de wijk. Het zou overal hetzelfde moeten zijn. Dan snappen de weggebruikers het. Als de Gemeente Breda meer aan de inrichting van het verkeer zou doen dan zullen mensen zich eerder aan 30 km houden’. De opzet van de straten is ruim, hier zien mensen geen 30 km zone in. Dan is de suggestie van de 10 jarige Sedef misschien nog niet zo gek: ‘de straten smaller maken’. Optisch dan. Bewoners geven aan dat de ‘u rijdt te hard’ borden goed werken (die worden steeds op andere plekken ingezet). Meer zebrapaden werkt ook niet zaligmakend
Gebiedsvisie Brabantpark
93
25
omdat mensen daar minder oplettend van worden. In de Ignatiusstraat, de Kangoeroestraat en Epelenberg gaat het goed. Al is hier in verband met de speeltuin en het park aandacht voor oversteek van kinderen geboden.
Parkeren Er is zorg over parkeerruimte. Vooral met het oog op nieuwbouw. Zorg er voor dat bewoners van complexen met parkeergarages deze ook gebruiken. Volgens bewoners staan ze leeg want op straat parkeren is gratis. Daarnaast zijn veel parkeerproblemen eigenlijk vooral ergernissen. Mensen die het plekje voor hun woning claimen bijvoorbeeld. Parkeren bij scholen zorgt voor onveilige situaties voor fietsers. Busjes van de Liduinaschool nemen veel ruimte in beslag. Het zijn typisch onderwerpen waar je elkaar over aan zou moeten kunnen spreken. Dit kan als je elkaar beter kent. Een idee is om met de straat een plan van aanpak te maken. De wijkagent, die de chauffeur van onze bierfiets overvalt met een blaastest zegt het ook: ‘Kijk eerst wat je zelf kunt doen voordat je het bureau belt’. Hier zit een stuk bewustwording en betrokkenheid bij die nog niet automatisch door de Brabantparkers wordt gebezigd…
Openbaar Vervoer De veiligheid op de busroute wordt ook aangestipt. De vrije busbaan is een 50 km zone en moeilijk oversteekbaar. Kijken hoe dit opgelost kan worden. Over het openbaar vervoer (buslijn 1 en ) zijn weinig klachten. Behalve dat de aansluitingen met de treinen beter kunnen.
Overige verkeerszaken Voor de duidelijkheid op verschillende punten zoals de Ignatiusstraat Mgr. Hopmanstraat en HooghoutBeverweg suggereren bewoners om het uitzicht te verbeteren misschien door het opheffen van een parkeerplaats? We adviseren om een overzichtelijk en in de hele wijk doorgevoerd verkeersplan te maken. Dan weten automobilisten, fietsers en voetgangers waar ze aan toe zijn. De ruime opzet van Brabantpark zou hiervoor gelegenheid moeten kunnen bieden. De bewoners moeten meer bewust worden van hun eigen vermogen en zelf actie ondernemen. Dan is een deel van het probleem waarschijnlijk snel opgelost. Hier kan de wijkraad een rol in spelen, eventueel in samenwerking met de wijkagent en een specialist zoals de rijschoolhouder of buurtbemiddeling.
26
Gebiedsvisie Brabantpark
94
Leefbaarheid en voorzieningen Veel verbeterpunten in Brabantpark kun je zelf aanpakken! Bij voetbalclub PCP staat op het hek oude naam van de club: ‘EMBEE’. Het komt van Machinefabriek Breda die de club in 13 stichtte, en toepasselijk is waar ‘EMBEE’ voor staat: Een Mooi Bestaan Eist Eendracht. Als het aan het bestuur van de club ligt is deze slogan tekenend voor de wijk. Zij wil de club meer bij de buurt betrekken. Als sportclub een rol spelen. Ook in het licht van een Brede School die in de wijk zou komen. PCP kan bijvoorbeeld een BSO verzorgen en naschoolse activiteiten organiseren. Er is wel meer contact met de wijk nodig, want de meeste ouders brengen hun kinderen naar Jeka of Baronie. De ouders van de, voornamelijk allochtone, kinderen die er spelen moeten meer betrokken worden. Bij de volwassenen spelen er juist met name autochtone mannen. Hier moet iets gebeuren. De club heeft een plan van aanpak. De buurt moet nu nog gaan meewerken. ‘De diversiteit aan culturen staat contacten tussen bewoners in de weg vertelt Henk die vrijwilliger bij PCP is geweest, ‘allochtone ouders zijn moeilijk te bereiken’. De allochtone vrouwen spreken voornamelijk over de behoefte aan speelplaatsen voor de kinderen. Ook al hebben ze die redelijk in de buurt, liefst willen ze die voor de deur. De meisjes spelen voornamelijk binnen, thuis. Zij mogen niet alleen op straat spelen. De vrouwen willen iets voor hen in de buurt. Een vrouwen studio net als in de Hoge Vught of een sportclub! Contacten met eventuele hulp hierbij worden inmiddels gelegd. Een probleem is de taal. En de vele jonge kinderen. Ze hebben geen tijd om een hele avond weg te zijn, ‘maar een uurtje zou wel kunnen’. Op school wordt goed aan oudercontact en taalcursussen gewerkt.
Veiligheid Coffeeshop The Cat heeft zelf de rol van toezichthouder op de omgeving opgepakt. Dat valt erg goed in de buurt. Dit is een voorbeeld. Praat met je buren, stel regels op en hou je daar aan. Zelfs de coffeeshop straalt rust uit in Brabant park! De coffeeshop zou zelfs graag meer toezicht in de buurt organiseren. Een bewoner tipt om een buurtpreventieproject te starten en te kijken naar onveilige situaties en verbetering daarvan. Hierbij is ook een grote rol voor de bewoners weg gelegd. In verschillende delen van Breda zijn er al successen mee geboekt.
Schoner Er gaat geen safari voorbij zonder opmerkingen over zwerfvuil. Allerlei ideeën passeren de revue maar dit heeft toch echt te maken met opvoeding, betrokken
Gebiedsvisie Brabantpark
95
2
heid en je fatsoen. Dit is iets wat je zelf doet. We zijn een bewoner tegen gekomen die vier keer per week drie zakken vuil van de Ignatiusstraat prikt. Dat komt vooral van de scholieren af. Een schoonmaakactie door scholieren en studenten zou niet gek zijn. Dit zouden NHTV, Avans of Florijnstudenten zelf kunnen coördineren.
Ontmoetingsplek De nieuwe bibliotheek is de trots van de buurt, dus waarom zouden we er niet meer mee doen? Het zou en een plek kunnen worden om te leren, te ontmoeten, voor de gezelligheid maar ook om iets lekkers te eten. Dit is een geschikte plek voor het veel gevraagde koffietentje of café. Op deze manier kan het doel van ontmoetingsplek meer gestalte krijgen. In Brabantpark is geen echt café. Je ontmoet elkaar op andere plekken zoals in winkels. Terre des Hommes is een goed voorbeeld hiervan. Hier komen bewoners ook voor een praatje. Ook buurtcentrum De Poelewei werkt aan een betere ontmoetingsplek. Andere informele ontmoetingsplekken zijn de vele kapsalons en schoonheidsalons. De kinderkledingwinkel schenkt ook koffie maar de bakker is er juist mee op gehouden vanwege hangouderen die de hele ochtend deden over een kopje koffie (!). Een opvallend idee is een mobiele coffeecorner. Sociaal makelaar Juul Willems doet zoiets al in de wijk. Haar functie is met het nieuwe college in het gedrang gekomen. Dit is jammer! Een buurtwerker is juist waar Brabantpark behoefte aan heeft. Bewoners blijven intussen zoeken naar mogelijkheden tot verbinden. Van de komst van een Brede School wordt in dit kader erg veel verwacht. Hij moet er beslist komen, waarbij je wel realistisch moet zijn en stellen dat de komst van zo’n school niet meteen alle problemen oplost.
Meer geur en kleur voor betere leefbaarheid Brabantpark mist een blikvanger. Het is al vaker gezegd. Er zijn wel ijkpunten die de wijk kenmerken zoals de ronde toren van de Michaëlkerk maar als we stellen dat er wat meer sjeu aan de wijk gegeven moet worden kan zo’n nieuwe blikvanger wellicht helpen. Het is bij uitstek iets waar je de hele wijk bij kan betrekken. Een kunstwerk aan de kop van de Ignatiusstraat bij de kruising met de Beverweg wordt genoemd. Of een beeldhouwwerk op het Brabantplein of Hooghoutpark. Kunstenaar Felix van Breugel zegt zelfs: ‘Brabantpark is een identiteitsloze wijk’. Hij zou graag de vele culturen zichtbaar willen maken. Dat kan met een kunstwerk dat dan meteen symbool staat voor een stap om
28
Gebiedsvisie Brabantpark
96
de diversiteit aan mensen, verhalen en bedrijvigheid met elkaar in contact te brengen. De aanwezige kidsreporters nodigen de kunstenaar meteen uit op school. Wellicht kunnen ze samen tot een kunstwerk komen? Dit mooie idee mag niet vervliegen. Maar ook kleiner, minder kostbare initiatieven zoals gecontroleerde graffiti of de JOP die door buurtkinderen is beschilderd met eendjes zijn voorbeelden van hoe de bewoners hun wijk graag opgefleurd zien. Daarbij komt iemand met de tip voor een ANWB bord met de verwijzing Brabantpark.
Winkels en bedrijvigheid Het winkelaanbod moet worden heroverwogen en aan deze tijd worden aangepast. Bij dit onderwerp voeren twee zaken de boventoon: het winkelaanbod en het Brabantplein. Brabantpark wordt niet als een ‘werkwijk’ ervaren. Verrassend zijn de bezoeken geweest aan Het Bastion, de vroegere melkfabriek. Hier zijn nu creatieve bedrijven gevestigd. Voor deze ondernemers is het fijn om in een woonwijk te zitten, ze vinden het gezellig. Een industrieterrein vinden ze zielloos. En voor de buurt brengt het leven in de brouwerij. Het voegt iets aparts toe. Het Bastion was een eyeopener voor de deelnemers. Het concept kan wellicht ook op een andere plaats in de wijk aarden? Zo is er aan de Teteringsedijk een verza melgebouw voor kunstenaars. Vanaf de straat zie je er niks van. Daar mag best wel meer bekendheid aan gegeven worden. Haal die kunst de wijk in.
Winkelaanbod Hier is veel over gezegd. Als bewoners een wensenlijst mogen opgeven dan staat daar een kadowinkel, een Hema, Zeeman, Wibra, Marskramer, Blokker of Xenos op. Een hobbywinkel wordt ook genoemd. Dit met het oog op ouderen. En meer ‘mannenwinkels’. Een tegenhanger voor het grote aantal kap en schoonheidssalons misschien? De winkelstrips worden wel gewaardeerd. Zoals gebruikelijk wenst men de slager en de groenteman terug. Helaas houden buurt gebonden bedrijfjes het hoofd moeilijk boven water maar het is wel belangrijk voor de sociale cohesie. Voor het achterstallig onderhoud van de winkelstrips wordt naar de corporaties gekeken…
Brabantplein Dit onderwerp verdient een apart hoofdstuk. Dit plein wordt door de meeste bewoners als hart gezien. Maar het klopt niet, dat hart.
Gebiedsvisie Brabantpark
97
2
Hier ligt een kans om de felbegeerde geur en kleur van Brabantpark werkelijk gestalte te geven. De deelnemers hebben er naar hartenlust over gefilosofeerd. Dit gebeurde onder andere met de in Brabantpark woonachtige architect Frank Toeset. Hij heeft de buurtsafari’s aangrepen om draagvlak te vinden voor zijn concept ontwerp:vervangende nieuwbouw met een mix van functies: Eerste verdieping en hoger: wonen, met uitzicht. Groene daken. Op de begane grond kleine (zelfstandige) winkels, op 1 (semi) overdekt, grotere winkels en een supermarkt, op 2 een parkeergarage. „Nu nog een investeerder vinden‟, merkt Toeset terecht op.
Voorzieningen Brabantplein Medische voorzieningen en andere dienstverlening liever concentreren bij Ahoed, maar liever voorzieningen dan leegstand op Brabantplein. Een combinatie van gemakszaken, die mensen uit de buurt trekken, en speciaalzaken, die mensen uit een wijdere omgeving aantrekken, zou goed zijn voor Brabantplein. De functiemenging in de omgeving van Brabantplein is goed voor de onder nemers. Er komen niet alleen bewoners, maar overdag ook werknemers en studenten. De diversiteit van nationaliteiten komt tot uiting in winkelend publiek en ook in ondernemers. De Chinese toko is bekend door de hele stad. De diversiteit van het plein kan wel iets zijn voor een themamarkt.
Sfeer Brabantplein Trefwoorden zijn: groen, kwaliteit, kleur, gezelligheid, gezond, modern, open ruimte, schoner, minder scooters, markt, diversiteit, opknappen gebouwen. Als er een markt zou zijn, zou deze “niet Nederlands” zijn, maar eerder bazaarachtig. Op het Brabantplein zou meer multicultureel eten en drinken te vinden zijn. En een gezellig koffietentje. Over één ding is iedereen het eens: er mag meer variatie komen: laat die variatie, die gemêleerde wijk, zien op dit plein. Het groen in de wijk is voor iedereen belangrijk: misschien groen op daken? Je zou dan een “parkachtig” winkel centrum krijgen. Het past bij Brabantpark. ‘Het is nu vaak rommelig en vuil en gevaarlijk door fietsers, het plein wordt levendiger door terrasjes.
Ondernemers Brabantplein Door de moderne uitstraling wordt het Brabantplein ook wel “De Lijnbaan in Breda” genoemd. Anderzijds is het toch wel een dorpsplein in de stad. Er zijn veel particuliere zaken en haast geen ketens. De ondernemer staat hier zelf in de winkel. De winkelier kent hier zijn klanten, in tegenstelling tot de stad.
30
Gebiedsvisie Brabantpark
98
De aanwezigheid van een Albert Heijn wordt gewaardeerd, het heeft een aan trekkende werking die goed is voor de andere winkels, maar het gebouw vindt men ongelukkig: het deelt plein in twee stukken met blinde wanden. Schaalvergroting van de winkels zorgt voor steeds minder verschillende winkels op Brabantplein: de fietsenwinkel heeft meerdere eenheden, de Chinese toko heeft er vier. Helaas zijn van de 23 ondernemers maar 12 lid van de ondernemersvereniging. Toch is er goed contact onderling. Er is een goede wijkagent die regelmatig langs komt. Onraad wordt steevast gemeld. Het onderhoud van de plantvakken kan beter volgens de winkeliers.
Te doen door bewoners/gebruikers zelf Er ligt op dit moment geen budget klaar om het plein op de schop te nemen. We kijken voor nu naar manieren waarop bewoners zelf een boost kunnen geven aan het Brabantplein. Meermalen wordt gevraagd om een blikvanger. Een kunst werk van kunstenaars in de wijk in samenwerking met basisschool De Fontein bijvoorbeeld. Of een mooie muurschildering op de blinde muren van de Albert Heijn. Of frames met wijkfoto’s of bewonersportretten op diezelfde muur. Het Brabantplein leent zich voor een plek waar de (verborgen) geuren en kleuen van de wijk zichtbaar en voelbaar worden. Volgens ondernemers wordt de mogelijkheid voor een feest op het plein erg moeilijk gemaakt door de gemeente. ‘Af en toe een bijzonder evenementje of markt op het plein zou goed bezocht worden en de leefbaarheid ten goede komen’, denkt men. Als voorbeeld wordt het succesvolle Brabantparkfestival genoemd. De ondernemers staan er op dat ze hun pand goed onderhouden: ramen lappen en vegen want ‘als er afval ligt gooien mensen er snel afval bij’.
Jeugd en onderwijs 7. Geef de jeugd een rol van betekenis Om van het diverse karakter van de wijk te blijven genieten moet er gezocht worden naar een plek en activiteiten voor 12 tot 20 jarigen. Daarnaast is het raadzaam een oplossing te bedenken voor het witte/zwarte scholen probleem. Een Brede School wordt hiervoor als hoopvol gezien. De Brede School kan een sleutelrol vervullen bij het contact tussen de verschil lende bevolkingsgroepen in Brabantpark. Het is belangrijk om een buurtschool te hebben al was het maar voor de veiligheid: kinderen kunnen zelf naar school
Gebiedsvisie Brabantpark
99
31
en vriendjes lopen. School is belangrijk voor sociale contacten. Brede School is een multifunctioneel gebouw met verschillende schoolsoorten, maar ook voorzieningen als zorg, opvang, ontmoetingsplek, clubs etc. Allerlei mensen maken er gebruik van. Het wordt een brandpunt in de wijk. Het is goed als een school in verbinding staat met de wijk, winkels en mensen. De diversiteit van de (soorten) scholen verdient aandacht. De Fontein is volledig allochtoon. Ze heeft wel opvallend hoge cito score! Dit komt misschien door de kleine klassen en de extra aandacht voor de taal. Autochtone ouders brengen hun kinderen naar scholen buiten de wijk. Een Brede School zou ook hierin een doorbraak kunnen betekenen.
Kinderen Voor kinderen is Brabantpark een heerlijk plek. Ze genieten van de speeltuintjes en de ruimte. In de speeltuin bij de Rietsemalaan komen op een dag soms wel 200 kinderen. Ook het Epelenbergpark valt goed in de smaak. Sommige speel tuinen zijn wat verouderd. Goed onderhoud zet bewoners ook aan tot goed gedrag. Wel willen de kinderen dat het verkeer langzamer rijdt en dat het schoner is. Dat zit hem in de opvoeding hè ouders! We adviseren, zoals eerder gezegd, om de wijk voor de kinderen spannender te maken. Er moet toch meer te doen zijn dan voetballen en wachten op het Johan Cruijff courtje!
Jongeren De JOP in het Hooghoutpark is met dank aan sociaal makelaar Juul Willemsen en kunstenaar Liesbeth Verhoeven samen met de jongeren vrolijk beschilderd. Hij is na een paar maanden nog steeds ‘schoon’. Zoiets werkt dus hier. Er is een jongerencentrum aan de Elandstraat. Hier komt een eenzijdige groep (vnl. Marrokaanse jongeren). Het is een hangout met gedreven jongerenwerkers die dolgraag vaker open zouden willen en meer zouden willen doen. Zij zijn dan afhankelijk van vrijwilligers (ouders bijvoorbeeld) en die ontbreken vooralsnog. De jongeren willen graag een locatie met een echt programma. Met een soort animatieteam en dus minder vrijblijvend dan nu. Ideeën van jongeren: maak een sportveldje op de plek waar nu de oude bussluis is, dit is al naast de sporthal.
32
Gebiedsvisie Brabantpark
100
Zorg en welzijn 8. Geschikt Wonen voor Iedereen moet hoog in het vaandel (blijven) staan in Brabantpark In de Structuurvisie Breda staat: een goede spreiding van kwalitatieve maatschap pelijke voorzieningen voor levensloopbestendige wijken in de stad. Dit is zeker van toepassing op Brabantpark. ‘Er is wel erg veel zorg in Brabantpark aanwezig’ merken bewoners regelmatig op, ‘we moeten oppassen dat Brabantpark niet een echte zorgwijk wordt’. De wijk moet dynamiek houden, zo blijft hij ook voor jonge(re) mensen interessant. Hier ligt een uitdaging. Er moeten meer voorzieningen voor gehandicapten en ouderen komen, zonder dat het een “zorgwijk” wordt. Dit kan door deze voorzieningen bij de Brede School te lokaliseren zodat oud en jong samen op gaan. Door de zorg te verspreiden door de wijk, maar ook door de begaanbaar heid voor gehandicapten en ouderen te verbeteren en dat hoeft niet eens op te vallen. Met een rolstoel kun je soms beter een stoepje dan een hellinkje hebben. Dit hebben we tijdens een safari aan den lijve ondervonden: een hellinkje aan Ignatiusstraat is zo stijl dat de rolstoel de weg op vloog. ‘Bij Geschikt Wonen voor Iedereen komt veel meer kijken dan alleen drempeltjes verlagen’, merkt een deelnemer op. Een signaleringstocht met ouderen en gehandicapten kan geen kwaad, ieder een heeft daar uiteindelijk baat bij. De straten, stoepen en openbare gebouwen moeten goed toegankelijk zijn voor rolstoelen, maar bijvoorbeeld ook voor kinderwagens. Daarnaast is tijdens deze buurtsafari veel aandacht besteed aan elkaar helpen. Van mantelzorg tot een voetreflexoloog die zijn diensten tegen een wederdienst aanbiedt. Mensen moeten meer en beter contact met elkaar hebben, zodat het toegankelijker is om anderen te helpen maar ook om ze op hun gedrag aan te spreken. Een idee is om bijvoorbeeld in de Leystroom activiteiten samen met de kinderen te organiseren. Dan breng je meteen ook jong en oud met elkaar in contact. Ze kunnen samen iets maken of kinderen kunnen komen luisteren naar de verhalen van ouderen. (verhalenmiddagen). Ouderen kunnen op deze manier iets bijzonders (door)geven aan de jongere generatie.
Toen Joke 55 jaar geleden in Brabantpark kwam wonen was het nieuwbouw. Vanaf de Loopschansstraat kon je toen het seminarie waar nu de kunst academie zit zien: ‘een gezellige wijk, maar de mensen zijn erg op zichzelf en hebben niet veel behoefte om dingen samen te doen. Mensen komen wel bij elkaar over de vloer, maar niet zoals in een ‘volkswijk’.
Gebiedsvisie Brabantpark
101
33
Ouderen Ouderen hebben het goed in Brabantpark. Er wonen nog steeds veel mensen van het eerste uur. Voor de ouderen van Brabantpark is het belangrijk dat de winkels en voorzieningen niet te ver weg zijn. En er zijn op dit moment zorgen dat ze niet in deze wijk kunnen blijven wonen omdat er te weinig geschikte, gelijkvloerse, ouderenwoningen zijn. Zorg bij GWI ook voor een gevarieerd ouderenaanbod. Hoe betrek je allochtone (ouderen) meer bij de wijk? Voor allochtone ouderen is de drempel hoog om aan te kloppen bij de Leystroom, laat staan deel te nemen aan activiteiten. De Leystoom heeft contact gehad met een imam in de wijk, maar het blijft moeilijk om deze groep te bereiken. Ze gaan er komend jaar weer werk van maken. Een idee uit de safarigroep: migrantenspreekuur in de Leystroom houden, wekelijks, om allochtonen binnen te krijgen. ‘Het is de eerste generatie buitenlanders die zich uit de naad hebben gewerkt en nu in de steek worden gelaten’, merkt iemand op. Het probleem wordt misschien erg onderschat denkt een aantal safarigangers. Het advies is om deze groep ouderen actief te benaderen.
34
Gebiedsvisie Brabantpark
102
Wat moeten we koesteren in Brabantpark? ‘Het groene karakter van de wijk’, horen we de meeste safarigangers zeggen. “Veel ruimte, ook voor kinderen om te spelen. De parken. Hooghoutpark en Epelenbergpark. De kinderen dan vooral de speeltuinen in de parken. Ook moeders vinden de speeltuinen het belangrijkst. De oude bomen bij het Ignatius. Het Brabantpark en de Molenley. De saamhorigheid Het speeltuintje bij de Rietsemalaan Kwekerijstraat Monumentale panden aan de Teteringsedijk Gemengde buurt Brede groene Claudius Prinsenlaan Het plantsoen aan de Loopschansstraat. Hier mogen geen parkeerplaatsen bij komen, dan krijg je met de felle buurtbewoners te maken!! De St. Ignatiusstraat met zijn bomen. Beverweg is schitterende laan geworden, bomen mogen niet verdwijnen.
Gebiedsvisie Brabantpark
103
35
Gebiedsvisie Brabantpark
104
Conclusie
Brabantpark staat voor rust, groen en open. De open sfeer en het karakter moeten gekoesterd worden. De wijk herbergt een enorme variatie aan mensen en plek ken. Die variatie willen we meer zien en beleven. Kinderen zeggen het letterlijk: ‘wij willen meer kleur in de straten’. Er mag meer avontuur aan Brabantpark toe gevoegd worden. De kinderen komen bijvoorbeeld niet veel verder dan dromen over een voetbalveldje. In een avontuurlijkere buurt zullen ze zelf ook meer uit dagingen zien. Het woord ‘ervaren’ komt terug in alle safari’s. Variatie horen we vooral terug als het gaat over wonen en woningaanbod. Ook wordt gevraagd om meer en betere ontmoetingsplekken en contacten met elkaar: maar zoekt men dat in Brabantpark wel? Dat is naar onze mening de vraag. Want men woont er ook lekker rustig en lijkt de ‘spanning’ bewust niet op te zoeken. Ondanks hard nekkig werven is het lastig gebleken om andere groepen te bereiken dan de mensen die zich aanmeldden. Daarom hebben we voor bepaalde groepen – als jongeren en allochtone vrouwen – een aparte safari georganiseerd. Verhalen over contacten tussen verschillende bewonersgroepen komen niet veel naar voren. Nieuwe ontwikkelingen bieden een kans om Brabantpark te laten bloeien. De grootste uitdaging is het Brabantplein. Dit hart van de wijk wordt niet als hart ervaren. Iedereen heeft er wel wat op aan te merken. Tijd voor actie! In dit bewonersadvies vind je op alle onderwerpen al volop aanbevelingen om reuring en kleur geven. Hieronder doen we nog een aantal praktische suggesties.
Aanbeveling en praktische suggesties voor de Gemeente Breda Verstandhouding en communicatie Dit bewonersadvies bewijst haar nut als de gemeente de opmerkingen van de bewoners meeneemt in haar nieuwe gebiedsvisie. Daarbij vragen we om ook de onmogelijkheden duidelijk te communiceren. Veel van de bevindingen uit de buurtsafari’s zullen niet passen in een nieuw bestemmingplan, maar horen wel bij de leefbaarheid. De gemeente zou bij toekomstige ontwikkelingen rekening kunnen houden met een zodanige opzet en inrichting dat bewoners worden uitgedaagd om elkaar te ontmoeten, goed voor de buurt te zorgen, betrokken en trots te zijn op hun omgeving. Dit vraagt allereerst om een goede communicatie.
Gebiedsvisie Brabantpark
105
3
‘Buurtsafari Brabantpark’ is hiertoe een aanzet. Gemeentemedewerkers hebben vol overgave meegedaan aan de buurtsafari’s. Zo hebben ze in persoonlijke gesprekken uitgebreid van gedachten gewisseld met bewoners. Hierdoor is een goede band ontstaan die behouden moet blijven. Dit kan de Gemeente Breda doen door de stappen die ze neemt met de bewoners te delen en ze te laten zien wat hun inbreng in het uiteindelijke resultaat is geweest. We stellen voor dat de gemeente een bijeenkomst organiseert waarbij de uiteindelijke gebiedsvisie naast het bewonersadvies wordt gelegd. Bij die bijeenkomst geeft de gemeente de bewoners een kijkje in de keuken van haar planwerk.
Verkeer en parkeren Het parkeerprobleem in de Eekhoornstraat is op te lossen door aan de zijde van het appartementencomplex een parkeerverbod in te voeren. Verkeer zal zich beter aan de 30 kilometerlimiet houden als er duidelijke fiets paden worden aangelegd in brede straten.
Wonen Het sterke karakter van Brabantpark mag gezien worden! Hou bij nieuwbouw rekening met het karakter van de wijk en verwerk deze er in: ‘groen, rust, ruimte met een vleugje avontuur’. Koester de 5060 jaren bouwstijl die nu weer gewaardeerd wordt. Gebruik de koesterkaart. Niet te veel appartementencomplexen. Bewaak de ruimte, bouw niet vol. Denk eerst aan renoveren en opfrissen, dan pas aan sloop en nieuwbouw. Denk aan patiowoningen voor ouderen.
Openbare Ruimte en groen Avontuur in de openbare ruimte zodat de wijk uitdagender wordt voor kinderen en jongeren. Waterspeelplaatsen, glooiend landschap. Informeer omwonenden van te rooien bomen persoonlijk over het hoe, waarom en wanneer. Gebruik de koesterkaart uit de gebiedsvisie.
38
Gebiedsvisie Brabantpark
106
Zorg & Welzijn Er is veel aandacht voor GWI in de toekomst. Haak er per direct op in met ‘geschikt leven voor iedereen’: veilige routes voor rolstoelen/kinderwagens/ rollators. Goede oversteken voor ouderen en revaliderenden zodat zij ook gebruik kunnen maken van de parken, de Molenley en openbare ruimte in Brabantpark. Het is een grote groep die op deze manier beter bij de wijk wordt betrokken en de wijk kan beleven.
Jeugd & Onderwijs Er is een groot draagvlak voor een Brede School. Het is een uitgelezen kans om verschillende behoeftes voor de buurt te vervullen. Ook jongeren kunnen hier een plek krijgen. Er is geen buurtschool in Brabantpark. Laat dat de Brede School worden. Dan komt de mix vanzelf. Gebruik de meerwaarde van de NHTV in de wijk: ongedwongen jonge mensen in de buurt, daar moet toch iets moois uit te halen zijn?
Horeca, Winkels & Bedrijven Ontwikkel Brabantplein opnieuw. Wat ‘kleur aan de wijk geven’ betreft: probeer dit om te beginnen te concentreren op Brabantplein. Hier kan energie van de gemeente en corporaties samengaan met die van de bewoners. Deze plek ademt de sfeer van Brabantpark en maakt bewoners bewust van hun mooie omgeving en buurtgenoten. Neem het winkelaanbod onder de loep. Als er in de toekomst meer mensen komen wonen is er draagvlak voor wat grotere winkels.
Leefbaarheid & voorzieningen, werk, inkomen & integratie Een impuls aan sociale cohesie. Een gemêleerde wijk kan zich beter profileren als men weet wat er speelt. Juist hier kan een buurtwerker (sociaal makelaar) een slag slaan. Behoudt de buurtwerker! Steun een voorziening voor allochtone vrouwen. Zij kunnen niet ver en lang van huis weg. Een vrouwenstudio of sportclub. Steun een initiatief dat ouderen van verschillende culturen samenbrengt.
Ouderen Laat ze (langer) in de wijk wonen dankzij een gevarieerd woningaanbod en een goed begaanbare straten en stoepen.
Gebiedsvisie Brabantpark
107
3
Promoot een goede ouderenontmoetingsplek. De Poelewei werkt hier aan. Ook de Leystroom faciliteert.
Jongeren Probeer eens een groep gemengde jongeren tussen 12 en 20 bij elkaar te krijgen voor een brainstorm over activiteiten of een eigen plek in de wijk.
Aanbevelingen voor de wijkraad Wijkraad Brabantpark is een zeer actieve raad. De samenstelling is goed gemêleerd. Er zitten veel jonge leden bij. Gebruik jullie energie om de bewoners van Brabantpark in beweging te krijgen. Dit document staat bol van de ideeën voor ludieke en sympathieke leefbaarheidsacties. Pik er eens een (of meer) uit en maak er een project van. Gebruik het buurtsafari fotospel om verschillende bewonersgroepen tot elkaar te brengen. Vraag iedere groep gericht om een aantal nieuwe foto’s met vragen te leveren voor het spel. De foto’s en de vragen kunnen gaan over dagelijks leven, cultuur, omgeving, hobby’s, eten, het maakt niks uit. Je leert hoe dan ook iets over elkaar. De nieuwe kaarten worden weer bij het basisspel gevoegd en er wordt gezamenlijk gespeeld. Een eerste ‘speelmoment’ zou kunnen zijn het wijkfeest in september. Denk mee met stadsecoloog Jeroen Stoutjesdijk en verzin iets voor de padden poel in het Hooghoutpark. Veel succes en genot tijdens alle ontwikkelingen in het mooie Brabantpark.
40
Gebiedsvisie Brabantpark
108
Een willekeurig evaluatieformulier Wat is je bijgebleven van je safari door de wijk? De waarde van inrichting/natuur in de wijk, ben hier erg bewust van geworden. De bereidheid van de gemeente om naar de “buurt” te luisteren. Wat is je opgevallen op gebied van openbare ruimte en groen? Aardig op orde, kan echter op sommige locaties wel wat ge-upgrade worden. Wat vond je positief van jou wijk toen je er doorheen liep/fietste? Diversiteit (buurt)bewoners, natuur/groen Wat vond je negatief van jou wijk toen je er doorheen liep/fietste? Veel steen (flats e.d.) op sommige locaties, verloedering op sommige locaties Wat moet zeker in de gebiedsvisie terechtkomen? Belang natuur in wijk, voldoende ruimte voor jongeren.
Gebiedsvisie Brabantpark
109
41
Wat mij bij bleef, blijft, was de geweldige betrokkenheid bij Brabantpark van de deelnemers. Een man van rond de veertig trok een foto met de vraag “als je nu een boek zou schrijven over Brabantpark, wat zou de titel dan zijn?”. Hij moest even wachten; hij vertelde dat hij zijn leven lang al in Brabantpark woonde en hij raakte door de vraag geëmotioneerd. Ik toen natuurlijk ook.
Ik moest moeite doen en over een drempel stappen om met de safari mee te gaan. Ik ben er nu erg blij mee. Ik heb me ook al opge geven bij Fran om deel te nemen aan haar wandelproject.
Omdat we vandaag twee dames uit Bavel mee op reis hadden, vragen we aan hen een onafhankelijke indruk van Brabantpark: “Een mooi gebiedje. Wel gedateerde gebouwen. Ik mis een bruin café waar je je praatje kan doen”.
42
Gebiedsvisie Brabantpark
Het feit dat medewerkers van de gemeente aanwezig waren en dat onze mening gehoord wordt, was voor ons een aangename verrassing.
110
Ik geniet er van als de jongens voetballen op het gras veld voor onze huizen. Ze maken best wel wat herrie maar dat is omdat ze pret hebben. Leuk toch?
Het viel op dat we eigenlijk (jong en oud) wel op dezelfde golflengte zitten.
We hebben afgesproken dat we elkaar gaan groeten op straat!
Extra positief van deze middag was voor mij, dat ik al bericht van de gemeente heb gekregen, dat ze a.s. dinsdag met mij het over de jeu de boulesbaan hebben. Dit was keurig doorgegeven door de man van de gemeente. Je ziet dus dat zo’n wandeling en kennismaking heel belangrijk kunnen zijn.
Dit hadden we veel eerder moeten doen!
Gebiedsvisie Brabantpark
Ik ben er tijdens de safari achter gekomen dat er hele leuke mensen in Brabantpark wonen.
111
43
Gebiedsvisie Brabantpark
112
Gebiedsvisie Brabantpark
113
Over B_inmotion B_in motion is een Bredaas bureau dat eigenzinnige ontmoetingen organiseert. Persoonlijke gesprekken met bijzondere Bredanaars zetten je tijdens team building, bedrijfs of particuliere uitstapjes even op andere gedachten. Deze ontmoetingen vinden ook op grotere schaal plaats. Met een persoonlijke aanpak proberen we zoveel mogelijk bewoners te bereiken om mee te denken over vraagstukken als veiligheid, integratie, herstructurering of de toekomst van hun buurt of woonomgeving. En, minstens zo belangrijk, we zorgen voor meer betrokkenheid bij de buurt, de stad en tussen bewoners onderling. www.binmotion.nl
46
Gebiedsvisie Brabantpark
114
Colofon Projectuitvoering en tekst B_in motion (Pien Rosmalen en An van Dixhoorn) Ontwerp en opmaak Meike Kerstholt Met dank aan alle bewoners jong en oud, ondernemers, kidsreporters, wijkraadsleden, begeleidingsgroepsleden en medewerkers van de Gemeente Breda die zich zo enthousiast in één of meerdere buurtsafari’s hebben gestort. Dit bewonersadvies is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Provincie Noord Brabant. Extra dank aan de mensen die ons als gastadres ontvingen en ons een kijkje gaven in hun leven en bezigheden. Speciale dank aan Titus Korving van de wijkraad, voor zijn onvermoeibare aanwezigheid en bijdrage aan alle safari’s. En niet te vergeten Juul Willems van Surplus Welzijn, die met haar koffietafel menig buurtsafari van een gezellige start voorzag.
Gebiedsvisie Brabantpark
115
Gebiedsvisie Brabantpark
116
B2
Bijlage 2 Koesterkaart
Gebiedsvisie Brabantpark
117
Gebiedsvisie Brabantpark
118
KOESTER KAART karakteristieke ensemble beeld bepalende bebouwing 0
Gebiedsvisie Brabantpark
50
100
150
200
119
250m
B3
Bijlage 3 Ongevallensituatie Brabantpark • Bron: geregistreerde ongevalscijfers door politie
• Afkortingen: W = Wegvak, K = Kruispunt, UMS = Uitsluitend Materiële Schade Geregistreerde ongevallen in Brabantpark, exclusief wijkontsluitingswegen en stadsontsluitingswegen, 2005-2009
Gebiedsvisie Brabantpark
121
Ernstige ongevallen
Dodelijke ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Overige gew. ongevallen
15
6
3
0
3
3
9
2006
13
2
0
0
0
2
11
2007
13
6
4
0
4
2
7
2008
12
5
1
0
1
4
7
2009
7
2
1
0
1
1
5
Totaal
60
21
9
0
9
12
39
UMS ongevallen
Slachtoffer ongevallen
2005
Omschrijving
Totaal ongevallen
Tabel 1 Omstandigheden / Jaar
Conclusie: 21 slachtofferongevallen in 5 jaar tijd, waarvan bijna de helft (9x) ernstig (ziekenhuisopname). Dit komt neer op gemiddeld ruim 4 slachtofferongevallen per jaar, waarvan 2 ernstig.
Totaal ongevallen
Slachtoffer ongevallen
Ernstige ongevallen
Dodelijke ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Overige gew. ongevallen
UMS ongevallen
Tabel 2 Omstandigheden / Hoofdtoedracht
Niet ingevuld
19
2
0
0
0
2
17
Geen voorrang verlenen
17
8
2
0
2
6
9
Fout door bocht
3
3
3
0
3
0
0
Onvold. rechts rijden
2
0
0
0
0
0
2
Foutieve rijbaan/weghelft
2
2
1
0
1
1
0
Fout oversteken
4
3
1
0
1
2
1
Geen doorgang verlenen
5
2
2
0
2
0
3
Macht over stuur verliezen
4
0
0
0
0
0
4
Onvoldoende afstand
4
1
0
0
0
1
3
60
21
9
0
9
12
39
Omschrijving
Totaal
Conclusie: Voorrangs-/doorgangsongevallen zijn het meest voorkomend (10 slachtofferongevallen).
Gebiedsvisie Brabantpark
122
Totaal ongevallen
Slachtoffer ongevallen
Ernstige ongevallen
Dodelijke ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Overige gew. ongevallen
UMS ongevallen
Tabel 3 Omstandigheden / Botspartners
15
2
0
0
0
2
13
Personenauto / Bestelauto
2
0
0
0
0
0
2
Personenauto / Motor
2
1
0
0
0
1
1
Personenauto / Bromfiets
5
2
0
0
0
2
3
Personenauto / Snorfiets
1
1
1
0
1
0
0
Personenauto / Fiets
7
7
5
0
5
2
0
Personenauto / Voetganger
4
4
0
0
0
4
0
Personenauto / Boom
1
0
0
0
0
0
1
Personenauto / Lichtmast
3
0
0
0
0
0
3
Personenauto / Overig vast object
2
0
0
0
0
0
2
Personenauto / Dier
1
0
0
0
0
0
1
Personenauto / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
1
0
0
0
0
0
1
Bestelauto / Bestelauto
1
1
0
0
0
1
0
Bestelauto / Fiets
1
1
1
0
1
0
0
Vrachtauto / Fiets
1
0
0
0
0
0
1
Bus / Bromfiets
1
1
1
0
1
0
0
Fiets / Fiets
1
1
1
0
1
0
0
Omschrijving Personenauto / Personenauto
Lichtmast / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
11
0
0
0
0
0
11
Totaal
60
21
9
0
9
12
39
Conclusie: Bij 17 van de 21 slachtofferongevallen was langzaam verkeer betrokken ((brom-)fiets, voetganger, snorfiets). De 4 slachtofferongevallen waarbij een voetganger betrokken is zijn allen op andere locaties gebeurd (Heusdenhoutsestraat, Lage Kant, Brabantlaan en kruispunt Mgr. de Vetstraat-Eekhoornstraat).
Gebiedsvisie Brabantpark
123
Geregistreerde ongevallen wijkontsluitingswegen en stadsontsluitingswegen rondom Brabantpark, 2005-2009
Slachtoffer ongevallen
Ernstige ongevallen
Dodelijke ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Overige gew. ongevallen
UMS ongevallen
2005
54
15
4
0
4
11
39
2006
62
10
6
0
6
4
52
2007
71
16
6
0
6
10
55
2008
52
13
4
1
3
9
39
2009
21
7
3
1
2
4
14
Totaal
260
61
23
2
21
38
199
Omschrijving
Totaal ongevallen
Tabel 4 Omstandigheden / Jaar
Conclusie: 61 slachtofferongevallen in 5 jaar tijd, waarvan 23 ernstig (21x ziekenhuisopname en 2x dodelijk). Dit komt neer op gemiddeld ruim 12 slachtofferongevallen per jaar, waarvan ruim 4 ernstig.
Gebiedsvisie Brabantpark
124
Totaal ongevallen
Slachtoffer ongevallen
Ernstige ongevallen
Dodelijke ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Overige gew. ongevallen
UMS ongevallen
Tabel 5 Omstandigheden / Hoofdtoedracht
Niet ingevuld
30
2
1
0
1
1
28
Geen voorrang verlenen
Omschrijving
50
14
5
1
4
9
36
Fout door bocht
6
0
0
0
0
0
6
Onvold. rechts rijden
3
1
0
0
0
1
2
Fout in-/ uitvoegen
2
2
0
0
0
1
2
Fout inhalen/snijden
12
2
1
0
1
1
10
5
1
0
0
0
1
4
Foutieve rijbaan/weghelft Fout oversteken Geen doorgang verlenen Slippen Te hoge snelheid
4
4
4
0
4
0
0
24
7
2
0
2
5
17
1
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
1
Macht over stuur verliezen
18
4
3
1
2
1
14
Onvoldoende afstand
76
10
3
0
3
7
66
Negeren rood licht Totaal
28
14
4
0
4
10
14
260
61
23
2
21
38
199
Conclusie: Bij de slachtofferongevallen komt toedracht voorrang-/doorgangongevallen het meest voor (21x), gevolgd door ‘roodlicht negatie’ (14x) en ‘onvoldoende afstand’ (= kop-staartbotsingen, 10x).
Gebiedsvisie Brabantpark
125
UMS ongevallen
Overige gew. ongevallen
Ziekenhuis ongevallen
Dodelijke ongevallen
Omschrijving Personenauto / Personenauto
Ernstige ongevallen
Totaal ongevallen
Slachtoffer ongevallen
Tabel 6 Omstandigheden / Botspartners
125
15
5
0
5
10
110
Personenauto / Bestelauto
25
1
0
0
0
1
24
Personenauto / Trekker met oplegger
2
0
0
0
0
0
2
Personenauto / Bus
1
1
0
0
0
1
0
Personenauto / Motor
7
4
1
0
1
3
3
Personenauto / Landbouwvoertuig
1
0
0
0
0
0
1
Personenauto / Bromfiets
17
7
1
0
1
6
10
Personenauto / Fiets
29
18
6
1
5
12
11
Personenauto / Voetganger
2
2
2
0
2
0
0
Personenauto / Boom
2
2
2
1
1
0
0
Personenauto / Lichtmast
8
1
1
0
1
0
7
Personenauto / Overig vast object
1
0
0
0
0
0
1
Personenauto / Overig wegmeubilair
7
0
0
0
0
0
7
Personenauto / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
2
0
0
0
0
0
2
Bestelauto / Bestelauto
1
0
0
0
0
0
1
Bestelauto / Trekker met oplegger
1
0
0
0
0
0
1
Bestelauto / Motor
1
0
0
0
0
0
1
Bestelauto / Bromfiets
1
0
0
0
0
0
1
Bestelauto / Fiets
3
2
1
0
1
1
1
Bestelauto / Lichtmast
1
0
0
0
0
0
1
Trekker
1
0
0
0
0
0
1
Trekker / Bromfiets
1
1
0
0
0
1
0
Trekker / Overig wegmeubilair
1
0
0
0
0
0
1
Motor / Bromfiets
1
0
0
0
0
0
1
Bromfiets
1
1
1
0
1
0
0
Bromfiets / Bromfiets
1
0
0
0
0
0
1
Fiets / Bromfiets
4
2
1
0
1
1
2
Fiets / Snorfiets
1
0
0
0
0
0
1
Fiets / Fiets
2
2
0
0
0
2
0
Voetganger / Fiets
2
2
2
0
2
0
0
Voetganger / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
1
0
0
0
0
0
1
Lichtmast / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
5
0
0
0
0
0
5
Overig wegmeubilair / Onbekend voertuig i.g.v. doorrijder
2
0
0
0
0
0
2
Totaal
260
61
23
2
21
38
199
Conclusie: Bij de 61 slachtofferongevallen is in totaal 37x een (brom-)fiets of voetganger betrokken, wat relatief hoog is.
Gebiedsvisie Brabantpark
126
Brabantpark in vergelijking met Breda, 2005-2009 (ongevallen/slachtofferongevallen)
Conclusie: Binnen Breda valt het aantal ongevallen in de wijk Brabantpark niet op (zowel in negatieve als positieve zin)
Gebiedsvisie Brabantpark
127
Brabantpark in Breda, 2005-2009 (slachtofferongevallen/ernstige ongevallen)
Conclusie: Binnen Breda valt het aantal ongevallen in de wijk Brabantpark niet op (zowel in negatieve als positieve zin).
Gebiedsvisie Brabantpark
128
B4
Bijlage 4 Kaart functionele structuur
Gebiedsvisie Brabantpark
129
Gebiedsvisie Brabantpark
130
Gebiedsvisie Brabantpark
131
B5
Bijlage 5 Groenstructuurkaart
Gebiedsvisie Brabantpark
133
Gebiedsvisie Brabantpark
134
GROEN bomen hoofdstructuur Molenleij bestaande groen hoofdstructuur 0
Gebiedsvisie Brabantpark
50
100
150
200
250m
135
B6
Bijlage 6 Staafdiagrammen
Gebiedsvisie Brabantpark
137
Driesprong 140 120 100 80 60 40 20 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Epelenberg 1200 1000 800 600 400 200 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Hooghout 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Koolwijkpark 250 200 150 100 50 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Gebiedsvisie Brabantpark
138
Ringenbuurt 700 600 500 400 300 200 100 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Schaap 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
St Ignatius St. Ignatius 120 100 80 60 40 20 0
2‐11 jaar 12‐17 jaar 18‐24 jaar 18‐24 jaar alleenstaand 25‐54 jaar 55‐64 jaar 65 jaar e.o.
Gebiedsvisie Brabantpark
139
Gebiedsvisie Brabantpark
140
B7
Bijlage 7 Verslagen werkbijeenkomst d.d 17 mei 2010
De begeleidingsgroep ‘gebiedsvisie Brabantpark’ heeft zich op 17 mei 2010 in verschillende werkgroepen bezig gehouden met een aantal ruimtelijke thema’s in Brabantpark. Het ging hierbij om: • Brabantplein (winkelhart als ontmoetingsplek) • Heroterrein (eventuele transformatie van voormalig bedrijventerrein) • ‘Koesterkaart’ (wat waarderen we in Brabantpark en willen we graag zo houden) • Maatschappelijke Vastgoedlocaties (waaronder Brede School) • NHTV (kansen en bedreigingen uitbreidingsplannen) • woningen Nieuwe Inslag / Lage Kant (voor- en nadelen van renovatie of transformatie) In deze bijlage zijn de verslagen van deze bijeenkomst gebundeld. Hierin wordt de opinie van de bewoners en belanghebbenden die op dat moment aanwezig waren weergegeven.
Gebiedsvisie Brabantpark
141
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep Brabantplein In de discussie zijn 3 varianten voor het Brabantplein aan de orde geweest waarbij het uitgangspunt was dat er structurele maatregelen moesten worden genomen om het winkelplein duurzaam voor de toekomst te behouden. Kleine ingrepen op de bestaande locatie bieden onvoldoende perspectief, daarom is gesproken over sloop- en nieuwbouw op de bestaande locatie. Het herbouwen van het Brabantplein op een andere locatie bood volgens de werkgroepdeel nemers ook perspectief. Er zijn daarbij twee varianten besproken: ‘De Formidolocatie’ en het Heroterrein. Bij de Formidolocatie is er net als bij het Brabantplein sprake van gedeeltelijke sloop- en nieuwbouw. Op het Heroterrein kan met een schone lei worden begonnen. Per variant zijn de kansen en bedreigingen geformuleerd waarna de werkgroep een variant als ‘beste’ heeft benoemd. 1. Nieuwbouw op huidige locatie
Kansen:
• Ondernemers krijgen meer perspectief • Kleinschalige winkels versterkt levendigheid / leefbaarheid beter
Bedreigingen:
• Bouwkundige staat gebouwen slecht • Verdeeld eigendom • Herhuisvesten (bewoners makkelijker / ondernemers moeilijk) • Laden en lossen in woonstraat • Nieuwbouw vraagt meer parkeren (meer meters) De werkgroep benoemde deze variant als minder interessant omdat veel knelpunten niet worden opgelost. De locatie blijft klein waardoor parkeren en laden/lossen een probleem blijven. Het onder gronds of op het dak parkeren past niet bij een buurtwinkelcentrum en is ook erg duur. De uitstraling van het winkelcentrum kan met nieuwbouw wel worden aangepast aan de eisen van deze tijd. Het verdeeld eigendom van bewoners en eigenaren baart zorgen. Na de sloop moeten beide tijdelijk gehuisvest worden op een andere locatie. Een heel belangrijk pluspunt is de centrale ligging van het centrum in de wijk. 2. Nieuwbouw nieuwe locatie Formido
Kansen:
• Winkelvoorziening moet blijven • Ondernemers niet herhuisvesten • Centraal gelegen maar minder dan huidige locatie • Brabantplein alleen verblijfsplein
Bedreigingen:
• Je laat wat achter: altijd binden aan Brabantplein • Is er ruimte voor parkeren • Is er ruimte voor een winkelcentrum met 2 supermarkten. • Herhuisvesten (bewoners makkelijker / ondernemers moeilijk) Deze variant biedt meer mogelijkheden. Er kan een nieuw winkelcentrum met parkeren op maaiveld worden ontwikkeld. Het laden en lossen kan ook goed worden opgelost. De ondernemers kunnen tijdens de bouw blijven zitten op het Brabantplein en verhuizen naar het nieuwe winkelcentrum als het af is. De ontwikkelwinst kan worden ingezet om de achtergebleven locatie te herontwikkelen met bijvoorbeeld maatschappelijke functies of een brede school. De bewoners kunnen gewoon blijven wonen. Maar ook op deze locatie moet worden gesloopt. Dit betekent dat een deel van de opbrengst van de ontwikkeling daaraan moet worden besteed.
Gebiedsvisie Brabantpark
142
3. Nieuwbouw Heroterrein
Kansen:
• Winkelvoorziening moet blijven
Bedreigingen:
• Je laat wat achter: wonen? Bedrijfsverzamelgebouw? Brede School? Semi cultuur? • • Herhuisvesten (bewoners makkelijker / ondernemers moeilijk) Deze variant biedt dezelfde mogelijkheden als ontwikkeling van een winkelcentrum op de ‘Formidolocatie’ met een extra belangrijk voordeel. Er hoeft niet te worden gesloopt dus er is meer financiële ruimte om de achtergebleven locatie te herstructureren. Beide ‘nieuwbouw’ varianten hebben als nadeel dat ze niet centraal in de wijk liggen. De werkgroep koos de ontwikkeling van de Herolocatie als de meest kansrijke. Opmerkingen uit begeleidingsgroep van 7 juni 2010: • Het plein is het hart van de wijk. • De supermarkt moet op het plein, mits er voldoende parkeergelegenheid is. • De strips moeten in de totale branchering worden meegenomen. • Een deel van de winkels zou op het Formidoterrein terecht kunnen komen. De werkgroep ‘Brabantplein’ heeft ook kort gesproken over de zone Antiloopstraat. Als voorstel werd aangedragen om als ooit het Islamitisch Centrum daar zou verhuizen, deze vrijgekomen plek in te richten als park met (verdiept) parkeren.
Gebiedsvisie Brabantpark
143
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep Maatschappelijke Vastgoedlocaties. Wat zijn maatschappelijke vastgoed locaties? • Scholen • Gemeenschapshuizen • Jongerencentra • Kinderdagverblijven • Sporthallen / gymzalen • Sportvelden • Bibliotheek Wat is er op dit moment in Brabantpark aanwezig? • Basisscholen (de Fontein) • Bijzonder onderwijs (Liduina school 2 locaties, De Leije) • Voetbalclub PCP • Honkbalclub JEKA • Jongerencentrum Elandstraat • Diverse kinderopvang (Kober, naast de Poelewei) • Gymzaal Elandstraat • Gemeentelijk sportcentrum • Gemeenschapshuis de Poelewei • Bibliotheek En op de rand met Heusdenhout • Hockeyclub Push • Jeu de Boules vereniging Overige voorzieningen niet in gemeentelijke eigendom • De nieuwe Inslag • Pelican Health Club Doel van deze sessie: In beeld brengen welke wensen er leven ten aanzien van het maatschappelijk vastgoed in de wijk Brabantpark. Is verbetering / vooruitgang van de leefbaarheid in de wijk te boeken door bepaalde locaties aan te kopen / af te stoten / uit te ruilen. Beperking Het gaat om wensen. Niet alles is haalbaar. Visie en bestemmingsplan hebben echter een scoop van 20 jaar. Sportvoorzieningen (buiten) Er wordt gediscussieerd over de plek van voetbalvereniging PCP en honkbalclub JEKA in de wijk. PCP heeft duidelijk een wijkfunctie voor Brabantpark en Heusdenhout. Die moeten we behouden en verder versterken. Er moet meer ingezet worden op betrokkenheid van (allochtone) ouders en imagoverbeteringen. Veel jongeren uit Brabantpark kiezen nu voor buiten de wijk gelegen clubs als JEKA en Baronie omdat het daar beter georganiseerd is. Het zou wellicht helpen als de velden van PCP (deels) vrij toegankelijk worden zodat de jeugd van Brabantpark er (ook op doordeweekse dagen) vaker gebruik van kan maken. De groene rand er op heen wordt niet als groenstructuur ervaren maar als een ‘groene barricade’. Het moet een meer open karakter krijgen. Wellicht 1 van de velden vervangen door kunstgras en dit dan openstellen. De vraag is of de club (als eigenaar van de kantine) en de gemeente (als eigenaar van de velden) daaraan mee wil werken. Kan (een deel van) het complex van PCP onderdeel uit gaan maken van de openbare ruimte van de wijk. Als het ware een park waarin sportvoorzieningen opgenomen zijn.
Gebiedsvisie Brabantpark
144
Honkbalvereniging JEKA heeft geen duidelijke wijkfunctie maar is veel meer een stedelijke club die haar velden toevallig in Brabantpark heeft. Is dit dan mogelijk een locatie die weg geruild zou kunnen worden zodat er ruimte komt voor andere functies (Brede school? Woningbouw? Andersoortige sportvoorziening?). In de gevoerde discussie wordt duidelijk dat men de aanwezigheid van honkbalclub JEKA belangrijk vindt voor de diversiteit van het sportaanbod in Brabantpark (niet alleen maar voetbal). Bovendien geeft een stedelijke club altijd extra dynamiek aan een wijk. Conclusie: de sportvelden van PCP en JEKA moeten voor de wijk behouden blijven en mogen niet opgeofferd worden voor andere ontwikkelingen. Beide complexen zouden meer opengesteld en beter gebruikt moeten worden. Sportvoorzieningen (binnen) Brabantpark heeft een aantal binnensportvoorzieningen binnen haar wijkgrenzen. • het gemeentelijk sportcentrum (de Scharen) • gymzaal Elandstraat Het gemeentelijk sportcentrum is veel in gebruik bij scholen. Er zou wat meer ruimte moeten zijn voor incidentele sportactiviteiten vanuit de wijk. Wellicht dat het gebouw na de door het college voorgestelde opknapbeurt ook een functie zou kunnen krijgen als podium en/of feestzaal (net als Jeugdland in Ulvenhout). Het wordt dan meer dan alleen maar een sportcentrum. De gymzaal aan de Elandstraat zou meer gebruikt kunnen worden voor kleine sportactiviteiten zoals breakdance, ballet, vechtsport. Wellicht de gymzaal samenvoegen met het jongerencentrum. Daarnaast zijn er een aantal voorzieningen die niet in eigendom van de gemeente zijn. • de Inslag • Pelican Heealth • (voorheen) Future Fitness Conclusie: Brabantpark is qua (binnen- en buiten) sportvoorzieningen goed bedeeld. Er zou alleen optimaler gebruik gemaakt van kunnen worden. Ook zou de openbare ruimte (de parken) beter benut kunnen worden voor sportieve activiteiten (bijv. voor atletiek). Gemeenschapshuizen en bibliotheek Brabantpark heeft 3 gemeenschapshuizen: de Poelewei, de Driesprong en TOMA. De Poelewei ligt centraal in de wijk Brabantpark en is mooi gelegen aan het Hooghoutpark. Dat biedt volop kansen. De afgelopen jaren was de Poelewei nauwelijks open voor activitei ten uit de wijk. Daar is sinds de komst van het nieuwe bestuur (eind 2009) verandering in aan het komen. Inmiddels kan men er vrijwel 5 dagen per week binnenlopen. Aan een weeken dopenstelling wordt gewerkt. Het beheer is op dit moment nog een beperkende factor. Men is nog op zoek naar vrijwilligers om meer openstelling te kunnen draaien. Geopperd wordt dat wellicht de beheerder en activiteiten van buurthuis Driesprong (deels) overgeheveld kunnen worden naar de Poelewei. De Driesprong is op dit moment immers een buurt zonder huizen maar nog wel met gemeenschapshuis. Hiermee zou de bezetting en de openstelling van de Poelewei versterkt kunnen worden. Poelewei zou ook meer gebruik moeten maken van de ligging aan het park. Het terras vaker openstellen zodat men gezellig even kan gaan zitten en wat kan drinken. Wat dat betreft liggen er volop kansen. Ze moeten alleen wel opgepakt worden. Ook wordt er geopperd dat er nauwelijks activiteiten voor jongeren zijn in de Poelewei. Inmiddels is er wel een kindermiddag voor de basisschooljeugd maar voor de oudere jongeren is er niets. De Poelewei heeft veel activiteiten die gericht zijn op ouderen. Daar zou best wat meer diversiteit in mogen komen. Het is echter aan bewoners van Brabantpark om die activiteiten zelf op te zetten.
Gebiedsvisie Brabantpark
145
Conclusie: met de Poelewei beschikt Brabantpark over een goede voorziening waarmee veel mogelijk is. De Poelewei moet voor de wijk behouden blijven en mag niet opgeofferd worden voor andere ontwikkelingen. Bezien of overheveling van activiteiten en beheer uit buurthuis de Driesprong mogelijk is. Sinds eind 2009 heeft de bibliotheek haar intrek genomen in een nieuw gebouw aan (de andere kant van) het Hooghoutpark. Het is een prachtige voorziening maar te weinig open. Daar moet wat aan gedaan worden. Ook hier geldt de voorziening is prima maar kan beter benut worden. Jongerencentrum Elandstraat Brabantpark heeft een jongerencentrum hoewel velen hiervan niet op de hoogte zijn. Het ziet er ook niet uit als een jongerencentrum maar meer als een gevangenis met al die hekken er om heen. Er is nu veel te weinig aanloop en ook hoofdzakelijk vanuit de zelfde doelgroep (Turkse en Marokkaanse jongens van 10 tot 16). De jeugd van 8 tot 12 is te vinden op het Epelenbergpark. De jeugd van12 tot 16 zit meestal op de Wolvenring. Het jongerencentrum aan de Elandstraat zou de plek in de wijk moeten worden voor de jeugd tot 16 jaar. Om dat mogelijk te maken moet het jongerencentrum een veel opener en uitnodigender karakter krijgen. De hekken moeten weg, het gebouw moet worden opge knapt en er moet een (verlaagd) sportveldje bij komen. Ook zou de gymzaal die er naast ligt bij het JC betrokken kunnen worden zodat ruimte ontstaat voor binnensportactiviteiten. Aanpassingen moeten snel gerealiseerd worden. Men wacht al zo lang. Daar mag geen 2 jaar meer overheen gaan. Zoals het JC er nu bij ligt is het helemaal niets en zou het net zo goed gesloten kunnen worden. Daarnaast moet er ook meer openstelling komen. Het gebouw is nu maar 4 keer per week 2 uur open. Dat is veel te beperkt. Om het pand echt een thuis voor de jeugd te alten zijn, zou het 5 dagen per week (van maandag tot vrijdag) open moeten van 16 tot 21 uur. Op zaterdagmiddag en -avond (tot 11 uur) zou het ook open moeten zijn. Ten slotte wordt nog geopperd dat ook het Epelenbergpark mogelijk geschikt is voor het vestigen van een JC want veel openbare ruimte (en dus sportmogelijkheden) er omheen. Het JC zou dan gevestigd moeten worden in het gebouwtje midden in het park waar nu de tandartsen zitten of in de winkelstrip (de Schlecker schijnt weg te gaan). (Basis)scholen Helaas was er niet veel tijd meer over om te discussiëren over de scholen in de wijk. Toch is het volgende nog ingebracht. Er is een tekort aan basisscholen in de wijk. Brabantpark kent maar 1 basisschool in de wijk, namelijk de Fontein. De Fontein is een 100% zwarte school en hoewel daar kwalitatief goed onderwijs gegeven wordt, trekt het geen autochtone kinderen. De school heeft duidelijk een imagoprobleem. Autochtone kinderen gaan naar basisscholen net buiten de wijk: de Jozefschool (Drie Hoefijzers) en de Tweesprong (Heusdenhout) en dat wordt gezien als een ongewenste ontwikkeling. Kinderen moeten in de wijk naar school kunnen. Dat is veiliger, voorkomt verkeersstromen en is bovendien een sterk bindmiddel voor de buurt. Gediscussieerd wordt over de mogelijkheid en kansen van een Brede school (het samengaan van de Tweesprong en de Fontein). Daarmee kan het negatieve imago van de Fontein wellicht doorbroken worden zodat die school meer autochtone kinderen uit de wijk aan zich kan binden. Meerdere locaties voor een brede school worden besproken: • Nieuwe Inslag? Dat ligt niet centraal genoeg en bovendien te dicht bij de Weilust in
Gebiedsvisie Brabantpark
146
Heusdenhout. • Liduinaschool aan de Heusdenhoutse straat. Dit is een mooie plek omdat daar al een schoolgebouw, een gymzaal en een jongerencentrum op aaneengesloten percelen liggen. Dat biedt mogelijkheden. Nieuwbouw is niet perse nodig. De Tweesprong en de Fontein zouden dan moeten verhuizen naar dit schoolgebouw en de Liduina school zou moeten verhuizen naar de gebouwen van de Tweesprong en de Fontein. Deze locatie ligt mooi centraal op de noord-zuid as. • Nieuwbouw op het Formidoterrein. Vooralsnog is hier nog geen ruimte en zal gewacht moeten worden totdat Formido vertrekt. Deze locatie ligt redelijk centraal op de oostwest as. • Brabantplein. Indien ooit besloten wordt om het winkelcentrum op Brabantplein te verplaatsen naar bijvoorbeeld het HERO terrein of naar het Formido terrein dan zou in de vrijkomende winkelruimtes op het plein de voorzieningen voor een Brede school gevestigd kunnen worden. Het schoolplein ligt er al!! Het wordt dan een school met daarboven woonfuncties. Er zullen echter wel ingrijpende verbouwingen gepleegd moeten worden. Brabantplein ligt natuurlijk wel prachtig centraal in de wijk.
Gebiedsvisie Brabantpark
147
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep Heroterrein Aanwezig: Jeroen Koers, lid wijkraad Heusdenhout / Levi Tegeli, lid begeleidingsgroep Brabantpark / Luuk van Baalen - bewoner Tuinbouwstraat / Olaf Visser- bewoner Tuinbouw straat / voorzittter-notulist : Marcel Hermans - Gemeente Breda Afwezig: vertegenwoordigers van AM en WSG WERKGROEP Het Heroterrein is eigendom van AM en WSG die in oktober 2009 hiervoor i.s.m. de gemeente een eerste aanzet tot een ontwikkelingsvisie hebben gemaakt. Hierin wordt een transformatie beoogd van het bedrijventerrein naar woningbouw. Hierover is met de gemeente een intentie overeenkomst gesloten. Het College beraadt zich evenwel op de overcapaciteit aan bouwplannen in de gehele stad en wenst ook dit plangebied in de overweging mee te nemen. Vanwege deze context koos de werkgroep ervoor om een gesprek te voeren over het soort programma wat wenselijk is voor het Heroterrein, en op wat voor een manier dat een toegevoegde waarde zou kunnen zijn voor de wijk. De werkgroep kwam tot de volgende conclusies. De ligging van plangebied is geïsoleerd, en ligt besloten tussen de spoorlijn, de stadsontsluitingsweg Kapittelweg, het historisch lint Teteringsedijk (wijkontsluiting) en de nog in functie zijnde bedrijfsgebouwen van Hero. Ontwikkelen van een monofunctionele woonwijk op deze plek zou leiden tot een enclave die zich van de rest van Brabantpark afkeert. Bovendien leidt het tot (teveel) extra verkeersdruk op de Teteringsedijk. Bedrijvigheid wordt als kenmerkende kracht voor de wijk aangemerkt. Voorgesteld wordt dan ook om het te (her)ontwikkelen als bedrijventerrein (geen zware milieucategorie), al dan niet in combinatie met specifieke woondoelen als studentenhuisvesting en woon/werk eenheden. Ook wordt er gedacht aan speciaal onderwijs i.v.m. de gunstige logistieke mogelijkheden. Het allerbeste is wellicht om het terrein in het geheel niet te ontwikkelen en de natuur er zijn gang te laten gaan. Hierbij zou bijvoorbeeld ook een nieuwe trimroute in kunnen worden opgenomen. De werkgroep adviseert om nieuw te ontwikkelen programma in de wijk te bezien in de context van alle potentiële ontwikkellocatie’s. Naast het Heroterrein zijn dat de woningen aan de Nieuwe Inslag, uitbreiding NHTV, vestigen van een Brede School, diverse niet-woonbestemmingen aan de Antiloopstraat en het winkelcentrum Brabantplein. AMBTELIJKE REFLECTIE Door het onderwerp van de discussie te richten op de aard van het programma is de werkgroep uitdrukkelijk niet ingegaan op de mogelijkheid tot het nadenken over de kwalitei ten die een eventueel woonprogramma zou moeten krijgen. De inbreng van de stakeholders AM en WSG had op dat punt het gesprek een extra dimensie kunnen geven. Dat doet evenwel niets af aan de legitimiteit van de kernvraag die de werkgroep opwerpt; is het Heroterrein de meest ideale locatie voor woningbouw? In termen van bijvoorbeeld afzetbaar heid van woningen en ruimtelijke kwaliteit zijn er meerdere locaties in de stad waarvan de potentie veel hoger is. Daarnaast is er geconstateerd dat er in Breda een tekort aan bedrijven terreinen is, dus waarom deze geluidsgevoelige locatie daarvoor niet inzetten? Opmerkingen uit begeleidingsgroep 7 juni 2010: • Als het terrein daadwerkelijk wordt ingevuld met woningen, willen de bewoners daarvoor een ecologische/ groene insteek met een lage woningdichtheid. Het terrein moet aansluiten op het groene karakter van de wijk. • In de wijk is bedrijvigheid van oudsher aanwezig geweest. Op het Heroterrein is een brede combinatie gewenst van wonen en arbeid met een link naar de spoorzone en een goede ontsluitingsweg. • Er is behoefte aan meer ruimere woningen, zoals twee-onder-een-kapwoningen. Het huidige eenzijdige aanbod heeft tot gevolg dat er meer studenten naar de wijk komen en dat gezinnen vertrekken.
Gebiedsvisie Brabantpark
148
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep NHTV Aanwezig: Vincent Kuiphuis (bewoner), Sander Eland (lid begeleidingsgroep), Martijn Geervliet en Nel de Bruin (gemeente Breda) Als voorbereiding op deze werksessie is de situatie buiten bekeken. NHTV is met de gemeente in gesprek voor uitbreiding van de onderwijsinstellinginstelling, of op deze locatie of op een locatie in het plangebied Via Breda. Hierover is nog geen duidelijk heid. De gronden zijn in eigendom van de NHTV. Op de locatie van de bijgebouwen mag volgens bestemmingsplan gebouwd worden tot een hoogte van 21 meter. Zij hebben al te kennen gegeven ter plaatse van de bijgebouwen studentenhuisvesting te willen realiseren met ondergronds parkeren. Als NHTV besluit elders in de stad uit te breiden en de noodgebouwen verdwijnen, dan wordt het idee geopperd om op de locatie van de noodgebouwen max. 10 dure kavels uit te geven en hiermee het Koolwijkpark uit te breiden. Deze plek dus niet te dicht bebouwen en de karakteristiek van het park doortrekken. Geconcludeerd wordt dat het parkeren op de huidige locatie verbeterd kan worden. Er zijn te weinig parkeerplaatsen waardoor de omliggende straten worden belast. Voorgesteld wordt een ondergrondse parkeervoorziening te realiseren. De NHTV doet weinig aan PR voor de wijk. Veel wijkbewoners zijn niet of nauwelijks op de hoogte van de activiteiten van de onderwijsinstelling. Daarnaast is de wijk ook niet actief richting NHTV. Hier dient een verbeterslag in gemaakt te worden. De school manifesteert zich niet naar de omgeving. Door de architectonische setting is het gebouw naar binnen gekeerd waardoor er weinig uitstraling is naar de omgeving. Van het buitengebeuren is weinig waar te nemen. De werkgroep geeft mee dat bij eventuele nieuwbouw op deze locatie een uitstraling naar de omgeving van groot belang is. Daarnaast verdient de relatie naar de Beverweg meer aandacht. KLOOSTERLOCATIE Stel dat in de toekomst de NHTV gebruik gaat maken van het Klooster, dan dient de tuin ten alle tijden bewaard te blijven. Voor nieuwe bestemmingen in het Klooster worden de volgende maatschappelijke voorzieningen genoemd: Brede school, huisartsenpost, kinderdagverblijf, studentenhuisvesting, restaurant voorziening voor studenten en buurt, reisbureau, startende ondernemers (vgl Heuvel 100). Het belangrijkste is:
NHTV
VOOR
VOOR
Brabantpark
Gebiedsvisie Brabantpark
149
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep Koesterkaart Begeleiding: Dorith van Gestel Deelnemers: Mariëlle Mol (buurtcomité Tilburgseweg - Moleneind) Jos Aarts (bewoner Kangaroestraat), bewoner Topaasstraat (later aangeschoven) Opmerkingen algemeen: Fijn dat de gemeente oog heeft voor bestaande kwaliteit
Opmerkingen groenstructuurkaart: Veel groen, en goede groenstructuur is inderdaad kenmerkend voor Brabantpark.
Opmerkingen koesterkaart gebouwen: Alles wat al aangemerkt was mee eens. Aanvullingen: • Kwekerijstraat • Ensemble Villapark Koolwijkpark • Ensemble Appartementenblokjes Ignatiusstraat • Ensemble Appartementen Lage Kant, Nieuwe Inslag • (individuele gebouwen: zie kaart) De jaren ’50 stijl wordt zeer gewaardeerd. Waardering voor de structuur, hoe alles is neergezet. Kan de Michaelstoren niet gereinigd worden (met ijskristallen)? Opmerkingen toekomstige bebouwing: Nieuwe ontwikkelingen moeten een relatie hebben met de rest van de omgeving, er wordt te makkelijk over gedacht als een los blokje, geïsoleerd van de rest. Samenhang met de rest van de wijk, het netwerk van openbare ruimten, de structuur van een buurtje, de verhouding tussen groen en bebouwing, de architectuur (?) Architectuur graag passend in de wijk (nieuwe kerk/bibliotheek) of echt vernieuwend (Topaasstraat). Alles wordt hoger en groter van volume. Steeds wordt er weer een stuk groen of park opgeslokt. Bovendien heeft zo’n gebouw ook een bepaalde uitstraling naar zijn directe omgeving: die wordt minder openbaar van karakter. Geen gigantische torens, bijvoorbeeld bij garage Otten, of andere locaties aan de Claudius Prinsenlaan. Nieuwe appartementengebouw bij Ceresstraat is enorm. Bewoners hebben nu/straks enorme inkijk in hun tuinen en zien de lucht niet meer.
Gebiedsvisie Brabantpark
150
VERSLAG Begeleidingsgroep Brabantpark 17 mei 2010 / werkgroep Nieuwe Inslag / Lage Kant Aanwezige partijen: bewoners Brabantpark, Wonen Breburg, gemeente Breda Na een korte voorstelronde waarin iedereen verteld heeft wie hij is en wat zijn/ haar relatie is met Brabantpark, volgt een korte inleiding: Vanuit de gesprekken en de buurtsafari’s zijn een achttal pijlers naar voren gekomen die de identiteit van Brabantpark bepalen. Met betrekking tot de eventuele herontwikkeling van Nieuwe Inslag / Lage Kant zijn er drie van belang: groen, woningbouw en identiteit. Uitgaande van deze pijlers werd open gediscussieerd over de vraag Wat willen we met de Nieuwe Inslag / Lage Kant? waarbij onder andere gefocust is op de omgang met het groen, het parkeren, de doelgroep voor de woningen, het type woningen en de identiteit van de wijk. Eerste vraag die rees was of de flats zouden worden gesloopt of gerenoveerd. Bij WonenBreburg is in principe besloten om te slopen omdat renovatie niet haalbaar zou zijn. Dit is als uitgangspunt genomen voor de verdere discussie. Identiteit De gemeente waardeert de huidige stedenbouwkundige opzet en het groen, deze waardering is in eerdere gesprekken ook door de bewoners geuit. Wonen Breburg is dezelfde mening toegedaan, getuige de plannen van de architect. Er wordt opgemerkt dat bewoners en gemeente zich ook nog wel een aangepaste stedenbouwkundige setting kunnen voorstellen, waarbij er zo min mogelijk groen verloren gaat, dit wel afhankelijk van het type woningen. Met de sociale veiligheid aan de oostzijde van Brabantpark is het redelijk gesteld maar zou er wel voor gewaakt moeten worden dat het niet af gaat glijden. Er zijn indicaties dat er sprake is van een licht uiteengroeien van het westelijke en oostelijke deel van de wijk. Aanpassingen aan het groen, de juiste doelgroep in de woningen plaatsen en de voorzieningen verbeteren kunnen bijdragen aan het versterken van de identiteit in dit deel van Brabantpark. Groen Belangrijk is dat in de workshop het huidige groen tussen de flats niet als bijzonder kwalita tief wordt ervaren. Het openbare groen wordt niet of nauwelijks gebruikt (kijkgroen of hondenuitlaatplek) en van een doorlopende groene zone met doorzicht tot aan de sportvel den is eigenlijk geen sprake. De strook die de buffer vormde tussen Brabantpark en Heusden hout is verworden tot barrière, ook letterlijk door het hek. Maak deze strook weer open en aantrekkelijk, zorg ervoor dat het groen en de sportvelden (en de bijbehorende clubs) een meer publieke functie (voor de wijk) krijgen en zichtbaar worden. Doelgroep Welke doelgroep het meeste geschikt is voor de eventuele nieuwbouw is niet eenvoudig te bepalen. Er wordt gedacht aan bijzondere woonvormen, studentenhuisvesting of ouderen woningen eventueel specifiek gericht op ouderenzorg voor allochtonen. In ieder geval lijkt het alle partijen verstandig om ook woningen te realiseren in een duurder segment dan de aangrenzende buurten om een gezonde bevolkingsmix te houden/ krijgen. Er zijn met name geen woningen tussen de twee en acht ton in Brabantpark, woningen voor doorstromende gezinnen. Daarnaast wordt opgemerkt dat er ook gebrek is aan woningen voor alleenstaande ouderen die niet in hun eigen buurt kunnen verhuizen naar een kleinere woning en daarom blijven zitten, waardoor er scheefwonen ontstaat. Voorzieningen Zoals eerder genoemd zouden de sportvelden als brug tussen Heusdenhout en Brabantpark kunnen dienen en een semi-openbare functie kunnen vervullen. In ieder geval zouden de clubs en hun activiteiten beter zichtbaar moeten zijn voor de wijk. Dit sluit aan bij conclusies uit andere werkgroepen dat de voorzieningen er wel zijn maar kwalitatief verbetering behoeven.
Gebiedsvisie Brabantpark
151
Een van de gemiste voorzieningen die in deze werkgroep naar voren kwam en die ook een van de pijlers vormt, is de brede school. Een dergelijke voorziening verbindt mensen met elkaar in de wijk. De brede school zou centraal gelegen moeten zijn in de wijk.
Gebiedsvisie Brabantpark
152
B8
Bijlage 8 Verslag bewonersavond d.d. 29 september 2010 Brabantpark in 2020
Bijlage brede visie op het Brabantpark naar aanleiding van de discusssieavond op 29 september in de Poelewei. Visie Er was geen samenhang van de inbreidingen, het niveau van de voorzieningen blijft achter. Brede visie op het Brabantpark was gewenst. Door middel van buurtsafari;s zijn de meningen van de bewoners gepeild. De begeleidingsgroep, bestaande uit ambtenaren, bewoners en wijkraad, hebben de thema’s, behandeld in de safari’s besproken en aangevuld. Insteek van de discussie avond Stellingen / interactief / vragen stellen / uw mening is belangrijk Stelling 1 Er mogen geen extra bedrijven komen Verdeeldheid (50/50) Oneens: goede impuls – bij juiste bedrijven Eens/oneens: geen grote vieze bedrijven – leegstaand/verwaarlozing – wel nieuwe bedrijven in leegstand. Eens: productiebedrijven niet – winkels wel (Kruidvat/AH/Aldi). Aan huisgebonden bedrijven wel of niet? Meeste geen bezwaar. Zorgen voor voldoende parkeerplaatsen. Maatwerk per locatie. Rekening houden met nieuwe ontwikkelingen. Last van bedrijven? AH – laden en lossen. Leegstand vullen met andere bedrijven? Ja. Meer mensen parkeren in de wijk en werken in de stad. Bewoners hebben daar last van. Voorbeeld: Koraalstraat. (Avans) Stelling 2 Detailhandel en horeca De winkelcentra zijn alleen voor winkels Meer eens, dan oneens (70/30) Eens: liever leegstand, dan bedrijven. Eens: geen bewoning, dan maar bedrijven. Oneens: liever bedrijven, dan leegstand. Liever bedrijvigheid (o.a. winkels), dan leegstand.
Gebiedsvisie Brabantpark
153
Langer leegstand of liever bedrijven? Te weinig diversiteit op het B’plein. De winkels moeten wel op het B’plein blijven. Onderscheid tussen winkelstrips en b’plein? Winkelstrips moeilijk vol te krijgen. Wordt gepleit voor een andere aanpak tussen die twee. B’plein alleen voor winkels en de strips voor winkels en bedrijven? 99% eens. Leegstand niet dicht plakken, maar opfleuren. Strips: minder winkels – minder aanloop – neerwaartse spiraal – uitkijken! Strips: Ideale plek om te starten. Fysio en tandarts beter dan een makelaar. Stelling 3 Erfgoed Er mag best erfgoed sneuvelen als het een goed doel dient Oneens (99%). Oude industriele gebouwen opnieuw leven (restaurants ed) inblazen. De scharen > verbouwen voor een andere functie? Scharen > bijzondere betonstructuur – uniek gebouw – gebouw behouden. Lage kant is ook erfgoed > mooie groen structuur. Dus gebouwen slopen, groen behouden? Teteringsedijk > hoezo eigenaren moeten oppassen? Gemeente moet oppassen. Gemeente moet helpen. Status geven. Mag tegen de grond opnieuw opbouwen. Oppassen dat je niet alles plat gooit. Het kan in de toekomst status krijgen. Jongeren willen nieuwe gebouwen. Eigenaren mogen zelf weten wat ze met hun huis doen. Gemeente niet laten bepalen dmv erfgoed regels. Ben voorzichtig met je erfgoed! Gemeente moet meer doen. Gemeente laat oude panden slopen – (Genta?) (negatief) Reactie: Niemand wilde het kopen. Reactie: gemeente had het moeten kopen en vervolgens met een lage huur verhuren (sociale huur?) Gebouw – erfgoed historisch lint > samenhang kleine elementen. Elke eigenaar stukje vrijheid – wel spelregels – behoud lint. Erfgoed behouden – zuinig mee omgaan. Stelling 4 Openbare ruimte Groen moet groen blijven Eens(99%) Ga er zorgvuldig mee eens. Plaats straatbomen. Huidige kwaliteit is slecht. Groen opofferen voor parkeerplekken? Onderscheid maken tussen klein en groot groen. Heusdenhoutsestraat – was groen nu gedoog parkeerterrein. Weinig groen in de wijk in de buurt van de Teteringsedijk. Ruimte gevoel moet blijven. Wel of niet parkeren op groen stroken? Groen bestemd, dan zal verkeer nooit worden toegestaan. Heusdenhoutsestraat > parkeren op groen mag niet (bestemmingsplan). Bestemming groen, mogelijkheid tot parkeren. Nee, staat de wet niet toe. Bestemmingsplan = wetgeving.
Gebiedsvisie Brabantpark
154
Structuur handhaven, onderbreking kan gevolgen hebben voor andere delen van Breda. Heusdenhoutstestraat > zoek het in andere oplossingen. Ook kleine stukken groen zijn belangrijk – maatwerk oplossingen. Kleine groenstukjes kost wat kost bewaren? Verdeeldheid. Stelling 5 Er moet meer variëteit in wonen komen Eens Wooncarriere > app. Smaragdstraat > koopwoning smaragdstraat. Meer studentenwoningen toelaten in de wijk? Nee. Gemeente laten optreden tegen huisjesmelkers? Campus laten bouwen? Last van Polen? Reactie: slecht onderhoud. Laat huisjesmelkers de huizen beter onderhouden. Als buren de studenten aanspreken. Het gaat om de mate waarin – verhoudingen zijn soms niet goed – gemeente richtlijnen laten opstelen? Reactie: gebiedsvisie – max. Aantal studenten – wordt aan gewerkt. Eengezinswoning geen studentenwoning – dmv bestemmingsplan gaten dicht timmeren – gaat vaak fout op handhaving – polen tegen woekerpijzen in huizen > geen handhaving op bijv. Brandveiligheid > onveilige situaties voor iedereen > controle door brandweer: ja. Gemeente kan een verordening schrijven, daarna handhaven. Enkele gebieden aanwijzen waar studentenhuisvesting mag en waar het niet mag handha ven? Bewoners aan 1 kant en studenten aan 1 kant > dat kan niet > moet divers blijven. Studenten in starterswoningen > zonde > starters hebben zo geen kans. Studenten wel huisvesten in de wijk, maar op een andere manier (Beverweg). Gemeente mag beter handhaven. Idee: groene campus. Stadsproblematiek – campus op het hero terrein. Meer varieteit in het woning aanbod in de wijk. Stelling 6a Verkeer Het verkeer en verkeerdruk zal door de vergrijzing afnemen binnen de wijk Oneens, aantal auto’s zal niet afnemen door vergrijzing. Gehele provincie sterke vergrijzing in Brabant, dus Breda, dus B’park. Starterswoningen vaak twee auto’s. Leegstaande winkels – kappers plaatsen – iedereen zijn haar laten verven ;-) Meer rollators is ook verkeer ;-) Koraalstraat – Avans studenten – parkeeroverlast. Brief aan Avans gestuurd – reactie: ze kunnen niks doen? Parkeerterrein is voor deeltijdstu denten. Volgens de studenten zelf komen de deeltijdstudenten alleen op woensdag, rest van de week staat het parkeerterrein leeg. Gemeente antwoord: iedereen mag zelf weten waar ze parkeren. Idee: shuttle bus – transferium. Inbrengen in het Claudius Prinsenlaan project. Avans – internationaal – veel bekeuringen in en om Avans – ook studenten willen parkeren.
Gebiedsvisie Brabantpark
155
Specifiek naar het Avans probleem kijken en evt. Meenemen in het CP project. Stelling 6b De spoorwegovergang bij de Driesprong moet open blijven (voor alle vervoersmiddelen). Voor fietsers en bussen blijft het open. Stemming niet nodig – besluit door de gemeente reeds genomen. Stelling 6c De wegenstructuur zoals die nu is moet zo blijven Beverweg nieuwe rondweg? 30 km gebied moet blijven. Niemand mee eens. 30 km zone niet duidelijk aangegeven. Wegen moeten aangepast worden – smaller. Hand in eigen boezem. Gemeentelijk verkeersplan, bijv. Teteringsedijk (1)30km. Gemeente moet handhaven, maar ook een gedragsprincipe van de bewoners. Mgr. De Vetstraat en de Mgr. Leijtenstraat aanpassen. Idee: fietssuggestie stroken verven. Opm. 30 km inrichting is te duur. HVJB: verf en bomen. Er mag niet geverbaliseerd worden als de weg niet is ingericht als 30km. Schijnt niet meer waar te zijn, kan inmiddels wel. Als draait om gedrag! Buurtcampagne? Gedrag sturen door drempels, betonblokken, verf e.d. Meer politie inzet. Gedrag en betere inrichting. Tilburgseweg / Teteringsedijk => vergeet de St. Ignatiusstraat niet. Het moet niet drukker worden. Daar moet je rustig rijden ivm de geparkeerde auto’s. Een lijn naast de parkeerplaatsen aan de St. Ignatiusstraat, zodat je fatsoenlijk uit de auto kan stappen. Auto’s meer naar links laten rijden. Verkeersdruk ontlasten door bijv. openmaken Topaasstraat Openen bussluis? Meerderheid voor. 1 bewoner aanwezig – commentaar > zolang het niet voor je deur is, is het makkelijk praten. Topaasstraat is een doorgaande weg – opengooien dus. T.dijk – heel graag 30km – smaller en groener – benadrukken historisch karakter – absoluut niet al het verkeer over de Tdijk. Hoe dan wel? Molenkwartier via Goeseelstraat. Doornbo slaan en kapittelweg gebruiken als ontsluitingswegen. Rotonde bij de Teteringsedijk – liever niet Grote ontwikkelingen op de grote ontsluitingswegen – iedereen is eens. Beverweg hoort bij de hoofdstructuur, waarom niet anders? Stelling 7 Jeugd en scholen Er moet een brede school komen. Er ontstaat onduidelijk tijdens de stemming. Fontein wil graag een brede school. Brede school is een methode. School op het B’plein of Hero terrein. En de woningen dan? Antw. Studentenwoningen van maken. Uw (witte) kinderen naar een “zwarte” school?
Gebiedsvisie Brabantpark
156
Fontein kent 2% autochtone kinderen. Voordelen brede school > bijv. Twee scholen – iedere een eigen identiteit > maar wel samen bep. Zaken delen (aula – sportzaal – e.d) Brede school is nodig. Ook om starters te trekken. Stelling 8 Leefbaarheid en voorzieningen Wijkvoorzieningen zijn van essentieel belang voor leefbaarheid van de wijk Eens. Voetballende kinderen gaan op de fiets naar JEKA Waarom niet naar PCP? Te veel allochtonen. Zijn er nog voorzieningen die we missen? Nee. Vragen? Nee. Uitkomsten van vanavond worden toegevoegd aan de visie. Bar Poelewei zoekt vrijwilligers. Met sprint in de wijk bezig met een beweegprogramma. Zijn er mensen die hier interesse in hebben? Er is ook een sportcoach in de wijk. Met dank voor aandacht en inbreng wordt de avond afgesloten.
Gebiedsvisie Brabantpark
157
Colofon Aan deze nota werkten mee: • wijkraad Brabantpark • bewoners Brabantpark • sociaal makelaar • Gemeente Breda - directie Maatschappelijke Ontwikkeling - directie Ruimtelijke Ontwikkeling - directie Buitenruimte Uitgave Gemeente Breda, november 2010 Vormgeving Gemeente Breda, SCC Drukwerk Gemeente Breda, SSC Inlichtingen Mieke Roozen U kunt deze uitgave downloaden via de website van de Gemeente Breda www.breda.nl Gemeente Breda Postbus 90156 4800 RH Breda
Gebiedsvisie Brabantpark
158