BijDeHand. Evenwichtige kinderen door vallen en opstaan. Balans in de groep door goed organiseren. Tips van Fien Kind uit balans

BijDeHand Nieuwsbrief voor relaties van BijDeHand • Juni 2012

Evenwichtige kinderen door vallen en opstaan Balans in de groep door goed organiseren Tips van Fien Kind uit balans

www.kov-bijdehand.nl

Hallo allemaal

Column Annemiek de Jong

De laatste week van mei kwamen dan eindelijk de officiële stukken binnen, de oprichtingsstukken van ORKA. ORKA staat voor Orgaan Rotterdams Kinderopvang Advies. Kinderopvang BijDeHand heeft enige tijd geleden het initiatief genomen om samen met de andere grotere kinderopvangorganisaties in Rotterdam een adviesorgaan op te richten als sparringpartner voor de beleidsmakers in de stad Rotterdam. De ORKA-leden bestrijken samen bijna 70 procent van de kinderopvangmarkt in de stad. Als afzonderlijke organisaties, maar zeker samen, vangen en voeden wij ontzettend veel Rotterdamse kinderen op. Dat is een hele verantwoordelijkheid. En juist vanuit die verantwoordelijkheid vonden wij deze stap noodzakelijk in een grote stad als Rotterdam. Wij zien vele problemen in de stad ontstaan waar wij ook geen ­oplossing voor hebben maar wel een oplossingsrichting voor zien. En die willen wij graag ­delen. Wij zijn inmiddels al een jaar op de achtergrond bezig en zijn als gewaardeerd partner (h)erkend in vele overlegvormen. Kinderopvang staat middenin de samenleving en is er een ­onderdeel van. Wij vangen veel signalen op van de omgeving waarin wij opereren en willen deze signalen graag delen zodat we er samen wat mee kunnen doen. Dat verdient deze mooie stad aan de Maas met al haar inwoners. Bij de hand kameraden…

Kinderen in balans

Leren door vallen en opstaan “Balans is een samenspel van vele factoren”, zeggen kinderfysiotherapeuten Angeline Simonis en Chantal van de Velde van Fysiotherapie Gezondheidscentrum Zevenkamp. “Balans draait om de interactie tussen de zintuigen, de kleine en grote hersenen, het ruggenmerg, spieren en gewrichten. Uiteindelijk moeten kinderen het evenwicht in allerlei posities weten te bewaren. Lichamelijke balans weerspiegelt zich bovendien in een geestelijk evenwicht, wat positief doorwerkt op allerlei ontwikkelingsgebieden.” Chantal werkt regelmatig samen met kinderdagverblijven van BijDeHand. Ze behandelt kinderen en geeft tips aan pedagogisch medewerkers. Ze vertelt over een jongetje van 1,5 jaar op een van onze kinderdagverblijven. “Dit kindje heeft moeite met balans en vangt zichzelf niet op als het valt. Dat levert grote gevaren op, omdat het gemakkelijk op zijn hoofd belandt. Ik leer hem nu vanaf zijn rug om te rollen op zijn buik en af te zetten met zijn armen. De medewerkers leer ik hoe ze met hem kunnen oefenen.”

Evenwicht Enthousiast doet Angeline voor hoe een baby zich ontwikkelt door zich van de rug op de buik te rollen, geleidelijk te gaan kruipen en vandaaruit te gaan zitten, staan en lopen. Als het kind ouder wordt, wordt het steeds actiever en komen er allerlei motorische acties bij. Tijdens de groeiontwikkeling leert het kind door veel variatie van houding en beweging om in iedere houding balans te vinden. Angeline: “Als een baby in alle houdingen gelegd wordt, leert hij alle spieren te gebruiken. Er ontstaat een evenwicht waarin de ene spier wat toegeeft en de andere zich juist aanspant. Een voorkeursligging of bijvoorbeeld verstopte oren kunnen een natuurlijke ontwikkeling tijdelijk in de weg staan en het kind uit balans brengen.”

zegt Angeline. Tijdens bewegingen wordt het zwaartepunt voortdurend verplaatst van boven naar beneden en van links naar rechts. Volgens Chantal kun je dat deels ook figuurlijk opvatten. “De balans snel en gemakkelijk van boven naar beneden kunnen verplaatsen, zegt ook iets over de balans tussen hoofd en hart. Kinderen die hun zwaartepunt slecht naar beneden kunnen brengen, kun je laten aarden door te springen of met gewichten te werken.”

Plezier Juist door in het begin veel te vallen en lekker ontspannen te spelen, ontwikkelen kinderen balans. “Een kwestie van veel doen, durven en ervaren. En het is belangrijk om plezier te hebben in het bewegen”,

2

Kinderdagverblijf

Uk & Puk bij baby’s Kinderen spelen het liefst de hele dag. Dat is natuurlijk prima want spelen stimuleert de ontwikkeling. Aan de pedagogisch medewerkers de taak om die ontwikkeling gericht te begeleiden. Dat doen we dan ook, met behulp van het totaalprogramma ‘Uk & Puk’ dat concrete handvatten biedt voor gerichte begeleiding.

Buitenschoolse opvang

Zomer op de BSO Het is rustig op straat, de zomervakantie is begonnen. Het lijkt wel alsof het dagelijkse leven even stilstaat. Maar niet bij BijDeHand! In deze periode is het allesbehalve stil. Want in de zomervakantie gaan wij met de kinderen op stap: van hutten bouwen in de bouwspeeltuin tot uitstapjes naar het Maritiem Museum en lekker koken op locatie. Elke BSO-locatie heeft een creatief vakantieprogramma, grotendeels opgesteld samen met de kinderen. Het is immers hún vrije tijd! Natuurlijk zijn we bij alle activiteiten alert op een goede afwisseling van intensiteit en inspanning; kinderen moeten kunnen ontladen voordat ze aan een volgende activiteit beginnen. In de laatste week van de zomervakantie, op 13, 14 en 16 augustus, worden de BijDeHand Zomerspelen weer georganiseerd. Drie dagen lang maken kinderen van alle BSO-locaties kennis met allerlei sporten, waarbij zij op een sportieve en vooral ontspannende manier met elkaar samenwerken. En dat krijgt dit jaar een extra bijzonder tintje

Binnen BijDeHand neemt ‘Uk & Puk’ een belangrijke plaats in. Tot voor kort was het programma vooral gericht op de peuters, maar nu is het ook voor baby’s en dreumesen. Bij baby’s en dreumesen draait het natuurlijk niet om lesjes leren, maar om het stimuleren van de ontwikkeling. Dat gebeurt door hen lekker te laten spelen en ontdekken. De pedagogisch medewerkers hebben een actieve rol. Ze kijken bijvoorbeeld samen met een baby in de spiegel en benoemen wat ze allemaal zien. Bij baby’s benoemt de pedagogisch medewerker wat ze ziet, terwijl ze de dreumes juist uitdaagt om zelf een onderdeel van het gezicht aan te wijzen of te benoemen. ‘Uk & Puk’ leert de pedagogisch medewerker bewust te kijken naar elk kind waardoor het kind weer meer in de ontwikkeling wordt gestimuleerd.

door de “echte” Olympische Spelen. Nieuw dit jaar is de Zomer­ caroussel die juist aan het begin van de zomervakantie wordt georganiseerd. Zo is er gedurende de hele zomerperiode van alles te doen. Het geeft niet of je met je ouders aan het begin of juist aan het einde van de zomerperiode op vakantie gaat. Lees meer daarover op de laatste pagina.

Peuterspeelzalen

Dagprogramma in evenwicht Op onze peuterspeelzalen krijgen de peuters een gestructureerd spel- en ontwikkelingsgericht programma aangeboden, waarbij werkwijze, materialen en een pedagogisch-didactische aanpak op elkaar zijn afgestemd. Natuurlijk is alles in spelvorm. Immers, spelen is leren! Een juist evenwicht tussen de elkaar opvolgende activiteiten is belangrijk. Dan gaat het met name om de balans in intensiteit en inspanning van die activiteiten. Vrij spel is dus belangrijk om opgebouwde spanning en concentratie te kunnen ontladen voordat ze aan een volgende activiteit beginnen. Tegelijkertijd betekent vrij spel een andere manier van ontwikkelingsgericht bezig zijn: leren kiezen wat je wilt spelen, met wie en waar. En natuurlijk begeleiden wij hen hierbij. Maar wel op afstand, zodat de peuters het zelf niet in de gaten hebben!

3

De zon in? We hopen allemaal op een prachtige zomer met veel buitenspelen, maar daar schuilt ook een gevaar in. De huid verbrandt als deze niet goed is ingesmeerd. En de huid van kinderen is extra gevoelig voor uv-stralen. Elke keer als de huid verbrandt, beschadigen de huidcellen. Kinderen zijn nog in de groei en hebben een snellere celdeling dan volwassenen. Deze celdeling is nodig om nieuwe cellen aan te maken. Door die hogere snelheid kunnen de beschadigde huidcellen niet altijd herstellen voordat ze delen. Er ontstaan als het ware ‘littekens’ die kinderen hun leven lang meedragen. De beschadiging zit diep in de huidcellen. Hoe meer littekens, hoe groter de kans dat een kind op latere leeftijd huidkanker krijgt. Goede bescherming tegen uv-stralen is dus enorm belangrijk. En al lijkt het bewolkt, er kan nog altijd veel uv-straling zijn.

Tips Uit balans

Goede balans

We spreken vaak over ‘in balans zijn’. Maar wat is dat eigenlijk? En hoe merk je het als je kind uit balans is?

Toch heeft een kind zon nodig voor de nodige vitamine D. Gezondheidsorganisaties adviseren daarom om meerdere keren per week tien à vijftien minuten zonder zonnecrème in de zon te zitten. Maar zorg er wel voor dat hij of zij niet rood wordt! Daarmee krijgen we een goede balans tussen een adequaat vitamine D-gehalte en het risico op huidbeschadiging!

­Balans gaat over evenwicht, over de verhouding draagkracht versus belasting. Is de belasting te groot, dan raakt een kind uit balans. De draagkracht van een kind moet groeien en dat kan het best door binnen de veilige muren van thuis en de opvang kleine tegenslagen te ­ervaren en te verwerken. Is een kind uit balans, dan merk je dit aan heel onrustig of juist teruggetrokken ­gedrag. Enkele tips om de oorzaak te achterhalen.

Wat doen we op het kinderdagverblijf? • We smeren de kinderen op alle zonnige of halfbewolkte dagen in met ten minste factor 20, ook als ze in de schaduw spelen. • Kinderen onder de twaalf maanden blijven in de schaduw. • Kinderen spelen tussen 12:00 en 15:00 uur zoveel mogelijk in de schaduw.

Q&A

• In eerste instantie kijk je of er iets lichamelijks aan de hand is zoals een griep of allergie. • Als dit uitgesloten is, kan je je afvragen of er iets ­recentelijk of in het verleden is gebeurd. Denk aan het overlijden van een huisdier, een ruzie, een verhuizing of verandering van school. • Afhankelijk van de leeftijd is het goed het bespreekbaar te maken, op het niveau van het kind. Niets is gek om over te praten of over in te zitten. Toon begrip voor de gevoelens van je kind en biedt een oplossing of een ritueel om het verdriet of de boosheid te verwerken. Bijvoorbeeld een foto inlijsten, een tekening maken, boekjes over het onderwerp voorlezen, een ballon oplaten. Maar ook hard rennen of op een kussen slaan, geeft opluchting. Sowieso is erover ­praten al een hele stap vooruit! • Zoek hulp wanneer bovenstaande niet voldoende blijkt te zijn. Je kunt in eerste instantie hulp vragen bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). • Wanneer je geen aanwijsbare oorzaak kunt vinden en het gedrag blijft bestaan, is het raadzaam om, in samenwerking met de huisarts, te laten onderzoeken wat de mogelijke achterliggende oorzaak is.

Waarom hebben veel kinderdagverblijven een heuveltje in de tuin?

Door van een heuvel af te lopen, leren kinderen hoogte en diepte in te schatten en maken zij kennis met de zwaartekracht. Kinderen die veel buitenspelen, ontwikkelen een goede motoriek en leren beter hun evenwicht te bewaren. Door te rennen, te klimmen en te springen leren ze lijf, armen en benen steeds beter te gebruiken.

Fien de Koning 4

Balans in de groep

‘Een kwestie van goed organiseren’ plaatsingsmedewerker van het IPK waar alle inschrijvingen binnen­ komen en de planning centraal plaatsvindt. “Hiermee houden we ons niet alleen aan de wettelijke regels, maar ook aan wat praktisch haalbaar is. Contact met de locatiemanagers is voor ons heel belangrijk. Wij leren van elkaar. Iedere leeftijdsgroep vraagt om een andere vorm van begeleiding. Zo is de verzorging van baby’s vrij intensief. Een flesvoeding alleen al neemt twintig minuten in beslag. Dreumesen hebben op hun beurt meer sturing en begeleiding nodig dan driejarigen Dat is goed om van elkaar te weten.”

Planning en dagindeling “Ook de activiteitenplanning en een duidelijke dagindeling dragen bij aan balans binnen de groepen”, vertelt Marleen. “Zo zorgen we ervoor dat er naast de verzorging, voeding en het vrij spelen ook ruimte is voor ontwikkelingsgerichte activiteiten voor de kinderen. Meestal slapen de baby’s rond half tien. Dan gaan we met de peuters en dreumesen aan tafel en is er ruimte voor een activiteit. Tussen de middag eten we warm en is er even een rustmoment. Als de dreumesen daarna op bed liggen, gaan de drieplussers uit de groep om ontwikkelingsgericht te werken. De baby’s zijn dan wakker, krijgen alle aandacht en kunnen lekker op het kleed spelen. Zo krijgt ieder kind voldoende aandacht en kans zichzelf te ontwikkelen.”

Zoektocht

In de groep is balans belangrijk. Die balans ontstaat deels door een goede verdeling van de kinderen op basis van leeftijd. “Daarnaast is het vooral een kwestie van goed organiseren”, zegt locatiemanager Marleen Verschuure van kinderdagopvang Aja Kabaja in Ommoord. “Als er balans in de groepen is, ontstaat er ruimte om ontwikkelingsgericht te werken.”

“Van mijn medewerkers vraag ik veel creativiteit en inzicht om balans en harmonie te creëren”, zegt Marleen. “Bij huilbaby’s is het weleens een zoektocht. In veel gevallen komen we er samen uit door elkaar te ondersteunen en met de ouders goed de voedingsschema’s en rustmomenten af te stemmen. Als kinderen botsen, delen we ze in andere speelgroepjes in of laten we ze juist onder begeleiding met elkaar spelen. Bij de teamsamenstelling heb ik ervoor gekozen om steeds twee medewerkers met verschillende interesses en capaciteiten op één groep te zetten. Daarmee krijg je meteen balans in de activiteiten.”

Bij BijDeHand bestaan de groepen binnen de kinderdagopvang veelal uit een mix van kinderen van nul tot vier jaar. “Gemiddeld zitten er twaalf kinderen in een groep, waarvan maximaal drie onder de twaalf maanden en vier tussen de een en twee jaar”, vertelt Cynthia de Wilt,

Jogales Mijn naam is Anne-Floor van BSO Mini & Maxi en ik ben 6 jaar. Elke dinsdag hebben wij jogales van Louise. Wij beginen met de dieren van de joga. Dit zijn de kobera slang haas kikker kat met de rug helemaal bol en er zijn nog veel meer dieren. Elke jogales gaan wij op aavontur naar paardenmaneesjeen en indieaanen dorp. Naar de maan maar je moet je vantazie wel gebruiken. Het leukste vint ik als Louise het verhaal ferteld fan de dieren en kindren het gaan uitbeelden. Jamer dat de les zo snel gaat. We hebben 2 groepen van 4 tot 5 jaar en een groep van 6 tot 8.

5

Kind aan het woord

Nieuws

De Zomercaroussel

Een week vol avontuur! Na het succes van de Show Wat je Kan-talentenjacht organiseert Kinderopvang BijDeHand een week lang de Zomercaroussel voor alle BSO-kinderen. In de week van 16 tot en met 20 juli kunnen de kinderen zich opgeven voor allerlei cursussen die onze eigen medewerkers geven. Van gitaar spelen en taarten maken tot het organiseren van een pannatoernooi. Kortom, een week lang plezier, ontspanning en avontuur!

Elke pedagogisch medewerker met een bijzonder talent of vaardigheid heeft zich kunnen aanmelden. De bedoeling is dat hij of zij vervolgens de uitdaging aangaat om zijn of haar talent op een leuke manier door te geven aan de kinderen van heel BijDeHand. Met een speciale bus worden de medewerkers rondgereden langs de verschillende kinderopvanglocaties om daar de workshop te verzorgen. Alvast een voorproefje: een creamiddag organiseren, kinderyoga, hennaschilderen, een workshop taarten maken, een gitaarworkshop en allerlei sport- en spelactiviteiten. Het vakantieteam is er klaar voor!

• Onze medewerkers zijn weer geaudit als voorbereiding op de hercertificering in oktober. Dit maakt zichtbaar dat wij als organisatie voldoen aan de kwaliteitsnormen. Voor u als ouder een veilig gevoel. En voor ons een ­bewijs dat wij staan voor onze professionaliteit! • De grote studiedag voor heel BijDeHand vindt dit najaar plaats. Alle ­locaties van BijDeHand zijn die dag gesloten. Meer informatie volgt. • BijDeHand heeft op 15 mei 2012 BSO De Druppel in De Esch geopend, een buurt in de wijk Kralingen. BSO De Druppel heeft nog genoeg plaats voor nieuwe kinderen uit de buurt. • Via het ouderportaal heeft u altijd ­digitaal toegang tot uw eigen beveiligde omgeving op onze website, ­ oals contactgegevens, facturen en z jaaropgaven. Registreer u via www. kov-bijdehand.nl, klik op ’Inloggen ouderportaal’, vul eenmalig het BSN en het e-mailadres in en u ontvangt een tijdelijk wachtwoord met verdere instructies per e-mail. • De inzet van tijdelijk minder peda­ gogisch medewerkers op bepaalde ­momenten is landelijk geregeld in de Kwaliteitsregels Kinderopvang (‘drie-uursregeling’). Kijk op www.kov-bijdehand.nl.

Stel uw vraag Colofon ‘Bijzonder BijDeHand’ is een uitgave van Kinderopvang BijDeHand en verschijnt vier keer per jaar. Redactie & eindredactie: Joyce Weski, Irene Bui, Maggie van den Bosch, Fien de Koning en Paul Kattestaart (KEPCOM Creatieve Communicatie, Delft) Ontwerp & lay-out: Afdeling Vormgeving SWKGroep en KEPCOM Creatieve Communicatie, Delft Spoorhaven 10-18, Berkel en Rodenrijs • Postbus 85014, 3009 MA Rotterdam • T 010 286 27 77 • F 010 220 23 03 • [email protected] • www.kov-bijdehand.nl

6

In de vorige nieuwsbrief deden we een oproep om vragen over straffen en belonen naar ons op te ­sturen. Enkele ­binnengekomen vragen: • Moet je als ouders op één lijn zitten bij opvoeden, straffen en ­belonen? • Als je kind niet wil eten, kan je het dan ook het toetje weigeren? • Ik heb veel strijd met mijn zoontje van 3. Hoe verander ik dat? • Mijn kind (8 jaar) is steeds aan het tijdrekken bij het naar bed gaan. Hoe pak ik dit aan? Deze vragen en nog veel meer komen aan bod in het volgende nummer. U kunt uw vragen nog steeds aan ons stellen: stuur hem op naar [email protected]!