BijDeHand Nieuwsbrief voor relaties van BijDeHand • December 2011
Cultuur van de pedagogisch medewerker Culturele feesten Tips van Fien Grenzen stellen
www.kov-bijdehand.nl
Hallo allemaal
Column Annemiek de Jong
Deze nieuwsbrief staat in het teken van diversiteit en het omgaan daarmee. Onze mede werkers hebben respect voor de verschillen tussen mensen en leren de kinderen positief om te gaan met verschillen in leeftijd, sekse en sociaal-culturele achtergrond. Wij zijn er tenslotte voor alle kinderen. Respect hebben voor elkaar, een onderwerp dat onze voort durende aandacht verdient. Al onze locaties vormen ‘minihuishoudens’ waarin iedereen geconfronteerd wordt met allerlei aspecten van het leven. Dat maakt ons werk zo uitdagend en dankbaar. In de jaarlijkse, soms lastige discussie met betrekking tot de nieuwe prijzen geldt ook weer de overweging dat wij een organisatie zijn voor alle kinderen en alle ouders. Vanuit deze kernwaarde voeren wij de discussie met de adviesorganen. Adviesorganen die deze taak heel serieus nemen en er heel veel tijd in steken. Dat er soms verschillen van inzicht zijn, mag en houdt iedereen scherp. Maar over een belangrijk aspect zijn wij het altijd met elkaar eens: de zorg en aandacht voor alle kinderen. En of dat nu in uw eigen huishouden is of in ons minihuishouden. Het belang van het kind staat centraal. En zo hoort het ook. Namens alle medewerkers van BijDeHand wens ik u een bijzonder 2012 toe!
Het is feest!
‘Afkomst speelt geen rol’ De Rotterdamse wijk Zevenkamp is een smeltkroes van culturen. Tachtig procent van de inwoners is van buitenlandse afkomst. Die afspiegeling zie je terug in buitenschoolse opvang Uittiebuis. Hier smelten alle culturen samen tot één BSO-cultuur. En in december viert iedereen feest.
uit gemengde culturen. Voor kinderen op de BSO speelt afkomst geen rol. Hier heerst een BSO-cultuur.” Toch wil Debora komend jaar ook de culturele feesten centraal zetten. “Het zou leuk zijn als kinderen en ouders kennis met ons willen delen. Welke feesten zijn er, hoe worden ze gevierd en wat is hun betekenis?” Ook Sigrid ziet dat helemaal zitten. Zij stelt voor om een kalender te maken met culturele feesten. Als het aan haar ligt, wordt het volgend jaar dubbel feest. “Met zoveel verschillende culturen, wordt het alleen maar nog gezelliger.”
“Thuis vieren we andere feesten”, vertelt de achtjarige Karan uit Suriname. “We hebben het lichtjesfeest Divali. Dan branden we binnen en buiten lichtjes en mag ik tv kijken met lekkere dingen. Op de BSO praat ik daar verder niet over. Ik houd het lekker voor mezelf.” Pedagogisch medewerker Sigrid Vermeulen weet precies waar Karan het over heeft. Ze kent de buitenlandse feesten en hun betekenis. Als kinderen erover willen praten, kan dat en soms vraagt ze ernaar.
Suikerfeest en Sinterklaas De tienjarige Berivan uit Turkije viert jaarlijks het Suikerfeest met haar familie. “Met het Suikerfeest sluiten we de ramadan af. Tijdens het vasten kun je voelen hoe het is om arm te zijn en geen eten te hebben. Met het Suikerfeest krijgen de kinderen geld en lekkere zoete
‘Met meer verschillende culturen wordt het steeds gezelliger’ dingen.” De Nederlandse feesten zijn bij Karan en Berivan thuis minder belangrijk. Toch vieren ze deze feesten gewoon mee op de BSO. Sigrid: “Op de BSO houden we de Nederlandse feesten aan. Rond Sinterklaas doen we speciale spelletjes, zoals kruidnoten dobbelen. Ook brengen we de ruimte in sinterklaas- en kerstsfeer.”
BSO-cultuur Volgens locatiemanager Debora Jongman zijn de BSO-groepen zo gemêleerd dat ze tot op heden geen speciale aandacht besteedde aan feesten van andere culturen. “De meeste kinderen zijn afkomstig
2
Kinderdagverblijven
Peuterdans Kinderdagverblijf Kunstenmakers en Kinderdagverblijf Kakelkunst in de wijk Nesselande hebben de handen ineengeslagen zodat de peuters elke dinsdag kunnen meedoen aan Peuterdans. Bij Kinderdagverblijf Xander gaan ze nog een stapje verder: zij dansen bij het naastgelegen danscentrum DPFC onder professionele begeleiding. BijDeHand heeft op bijna alle locaties speciale peuteractiviteiten voor de driejarigen. Iedere dag wordt een aantal van hen uit de groepen gehaald om samen de ‘3+ groep’ te vormen. Zij krijgen specifiek op hun leeftijd aangepaste activiteiten, spel- en leermomenten. Van koken en tuinieren tot spelletjes voor de wat oudere kinderen. En ook dans! De beentjes van de kinderen van de 3+ groepen hebben dan ook niet stilgestaan. Tijdens het dansen worden verschillende ontwikkelingsgebieden aangesproken. Zo is er aandacht voor de motorische ontwikkeling, door de diverse bewegingen die de kinderen maken en de bijdrage aan het lichaamsbesef. Ze nemen gezamenlijk deel aan deze danslessen en beelden de verschillende onderdelen uit, wat bijdraagt aan de sociale ontwikkeling. Ook wordt er een beroep gedaan op de
spelontwikkeling. Hun fantasie wordt aangesproken door de manier waarop de lessen worden ingevuld. Dans is een onderdeel dat in iedere cultuur een eigen invulling en een bindende werking heeft. Samen plezier maken, daar gaat het om!
Peuterspeelzalen
Ouderbetrokkenheid Hoe geven wij vorm aan de betrokkenheid van de ouder/verzorger bij de peuterspeelzaal? Een vraag die wij onszelf vaak stellen. Het blijkt dat die betrokkenheid een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van het kind. Het antwoord luidt: het Pedagogisch Partnerschap! Een mooie term om de wederzijdse betrokkenheid tussen de ouder/ verzorger en pedagogisch medewerker aan te geven: samen werken aan de ontwikkeling van de peuters! BijDeHand zorgt voor zoveel mogelijk contactmomenten. Wij hopen dan natuurlijk dat u, als ouder/verzorger, zoveel mogelijk hiervan gebruikmaakt. Jaarlijkse
oudergesprekken, meehelpen bij uitstapjes en feesten of samen boekjes lezen bij binnenkomst. Ook de inloopochtenden bieden een mooie gelegenheid om samen de peuter te begeleiden. Ouders/verzorgers kunnen tijdens zo’n inloopochtend zien wat hun kind meemaakt op de peuterspeelzaal en krijgen meteen een beeld van hoe de pedagogisch medewerkers de kinderen begeleiden. Informatie die de ouder/verzorger weer mee naar huis kan nemen om eventueel thuis toe te passen. Dus ouders/verzorgers, welkom op onze peuterspeelzaal!
Buitenschoolse opvang
Workshops De BSO biedt iedere dag workshops aan waar de kinderen zich zelf voor kunnen opgeven. Zo worden verschillende sport activiteiten aangeboden en kunnen zij kennismaken met onder delen uit andere culturen. Zij hebben bijvoorbeeld een workshop hennatatoeages gevolgd, uiteraard met toestemming van de ouders. Dit was bij de kinderen een groot succes, waarbij heel mooie creaties zijn gemaakt. Daarnaast zijn er diverse kookworkshops waarin samen met de kinderen warme en koude gerechten gemaakt worden. Een van de pedagogisch medewerksters maakt tijdens deze workshop re gelmatig Turkse pizza’s. Vorig jaar werd er ook een clinic gege ven in Turks volksdansen. Zelfs tijdens de vakantieweken houden de BSO’s rekening met gewoontes uit verschillende landen. Zo
zijn er weken geweest waarin iedere dag een ander land aan bod kwam. Dit was terug te vinden in het activiteitenaanbod en tijdens de lunch.
3
Ontwikkelingsgericht werken
Sociaal-emotionele ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling leert kinderen met zichzelf en anderen om te gaan. Ze leren zich te verplaat sen in de ander. Gebruiken en rituelen maken deel uit van dit ontwikkelingsgebied.
Tips
Een ritueel geeft het kind een gevoel van verbondenheid met de familie, groep en omgeving. Die behoefte aan verbondenheid is in alle culturen gelijk. De verschillen liggen in de bijbehorende rituelen en gebruiken. Soms is een door de cultuur bepaald gebruik niet altijd even zichtbaar en als zodanig te herkennen. In sommige culturen is het bijvoorbeeld beleefd de ogen neer te slaan in bepaalde situaties terwijl je in de westerse cultuur elkaar juist aankijkt.
Grenzen stellen
Pedagogisch medewerkers bieden ruimte om een rollenspel te spelen en een kringgesprek te voeren waarbij kinderen hun eigen inbreng hebben. Ze lezen boeken voor, sturen samen met de kinderen een kaartje aan een ziek kind en leven mee met de feesten en rituelen. Respectvol omgaan met rituelen uit verschillende culturen verrijkt de ervaring van kinderen. Zij komen in aanraking met elkaars rituelen en krijgen meer begrip voor elkaar. Dit heeft allemaal direct invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Want hoe groter hun belevingswereld, hoe toleranter en begripvoller kinderen later in het leven zullen staan.
Een feest is iets om je op voor te bereiden. Of dat nu Sinterklaas, Asjoera, Gita Djajanti, Chanoeka of Kerstmis is. Het huis wordt versierd en passende kleding wordt aangetrokken. Kortom, een tijd met andere gebruiken en gewoonten. Bij kinderen is dat al vrij snel merkbaar. Soms zijn ze wat drukker dan anders, luisteren minder
De behoefte aan verbondenheid is in alle culturen gelijk
snel en kunnen wat prikkelbaarder zijn. Menig volwassene verzucht dan: “Leuk, maar ik ben blij als het gewone le ven weer begint.” Wat tips om het feesten in de hand te houden. • Laat niet zomaar alle regels los. Regels bieden kinderen houvast en structuur. Vanuit die veiligheid kunnen ze van het feest genieten. •B etrek je kinderen bij de voorbereidingen van het feest. Passend bij hun leeftijd is er voor ieder kind wel een taak te verzinnen. • Benoem wat je van je kind verwacht, dat schept duide lijkheid.
Q&A
• Kijk naar je kind. Als blijkt dat het de vrijheid niet aan kan, biedt het dan meer houvast. Op die manier kan je zelf ook meer genieten van het feest. • Laat kinderen geen alcohol drinken! Ook niet dat slok je voor ‘deze ene keer’. Onderzoek toont aan dat alco hol een negatieve invloed heeft op de ontwikkeling van de hersenen. Kijk op www.alcoholinfo.nl.
Waarom is de kerstboom altijd nep?
• Besteed aandacht aan het drankje van de kinderen: uit een mooi glas drinken, een bijzonder sapje, Jip en Janneke-champagne.
Buiten het feit dat een kunstkerstboom geen naalden verliest, houden wij ons ermee aan de veiligheidsregels van de brandweer. Zo moet een kunstboom brandvertragend zijn. Elke locatie kan dit aantonen door middel van een certificaat.
• Betrek de kinderen bij het opruimen van de spullen die bij het feest horen. Een letterlijke terugkeer naar ‘het gewone leven’.
Fien de Koning 4
Marokkaanse gerechten Zaima is geboren en getogen in Nederland. Ze voelt zich net zo Nederlands als haar collega’s, al is ze opgegroeid met Marokkaanse waarden. Haar beide ouders zijn in Marokko geboren en opgegroeid. Hoewel ze thuis de islamitische feesten viert, eet ze op de BSO met de kinderen onder de kerstboom. Wel geeft ze graag een inkijkje in haar culturele achtergrond, zodat de kinderen daarmee kunnen kennismaken. “Ik neem bijvoorbeeld Marokkaanse gerechten mee. Soms bereiden we met de kinderen een driegangenmenu met een bepaald thema. Die gelegenheden grijpen we aan om uitleg te geven over onze keuken en eetgewoonten.”
Respect
Verschillende culturen
Samen onder de kerstboom Bij hun familie leven de Turkse Ayse Karakus en de Marokkaanse Zaima Ayadi volgens de tradities van hun vaderland. Tijdens hun werk als pedagogisch medewerkster op BSO De Kunstenmakers voelen ze zich Nederlands. Ze werken en handelen uiteraard vanuit de Nederlandse cultuur en de visie van BijDeHand, maar brengen ook normen en waarden vanuit hun eigen cultuur mee.
Op tienjarige leeftijd kwam Ayse naar Nederland. In Turkije voelt ze zich Turks. In Nederland is ze Nederlandse. Als een kameleon past ze zich aan. Als moslim eet ze geen varkensvlees en gaat ze daar binnen de BSO heel bewust mee om. “Ik let er goed op dat varkensvlees niet in contact komt met het andere broodbeleg. Ik leg alles op aparte borden en was mijn handen nadat ik varkensvlees heb aangeraakt. Ook mijn Nederlandse collega’s maak ik hier bewust van.”
In zowel Turkije als Marokko zijn de familiebanden sterk. Voor Ayse voelen ook de kinderen en hun ouders als familie. “Ik voel me betrokken en leef intens mee. Wanneer er bijvoorbeeld een kind valt, vind ik dat erg en word soms emotioneel. Mijn collega’s zijn daar wat nuchterder in.” Van huis uit heeft Zaima geleerd om respect voor elkaar te hebben. “Die waarde neem ik vanuit mijn opvoeding mee in mijn werk. De meeste kinderen zijn tegenwoordig vrij in hun denken en doen. Ik hamer erop dat ze netjes groeten en elkaar niet in de rede vallen.” Voor Ayse en Zaima is hun culturele achtergrond geen issue tijdens hun werk, maar juist een verrijking.
Kind aan het woord
Uit Japan Ik heet Mana en ik ben 7 jaar en mijn bso heet Nansenplaats. Mijn ouders komt uit Japan. Mijn broer is in Japan geboren en ik ben in Engeland geboren en mijn zusje is in Needrlant geboren. Ik eet rijst en soep en susie en slaad. Soms eet ik vlees en vis. Soms eet ik bij de klein taafol en ik zit op een kussen.
5
Kinderopvang BijDeHand ontplooit allerlei maatschappelijke initiatieven waarbij het kind centraal staat. In elke nieuwsbrief leest u over een bijzonder project. Ditmaal de ontmoetingen tussen jong en oud in Nesselande.
Wijk aan de Hand
Jong en oud samen geven voor opa- en omadagen, om voor te lezen of als knutsel- en/of timmeropa of -oma. Ook de kinderen hebben een actieve rol. Zij brengen regelmatig een bezoek aan ouderencentra in de buurt. Voor beide partijen is de ontmoeting een groot avontuur. De kinderen krijgen extra aandacht en de ouderen genieten volop van de spelende kinderen. Voor de kinderen is het een manier om kennis te maken met de wereld om zich heen. Ontmoetingen met
Voor beide partijen is de ontmoeting een groot avontuur De kinderen bij BijDeHand komen regelmatig in contact met ouderen. Doel is een brug te slaan tussen jong en oud. In Nesselande heeft ouderenorganisatie Wooncompas met BijDeHand samenwerking gezocht in de wijk, om de ontmoeting tussen jong en oud een impuls te geven. Ze roepen senioren op om zich actief in te zetten in de kinderopvang en zich op te
‘anderen’ vergroten het gevoel van waardigheid en gelijkwaardigheid. Kinderen reageren op een spontane en onbevangen manier op ouderen. De ervaring leert dat ze er rustig van worden. Zeker voor kinderen die weinig contact hebben met hun grootouders, omdat die bijvoorbeeld ver weg wonen, zijn deze ontmoetingen waardevol. Maar bovenal is het hartver warmend om jong en oud samen te zien!
Colofon ‘Bijzonder BijDeHand’ is een uitgave van Kinderopvang BijDeHand en verschijnt vier keer per jaar. Redactie & eindredactie: Joyce Weski, Irene Bui, Maggie van den Bosch, Fien de Koning en Paul Kattestaart (KEPCOM Creatieve Communicatie, Delft) Ontwerp & lay-out: Sofia Banana en KEPCOM Creatieve Communicatie, Delft Spoorhaven 10-18, Berkel en Rodenrijs • Postbus 85014, 3009 MA Rotterdam • T 010 286 27 77 • F 010 220 23 03 •
[email protected] • www.kov-bijdehand.nl
Nieuws • Tussen kerst en oud & nieuw (van 26 december tot en met 30 december) zijn al onze locaties gesloten. Alle kinderen zijn op 2 januari weer van harte welkom. Houdt u rekening met de gewijzigde openingstijden! Kijk op onze website voor de juiste tijden. • Onderzoeksbureau Vyvoj heeft afge lopen juni een online tevredenheid onderzoek uitgevoerd onder de oud ste kinderen (vanaf 8 jaar) van een aantal locaties van BijDeHand. De kinderen blijken zeer tevreden over de buitenschoolse opvang. Gemid deld geven zij een dikke 8. De groepsleiding en de sfeer beoordelen ze zeer positief. Aandachtspunten zijn pesten en gepest worden Ook ervaren ze een groot verschil tussen het alleen kunnen zijn en het samen buitenspelen. Sommige kinderen wil len juist even alleen zijn terwijl ande ren zich soms eenzaam voelen. De vier deelnemende locaties – Villa Ter bregge, Olijfje, Zjaak en Kristalkunst – gaan de resultaten bespreken met medewerkers, ouders en de kinderen! • Heeft u onze nieuwe website al beke ken? Er is vooral gelet op gebruiks vriendelijkheid en gemak voor de klant! Al een jaar geleden zijn we ge start met het ontwikkelen van onze nieuwe huisstijl. Meteen werd de wens geuit de website rigoureus te herzien. Met de nieuwe website kun nen we u beter en sneller informeren over de mogelijkheden die BijDeHand biedt op het gebied van kinderop vang. Om u nog meer tegemoet te komen, wordt de website in januari 2012 aangevuld met een ouderpor taal. Deze beveiligde omgeving op het internet is een nieuwe service waarmee u altijd digitaal toegang tot uw gegevens heeft. Ook staat er een slimme rekenhulp op waarmee u uw opvangkosten gemakkelijk kunt bere kenen. • Afgelopen oktober is BSO Kerkstraat uitgebreid en prachtig verbouwd! • De wijk Het Lage Land is een peuter speelzaal rijker! De Ko-piloot is onze nieuwe montessori peuterspeelzaal, ge vestigd in basisschool de Kleine Prins.
6
