BIBAANWINSTEN Vocvo-bibliotheek Nummer 182

BIBAANWINSTEN Vocvo-bibliotheek Nummer 182 04/07/2012 Reserveren via [email protected]

Inhoud Achtergrondliteratuur 1. Onderwijs 2. Cursist-gericht 3. Docent-gericht 4. Organisatie 5. Taal 6. Sociologie Leermiddelen 7. Nederlandse Taal 8. Talen 9. Wiskunde 10. ICT 11. Maatschappelijke oriëntatie 12. Verhalen 13. Info

p. 1 p. 4 p. 12 p. 14 p. 19 p. 21 p. 26 p. 28

Achtergrondliteratuur 1. Onderwijs 01 - Algemeen 02 - Vlaams onderwijsstructuur 03 - Vlaams beleid volwassenenonderwijs 04 - Vlaams volwassenenonderwijs 05 - Vlaamse netwerken en koepels volwassenenonderwijs 06 - Vocvo Vocb 08 - Europees beleid volwassenenonderwijs 09 - Internationaal volwassenenonderwijs 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs

* E_document AHOVOS : ondernemingsplan 2011 AHOVOS AHOVOS (het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen) 2012 16 p. Vocvobib: 04 - Vlaams volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.ond.vlaanderen.be/

1

* E_document Activiteitenverslag AHOVOS : werkingsjaar 2011 AHOVOS (het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen) 2012 53 p. Vocvobib: 04 - Vlaams volwassenenonderwijs Het Agentschap Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen is toe aan haar vijfde jaarverslag. Dit verslag is meteen ook het eerste verslag met betrekking tot de nieuwe beheersovereenkomst. Deze beheersovereenkomst heeft betrekking op de periode 2011 tot en met 2015. Ook te downloaden http://www.ond.vlaanderen.be/

* E_document Necessary conditions for ECVET implementation Roline Wijs Cedefop 2012 42 p. Vocvobib: 08 - Europees beleid volwassenenonderwijs ECVET: Making mobility real The European credit system for vocational education and training (ECVET) is a powerful tool for increasing cross-border cooperation in education and training. Its adoption will make it possible for all citizens to use their qualifications and learning outcomes in any new learning or working experience across the European Union. Cedefop has been monitoring implementation of ECVET in the Member States and its reports of 2010 and 2011 show how much progress has been achieved. But there is now a growing feeling that common guidelines are needed to help formulate strategy. In this booklet Cedefop considers the conditions and measures that Member States need to have in place in 2012 if they are to fully implement the 2009 ECVET recommendation. The booklet has been prepared in close cooperation with the European Commission, the members of the ECVET users group, and supporting organisations such as the ECVET secretariat and the network of European agencies for lifelong learning. Ook te downloaden http://www.cedefop.europa.eu/

* website European agency 2012 Vocvobib: 08 - Europees beleid volwassenenonderwijs http://www.european-agency.org The European Agency for Development in Special Needs Education is an independent and self-governing organisation established by our member countries to act as their platform for collaboration regarding the development of provision for learners with special educational needs. We are maintained by the Ministries of Education in the participating countries (member states of the European Union as well as Iceland, Norway and Switzerland) as well as supported by the European Union Institutions via the Jean Monnet programme under the EU Lifelong Learning Programme. We facilitate the collection, processing and transfer of European level and country specific information and offer our member countries the opportunity to learn from each other through different types of knowledge and experience exchange. Our short and long term work programmes reflect both our member countries’ priorities and agreed EU policies regarding learners with special educational needs and the promotion of their full participation within mainstream education and training.

2

* boek Literacy, numeracy and problem solving in technology-rich environments : framework for the OECD Survey of Adult Skills Viktória Kis OECD 2012 80 p. Isbn: 9789264128804 Aanwinstnr.: 12-137 Vocvobib: 09 - Internationaal volwassenenonderwijs A basic level of literacy and numeracy is essential for full participation in modern societies. While very few people in most of the advanced countries could be regarded as illiterate or innumerate, recent studies have shown that there are, in fact, significant numbers of people with poor skills, and that low levels of skills are associated with lower wages and greater chances of unemployment and disengagement from the labour market. At the same time, technological changes, particularly the increasing presence of information and communication technologies in all areas of life, have led to a growing demand for higherlevel cognitive skills that involve understanding, interpreting, analysing and communicating complex information. In this context, policy makers need the most comprehensive and up-to-date information if they want to ensure that the supply of skills in the labour force matches labour-market demand. The Programme for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC), an international assessment of adult skills managed by the OECD, will be central in providing that information. Implemented by 25 countries in Europe, the Americas and Asia, PIAAC is compiling one of the richest sources of data regarding the skills that adults use in their work, home and communities, and related information, including family background, education, employment, income, civic participation and health. Results from the data, which are being collected from August 2011 to March 2012, will be available at the end of 2013. This report maps the development of the Programme, from determining what should be measured, to defining the meaning of PIAAC s three core domains, literacy, numeracy and problem solving in technology-rich environments , to designing assessment tasks and determining how those tasks will be interpreted. It summarises the draft frameworks, developed by dedicated experts, for each of the assessment domains, and includes examples of the items and stimuli used to measure proficiency in the three domains. In essence, it provides an overview and a look at the underpinnings of PIAAC.

* boek Leerplan NT2 - R1 School en ouders : basiseducatie - leergebied NT2 Stuurgroep volwassenenonderwijs 2012 87 p. Aanwinstnr.: 12-124 Vocvobib: 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.vocvo.be/

* boek Leerplan NT 2 – R1 School en Ouders : Secundair volwassenenonderwijs - Studiegebied NT2 Stuurgroep volwassenenonderwijs 2012 87 p. Aanwinstnr.: 12-125 Vocvobib: 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.vocvo.be/

3

* boek Leerplan NT 2 – R1 School en Ouders : Secundair volwassenenonderwijs - Studiegebied NT2 Stuurgroep volwassenenonderwijs 2012 87 p. Aanwinstnr.: 12-126 Vocvobib: 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.vocvo.be/

* boek Leerplan NT2 - R1 School en ouders : basiseducatie - leergebied NT2 Stuurgroep volwassenenonderwijs 2012 87 p. Aanwinstnr.: 12-127 Vocvobib: 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.vocvo.be/

* E_document Advies over vakoverschrijdende eindtermen technische geletterdheid Vlaamse Onderwijsraad 2011 5 p. Vocvobib: 10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs Ook te downloaden http://www.vlor.be/

2. Cursist-gericht 11 - Agogiek – didactiek 12 - Didactiek – basiseducatie 13 - Keuze en activeringsactiviteiten 14 - Traject- en cursistenbegeleiding – intake 15 - Evalueren cursisten 16 - Zorg 17 - EVC eerder verworven competenties EVK eerder verworven kwalificaties 18 - ERK Europees referentiekader 19 - Geletterdheid 20 - Ouders en school 22 - E-leren 23 - Duale trajecten

* artikel Vrolijk lezen met meer hersens - De mindmap als didactisch instrument voor de ontwikkeling van leesvaardigheid T. Robben 2012 Vocvobib: 11- Agogiek – didactiek In: Levende Talen magazine 99 (2012) nr. 4, p. 4-8 Hoe krijgen we leerlingen in het voortgezet onderwijs gemotiveerd en geïnspireerd bij het lezen van zakelijke teksten. Robben heeft een nieuwe didactiek bedacht, verder ontwikkeld en uitgeprobeerd in de klas met volgens hem veelbelovende resultaten: de didactiek van de mindmap. Zelf omschrijft hij de aanpak van de mindmap als volgt: "Mindmappen is een techniek, ontwikkeld door Tony Buzan, om ons brein beter te gebruiken. Het helpt om makkelijker informatie te verwerken, 4

complexe informatie te structureren, een beter overzicht te houden en sneller te leren. Waarom werkt mindmappen? Ons brein bestaat uit twee helften: een linker- en een rechterhersenhelft. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat er grote verschillen in de taken van beide hersenhelften zijn. Zo heeft de linkerhelft een dominante rol bij analytische processen, terwijl de creatieve processen voornamelijk in de rechterhelft plaatsvinden. Het geheim van de mindmapdidactiek is gelegen in de inzet van beide hersenhelften (4-5)". Robben heeft gezien bij zijn leerlingen dat zijn aanpak werkt en hij doet verslag van zijn ervaringen en voortschrijdend inzicht. Bijzonder is dat Robben bestaande leesdidactieken met zijn mindmapaanpak weet te combineren.

* artikel Wat heb jij er aan ? ! - Een bewustwordingscampagne voor Nederlands en rekenen J. Bijloo 2012 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 3-5 In het onderwijs willen we dat leerlingen en studenten beter gaan presteren op de basisvaardigheden taal en rekenen. Maar hoe krijgen we dat voor elkaar? Om hier aan bij te dragen wordt er binnen ROC het Albeda College in Rotterdam een bewustzijnscampagne gelanceerd. Op een leuke manier worden studenten uitgedaagd om na te denken over de vraag waarom taal en rekenen nu zo belangrijk voor hen zijn. Immers, uit bewustzijn volgt motivatie en uit motivatie volgt prestatie!

* artikel Verhaal in de klas : Vermoord R. van Adrichem 2012 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Alfa-nieuws, jrg. 15 (2012), nr. 2 ; p. 13-15 Het verhaal in de klas is dit keer qua onderwerp, stijl en woordenschat meer geschikt voor een publiek van laaggeletterde T1-lezers. Voor deze groep selecteerde Ria van Adrichem een spannend fragment uit de detective "De laatste hand", die zij samen met Leonie van de Wetering schreef in eenvoudige taal. Ton Blok is dood. Vermoord op zijn eigen bedrijf. Wie heeft het gedaan? Een van de werknemers? Een klant die niet wil betalen? Zijn jaloerse vrouw? Inspecteur De Bie staat voor een raadsel. Maar hij geeft niet op. U leest een passage waarin Ton Blok net vermoord is en de inspecteur het onderzoek start.

* artikel Luisterogen M. Trioen, T. de Graaff 2012 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Alfa-nieuws, jrg. 15 (2012), nr. 2 ; p. 16-18 Luisterogen is een experimenteel leesbevorderingsproject. Het laat laaggeletterde jongeren en volwassenen kennismaken met mooie verhalen en brengt hen nieuwe woorden bij. Daarnaast omvat Luisterogen een actief integratietraject met leesbevordering waarbij het verhaal van een bekende jeugdauteur als kamishibai (Japans verteltheater) in de klas gebracht wordt en de leerlingen kennismaken met de schrijver en illustrator. Het project werd oorspronkelijk ontwikkeld voor een kleine doelgroep van dove jongeren, maar vindt inmiddels de weg naar een heterogeen publiek van jongeren en volwassenen voor wie Nederlands leren en/of lezen minder evident is.

* artikel Impressies van het ALFIE project M. Peeters 2012 5

Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Alfa-nieuws, jrg. 15 (2012), nr. 2 ; p. 19-22 Binnen het Grundtvig-programma van de Europese Commissie is het mogelijk om deel te nemen aan internationale uitwisselingsprojecten op het terrein van de volwasseneneducatie. Twee medewerkers van het Albeda College nemen momenteel deel aan zo'n uitwisselingsproject op het terrein van alfabetisering voor immigranten die leren lezen en schrijven in een andere taal dan hun moedertaal. In dit artikel wordt verslag gedaan van dit kleinschalige project in Europees verband, waarbij veelvuldig in andermans onderwijskeuken gekeken wordt.

* artikel Gevonden voorwerp : e-mail C. Vergeldt 2012 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Alfa-nieuws, jrg. 15 (2012), nr. 2 ; p. 7 Een e-mailtje van een cursist aan haar docent is aanleiding om te praten over wat deze cursist wel en niet kan bij het schrijven van een boodschap. Het geeft ook inzicht in de taalontwikkeling van een NT2cursist.

* artikel Willen is kunnen ? G. Vielfont 2012 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie In: Alfa-nieuws, jrg. 15 (2012), nr. 2 ; p. 3-6 In Antwerpen wordt regelmatig geconstateerd dat gebrekkige kennis van het Nederlands door de publieke opinie wordt gezien als iets waar de immigrant zelf schuld aan heeft, ook al heeft hij zijn best gedaan om een basisniveau van Nederlands onder de knie te krijgen. Soms leidt dit zelfs tot uitsluiting van sociale grondrechten. Griet Vielfont gaat in op de studiedag met het thema 'Willen is kunnen?' en kijkt naar mogelijke oplossingen voor de toekomst.

* E_document KunstWerk(t) in de tertiaire sector : evaluatieonderzoek naar ervaringsleren met theatrale werkvormen Wil Oud, Ron Oostdam SCO-Kohnstamm Instituut van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen 2007 218 p. Isbn: 978-90-6813-829-0 Vocvobib: 12 - Didactiek – basiseducatie Het project is in Nederland gestart voor een aantal kwetsbare groepen die achterblijven in de arbeidsparticipatie. Zij ondervinden belemmeringen als gevolg van ongelijkheid en discriminatie. Dit zijn volgens Kunstenaars & Co vooral (veelal laagopgeleide) migranten, gehandicapten, gedetineerden en probleemjongeren. Ter bevordering van de maatschappelijke participatie worden verschillende middelen, waaronder creatieve activiteiten, ingezet. Voor kunstenaars betekenen deze activiteiten bovendien een aanvulling op de beoefening van hun discipline en een verbetering van hun inkomenspositie. Het werk van kunstenaars met deze kwetsbare groepen is echter nog niet systematisch beproefd en onderzocht en vormt mede de achtgrond van dit project. Onderzoek is daarom een belangrijk onderdeel.

6

* E_document Over reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden Barbara van Wijk, Sandra van den Dungen, Erik Fleur Expertisecentrum Beroepsonderwijs ECBO 2012 52 p. Isbn: 978-94-6052-046-4 Vocvobib: 14 - Traject- en cursistenbegeleiding – intake - Kenmerken van leerloopbanen In de publicatie Over reguliere wegen, hobbelige sporen en hinkelpaden beschrijven de onderzoekers de diversiteit aan leerloopbanen die deelnemers volgen. Ook de samenhang tussen uitval en verschillende kenmerken van de leerloopbaan - zoals verblijfsduur, leerweg, niveau, overstap naar een ander niveau, ongediplomeerde doorstroom en zittenblijven – komt aan bod. - Beïnvloeden van leerloopbanen De publicatie levert geen pasklare voorschriften om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan, maar feiten over de leerloopbanen van jongeren. Deze kunnen de voor- en nadelen van de alternatieven in het beïnvloeden van leerloopbanen zichtbaar maken. Adviseer je gezakte deelnemers bijvoorbeeld een herkansing van het vmbo-diploma, of juist een ongediplomeerde doorstroom naar niveau 1 of 2? - Uitval voorkomen Met de inbreng van deze feiten én eigen ervaringsgegevens kunnen scholen een interne discussie op gang brengen. Die kan helpen het onderwijs zo in te richten dat meer jongeren hun leerloopbaan zonder voortijdige uitval kunnen doorlopen Ook te downloaden http://www.ecbo.nl/

* E_document Vroege schoolverlaters in Vlaanderen : evolutie van de ongekwalificeerde uitstroom tot 2008 — samenvatting G. Van Landeghem, M. Goos, J. Van Damme Steunpunt SSL 2011 12 p. Vocvobib: 14 - Traject- en cursistenbegeleiding – intake Het Vlaams leerplichtonderwijs biedt verscheidene paden om een diploma of getuigschrift in de wacht te slepen. Voor bepaalde soorten kwalificaties is het percentage van de schoolverlaters dat die kwalificatie verwerft de voorbije jaren systematisch veranderd. Het netto-effect van die veranderingen is dat het aantal jongeren dat het leerplichtonderwijs verlaat zonder diploma of getuigschrift geleidelijk is gestegen. In 1999 verliet ongeveer 12,3 procent van de leerlingen de school zonder kwalificatie. In 2007 ging het om 14,7 procent. Vooral bij de jongens ligt het aantal hoog: bijna 1 op 5. Dat blijkt uit onderzoek van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen, in opdracht van de Vlaamse overheid. Het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen voerde dit onderzoek, in opdracht van de Vlaamse overheid. Lees een samenvatting of het volledige rapport met commentaar van professor Jan Van Damme van het Centrum voor Onderwijseffectiviteit en –evaluatie van de K.U.Leuven op www.steunpuntloopbanen.be

* artikel De Examenkapstok - examineren is meer dan beoordelen A. Groot, J. Koopman 2012 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 8-10 Sommige taaldocenten in het mbo breekt het koude zweet uit als ze zich afvragen hoe ze hun examens vorm moeten gaan geven. De toets zelf baart al zorgen, maar examineren is meer dan alleen die toets; het is een complex mechanisme met veel radertjes en schijven. De kwaliteit van de examinering is de kwaliteit van het totale examenproces: rammelt het, of loopt het stroef, dan zal ook de beoordeling van onvoldoende kwaliteit zijn. Hoe zit dat mechanisme in elkaar? En hoe ziet dat eruit in de praktijk?

7

* artikel Taal beoordelen - wanneer kies je welke beoordelingsvorm? A. Geelen, M. Pit 2012 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 14-16 Elke onderwijsinstelling binnen het beroepsonderwijs is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van haar examens, waaronder uiteraard ook de taalexamens vallen. Gezien het feit dat de taalvaardigheden lezen en luisteren centraal zullen worden geëxamineerd, gaat die verantwoordelijkheid vooral in op de zogeheten instellingsexamens: de examens voor schrijven, gesprekken voeren en spreken, oftewel de productieve vaardigheden. Het beoordelen van productieve vaardigheden is geen kwestie van goed of fout, van 'enen of nullen', maar van een meer dan wel mindere kwaliteit van uitwerking van een examenopdracht. Het beoordelen van schrijf-, gespreks- en spreekvaardigheid is dus over het algemeen mensenwerk. Maar geen mens is hetzelfde. Hoe kunnen we er dan toch voor zorgen dat een kandidaat een betrouwbare beoordeling krijgt toebedeeld, ongeacht welke assessor hem beoordeelt?

* artikel Twintig jaar Staatsexamens Nt2 : terugblik van een oudgediende A.M. Janssen-Van Dieten 2012 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 30-33 Dit jaar vieren de Staatsexamens Nt2 hun twintigjarige jubileum. In die jaren hebben de Examens een onmisbare plaats verworven, in Nt2-land en ver daarbuiten. In die twintig jaar is het aantal deelnemers fors toegenomen. Opvallend is dat de examens inhoudelijk nauwelijks veranderd zijn. Les feliciteert de Staatsexamencommissie en geeft ruimte aan Staatsexamengangmaker van het eerste uur, Anne-Mieke Janssen-Van Dieten, voor een terugblik.

* artikel Meer belangstelling, meer deelnemers, maar ook meer zakkers. Twintig jaar Staatsexamen, deel 2 S. Verhallen 2012 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 34-36 In de bijdrage van A.M. Janssen-Van Dieten, lange tijd voorzitter van de Staatsexamens Nt2 (Stex NT2), lezen we hoe de examens werden gegrondvest twintig jaar geleden. Het is opmerkelijk dat aan de examens zelf nauwelijks iets is veranderd in de loop der jaren. Er zijn nog steeds dezelfde vier taalvaardigheden die worden beoordeeld. Evenmin is er iets veranderd aan de opsomming van praktische taalsituaties die worden beschouwd als onderlegger voor de toetsmatrijs en voor de examenopgaven. In 2002 en 2003 is er nog eens onderzoek gedaan naar de validiteit van de opgesomde taalsituaties en daaruit bleek dat instellingen en functionarissen zich nog steeds erg goed herkenden in de situaties.

* artikel Ik klik, dus ik lees ? - Implicaties bij een leestoets vanaf het beeldscherm M. Driessen 2012 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 24-26 Het verplichte leesexamen in het mbo komt eraan! Vanaf het schooljaar 2013/2014 zullen mbo-leerlingen, te beginnen bij niveau 4, een centraal ontwikkeld examen voor lees- en luistervaardigheid Nederlands moeten afleggen. In een later stadium volgen ook examens voor niveau 3 en 2. Het examen is volledig 8

digitaal en moet via een (vaste) pc worden afgenomen. Dat dit vele voordelen biedt met betrekking tot de logistiek van de afname en de administratie van de scoring behoeft geen betoog. In dit artikel gaat Marianne Driessen echter in op de vorm van de toets en de invloed die deze toets kan hebben op het onderwijs. Hoe zullen docenten hun leerlingen voorbereiden op digitaal lezen? Of gaan we er gemakshalve van uit dat klikken en scrollen door een schermtekst hetzelfde is als lezen van papier? Ik klik, dus ik lees?

* spelmateriaal Associatiekaarten Rene Dommisse Thema uitgeverij 2011 Isbn: 9789058710086 Aanwinstnr.: 11-136 Vocvobib: 15 - Evalueren cursisten De set 'Associatiekaarten' bestaat uit veertig kwaliteitsfoto's over sport, natuur, cultuur, mensen, dieren en wetenschap. Wie de kleurige, haarscherpe foto's voor het eerst ziet, krijgt vanzelf associaties met bijvoorbeeld gevoelens van vrijheid, schuld, afscheid, plezier, woede, geluk, of nog andere emoties ... De (in de praktijk geteste) kaarten maken thema's bespreekbaar die mensen doorgaans moeilijk onder woorden kunnen brengen. Ze zijn daarom zeer bruikbaar bij iedere denkbare vorm van training en coaching. De set hoort gewoon thuis in de koffer van iedereen die met mensen werkt!

* E_document Effectstudie naar SLIPR® : een klassikale leesmethode ter interventie bij leesproblemen en dyslexie Roline Wijs Rijksuniversiteit Groningen 2012 67 p. Vocvobib: 16 - Zorg Slipr®, digitaal programma technisch lezen. Slipr® staat voor SleepLeesIntegratiePRogramma. Het is een digitaal programma dat is ontwikkeld om de kwaliteit van het technisch lezen bij stagnerende lezers te verbeteren en wordt groepsgewijs toegepast. In het schooljaar 2010-2011 is het met groot succes uitgeprobeerd op een Praktijkschool en dit schooljaar is er op de ISK Drachten mee gestart. We verwachten effecten op de leeskwaliteit en hopen op effecten m.b.t. taal en spreken. Als leerlingen, normaal gezien in groep 3, leren lezen, kun je aan het eind van dat jaar al aardig zien bij wie het leren lezen waarschijnlijk problemen gaat opleveren. Dan zie je vaak dat de woordherkenning in groep 4 niet of met moeite tot stand komt en dan loopt het leesproces vertraging op met alle negatieve gevolgen. Met Slipr®, de digitale variant van Sleeplezen®, hadden we al goede ervaringen in het praktijkonderwijs opgedaan en vanuit die ervaringen ontstond de vraag of je met Slipr® klassikaal het leesproces zou kunnen stimuleren en bovendien zou kunnen voorkomen dat de zwakke lezers een grote leesachterstand opbouwen. Daarover gaat de masterstudie van Roline Wijs, waarmee ze in april 2012 cum laude is afgestudeerd. Ook te downloaden http://www.lowan.nl/

* artikel Twee jaar meten met de Referentieniveaus - Welke inzichten levert het ons op ? S. Broos 2012 Vocvobib: 18 - ERK Europees referentiekader In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 3-5

9

De Toolkit Onderwijs & Arbeidsmarkt (TOA) is het digitaal webbased toetssysteem van Bureau ICE. 700 onderwijsinstellingen, 14.000 docenten en 600.000 leerlingen maken gebruik van de TOA voor het meten van taal en rekenen. Bureau ICE heeft met de 1,7 miljoen TOA-toetsen van 600.000 leerlingen een schat aan onderzoeksgegevens. Welke inzichten geeft dit ons?

* artikel In een overgangssituatie - Referentiekader in de praktijk, deel 1 F. Eerden-Koops 2012 Vocvobib: 18 - ERK Europees referentiekader In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 13 Hoe gaat het met de invoering van de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen? En hoe gaat het met de voorbereiding op die examinering? Les deed navraag bij enkele ROC's. In dit artikel is Femmy Eerden-Koops aan het woord. Zij werkt als Projectleider Taal bij ROC Landstede.

* artikel Het beleid schiet wat door. Referentiekader in de praktijk, deel 2 M. van Huijstee 2012 Vocvobib: 18 - ERK Europees referentiekader In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 17 Hoe gaat het met de invoering van de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen? En hoe gaat het met de voorbereiding op die examinering? Les deed navraag bij enkele roc's. In dit artikel is Marijke van Huijstee aan het woord. Zij werkt voor het ROC Rijn IJssel in Arnhem.

* E_document Gezocht : school met G-kracht ! - Werken aan functionele geletterdheid in beroepsrichtingen eindrapport Greet Goossens, Tineke Padmos, Goedele Vandommele, Nora Bogaert CTO Centrum voor Taal en Onderwijs 2011 52 p. Vocvobib: 19 – Geletterdheid We berichtten er vorig jaar al over: het coachingstraject G-kracht, dat werkt aan geletterdheid in beroepsrichtingen, heeft zijn vruchten afgeworpen. Niet alleen de leerlingen, maar ook de leerkrachten zijn erop vooruitgegaan. Het werk is echter nog niet af. Daarom formuleerden de onderzoekers een aantal aanbevelingen. Zo vinden ze het o.m. belangrijk om ook in de toekomst praktijkleerkrachten blijvend te betrekken bij het werken aan geletterdheid.

* boek Home, school, and community relations Carol Gestwicki Cengage Learning 2012 672 p. Isbn: 9773495409 Aanwinstnr.: 12-120 Vocvobib: 20 - Ouders en school This practical, comprehensive text is an indispensable guide for home-school-community collaborations. HOME, SCHOOL, AND COMMUNITY RELATIONS, 8th Edition, meets the needs of current and practicing teachers, as well as administrators, who are trying to create effective partnerships with families. It provides an overview of modern families and their complex roles to sensitize teachers to the diversity 10

and needs of families they will encounter. The text fully discusses both the benefits of creating productive partnerships and the barriers that teachers must overcome. Abundant examples clarify the book's practical and effective communication strategies. Current developments in the field of early childhood education are emphasized, including legislative mandates in education, professional standards of the field, and strategies for working with families of students with diverse learning needs. Carol Gestwicki had been an instructor in the Early Childhood Education program at Central Piedmont Community College in Charlotte, North Carolina, for more than 20 years. Her teaching responsibilities have included supervising students in classroom situations as they work with parents. Earlier in her career, she worked with children and families in a wide variety of community agencies and schools in Toronto, New York, New Jersey, and Namibia. She received her MA from Drew University. She has been an active member of NAEYC for many years, making numerous presentations at state and national conferences. Other publications include more than two dozen articles on child development and family issues, and script-writing and design of 14 audiovisual instructional programs.

* E_document “Getting Ready for School:” A preliminary Evaluation of a parent-focused school-readiness program - research article Kimberly G. Noble, Helena Duch, Maria Eugenia Darvique, Alexandra Grundleger, Carmen Rodriguez, Cassie Landers Hindawi Publishing Corporation - Child Development Research 2012 14 p. Vocvobib: 20 - Ouders en school Children from disadvantaged backgrounds tend to start school with fewer school readiness skills than their more advantaged peers. Emergent literacy and math skills play an important role in this gap. The family is essential in helping children build these skills, and the active involvement of families is crucial to the success of any intervention for young children. The Getting Ready for School (GRS) program is a parent-focused curriculum designed to help parents equip their children with the skills and enthusiasm necessary for learning when they start school. Parents meet in weekly workshops led by a trained facilitator and implement the curriculum at home with their children. The objective of this pilot study was to assess the promise of the GRS intervention in children participating in an urban Head Start program and to explore parents’ responses to the intervention.

* E_document E-enabling offender learning and skills : what a difference e makes - case studies Lisa Englebright, Jackie Essom National Institute of Adult Continuing Education NIACE 2009 102 p. Vocvobib: 22 - E-leren By introducing e-learning and the resultant interactivity, attendance, participation and achievement have improved. In addition to the novelty of the multi sensory approach to learning, the young people see the investment in resources as an investment in their future.

* artikel Taalassessment voor werknemers. 'Verboden voor onbevoegden', 'prikkelend bij inademing' R. Thijssen, E. Langens 2012 Vocvobib: 23 - Duale trajecten In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 28-29 Veel werknemers worden op de werkvloer geconfronteerd met teksten die ze moeilijk vinden. Het gaat dan onder meer om aanwijzingen op borden in de werkruimtes, waarschuwingen op machines of

11

schoonmaakmiddelen. Kan je wel goed, gezond en veilig werken als je dat soort teksten niet goed kunt lezen? Thijssen & Langens staan in dit artikel stil bij deze problematiek.

* website TOA : Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt Bureau-ice 2015 Vocvobib: 23 http://www.bureau-ice.nl/ http://www.bureau-ice.nl/toa-toolkit-onderwijs-en-arbeidsmarkt-125.html Het digitale toetssysteem voor het meten van onder andere taal- en rekenvaardigheid. De Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt is een digitaal toetsenbank met een schat aan toetsen, op dit moment meer dan 280. Met behulp van deze toetsbatterij kunt u tal van vragen zoals die zich voordoen in de praktijk van onderwijs, bedrijfsleven, re-integratie of inburgering beantwoorden. - Wilt u bijvoorbeeld weten met welk taalniveau uw cursist aan een opleiding begint? - Wilt u weten of uw sollicitant of werknemer voldoende schrijfvaardig is voor zijn functie? - Of voldoende rekenvaardig? - Wilt u de taalontwikkeling van een inburgeraar in kaart brengen? - Wilt u als docent weten of u voldoende taalvaardig bent om les te kunnen geven in het Engels/Duits? - Wilt u weten of een werkzoekende weet hoe hij zich moet gedragen als werknemer? Dit is een greep uit de vragen die met behulp van de TOA kunt beantwoorden. De TOA bevat een zeer grote hoeveelheid betrouwbare en gevalideerde toetsen die geschikt zijn voor: - Voortgezet onderwijs (van praktijkonderwijs tot en met vwo) - Beroepsonderwijs - Hoger onderwijs - Inburgering en re-integratie - Bedrijven - Ministeries en gemeenten De TOA is een webbased toetssysteem. U surft naar het webadres van de TOA, www.toets.nl , en logt eenvoudig in met uw gebruikersnaam, code en wachtwoord. U heeft dan toegang tot de hele toetsbatterij. Zo kunt u snel, efficiënt en eenvoudig meten.

3. Docent-gericht 25 - VTO vorming, training en opleiding 26 - VTO vorming, training en opleiding – basiseducatie 27 - Evalueren docenten

* boek Innovatief Onderwijs ontwerpen : via leertaken naar complexe vaardigheden A.M.B. Jansen-Noordman, J.J.G. van Merrienboer Noordhoff Uitgevers 2002 169 p. Isbn: 9789001432461 Aanwinstnr.: 12-119 Vocvobib: 25 - VTO vorming, training en opleiding Opleidingen in het hoger onderwijs zijn er steeds meer van overtuigd dat studenten bepaalde competenties moeten ontwikkelen om later goed te kunnen functioneren in de beroepspraktijk. Er is steeds meer belangstelling voor het leren van complexe vaardigheden. Het gaat hierbij om het flexibel combineren en coördineren van verschillende vaardigheden in steeds weer nieuwe praktijksituaties. Bovendien moeten studenten leren om kennis (cognitieve aspecten) te combineren met bepaalde praktische vaardigheden en met affectieve aspecten waar ze in hun beroepspraktijk mee te maken zullen krijgen. Vervolgens moeten ze dit ook kunnen toepassen in allerlei processen en praktijksituaties, zowel

12

routinematige als niet-routinematige. Tevens is er sprake van integratie van cognitieve, motorische en affectieve aspecten en van een combinatie van routinematige en niet-routinematige processen. Een in het hoger onderwijs met succes toegepast model voor het leren van complexe vaardigheden is het viercomponenten instructie-ontwerpmodel of 4C/ID-model. Dit model, dat zijn waarde in het hoger onderwijs heeft bewezen, geeft richtlijnen, suggesties en adviezen voor de ontwikkeling van een competentiegericht onderwijsprogramma. De kern is dat studenten complexe vaardigheden leren door te werken aan betekenisvolle, integratieve taken die kennis uit meerdere vakgebieden vereisen en die realistisch zijn. Dat wil zeggen dat het om taken gaat die ze in de praktijk tegen kunnen komen. Dit boek biedt concrete richtlijnen om op een systematische manier leersituaties te ontwerpen voor de eigen onderwijspraktijk. Deze onderwijsontwerpen bestaan uit leertaken, ondersteunende informatie, justin-time informatie en deeltaakoefening. Dit viercomponentenmodel zal niet alleen docenten in het hoger onderwijs zeer aanspreken, maar ook onderwijskundige adviseurs, beleidsbepalers of geïnteresseerden in het middelbaar beroepsonderwijs of bedrijfsopleidingen.

* website CEGO : Centrum voor ErvaringsGericht Onderwijs Stichting Vorming Vlaanderen (samenst.) 2012 http://www.cego.be/ Vocvobib: 25 - VTO vorming, training en opleiding Het Expertisecentrum ErvaringsGericht Onderwijs (K.U.Leuven) ErvaringsGericht Opleiden ErvaringsGericht Ontwikkelen ErvaringsGericht Opvoeden ErvaringsGericht Onderzoek ErvaringsGerichte kinderOpvang ErvaringsGerichte Ouderenbegeleiding ErvaringsGericht Ondersteunen

* E_document Docent in mbo niveau 1 of 2, een vak apart Ria Groenenberg, José Hermanussen Expertisecentrum Beroepsonderwijs ECBO 2012 120 p. Isbn: 978-94-6052-046-4 Vocvobib: 26 - VTO vorming, training en opleiding – basiseducatie Een van de conclusies die de onderzoekers trekken, is dat docent in mbo niveau 1 of 2 echt een vak apart is. Oftewel: een vak dat naast een brede waaier aan pedagogisch-didactische vaardigheden bijzondere persoonlijke kwaliteiten en sociale vaardigheden vraagt en niet zonder meer past bij iedere docent in het mbo. In lerarenopleidingen en in het hrm-beleid van de mbo-instellingen kan meer aandacht worden besteed aan de ontwikkeling van deze docentengroepen, zodat ze hun vak zo goed mogelijk kunnen uitoefenen. Aanbevelingen De publicatie Docent in mbo niveau 1 of 2, een vak apart bevat een aantal reflecties op verschillende componenten van goed docentschap in die niveaus: de interpersoonlijke, pedagogische, vakinhoudelijke/didactische en organisatorische competenties. Ook doen de onderzoekers enkele aanbevelingen voor beleid op sectoraal en instellingenniveau. Ook te downloaden : http://www.ecbo.nl/

* website Basisvaardigheden 2012 Vocvobib: 26 - VTO vorming, training en opleiding – basiseducatie http://www.basisvaardigheden.nl/ 13

Deze website is een kennisplatform en bundelt expertise op het gebied van basisvaardigheden. Basisvaardigheden In lijn met het overheidsbeleid richt de website zich in eerste instantie op de basisvaardigheden taal, reken en digitale vaardigheden. In de toekomst kan het ook gaan om gezondheidsvaardigheden of financiële vaardigheden. Doelgroep De vernieuwde website richt zich op professionals die werken met en voor laagopgeleide volwassenen. Het kan gaan om onderzoekers, beleidsmakers en bestuurders of docenten. Kennisbank en platform Behalve als kennisbank wil de vernieuwde website ook een platform bieden voor professionals en andere geïnteresseerden die kennis willen opdoen en delen met anderen. Middels een uploadfunctie kunnen bezoekers relevante documenten aanbieden en relevante bijeenkomsten en congressen aanmelden voor vermelding in de agenda. De nieuwsbrief zorgt ervoor dat bezoekers worden geattendeerd op nieuwe inhoud. Databank Het onderdeel Kennisbank Basisvaardigheden biedt een databank van publicaties en documenten, gedocumenteerd per (basis)vaardigheid. U kunt vrij zoeken binnen de databank of uw profiel specificeren, waarna specifieke zoekresultaten zichtbaar worden. Het onderdeel Opbrengsten Kenniskring bundelt de producten die zijn ontwikkeld door de Kenniskring NT1, een binnen het Aanvalsplan Laaggeletterdheid opgezet netwerk van experts die met elkaar kennis en expertise op het gebied van laaggeletterdheid ontwikkelen.

4. Organisatie 29 - Inspectie 30 - Kwaliteitszorg 31 - Management – organisatie 32 - Management – personeel 33 - Welzijn op het werk 34 - Financieel beleid 36 - Kennis en informatiemanagement 37 - Communicatie en presentatie 38 - ICT – ontwikkeling

* artikel Examenkwaliteit hoog houden? Leer jongleren! - Kwaliteitseisen aan opleidingsspecifieke taalexamens A. Geelen 2012 Vocvobib: 29 - Inspectie In: Les. - Jrg. 30 (2012), nr. 177 ; p. 11-13 Onderwijsinstellingen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun exameninstrumenten. Daaronder vallen uiteraard ook de taalexamens. Omdat lezen en luisteren centraal afgenomen gaan worden, beperkt dat deels de te leveren inspanningen. Voor de examens van de overige vaardigheden (schrijven, spreken en gesprekken voeren) is de onderwijsinstelling zelf verantwoordelijk. En die verantwoordelijkheid brengt nogal wat met zich mee. Er worden namelijk vanuit verschillende invalshoeken eisen aan de inhoud en kwaliteit van taalexamens gesteld: zowel door de student, de onderwijsinstelling als de Inspectie van het Onderwijs.

* boek Het juiste cijfer : meerwaarde creëren met geschikte prestatie-indicatoren Wouter Van Den Berghe Acco 2011 208 p. Isbn: 9789033485879 Aanwinstnr.: 12-122 14

Vocvobib: 30 - Kwaliteitszorg In steeds meer organisaties worden prestatie-indicatoren gebruikt om de realisatie van doelstellingen te volgen, om processen te monitoren of om te communiceren over de resultaten. Het bepalen van dergelijke indicatoren blijkt vaak een moeizaam proces dat bovendien niet altijd tot bevredigende resultaten leidt. Dit boek besteedt daarom veel aandacht aan hoe je indicatoren kan construeren, hoe je ze kan linken aan processen en doelstellingen, en hoe je hun geschiktheid kan beoordelen. Dat zijn immers vaak de grote knelpunten als je begint te werken met indicatoren. Hoe begin je aan de formulering van een indicator? Is het wel koosjer als je een indicator kopieert van een andere organisatie? Hoe weet je of de indicatoren die je nu al gebruikt goed zijn? Zijn er niet te veel indicatoren? Daarnaast gaat het boek ook in op het invoeren en gebruiken van indicatoren. De nadruk daarbij ligt op de cruciale voorwaarden om meerwaarde te creëren. Dit boek richt zich zowel naar wie direct aan de slag wil gaan met indicatoren als naar wie er zich eerst verder wil in verdiepen. Daarom is het opgevat als een combinatie van een handleiding en een leerboek. Stapsgewijs worden de verschillende facetten van het werken met indicatoren ontvouwd. De tekst is doorspekt met talrijke voorbeelden, praktische lijstjes en overzichtelijke schema s. De voorbeelden komen uit een brede waaier van sectoren en organisaties. WOUTER VAN DEN BERGHE is een onafhankelijk onderzoeker en consultant. Al meer dan 20 jaar begeleidt en adviseert hij bedrijven, overheidsinstellingen en non-profitorganisaties in binnen- en buitenland op gebied van strategieformulering, organisatieontwikkeling en kwaliteitszorg. Hij schreef boeken over projectmanagement, onderwijsthema s en kwaliteitszorg. Daarnaast is hij auteur van diverse rapporten voor Europese instellingen.

* E_document Project Schoolorganisatiemodellen : maatwerk voor beter leren Vera Simon Thomas (projectleiding), Tiddo Ekens, Willem-Jan van Elk VO-raad / Innovatieplatform-VO 2011 85 p. Vocvobib: 30 - Kwaliteitszorg Eindrapportage - De centrale vraag van het project is welke veranderingen nodig zijn in de huidige schoolorganisatie om meer maatwerk te realiseren voor een heterogene leerlingen- en docentenpopulatie. Nadenken over en het implementeren van organisatorische aanpassingen zijn noodzakelijk. Leidende uitgangspunten zijn: • Schoolleiders hebben een directe, grote invloed op organisatorische maatregelen om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren. • Recente onderzoeksresultaten en praktijkvoorbeelden zijn nodig voor succesvolle realisatie van het project.

* boek Help mijn batterijen lopen leeg : een burn-out krijg je niet alleen. Kies voor je talent Luk Dewulf, Guido Vangronsveld Lannoo Campus 2012 135 p. Isbn: 9789020979404 Aanwinstnr.: 12-121 Vocvobib: 32 - Management – personeel Grijp in voor het te laat is als de werkdruk te groot wordt. Burn-out is niet het probleem van één persoon. Het ontstaat altijd in relatie met anderen. Boordevol tips voor organisaties om te voorkomen dat medewerkers 'werkziek' worden. Inzichten voor medewerkers en leidinggevenden om het destructieve proces te doorbreken en te bouwen aan krachtige, duurzame samenwerkingsrelaties.

15

* E_document Generaties van vandaag The Coaching Square 2010 13 p. Vocvobib: 32 - Management – personeel Een generatie is een groep mensen die in eenzelfde periode (van 15 à 20 jaar) geboren werd. Leeftijdsgenoten worden in hun identiteitsvormende periode geconfronteerd met dezelfde tijdsgeest, historische, politieke en economische gebeurtenissen, een bepaald wereldbeeld, normen en waarden, belangrijke personen, cultuur, muziek, mode, enz. Deze indrukken worden blijvend meegenomen in hun volwassenen leven. Generatiegenoten delen daarmee de gemeenschappelijke overtuigingen, waarden en daarmee samenhangende manieren van doen. Naast de indrukken van de eigentijd, reageren generaties ook tegen de wijze waarop de vorige generatie reageren op wat zij zelf hebben meegemaakt. De nieuwe generatie heeft meestal een tegenreactie op de handelingen en keuzes van de vorige generaties. De kennis van de kenmerken en waarden van een generatie leidt ertoe dat spanningen worden voorkomen.

* E_document Competentie compagnon : actiemap voor een duurzaam HR-beleid Chantal Hendrikse, Myriam Heeremans, Elke Schellekens RESOC 2011 255 p. Vocvobib: 32 - Management – personeel De Competentie Compagnon is een praktisch hanteerbaar en laagdrempelig instrument, een actiemap voor een duurzaam HR-beleid. Enerzijds staan hierin de kritische succesfactoren om competentieontwikkeling op te starten en te blijven verder zetten. Anderzijds omvat het een monitoring-concept, dat vertrekt vanuit het evalueren en bijsturen van een competentiebeleid. Concreet moet dit instrument er voor zorgen dat competentiemanagement niet blijft hangen in de ‘technische' fase maar effectief en op pragmatische wijze ingang vindt op de werkvloer. De inhoud van dit instrument is gebaseerd op de verschillende bijeenkomsten van het Lerend Netwerk Competent met je talent!', alsook op de experimenten die binnen individuele organisaties gevoerd werden.

* E_document Doorstroom van doelgroepwerknemers uit de sociale inschakelingseconomie Laura Jacobs, Vicky Heylen, Caroline Gijselinckx Steunpunt Werk en Sociale Economie; HIVA KU Leuven 2012 119 p. Isbn: 9789088730818 Vocvobib: 32 - Management – personeel Zie ook www.steunpuntwse.be Met dit onderzoek willen we voor drie werkvormen in de sociale inschakelingseconomie nagaan of er sprake is van doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt, en zo ja, wat de kenmerken van deze doorstroom zijn. We doen dit voor de invoegbedrijven, werkervaringsprogramma’s en de sociale werkplaatsen. We bestuderen een groep uitstromers in 2002, 2004 en 2006 en gaan hun arbeidsmarktverleden na voor uitstroom uit de maatregel en brengen de uitstroom en kenmerken hiervan in kaart in de periode na de uitstroom. Om na te gaan wat de effecten zijn van een tewerkstelling in de sociale inschakelingseconomie op de loopbanen van doelgroepwerknemers, maken we gebruik van doorstromingscijfers naar de reguliere arbeidsmarkt, sociale economie, inactiviteit en werkloosheid. We maken hiervoor gebruik van administratieve data aangeleverd door de Kruispuntbank Sociale Zekerheid, Datawarehouse Arbeidsmarkt en Sociale Bescherming. Op deze manier kunnen we in kaart brengen 16

waar uitstromers uit de drie bestudeerde werkvormen terechtkomen. Daarnaast willen we het verdere traject dat deze personen afleggen op de arbeidsmarkt bestuderen. De gebruikte data overspannen een periode van 10 jaar (1998-2008) en laten ons aldus toe de uitstromers uit de bestudeerde werkvormen gedurende lange tijd op te volgen en zo de duurzaamheid van de doorstroom naar werk na te gaan. In een eerste hoofdstuk staan we stil bij de onderzoeksopzet en methodiek, waarbij we een beschrijving geven van alle databanken, alsook de data die hieruit onttrokken werd. We geven kort meer informatie over de beleidscontext en de bestudeerde werkvormen in het tweede hoofdstuk. In het derde hoofdstuk bespreken we het profiel van de bestudeerde doelgroepwerknemers voor elk van de drie werkvormen. Enerzijds zijn we geïnteresseerd in een aantal persoonskenmerken, anderzijds trachten we de deelnemers aan activeringsmaatregelen ook te kaderen aan de hand van hun arbeidsmarktverleden op het moment van de steekproeftrekking, door middel van werkloosheidsduur en de arbeidsmarktposities in het verleden. In een vierde hoofdstuk staat de uitstroom van de doelgroepwerknemers centraal. Hierbij beschrijven we zowel de arbeidsmarktpositie van de uitstromers (doorstroom naar werk, uitstroom naar werkloosheid of inactiviteit), als de kenmerken van deze door- en uitstroom.

* website Expertisepunt : sociale-economie 2012 Vocvobib: 32 - Management – personeel http://www.expertisepunt.be/ Expertisepunt: het kompas van de sociale economieondernemer. Professionalisering is voor elke sociale-economieondernemer een permanente opdracht. Marketing, personeelsbeleid, competentiemanagement, het bewaken van diversiteit en kwaliteit,… zijn dagelijkse kost. Maar waar vindt u steeds opnieuw de nodige capaciteit, ervaring en modellen om op deze uitdagingen een adequaat antwoord te formuleren? Laat u inspireren door Expertisepunt, uw kompas om de opgebouwde expertise en succeservaringen van collega's uit de sociale economie op te sporen. Zo wordt het geen onzekere trip door de jungle maar een uitdagende tocht langs massa's tools, best practices en onderzoeken. En onderweg kruist u het pad van tientallen experts en ervaringsdeskundigen.

* E_document Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt 2007-2010 : informatiedossier SERV - Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Stichting Innovatie & Arbeid 2012 71 p. Vocvobib: 33 - Welzijn op het werk Zowel in 2007 als 2010 onderzocht de Stichting Innovatie & Arbeid het arbeidsethos en de arbeidsoriëntaties van de Vlaamse werknemers en zelfstandige ondernemers. Het arbeidsethos peilt naar de houding ten aanzien van betaalde arbeid. De arbeidsoriëntaties geven aan wat mensen belangrijk vinden in het werk. Het arbeidsethos is iets hoger bij zelfstandige ondernemers dan bij werknemers. Bij werknemers zien we de hoogste waarde voor arbeidsethos bij arbeiders en werknemers met een kaderfunctie. Een hoger arbeidsethos hangt samen met een hoger welbevinden in het werk en jobs die de leercapaciteit stimuleren. Zowel zelfstandige ondernemers als werknemers vinden 'prettige mensen om mee samen te werken' het belangrijkste in hun werk. Voor zelfstandige ondernemers komen 'interessant werk' en 'werk waar je je capaciteiten kunt benutten' op de tweede en de derde plaats. Bij de werknemers zijn dat 'werkzekerheid' en 'een goed inkomen'.

* boek En ? - De essentie van professioneel adviseren Edwin Schouten The Visioning Group BV 2010 170 p. Isbn: 9789081537414 17

Aanwinstnr.: 12-135 Vocvobib: 37 - Communicatie en presentatie Het adviesvak is veelzijdig en kent veel interessante aspecten. Over die verschillende aspecten zijn talloze boeken verschenen met heel veel theorieën. Helaas veel te veel informatie voor de adviseur om dat allemaal te lezen en tot zich te nemen. En helaas veel te weinig praktisch toepasbaar. Wat zou het toch mooi zijn als er een boek zou zijn met daarin de essentie van 'Hoe doet u dat nou: professioneel adviseren?' Dit boek geeft u het antwoord: wat doet u met de 'Nou en?'-vraag, of iets korter: 'En?' Met deze vraag komt u achter de essentie van de klantvraag, de aanpak en de resultaten die u moet leveren. Deel 1: De professionele adviseur 1 De juiste klantvraag verwoorden 2 Expliciet formuleren met 'Nou en?' 3 Productief overleg voeren 4 Visie ontwikkelen 5 Professioneel klant-intakegesprek voeren 6 Doelgericht oplossen met issue analyse 7 Logisch en overtuigend rapporteren 8 Winnende offertes uitbrengen 9 Handig omgaan met krachtenvelden 10 Met high impact presenteren Deel 2: De professionele organisatie 11 Leidinggeven aan professionals 12 Motiveren van professionals 13 Succesvolle teams samenstellen 14 Feedback geven en ontvangen 15 Gestructureerd accounts managen met een AAP 16 Professionaliteit succesvol implementeren

* boek Zo begrijpen ze je wel ! - Bewuster omgaan met communicatie verbetert je relaties Ellen Steffens, Estrella Meijs Thema uitgeverij 2012 120 p. Isbn: 9789058716804 Aanwinstnr.: 12-138 Vocvobib: 37 - Communicatie en presentatie Dit boek leert je in de communicatie met anderen niets als vanzelfsprekend aan te nemen en altijd te toetsen of jij begrijpt wat de ander bedoelt en of de ander begrijpt wat jij bedoelt. Want andere mensen zijn echt anders! En voor je het weet, praat je langs elkaar heen, ontstaan er misverstanden of erger nog, fikse irritaties. Om met al die verschillende mensen te kunnen communiceren en relaties te onderhouden, is het van belang dat je verschillende technieken en vaardigheden kunt inzetten. In “Zo begrijpen je ze wel!” komen de meest gangbare theorieën over communicatie aan de orde. Daarnaast bespreken de auteurs drie toonaangevende modellen: de RET, het communicatiemodel van Schulz von Thun en de Roos van Leary. De verbindingen die de auteurs leggen tussen deze modellen maakt dit boek zo waardevol: ze geven je de bagage om tijdens moeilijke gesprekken te kunnen kiezen uit diverse gedragsmogelijkheden en de manier waarop je iets kunt aanpakken. Na het lezen van dit boek weet je hoe je het beste kunt communiceren als het er echt toe doet. Het resultaat is dat je zelfverzekerd gesprekken ingaat, een positieve en gelijkwaardige gesprekspartner bent en goede relaties weet op te bouwen en onderhouden.

18

* E_document Van e-leren naar geïntegreerd blended learning Luc Vandeput , J. De Gruyter, LindaTambuyser KHLeuven 2011 290 p. Vocvobib: 38 - ICT – ontwikkeling Het doel van het project Planning en implementatie van blended learning was de stand van zaken op het terrein van blended learning in beeld te brengen. In dat verband was het belangrijk oog te hebben voor de diverse aspecten die daarbij een rol spelen. Dit project is gebaseerd op volgende 5 perspectieven op blended learning: 1 Achtergrond van blended learning 2 Onderwijskundig kader 3 Curriculum en didactiek 4 Beleidsvoering en personeel 5 Implementatie Het boek is geschreven n.a.v. het kernproject van het Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven, de werkzaamheden in de KHLeuven in de dienst Onderwijs & Onderzoek en in de K.U.Leuven in het Academisch Vormingscentrum voor Lerarenopleiding (AVL). Ook te downloaden http://schoolofeducation.eu/

* website Sleutelboek 2012 Vocvobib: 38 - ICT – ontwikkeling http://www.sleutelboek.be/ Sleutelboek Computerhardware Dit cursusboek is expliciet geschreven voor gebruik in de studierichting informaticabeheer in alle schoolnetten van het Vlaamse secundair onderwijs. Toch vindt dit boek een veel ruimere verspreiding: het sluit immers ook perfect aan bij het programma van opleidingsonderdelen van sommige opleidingen in het hoger en het volwassenenonderwijs. Dit boek belicht de hardware van een op zichzelf staand computersysteem - desktops en laptops - en van randapparatuur. Alles werd in een zo eenvoudig mogelijke taal geschreven, en vaktermen worden uitvoerig verklaard. Het boek staat niet op zichzelf. Het belicht voornamelijk de algemene principes en achtergronden van de bouw en werking van computerapparatuur. Toepassingen, bijkomende informatie, multimediabestanden en oefeningen zijn terug te vinden op deze website. Het is belangrijk te weten dat het boek niet volledig is zonder de website, en de website niet volledig zonder het boek. Beide vullen elkaar dus aan.

5. Taal 39 - Taalbeleid 40 - Taalontwikkeling 41 - Woordenboeken

* boek HTNO : brug tussen onderzoek en onderwijs - het taalonderwijs Nederlands onderzocht Ed Olijkan, Hanneke de Weger Nederlandse Taalunie 2012 44 p. Aanwinstnr.: 12-134 Vocvobib: 39 - Taalbeleid 19

In de brochure HTNO: brug tussen onderzoek en onderwijs leest u wat u allemaal kunt doen met Het Taalonderwijs Nederlands Onderzocht (HTNO), een databank met beschrijvingen van onderzoek naar het taalonderwijs Nederlands. Aan de hand van vragen uit de onderwijspraktijk toont de brochure welke informatie u als onderwijsprofessional uit de HTNO-databank kunt halen, en hoe u daarbij te werk kunt gaan. Voor onderwijsadviseurs, pedagogisch begeleiders of lerarenopleiders laat de brochure bijvoorbeeld zien wat HTNO te bieden heeft bij het adviseren van scholen of bij het opleiden van kritische leraren. Ook te downloaden: http://taalunieversum.org/ http://www.slo.nl/htno

* boek De G-coach aan het werk in opleidingen en op de werkvloer : een kijk op 8 proefprojecten én op de toekomst Vlaamse overheid - Departement Onderwijs en Vorming 2012 320 p. Aanwinstnr.: 12-129 Vocvobib: 39 - Taalbeleid In 2010-2011 zetten acht Centra voor Basiseducatie een G-coach in bij een partnerorganisatie. De contexten waren uiteenlopend: verschillende beroepsopleidingen van de VDAB, beroepsgerichte opleiding in de gevangenis, onthaalopleidingen personeel Stad Gent, opleiding kamermeisjes, webplusmedewerkers in een kringloopwinkel, opleiding polyvalent verzorgende/begeleider in de kinderopvang, werkervaringsproject. De acht proefprojecten worden in de schijnwerpers gezet: hoe werken de G-coaches geïntegreerd aan geletterdheid? Ze vertellen vanuit hun praktijk over hun aanpak en didactiek. De focus ligt op het werk met cursisten en op de samenwerking met de partner in de opleiding.

* E_document Advies : Strategisch Plan Geletterdheid 2012 - 2016 Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) 2012 12 p. Vocvobib: 39 - Taalbeleid Zo'n 15% van de Vlaamse volwassenen kampt met laaggeletterdheid. Onaanvaardbaar in een kennismaatschappij als Vlaanderen, vindt de SERV. Daarom is het actieplan geletterdheid 2012 – 2016 van minister Smet een noodzaak. Het actieplan staat of valt met een goede uitwerking en een permanente opvolging. Zo blijven de acties geen dode letter. Onderwijs speelt een cruciale rol bij het verwerven van elementaire geletterdheidscompetenties, dit mag en moet meer nadruk krijgen in het actieplan. Geletterdheid op peil houden, kadert in een leven lang leren. Hierin hebben ook arbeidsmarktactoren, zoals sectoren, een rol te spelen. Het plan moet ook inzetten op ondersteuning van deze partners. Ook te downloaden http://www.serv.be

20

6. Sociologie 43 - Multicultureel samenleving algemeen 44 - Welzijnswerk, kansarmoede 45 - Mensen in detentie * website Zaak van iedereen 2012 Vocvobib: 43 - Multicultureel samenleving algemeen www.zaakvaniedereen.be www.samenlevingsopbouw.be Gedurende twee jaar (2011-2013) betrekken we groepen ouders, leerkrachten, leerlingen en diverse organisaties in de discussie over gelijke onderwijskansen. We willen ook iedereen aanzetten tot persoonlijke actie in de eigen werk- of leefomgeving. Volg mee of werk mee aan dit verhaal: facebook

* E_document Gelijke onderwijskansen : een zaak van iedereen Samenlevingsopbouw Vlaanderen 2011 Map Vocvobib: 43 - Multicultureel samenleving algemeen - DISCUSSIETEKST Samenlevingsopbouw Vlaanderen ondertekende in 2003 de Engagementsverklaring Vlaamse Onderwijswereld ‘Diversiteit als meerwaarde’. Eén van de doelen van dit project is het breed sensibiliseren voor het Gelijke OnderwijsKansenbeleid. Gedurende de komende twee jaar (2011-2013) zoeken wij onder meer door middel van een breed discussietraject oplossingen om maatschappelijk kwetsbare kinderen en hun families te versterken in onderwijs. Immers, gelijke onderwijskansen zijn niet alleen een zaak van de school, maar van iedereen. - Trajectvoorstelling - Format_discussie_sessie - Assen

* website Rechtenverkenner 2012 Vocvobib: 43 - Multicultureel samenleving algemeen http://www.rechtenverkenner.be/ De rechtenverkenner geeft u een online overzicht van sociale rechten: - premies en andere voordelen op het vlak van onderwijs, arbeid, wonen, welzijn, energie ... - voor kwetsbare groepen: ouderen, chronisch zieken, personen met een handicap, werkzoekenden, ... …. door verschillende overheden: federale, Vlaamse, provinciale en lokale overheid. Eerste bezoek? Neem even de tijd om de handleiding bij het gebruik van de rechtenverkenner door te nemen.

* artikel De levenslange gevangenisstraf : geen evident mensenrechtelijk alternatief voor de doodstraf Ineke Casier, Paul De Hertb 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Panopticon : tijdschrift voor strafrecht, criminologie en forensisch welzijnswerk. - Jrg. 33 (2012), nr. 2 ; p. 125 - 138

21

Het verhaal van de moderniteit wordt vaak verteld als een verhaal van humanisering van het strafrecht waarbij verwezen wordt naar de afschaffing van lijfstraffen en barbaarse doodstraffen die onmenselijk werden bevonden. In een eerste fase werden de lijfstraffen afgeschaft en werd de van de doodstraf vermenselijkt, onder meer dankzij de uitvinding van de guillotine. Straffen die tot doel hebben een werkelijke aanslag te plegen op ‘het lichaam’ verdwenen. Vanaf dan konden straffen nog enkel een aanslag plegen op de rechten verbonden aan het lichaam: het recht op leven (in geval van de doodstraf) en het recht op vrijheid (in geval van de gevangenisstraf) (Foucault, 1989:20). In een tweede fase, maar dan spreken we alleen over de lidstaten van de Raad van Europa, werd de doodstraf uitdrukkelijk verboden, eerst enkel in vredestijd met de invoering van het 6de protocol (1983), later ook in oorlogstijd met de invoering van het 13de protocol (2002) van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden

* artikel Maatschappelijke Diensverlening - Vrijwilligerswerk binnen het forensisch welzijnswerk : mogelijkheden en grenzen K. Segers 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Panopticon : tijdschrift voor strafrecht, criminologie en forensisch welzijnswerk. - Jrg. 33 (2012), nr. 2 ; p. 165 - 170 Algemeen wint vrijwilligerswerk de laatste jaren terug aan belang. Zo werd 2011 in de Europese Unie uitgeroepen als het 'Europees Jaar van het vrijwilligerswerk'. De bereidheid om zich in te zetten als vrijwilliger, is samen met de frequentie en het patroon van het vrijwilligerswerk echter niet constant in tijd. De tijdsgeest waarin vrijwilligersinitiatieven opgezet worden, bepaalt de finaliteit van de werkingen. Om de juiste plaats en waarde van het vrijwilligerswerk in te schatten, mag de maatschappelijke context niet uit het oog verloren worden. Vrijwilligerswerk binnen de Belgisch-justitiële context is ook geen nieuw gegeven. Volgens Dupont (1986) kunnen vrijwilligers worden beschouwd als de pioniers inzake hulpverlening aan justitiecliënteel.

* artikel Penologie en Victomologie - Basiswet interne rechtspositie gedetineerden : de opstart van de overlegorganen in de Belgische gevangenissen H. Guffens 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Panopticon : tijdschrift voor strafrecht, criminologie en forensisch welzijnswerk. - Jrg. 33 (2012), nr. 2 ; p. 171 - 174 Toen de "basiswet interne rechtspositie gedetineerden" in 2005 in het Parlement werd gestemd, was al duidelijk dat de implementatie ervan een lang proces zou worden en gefaseerd zou dienen te verlopen. Niettegenstaande de basiswet een aantal regels en bepalingen bevestigt die reeds jaren van toepassing zijn, voert zij immers ook een aantal nieuwigheden in, zoals het detentieplan, het huishoudelijk reglement, procedures inzake tucht en veiligheidsmaatregelen, extern toezicht op de gevangenissen of het klachtenrecht. Een andere nieuwigheid heeft betrekking op het oprichten van een overlegorgaan in elke gevangenis, zoals voorzien in artikel 7 van de basiswet.

* artikel Architecturale behoeften van gevangenisbewoners en -gebruikers Kristel Beyens, Elli Gilbert, Marie-Sophie Devresse 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Fatik. - Jrg. 29 (2011), nr. 133, p. 5-16

22

* artikel De voorlopige hechtenis in België : synthese van bestaand empirisch onderzoek Dieter Burssens 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Fatik. - Jrg. 29 (2012), nr. 133, p. 16-23 Het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) startte in 2010 met een nieuw en bijzonder uitgebreid onderzoek naar de toepassing van de voorlopige hechtenis. In de komende periode wordt een dossieranalyse gepland op dossiers uit de jaren 1988, 1993, 1998, 2003 en 2008. Er zal worden gezocht naar verklaringsgronden voor de toegenomen toepassing van de voorlopige hechtenis. Daaromtrent bestaan immers tal van hypothesen die zich tot nog toe niet altijd lieten ondersteunen door empirische data. Een eerste fase van het onderzoek werd ondertussen afgerond en is eerder exploratief van aard. In eerste instantie vond een seminarie plaats waarop de reeds beschikbare onderzoeksresultaten uit eerdere analyses werden voorgesteld en bediscussieerd tijdens rondetafelgesprekken met relevante actoren. Daarna volgde een fase waarin het reeds bestaande empirisch onderzoek met betrekking tot de voorlopige hechtenis werd verzameld en geanalyseerd in functie van een registratie-instrument voor de dossieranalyse. Deze analyse levert een boeiend zicht op het empirisch onderzoek dat de afgelopen decennia in België werd verricht met betrekking tot de voorlopige hechtenis. In deze bijdrage brengen we een synthese van deze onderzoeksprojecten en vatten we de meest in het oog springende resultaten samen.

* artikel Oude praktijken, nieuwe regels : reflecties op de wet op de interne rechtspositie vanuit een penitentiair kader Peter Pletincx 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Fatik. - Jrg. 29 (2011), nr. 133, p. 24-27 Heel wat Belgen zullen zich 1996 ondermeer herinneren als het jaar waarin Marc Dutroux werd gearresteerd. Voor de penitentiaire setting was 1996 het jaar waarin toenmalig minister van Justitie, Stefaan De Clerck, in zijn oriëntatienota ‘Strafbeleid en Gevangenisbeleid’ de aanzet gaf voor een interne en externe rechtspositie voor gedetineerden. Op dat moment had België immers de schandelijke reputatie om als één van de weinige democratische landen niet over een degelijke interne en externe rechtspositie te beschikken. Ons land werd daarvoor meermaals op de vingers getikt door het CPT. Op vraag van Stefaan De Clerck, nam professor Lieven Dupont de uitdaging aan om een voorontwerp van een beginselenwet gevangeniswezen en tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende sancties te schrijven. In amper één jaar tijd bracht hij dit huzarenstuk tot een goed einde. Zijn proeve van voorontwerp was het voorwerp van een belangrijk academisch en politiek debat en werd verder uitgewerkt door de commissie ‘basiswet gevangeniswezen en rechtspositie gedetineerden’. Deze commissie beëindigde haar werkzaamheden in februari 2000.

* artikel Maatregelen tegen de overbevolking in de gevangenissen : een audit door het Rekenhof Steven De Ridder, Veerle Scheirs 2012 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In: Fatik. - Jrg. 29 (2011), nr. 133, p. 28-29 We schetsen de belangrijkste analyses van het Rekenhof, aangevuld met enkele relevante reflecties en bedenkingen. De opbouw van onze bijdrage is naar analogie met deze van het verslag van het Rekenhof.

23

* E_document De interne rechtspositie van gedtineerden kwalitatief onderzoek met veroordeelden Jens Van de Weygaert UGent 2012 112 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie Promotor : Prof. Dr. Vander Laenen, Freya Commissarissen : Prof. Dr. Vander Beken, Tom - Dhr. Lammens, Wim Het centrale doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de achtergronden van uiteenlopende (probleem)ervaringen van mannelijke veroordeelden binnen de penitentiaire inrichting van Oudenaarde. Om deze centrale doelstelling te kunnen realiseren, formuleert dit onderzoek antwoorden op de volgende centrale onderzoeksvragen? 1. Welke verschillende ervaringen hebben veroordeelden met hun omgeving en waar situeren zich voor hen de voornaamste problemen? 2. Welke zijn de verschillende behoeften van veroordeelden en eigenschappen van de omgeving die leiden tot de ervaringen van veroordeelden en hoe leiden deze tot een probleemervaring?

* E_document Wederopsluiting na vrijlating uit de gevangenis - onderzoeksrapport Luc Robert (onderzoeker), Eric Maes (promoter) NICC 2012 208 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie Meer dan vier op de tien veroordeelden die vrijkomen uit de gevangenis, vliegen later opnieuw achter de tralies. Dat blijkt op basis van een onderzoek dat het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) voerde naar wederopsluiting (‘detentierecidive’) in België. België is een van de laatste West-Europese landen die nog niet over dit soort cijfers beschikte. Uit de cijfers blijkt dat de Belgische bevindingen niet wezenlijk verschillen van de resultaten in onze buurlanden. Wederopsluiting (of ‘detentierecidive’) betekent dat een veroordeelde opnieuw in de gevangenis belandt nadat hij is vrijgekomen. Naast het aantal veroordeelden dat opnieuw achter de tralies belandt, onderzocht het NICC ook hoe snel een veroordeelde dan gemiddeld terug achter de tralies vliegt en hoe vaak dat gebeurt. De onderzoekers volgden tot midden 2011 alle gedetineerden op die werden vrijgelaten tussen 1 januari 2003 en 31 december 2005. In het totaal waren er tijdens deze periode 46.789 vrijlatingen. Het ging hierbij om 39.450 personen waarvan 14.754 veroordeelden. Uit het onderzoek blijkt dat 44,1% van de veroordeelden die in deze periode vrijkwamen, opnieuw in de gevangenis belandt. Voor meer dan de helft van de wederopgesloten veroordeelden gebeurde dit binnen de twee jaar. Bovendien blijkt dat deze wederopsluiting meestal geen eenmalige uitschuiver is. De helft van wederopgesloten veroordeelden belandt nadien minstens twee keer opnieuw in de gevangenis. Wel is het zo dat de helft van alle wederopgesloten veroordeelden voor een relatief korte periode opnieuw werd opgesloten, tot maximum 1 jaar detentie. Tot slot stelden de onderzoekers vast dat een aantal factoren de kans op detentierecidive deden toenemen. Zo belanden mannen vaker opnieuw in de gevangenis dan vrouwen, hebben jongeren tussen 16 en 20 jaar 4 maal zoveel kans als 60-plussers om opnieuw tegen de lamp te lopen en hervallen veroordeelden die een relatief lichte gevangenisstraf hadden vaker dan diegenen met een straf van meer dan 10 jaar. Opvallend is wel dat personen die in beperkte detentie zaten of een straf uitzaten onder elektronisch toezicht minder kans maken om daarna opnieuw in de gevangenis te belanden. Mensen onder elektronisch toezicht hadden zelfs maar half zo’n grote kans. Ook te downloaden http://statbel.fgov.be/

24

* E_document The Offender's Learning Journey : Learning and Skills provision for adult offenders in England NIACE 2004 208 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie The Offenders’ Learning and Skills Unit (OLSU) represents an important partnership between the Department for Education and Skills and the Home Office. They are responsible, with the Prison Service, the Probation Service, the Youth Justice Board and the Learning and Skills Council (LSC), for taking forward the Government’s commitment to improve dramatically the quality and quantity of learning and skills in prisons and for offenders supervised in the community.

* E_document Een externe evaluatie van het Vlaams strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden: eindrapport Annelies Hellemans, Ivo Aertsen, Johan Goethals Linc 2008 187 p. Aanwinstnr.: 11-118 Vocvobib: 45 - Mensen in detentie In dit onderzoek wordt verslag gedaan van een externe evaluatie met betrekking tot de implementatie van het Vlaams strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Opgestart in het jaar 2000, richtte het strategisch plan zich aanvankelijk op vijf penitentiaire inrichtingen in de pilootregio AntwerpenKempen (Antwerpen, Hoogstraten, Merksplas, Turnhout en Wortel). Vervolgens werd het plan uitgebreid naar de gevangenissen van Brugge (2003), Hasselt (2006) en Gent (2007). Begin 2008 nam de Vlaamse regering de beslissing om het strategisch plan nog in dat zelfde jaar verder uit te breiden naar de resterende gevangenissen in Vlaanderen en Brussel. Naast een evaluatie geeft het onderzoek ook een inzicht in het aanbod van hulp- en dienstverlening en in de participatie en gebruikerstevredenheid van gedetineerden m.b.t. die aangeboden hulp- en dienstverlening.

* E_document Current issues in correctional education Gail Spangenberg Council for Advancement of Adult Literacy 2004 33 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie

* E_document Education in prison Council of Europe 1989 54 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie

* E_document Recommendation Rec(2006)2 of the Committee of Ministers to member states on the European Prison Rules Council of Europe (CEO) 2006 24 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie 25

Adopted by the Committee of Ministers on 11 January 2006 at the 952nd meeting of the Ministers' Deputies

* E_document Small numbers, big problems. Het levensverhaal en (jeugd)delinquente traject van vrouwelijke gedetineerden An Nuytiens, Jenneke Christiaens (Promotor) Academic & Scientific publishers 2011 234 p. Vocvobib: 45 - Mensen in detentie Ondanks het groeiende aantal onderzoeken het laatste decennium blijft de kennis over criminele carrières van vrouwelijke delinquenten relatief beperkt. Bovendien worden deze studies voornamelijk uitgevoerd in Angelsaksische landen en zijn de resultaten niet zomaar toepasbaar op de Belgische of Vlaamse context. Belgisch onderzoek naar criminele carrières van meisjes en vrouwen is erg schaars. De kennis over dit thema is dan ook ondermaats. Het huidige onderzoek is retrospectief opgevat en focust op vrouwelijke gedetineerden. Teneinde inzicht te krijgen in hun levensverhaal, werden autobiografische interviews afgenomen. Voor elke respondent werden ook “officiële” data opgezocht (dossier jeugdrechtbank of openbaar ministerie (jeugdsectie), strafblad, detentiehistoriek). Het doel van dit onderzoek is tweevoudig. Ten eerste wordt nagegaan welk traject vrouwelijke delinquenten volgen van kindertijd tot volwassenheid, en welke factoren uit hun levensverhaal dit traject (mee) vorm geven. We onderzoeken of er sprake is van “type trajecten”, en of deze trajecten genderspecifiek zijn. Ten tweede wordt nagegaan hoe de vrouwen hun levensverhaal en criminele carrière zélf percipiëren en verklaren.

Leermiddelen 7. Nederlandse Taal 8. TALEN 9. Wiskunde 10. ICT 11. Maatschappelijke oriëntatie * boek ; stick (inkijkexemplaar) Kies-Keurig 2012 Vlaamse Onderwijsraad (Vl.O.R), Toemeka 2012 30 cm Aanwinstnr.: 12-123 Vocvobib: MO_burgerschap Kies-Keurig 2012 verduidelijkt ondermeer volgende thema’s: - bevoegdheden en bestuur van een gemeente - bevoegdheden en bestuur van provincies - belang van democratie en verkiezingen - het wat, hoe en waarom van politieke partijen - het stemrecht voor niet-Belgen - het geldig stemmen met potlood en met computer Kies-Keurig 2012 bevat ondermeer volgende methodieken: 26

- plattegrond van een gemeente op A2 formaat en een reeks foto s - interviews met personeels- en bestuursleden van een gemeente - informatieve fiches van elke Vlaamse provincie - schema s ter verduidelijking van begrippen zoals democratie, gemeentebestuur, provinciebestuur… - interview met politicoloog Kris Deschouwer waarin hij duidelijk uitlegt waar politieke partijen voor staan, of er nog wel verschillen tussen de partijen zijn, hoe partijen werken en gefinancierd worden… Bovendien bevat het educatieve pakket een uitgebreide handleiding zodat je weet hoe je met de inhouden en de methodieken aan de slag kan. En alsof dat nog niet volstaat, ontvang je samen met het educatieve pakket de brochure lokale verkiezingen 2012 die we maakten in samenwerking met de Kracht van je Stem, de educatieve dienst van het Vlaams Parlement. Het pakket staat integraal op stick. Zo sparen we het milieu. Je bepaalt zelf welke modules je print. Enkel de plattegrond en de brochure bezorgen we op papier. Meteen ook een flinke besparing in je verzendkosten. Een gelijkaardig project werd uitgevoerd voor Franstalig België. Zie ook http://www.toemeka.be

* boek Kijkwijzer naar EHBO : interactieve simulaties op 3 niveaus in 3 talen Kristine De Martelaer, Veerle Van Raeemdonck, Bart Soons Acco 2012 44 p. (fiche) Isbn: 9789033485879 Aanwinstnr.: 12-139 Vocvobib: MO_gezondheid_preventie Het pakket Kijk wijzer naar EHBO bevat didactisch materiaal bestaande uit kaarten met EHBO-simulaties voor het basis-, secundair en hoger onderwijs, jeugd-verenigingen, sportclubs of eerstehulpopleidingen in diverse contexten. De inhoud is gebaseerd op internationale evidence-based richtlijnen en kan als aanvulling gebruikt worden bij bestaand materiaal zoals handboeken, dvd's of websites. De bundel kaarten wil vooral begeleiden in het aanleren van de juiste handelingen en denkwijzen in de meest voorkomende EHBOsituaties. Een handleiding geeft de noodzakelijke informatie om met de kijkwijzers aan de slag te gaan. Op die manier treedt de lesgever/begeleider als coach op om jongeren gericht aan het werk te zetten. Door de opsplitsing in drie niveaus is de opbouw op inhoudelijk en didactisch vlak in leerlijnen opgesteld. Dankzij de vertaling naar het Frans en het Engels komt dit leermiddel tegemoet aan de huidige onderwijscontext waarin meertaligheid en anderstaligheid niet meer weg te denken valt. Het pakket is zeer educatief op het vlak van toegepaste EHBO-kennis en het oefenen van vaardigheden in realistische settings. Over de auteurs: KRISTINE DE MARTELAER is docente aan de VUB. Haar onderzoek en onderwijs hebben te maken met didactiek van de bewegingsvorming, EHBO, profiel en competenties van de leraar LO/sportvrijwilliger. VEERLE VAN RAEMDONCK is lector binnen de lerarenopleiding van de Erasmushogeschool Brussel, waar ze naast haar onderwijsopdracht ook onderzoek omtrent leerstrategieën voor CPR uitvoert. BART SOONS verzorgt opleidingen EHBO en reddend zwemmen aan de Vrije Universiteit Brussel en de Universiteit Gent

12. Verhalen

27

13. Info Vocvo-bib is gesloten vanaf 6 juli tot en met 28 augustus 2012. Gelieve geen postpakketten in deze periode op te sturen.

Infotheek Bibliotheek Kardinaal Mercierplein 1 2800 Mechelen t. 015 44 65 03 e. [email protected] w. www.vocvo.be

28